Гәло Хԝәндьна Бьльнд у Һәбук Ахьрийа Баш Тиньн?
Гәләк мәрьв дьфькьрьн ԝәки әԝед кӧ хԝәндьна бьльнд стандьнә у дәԝләти нә, бәхтәԝар у хԝәйкьри нә. Әԝана баԝәр дькьн, ԝәки хԝәндьна университетеда дькарә али мәрьв бькә кӧ әԝ бьбә хәбатчийе дьһа баш, дьһа кери малбәте бе, у бьбә бажарване дьһа баш. Әԝана ӧса жи дьԛәԝьмә дьфькьрьн, ԝәки бь сайа хԝәндьна бьльнд ԝе хәбатәкә баш дәстхьн у гәләк пʹәрә чекьн, у ӧса бедәрд бьжин.
БЬЖАРТЬНА ГӘЛӘКА
Дина хԝә бьдьнә Зан Чен кӧ жь Чине йә, чь дьбежә: «Мьн тʹьре сәва кӧ әз кʹәсибийеда нәжим у бәхтәԝар бьм, лазьм ә хԝәндьна бьльнд бьстиньм у хәбатәкә баш дәстхьм».
Сәва ахьрийеда пешдачуйи бьн у бехоф бьжин, мәрьв һәр тьшти дькьн, ԝәки университетед нав у дәнгда һин бьн, бәʹса хәбәре ԝәлатед дьнда. Әв йәк гәләк бәлабуйи бу пешийа пандәмийа COVID-19, гава чуйинһатьн ортʹа ԝәлатада һәбу. Ль гора һʹәсабәки йа сала 2012 «нав тʹәмамийа дьнйайе 52% шагьртед университета, йед кӧ ԝәлатед хәрибда һин дьбун, бьнәлийед Асйайе бун» (The Organisation for Economic Co-operation and Development).
Де-бав гәләк щәфа у зәʹмәте дькʹьшиньн, сәва кӧ зарʹед ԝан ԝәлатәки дьнда хԝәндьна бьльнд бьстиньн. Ксианг жь Тәйԝане гьли дькә: «Де-баве мьн дәԝләти нибун, ле ԝана һәр чар зарʹед хԝә шандьнә колеща Дәԝләтед Йәкбуйи». Сәва кӧ пʹәре һинбуна ԝан бьдьн, малбәта ԝи мина малбәтед дьн, гәләк дәйн кьрьнә стуйе хԝә.
ГӘЛО КʹАРА ВЕ ЙӘКЕ ҺӘЙӘ?
Гәләк мәрьвед кӧ пәй хԝәндьна бьльнд у пʹәра дькʹәтьн, дьлшкәсти манә
Хԝәндьна бьльнд дькарә һьнә алийава жийине баш кә, ле гәләк щар шагьртед университета настиньн ве йәке, һивийа чь жи бун. Мәсәлә, паши һаԛас щәфа у дәйнед мәзьн, гәләк мәрьв нькарьн хәбатәкә ӧса бьвиньн кӧ ԝана дьхԝәст. Ль гора һʹәсабәкә Рейчел Муи, рʹожнәʹмәкә Сингапуреда ӧса һатә готьне: «Һе зедә у зедә шагьртед кӧ университета хьлаз дькьн, нькарьн хԝәрʹа хәбате бьвиньн». Щенще жь Тәйԝане, кӧ хԝәндьна лапи бьльнд стандийә, дьбежә: «Гәләк мәрьв мәщбур ьн хәбата ӧса ԛәбул кьн, кӧ ԛә лайиԛи хԝәндьна ԝани бьльнд нинә».
Ле йәкә әԝед кӧ хәбате хԝәрʹа ль гора пʹеше хԝә дитьнә, диса жи дьвиньн ԝәки жийина ԝан ӧса нәһатийә гӧһастьне чаԝа кӧ ԝана дьхԝәст. Ниран жь Тайланде, чахе паши һинбуна бьльнд Кәйанийа Йәкбуйида вәгәрʹийа мале, хԝәрʹа хәбат ль гора пʹеше хԝә дит. Әԝ дьбежә: «Ча жи әз һивийе бум, бь сайа хԝәндьна бьльнд мьн хәбатәкә ӧса дит, кӧ мьн гәләк пʹәрә ԛазанщ дькьр. Ле чьԛас һе зедә тӧ пʹәра дьстини, һаԛас һе зедә ԛәԝат у ԝәʹдә жь тә те дәʹԝакьрьне. Ахьрийеда, әв компанийа кʹидәре әз дьхәбьтим, мьн у һʹәчʹи зәʹф хәбатчи жь хәбате дәрхьст. Һьнге мьн фәʹм кьр ԝәки тʹӧ хәбат жийина бехоф найнә».
Һәла һе мәрьвед дәԝләти жи рʹасти чәтьнайа тен, мәсәлә малбәтеда, алийе сьһʹәтԛәԝатеда у алийе пʹәрада. Катсутуши жь Жапонйайе, тинә сәр хԝә: «Пʹәре мьн зәʹф бу, тьштәк мьн кем нибу, ле йәкә әԝ йәк мьнрʹа шабун нәдьани, чьмки мәрьвед дьн һʹәвсудийа мьн дькьрьн, мьнрʹа дькʹәтьнә ләще у мьн беһӧрмәт дькьрьн». Лам, жьнькәкә жь Вийәтнаме, дьбежә: «Әз дьвиньм гәләк мәрьв пәй хәбата баш дькʹәвьн, чьмки дьфькьрьн пʹәрә ԝе ԝанрʹа жийина рʹьһʹәт у бедәрд бинә, ле бь рʹасти щурʹәки майин дьбә, әԝана бьн тьрседа дьжин, сьһʹәт-ԛәԝата ԝан хьраб дьбә, емосийалида һʹал дькʹәвьн у дькʹәвьнә депресийе».
Мина Франклин, гәләк мәрьва тедәрхьстьнә ԝәки жь хԝәндьна бьльнд у пʹәрә тьштед дьһа фәрз һәнә. Дәԝса кӧ жийина хԝәда пәй пʹәра у һәбуке кʹәвьн, һьнәк дьфькьрьн һәгәр әԝана һьндава мәрьва һʹәйф бьн, һьнге жийина ԝан ԝе баш бә. Ле гәло әԝ йәк дькарә мәрʹа ахьрийа баш бинә у мә бь рʹасти бәхтәԝар кә? Готара дьнда әме щаба ве пьрсе пебьһʹәсьн.