Чаԝа Тʹохьмед Пʹадшатийе Португаледа Һатә Чандьне

ПʹЕЛЕД Атлантике гәмийе дьхьн, кʹижан кӧ дьчә Әԝропайе. Гәмийеда мәрьвәк, наве кʹижани Щорщ Йанг ә, дьфькьрә дәрһәԛа хьзмәтийа хԝәйә Бразилйайеда,a кӧ бәред баш ани. Әԝ рʹеԝитийа хԝә бәрдәԝам дькә, у ида һʹьш-аԛьле хԝә дьдә сәр кʹьфшкьрьна хԝәйә тʹәзә. Әԝ дьчә Испанйайе у Португале, ԝан територийа кʹидәре һе кәсәки хьзмәт нәкьрьбу. Әԝи дьхԝәст ӧса бькә ԝәки ԝедәре Щ. Ф. Рутерфорд бьра готара бьхунә у ӧса жи ԝәки 300 000 буклет бенә бәлакьрьне.

Щорщ Йанг бьра баһаре сала 1925 һатә Лисбоне. Һьнге әԝи дит кӧ шәһәрда щьмәʹт тʹәвиһәв ә, чьмки сала 1910 жь бо револусийайе система монархи һатә кʹӧтакьрьне у бона ве йәке Дера Католики ԛәԝата хԝәйә мәзьн ӧнда кьр. Рʹаст ә щьмәʹт ида аза бу, йәкә ԝәлат тʹәвһәв бьбу.

Гава кӧ Йанг бьра һәр тьшт һазьр кьр сәва Рутерфорд бьра готаре бьхунә, дәԝләте әʹлам кьр ԝәки сәва шәрʹ һазьр бьн, чьмки жь һьнә ԛәԝьмандьна дьһатә кʹьфше ԝәки дьхԝазьн дәԝләте ԝалгәриньн. Секретаре щьвакәкә Кʹьтеба Пироз (British and Forеign Biblе Sociеty), пешда готә Йанг бьра кӧ ԝе әʹсә пәй ԝи кʹәвьн. Ле Йанг бьра жь мәкʹтәбәке (Camõеs Sеcondary School) изьн хԝәст, ԝәки ода ԝанә гимнасийеда щьвине дәрбаз кьн, у изьн данә ԝи.

Әв рʹожа кӧ Рутерфорд бьра гәрәке готар бьхԝәнда, 13 Гӧлане бу. Әԝ рʹожәкә мәхсус бу! Плакат авайа хьстьбун у рʹожнамада әʹламәти һатьбу ньвисаре дәрһәԛа готара ԝи бь наве «Чаԝа сәр Әʹрде Һʹәта-Һʹәтайе Бьжин». Ле мәрьвед дере жи рʹожнамәкеда готар ньвисибун, ԝәки хԝәндәванарʹа пешда әʹлам кьн кӧ мьԛабьли «пʹехәмбәред дәрәԝ» дәрен. Бәр дәре ода гимнасийе, мәрьвед мьԛабьл жи бь һʹәзара бьрошур бәла кьрьн, кʹидәре кӧ дьһатә готьне, ԝәки әԝ һинкьрьнед кӧ Рутерфорд бәла дькә нәрʹастьн.

Ле йәкә ԝәкә 2 000 мәрьв һатьнә оде, у ԝәкә һаԛас жи диса һатьн ле щи тʹӧнә бу. Һьнәк жи һьлкʹьшийанә сәр пʹепәлука жь тʹоге, йед дьн жи сәр һащәтед одеда рʹуньштьн.

Ле нә һәр тьшт ӧса рʹьнд дәрбаз бу. Мәрьвед мьԛабьл дькьрьнә ԛажини у кʹӧрси дьшкенандьн. Ле Рутерфорд бьра рʹьһʹәт рʹабу сәр тʹәхтә, сәва дәнге ԝи рʹьнд бе бьһистьне. Паше чахе әԝи готара хԝә хьлаз кьр, ида незики ниве шәве бу, 1 200 гӧһдарвана зедәтьр нав у нишана хԝә һиштьн, сәва әʹдәбйәтед сәр һʹиме Кʹьтеба Пироз бьстиньн. Һәма рʹожа дьн, рʹожнамеда йа бь наве «О Секулу», готар һатә ньвисаре дәрһәԛа готара Рутерфорд бьра.

Мәһа Илоне сала 1925, «Бьрща Ԛәрәԝьлийе» сәр зьмане Португали һатә дәрхьстьне. (Пешийа ве йәке сәр зьмане Португали Бразилйайеда ида һәбу.) Ԝи ԝәʹдәйи леколинкʹаре Кʹьтеба Пироз Виржило Фергусон, хԝәрʹа нет дани ԝәки дәрбази Португале бә, сәва бәлакьрьна мьзгинийеда аликʹарийе бьдә. Ле пешда әԝи Бразилйайеда тʹәви Йанг бьра һәвкʹари дькьр филиаләкә бьчʹукда йа Леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз. Паше Виржило тʹәви жьна хԝә Лизи, чу бал Йанг бьра. Һатьна Фергусон рʹасти жи ԝәʹдәда бу, чьмки Йанг бьра гәрәке зутьрәке бьчуйа Йәктийа Совйете, кʹидәре кӧ һатьбу кʹьфшкьрьне.

Гава Португаледа жь бо тʹәвһәвбуна ԝәлатда система диктатуре һатә сазкьрьне, һьнге ԝәлатда ԝәʹдәки чәтьн бу у мьԛабьлибун һе ԛәԝи бу. Фергусон бьра бь мерхаси ԝедәре ма сәва кʹомәкә бьчʹук йа леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз бьпарезә у бьшьдинә. Әԝи изьн хԝәст, ԝәки мала ԝида тʹьме щьват дәрбаз бьн. Мәһа Щотмәһе сала 1927 изьн һатә дайине.

Ԝәʹде сала пешьн йа система диктатуре, ԝәкә 450 мәрьв Португаледа хԝә данә ньвисаре, ԝәки «Бьрща Ԛәрәԝьлийе» һәр гав бьстиньн. Һьн жи бь сайа бәлавока у брошура, рʹасти гьһиштә Империйа Португале, демәк Ангола, Азоре, Кап Вәрде, Тимора Рʹоһьлате, Мадейра у Мозамбике.

Сала 1929-да, мәрьвәки Португали кӧ бахчәван бу һатә Лисбоне, наве ԝи ӧса бу Мануел да Силва Щордао. Чахе әԝ Бразилйайеда бу, готарәкә Йанг бьра бьһист. Әԝи дәрберʹа фәʹм кьр ԝәки әԝ рʹасти йә, у хԝәст бәлакьрьна мьзгинийеда аликʹарийе бьдә Фергусон бьра. Бона ве йәке, Мануел бу бәлакьре кʹьтеба, иро әм дьбежьн пешәнг. Әʹдәбйәт ида бь организә дьһатьнә нәшьркьрьне у бәлакьрьне, у әԝ йәк щьвата Лисбоне ԛәԝи у зедә кьр.

Сала 1934-да, Фергусон бьра тʹәви жьна хԝә гәрәке вәгәрʹийа бьчуйа Бразилйайе. Ле Португаледа тʹохьмед рʹастийе ида чанди бун. Ԝәʹде шәрʹе нав Испанйайеда у Шәрʹе Һʹәмдьнйайе II, Португаледа бьред амьн һәр тьшт дькьрьн сәва рʹӧһʹанида ԛәԝи бьминьн. Пешийа ве йәке, әԝана рʹӧһʹанида ӧса ԛәԝи бун мина алава кʹомьре бун, ле сала 1947 чахе мисйонер бь наве Щон Куки һат, йе кӧ мәкʹтәба Гиләд хьлаз кьр, агьре ԝан диса гӧрʹ бу. У паши ве йәке, һәжмара мьзгинванед Пʹадшатийе зедә дьбу. Һәла һе жи гава дәԝләте шьхӧле Шәʹдед Йаһоԝа сала 1962 ԛәдәхә кьр, йәкә һәжмара мьзгинвана зедә дьбу. Мәһа Кануна Пешьн сала 1947-да, чахе Шәʹдед Йаһоԝа бь ԛануни изьн стандьн бона шьхӧле хԝә, һьнге ида ԝәлатда 13 000 мьзгинвана зедәтьр һәбун.

Иро Португаледа 50 000 мьзгинвана зедәтьр, мьзгинийа дәрһәԛа Пʹадшатийа Хԝәде бәла дькьн у ӧса жи чәнд гьравада жи кʹидәре сәр зьмане Португали хәбәр дьдьн, мәсәлә Азореда у Мадейрайеда. Нава ԝан мьзгинванада һәнә хушк-бьред ӧса, йед кӧ жь рʹькʹьнйата ԝан мәрьва ньн, кʹижан кӧ сала 1925-да готара Рутерфорд бьһистьбун.

Әм жь Йаһоԝа гәләк рʹази нә у ӧса жи жь ԝан хушк-бьред амьн, йед кӧ бь мерхаси чаԝа «бәрдәстийе Мәсиһ Иса» рʹебәрийа шьхӧле бәлакьрьна мьзгинийе дькьрьн (Рʹом. 15:15, 16). («Жь Архивед Мә Португаледа»)