Mulangidi KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Mulangidi
KIDIDI KYA KUBHAKA MADIVULU MU INTERNETE
Kimbundu
  • BIBIDYA
  • MADIVULU
  • YÔNGE
  • mwbr18 Mbeji Ia Katatu mba. 1
  • Milongi phala Ukexilu ua Ukidistá ni Ukunji Uetu Milongi Phala o Iônge

O vidyu iwasolo seku luwa.

Tuloloke, kwamoneka kibhidi mu kujikula o vidyu.

  • Milongi phala Ukexilu ua Ukidistá ni Ukunji Uetu Milongi Phala o Iônge
  • Milongi phala Ukexilu ua Ukidistá ni Ukunji Uetu Milongi Phala o Iônge (2018)
  • Tudyambu
  • 1-7 IA KATATU
  • 8-14 IA KATATU
  • 15-21 IA KATATU
  • 22-28 IA KATATU
  • 29 IA KATATU–4 IA KAUANA
Milongi phala Ukexilu ua Ukidistá ni Ukunji Uetu Milongi Phala o Iônge (2018)
mwbr18 Mbeji Ia Katatu mba. 1

Milongi phala Ukexilu ua Ukidistá ni Ukunji Uetu Milongi Phala o Iônge

1-7 IA KATATU

O VALOLO IA MAK’Â NZAMBI | MATESU 1-3

“O Utuminu ua Diulu ua Zukama”

(Matesu 3:1, 2) Mu izuu’ omo Nzuá dia Batizu uiza mu ditutu dia Judeia ni kukolela mundu, uixi: 2 Dielenu! muehe o ituxi ienu, kuma utuminu ua diulu ua zukama.

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 3:1, 2

kukolela mba kuboka: O kizuelu kiki mu dimi dia Ngeleku kilombolola “mujimbuidi u zuelela mundu uavulu.” Kizuelu kiki ki lombolola o ukexilu ua kukolela: a u bhanga mu kididi kia jikuka muala athu avulu; o muthu ua mu boka u zuelela mundu uavulu, mu veji dia kuzuela ngó ni kibuka kia athu.

Utuminu: Iii iene o veji ia dianga i moneka o kizuelu mu Ngeleku ba·si·leiʹa, ki lombolola unguvulu, o mbambe mua tumina o unguvulu, ni athu a tokala ku unguvulu iú. Mu 162 ndenge a ji veji ji moneka o kizuelu kiki kia Ngeleku mu Mikanda ia Ngeleku mba kikutu kiobhe, 55 tu i sanga mu divulu dia Matesu, mu veji javulu o kizuelu kiki kia lungu ni utuminu ua Nzambi ku diulu. Matesu ua tumbula kiavulu o kizuelu kiki, mukonda dia kiki o divulu diê hinu a dixana Njimbu ia Utuminu.

Utuminu ua diulu: Mu divulu dia Matesu o izuelu utuminu ua diulu i moneka 30 ndenge a jiveji. Mu madivulu a Marku ni Luka mu moneka o izuelu “Utuminu ua Nzambi,” phala kulondekesa kuila, o Utuminu ua Nzambi ua mu tumina tundé ku diulu.—Mat 21:43; Mar 1:15; Lu 4:43; Da 2:44; 2Ti 4:18.

ua zukama: O izuelu ua zukama ilombolola kuila, kua kambele ngó o Sobha ia Utuminu ua diulu, ueji moneka.

(Matesu 3:4) Nzuá muenhú u kala mu zuata thanga ia ndemba ja kamelu, u di kuta phonda ia kibha mu mbunda; o kúdia kuê mahoho, ni uiki ua ditutu.

nwtsty jividiu ni jifikula

Izuatu ni Pholo ia Nzuá dia Batizu

Nzuá ua kexile mu ta izuatu ia kexile mu bhanga ni jindemba ja kamelu; ua kexile mu di kuta naiu mu mbunda, mu phonda íii a kexile mu bhaka-mu ima iofele. Iene ue o izuatu ia kexile mu ta polofeta Elija. (2Ji 1:8) O jingadiama ene a kexile mu ta o izuatu ia bhangele ni jindemba ja kamelu ni ibha ia iama. Ku mbandu ia mukua, o jingenji a kexile mu ta izuatu ia katunda. (Mat 11:7-9) Kuma Nzuá uexile Nazilé, nange o ndemba iê ka i batuile né ngó lumoxi. Ki kale o izuatu iê uixi o pholo iê, ia kexile mu londekesa kuila, muene ua sosolole o ukexilu ua muenhu uê, phala ku di bhakula mu kubhanga ngó o vondadi ia Nzambi.

Mahoho

Mu Bibidia o kizuelu “mahoho”, ki lombolola mahoho a maukexilu avulu ala ni jifuefuenha, benge-benge ió endela mu ibuka ia makota. Sai milongi ia tokuesa ku Jeluzaleme, ia londekesa kuila, o mahoho a mukau ala ni 75 a jipursentu a ima iavulu i bhanga kiambote ku mukutu (proteínas). Lelu phala kudia mahoho, o mutué, o inama, o mabhabha, ni mala a a katula. O mbandu i subhuka, kála o phetu, a i dia ia uísu mba io lambe. Athu a xikina kuila o mahoho ia, kutouala kuê kua difu ni kua jihala, ni kuila ala ni ima iavulu i bhanga kiambote ku mukutu (proteínas).

Uiki ua Ditutu

O jifikula jiji, ja mu londekesa kisaka kia uiki kia bhange o jinhuki (1) ni uiki ua ditutu (2). O uiki uadi Nzuá nange a u bhangele ku jinhuki a jixana Apis mellifera syriaca, ja tokala mu kididi kienhiki. O ukexilu ua jinhuki jiji, ji di bhana kiambote mu ididi ia tema, ia kukuta kala o ditutu dia Judeia, maji ka tena ku ji sasa ku athu. Maji ku hama ia dívua A.K.K., o athu a tungile ku Izalaiele, a kexile mu sasa jinhuki mu masanga a mavu. Isaka iavulu ia jinhuki jiji, a i sange mu kididi mua tungu athu (lelu a kixana Tel Rehov), kiala mu Honga ia Njolodá. O uiki ua isaka iii, nange ia tundu mu kididi lelu a kixana Turquia.

Tokuesa o Milongi ia Nzambi

(Matesu 1:3) Juda u vuala Peleji ni Zala kua Tamale; Peleji u vuala Hezelone, Hezelone u vuala Alá;

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 1:3

Tamale: O muhatu ua dianga mu ahatu atanu a a tange mu divulu dia Matesu kuila, kua ene kuene kueji vualela o Mexiia. Kiuana kia mukua Lahaba; Lute, kiiadi kiâ ka tokala ku ahatu akua Izalaiele (vs. 5); Bate-seba, “mukaji a Udiia” (vs. 16); ni Madiia. O ahatu iâ a a tumbula kala maiala mu divulu dia Matesu mukonda phala kubhanga mbandu ua muiji mua vualela Jezú, kua bhiti izulukutu ia katunda ku mienhu iâ.

(Matesu 3:11) Eme ni kidi, nga mi batizala ni menha mu kudiela; uoso-phe ua ngi kaiela ku dima ua ngi tundu, eme ki nga tokala ngó ku mu ambatela o jihaii jê. Muène ua kà mi batizala ni Nzumbi Ikôla ni túbhia.

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 3:11

nga mi batizala: Mba “kubobesa.” O kizuelu kia Ngeleku baptiʹzo kilombolola “kubondeka, kuboba.” Jimbandu ja mukua ja Bibidia ji londekesa kuila, o batizu ia lungu ni kubobesa mba kubondeka o mukutu uoso mu menha. Sai kithangana, Nzuá ua kexile mu batizala mu Honga ia Njolodá bhua zukama ni bhu Salimi, ‘mukonda mua kexile menha mavulu bhenhobho.’ (Nz 3:23) Kioso Filipe kia batizala o mukua Etiiopia, kiadi kiâ “a kulumuka mu menha.” (Ik 8:38) Kizuelu kiki a ki tumbula ue mu Septuaginta, mu divulu dia 2Ji 5:14, kioso kia zuela kuila, Naamane “u boba lusambuadi mu Njolodá.”

Kitangelu Kia Bibidia

(Matesu 1:1-17) Divulu dia uvadiue ua Jezú Kristu, mon’a Davidi, mon’a Mbalahamu. 2 Mbalahamu u vuala Izake, Izake u vuala Jakobo, Jakobo u vuala Juda ni jiphange-jê. 3 Juda u vuala Peleji ni Zala kua Tamale; Peleji u vuala Hezelone, Hezelone u vuala Alá; 4 Alá u vuala Aminadabe, Aminadabe u vuala, Nasono, Nasono u vuala Salumono; 5 Salumono u vuala Bouaji kua Lahaba; Bouaji u vuala Obede kua Lute; Obede u vuala Jese; 6 Jese u vuala sobha Davidi. Davidi u vuala Solomá kua ió ua diangele kukala mukaji a Udiia; 7 Solomá u vuala Lebouamu, Lebouamu u vuala Abiia, Abiia u vuala Aza. 8 Aza u vuala Jozafate, Jozafate u vuala Jolamu, Jolamu u vuala Uziia. 9 Uziia u vuala Jotamu; Jotamu u vuala Akaji; Akaji u vuala Hezekiia. 10 Hezekiia u vuala Manasa; Manasa u vuala Amone; Amone u vuala Joziia, 11 Joziia u vuala Jekoniia ni jiphange jê bhu thembu ia kumuangana ku Babilonha. 12 Kutunda bhu kumuangana ku Babilonha, Jekoniia u vuala Salatiiele; Salatiiele u vuala Zolobabele. 13 Zolobabele u vuala Abihude; Abihude u vuala Eliiakimi; Eliiakimi u vuala Azola. 14 Azola u vuala Zadoko; Zadoko u vuala Akimi; Akimi u vuala Elihude. 15 Elihude u vuala Eliiezale; Eliiezale u vuala Matana; Matana u vuala Jakobo. 16 Jakobo u vuala Zuze munume’a Madiia u vuala Jezú, a mu ixana Kristu. 17 Kienhiki o muiji, tunde kua Mbalahamu, katé kua Davidi, iala kuinhi dia muiji ni kiuana; o kutunda kua Davidi, katé bhu kumuangana kua uhutile ua Babilonha, kuinhi dia muiji ni kiuana; o kutunda bhu kumuangana kua uhutile ua Babilonha, katé kua Kristu, kuinhi dia muiji ni kiuana.

8-14 IA KATATU

O VALOLO IA MAK’Â NZAMBI | MATESU 4-5

“Mbote i Tu Katula mu Diskursu Dia Bhange Jezú Ku Mulundu”

(Matesu 5:3) “A zediua jingadiama ja muxima, mukonda o Utuminu ua Diulu uâ ene.”

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 5:3

Kuzediua: Kuzediua ki kulombolola ngó kusanguluka, kioso muthu kia mu bhita mu ithangana iambote. Mu veji dia kiki, se kua lungu ni athu, kuzediua kulombolola o ukexilu moxi ua muthu a mu xikina kuala Nzambi, iú ua mu tambula o mabesá a Nzambi. O kizuelu kuzediua a ki tumbula ue phala kulombolola kusanguluka kua Nzambi ni Jezú mu kiandu kiâ kia ungana ku diulu.—1Ti 1:11; 6:15.

jingadiama ja muxima: O izuelu mu Ngeleku “jingadiama ja muxima” i lombolola, (ió kala ni kima, a bhindama, a bhinga jimola),” izuelu íii ia lungu ni ió a xikina ni muxima uoso kuila, a bhindama. Mu divulu dia Lu 16:20, 22, Lázalu a mu tumbula ue kala “ngadiama.” Sai Jibibidia o izuelu iii a i lungulula kiki: “jingadiama mu nzumbi,” kilombolola athu a xikina kuila jingadiama mu nzumbi ni kuila a bhindamena o kikuatekesu kia Nzambi.

(Matesu 5:7) “A zediua akua henda, ene ue Nzambi u a kuatela henda.

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 5:7

akua henda: Mu Bibidia, o izuelu “akua henda” ni “henda” ki ia lungu ngó ni kuloloka mba ku londekesa henda mu kufundisa muthu. O izuelu iii, i lombolola o ixinganeku i bhangesa o muthu kukuatekesa mukuâ ua bhindama.

(Matesu 5:9) “A zediua akua ku luulula, a buisa jimvunda, ene a exana an’a Nzambi.”

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 5:9

akua ku bhuisa jimvunda: Ki ió ngó a tululuka mba akua paze, maji alungu ue ni ió a bheka o paze bhu kididi mua kambe o kutululuka.

Sentinela 01/12/07 pág. 17

Longa o Tuana Tuê Kusota o Kutululuka

O jitata Jikidistá a mesena kiavulu kulonga o tuana tuâ ‘kusota o paze ni ku i kaiela.’ (1Ph 3:11) O kusanguluka kuijila mu kusota o kutululuka, kua tundu o nguzu i bhanga o muthu phala kutolola o ibanzelu iaiibha ia lungu ni muthu uengi.

Tokuesa o Milongi ia Nzambi

(Matesu 4:9) Anga u mu ambela, uixi: Ima ioso iii, ngi ku bhane-iu, se u ngi fukamena eme, ni ku ngi bheza.

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 4:9

ku ngi bheza: O izuelu iii, mu dimi dia Ngeleku, i lombolola “kubheza,” kilombolola kubhanga kima mu kithangana kimoxi ngó. Mu kuzuela “ni ku ngi bheza” i londekesa kuila, Diabhu ka kexile mu bhinga kua Jezú phala ku mu bheza jinga, maji ua mu bhingi phala ‘ku mu bheza lumoxi ngó.’

(Matesu 4:23) Jezú anga u nhunga Ngalileia ioso ni kulonga mu malombe mâ, ni kuta Maka ma utuminu ua Nzambi, ni ku saka jihaxi ni inema mu’axaxi ka mundu.

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 4:23

kulonga . . . kuta maka: O kulonga ki ku difu ni kuta Maka. O muthu u longa ka tudila ngó o njimbu ku athu, muene u bhanga dingi; u jimbulula, u zuela o maka mu ukexilu u kuatekesa o muthu kuxikana o milongi, u ta ifika ia lungu ni maka a mu longa.

Kitangelu Kia Bibidia

(Matesu 5:31-48) “A ki zuela, exi: Uoso uandala u senga mukaji’ê, a mu bhane mukanda ua kusenga. 32 Eme-phe ngi mi ambela kuma: Uoso u senga mukaji’ê, mukonda dia kikuma kiengi, o kia undumbu ki kiene, ua mu bhangesa kukala mukua phànda. Ni diiala u mu sakana, kia zubha ku mu senga, mukua phànda. 33 Luamukuá dingi, muevu kuma akua xiahulu a ambelele, exi: Kana kulôka, kioso-phe ki ua lôka kikale u ki kumbidila kua Ngana. 34 Eme-phe ngi mi ambela: Kana kulôka; kana kulôkela diulu, mba kialu kia Nzambi kia ungana. 35 Kana kulôkela oxi, mbata bangu iê ia inama; kana kulôkela Jeluzaleme, mbata mbanza ia muenexi ua dikota. 36 Kana kulokêla mútue ué e’muène, mbata kutené kubhangesa lundemba lumoxi luzela mba luxikelela. 37 O kudikunda kuenu-phe ku kale kua kuila: Kiene, kiene; kana, kana; kioso ki di bandekeza kuku, kima kia tundu ku Dimonho. 38 Enu muevu kuma a ki zuela, exi: Diesu mu diesu; dizu mu dizu. 39 Eme-phe ngi mi ambela kuila: O dilebhu kana kubhânga na-diu. Uoso-phe u ku bhana huxi ku ditama dia kúdia, mu lunguluile ni diamukuá. 40 Se muthu u ku xitala ni a ku-bue kazaku ké, mu ehele ue ni kapote ké. 41 Uoso ue u ku bhinjika kuenda-nê lékua, eie enda-nê lékua jiiadi. 42 Ua ku bhingi, mu bhane; ua-lu sota kusobha, ku mu bhane dikunda. 43 Enu muevu kuma a ki zuela, exi: Mukuenu u mu zola, o nguma ié u mu zemba. 44 Eme-phe ngi mi ambela: Zolenu nguma jenu; a sambedienu kua Nzambi, oso a mi tatesa; benzelenu a mi bhubhidila, bhangenu mbote oso a mi zembe. 45 Nda mu kale mu an’a Tata ienu uene mu diulu. Kuma muène mukua kubhangesa dikumbi diê di bandela athu abhukumuka ni athu ambote, u tumikisa mvula ni kua ia aiuka ni ku ísueia. 46 Abha se mu zola ngó a mi zolo enu, mu kala ni kisakidilu kiahi? Manhi ni akua ku tambula lubhaku ki kiene kia bhanga? 47 Se mu menekena ngó o jindandu jenu, muila muexi tua bhange-hi? Manhi ni akua matumbu, kejiia Nzambi, kene ue ku ki bhanga? 48 Kikale-phe mu zubha kutenena kala kia tenena Tata ienu uene mu diulu.

15-21 IA KATATU

O VALOLO IA MAK’Â NZAMBI | MATESU 6-7

“Diangenu-phe Kusota o Utuminu ua Nzambi”

(Matesu 6:10) Utuminu ué uize. Vondadi ié a i bhange bhoxi, kala kiala ku i bhanga ku diulu.

bhs kibat 17 mban. 178 kaxi 12

O Ujitu ua Kusamba

12 Ihi ia tokala kukala ku pholo kioso ki tu samba? Jihova ni vondadi iê. Tua tokala ku mu sakidila ni muxima uoso, mu ioso iene mu bhanga phal’etu. (1 Malunda 29:10-13) Tuejiia o maka iá, mukonda kioso Jezú kia kexile mu ixi, muéne ua longo o maxibulu mê o kusamba. (Tanga Matesu 6:9-13.) Muéne uambe kuila, kia dianga ene a tokalele kusamba phala o dijina dia Nzambi a di xile. Jezú ua londekesa ué kuila, a tokalele kusamba phala o Utuminu ua Nzambi kuíza, ni kubhinga phala o vondadi ia Nzambi a i bhange mu ixi. Kiene kiua kiambe kuila tua tokala kusamba kua Jihova phala kudikila o ibhindamu ietu. Kioso ki tu ta Jihova ni vondadi iê ku pholo tu londekesa kuila, Jihova ni vondadi iê iene ia beta-o-kota ku muenhu uetu.

(Matesu 6:24) Kana muthu u tena kubhikila ngana jiiadi. Mukonda bhu kala ni iú u mu zemba, o iú u mu zola; mba iú a di tuma, o iú a di bhonza. Enu ue ki mu tena kubhikila Nzambi ni Mamunu (kilundu kia jimbongo).

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 6:24

mubhika: O kizuelu kiki mu Ngeleku ki lombolola, kukalakala kala mubhika, mba mubhika ua tokala ngana imoxi ngó. Mu velusu iii, Jezú ua kexile mu londekesa kuila, o Jikidistá ka tena kubhana kua Nzambi o ubhezelu ua mu tokala ngó muene, ni kusota o jimbote mu kithangana kimoxi.

(Matesu 6:33) “Diangenu-phe kusota o Utuminu ua Nzambi ni uiukilu uê, nda ima ioso iii a mi kuiila-iu.”

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 6:33

Diangenu . . . kusota: O kizuelu kiki mu Ngeleku, ki lombolola kusuluka ni kubhanga kima; kilombolola ue “kusuluka ni kusota.” O akaiedi a kidi a Jezú, ka tokala kusota ngó o Utuminu mu ithangana iofele, ku pholo a sota ima iengi. Mu veji dia kiki, a tokala kuta o Utuminu kupholo ithangana ioso ku muenhu uâ.

o Utuminu: Sai mikanda iokulu ia Ngeleku, iamba “Utuminu ua Nzambi.”

uê: O muthu a mu mu tanga bhabha, Nzambi, o “Tata ia diulu” kala ki londekesa Mat 6:32.

uiukilu: O athu a sota o kuiuka kua Nzambi, a bhanga o vondadi iê ni lusolo; a xikina o itumu iê ia lungu ni ima iambote ni ima iaiibha. O ilongesu iii, ki i difu ni ilongesu ia ji Falizeu a kexile mu sota o kuiuka kuâ.—Mat 5:20.

Mulangidi 07/16 mban. 7 kaxi 18

Sota o Utuminu ua Nzambi, Kana Kusota Jimbongo

18 Tanga Matesu 6:33. Se tu sota ku ta o Utuminu ua Nzambi ku pholo, Jihova ua-nda tu bhana o ima ioso i tua bhindamena. Jezú ua jimbulula kiambote se mukonda diahi tu tena kudielela mu kikanenu kiki. Muéne uambe: “O Tata ienu ia diulu ua kijiié kuma im’iii mua i bhindamena.” Jihova uejiia o ima i ua bhindamena, ande dia eie kuijiia kuila, ua bhindamena kima. (Filipe 4:19) Muéne uejiia kiambote o kithangana ki tua-nda bhindamena izuatu iéngi. Nzambi uejiia ué se kudia kuahi ku ua bhindamena dingi. Muéne uejiia kuila, eie ni muiji ué, mua bhindamena kididi phala kukala-mu. Jihova ua-nda bhanga ioso phala ku kubhana o ima i ua bhindamena.

Tokuesa o Milongi ia Nzambi

(Matesu 7:12) “Kala kiki, ima ioso-phe i mua mesena kuila athu a mi bhanga-iu enu, iene ue muene i mua bhanga ene; mbata kiene kia jimbulula o Kitumu kia Mozé ni milongi ioso ia jipolofeta.”

Mulangidi 15/5/14 mban. 14-15 kaxi 14-16

Kaiela o Ukexilu ua ku Bhanga ku Athu o Ima i ua Mesena ia ku Bhanga mu Ukunji Uê

14 Xinganeka muthu u kuixana, maji kuijiia o dízui diê? Eie ki u muijiia, maji u kuibhula se kudia kuahi ku ua mesena. Eie u dibhudisa se muthu iú nanhi, ni ihi ia mesena muéne. Kua mesena ku mu zuela ima ia iibha, mu kiki u zuela nê bhofele, anga u mu xalesa. Kindala, xinganeka muthu u kuixana, maji o veji íii o muthu u tumbula o dijina diê, ni kuila o kikalakalu kiê o ku kuatekesa o athu kudia o huta i bheka sauidi. Ni henda ioso muéne u ku tangela kuila uala ni njimbu iambote phala eie, i tena ku ku kuatekesa. Nange eie u mesena ku muivua. Mu kidi, tu sanguluka se o athu a dijimbulula kioso kia zuela n’etu. Kiebhi ki tu tena kulondekesa o ukexilu iú ku athu u tu sanga mu ukunji?

15 Saí ixi, tua tokala ku tangela o muthu tu mu sanga ku bhata, o kima kia tu bheka. Sé phata, tuala ni njimbu iambote phala o muthu tu mu sanga ku bhata. Maji xinganeka se ki tu di jimbulula ku muthu, mba se ki tu tangela o muthu o kima kia tu bheka, anga tu mateka kiá ku mu ibhuidisa kiki: “Se uexile ni kutena kua ku batula maka ku mundu maka ebhi ueji batula?” Tu ibhula kiki phala kuijiia ihi i banza o muthu, ni tu mu kuatekese bhu kaxi ka Bibidia. Maji o muthu nange u dibhudisa: ‘O muthu iú nanhi, mukonda diahi muéne ua ngi bhudisa kiki? Ihi ia mesena?’ Tua mesena kuila o muthu u divua kiambote kioso kia zuela n’etu. (Fil. 2:3, 4) Kiebhi ki tu tena ku bhanga kiki?

16 Saí kafunga ka ilunga u bhanga kiki: Kioso kia zubha ku menekena o muthu, muéne u mu bhana o kamukanda Ua Mesena Kuijiia o Kidi? anga u zuela: “Lelu tua mu bhana o tumikanda tutu ku athu oso. Ka zuela ia lungu ni ibhuidisu isamanu iene mu bhanga o athu. Kaka phala eie.” O phange ua zuela kuila, se o athu ejiia se mukonda diahi ua mu ku a kunda, ene a tululuka, mu kiki, ki ku bhonza kuzuela nau. Mu ku suluka o phange uibhula: “O kuila ua di bhangele kia o ibhuidisu íii?” Se o muthu u sola kibhuidisu, o phange u jikula o kamukanda, anga u jimbulula i zuela o Bibidia ia lungu ni kibhuidisu kieniókio. Se o muthu ka solo kibuidisu, o phange muéne u sola, anga u suluka ni ku mu jimbulula se ku mu kuatesa jisonhi. Mu kidi, kuene maukexilu avulu a ku mateka kuzuela ni athu. Saí madiembu, o athu u tu sanga, nange a kingila kuila tu belesela o ijila iâ kioso ki tu a menekena ande dia ku a tangela ihi ia tu bheka. Tua tokala kuijiia kuila, ku tena ku bhinga ku lungulula o milongi i tua mesenene ku tangela o athu mu ukunji, phala ene evué o njimbu ietu.

(Matesu 7:28, 29) Bhenhobho ki bhita kuila, kia zubha Jezú kuta mak’ama, ifuxi ia diuana o ulongelu ué. 29 Mukonda muène ua a longo ni kijingu kia Ngana, ki kiene kiene kulonga jimesene jâ, jene ku a longa o Kitumu.

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 7:28, 29

ia diuana: O izuelu íii, mu Ngeleku i tena kulombolola “ku diuana kiavulu, kukala sé kuzuela kima.” O kizuelu kiki kilondekesa kuila, o milongi ia tudile ku mixima ia athu.

o ulongelu ué: O izuelu iii, i lombolola kiebhi kia kexile mu longa Jezú, o maukexilu mê a kulonga, o ilongesu iê, ni milongi ioso ia bhana mu diskursu dia bhangele ku Mulundu.

ki kiene kiene kulonga jimesene jâ: Mu veji dia kutumbula o jimesene kala kiexile mu bhanga o jimesene ja Kitumu, Jezú ua zuela kala u mukunji ua Jihova, kala muthu uala ni ungana; o milongi iê ia kexile mu tunda mu Makâ Nzambi.—Nz 7:16.

Kitangelu Kia Bibidia

(Matesu 6:1-18) “Alukenu, ki mu bhange jimbote jenu bhu pholo ia athu, phala ene ku mi mona. Mbata se kiene ki mua ki bhangela, kana-ku kisakidilu kua Tata ienu uene mu diulu. 2 Ki uila u bhanga o mbote-phe, kua iu ua bhindama, kana kutuamekesa koloneta ku pholo, uila ki bhanga akua mangonha, mu malombe ni mu jinzunga, ihi o kukala ni fuma ia athu. Ngi mi ambela kidi: ene a tambula kiá kisakidilu kiâ. 3 Eie-phe ki u bhanga o mbote, kuehele lúkuaku lué lua kiasu ni luijiie kioso ki bhanga lua kúdia. 4 Mbé jimbote jê ni ji kale jòsueke. Tat’enu u mona òsueke anga u ku sakidila bhu phelo ia ene oso. 5 O ki mu samba, kana kukala uila akua mangonha. Kuma ene a uabhela kuimana ni kusamba mu malombe, ni mu jiphambu mu nzunga, phala athu ku a mona. Ngi mi ambela kidi, ene a tambula kiá kisakidilu kiâ. 6 Eie-phe ki u samba, bokona mu ‘xilu dié, o ki u zubha kujika o dibhitu, sambela Tata ienu uene ku ubheka; Tat’enu-phe u mona ku ubheka, muène u ku sakidila. 7 Mu kusamba ue kana kubuabuala ngó, uila ki bhanga o matumbu; mbata ene a fika kuma o kuzuela kuâ kuavulu kuene kubhangesa ku a evua. 8 Enu-phe kana kufikisa enhó. Mbata Tat’enu uejiia kiá ima ioso i mua bhindamena, kioso enu kiluua ngó mu mu bhinga. 9 Kienhiki, mu kusamba kuenu, muila kala kiki: Tata ietu uene mu diulu, dijina dié a dixile. 10 Utuminu ué uize. Vondadi ié a i bhange bhoxi, kala kiala ku i bhanga ku diulu. 11 Kúdia kuetu kua nzala ia kizuua ni kizuua, tu bhane-ku lelu. 12 Tu loloke o makongo metu, uila etu ki tu loloka oso a tu dia makongo. 13 Ku tu ehele kudibhala mu kudianguka, maji tu kudile ku Dimonho; mbata ungana ué E’muène, ni nguzu, ni fuma sè dizubhilu. Amén. 14 Kuma enu o athu se mu a loloka o ikuma iâ ia mi bhanga, Tat’enu ia diulu u mi loloka uenu. 15 Se mu kamba-phe kuloloka athu ikuma iâ, ni Tat’enu uene ku diulu ka mi loloka ue ikuma ienu. 16 Luamukuá dingi, se muedi mu jila, kana di suuata, kala kua mangonha. Mukonda ene a di iibhisa jipholo jâ, athu ni a a mone kuila ajidi. Ngi mi ambela kidi, ene a tambula kiá kisakidilu kiâ. 17 Eie-phe ki u jila, di uese mútue, u di sukule mu pholo, 18 Phala athu ka mu mone kuila uajidi. Maji Tat’enu uene ku ubheka a ku mone; Tat’enu uene mu mona ioso i u bhanga ku ubheka, anga u ku sakidila.”

22-28 IA KATATU

O VALOLO IA MAK’Â NZAMBI| MATESU 8-9

“Jezú ua Zolele o Athu”

(Matesu 8:1-3) Kiki muène kia zubha kukulumuka mu mulundu, ifuxi iavulu i mu nhenganana. 2 Anga bhu kala ni haxi ia dibhute, u iza u mu sambela, uixi: “Ngana, eie se ua mesena, ua ki soko o ku ngi bhana kudisanza.” 3 Muène anga u sunununa o lúkuaku luê, u mu babata, uixi: Nga mesena muene; disanze. Muène anga u disanza mu’anzanza muenhomo.

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 8:3

u mu babata: Mu Kitumu ia bhanene Nzambi kua Mozé, kimoxi kiamba kuila, o akua dibhute a tokalele kukala dikanga dia mbanza, phala kufidisa kusambukila akuâ. (Ij 13:45, 46; Dia 5:1-4) Maji-phe o atuameni a jingeleja a Jijudé a bandekesa itumu iengi. Mu kifika, sé-ku muthu ua tokalele kuzukama 1,8 dia metulu maji se kuexile mu bhanga kitembu kiavulu, ka tokalele kuzukama 45 kia jimetulu. O itumu iii ia kexile mu bhangesa kutalatala kiaiibha o akua dibhute. O misoso i ximana mutuameni ua ngeleja, ua di suekele mukonda dia akuâ dibhute, ni mukuâ ua takula matadi, phala ku a kaia, n’a kale dikanga. Maji kiki ki kiene kia bhange Jezu, muene ua luualele kiavulu ni ima ia kexile mu bhita naiu o akua dibhute, iu ua bhange kima kieji mona o Jijudé kuila kiaiibha​—muene ua babata o diiala. Muene ua bhange kiki sumbala muene ueji tena kusaka o mukua dibhute ni kizuelu kimoxi ngó.—Mat 8:5-12.

Nga mesena muene: Jezú kévu ngó o kima kia mu bhingile o muthu, maji ua londekesa o vondadi ia kukuatekesa, mu kulondekesa kuila ka mesenene ngó kubhanga mukonda kikalakalu, kana, maji muene ua mesenene muene mu kidi.

(Matesu 9:9-13) Kutunda bhobho, mu kubhita, Jezú u mona muthu a mu ixana Matesu, ua xikama bhu kididi kia kutambuila lubhaku. Anga u mu ambela, uixi: “Ngi kaiele.” 10 O muène anga u balumuka, u mu kaiela. O kia xikama mu kúdia m’onzo, talesa akua ku kobhalala lubhaku avulu ni akua ituxi, eza, hé a xikama ku meza, kumoxi ni jixibulu jê, m’onzo ia Matesu. 11 Jifalizeu kia ki mono, ambela jixibulu jê, exi: “Phala-hi mesene ienu uala kudila kumoxi ni akua kutambula lubhaku ni akua ituxi?” 12 Muène-phe kia k’ivu, uixi: “Oso a di sanze ka bhindamena kimbanda, kikale iá a kate. 13 Ndenu-phe mu di longe kioso ki kia jimbulula, kuila: Nginda o ku kuatela mukuenu henda, ki ngindi sata; kuma eme ki ngeza mu kuixana athu aiuka, maji akua ituxi.”

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 9:10

kúdia: Mba “kuxikama ku meza.” Kuxikama ni muthu ku meza, kua kexile mu lombolola ukamba uambote ni muthu muenhó. Maji o Jijudé mu izuua ia Jezú, ka kexile mu xikama kumoxi ku meza, mba kudia ni athu kexile Jijudé.

akua kutambula lubhaku: Jijudé javulu a kexile mu tambula lubhaku ni ku ji bheka ku jinguvulu ja Loma. O athu ka zembele ngó o Jijudé jenhiji mukonda dia kubhanga ukamba ni kifuxi kia ibhile Nzambi, maji mukonda ene a kexile ue mu nhana o mundu. Akua kutambula lubhaku akexile mu a tungula ku Jijudé ja mukua; akexile mu a sokesa ni akua ituxi ni jindumbu.—Mat 11:19; 21:32.

(Matesu 9:35-38) “Jezú anga u nhunga mu jimbonge joso ni mu jisanzala, ni kulonga mu malambe, ni kuta Maka ma Utuminu uê, ni kusaka o jihaxi joso ku makukata mâ ni ku mauhaxi mâ moso. 36 Kia mono ifuxi-phe, u a kuatela henda, mukonda atate, a di mauange kala jimbudi ja kambe mubidi. 37 Muène anga u ambela jixibulu jé, uixi: O mábhia ma nzungule muene, akalakadi-phe a tolo. 38 Ngana uavu mábhia mê mu sambedienu, a tume akalakadi mu mábhia mê.”

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 9:36

u a kuatela henda: O kizuelu splag·khniʹzo·mai mu dimi dia Ngeleku kio jimbulule ni izuelu u a kuatela henda kia lungu kizuelu ki lombolola “midiia” (splagʹkhna), ki lombolola kiebhi kia divua o muthu moxi. Mu izuelu iavulu mu Ngeleku, kiki kiala kota mu ku jimbulula o ukexilu ua ku londekesa henda.

Tokuesa o Milongi ia Nzambi

(Matesu 8:8-10) Kuala Kabhitangu: Kana Ngana! Eme ki ngi tokala eie ni u bokone m’onzo iami. Kabasa eie u bhana kizuelu kimoxi, selevende iami u iluka. 9 Mbata eme uami ngi muthu a ngi tumina; o masoladi ami u ngala-nâ nga a tumina. Muthu nga mu katula ngixi: Ndeie, uia. Mukua nga mu ixana, ngixi: Zá, uiza. Selevende iami nga mu ambela: Bhanga kiki, u ki bhanga. 10 Jezú kia zubha ku k’ivua, ua diuana, anga u ambela iá oso a mu kaiela, uixi: Kidi kiene, kuxikana kala kiki, ki nga ku sange luua, né mu Izalaiele!

Sentinela 15/08/02 pág. 13 parág. 16

“Eme Nga mi Bhana Phangu”

16 Kiene kimoxi ue, kioso kabhitangu ka masoladi—mukua Loma, nange kejidile Nzambi—ua zukama kua Jezú, ua mu bhingile phala kusaka o mubhika’ê ua katele, Jezú ua kijidile kuila o kabhitangu ua kexile ni ituxi. Mu izuua ienió o muenhu ua kabhitangu ka masoladi ua lungile ni kubhanga usuéia, kubhubhisa manhinga, ni kubheza ji nzambi ja makutu. Né kiki, Jezú ua tale o kima kia uabha kia kabhitangu—o diiala didi ua londekesa o kixikanu kia kolo. (Matesu 8:5-13) Mu kusuluka, kioso Jezú kia zuela ni kifumbe a mu phaphele ku taka bhu mbandu iê, Jezú ka bazela o diiala dienhódio mukonda dia ima iaiibha ia bhange m’ukulu, mu veji dia kiki muene ua mu sangulukisa ni kidielelu kia kidi. (Luka 23:43) Jezú uejidile kuila o kukala ni ibanzelu iaibha ia lungu ni akuetu, u a luualesa ngó. Sé-ku phata kuila o nguzu ia bhanga muene ua kumona o ima ia uabha ku athu, ia kuatekesa athu avulu kusuluka mu kubhanga o ima iambote.

(Matesu 9:16, 17) Kana muthu u banda ni kithethele kia ubhe ku kizuatu kiokulu. Mbata o kithethele kia ubhe kia tokala kubanda, ki nomona dingi ku kizuatu kiòkulu, o kutanduka hé kuvula dingi kiengi. 17 Athu ue kene kuila a ta vinhu ióbhe mu isudi iòkulu, mbebhu o ibha kubaza, o vinhu anga i texika, ni isudi iene i fua. Vinhu iòbhe-phe a i ta mu isudi iòbhe, iene ioso anga i di bhaka kiambote.

Jesus—o Caminho, cap. 28, pág. 70, parág. 8

Mukonda diahi o Maxibulu a Jezú K’ene mu Jila?

Jezú ua mesena kukuatekesa o maxibulu a Nzuá dia Batizu kuila, ka tokala ku kingila kuila o maxibulu a Jezú a kaiela o itumu io’kulu ia Jijudé, kala o ku jila. Jezú kejile phala kusulukisa o ukexilu ua kubheza, muene uejidile kuila uene ki ueji nangenena. Jezú ka kexile mu suinisa o athu phala kukaiela jinga o ubhezelu uo’kulu ua Jijudé, ni kukaiela o ijila ia athu. Kana, muene ka mu ta kithethele kia ubhe ku kizuatu kiokulu, mba ku ta vinhu iòbhe mu isudi iòkulu.

Kitangelu Kia Bibidia

(Matesu 8:1-17) Kiki muène kia zubha kukulumuka mu mulundu, ifuxi iavulu i mu nhenganana. 2 Anga bhu kala ni haxi ia dibhute, u iza u mu sambela, uixi: Ngana, eie se ua mesena, ua ki soko o ku ngi bhana kudisanza. 3 Muène anga u sunununa o lúkuaku luê, u mu babata, uixi: Nga mesena muene; disanze. Muène anga u disanza mu’anzanza muenhomo. 4 Jezú anga u mu ambela, uixi: Aluka, kana ku ki tangela muthu. Ndeie-phe, ua kà di tukuluile kua nganga, mbè ua kà bhane ujitu ua tumu Mozé, phala a ki tambule umbangi kuila eie ua disanze. 5 O kia zubha kutula mu Kafanau, kabhitangu u mu sanga ni ku mu dionda, uixi: 6 Ngana, selevende iami iú ua zeka monzo, ua kate uhaxi ua kila, ua tate kiavulu. 7  Muène ua mu ambela, uixi: eme ngiz’ó ngi mu sake. 8 Kuala Kabhitangu: Kana Ngana! Eme ki ngi tokala eie ni u bokone m’onzo iami. Kabasa eie u bhana kizuelu kimoxi, selevende iami u iluka. 9 Mbata eme uami ngi muthu a ngi tumina; o masoladi ami u ngala-nâ nga a tumina. Muthu nga mu katula ngixi: Ndeie, uia. Mukua nga mu ixana, ngixi: Zá, uiza. Selevende iami nga mu ambela: Bhanga kiki, u ki bhanga. 10 Jezú kia zubha ku k’ivua, ua diuana, anga u ambela iá oso a mu kaiela, uixi: Kidi kiene, kuxikana kala kiki, ki nga ku sange luua, né mu Izalaiele! 11 Ngi mi tangela-kiu kuma, ku thunda ni ku luiji, kua kà tunda athu avulu a kà xikama mu mbanza ia diulu kumoxi ni Mbalahamu ni Izake ni Jakobo. 12 Maji ana ene avu o ungana uâ-phe, a kà a kaiela ku usuku ua kanga, kuenhoko kuene kuà kala o kudila ni ku di kokota ku mazu. 13 Jezú anga u ambela Kabhitangu, uixi: Ndeié kiá! Ki ua xikana kiókio, ki di bhange kioso ki ua bhingi. Selevende iê anga uiluka kumbi dienhódio. 14 Kia bokona Jezú m’onzo ia Phetele, u mona ukou’ê ua zeka, ua-lu kata febele. 15 Muène anga u mu kuata mu lúkuaku, febele anga i mu eha. Anga u balumuka, u kuata ku mu sidivila. 16 Kutula mu ngoloxi, a mu bheka athu avulu a saluka ni madimonho, muène anga uia ni kukaia o madimonho ni kizuelu kimoxi ngó; o jihaxi joso u ji saka. 17 Jezú ua bhange kiki, phala ki bhite kia tangele Izaia, polofeta, kuila: Muène ua tambula kukata kuetu, uambata mahaxi metu.”

29 IA KATATU–4 IA KAUANA

O VALOLO IA MAK’Â NZAMBI | MATESU 10-11

“Jezú ua Kondo o Malamba a Athu”

(Matesu 10:29, 30) “Manhi, tudièdie tuiadi, kala ku tu sumbisa mu mulambongo? Ni kamoxi-ku-phe ngó ki ka laúka bhoxi sé Tat’enu ku ki andala. 30 Kuambe dingi enu-phe katé ni jindemba ku mítue ienu a ji’aleka.”

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 10:29, 30

tudièdie: O kizuelu strou·thiʹon mu dimi dia Ngeleku, kilombolola ka njila koso-koso kofele, benge-benge o tudièdie, o kudia kuexile mu sumbisa mu futu iofele-fele.

mu mulambongo: Mba “por um assário,” iexile o futu ia muthu uexile mu kalakala 45 a ithangana (Tanga App. B14, mu Bibidia ia phutu) Mu kithangana kioso Jezú kiexile muia ku Ngalileia, muene uambe kuila, tudièdie tuiadi exile mu tu sumbisa assário imoxi. Mu kithangana kia mukua, nange kioso kia bhiti muvu umoxi mu ukunji uê ku Judeia, Jezú uambe kuila, muthu ueji tena kusumba tudièdie tu tanu, mu tumilambongo tuiadi. (Lu 12:6) Mu kusokesa o izulukutu iii, tua di longo kuila, phala akua kusumbisa, o tudièdie, tua tele futu iofele, o kadièdie ka katanu, akexile mu ka bhana sé ku ka futa mba kikuiulu.

katé ni jindemba ku mítue ienu a ji’aleka: Athu a xikina kuila, o jindemba ja mutué ua muthu ji tenesa 100.000. Kuijiia kuila, Jihova uejiia katé muene ni ima iofele fele, ku tu dielelesa kuila, muene ua zolo o akaiedi oso a Kristu.

nwtsty jividiu ni jifikula

Kadièdie

Mu njinjila joso ja kexile mu sumbisa phala kudia, tudièdie tuene tua kexile dingi mu futu iofele. Tudièdie tuiadi eji tena ku tu sumba ni kitadi kiexile mu futa na-kiu o muthu ua kalakala 45 a ithangana. O kizuelu mu Ngeleku kia lungile ni maukexilu avulu a tunjila tuofele, katé muene ni kadièdie ka bhata, (Passer domesticus biblicus) ni kadièdie ka Espanha (Passer hispaniolensis), katé kiki ka moneka kiavulu ku Izalaiele.

(Matesu 11:28) “Zenu kokuami enu oso mua bhuila, enu mua tate ni imbamba ia mi nemena, eme nda ngi mi nhohese.”

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 11:28

enu mua tate: O athu a exana kua Jezú a ‘tatele,’ mukonda dia hele ni kubhuila. O ubhezelu uâ kua Jihova ua kexile mu a nemena, mukonda dia ijila ia athu ia bandekesele mu Kitumu kia bhanene Nzambi kua Mozé. (Mat 23:4) Katé muene ni kizuua kia Sábhalu, o kizuua kia kunhoha, kia nemene.—Ma 23:12; Mar 2:23-28; Lu 6:1-11.

Eme nda ngi mi nhohese: Mu dimi dia Ngeleku o kizuelu ‘kunhohesa’ ki tena kulombolola kunhoha (Mat 26:45; Mar 6:31) ni kukala dingi ni nguzu ia kusuluka mba kukala ni nguzu ku mukutu (2Ko 7:13; Fil 7). O velusu ku pholo i londekesa kuila, kuxikina o “jungu” ia Jezú (Mat 11:29) Kulombolola kubhanga kikalakalu. O kizuelu kia Ngeleku kia tumbula Jezú ki bhana o kibanzelu kia kusuinisa o vondadi ia ió a bhuila, phala a tene ku di tuika o jungu iê ia bhebhuluka i iambote mu kusuluka ni ku mu kaiela.

(Matesu 11:29, 30) Di tuikienu jungu iami, mu di longe ko kuami; mbata eme nga belesela, nga batama muxima, nda mu mone kutululuka kua jinzumbi jenu. 30 Mbata o ima iami ioso i ngi m’inda na-iu, ki i bhonzo; o kimbamba kiami ki ngi mi tuika, kia bhebhuluka.

nwtsty milongi phala kutokuesa Mat 11:29

Di tuikienu jungu iami: Jezú ua tumbula “jungu” phala kulombolola kuila, o athu a tokala kuxikina ni kubelesela o maungana. Se muene uexile mu banza mu jungu jiiadi, imoxi ia bhana Nzambi kua Jezú, mu kiki Jezú ua kexile mu kuixana o maxibulu mê phala kuambata o jungu kumoxi ni muene; muene ueji ku a kuatekesa. Se kiene, o izuelu ia Jezú i lombolola: “ambatenu jungu iami kumoxi neme.” Se o jungu muene ua i bhana ku akua, mu kiki-phe i lombolola kuxikina mba kubelesela o ungana ua Kristu kala maxibulu mê.

Tokuesa o Milongi ia Nzambi

(Matesu 11:2, 3) 2 Kiki kievu Nzuá mu’aleia ikalakalu ia Kristu, u tuma jixibulu jê ku mu ibhula, uixi: 3 Eie-muène ió tuene ku mu kinga, inga tu tala dingi uengi?”

Jesus—o Caminho, cap. 39, pág. 98, parág. 2-3

Nzuá uebhula kua Jezú se muéne o Mexiia

Mukonda diahi Nzuá ua bhange o kibhuidisu kiki? Muene uexile muthu ua di bhakuile mu ku bhanga o vondadi ia Jihova, kioso Jezú kia mu batizala mivu iadi kudima, muene ua mono o nzumbi ia Nzambi ku tuluka kuthandu a Jezú, iu uevu o dízui dia Nzambi ku mu sola. Ki tua tokala kubanza kuila o kixikanu kia Nzuá kia kexile mu zoza. Se kiene, Jezú keji zuela ima iambote ia lungu ni Nzuá, kala kia zuela mu kithangana kienhókio. Maji se Nzuá kexile ni phata, mukonda diahi-phe ua bhange o kibhuidisu kiki kia lungu ni Jezú?

Nange Nzuá ua mesenene kuívua Jezú kuzuela kuila muéne o Mexiia. Kiki kieji mu suinisa, mukonda ua kexile mu divua kiaiibha mu kaleia. Nange o kibhuidisu kia Nzuá kilombolola ue kima kiengi. Muene uejiia o ikanenu ia Bibidia iamba kuila o Muthu a mu Undu kua Nzambi, ueji kala sobha ni mubhuludi. Maji kua bhiti kiá jimbeji tundé Jezú kia mu batizala, né kiki Nzuá uala hanji mu kaleia. Kiene kia bhangesa Nzuá ku dibhuidisa se kueji kuiza muthu uengi ueji bhingana Jezú, phala kuzubha kukumbidila o ima ioso ia kanena kuila o Mexiia ueji i bhanga.

(Matesu 11:16-19) O muiji iú-phe lelu ng’ila ua difangana kiebhi? Ua difangana ni an’andenge a nanga bhu itanda, âmba akuá, exi: 17 Tua mi xikila mimbu ia ubhanga, enu nguene kukina! Tua m’imbila mimbu ia thambi, nguenu ku dila! 18 Kuma Nzuá uejile sé kúdia ni kúnua, athu anga amba, exi: Uala ni dimonho. 19 Mon’a Muthu-phe ueza ni kúdia ni kúnua anga amba, exi: Talenu kidiakhaji, hôlua, kamba dia akua kutambula lubhaku ni akua ituxi. Maji o Unjimu-phe a u tongolola kuala an’a Nzambi.

Jesus—o Caminho, cap. 39, pág. 98, parág. 1-2

Jezú u Fundisa o Kifuxi Kia Athu a Bhukumuka

Jezú u xila kiavulu Nzuá dia Batizu, maji ihi i banza o athu ia lungu ni Nzuá? Jezú uambe “O muiji iú,” ua difangana ni an’andenge a nanga bhu itanda, âmba akuá, exi: Tua mi xikila mimbu ia ubhanga, enu nguene kukina! Tua m’imbila mimbu ia thambi, nguenu ku dila!—Matesu 11:16, 17.

Ihi ia mesenene kuzuela Jezú ni izuelu íii? Muene uambe: “Nzuá uejile sé kúdia ni kúnua, athu anga amba, exi: Uala ni dimonho. Mon’a Muthu-phe ueza ni kúdia ni kúnua anga amba, exi: Talenu kidiakhaji, hôlua, kamba dia akua kutambula lubhaku ni akua ituxi.” (Matesu 11:18, 19) Nzuá ua sosolola o ukexilu ua muenhu uê kuma uexile Nazilé, ka kexile mu nuá vinhu, maji o muiji iú uambe kuila muene uexile ni dimonho (Dialuilu 6:2, 3; Luka 1:15) Ku mbandu iamukuá, o muenhu ua Jezú ua difu ni ua athu amukuá. Uala ni kibanzelu kiambote kia lungu ni kúdia ni kúnua, maji o athu a mu tatela kúdia ni kunua kiavulu. Kubhonza o kusangulukisa o athu.

Kitangelu Kia Bibidia

(Matesu 11:1-19) Anga ki bhita, kia zubha Jezú kutuma kuinhi dia xibulu jê ni kiiadi, u katuka bhua kexile, hé uia mu kulonga ni kuta maka ku mabhata-mâ. 2 Kiki kievu Nzuá mu’aleia ikalakalu ia Kristu, u tuma jixibulu jê ku mu ibhula, uixi: 3 Eie-muène ió tuene ku mu kinga, inga tu tala dingi uengi? 4 Jezú anga u a vutuila, uixi: Ndenu mua kà tangele Nzuá o ima i muívua, i mu mona: 5 O ifofo ií tona mesu, inema ií ienda, jihaxi ja dibhute jí jiluka, mixilu ií ívua, madifundu iá a fukunuka, o jingadiama a ji tangela o maka ma Njimbu Iambote. 6 Uazediua ió uoso ka di bhukana mukonda dia kima kia mono ko-kuami! 7 O maxibulu ma Nzuá kia zubha ku muangana, Jezú u kuata mu kuambela kifuxi mukonda dia Nzuá, uixi: ku ditutu muele kulonda-ku ihi? Dithethele di diieba ni kitembu? 8 Ihi-phe i muele kulonda? Diiala dia zuata izuatu ia matunda? Talesa, a zuata izuatu ia matunda a kala mu jimbanza ja jisobha. 9 Ihi-phe ia mi bhekele-ku? Ku talesa polofeta? Eué! Eme ngi mi ambela hanji, kuila polofeta ndengi’èlele. 10 Muenhú a mu soneka, exi: Talesa, ngi tuma mukunji uami ku polofeta ié, u ku tuamenena mu ku kuiudikila o njila. 11 Ngi mi ambela kidi, kuma mu athu oso a a vuala ku ahatu, kiluua ku zangalala muthu ua tundu Nzuá dia Batizu. Uoso-phe uala-mu ndenge mu Utuminu ua Diulu, muenhó uala kota diê. 12 Tunde mu izuua ia Nzuá dia Batizu, o Utuminu ua Diulu a u balukila, akua nguzu a u bokona ni kusuina. 13 Mbata o jipolofeta joso ni Kitumu kia Mozé a longele Utuminu ua Nzambi katé bhua Nzuá. 14 Se mu ki xikana, Nzuá muene Elija a mu kingile kuiza. 15 Uoso uala ni mátui ma kuivila, évue. 16 O muiji iú-phe lelu ng’ila ua difangana kiebhi? Ua difangana ni an’andenge a nanga bhu itanda, âmba akuá, exi: 17 Tua mi xikila mimbu ia ubhanga, enu nguenu kukina! Tua m’imbila mimbu ia thambi, nguenu ku dila! 18 Kuma Nzuá uejile sé kúdia ni kúnua, athu anga amba, exi: Uala ni dimonho. 19 Mon’a Muthu-phe ueza ni kúdia ni kúnua anga amba, exi: Talenu kidiakhaji, hôlua, kamba dia akua kutambula lubhaku ni akua ituxi. Maji o Unjimu-phe a u tongolola kuala an’a Nzambi.

    Madivulu Muoso Kimbundu (2008-2025)
    Kutunda
    Kubokona
    • Kimbundu
    • Kuwanena akwenu
    • Yakuwabhela
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ijila
    • Kikutu Kyetu
    • Definições de privacidade
    • JW.ORG
    • Kubokona
    Kuwanena akwenu