Мәрьвед Иройин у Зандари

Зандари те һʹәсабе леколинкьрьна һәртʹьмә тʹәмамийа дьнйайе, у сәр һʹиме пәйньһерʹандьна, експеримента у чапкьрьна. Зандари хәбатәкә гәләк гьран ә, у гәләк щар бәрхԝәкʹәтьне пешда тинә. Зандар бь һʹәфтийа, мәһа у һәла һе сала жи, експеримента у пәйньһерʹандьна дькьн. Щара, хәбата ԝана бадиһәԝа дьчә, ле гәләк щар зәʹф керһати йә бона инсанәте. Ԝәрен һьнә мәсәла бьньһерʹьн.

Компанийакә Әԝропайе филтрәкә ӧса чекьр, кʹижан кӧ ава ԛьреж тʹәмьз дькә, у бь ԝе йәке мәрьв жь гәләк нәхԝәшийа тенә хԝәйкьрьне. Филтред ԝи щурʹәйи тенә хәбьтандьне ԝәʹде тʹәшԛәлед тʹәбийәте. Мәсәлә филтред ӧса Һаитида сала 2010 ԝәʹде әʹрдһәже данә хәбате.

GPS те һʹәсабе система һʹәмдьнйайе бона нишанкьрьна щи. Рʹаст ә әԝ система һатә чекьрьне бона әскәрийе, ле иро ажован, тәйарван, гәмиван, нечʹирван у турист жи, дьдьнә хәбате сәва кӧ щийе лазьм бьвиньн. Бь сайа GPS мәрьв дькарә һеса бьгьһижә ԝи щийи кʹидәре кӧ дьхԝазә.

Һун дьдьнә хәбате телефона дәста, компотәре, йан жи интернете? Техноложийа медисинайа иройин али ԝә кьрийә, кӧ хԝә ԛәнщ кьн йан жи сьһʹәт-ԛәԝата хԝә һе баш кьн? Һун бь тәйаре дьфьрʹьн? Һәрге һун ԝан тьшта дьдьнә хәбате, демәк пешдачуйина зандарийе кʹаре дьдә ԝә. Бешьк, зандарийе гәләк тьштед баш кьрийә бона мә.

СИНОРЕ ЗАНДАРИЙА ИРОЙИН

Зандар сәва кӧ синоре занәбуна хԝә һе зедә кьн, иро һе кʹур дьнйайе леколин дькьн. Һьнә зандар структура атоме леколин дькьн, ле һьнәк жи леколин дькьн кӧ бь милиарда сал пешда чь ԛәԝьмийә, сәва кӧ пебьһʹәсьн һәла жийин чаԝа дәстпебуйә. Чьмки зандаред иройин леколин дькьн тьштед ӧса кӧ найенә дитьн, ләма һьнәк жь ԝан дьфькьрьн кӧ һәрге Хԝәдайе Кʹьтеба Пироз һәбуйа, ԝана ида ԝе зудава әԝ бьдитана.

Һьнә зандар у философед гәләк навдар, бәла дькьн ԝан фькьра кʹижан кӧ Амир Акселе зандар, һʹәсаб дькә ча избаткьрьн кӧ Хԝәде тʹӧнә. Мәсәлә зандарәки гәләк нав у дәнг гот: «Әԝ йәк кӧ избаткьрьн тʹӧнә ԝәки Хԝәде һәйә, . . . бешьк, әԝ йәк избат дькә кӧ Хԝәде тʹӧнә йә». Зандаред дьн жи дьфькьрьн, кӧ һʹәму кьред Хԝәдайе Кʹьтеба Пироз, тʹәне чаԝа фелбазийа нәдити у тьштед нәбуйи нә.a

Ле пьрс пешда те: Гәло зандара рʹасти жи дьнйа һаԛас рʹьнд леколин кьрьнә, кӧ дькарьн информасийа лапә рʹаст бьдьн мәрьва? Һәгәр кьн бежьн, на. Рʹаст ә иро зандари рʹьнд пешда чуйә, ле йәкә гәләк зандар дьбежьн, кӧ һе гәләк тьшт һәйә чь кӧ әм пенәһʹәсийанә, у дьбәк нькарьбьн жи пебьһʹәсьн. Физик Стивен Вайнберг дәрһәԛа фәʹмкьрьна дьнйайе гот, кӧ «әме тʹӧ щар нькарьбьн һʹәта хьлазийе, тьшта фәʹм кьн». Професор у стәйрзан Мартин Рис, ньвиси: «Һәнә тьштед ӧса, кӧ мәрьв ԝе тʹӧ щар нькарьбьн фәʹм кьн». Рʹасти әԝ ә, кӧ бона зандарийед иройин гәләк тьшт ль ве дьнйайеда һе вәшарти нә. Дина хԝә бьдьнә ван мәсәла:

• 

  Биоложи һʹәта хьлазийе фәʹм накьн кӧ чь дьԛәԝьмә һьндӧрʹе шанәйед сахда. Мәсәлә, ча әԝана енергийа тʹоп дькьн, ча протеина дәрдьхьн, у ча әԝана пʹаравәдьбьн. Зандар һе нькарьн щаба ԝан пьрса рʹаст бьдьн.

• 

  Гравитасийа һәр сәники сәр мә һʹӧкӧм дьбә. Зандар бь тʹәмами нькарьн шьровәкьн, мәсәлә чахе мәрьв банз дьдә, чаԝа гравитасийа ԝи пашда дькʹьшинә сәр әʹрде, йан жи чаԝа гравитасийа Һиве дьгьрә кӧ жь орбита хԝә дәрнайе.

• 

  Космологист дьбежьн, кӧ 95 сәләфе гәрдуне найе дитьне у пе һащәтед зандарийе жи нькарьн бьвиньн. Зандара әԝ тьштед кӧ найенә дитьне, пʹарәвәкьрьнә сәр дӧ категорийа, әв ьн тьштәки тәʹри у енергийа тәʹри. Әʹйан нинә тьштәки тәʹри у енергийа тәʹри жь чь һатьнә чекьрьне.

Ле диса гәләк тьшт һәнә кӧ зандар нькарьн фәʹм кьн. Әԝ йәк чь әʹйан дькә? Ньвискʹар у зандарәки навдар гот: «Нәзанәбуна мә һе гәләк зедә йә, нә кӧ занәбуна мә». Әԝи ӧса жи гот, кӧ һәр щар әԝ гәләк тьштед тʹәзә педьһʹәсә, ләма әԝ фәʹм дькә кӧ бона тʹӧ тьшти нькарә бь догматик хәбәрдә, йани сәд сәләфи тьштәки избат кә, чьмки чьԛас дьчә һаԛас һе тьштед тʹәзә педьһʹәсә.

Һәрге һун дьфькьрьн кӧ зандари һе рʹаст ә нә кӧ Кʹьтеба Пироз, у кӧ зандари дькарә баԝәрийа һьндава Хԝәде кʹӧта кә, һәла бьфькьрьн сәр ве пьрсе: Һәрге зандаред нав у дәнг бь һащәтед хԝәйи ԛәԝи, тʹәне һьнәк тьшт пеһʹәсийанә дәрһәԛа дьнйайе, гәло ԝе бь логики бә, һәрге әм инкʹар кьн ԝан һʹәму тьшта, чь кӧ әԝана нькарьн пебьһʹәсьн? Дь «Әнсиклопедийа Британида» һатийә готьне: «Рʹаст ә стәйрнаси ида ԝәкә 4 000 сал ә кӧ һәйә, ле йәкә гәрдун диса жи нә әʹйан ә, дькарьн бежьн чаԝа кӧ бәре Бабилонийарʹа нә әʹйан бу».

Шәʹдед Йаһоԝа ԛәдьре изьна мәрьва дьгьрьн, кӧ мәрьв хԝәха сафи кә чь баԝәр кә. Әм дьԛәдиньн ве ширәта Кʹьтеба Пироз: «Бьра бәрбьһерийа ԝә һʹәму мәрьвава әʹйан бә» (Филипи 4:5). Әм ԝә һелан дькьн, кӧ һун хԝәха леколин бькьн, кӧ чаԝа Кʹьтеба Пироз у зандари һәв дьгьрьн у һәвва гьредайи нә.