Чь Те Һʹәсабе «Дьжмьнед Хԝә Һʹьз Бькьн»?
Щаба Кʹьтеба Пироз
Иса ԝәʹде хьзмәтийа хԝәйә сәр чʹийе гот: «Дьжмьнед хԝә һʹьз бькьн» (Мәтта 5:44; Луԛа 6:27, 35). Гьлийед ԝи тенә һʹәсабе кӧ әм гәрәке һьндава ԝанда һʹьзкьрьне бьдьнә кʹьфше, йед кӧ мә нәфрʹәт дькьн йан жи нәһәԛийе мә дькьн.
Иса һʹьзкьрьна хԝә һьндава дьжмьнед хԝә бь ве йәке да кʹьфше, кӧ дьбахшандә ԝан, йед кӧ һьндава ԝида хьраб бун (Луԛа 23:33, 34). Һинкьрьнед ԝи дәрһәԛа һʹьзкьрьна һьндава дьжмьнед хԝә, ль гора тʹәмийа жь Ньвисаред Ибрани нә, кʹижан кӧ ӧса жи те навкьрьне Пәймана Кәвьн (Дәркʹәтьн 23:4, 5; Мәтʹәлок 24:17; 25:21).
«Дьжмьнед хԝә һʹьз бькьн у бона ԝан дӧа бькьн, йед кӧ ԝә дьзериньн» (Мәтта 5:43, 44).
Ве готареда
Чь щурʹә әм дькарьн һʹьзкьрьна хԝә һьндава дьжмьнед хԝә бьдьнә кʹьфше?
Ньһерʹандьна нәрʹаст дәрһәԛа һʹьзкьрьна һьндава дьжмьнед хԝә
Рʹезед Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа һʹьзкьрьна һьндава дьжмьнед хԝә
Чьрʹа гәрәке дьжмьнед хԝә һʹьз бькьн?
Ве йәкеда Хԝәде мәрʹа мәсәләкә баш һишт. Хԝәде «бона бешекьра жи, нәрʹаста жи ԛәнщ ә» (Луԛа 6:35). Әԝ «тәʹва хԝә дәрдьхә ... сәр хьраба» (Мәтта 5:45).
Һʹьзкьрьн дькарә дьжмьна һелан кә кӧ бенә гӧһастьне. Кʹьтеба Пироз ширәте дьдә, ԝәки һьндава дьжмьн һʹәйф бьн, чьмки әме «бь ве йәке пьриске егьр сәр сәре ԝи» тʹоп кьн (Мәтʹәлок 25:22). Әԝ гьли-готьн те һʹәсабе чахе жь һʹәландьна зьнар, металәкә ԛимәт дәрдьхьн. Анәгори ве йәке, һәрге әм ԛәнщ ьн һьндава ԝи, йе кӧ мә нәфрʹәт дькә, әм ӧса ча бежи һерса ԝи дьһʹәлиньн у хәйсәт-һʹӧнӧред баш бал ԝи пешда тиньн.
Чь щурʹә әм дькарьн һʹьзкьрьна хԝә һьндава дьжмьнед хԝә бьдьнә кʹьфше?
«Хернәхԝазед хԝәрʹа ԛәнщийе бькьн» (Луԛа 6:27). Кʹьтеба Пироз ӧса жи дьбежә: «Һәгәр дьжмьне тә бьрʹчи йә, нен бьде у һәгәр тʹи йә, аве бьде» (Рʹомайи 12:20). Диса мәщаләк кӧ ча тӧ дькари һʹьзкьрьне һьндава дьжмьнед хԝә бьди кʹьфше әԝ ә, кӧ Ԛәйде Зерʹин бьди хәбате, кʹижан кӧ дьбежә: «Чаԝа һун дьхԝазьн мәрьв бона ԝә бькьн, һун жи ӧса ԝанрʹа бькьн» (Луԛа 6:31).
«Дӧайед ԛәнщ жь бо ԝан бькьн, йед кӧ ньфьрʹа ль ԝә дькьн» (Луԛа 6:28, ИМ). Әм дӧа ль дьжмьнед хԝә дькьн, гава тʹәви ԝан һʹәйф хәбәр дьдьн у һьндава ԝанда мәʹрифәт ьн, ԝи чахи жи чахе әԝана мә беһӧрмәт дькьн. Кʹьтеба Пироз дьбежә: «Жь бәр хьрабийева хьрабийе нәкьн, йан жь бәр беһӧрмәткьрьнева беһӧрмәткьрьне, ле жь бәр ванва дӧа-дьрозга ль ԝан бькьн» (1 Пәтрус 3:9). Әԝ ширәт дькарә али мә бькә, ԝәки нәфрʹәтийе жь дь ле хԝә дәрхьн.
«Бона йед хьрабийе ԝә дькьн, дӧа бькьн» (Луԛа 6:28). Һәрге кәсәк хьраб сәр тә хәбәр дьдә, «жь бәр хьрабийева хьрабийе» ԝи кәси нәкә (Рʹомайи 12:17). Дәԝсе, Хԝәдерʹа дӧа бькә, ԝәки Әԝ бьбахшинә ԝи кәси (Луԛа 23:34; Кʹаред Шандийа 7:59, 60). Дәԝса кӧ һʹәйфе һьлди, әве проблеме бьдә дәсте Хԝәде, ԝәки Әԝ ль гора принсипед хԝәйә һәԛ, щаба ԝи мәрьви бьдә (Ԛануна Кʹаһинтийе 19:18; Рʹомайи 12:19).
Бь сәбьр у ԛәнщ бә (1 Корьнтʹи 13:4). Паԝлосе шанди чахе дәрһәԛа һʹьзкьрьне шьровәдькьр, хәбәрәкә Йунани (агапе) да хәбате, кӧ ӧса жи һәйә Мәтта 5:44 у Луԛа 6:27, 35-да. Әм һʹьзкьрьна Мәсиһтийә ви щурʹәйи, нишан дькьн һәла һе һьндава дьжмьнед хԝә жи, бь ве йәке кӧ һьндава ԝанда бь сәбьр у һʹәйф ьн, нә кӧ һʹәвсуд, бабах йан жи сәрт ьн.
«Һʹьзкьрьн думькдьреж у ширьн ә, һʹьзкьрьн һʹәвсудийе накә, һʹьзкьрьн кʹӧбар набә, пʹьшька хԝәда наԝәрьмә, бепʹәргал нинә, йа хԝә нагәрʹә, зу һерс накʹәвә, кʹине нажо, дьле хԝә ль нәһәԛийе ша накә, ле рʹастийерʹа ша дьбә. Һʹьзкьрьн һәр гав дадьхә, һәр гав баԝәр дькә, һәр гав хԝәйигӧман ә, һәр гав сәбьр дькә. Һʹьзкьрьн тʹӧ щар кʹӧта набә» (1 Корьнтʹи 13:4-8).
Гәло тӧ гәрәке мьԛабьли дьжмьна һәрʹи шәрʹ?
На, Иса шагьртед хԝә һин дькьр, ԝәки мьԛабьли дьжмьнед хԝә шәрʹ нәкьн. Мәсәлә, гава әԝи пешда ԝанрʹа дәрһәԛа ԝеранкьрьна Оршәлиме гот, әԝи нәгот кӧ ԝедәре бьминьн у шәрʹ бькьн, дәԝсе әԝи гот ԝәки бьрʹәвьн (Луԛа 21:20, 21). Иса ӧса жи готә Пәтрусе шанди: «Шуре хԝә бькә щи. Кʹи кӧ шур һьлтинә, әԝе бь шур һәрʹә» (Мәтта 26:52). Кʹьтеба Пироз у тʹәрихийа иройин дьбежьн, ԝәки шагьртед Иса ԛьрʹна йәкеда, мьԛабьли дьжмьнед хԝә нәдьчунә шәрʹa (2 Тимотʹейо 2:24).
Ньһерʹандьна нәрʹаст дәрһәԛа һʹьзкьрьна һьндава дьжмьна
Ньһерʹандьна нәрʹаст: Ԛануна Хԝәде жь Исраелийа дәʹԝа дькьр, ԝәки дьжмьнед хԝә нәфрʹәт кьн.
Избати: Тʹәмикә ӧса Ԛанунеда тʹӧнә бу, ле дьһатә готьне, ԝәки һәвалед хԝә ԝәкә хԝә һʹьз бькьн (Ԛануна Кʹаһинтийе 19:18). Бь рʹасти хәбәра «һәвал» дьһатә һʹәсабе мәрьвед дьн, ле һьнә Щьһу әв хәбәр тʹәне һьндава Щьһуйада дьданә хәбате, у ԝана баԝәр дькьр, кӧ йе нәщьһу дьжмьнед ԝан ьн, у гәрәке ԝана нәфрʹәт кьн (Мәтта 5:43, 44). Ле Иса әв ньһерʹандьна ԝанә нәрʹаст, рʹаст кьр, гава мәтʹәлока дәрһәԛа Самәрийе ԛәнщ гьли кьр (Луԛа 10:29-37).
Ньһерʹандьна нәрʹаст: Дьжмьнед хԝә һʹьз бьки, те һʹәсабе кьред ԝани хьраб ԛәбул ки.
Избати: Кʹьтеба Пироз нишан дькә, ԝәки тӧ дькари кәсәки һʹьз бьки, ле кьред ԝийи нәрʹаст ԛәбул нәки. Мәсәлә, Иса зорбәти сущдар дькьр, ле дӧа кьр бона ԝан, йед кӧ ԝи дардакьрьбун (Луԛа 23:34). Ӧса жи әԝи беԛануни, демәк гӧнә нәфрʹәт дькьр, ле әʹмьре хԝә бона гӧнәкʹара да (Йуһʹәнна 3:16; Рʹомайи 6:23).
a Кʹьтебәкеда Е. Ԝ. Барнес гот: «Һʹәму информасийа кӧ иро щәм мә һәйә, әшкәрә нишан дькә, ԝәки һена Маркус Аурелиӧсда [императоре Рʹоме жь сала 161 һʹәта 180 Д.М.], тʹӧ Мәсиһи нәбьбу әскәр, у тʹӧ әскәрәки Мәсиһи тʹӧнә бу, у тʹӧ кәсе кӧ дьбу Мәсиһи әскәрийеда нәдьма» (Тһә Рьсә оф Щһрьстьаньтй).