MBANDU YAKUDILONGA 43
Kyebhi Kitutena Kusanga o Unjimu wa Kidi?
“O unjimu ukola bhu makanga, ni bhu itanda, ni mu nzunga, wene u tenda utona.”—JISA. 1:20.
MWIMBU 88 Ngi Longe Jinjila Jé
ITWANDADILONGAa
1. Ihi yene mubhanga athu avulu mu kwivwa o kudikola kwa unjimu? (Jisabhu 1:20, 21)
MU JIXI javulu, twene mumona jiphange jetu asanguluka, emana mu jinjila akala mubhana madivulu ku yó amubhita. Eye we nange wene muboka mu ukexilu yú. Se kyene, sé phata wene mu xinganeka mu izwelu itusanga mu divulu dya Jisabhu—o izwelu ya kwila o unjimu wamudikola mu itanda phala athu nevu o milongi yê. (Tanga Jisabhu 1:20, 21.) Mu Bibidya ni mu madivulu metu mwala “unjimu” wakidi—unjimu wa Jihova. Yú wene o unjimu wabhindamena o athu phala akale ni mwenyu wakalelaku. Tusanguluka kyavulu kyoso muthu kyaxikina o madivulu metu. Maji sayi athu kene mu xikina. Amoxi kamesena kwijiya o izwelu ya Bibidya. Akamukwa atwolela kyoso ene kyabhita. Abanza kwila o Bibidya divulu dyokulu. Akamukwa hanji azwela kyayibha ku ilongesu ya Bibidya yalungu ni ukexilu watokala kukalanawu o athu. Ene amba kwila oso akayela o izwelu ya Bibidya abhonzo kyavulu, ki athu ambote kana. Maji Jihova ni henda yoso wamusuluka ni kubhana o unjimu wê ku athu. Kyebhi kyamubhanga kiki?
2. Kwebhi kutusanga o unjimu wakidi? Maji athu avulu asola kubhanga ihi?
2 Ukexilu umoxi wa Jihova kutubhana o unjimu, o Bibidya. O Bibidya kifwa o athu oso ala nayu. Ihi itwamba yalungu ni madivulu metu? Mukonda dya mabesá a Jihova, o madivulu metu ala mu 1.000 ya madimi ndenge. Oso yó ene mutanga ni kubelesela yoso yene mutangamu akatula mbote. Maji mundu wavulu adituna kwivwa o unjimu wakidi. Kyoso kyakala ni maka, ene adidyelela mudyâ mba evwa o izwelu ya athu mu xitu. Ene nange atunongena mukonda twamubelesela o izwelu ya Bibidya. O milongi yiyi yandazwela se mukonda dyahi o athu ene mubhanga kiki. Maji kya dyanga, twandamona hanji kyebhi kitutena kukala ni unjimu utubhana Jihova.
O KWIJIYA JIHOVA KUBHANA UNJIMU
3. Ihi itwatokala o kubhanga phala tukale ni unjimu?
3 O unjimu, o uhete wakukayela yoso itwejiya phala kubatula kyambote o maka ku mwenyu wetu. Maji kikyene ngó kibhanga o unjimu wakidi, kana. O Bibidya yamba: “Mukonda o woma wa Jihova dyene o dimatekenu dya kwijiya; o unjimu wala mu kudijiya ni Yó Ukôla.” (Jisa. 9:10) Mu kiki kyoso kitukala ni kima kyadikota phala kubhanga, twatokala kusota kwijiya o ibanzelu ya Jihova. Tutena kubhanga kiki mukudilonga o Bibidya ni madivulu metu. Kyoso kitubhanga kiki, twamulondekesa unjimu wakidi.—Jisa. 2:5-7.
4. Mukonda dyahi Jihova mwéne ngó utena kutubhangesa kukala tu jinjimu?
4 Jihova mwene ngó utena kutubhana o unjimu wakidi. (Lom. 16:27) Mukonda dyahi tutena kuzwela kwila o unjimu utunda kwa Jihova? Kyadyanga, Jihova mwéne o Mubhangi, mwene wejiya yoso yalungu ni ngongo. (Jisá. 104:24) Kayadi, yoso ibhanga Jihova ilondekesa kuma mwene njimu yadikota. (Lom. 11:33) Katatu, o milongi ibhana Jihova ikwatekesa jinga yó a ibelesela. (Jisa. 2:10-12) Se twamesena kukala tu jinjimu, twatokala kuxikina o kidi kiki ni kwehela kwila o kidi kiki kitwendese mu kithangana kyoso kitwamubatula maka ni kyoso kitwamubhanga kima kyosokyoso.
5. Ihi yene mubhita mukonda dya athu kudituna kwila o unjimu wakidi utunda ngó kwa Jihova?
5 Athu avulu utwene mwasanga mu ukunji wetu, aximana kyavulu o ngongo; maji adituna kwila sayiku Mubhangi. Ene amba kwila o ngongo yadibhange ngó. Athu amukwa utusanga amba kwila axikana Nzambi, maji mudyâ o ijila ya Bibidya yokulu kyá mukonda dya kiki akayela o muxima wâ. Mu kikiphi yene mubhita? O kwila o ngongo yabetakota o kuwabha mukonda athu akayela o mixima yâ muveji dya kwivwa o ijila ya Nzambi? O kwila asanguluka mu kidi mba ala ni kidyelelu kyakidi phala o hádya? Yoso itwene mumona mu kaxi ketu, itubhangesa kuxikina o kidi kiki: “Jihova ku tena ku mu dimukina, ku tena ku mu bhanga ndunge, ku tena we ku mu ta kikutu kya ufwe.” (Jisa. 21:30) Kiki kitubhana nguzu yakusuluka kubhinga kwa Jihova phala kutubhana o unjimu wakidi! Maji kikyene kyamubhanga athu avulu. Mukonda dyahi?
MUKONDA DYAHI AMOXI ADITUNA O UNJIMU WAKIDI?
6. Kala kithanga o divulu dya Jisabhu 1:22-25, ananyi kamesena kwivwa o unjimu wa Jihova?
6 Athu avulu adituna kwivwa kyoso o unjimu wakidi “wa mukola mu itanda.” O Bibidya itanga kwila kwene ibuka itatu ya athu ene mudituna o unjimu: o “ilalu,” o ‘akwa kuxongwena’ ni “yôwa.” (Tanga Jisabhu 1:22-25.) Tudilonge kyambote mukonda dyahi athu yâ ene mudituna o unjimu wa Nzambi ni ihi itwatokala o kubhanga phala kitukale kala ene.
7. Mukonda dyahi amoxi asola kukala “ilalu”?
7 O “ilalu” axikina ku ima yoso yene mukwivwa, kabhonzo ku a nganala. (Jisa. 14:15) Athu yâ twene mwasanga kyavulu mu ukunji wetu. Mu kifika, xinganeka ku jimidi ni jimidi ja athu ene mwanganala kwala o atwameni a jingeleja ni jinguvulu. Amoxi adila kyoso kyamona kwila mbé a atangela makutu kwala o atwameni yâ. Maji yô a atange mu Jisabhu 1:22 éne asolo kukala jinga ilalu mukonda awabhela kukala kiki. (Jel. 5:31) Awabhela kubhanga yoso yamesena, kamesena kwijiya se ihi izwela o Bibidya mba kamesena kubelesela o ijila ya Bibidya. Athu avulu adivwa kala kyadivu muhatu mukwa ngeleja mu mbanza ya Quebec, mu ixi ya Canadá. Muhatu mwenyú watange kiki ku Mbangi ya Jihova: “Se padele yetu watutangela makutu, kikuma kya mwene, ki kikuma kyetu kana!” Mu kidi kitumesena kukayela o phangu ya athu yâ, kamesena kujikula o mesu!—Jisa. 1:32; 27:12.
8. Ihi yandatukwatekesa kukituka tu jinjimu?
8 O Bibidya ituswinisa phala kitukale jinga tu ilalu maji tukale tu ‘adyakime mu kuxinganeka kwetu.’ (1 Ko. 14:20) Etu tukala tu jinjimu kyoso kitubelesela o itumu ya Bibidya ku mwenyu wetu. Se tubhanga kiki, twandamona kwila o Bibidya itukwatekesa phala kitudite mu njila yayibha, itukwatekesa we kubatula kyambote o maka ku mwenyu wetu. Kima kyambote kuxinganeka mu maka utwabatula kya. Se twene mudilonga kya o Bibidya ni kuya mu yônge, twatokala kudibhwidisa se mukonda dyahi kingamubhanga luwa ima phala kudibhakula kwa Jihova ni kungibatizala. Se akubatizala kyá, o kwila wakituka kya umuboki, wala ni uhete wakulonga kyambote o njimbu yambote? O kwila o ima itwamusola ku mwenyu wetu, ilondekesa kwila twamukayela o itumu ya Bibidya? O kwila wamutalatala o athu kala kyeji talatala Jezú? Se twamono kwila twabhingi kulungulula kima, twatokala kuxinganeka kyambote ku itendelesu ya Jihova, ‘ijidisa atobho.’ —Jisá. 19:7.
9. Kyebhi o akwa “kuxongwena” alondekesa kwila amudituna o unjimu?
9 O kibuka kya kayadi kya athu adituna o unjimu wa Nzambi, ó athu “axongwena” akwâ. Sayi ithangana twene mudisanga nawu mu kikalakalu kyetu kya kuboka. Ene atulokalala. (Jisá. 123:4) O Bibidia itudimuna kwila mu izuwa isukidilaku, mwandamoneka athu avulu axongwena akwâ. (2 Ph. 3:3, 4) Kala kyabhangele o holome jiyadi ja Lote, o athu lelu kamesena kwivwa o izwelu ya Nzambi. (Dim. 19:14) Athu avulu ene mukwolela yó abelesela o izwelu ya Bibidya. Athu yá abhanga kiki mukonda amesena kukayela “o jihânji” jâ. (Jud. 7, 17, 18) O ukexilu uzwela o Bibidya walungu ni athu axongwena akwâ, wene umoxi o ukexilu wala nawu yó ene mulungulukila o kilunga kya Jihova!
10. Kala kyosoneke mu divulu dya Jisálamu 1:1, ihi itwatokala o kubhanga phala kitukituke akwa kuxongwena?
10 Ihi itwatokala o kubhanga phala kitukituke tu athu axongwena akwâ? Kima kimoxi o kudituna kwenda ni athu adikalanganza kyavulu mukonda dya kima kyosokyoso. (Tanga Jisálamu 1:1.) Kiki kilombolola kwila kitutokala kwivwa mba kutanga ima izwela yó abhana dikunda kwa Jihova. Se kitudilange, twandamateka kudikalanganza mukonda dya ima yoso. Kitwandadyelela kwa Jihova ni ku itendelesu itubhana o kilunga kya mwene. Phala kitubwe ku mubhetu yú, twatokala kudibhwidisa: ‘O kwila ngene mudikalanganza kyavulu kyoso kitutambula itendelesu mba ilongesu ya ubhe? O kwila ku muxima wami ngene musota kikuma ku athu ala kupholo mu kilunga?’ Se tuxisa o ima yiyi ni lusolo lwoso, twandasangulukisa o muxima wa Jihova.—Jisa. 3:34, 35.
11. Kyebhi o “yôwa” kyene mumona o ijila ya Jihova?
11 O kibuka kya katatu kya athu adituna o unjimu, o “yôwa.” Ene yôwa mukonda adituna kwenda kala kituma o ijila ya Nzambi. Mu veji dya kiki, ene abhanga kala kya awabhela ku mixima yâ. (Jisa. 12:15) Athu yâ adituna Jihova, o Muthu wa betakota kukala ni unjimu mu ngongo yoso. (Jisá. 53:1) Kyoso kitudisanga nawu mu kikalakalu kya kuboka, ni kuyibha kwoso atuxinga mukonda dya kubelesela o ijila ya Bibidya. Maji ene katena kubhana o mwenyu wambote. O Bibidya yamba kiki: “Semenyiphe mba mukwa kuxongwena unjimu woso wa mu kala bhwa lebha; o kyeza bhu telelu mukufunda, katena kujikula dikanu.” (Jisa. 24:7) O yôwa kale ni izwelu yambote phala kututangela. Kiki kyene kibhangesa Jihova kutudimuna kwila “kyowa mu sondoloke”!—Jisa. 14:7.
12. Ihi yandatukwatekesa phala kitwende kala kyenda o yôwa?
12 Etu kitudifwangana ni yó azembe o milongi ya Nzambi, etu twawabhela o ijila ya Nzambi. Tutena kukolesa o henda yetu ku ijila ya Nzambi mu kuxinganeka ku jimbote jitwala naju, mukonda dya ku ibelesela ni ku hadi ijila mukonda dya kukamba ku ibelesela. Xinganeka ku maka ene mu dibhana nawu o athu mukonda dya kudituna o milongi ya Jihova. Mu kusuluka xinganeka ku mwenyu wambote wala nawu o athu mukonda dya kubelesela Nzambi.—Jisá. 32:8, 10.
13. O kwila Jihova utujijidika kubelesela o milongi yê?
13 Jihova ubhana o unjimu ku athu oso, maji mwene kajijidika muthu phala kuxikina o unjimu wê. Mwene ututangela ihi yandabhita se o athu evwa o unjimu wê. (Jisa. 1:29-32) Oso yó kaxikina kubelesela Jihova anda “dyaulaku ku kibundu kya tundu ku wendelu wâ.” Kupholo dya kwenda, o wendelu wâ wanda ku abheka jindolo javulu, malamba, o ku hádya Jihova wanda ku abwika. Maji o yó evwa o unjimu wa Jihova anga a ukumbidila, andatambula mabesá. O Bibidya yamba: ‘Maji woso ungivwidila kingizwela utunga u soma, kanaku kima kyayibha kimukwatesa woma.’— Jisa. 1:33.
O UNJIMU WAKIDI UTUKWATEKESA
O kutambwijila mu yônge kuswinisa o ukamba wetu ni Jihova (Tala okaxi 15)
14-15. Ihi itutena o kudilonga mu divulu dya Jisabhu 4:23?
14 Kyoso kitukumbidila o milongi ya Nzambi, tukatula mbote. Kala kitwamono kya kudima, Jihova kenemusweka o unjimu wê, tutena ku usanga. Mu kifika, mu divulu dya Jisabhu, Jihova utubhana milongi itukwatekesa jinga kukala ni mwenyu wambote. Twandamona milongi iwana.
15 Langa o muxima wé. O Bibidya yamba: “Ku yoso yafwama kulanga, langa o muxima wé, kuma mu muxima mwene mwala o dimatekenu dya matundilu moso ma mwenyu.” (Jisa. 4:23) Xinganeka ihi itwatokala o kubhanga phala kulanga o muxima wetu. Twabhingi kudya o kudya kutubhangesa kukala ni sawidi yambote, kutungutisa o mukutu ni kuxisa o ifwa yabolo. Kyene we kitubhanga phala kulanga o muxima wetu. Izuwa yoso tutanga o Makâ Nzambi. Tudisokejeka phala kuya mu yônge anga tubhana itambwijilu mu yônge yetu. Tukala ni nguzu kyoso kituboka mu ithangana yoso. Mu kusukaku, tuxisa o ifwa yabolo itena kuxidisa o ibanzelu yetu, ifwa kala kubhanga itonokenu ya ufusa ni kwenda ni athu ayibha.
O kuxinganeka kyambote yalungu ni kitadi kutukwatekesa kusanguluka ni imbamba itwalanayu (Tala okaxi 16)
16. Mukonda dyahi o divulu dya Jisabhu 23:4, 5 ditukwatekesa kyavulu lelu?
16 Sanguluka ni imbamba iwalanayu. O Bibidya itudimuna kiki: “Kana kudihuha kyavulu mu kusota kukala u mvwama. . . . Kifwa mesu mé ma jijila kutalesa ima ya kingoho? Jimbongo-ze jene ni mabhabha, jituka kala holokoko anga ji dileka bhulu.” (Jisa. 23:4, 5) O kitadi ni jimbote ja athu jitena kutexika mu kithangana ni mbandu. Maji athu avulu jimvwama abhanga nguzu yavulu phala kuvudisa o kitadi kyâ. Kiki kyene kya bhangesa kubhanga o ima yayibha ixidisa o majina mâ, izanga o ukamba wâ ni akwâ kate mwene abhanga ima ibhanga kyayibha ku sawidi yâ. (Jisa. 28:20; 1 Ti. 6:9, 10) Maji o unjimu utukwatekesa phala kitulalamane kyavulu ni kitadi. Kiki kyandatukwatekesa phala kitukale ni lwimbi maji tusanguluka ni yoso itwala nayu. —Ndo. 7:12.
O kuxinganeka ande dya kuzwela, kutukwatekesa phala kituxinge akwetu ni izwelu yetu (Tala okaxi 17)
17. Kyebhi kitutena kukala ni “dimi dya jihete” kala kyatange Jisabhu 12:18?
17 Xinganeka ande dya kuzwela. Se kitudilange, tutena kuxinga akwetu ni izwelu yetu. O Bibidya yamba: “Sayi athu, uzwelelu wâ utoma ku mixima kala jiphondo ja xibhata; dimi-phe dya jihete ja kuzwela, dibheka kudisanza.” (Jisa. 12:18) Tukala ni makamba ambote kyoso kitudilanga phala kitulongolole akwetu. (Jisa. 20:19) Se twamesena kwila o izwelu yetu ibheka kudisanza ku akwetu mu veji dya ku akwama, izuwa yoso twatokala kutanga ni kuxinganeka ku Makâ Nzambi. (Luk. 6:45) Kyoso kituxinganeka ku yoso itwamutanga mu Bibidya, o izwelu yetu yandadibhanga kala “fixi ya unjimu” iswinisa akwetu.—Jisa. 18:4.
O kukayela o itendelesu ya kilunga kutena kutukwatekesa kuboka ni kulonga kyambote mu ukunji (Tala okaxi 18)
18. Kyebhi o kukayela o milongi yala mu divulu dya Jisabhu 24:6 kutukwatekesa mu ukunji wetu?
18 Kayela o itendelesu ya kilunga. O Bibidya itubhana o kikwatekesu kiki: “Mukonda kulwa o ita, kutunda ku jiphangu ni ikutu ya sunguluka; o bhwabhongoloka nzungule ya jinjimu, bhutunda kikówe.” (Jisa. 24:6) Tala kyebhi o milongi yiyi itukwatekesa kukala tu aboki ni alongexi ambote. Muveji dya kuboka ni kulonga mu ukexilu wetu, tukayela o jiphangu jitwene mutambula. Mu yônge yetu twene mutambula jindunge jambote. Mu yônge tutena kudilonga kyavulu mukumona akwetu kyoso kyamulonga o Bibidya. Kikyene ngó, o kilunga kya Jihova kyene mubhana jifalamenda jasunga. Jitubhana madivulu ni jividyu jitena kukwatekesa o athu kutendela o Bibidya. O kwila wamudilonga kukalakala kyambote ni jifalamenda jiji?
19. Ihi i ubanza yalungu ni unjimu utubhana Jihova? (Jisabhu 3:13-18)
19 Tanga Jisabhu 3:13-18. Twasakidila kyavulu mukonda dya milongi yambote itusanga mu Makâ Nzambi! phata kitwejitena kusanguluka se kitwakexile ni Bibidya. Mu mbandu yiyi, twamono milongi yambote itusanga mu divulu dya Jisabhu. Kidi, Jihova watubhana jisabhu javulu bhukaxi ka Mikanda Ikôla. Tukumbidilyenu o milongi yê mu maukexilu moso a mwenyu. Athu avulu kene mubhana valolo ku unjimu wa Nzambi maji etu twejiya kwila “azediwa athu oso a u jijila.”
MWIMBU 36 Langa o Muxima Wé
a O unjimu utubhana Jihova wabetakota, kima kyosokyoso kitubhana o mundu ndenge. Mu milongi yiyi, twandadilonga kifika kyadikota kitusanga mu divulu dya Jisabhu—kifika kyalungu ni kudikola kwa unjimu mu itanda. Twandadilonga se ihi itwatokala o kubhanga phala tukale tu jinjimu, ni mukonda dyahi kwala athu adituna kwivwa o unjimu wa Jihova, ni mukonda dyahi kima kyambote kwivwa o unjimu wê.