Чьрʹа Гәрәке Әʹмьре Хԝә Тʹәсмили Йаһоԝа кьн?
«Һәма ве шәва дәрбазбуйи мьлйакʹәтәки ԝи Хԝәдейе кӧ әз пʹара ԝи мә у ԝи дьһʹәбиньм, мьнва хӧйа бу» (КʹАРЕД ШАНДИЙА 27:23).
1. Мәрьв пешийа кӧ хԝә тʹәсмили Хԝәде бькьн, чь гӧһастьна гәрәке бькьн, у сәр һʹиме ԝе йәке кʹижан пьрс пешда тен?
«ТӘ ГӦНЕД хԝә тʹобә кьрийә у хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьрийә у ԛәбул дьки, ԝәки бь сайа Иса Мәсиһ, тӧ дькари хьлазкьрьне бьстини?» Әв һәйә йәк жь ԝан дӧ пьрсед паши готара бона ньхӧмандьне, щаба кʹижана кӧ мәрьвед тенә ньхӧмандьне, дьдьн. Чьма Мәсиһийарʹа лазьм ә әʹмьре хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьн? Тʹәсмилбуйин чь кʹаре мәрʹа тинә? Чьрʹа Хԝәде ԛәбул накә һʹәбандьна ԝи мәрьви, йе кӧ хԝә тʹәсмили ԝи нәкьрийә? Сәва кӧ щабед ԝан пьрса пебьһʹәсьн, бәри әʹԝльн ԝәрә шеԝьр кьн кӧ чь те һʹәсабе тʹәсмилбуйин.
2. Чь те һʹәсабе хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьн?
2 Чь те һʹәсабе хԝә тʹәсмили Хԝәде кьн? Дина хԝә бьдьнә ԝе йәке кӧ ча Паԝлосе шанди һәләԛәтийа хԝәйә тʹәви Хԝәде шьровәдькьр. Гава әв гәми кӧ Паԝлос у гәләк мәрьвед дьн теда бун, рʹасти ԛәзийе һат, әԝи бәр ԝан гьшка дәрһәԛа Йаһоԝа гот: «Хԝәдейе кӧ әз пʹара ԝи мә» (Бьхунә Кʹаред Шандийа 27:22-24). Һʹәму Мәсиһи пʹара Йаһоԝа Хԝәде нә. Ле дәрһәԛа мәрьвед ԝе дьнйайе ньвисар ә, ԝәки «тʹәмамийа дьнйайе бьн һʹӧкӧме Йе Хьрабда йә» (1 Йуһʹн. 5:19). Мәрьв дьбә пʹара Йаһоԝа, чахе бь дӧа хԝә тʹәсмили ԝи дькә. Тʹәсмилбуйин соз ә, кӧ мәрьв дьдә Хԝәде. Паши тʹәсмилбуйине мәрьв аведа те ньхӧмандьне.
3. Ньхӧмандьна Иса симбола чь бу у шагьртед ԝи ча дькарьн чʹәʹв бьдьнә ԝи?
3 Ԝе йәкеда Иса мәрʹа мәсәләкә баш һишт. Иса нава щьмәʹта Исраелда, кӧ Хԝәдерʹа ида тʹәсмилкьри бу, һатә буйине, ләма жи һʹәԝщә нибу кӧ әԝ хԝә тʹәсмили Хԝәде кә. Демәк, Иса һатә ньхӧмандьне нә бона ԝе йәке кӧ хԝә тʹәсмили Хԝәде бькьра, ле ньхӧмандьна ԝи симбола тьштәки дьн бу. Әԝи гот: «Ва мә йа Хԝәде, әз һатьм әʹмьре тә биньмә сери» (Ибрн. 10:7; Луԛа 3:21). Ча те кʹьфше, ньхӧмандьна Иса симбола ԝе йәке бу, кӧ әԝ һазьр бу ԛьрара Баве хԝә бинә сери. Шагьртед ԝи чʹәʹв дьдьнә ԝи, ләма жи тенә ньхӧмандьне. Ле ньхӧмандьна ԝан те һʹәсабе, кӧ әԝана дӧакьрьна шәхсида хԝә тʹәсмили Хԝәде кьрьнә у әԝе йәке бәр чʹәʹве һʹәмуйа избат дькьн.
Тʹәсмилбуйин Чь Кʹаре Мәрʹа Тинә
4. Һәвалтийа ортʹа Даԝьд у Йонатʹан чь мәрʹа әʹйан дькә дәрһәԛа щабдарийе?
4 Тʹәсмилбуйина Мәсиһити гавәкә гәләк фәрз ә. Әв те һʹәсабе нә кӧ тʹәне һьнә щабдари һьлдьн сәр хԝә, ле һе зедә тьшт. Гәло тʹәсмилбуйин чь кʹаре мәрʹа тинә? Сәва кӧ щаба ԝе пьрсе фәʹм бькьн, ԝәрә әм шеԝьр кьн кӧ щабдари чь кʹаре тинә, мәсәлә щабдарийа һәвала. Сәва кӧ һәваләки мәйи незик һәбә, әм гәрәке һазьр бьн һьнә щабдарийа һьлдьн сәр хԝә, мәсәлә ԝәки бона ԝи хәм бькьн. Йәк жь мәсәлед һәвалтийе кӧ Кʹьтеба Пирозда ньвисар ә, әв һәйә һәвалтийа Даԝьд у Йонатʹан. Әԝана һәла һе пәйман жи тʹәви һәв гьредабун у дәрһәԛа һәвалтийа хԝә сонд хԝарьбун (Бьхунә 1 Самуйел 17:57; 18:1, 3). Рʹаст ә амьнийа ԝи щурʹәйи ида тʹәк-тʹәка йә, ле йәкә һәвалтийа ортʹа мәрьва дьһа ԛәԝи дьбә чахе әԝана тʹәхмин дькьн, ԝәки әԝана бона һәв щабдар ьн (Мәтʹлк. 17:17; 18:24).
5. Хӧлам чь гәрәке бькьра ԝәки һәртʹьм хӧламе ахаки буйа?
5 Ԛанунеда, кӧ Йаһоԝа дабу щьмәʹта Исраел, әм дькарьн мәсәләкә дьн дәрһәԛа кʹара соз у пәймане бьвиньн. Һәрге хӧлам нәдьхԝәст жь ахайе хԝә аза бә, чьмки ахайе ԝи йәки ԛәнщ бу у әԝи мала ԝида хԝә бехоф тʹәхмин дькьр, әԝи дькарьбу тʹәви ахайе хԝә пәйманәкә ӧса гьреда, кӧ изьн тʹӧнәбу бьтʹәрʹьбиньн. Ԛанунеда дьһатә готьне: «Һәгәр хӧлам ашкәрә бежә: ‹Әз ахайе хԝә, жьн у зарʹед хԝә һʹьз дькьм, нахԝазьм дәремә азайе› һьнге ахайе ԝи, бьра ԝи бьбә щәм һʹакьма у ԝи незики дери, йан рәхдәри кә, ахайе ԝи бь дьреше гӧһе ԝи ԛӧл кә у һʹәта әԝ хԝәш бә бьра хӧламе ԝи бә» (Дәркʹ. 21:5, 6).
6, 7. (а) Щабдари чь кʹаре мәрьварʹа тиньн? (б) Ча әԝ йәк һәләԛәтийа мәйә тʹәви Йаһоԝава гьредайи йә?
6 Ӧса жи гава мәрьв дькʹәвә зәԝаще, щабдарийед мәзьн һьлдьдә сәр хԝә. Әԝ щабдари бона һәвалзәԝащ ә, нә кӧ бона ԛоле сәр кʹахаз ә. Һәрге мәрьв бей зәԝаща ԛануни тʹәвайи дьжин, ԝи чахи нә әԝана, нә жи заред ԝан ԝе хԝә бь тʹәмами парасти тʹәхмин нәкьн. Ле жьн-меред кӧ зәԝаща хԝә бь ԛануни дәстур кьрьнә, у бона һәв щабдари һьлданә сәр хԝә, сәр һʹиме Ньвисаред Пироз әԝана гәрәке чәтьнайед хԝә бь һʹьзкьрьн сафи кьн (Мәт. 19:5, 6; 1 Корн. 13:7, 8; Ибрн. 13:4).
7 Ԝәʹде бәре мәрьв пәйман гьредьдан, чахе пьрсед хәбатева гьредайи сафи дькьрьн йан жи дәстпедькьрьн щики бьхәбьтьн (Мәт. 20:1, 2, 8). Иро жи һәма ӧса йә. Мәсәлә, чахе мәрьв сафи дькьн бизнесе саз кьн йан жи дәстпедькьн щики бьхәбьтьн, ԝе баш бә кӧ пәймане гьредьн у сәр кʹахаз дәстур кьн. Һәрге бь сайа соз һәләԛәтийа ортʹа һәвала у жьн-мера ԛәԝи дьбә, илаһи һәләԛәтийа мә тʹәви Йаһоԝа ԝе дьһа ԛәԝи бә чахе әм соз дьдьнә ԝи у хԝә тʹәсмили ԝи дькьн! Ԝәрә ньһа шеԝьр кьн, ԝәки ԝан мәрьварʹа кӧ ԝәʹде бәре дьжитьн чь кʹар ани әԝ йәк кӧ ԝана хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьрьн.
Тʹәсмилбуйине Исраелийарʹа Кʹар Ани
8. Тʹәсмилбуйин бона щьмәʹта Исраел чь дьһатә һʹәсабе?
8 Щьмәʹта Исраел соз да Хԝәде у бу щьмәʹта ԝийә тʹәсмилкьри. Йаһоԝа щьмәʹта Исраел бәр Чʹийайе Синайе тʹоп кьр у готә ԝан: «Һәгәр һун рʹаст гӧрʹа мьн бькьн у пәймана мьн хԝәйи кьн, һьнге һуне жь нав һʹәму мьләтада бьбьнә мьлкʹе мьн». У щьмәʹте һәврʹа щаб да у гот: «Һʹәму готьнед Хӧдан әме бькьн!» (Дәркʹ. 19:4-8). Бьбьнә щьмәʹта Хԝәдейә тʹәсмилкьри, бона Исраелийа дьһатә һʹәсабе нә кӧ тʹәне щабдари, ле дьһа зедә тьшт. Әв йәк дьһатә һʹәсабе ԝәки әԝана пʹара Хԝәде нә у Йаһоԝа ԝан һʹәсаб дькьр ча «мьлкʹе» хԝәйи мәхсус.
9. Тʹәсмилбуйине чь кʹар щьмәʹта Исраелрʹа ани?
9 Әԝ йәк кӧ Исраели пʹара Йаһоԝа бун, кʹар ԝанрʹа дьани. Йаһоԝа һьндава ԝанда амьн бу у бона ԝан ӧса хәм дькьр, ча де-бав бь һʹьзкьрьне бона зарʹа хԝә хәм дькьн. Хԝәде готә Исраелийа: «Гәло жьн дькарә зарʹоке хԝә, йе ль бәр шир жь бир бькә? Гәло әԝ ль бәр кӧрʹе зьке хԝә накʹәвә? Бәлки әԝ жи бир бькьн, ле әзе тә бир нәкьм» (Иша. 49:15, ИМ). Йаһоԝа щьмәʹтерʹа Ԛанун дьда бона рʹебәрийе ԝан бькә, пʹехәмбәр дьшандьн сәва кӧ һелане бьдьнә ԝан у ӧса жи мәләк дьшандьн, ԝәки щьмәʹте бьпарезьн. Зәбурбежәки ньвиси: «Әԝ хәбәра Хԝә Аԛубрʹа дьбежә, ԛанун у ԛьраред Хԝә жи Исраелрʹа. Бона тʹӧ мьләти Хӧдан аһа нәкьр» (Зәб. 147:19, 20; бьхунә Зәбур 34:7, 19; 48:14). Һәма ча Йаһоԝа ԝәʹде бәре бона щьмәʹта хԝә хәм дькьр, ӧса жи рʹожед мәда әԝе хәм бькә бона ԝан, йед кӧ хԝә тʹәсмили ԝи дькьн.
Чьрʹа Әм Гәрәке Хԝә Тʹәсмили Хԝәде Бькьн
10, 11. Гәло әм малбәта Хԝәдеда тенә буйине? Шьровәкә.
10 Һьнә мәрьвед кӧ дьфькьрьн әʹмьре хԝә тʹәсмили Хԝәде бькьн йан на, дьбәкә пьрсәкә ӧса бал ԝан пешда те: «Чьрʹа әз нькарьм бей тʹәсмилбуйине Хԝәдерʹа хьзмәт кьм?» Әме щаба ԝе пьрсе фәʹм бькьн һәрге биньн бира хԝә кӧ жь бо гӧне Адәм, әм кʹәтьнә чь һʹали. Әм гьшк жи гӧнәкʹар тенә буйине у ләма жи пʹара малбәта Хԝәде ниньн (Рʹом. 3:23; 5:12). Тʹәсмилбуйин әԝ һәйә дәʹԝакьрьна Хԝәде бона ԝе йәке кӧ әԝ мә малбәта хԝәда ԛәбул кә. Ԝәрә шеԝьр кьн чьма әԝ йәк ӧса йә.
11 Щәм тʹӧ кәси жь мә бавәки ӧса тʹӧнә кӧ бькарьбуйа жийина кʹамьл дәрбази мә кьра, демәк жийина ӧса кʹижан кӧ сәре-серида һәбу (1 Тимтʹ. 6:19). Әм нәһатьнә буйине ча зарʹед Хԝәде, чьмки паши гӧнәкьрьна мәрьвед пешьн, инсанәт жь Баве хԝәйи һʹьзкьри, демәк жь Әʹфьрандаре хԝә, һатьбу ԛәтандьне (Бәрамбәр кә Ԛануна Дӧщари 32:5). Жь ԝи ԝәʹдәйи инсанәт жь Хԝәде дур кʹәтийә у жь малбәта ԝи башԛә буйә.
12. (а) Мәрьве гӧнәкʹар ча дькарә бьбә пʹара малбәта Хԝәде? (б) Кʹижан гава әм гәрәке бавежьн, пешийа кӧ бенә ньхӧмандьне?
12 Ле диса жи һәр кәс жь мә дькарә жь Хԝәде һиви кә, ԝәки ԝи малбәта хԝәда ԛәбул кә, нава кʹижанида кӧ тʹәне хьзмәткʹаред ԝийә амьн ьн.a Ле бь сайа чь мәщала ӧса бал мә гӧнәкʹара һәйә? Паԝлосе шанди ньвиси: «Әм тʹәви Хԝәде бь мьрьна Кӧрʹе ԝи ль һәв һатьн, гава әмә нәйар бун» (Рʹом. 5:10). Бь ньхӧмандьне әм, ча бежи жь Хԝәде исафа тʹәмьз һиви дькьн, сәва кӧ ль ԝи ԛәбул бьн (1 Пәт. 3:21). Ле пешийа кӧ бенә ньхӧмандьне, әм гәрәке һьнә гава бавежьн. Әм гәрәке занәбуне дәрһәԛа Хԝәде бьстиньн, һин бьн кӧ итʹбарийа хԝә ԝи биньн, гӧне хԝә тʹобә кьн у рʹабун-рʹуньштьна хԝә рʹаст кьн (Йуһʹн. 17:3; Кʹар. Шанд. 3:19; Ибрн. 11:6). Сәва кӧ бьбьнә әндәме малбәта Хԝәде, диса тьштәк лазьм ә бькьн. Гәло әԝ чь йә?
13. Чьрʹа һежа йә кӧ мәрьв созе тʹәсмилбуйине бьдә Хԝәде, сәва бьбә әндәме малбәта Ԝи?
13 Пешийа кӧ кәсе жь малбәта Хԝәде ԛәтийайи бьбә пʹара малбәта ԝийә кӧ жь хьзмәткʹаред ԝийә амьн ә, әԝ гәрәке Йаһоԝарʹа соз бьдә. Сәва кӧ рʹьнд фәʹм бькьн ԝәки әԝ соз чьрʹа лазьм ә, ԝәрә мәсәләке шеԝьр кьн. Бьдә бәр чʹәʹве хԝә, ԝәки мәрьве хԝәйиԛәдьр дьхԝазә гәдәки сәр хԝә бьньвисә ча кӧрʹе хԝә. Ле пешийе әԝ дьхԝазә, ԝәки гәдә соз бьдә, кӧ ԝе ԝи ча бав һʹьз бькә у ԛәдьре ԝи бьгьрә. Тʹәне ԝи чахи мер ԝе әԝи гәдәйи бькә кӧрʹе хԝә. Әԝ дәʹԝакьрьн бь аԛьлайи йә. Бь ԝи щурʹәйи Йаһоԝа ԝе ԝан мәрьва бькә әндәме малбәта хԝә, кʹижан кӧ дьхԝазьн, созе тʹәсмилбуйине бьдьнә ԝи. Кʹьтеба Пирозда те готьне: «Ԛальбе хԝә дийари Хԝәде кьн, чаԝа ԛӧрбанәкә сахә дӧрӧфкьри, ль ԝи ԛәбул» (Рʹом. 12:1).
Избатийа Баԝәри у Һʹьзкьрьне
14. Тʹәсмилбуйин ча һʹьзкьрьне әʹйан дькә?
14 Бь созе тʹәсмилбуйине әм әʹйан дькьн, ԝәки бь дьл Хԝәде һʹьз дькьн. Әԝ йәк бь щурʹәки мина созе зәԝаще йә. Зәʹве кӧ Мәсиһи йә, соз дьдә буке, ԝәки ԝе һʹәму дәрәщада жерʹа амьн бьминә. Бь ԝе йәке әԝ һʹьзкьрьна хԝә жерʹа дьдә кʹьфше. Бешьк, әԝ нә кӧ тʹәне соз ә, ле ӧса жи пәйман ә, кӧ әԝ ортʹа хԝә у букеда гьредьдә. Зәʹве кӧ Мәсиһи йә фәʹм дькә кӧ бей ԝе пәймане әԝе нькарьбә тʹәви буке бьжи. Һәма ӧса әме жи нькарьбьн бьбьнә әндәмед малбәта Хԝәде, һʹәта кӧ хԝә тʹәсмили ԝи нәкьн. Рʹаст ә, әм нәԛәданди нә, ле әм хԝә тʹәсмили Хԝәде дькьн, чьмки дьхԝазьн бьбьнә пʹара ԝи. Бь ԝе йәке әм дьдьнә кʹьфше, ԝәки мә сафи кьрийә, кӧ чь жи бьԛәԝьмә, әме Хԝәдерʹа амьн бьминьн (Мәт. 22:37).
15. Тʹәсмилбуйин ча баԝәрийе избат дькә?
15 Тʹәсмилбуйин избатийа баԝәрийе йә. Чьрʹа әм дькарьн ӧса бежьн? Мәрьве кӧ баԝәрийа хԝә Йаһоԝа тинә, дӧдьли набә, ԝәки һәләԛәтийа незик тʹәви Йаһоԝа тʹәне кʹаре тинә (Зәб. 73:28). Рʹаст ә, тʹьме һеса нинә тʹәви Хԝәде рʹе һәрʹьн, чьмки әм «нава ви ньсьле нәһәԛ у хальфида» дьжин, ле әм баԝәр ьн ԝәки Йаһоԝа ԝе созе хԝә бинә сери у али мә бькә (Фили. 2:15; 4:13). Һәрге жи әм жь бо нәкʹамьлбуна хԝә шашийа бькьн, әм заньн, ԝәки Йаһоԝа ԝе һьндава мәда дьлрʹәʹм бә (Бьхунә Зәбур 103:13, 14; Рʹомайи 7:21-25). Әм баԝәр ьн, ԝәки Йаһоԝа ԝе мә бона амьнийа мә хәлат кә (Иб. 27:5).
Тʹәсмилбуйин Бәхтәԝарийе Тинә
16, 17. Тʹәсмилбуйн чь щурʹәйи бәхтәԝарийе тинә?
16 Тʹәсмилбуйн бәхтәԝарийе тинә, чьмки мәщале дьдә мә кӧ бь тʹәмами әʹмьре хԝә бьдьнә дәсте Йаһоԝа. Иса әԝ рʹастийа сәрәкә ӧса әʹйан кьр: «Хԝәзи ль дайийа, нә кӧ ль стандийа» (Кʹар. Шанд. 20:35). Иса хԝәха әԝ шабун сәр хԝә тʹәхмин кьрийә ԝәʹде хьзмәткьрьна хԝәйә сәр әʹрде. Гава лазьм дьбу, әԝи һесабун, хԝарьн у хәԝ жь хԝә кем дькьр, ԝәки али мәрьва бькә кӧ рʹийа жийине бьвиньн (Йуһʹн. 4:34). Чахе Иса дьле Баве хԝә ша дькьр, әԝ хԝәха жи ша дьбу. Иса гот: «Әз һәр гав кьрьнед кӧ ԝи хԝәш тен, дькьм» (Йуһʹн. 8:29; Мәтʹлк. 27:11).
17 Иса шагьртед хԝәрʹа да кʹьфше кӧ кʹижан рʹийа жийине мәрьва бәхтәԝар дькә, гава гот: «Һәгәр йәк дьхԝазә ль пәй мьн бе, бьра хԝә инкʹар кә» (Мәт. 16:24). Һәрге әм ӧса бькьн, әме дьһа незики Хԝәде бьн. Тʹӧ кәсәки ӧса тʹӧнә, кӧ бькарьбә жь Йаһоԝа четьр бона мә бь һʹьзкьрьне хәм бькә, ләма жи тʹәне Йаһоԝа һежа йә кӧ әм хԝә тʹәсмили ԝи бькьн.
18. Чьрʹа әм шабуна мәзьн дьстиньн чахе хԝә тʹәсмили Йаһоԝа дькьн, нә кӧ тʹәсмили кәсәки дьн йан жи тьштәки?
18 Һәрге мә әʹмьре хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьрийә у ль гора ԝе йәке дьжин, демәк ԛьрара ԝи дьԛәдьньн, әԝ йәк мә дьһа бәхтәԝар дькә, нә кӧ һәрге мә хԝә тʹәсмили кәсәки дьн йан жи тьштәки бькьра. Мәсәлә, гәләк мәрьв хԝә тʹәсмили ԝе йәке дькьн, кӧ һәбуке тʹоп кьн, ле диса жи ләзәте навиньн. Ле әԝед кӧ хԝә тʹәсмили Йаһоԝа дькьн, бәхтәԝарийа рʹаст дьвиньн (Мәт. 6:24). Әв мәщал у ԛәдьр кӧ бьбьнә һәвалкʹаред Хԝәде, мәрʹа шабунәкә мәзьн тинә, ле әм гәрәке бир нәкьн, ԝәки мә хԝә нә кӧ тʹәсмили хьзмәтийе йан шьхӧләки кьрийә, ле тʹәсмили Хԝәдайе шекьрдар кьрийә (1 Корн. 3:9). Әԝ тʹӧ щар бира накә ԝәки хьзмәткʹаред ԝи, сәва кӧ ԝирʹа амьн бьминьн, хԝә инкʹар дькьн. Йаһоԝа ԝе тʹьме хәм бькә бона мәрьвед ӧса, һәрге әԝана кал-пир бьбьн жи. Ле дьнйа тʹәзәда ԝе ԝана щаһьл кә (Иб. 33:25; бьхунә Ибрани 6:10).
19. Чь мәщал вәдьбә бона ԝан, йед кӧ хԝә тʹәсмили Йаһоԝа дькьн?
19 Чахе әм хԝә тʹәсмили Йаһоԝа дькьн, һәләԛәтийа мә тʹәви ԝи незик дьбә. Кʹьтеба Пирозда те готьне: «Хԝә ль Хԝәде бьгьрьн, Хԝәде жи ԝе хԝә ль ԝә бьгьрә» (Аԛуб 4:8; Зәб. 25:14). Готара дьнда әме шеԝьр кьн, ԝәки чьма әм дькарьн баԝәр бьн кӧ сафикьрьна мәйә хԝә тʹәсмили Йаһоԝа кьн, сафикьрьнәкә рʹаст ә.
[Спартьн]
a «Пәзед дьн» йед Иса ԝе бьбьнә зарʹед Хԝәде тʹәне паши Һʹәзарсалийа Сәрԝертийа Иса. Ле жь бо ԝе йәке кӧ ԝана хԝә тʹәсмили Хԝәде кьрийә, изьна ԝан һәйә Хԝәде хԝәрʹа «Бав» һʹәсаб кьн у бенә һʹәсабе әндәмед малбәта Йаһоԝа, нава кʹижанида тʹәне хьзмәткʹаред ԝи нә (Йуһʹн. 10:16; Иша. 64:8; Мәт. 6:9; Әʹйан. 20:5).
Тӧйе Ча Щаба Хԝә Бьди?
• Чь те һʹәсабе хԝә тʹәсмили Хԝәде бькьн?
• Тʹәсмилбуйин чь кʹаре мәрʹа тинә?
• Мәсиһи чьрʹа гәрәке хԝә тʹәсмили Йаһоԝа бькьн?
[Шькьл]
Һәрге әм ль гора тʹәсмилбуйина хԝә дьжин, әме һʹәта-һʹәтайе бәхтәԝар бьн