MBANDU YAKUDILONGA 35
MWIMBU 121 Twa Bhingi Kudilanga
Kyebhi Kitutena Kutolola o Jihanji Jayibha?
“Ki mwehele o kituxi kutumina kala sobha mu mikutu yenu, mu ku mi bhangesa kutumaka o jihânji ja mikutu yenu.”—LOM. 6:12.
ITWANDADILONGA
Twanda dilonga kyebhi kitutena kukamba kuluwala kyoso kitukala ni jihanji jayibha ni kyebhi kitutena kulenga o jitendasá.
1. Etu enyoso twene mudibhana ni ihi?
O KWILA sayi kizuwa wexile kya ni hanji ya kubhanga kima kyayibha? Se kyene, kana kuluwala, k’eye ngo. O Bibidya yamba: “O jitendasá ji mwene mudibhana naju, jene jimoxi ni jene mudibhana naju akwenu.” (1 Ko. 10:13) Kiki kilombolola kwila o jihanji jayibha ji wala naju, jene we jala naju akwenu. Ni kikwatekesu kya Jihova, eye wanda tena kujitolola.
2. Sayi jiphange ni maxibulu a Bibidya, ene mudibhana ni jitendasá jebhi? (Tala we o jifoto.)
2 O Bibidya yamba we: “Kala muthu a mu polovala ku jihânji jê jayibha, jimusunga anga jimubhomba.” (Tiy. 1:14) O velusu yiyi itukwatekesa kumona kwila o athu ene mwa atendala mu maukexilu kadifu. Mu kifika, sayi jiphange, o tendasá yâ, o kubhanga undumbu ni ahatu. Maji amukwa, o tendasá yâ, o kubhanga undumbu muhatu ni muhatu, mba diyala ni diyala. O yó eha kutala ufusa, atena kukala ni hanji ya kutala dingi. Avulu eha kya kubwakula makanya mba kunwa kyavulu o uholwa, atena kukala we ni hanji ya kubhanga dingi o ima yiyi. Sayi jiphange ni maxibulu a Bibidya, ene mudibhana ni jihanji jiji jayibha. Mu kidi sayi kizuwa etu enyoso twadivu kya kala kyadivwile Phawulu, kyoso kyasoneka: “Kyoso ki ngimesena kubhanga o ima yawabha, o ima yayibha yéne i ngi zukama.”—Lom. 7:21.
O tendasá itena kumoneka mu kithangana kitwakifikile ni mu kididi kyoso-kyoso (Tala okaxi 2)c
3. Se muthu wamudibhana ni tendasá imoxi mu ithangana yavulu, utena kubanza ihi?
3 Se wamudibhana ni tendasá imoxi mu ithangana yavulu, utena kubanza kwila kiwala dingi ni nguzu phala kutolola o tendasá yiyi. Nange utena we kubanza kwila Jihova kanda kuxikina dingi, mukonda eye wala ni hanji yiyi yayibha. Maji ejiya-kyu kwila o ixinganeku yiyi ki yakidi! Phala kulondekesa kwila o ixinganeku yiyi ki yakidi, o milongi yiyi yanda tambwijila ibhwidisu iyadi: (1) Nanyi wamesena kwila eye ukala ni ixinganeku yiyi yayibha? (2) Kyebhi ki utena kutolola o jihanji jayibha?
SATANAJI WAMESENA KWILA TUBANZA MU IHI?
4. (a) Mukonda dyahi Satanaji wamesena kwila tubanza kuma kitwala ni nguzu phala kulenga o tendasá? (b) Mukonda dyahi tutena kudyelela kwila tutena kutolola o jihanji jayibha?
4 Satanaji wamesena kwila, tubanza kuma kitwala ni nguzu phala kulenga o jitendasá. Kyoso Jezú kyalongo o maxibulu mê kusamba, mwene wambe kwila Satanaji wanda tutendala. Mwene wambe: “Ku twehele kudibhala mu jitendasá, maji tu bhulule kwa kadya-phemba.” (Mat. 6:13) Satanaji wamba kwila o athu kanda belesela Jihova se akala ni jihanji jayibha. (Jobe 2:4, 5) Mukonda dyahi Satanaji ubanza kiki? Mwene, mwéne o muthu wadyangele kukayela o jihanji jê jayibha, kaxikina kukolokota mu ufiyele wê kwa Jihova. Mu kiki mwene ubanza kwila twadifu ni mwene, se atutendala twanda bhana dikunda kwa Jihova. Satanaji wafikile kwila katé mwene Jezú, o Mona wayuka wa Jihova, weji bhanga we kima kyayibha kyoso kyeji mutendala! (Mat. 4:8, 9) Maji xinganeka: O kwila kitwala mwene ni nguzu phala kulenga o jitendasá? Kana ngana! Etu tuxikina mu izwelu ya poxolo Phawulu wambe: “Mu ima yoso ngala ni nguzu, mukonda dya yó u ngibhana o kutena.”—Fil. 4:13.
5. Kyebhi kitwejiya kwila Jihova udyelela kuma twala ni nguzu yasoko phala kutolola o jihanji jayibha?
5 Maji Jihova kadifu ni Satanaji. Jihova udyelela kwila twanda tena kutolola o jihanji jayibha. Kyebhi kitwejiya o maka enyá? Mukonda Jihova wakanena kwila mundu wavulu wa jiselevende jê jafiyele eji bhuluka mu hadi yadikota. Xinganeka mu kikanenu kiki kya Jihova. Jihova kene mutanga makutu. Mwene wambe kwila avulu ku jiselevende jê anda bokona ku mundu wobhe. Ene anda sukula “o izwatu yâ yalebha ni ku izelesa mu manyinga ma Kambudi.” (Dij. 7:9, 13, 14) Sé phata Jihova wejiya kwila twala ni nguzu yasoko phala kutolola o jihanji jayibha.
6-7. Satanaji wamesena kwila tubanza dingi mu ihi?
6 Satanaji wamesena kuma tubanza kwila, mukonda dya kukala ni ixinganeku yayibha Jihova kanda tubhana o mwenyu wakalelaku. Maji xinganeka dingi bhofele. Satanaji mwéne kala ni kidyelelu. Jihova wanda mubwika. (Dim. 3:15; Dij. 20:10) Satanaji wamesena we kwila tubanza kuma kitwala ni kidyelelu. Mwene watukwatela lwimbi, mukonda twanda tambula o kima kyatexi mwene, o mwenyu wakalela-ku. Etu kitwadifu ni mwene. O Bibidya itutangela kwila Jihova utukwatekesa phala tutene kubhuluka, “mukonda mwene kamesena kwila kukala muthu ufwa. Maji wamesena kwila athu oso adyela o ituxi yâ.”—2 Ph. 3:9.
7 Se tubanza kwila kitwala ni nguzu ya kutolola o jihanji jetu jayibha mba kitwala dingi ni kidyelelu, mu kidi twamubanza kala kibanza Satanaji. Kyoso kitutendela o maka yá, twanda tena kulenga o mibhetu yê.—1 Ph. 5:8, 9.
KYEBHI KITUDIVWA MUKONDA DYA KUKALA TU AKWA ITUXI?
8. Ihi dingi itena kutubhangesa kubanza kwila kitutena kutolola o ixinganeku yetu yayibha? (Jisálamu 51:5) (Tanga we “Kizwelu Kyojimbulule.”)
8 Satanaji wamesena kuma, tubanza kwila kitutena kutolola o ixinganeku yetu yayibha. Ihi dingi itena kutubhangesa kudivwa kiki? O kituxi kyatusambukisa o jitata jetu ja dyanga, Adá ni Eva.a—Jobe 14:4; tanga Jisálamu 51:5.
9-10. (a) Kyebhi kyadivu Adá ni Eva kyoso kyakituka akwa ituxi? (Tala we ofoto.) (b) Sayi ithangana, kyebhi kitudivwa mukonda dya kukala tu akwa ituxi?
9 Xinganeka yabhiti ni Adá ni Eva kyoso kya kituka akwa ituxi. Ene adisweka, ya asoto kuxita o mikutu yâ. Mu kuzwela yalungu ni kima kyabhange Adá ni Eva, o divulu Perspicaz dizwela kiki: “O kituxi kya abhangesa kuditatela, kutandanganya kyavulu, kukala ni woma ni kukala ni jisonyi.” Kiki kilombolola kwila ene keji tena dingi kukala makamba a Jihova. Kima kyoso-kyoso kyeji bhanga, ene eji suluka mu kuditatela, kutandanganya kyavulu, kukala ni woma ni kukala ni jisonyi.
10 Maji etu kitwadifu ni Adá ni Eva, mukonda o sata ya Jezú ki itena kwa akula. Bhukaxi ka sata ya kukula, Nzambi utena kuloloka o ituxi yetu, tutena we kukala ni ukamba wambote ni mwene. (1 Ko. 6:11) Né kiki twalundula o kituxi. Mu kiki, sayi ithangana tuditatela, tutandanganya kyavulu, tukala ni woma, tukala ni jisonyi. Mukonda dya kiki, o Bibidya yamba kwila o kituxi kyene mufunyisa o athu. Kiki kibhita “katé mwene ku athu katele kituxi kya difu ni kya Adá.” (Lom. 5:14) Tuluwala mu kwijiya o maka enyá. Maji kiki ki kitokala kutubhangesa kuxinganeka kwila kitutena kulenga o jitendasá mba kitwala dingi ni kidyelelu.
O kituxi kyabhangesa Adá ni Eva kuditatela, kutandanganya kyavulu, kukala ni woma ni kukala ni jisonyi (Tala okaxi 9)
11. Kala kyamba Loma 6:12, ihi i twatokala kubhanga?
11 Mukonda dya kukala tu akwa ituxi, sayi bhabha tubanza kwila kitutena kutolola o jihanji jayibha. Kiki kyedi kala sayi muthu wamututangela kwila kitutena kutolola o jihanji jiji. Maji kitutokala kubhana matwi ku muthu yú. Mukonda dyahi? Mukonda o Bibidya ilonga kwila kitutokala kwehela ‘o kituxi ku tutumina kala sobha.’ (Tanga Loma 6:12.) Kiki kilondekesa kwila tutena kusola kulenga o jitendasá. (Nga. 5:16) Twejiya kuma Jihova udyelela kwila tutena kulenga o jitendasá, mukonda mwene ututangela phala kubhanga kiki. (Mate. 30:11-14; Lom. 6:6; 1 Te. 4:3) Mu kiki-phe tuxikina kuma twala ni nguzu ya kutolola o jihanji jayibha.
12. Ihi itwatokala kubhanga se tubanza kwila kitwala ni valolo, ni mukonda dyahi?
12 Kyene we kimoxi, kyoso kitwala ni ixinganeku yayibha, anga tubanza kwila kitwala ni valolo mba tubanza kwila Jihova kanda xikina o ubhezelu wetu kwa mwene, kyedi kala o kituxi kyamuzwela moxi dyetu. Maji kitutokala kwivwa yamuzwela o kituxi. Mukonda dyahi? Mukonda o Bibidya yamba kuma Jihova wejiya kwila tu akwa ituxi. (Jisá. 103:13, 14) “Mwene wejiya o ima yoso” yalungu netu, wejiya kyebhi o kituxi kyene mutufunyisa phala kubhanga o ima yayibha. (1 Nz. 3:19, 20) Se tubhânga ni ituxi yetu ni kukamba kubhanga o ima yayibha, tutena kukala tu athu azele bhupholo ya Jihova. Mukonda dyahi tutena kukala ni kidyelelu kiki?
13-14. O kwila o kukala ni jihanji jayibha kulombolola kuma, Jihova wanda kufundisa? Jimbulula.
13 O Bibidya yamba kwila o kubhanga o ima yayibha ni kukala ni jihanji jayibha, ki kyene kimoxi. Tutena kweha kubhanga o ima yayibha, maji sayi ithangana kitutena kudifidisa kukala ni jihanji jayibha. Mu kifika, sayi athu ku hama yadyanga, ande dya kukala Jikidistá exile mayala akexile muzeka ni mayala amukwa. Poxolo Phawulu wasoneka: “M’ukulu amoxi mudyenu, kyene kyakexile.” O kwila kiki kilombolola kuma ene nuka dingi exile ni jihanji ja kuzeka ni mayala? Kana, mukonda kibhonza kyavulu o muthu kweha kukala ni jihanji jiji. Maji o Jikidistá aditunu kukayela o jihanji jâ, Jihova ka afundisa. Phala mwene, ene exile ‘athu azele.’ (1 Ko. 6:9-11) Kiki kitena we kubhita neye.
14 Kabasa jihanji jayibha ji wamudibhana naju, utena kutolola o jihanji jiji. Né mwene se kiwanda tena kujibhwisa, maji utena kuditumina o jihanji jiji ni kweha ‘kubhanga o jivondadi ja xitu ni ima i uxinganeka.’ (Efe. 2:3) Twanda mona kyebhi ki utena kubhanga kiki.
IHI I WATOKALA KUBHANGA?
15. Phala kutolola o jihanji jetu jayibha, mukonda dyahi kitutokala kubanza kwila o jihanji jiji kima kyofele ngo?
15 Phala kutolola o jihanji jé, eye watokala kwijiya se jebhi o jihanji jé jayibha. Dilange phala ka kunganale ku “ixinganeku ya makutu.” (Tiy. 1:22) Mu kifika, sayi muthu unwa kyavulu o uholwa, utena kubanza kiki: ‘Athu amukwa anwa dingi, eme ndenge.’ Mba muthu utala ufusa, utena kutatela mukwa. Mwene utena kubanza kiki: ‘Se muhatu wami wexile mungikwatela dingi henda, kingeji kala ni vondadi ya kutala ufusa.’ O kixinganeku kiki kitena ku kubhangesa kukayela o jihanji jé. Kana kuxinganeka kwila o jihanji jé jayibha kima kyofele ngo. Bhanga yoso ni yoso phala kujitolola, mukonda éye wanda bhongolola yoso i wakunu.—Nga. 6:7.
16. Kyebhi ki utena kukala polondo phala kubhanga o ima yambote?
16 Eye watokala kwijiya se jebhi o jihanji jé jayibha, eye watokala we kukala polondo phala kubhanga o ima yambote. (1 Ko. 9:26, 27; 1 Te. 4:4; 1 Ph. 1:15, 16) Xinganeka mu kima ki kubhangesa kuta kituxi ni kithangana kyebhi o kima kiki kimoneka. Mu kifika utena kudibhwidisa: ‘O kwila ku ngibhonza kulenga o tendasá mu kamene inga mu usuku? O kwila ku ngibhonza kulenga o tendasá kyoso ki ngibhwila?’ Disokejeke phala kulenga o tendasá, anga xinganeka se ihi i wanda bhanga. O kithangana kyambote phala kubhanga kiki, ande dya kwiza o tendasá.—Jisa. 22:3.
17. Ihi itutena kudilonga mu phangu ya Zuze? (Dimatekenu 39:7-9) (Tala we o jifoto.)
17 Xinganeka mu kima kyabhiti ni Zuze. Kyoso o muhatu wa Potifale kyamujijidika phala kuzeka-nê, ni lusolo lwoso mwene waditunu. (Tanga Dimatekenu 39:7-9.) Kiki kitulonga ihi? Ande dya muhatu wa Potifale kwixana Zuze phala kuzeka-nê, Zuze wasolele kya ku muxima wê kwila keji zeka ni muhatu wa diyala dyengi. Kyene we kimoxi, eye utena kukala polondo phala kubhanga o kima kyatokala ande dya kumoneka o tendasá. Mu kiki kyoso kyanda kwiza o tendasá, wanda tena ku ilenga mukonda wejiya kya o kima ki watokala kubhanga.
Kala kyabhange Zuze, ditune o tendasá ni lusolo lwoso! (Tala okaxi 17)
“KOLOKOTENU MU KU DI TONGININA”
18. Kyebhi ki utena kutolola o jihanji jayibha? (2 Kolindu 13:5)
18 Phala kutolola o jihanji jayibha, eye watokala we ‘kukolokota mu kuditonginina mudyé.’ Kiki kilombolola kwila, mu ithangana ni ithangana watokala kuxinganeka mu ima i wamubhanga, se kibhana utena kulungulula tu ima. (Tanga 2 Kolindu 13:5.) Mu kifika utena kudibhwidisa: ‘O kwila ngaditunu o tendasá yiyi ni lusolo?’ Se umona kwila walaleka, kana kuluwala. Mu veji dya kiki, xinganeka se ihi i utena kubhanga phala mu kithangana kya mukwa, kudituna ni lusolo. Dibhwidise: ‘Kyoso kingikala ni kixinganeku kyayibha, o kwila ngilaleka phala ku kikatula mu kilunji kyami? O itonokenu yami i ngibhangesa kukala ni jihanji jayibha? Kyoso ki kumoneka foto ya ufusa, o kwila ni lusolo lwoso ngeha ku itala? Sumbala kubhonza kuditumina o jihanji, o kwila ngimona kuma o kubelesela Jihova, kyene o kima kyabeta kota?’—Jisá. 101:3.
19. Kyebhi o ibanzelu yayibha yofele i ukala nayu, itena ku kubhangesa kuta ituxi yamakota?
19 Kyoso ki uya ni kuditonginina, kana kubanza kwila kikwale maka kukala ni ixinganeku yayibha. O Bibidya yamba: “O muxima wa muthu u bhomba kinéne, ima yoso ndenge, wa bhukumuka kyavulu.” (Jel. 17:9) Jezú wambe kwila “mu muxima mwéne mu tunda ixinganeku yayibha.” (Mat. 15:19) Mu kifika, o muthu weha kutala o ufusa, mu kubhita kithangana nange ubanza kwila kibhwala maka kumona jifoto ja athu kazwata kyambote, mukonda ene kazula kana. Mba nange mwene ubanza kiki: ‘Kibhwala maka kudixinganeka mu kubhanga o ima yayibha, o kituxi, o kubhanga o ima yiyi.’ Mu kidi o muthu yú ‘wamuxinganeka kyebhi kyatena kubhanga o jihânji jê ja xitu.’ (Lom. 13:14) Ihi i utena kubhanga phala kulenga o mubhetu yú? Dilange ni ima i usola kubhanga! O ibanzelu yayibha yofele i ukala nayu, itena ku kubhangesa kuta ituxi yamakota.b Ditune o ‘ixinganeku yoso yayibha’ itena ku kubhangesa kuxikina o kituxi kyé.
20. Kidyelelu kyebhi kitwala nakyu phala o hadya, ni kikwatekesu kyebhi kitwala nakyu kindala?
20 Kala kitwadilongo, Jihova utubhana o kutena phala kulenga o jitendasá. Mukonda dya sata ya kukula, tutena kukala ni kidyelelu kya kukala ni mwenyu wakalela-ku ku hadya, Jihova utena kuloloka o ituxi yetu. Mu Palayizu twanda sanguluka kyavulu mu kubheza Jihova sé kubhânga dingi ni ixinganeku yayibha. Katé kyanda bhixila o kithangana kiki, tutena kudyelela kwila twala ni valolo yavulu bhupholo ya Jihova. Ni nguzu i twanda bhanga ni mabesá a Jihova, tutena mwene kutolola o jihanji jetu jayibha!
MWIMBU 122 Tu Kolokotye-nu, ki tu Bhwile!
a KIZWELU KYOJIMBULULE: Mu Bibidya o kizwelu “kituxi” mu ithangana yavulu, kyalungu ni kima kyayibha kala o kunyana, kuta phanda mba kujibha muthu. (Mak. 20:13-15; 1 Ko. 6:18) Maji sayi jivelusu o “kituxi,” kyalungu ni kituxi kitwalundula ku jitata jetu jadyanga, Adá ni Eva.
b Tala kwila o munzangala amutumbula mu divulu dya Jisabhu 7:7-23 wabhange ima yofele yayibha. O ima yiyi yene yamubhangesa kuta undumbu.
c KILOMBOLWELU KYA FOTO: Ku kyasu: Phangyetu yadiyala, munzangala, wamunwa kafwé, wamumona mayala ayadi amuditangesa. Ku kadilu: Phange ya muhatu wamumona athu ayadi amubwakula makanya.