Atangi Amadivulu Metu Ebhula

O divulu dya Jisabhu 30:​18, 19 yamba kwila “o njila ya diyala ni mon’a kilumba,” ‘i tudiwanesa.’ Kiki kilombolola ihi?

Athu avulu, kate mwene yo adilongo kyavulu adibhwidisa se o izwelu yiyi ilombolola ihi. O velusu 18 yamba: “Sayi-ku ima itatu ya mu ngi di wanesa, o kya kawana ki nga k’ijiya: O njila ya holokoko bhulu; o njila ya nyoka bhu [ndanji]; o njila ya naviyu mu’axaxi ka kizanga kya kalunga; o njila ya diyala ni mon’a kilumba, ki a di endesa.”—Jisa. 30:​18, 19.

O izwelu yiyi “o njila ya diyala ni mon’a kilumba” mu ukulu twexile mufika kwila yalungu ni ima yayibha. Mukonda dyahi? Mukonda o jivelusu jamukwa mu kibatulu kiki jizwela yalungu ni ima kijamba kwila “kwabhu kya.” (Jisa. 30:​15, 16) O velusu ya 20 izwela we yalungu ni “muhatu mukwa jiphanda” wamba kwila kate kituxi. Twafikile kwila kala o njila ya holokoko bhulu, o njila ya nyoka bhu ndanji; o njila ya naviyu mu’axaxi ka kizanga kya kalunga, yene yoso ibhanga kiki se muthu ku kijiya, kyene we kimoxi o muthu weji tena kubhanga kima kyayibha sé akwa ku kijiya. Mukonda dya kiki, twexile mutendela kwila “o njila ya diyala ni mon’a kilumba” yalungu ni ima yayibha. Munzangala wadimuka ufunyisa kilumba kejiya kwila mwene wandala kuzeka-nê.

Maji kwala ima itubhangesa kuxinganeka kwila o jivelusu jiji jamuzwela yalungu ni ima yambote. O musoneki wakexile ngo muzwela ima imubhangesa kudiwana.

O mikanda yokulu mu dimi dya Hebalayiku ilondekesa we kwila o velusu yiyi yamuzwela yalungu ni ima yambote. Sayi divulu (Léxico Teológico do Velho Testamento) dyamba kwila o izwelu “ya mu ngi di wanesa” mu dimi dya Hebalayiku, “yalungu ni ima, o muthu u imona kala . . . yatúndu o nguzu yê, ki itena kubhita, katé mwene u imona kala madiwanu.”

Sayi mulongexi mu xikola ya katunda ya Harvard, mu ixi ya Estados Unidos, amwixana Crawford Howell Toy wambe we kwila o izwelu yiyi yalungu ni ima yambote. Mwene wambe: “Mu kidi o musoneki wakexile mujimbulula o kuwabha kwa ima yenyiyi.”

Mu kiki, tutena kuxikina kwila o izwelu mu divulu dya Jisabhu 30:​18, 19 yalungu ni ima yambote, itubhangesa kudiwana, ima kitutena ku itendela. Kala o musoneki wa sabhu yiyi, tudiwana mu kumona o holokoko kutuka bhulu, o nyoka sé inama iya ni kubanda bhu ndanji, naviyu yaneme kyavulu yenda mukaxi ka musanza wa kalunga, ni kumona munzangala ni kilumba kudiwabhela ni kusanguluka kumoxi ku mwenyu.