Jihova u Besoala o Athu a mu Sota ni Muxima Uoso
“Kuma uoso uiza kua Nzambi ki kala u xikana kuila sai-ku Nzambi, kuma muène mukua kubhandulula oso a mu sota ni [muanhu].”—JIHEBELEU 11:6.
MIMBU: 26, 55
1, 2. (a) Mu ukexilu uebhi o kixikanu kia lungu ue ni henda? (b) Ibhuidisu iebhi i tua-nda di longa?
TAT’ETU, Jihova, u kanena kubesoala o jiselevende jê joso ja fiiele. Mu kubhanga kiki, Jihova u londekesa kuila, ua tu zolo. Etu-phe tua mu zolo, “mukonda Nzambi muène ua diangela ku tu zola.” (1 Nzuá 4:19) Kioso o henda ietu kua Jihova iia ni kukula, o kixikanu kietu kua muene ki suina dingi. Mu kiki, tu dielela ni kidi kioso kuila, Jihova ua-nda besoala o athu oso a mu zolo ni muxima uoso.—Tanga Jihebeleu 11:6.
2 Jihova mukuá kubesoala! O kidifua kiki, kilondekesa kiambote o ima iene mu bhanga muene, phala o athu. Phala kukala ni kixikanu kia kolo kua Nzambi, tua bhingi kuxikina ni kidi kioso kuila, muene ua-nda besoala o athu a mu sota ni muxima uoso. Mukonda diahi? Mukonda, ‘o kuxikana ku ijiidisa ima i tua dielela.’ (Jihebeleu 11:1) O kukala ni kixikanu, kulombolola kudielela ni kidi kioso kuila, Nzambi ua-nda besoala o jiselevende jê ja fiiele. Maji, mu ukexilu uebhi o kudielela ku mabesá a Nzambi, ku tu kuatekesa? Kiebhi Jihova kiene mu besoala o jiselevende jê? Tua-nda di longa o maka enhá.
JIHOVA UA KANENA KUBESOALA O JISELEVENDE JÊ
3. Kikanenu kiahi ki tu sanga mu divulu dia Malakiia 3:10?
3 Jihova Nzambi, ua kanena kubesoala o jiselevende jê ja fiiele. Muene ua mesena kuila, tu mu sidivila ni kusuina kuoso, ni kudielela kuila, muene ua-nda tu besoala. Jihova uambe: “Ngi lodienu kiá.” Muene uambe dingi: “Se ngi kamba ku mi jikuila jinjanena ja diulu, ni ku mi lunduluila dibesá, di mi soka anga di subhuka, di bhinga ki di kala ni nzôngo iê mu ku mi bhekela jimbote.” (Malakiia 3:10) Tu londekesa o kisakidilu kietu mu mabesá a Jihova, kioso ki tu xikina ku mu lola.
4. Mukonda diahi tu tena kudielela mu kikanenu kia Jezú kiala mu divulu dia Matesu 6:33?
4 Jezú ua kanena o maxibulu mê kuila, se ene a diangele kusota o Utuminu ua Nzambi, muene ueji ku a kuatekesa. (Tanga Matesu 6:33.) Jezú ua zuela kiki, mukonda uejiidile kuila, Nzambi u kumbidila o ikanenu iê ioso. (Izaia 55:11) Mu kiki, etu tu tena kudielela ue kuila, se tu kala ni kixikanu kua Jihova, muene ua-nda kumbidila o kikanenu kiê, mukonda muene uambe: “Eme nuka nga kà mi xisa, ki nga kà mi ehelela ue, kana.” (Jihebeleu 13:5) O kikanenu kiki kia Jihova, ki tu kuatekesa kudielela mu izuelu ia Jezú i tu sanga mu divulu dia Matesu 6:33.
Jezú uambe kuila, o maxibulu mê eji tambula mabesá avulu mukonda a xisa o ima iâ (Tala o kaxi 5)
5. Mukonda diahi o kitambuijilu kia Jezú kua Phetele, ki tu suinisa?
5 Sai kizuua, poxolo Phetele uebhuidisa Jezú: “Etu, iene ioso tua i xi, etu tua ku kaiela; diláu dietu di kala dia-hi?” (Matesu 19:27) Jezú ka bazela Phetele mukonda dia ku bhanga o kibhuidisu kiki. Mu veji dia kiki, Jezú ua tangela o maxibulu mê kuila, ene eji tambula mabesá avulu mukonda a xisa o ima ioso, phala kusidivila Nzambi. O jipoxolo ni jiselevende ja mukuá ja fiiele, a-nda tumina kumoxi ni Jezú ku diulu. Maji Jezú ua zuela ue kuila, ene eji tambula mabesá mu kithangana kieniókio. Muene uambe: ‘Uoso ue u-xa jinzu, mba jiphange ja mala, mba jiphange ja ahatu, mba tata, mba mama, mba ana, mba jixi, mu henda ia dijina diami, ioso ia-xi i mu vutukila luhâma, hé ua kà lundula ue ni muenhu ki uàbhua.’ (Matesu 19:29) Lelu, o akaiedi a Jezú a tena kusanga mu kilunga kia Nzambi, jitata, ji mama, jiphange ja ahatu ni ja mala, ni ana. O mabesá iá, ala dingi ni valolo, o ima i tua xisa mukonda dia Utuminu ua Nzambi, ndenge.
O KIDIELELU, ‘NGUNJI IA MUENHU’
6. Mukonda diahi Jihova ua kanena kubesoala o jiselevende jê?
6 Sumbala tuene mu tambula kiá mabesá avulu lelu, maji tua mu kingila hanji o mabesá a katunda u tua-nda tambula ku hádia. (1 Timote 4:8) Jihova u kanena kubesoala o jiselevende jê ja fiiele. O kuijiia o maka enhá, ku tu kuatekesa kukolokota mu ithangana ia malamba. Se tu xikina ni kidi kuila, Jihova ‘mukua kubhandulula oso a mu sota ni muanhu,’ tua-nda kolokota mu ufiiele uetu.—Jihebeleu 11:6.
7. Mu ukexilu uebhi o kidielelu kietu kiala kala ngunji?
7 Kioso kiexile ku mulundu ua Midiva, Jezú uambe: “Tanenu-ku mu sanguluke! Kuma kisakidilu kienu hádia ki kala kia dikota mu diulu; mbata ni jipolofeta ja mi diangelele-ku kiene ue kia ji bhangele.” (Matesu 5:12) Sai jiselevende ja Nzambi, a-nda tambula o mabesá mâ ku diulu. A mukuá, a-nda tambula o muenhu ua kalelaku mu palaízu mu ixi. O dibesá didi, di bheka “ngalasa.” (Jisálamu 37:11; Luka 18:30) Maji o kidielelu kietu ki tena kukala ‘ngunji ia muenhu, ia kuata, ia kolo.’ (Jihebeleu 6:17-20) Kala o ngoji i kuata kiambote o baluku kioso kiza o kitembu kia dikota, o kidielelu kietu ki tena ku tu kuatekesa kukolokota. Ki tena ku tu bhana nguzu, phala kukolokota mu ithangana ia ibhidi.
Jihova u kanena kubesoala o jiselevende jê ja fiiele. O kuijiia o maka enhá, ku tu kuatekesa kukolokota mu ithangana ia malamba
8. Kiebhi o kidielelu kietu ki tu kuatekesa kusosolola o hele mba o kuthandanganha kuetu?
8 O kidielelu kietu, ki tena ku tu kuatekesa kutolola o hele. Kala o maji a bhangesa o mukutu ku disanza, o ikanenu ia Nzambi i tululukisa o muxima uetu. Kima kiambote kuijiia kuila, se tu bhakula o ibhidi ietu bhu maku a Jihova, muene ua-nda tu kuatekesa. (Jisálamu 55:22) Tu tena kudielela ni muxima uoso kuila, Nzambi u tena kubhanga o ima ‘ioso i tu tena o kubhinga, ni ku ta-ku dingi kiatundu kiavulu.’ (Efezo 3:20) Jihova ka-nda tu kuatekesa ngó kiavulu, maji muene ua-nda ta-ku “dingi kiatundu kiavulu!”
9. Kiebhi ki tu tena kudielela ni muxima uoso kuila, Jihova ua-nda tu besoala?
9 Phala kutambula o mabesá, tua tokala kudielela kua Jihova ni muxima uoso, ni kubelesela o itendelesu iê. Mozé ua tangela akua Izalaiele: “Jihova Nzambi ié ua-nda ku ku bhana kubhanduluka kuanzungule m’oxi ia-nda ku ku lunduisa phala ku ivua. Kabasa eie u kalé ngó u muthu ua tumaka kiambote o dízui dia Jihova Nzambi ié ni muanu uoso; anga uenda ni kualuka jinga o ijila ioso i ngala ku ku tendelela lelu. Kieniókio o Jihova Nzambi ié ua-nda ku ku bhandulula muene, kala kia ku ambela kiá.” (Matendelelu 15:4-6) O kuila, eie u dielela ni muxima uoso kuila, se u kolokota mu kusidivila Jihova ni ufiiele uoso, muene ua-nda ku besoala? Sai ima iavulu i tena ku ku bhangesa kukala ni kidielelu kiki.
JIHOVA UA A BESOALA
10, 11. Kiebhi Jihova kia besoala Zuze?
10 O Bibidia io soneke phala o mbote ietu. Mu Bibidia, tu sanga-mu milongi iavulu ilondekesa kiebhi Nzambi kia besoala o jiselevende jê ja fiiele m’ukulu. (Loma 15:4) O phangu ia Zuze ilondekesa kiambote kuila, Nzambi u besoala o jiselevende jê ja fiiele. Kia dianga, o jiphange jê a mu sumbisa kala mubhika. Mu kubhita thembu, o muhatu ua ngana iê, ua mu tatela makutu, anga a mu ta mu kaleia mu ixi ia Ijitu. O kuila kioso Zuze kia kexile mu kaleia, muene ua di sondolokele kua Jihova? Kana! O Bibidia i zuela: “Jihova-phe anga u kala ni Zuze, u mu bhanga henda.” Iene i zuela ue: ‘Jihova u kala-nê; o ima ioso ia bhanga, Jihova u i zediuisa, ienda kiambote.’ (Dimatekenu 39:21, 23) Né muene ni ibhidi iavulu, Zuze ua dielele kua Nzambi iê.
11 Mu kubhita thembu, Falaó ua katula Zuze mu kaleia. Mu kiki, o selevende íii ia lenduka, a mu bhange o diiala dia kaiadi dia betele dingi kota mu ixi ia Ijitu. (Dimatekenu 41:1, 37-43) Kioso Zuze ni muhatu uê kia vuala ana aiiadi, o mona “ua phande-kumbi u mu luka Manasa; kuma uambe uixi: Nzambi ua ngi jimbisa o hadi i nga tale, ni dibhata dioso dia tat’etu. Kiubha kiê anga u mu luka Ifalaíme: kuma uambe uixi: Nzambi ua ngi bhangesa kuvula o muiji m’oxi iami ia ubhika.” (Dimatekenu 41:51, 52) Jihova ua besoala o ufiiele ua londekesa Zuze. Mu kiki, muene ua bhulula akua Izalaiele ni akua Ijitu ku nzala ia bhitile mu ixi. Zuze uejiidile ni kidi kioso kuila, Jihova muéne ua mu bhanene o mabesá oso.—Dimatekenu 45:5-9.
Jezú ua sangulukile kiavulu, mukonda muene ua zelesa o dijina dia Nzambi
12. Kiebhi Jezú kia kolokotele mu ufiiele uê kioso kia mu zukutisa?
12 Jezú Kristu ua kolokotele ue mu kubelesela Nzambi, sumbala ni izukutisu iavulu. Mukonda dia kiki, Jihova ua mu besoala. Ihi ia kuatekesele Jezú kukolokota mu ufiiele uê? O Mak’â Nzambi a tu tangela: ‘Mu kusuua o ngalasa ia mu idikisa, ua kolokota ni taka ua tende o sonhi.’ (Jihebeleu 12:2) Mu kidi, Jezú ua sangulukile kiavulu, mukonda muene ua zelesa o dijina dia Nzambi. Mukonda dia kiki, Nzambi ua xikina Jezú, iú ua mu bhana maujitu a katunda. O Bibidia i zuela kuila, muene “ua xikama ku madilu bhu kiandu kia Nzambi.” O Bibidia i zuela ue kuila, “Nzambi ua mu zangeleka kiavulu, iú ua mu bhana dijina dia tundu o majina moso.”—Filipe 2:9.
JIHOVA KA-NDA JIMBA O IMA IOSO I TUA BHANGE
13, 14. Kiebhi Jihova kia mona o nguzu i tu bhanga phala ku mu sidivila?
13 Tu tena kudielela ni kidi kioso kuila, Jihova u bhana valolo iavulu mu nguzu i tu bhanga, phala ku mu sidivila. Kioso ki tu kala ni hele mba kioso ki tu divua kuma, ki tuala ni uhete ua kubhanga o kikalakalu kia tu bhana, muene u tendela. Kioso ki tu thandanganha kiavulu mukonda dia salu ietu, mba kioso ki tu kala mu banza se kiebhi ki tua-nda dikila o muiji uetu, muene u tu kuatela henda. Kioso ki tu kata, etu ki tu tena kukalakala dingi ni kusuina mu sidivisu ia Nzambi, maji, muene uejiia o ibhidi ietu. Tu tena kudielela ni muxima uoso kuila, Jihova u sanguluka kiavulu kioso ki tu mu londekesa o ufiiele uetu, ne muene ni ibhidi iavulu i tuala na-iu.—Tanga Jihebeleu 6:10, 11.
14 Lembalala kuila, Jihova “mukua kuívua o kusamba.” Tu tena kudielela ni kidi kioso kuila, se tu samba kua Nzambi, muene ua-nda tuívua. (Jisálamu 65:2) O ‘Tata ia jihenda, Nzambi ió athu oso kuene mú tambula o kikuatekesu,’ ua-nda tu bhana o ima ioso i tua bhindamena, phala ku mu zukama dingi. Sai ithangana, muene u tu kuatekesa bhu kaxi ka jiphange jetu. (2 Kolindo 1:3) Kioso ki tu londekesa o henda ku akuetu, Jihova u sanguluka. O Bibidia i zuela: “Uoso u bindumuna ngadiama, ua sobhesa kua Ngana; Jihova muene hinu u mu futa o mbote iê.” (Jisabhu 19:17; Matesu 6:3, 4) Mu kiki, kioso ki tu kuatekesa o jiphange jetu, Jihova u mona o mbote i tu bhanga, kala kima ki tua mu sobhesa. Muene u kanena ku tu futa o mbote i tu bhanga.
MABESÁ LELU NI KU HÁDIA
15. Mabesá ebhi u ua mesena kutambula? (Tala o foto ia dianga.)
15 O Jikidistá a a undu, ala ni kidielelu kia kutambula o “kitundu kia kuiuka,” o dibesá dia dikota dia a kanena Jezú. (2 Timote 4:7, 8) Maji se eie uala ni kidielelu kia kukala mu ixi, ki ki lombolola kuila, ki uala ni valolo iavulu bhu pholo ia Nzambi, kana. Mazunda a “jimbudi jamukuá” ja Jezú, a mu kingila kukala ni muenhu ua kalelaku mu palaízu mu ixi. Kioso kia-nda tunga mu palaízu, ene a-nda kala ni “ngalasa ni kutululuka kuavulu.”—Nzuá 10:16; Jisálamu 37:11.
16. Kiebhi o divulu dia 1 Nzuá 3:19, 20, di tena ku tu suinisa?
16 Sai ithangana, tu tena ku divua kuma, ki tua mu kalakala kiavulu mu sidivisu ia Jihova, mba nange tu divua kuila, Jihova ka sanguluka ni kikalakalu kietu. Nange tu tena kudivua kuma, Nzambi ka tokala ku tu besoala, mukonda ki tu fuama kutambula o mabesá. Maji tua tokala kulembalala kuila, “Nzambi uala kota o muxima uetu ndenge, kuma Muène uejiia o ima ioso.” (Tanga 1 Nzuá 3:19, 20.) Se tu sidivila Jihova mukonda dia kixikanu ni henda, tua-nda dielela ni kidi kioso kuila, muene ua-nda tu besoala, né muene se tu mona kuila, o ima i tua bhange mu sidivisu iê, ki iala ni valolo iavulu.—Marku 12:41-44.
17. Mabesá ebhi u tuene mu tambula lelu?
17 Né muene mu izuua iii ia sukidila-ku, ia mundu iú ua Satanaji, Jihova ua mu besoala o mundu uê. Muene uene mu bhanga ioso phala tu kale ni kuijiia kua soko, ni tu kale ue ni kutululuka. Mukonda dia kiki, tuala ni ukamba uambote ni jiphange jetu ku mundu uoso. (Izaia 54:13) Kala kia kanene Jezú, lelu Jihova ua mu tu besoala mu ku tu bhana jiphange javulu ku mundu uoso. (Marku 10:29, 30) Oso a sota Nzambi ni muxima uoso, ene mu a besoala mu kukala ni kutululuka kua muxima, kuzediua, kisangusangu ku muenhu.—Filipe 4:4-7.
18, 19. Kiebhi ki divua o jiselevende ja Jihova mukonda dia mabesá ene mu tambula?
18 Tat’etu Jihova, uene mu besoala o jiselevende jê ku mundu uoso. Mu kifika, Bianca ua tungu mu ixi ia Alemanha uambe: “Ki ngi jiia kiebhi ki ngi sakidila Jihova, mu ku ngi kuatekesa mu ibhidi ioso, ni kukala ku mbandu iami izuua ioso. O athu ku mundu a mu bhanga ima iavulu iaiibha. Maji kioso ki ngi kalalakala kumoxi ni Jihova, ngi divua kiambote mu kukala bhu maku mê. Kioso ki ngi xisa ima kudima phala ku mu sidivila, muene u beta-kota mu ku ngi besoala, o ima i ngi xisa ndenge.”
19 Tu mone o phangu ia Paula, ua tungu mu ixi ia Canadá. Muene uala ni 70 a mivu, iú uala ni uhaxi ua miongo. Muene ua zuela kuila, o ku kamba kuenda mukonda dia uhaxi uala nau, ki kulombolola kuila ka tena dingi kuboka. Muene uambe dingi: “Ngene mu katula mbote mu maukexilu avulu a kuboka, kala o kubhana umbangi bhu kaxi ka mutelembe ua kafuetele, ni kubhana umbangi ku athu a ngi kunda. Ngala ni kadivulu mu nga soneka o ibatulu ia Bibidia ni milongi ia madivulu metu iene mu ngi suinisa kiavulu. Mu kiki, ngi katula kithangana phala ku ka tanga. Ngene mu ixana o kadivulu kaka kala ‘Mukanda ua Kikuatekesu.’ Kioso ki tu sota kuxinganeka mu mabesá a tu kanena Jihova, ki tu tena ku luuala kiavulu. Né muene ni ibhidi i tu bhita na-iu, Jihova u tu kuatekesa mu ithangana ioso.” Nange o maka u ua mu dibhana nau, ka difu ni maka a bhitile nau Bianca mba Paula. Maji né kiki, eie u tena kuxinganeka kiebhi Jihova kiene mu ku besoala eie ni athu a ku kondoloka. Kima kiambote kuxinganeka kiebhi Jihova kiene mu ku besoala lelu, ni kiebhi kia-nda ku kubesoala ku hádia.
20. Ihi i tua-nda tambula se tu suluka mu kusidivila Jihova ni ufiiele uoso?
20 Kana kujimba kuila, o misambu i uene mu bhanga ni muxima uoso, “sai ni dilau diê dia dikota.” U tena kudielela ni kidi kioso kuila, ki ua-nda “zubha o kubhanga vondadi ia Nzambi,” ua-nda “tambula [o] polomesa iê.” (Jihebeleu 10:35, 36) Mu kiki, tu sulukienu mu ku kolesa o kixikanu kietu, ni kubhanga ioso phala kusidivila Jihova. Tuejiia ni kidi kioso kuila, Jihova ua-nda tu besoala!—Tanga Kolose 3:23, 24.