Йаһоwа Әw Навкьр «Досте Мьн»
«Йа Исраел, тӧ хьзмәткʹаре мьни, йа Аqубе кӧ әз бьжартьмә, рʹькʹьнйата досте мьн Бьраһим» (ИША. 41:8, ДТ).
1, 2. а) Әм жь кʹӧ заньн кӧ мәрьв дькарә бьбә досте Хwәде? б) Әме чь пебьһʹәсьн дь ве тʹемайеда?
ЖЬ ЗАРʹОТИЙЕ һʹәта мьрьне, һʹәwщәтийа мәйә мәзьн һʹьзкьрьн ә. Мәрьварʹа лазьм ә һʹьзкьрьн, у әwана дьхwазьн кӧ wана һʹьз кьн, у нә тʹәне бь һәстед романтики. Әм һʹәwще достийе у һәләqәтийа незик ьн. Ле һәйә һʹьзкьрьнәкә ӧса, кʹижан кӧ әм гәләк һʹәwщә нә. Әw һәйә һʹьзкьрьна Йаһоwа. Гәләк мәрьварʹа чәтьн ә кӧ фәʹм кьн wәки мәрьв дькарьн бьбьнә достед Хwәдейе Һьмзор, кәсе Рʹӧһʹанийи нәхӧйа. Ле әм жи ӧса дьфькьрьн? Һьлбәт на!
2 Кʹьтеба Пироз әʹйан дькә, кӧ мәрьвед гӧнәкʹар бунә достед Хwәде. Qазанщкьрьна достийа ӧса нетәкә лапә фәрз ә дь әʹмьре мәда, кʹижан кӧ әм дькарьн бьдьнә пешийа хwә. Ләма жи һежа йә кӧ әм бьфькьрьн сәр һьнә мәсәла, йед кӧ wе али мә бькьн кӧ әм бьзаньбьн ча дькарьн бьбьнә досте Хwәде. Дь ве йәкеда мәсәла лапә мәзьн Бьраһим һиштийә. (Бьхунә Аqуб 2:23.) Ле Бьраһим ча ӧса незики Хwәде бу? Мәʹна лапә сәрәкә баwәрийа wи бу. Кʹьтеба Пироз сәр Бьраһим дьбежә «баве һʹәму баwәрмәндед» (Рʹом. 4:11). Wәрә әм ньһа бьньһерʹьн кӧ ча баwәрийа Бьраһим али wи кьр, кӧ әw бу досте Хwәдейи незик. У wе баш бә кӧ һәр кәс жь мә пьрсәкә ӧса бьдә хwә: «Әз ча дькарьм чʹәʹв бьдьмә баwәрийа Бьраһим у достийа хwә тʹәви Йаһоwа qәwи кьм?»
БЬРАҺИМ ЧА БУ ДОСТЕ ХWӘДЕ?
3, 4. а) Гьли кьн кӧ ча баwәрийа Бьраһим qайим һатә щерʹьбандьне. б) Чьрʹа Бьраһим һазьр бу кӧрʹе хwә Исһаq qӧрбан кә?
3 Бьдә бәр чʹәʹве хwә мәрьве әʹмьрда мәзьн кӧ анщах чʹийева һьлдькʹьшә. Бона wи әw дәм дь жийина wида йа лапә чәтьн ә, ле нә жь бо әʹмьре wийи мәзьн. Бьраһим дьбәкә wәкә 125 сали йә, ле һәла һе qәwата wи һәйә.[1] Тʹәви wи гәдәки wәкә 25 сали жи һьлдькʹьшә. Әw кӧрʹе wи Исһаq ә, йе кӧ даре шәwате дьбә. Ле дәсте Бьраһимда кʹер ә у чь кӧ бона агьрвехьстьне лазьм ә. Чьмки Йаһоwа жь wи һиви кьрийә, кӧ әw кӧрʹе хwә wирʹа бькә qӧрбан! (Дәстп. 22:1-8)
4 Wи wәʹдәйи баwәрийа Бьраһим qайим һатә щерʹьбандьне. Һьнә мәрьв дьбежьн, кӧ Хwәде берʹәʹм ә чьмки жь Бьраһим әw йәк һиви кьр. Һьнә мәрьв жи дьбежьн, wәки Бьраһим бе һʹәмде хwә у корә-кор гӧрʹа Йаһоwа кьр. Әw мәрьв ӧса дьфькьрьн, чьмки нә баwәрийа wан һәйә, у әwана нә жи фәʹм дькьн qәwата баwәрийе чь йә (1 Корн. 2:14-16). Бьраһим нә кӧ корә-кор гӧрʹа Хwәде кьр, ле әwи бь чʹәʹве баwәрийа хwәйә рʹаст дит, кӧ Йаһоwа тʹӧ щар жь хьзмәткʹаре хwәйи амьн һиви накә тьштәки ӧса, кӧ гәләк wәʹдә зийане бьдә wи. Бьраһим баwәр бу кӧ һәрге әw гӧрʹа Йаһоwа бькә, Хwәде wе wи у кӧрʹе wийи һʹьзкьри кʹәрәм кә. Әw баwәри сәр һʹиме чь бу? Сәр һʹиме занәбун у итʹбарийе бу.
5. Бьраһим дәрһәqа Йаһоwа дьбәкә ча пеһʹәсийайә, у әw занәбун ча һʹӧкӧм буйә сәр wи?
5 Занәбун. Рʹаст ә Бьраһим шәһәре Урда мәзьн бьбу, кʹидәре кӧ кʹьлданийед пʹутпʹарьст дьжитьн, ле йәкә әwи дәрһәqа Хwәде заньбу. Ле жь кʹӧ әwи заньбу, нә ахьр баве wи Тәраһ жи пʹутпʹарьст бу? (Йешу 24:2) Кʹьтеба Пироз зәлал набежә, ле әʹйан дькә кӧ Бьраһим жь рʹькʹьнйата Сәм бу, рʹькʹьнйата wийә нәһа. Сәм жи кӧрʹе Нӧһ бу, йе кӧ бь баwәрийа мәзьн бу. Сәм жит һʹәта кӧ Бьраһим wәкә 150 сали бу. Әм ньзаньн Бьраһим дәрһәqа Йаһоwа жь Сәм пеһʹәсийа йан на. Ле фәʹмдари йә кӧ Сәм дәрһәqа Йаһоwа чь кӧ заньбуйә, нәфәред хwәрʹа гьли кьрийә. У ӧса бь щурʹәки Бьраһим бьһистийә у әw занәбун гьһиштийә дьле wи. Әwи Хwәде һʹьз кьр, дәрһәqа кʹижани заньбу у әwе занәбуне али wи кьр, кӧ әwи баwәрийа хwә qәwи кьр.
6, 7. Ча баwәрийа Бьраһим qәwи бу?
6 Итʹбари. Ча Бьраһим итʹбари һьндава Хwәде qазанщ кьр, жь бо чь жи баwәрийа wи qәwи бу? Һатийә готьне кӧ фькьред мәрьва һʹӧкӧм дьбә сәр һәстед wан, у һәст жи һʹӧкӧм дьбә сәр кьред wан. Әw йәк кӧ Бьраһим пеһʹәсийа дәрһәqа Хwәде, гьһиштә дьле wи у әwи дьхwаст бь дьл у щан qәдьре «Хӧдан Хwәдейе Жорьн, хwәйе әʹрд у әʹзмен» бькә (Дәстп. 14:22, ПКʹМ). Кʹьтеба Пироз әwи һәсти нав дькә ча тьрса бәр Хwәде, кʹижан кӧ лазьм ә сәва кӧ достийа незик тʹәви Хwәде һәбә (Ибрн. 5:7; Зәб. 25:14). Тьрса ӧса Бьраһим һелан кьр кӧ гӧрʹа Йаһоwа бькә.
7 Хwәде Бьраһим у Сәра кӧ кал пир бун, жь Уре шандә ль әʹрде хәриб. Әwана гәрәке тʹәмамийа әʹмьре хwә чадьрада бьжитана. Бьраһим бь гӧһдарикьрьна хwә мәщал да Йаһоwа, кӧ әw wи кʹәрәм кә у хwәй кә. Мәсәлә, Бьраһим тьрсийа кӧ жьна wийә бәдәw же бьстиньн у wи жи бькӧжьн. Тьрса Бьраһим фәʹмдари бу, ле Бьраһим нәһишт әw тьрс бьбә мәʹни кӧ әw гӧрʹа Хwәде нәкә. Ле Йаһоwа алийе хwәда Бьраһим у Сәра бь кʹәрәмәти хwәй кьр (Дәстп. 12:10-20; 20:2-7, 10-12, 17, 18). Әwан тьшт чь кӧ Бьраһим бь чʹәʹве хwә дитьбу баwәрийа wи qәwи кьрьн.
8. Әм ча дькарьн занәбун у итʹбарийе бьстиньн, сәва кӧ достийа хwә тʹәви Йаһоwа qәwи кьн?
8 Гәло әм дькарьн бьбьнә достед Йаһоwа? Һьлбәт әре! Занәбуна Кʹьтеба Пироз дькарә али мә бькә у мәсәлед кӧ Кʹьтеба Пирозда һәнә. Әм ньһа һе зедә заньн нә кӧ Бьраһим заньбу (Дан. 12:4; Рʹом. 11:33). Әw хьзнә кӧ тʹьжә йә Хәбәра Хwәдеда, әw дькарә занәбуна мә дәрһәqа «Әʹфьрандаре әʹрд у әʹзман» һе кʹур кә. Һьн жи әw занәбун али мә дькә кӧ әм qәдьре Хwәде бьгьрьн у wи һʹьз кьн. Һʹьзкьрьн у qәдьре һьндава Хwәде жи али мә дькьн кӧ әм гӧрʹа wи бькьн. Ӧса әм дәстпедькьн итʹбарийа хwә wи биньн, чьмки дьвиньн кӧ чахе әм гӧрʹа wи дькьн, әм кʹаре дьстиньн. Әм заньн кӧ qанунед wи мә хwәй дькьн у кӧ әw мә кʹәрәм дькә у qәwи дькә. Әм дьвиньн у һин дьбьн кӧ чахе әм бь дьл у щан Хwәдерʹа хьзмәт дькьн, әв йәк һʹәwасе мәрʹа тинә, ӧса жи әʹдьлайе у шабуне (Зәб. 34:8; Мәтʹлк. 10:22). Чахе занәбун у итʹбарийа мә һьндава Йаһоwа зедә дьбә, баwәрийа мә у достийа мә тʹәви wи qәwи дьбә.
БЬРАҺИМ ЧА ДОСТИЙА ХWӘ ТʹӘВИ ХWӘДЕ ХWӘЙ КЬР
9, 10. а) Чь лазьм ә сәва кӧ дости qәwи бә? б) Чь дьдә кʹьфше кӧ Бьраһим достийа тʹәви Йаһоwарʹа дьләрьзи у хwәйи дькьр?
9 Достийе дькарьн бәрамбәр кьн тʹәви хьзна qимәт. (Бьхунә Мәтʹәлок 17:17.) Ле әw хьзнәкә ӧса нинә, кʹижан кӧ дькарьн бькʹьрʹьн у тʹәне бона бәдәwбуне дайньн. Дости әw мина тьштәки сах ә, кʹижан кӧ лазьм ә хwәй кьн у мьqат бьн сәва кӧ әw гәш бә. Бьраһим һәма ӧса дькьр. Әwи достийа хwә тʹәви Йаһоwа qимәт дькьр у qәwи дькьр. Ле әwе йәке әм жь кʹӧ заньн?
10 Бьраһим бәрдәwам дькьр тьрса хwә бәр Хwәде у гӧһдарикьрьна хwә qәwи кә. Чахе әw тʹәви малбәта хwәйә мәзьн чу Кәнане, әwи һишт кӧ Йаһоwа рʹебәрийе wи бькә сафикьрьнед мәзьн у бьчʹукда. Саләк пешийа буйина Исһаq, чахе Бьраһим 99 сали бу, Йаһоwа дәʹwа кьр кӧ меред жь малбәта wи гьшк бенә сьнәткьрьне. Гәло Бьраһим пьрс да Хwәде йан жи дьхwәст әве дәʹwакьрьне нәйнә сери? На, әwи итʹбарийа хwә Хwәде ани у «һәма wе рʹоже» гӧрʹа wи кьр (Дәстп. 17:10-14, 23, ПКʹМ).
11. Бьраһим чьрʹа бона Содом у Гаморайе хәмгин дьбу, у Йаһоwа ча али wи кьр?
11 Чьмки Бьраһим һʹәта тьштед һурда жи гӧрʹа Йаһоwа дькьр, бь wе йәке әwи достийа хwә тʹәви Йаһоwа һе баш дькьр у гәш дькьр. Wирʹа һеса бу кӧ дьле хwә Йаһоwарʹа вәкә. Чахе әw бона тьштәки хәмгин дьбу, әwи аликʹари жь Йаһоwа дьхwәст. Мәсәлә чахе Бьраһим пеһʹәсийа кӧ Йаһоwа дьхwазә шәһәред Содом у Гомора кʹӧта кә, әw хәмгин бу кӧ мәрьвед рʹаст wе тʹәви йед хьраб бенә кʹӧтакьрьне. Бьраһим дьбәкә хәмгин дьбу бона кӧрʹе бьре хwә Лут у малбәта wи, чьмки әwана Содомеда бун. Бьраһим бь мьлуктийа мәзьн пьрс дьда Йаһоwа у итʹбарийа хwә wи дьани, «Hʹакьме тʹәмамийа дьнйайе». Йаһоwа бь сәбьркьрьне Бьраһим һин дькьр, кӧ әw чьqас дьлрʹәʹм ә у дьле һәр кәси дьхунә, у ӧса жи йед рʹаст дьгәрʹә кӧ wана хьлаз кә һәла һе wәʹде диwанкьрьне жи (Дәстп. 18:22-33).
12, 13. а) Паше ча занәбун у итʹбарийе али Бьраһим кьрьн? б) Чь дьдә кʹьфше кӧ Бьраһим итʹбарийа хwә Йаһоwа дьани?
12 Бешьк, занәбуне у итʹбарийе али Бьраһим кьрьн, кӧ әwи достийа незик тʹәви Йаһоwа хwәй кьр. Чахе Йаһоwа жь Бьраһим һиви кьр кӧ кӧрʹе хwә бькә qӧрбан, Бьраһим заньбу wәки Йаһоwа бь сәбьр ә, дьлрʹәʹм ә, хwәйе созе хwә йә, у дькарә мәрьва хwәй кә. Wәрә әм ньһа вәгәрʹьнә сәр wи мәрьве баwәрмәнд, кʹижан кӧ чʹийева һьлдькʹьшийа ль сәр әʹрде Морийа. Гәло әw дьфькьри кӧ Йаһоwа ньшкева һатә гӧһастьне у буйә йәки берʹәʹм? На, бона Бьраһим әw йәк нә дьгьһиштә һʹьша! Ле әм әwе йәке жь кӧ заньн?
13 Бьраһим пешийа кӧ жь хӧламед хwә бьqәтийа, wанрʹа гот: «Һун кʹәрева ль вьр бьминьн, әз у кӧрʹьква һʹәта дәра һан һәрʹьн, һʹәбандьна хwә бькьн у диса ль сәр wәда вәгәрʹьн» (Дәстп. 22:5, ПКʹМ). Бь ве йәкә Бьраһим чь дьхwәст бьгота? Гәло Бьраһим хӧламед хwә дьхапанд чахе дьгот, кӧ әме сәр wәда вәгәрʹьн, нә ахьр әwи кӧрʹе хwә дьбьр кӧ бькә qӧрбан? На. Кʹьтеба Пироз дьбежә кӧ Бьраһим дәрһәqа чь дьфькьри. (Бьхунә Ибрани 11:19.) Кʹьтеба Пирозда те готьне кӧ «Бьраһим дьле хwәда дьгот, кӧ Хwәде дькарә Исһаq жь мьрьне жи рʹакә». Бәле, Бьраһим баwәр дькьр кӧ Хwәде дькарә мьри сах кә. Әwи заньбу кӧ әw у Сәра әʹмьрда гәләк мәзьн бун, ле Йаһоwа бь qәwата хwә ӧса кьр кӧ wирʹа кӧрʹ һатә буйине (Ибрн. 11:11, 12, 18). Бьраһим фәʹм дькьр кӧ бона Йаһоwа тьштәки чәтьн тʹӧнә. Әw баwәр бу кӧ wе рʹоже чь жи бьqәwьмә, йәкә кӧрʹе wийи һʹьзкьри wе сах бә, чьмки ӧса һʹәму созед Йаһоwа wе бьһатана сери. Ләма Бьраһим һатә навкьрьне «баве һʹәму баwәрмәндед»!
14. Хьзмәткьрьнеда тӧ рʹасти чь чәтьнайа тейи у мәсәла Бьраһим ча дькарә али тә бькә?
14 Ле әм чь дькарьн дәрһәqа хwә бежьн? Рʹаст ә Хwәде иро жь мә дәʹwа накә wәки әм зарʹед хwә жерʹа бькьнә qӧрбан. Ле әw жь мә һиви дькә, кӧ гӧрʹа wи бькьн һьнге жи чахе тʹәмийед wи мәрʹа нәфәʹмдари йан гьран ьн биньн сери. Һәйә тьштәки ӧса кӧ Хwәде жь тә дәʹwа дькә, ле тәрʹа чәтьн ә кӧ бини сери? Бона һьнәка әw йәк бәлакьрьна мьзгине йә. Әwана дьбәкә шәрм дькьн у ләма wанарʹа чәтьн ә тʹәви мәрьве нәнас хәбәрдьн. Һьнәк жи шәрм дькьн кӧ жь йед майин щӧдә дьбьн, мәсәлә мәкʹтәбеда йан жи щийе хәбате (Дәркʹ. 23:2; 1 Тʹеслн. 2:2). Qә тӧ жи мина Бьраһим кʹәти чәтьнайа ӧса, кӧ тә тʹәхмин кьрийә, wәки qәwата тә дәр ә әwе чәтьнайе дәрбаз ки? Һәрге әре, бьфькьрә сәр мерхаси у баwәрийа Бьраһим! Һәрге әм бьфькьрьн сәр мәсәлед мер йан жьнед амьн, әме һелан бьн чʹәʹв бьдьнә wан у незики Хwәде бьн чаwа досте незик (Ибрн. 12:1, 2).
ДОСТИ КʹИЖАН КӦ КʹӘРӘМА ТИНӘ
15. Чьрʹа әм дькарьн бежьн кӧ Бьраһим тʹӧ щар пʹошман нәдьбу кӧ бь амьни гӧрʹа Йаһоwа дькьр?
15 Тӧ ча дьшьрмиш дьби, Бьраһим пʹошман дьбу кӧ Хwәдерʹа амьн дьма? Дина хwә бьде кӧ Кʹьтеба Пироз чь гьли дькә дәрһәqа хьлазийа әʹмьре wи: «Бьраһим бу каләки әхтйар, жь әʹмьре хwә тʹербуйи рʹӧһʹе хwә да у мьр» (Дәстп. 25:8, ПКʹМ). Чахе Бьраһим 175 сали бу qәwата wи ида тʹӧнәбу, ле әwи бь һʹәwас дьани бира хwә әʹмьре хwәйи дәрбазбуйи. Әʹмьре wида йа лапә фәрз достийа тʹәви Йаһоwа бу. Ле чахе әм дьхуньн кӧ Бьраһим бу «каләки әхтйар, жь әʹмьре хwә тʹербуйи», әw найе һʹәсабе кӧ Бьраһим ахьрийеда нәдьхwәст бьжита.
16. Бьраһим щьнәтеда wе дәрһәqа чь пебьһʹәсә у ша бә?
16 Кʹьтеба Пироз дәрһәqа Бьраһим дьбежә: «Әw һивийа wи бажаре хwәйирʹькʹьне мьqәрʹм бу, йе кӧ әʹфьрандар у авакьре wе Хwәде йә» (Ибрн. 11:10). Бьраһим баwәр дькьр кӧ рʹожәке әwе бьвинә wи бажари, демәк Пʹадшатийа Хwәде кӧ сәр әʹрде сәрwертийе бькә, у бь рʹастийе жи әw wе әʹсә әwе йәке бьвинә! Һәла бьдьнә бәр чʹәʹве хwә кӧ Бьраһим wе чьqас ша бә чахе Щьнәтеда бьжи у бәрдәwам кә достийа хwә тʹәви Йаһоwа qәwи кә! Чахе әw пебьһʹәсә кӧ паши мьрьна wи бь һʹәзара сала, мәсәла баwәрийа wи али хьзмәткʹаред Йаһоwа кьрийә, әw йәк wе чьqас дьле wи бьгьрә! Щьнәтеда әw wе һәла һе жи пебьһʹәсә кӧ чахе әwи дьхwәст кӧрʹе хwә Исһаq бькьра qӧрбан, әw йәк «сурәта» йане сийа тьштәки гьринг дьһатә һʹәсабе (Ибрн. 11:19). У әw wе ӧса жи пебьһʹәсә wәки әв еша кӧ әwи дит чахе кӧрʹе хwә Исһаq гәрәке бькьра qӧрбан, ча али милйона мәрьвед амьн кьрийә, кӧ әwана фәʹм кьн әwе еша Йаһоwа, чахе әwи кӧрʹе хwә Иса Мәсиһ чаwа кʹьрʹин да (Йуһʹн. 3:16). Мәсәла Бьраһим али мә һʹәмушка кьрийә кӧ һе зедә бьшекьриньн әwе кʹьрʹине, кʹижан кӧ дьдә кʹьфше һʹьзкьрьнәкә гьринг. Тʹәрихийа дьнйайеда тʹӧ щар нәһатийә әʹйанкьрьне һʹьзкьрьнәкә ӧса гьринг!
17. Һун чь дьхwазьн бькьн, у дь тʹемайа дьнда әме дәрһәqа чь шеwьр кьн?
17 Wәрә һәр кәс жь мә чʹәʹв бьдә баwәрийа Бьраһим. Һәрге әм Йаһоwа һе рʹьнд нас дькьн у wирʹа амьн дьминьн, әме бьвиньн кӧ әw wе ча мә кʹәрәм кә у мә хwәй кә. (Бьхунә Ибрани 6:10-12.) Бьра Йаһоwа һʹәта-һʹәтайе Досте мә бә! Дь тʹемайа дьнда, әме пебьһʹәсьн се мәсәлед дьн йед мәрьвед амьн, кʹижан кӧ бунә достед Хwәдейи незик.
^ [1] (абзаса 3) Бь рʹастийе наве wи мери у жьна wи Абрам у Сарай бун. Ле әме дь ве тʹемайеда wан нава бьдьн хәбате кʹижан кӧ паше Йаһоwа да сәр wан, демәк Бьраһим у Сәра.