К′ЬТЕБХАНӘЙА ОНЛАЙН йа Бьрща Qәрәwьлийе
К′ЬТЕБХАНӘЙА ОНЛАЙН
Йа Бьрща Qәрәwьлийе
К′öрди Кöрманщи (Кирили)
ö
  • һ
  • ә
  • w
  • q
  • ö
  • К′ЬТЕБА ПИРОЗ
  • Ә′ДӘБЙӘТ
  • ЩЬВАТ
  • Данийел Чʹәʹла Шерада
    Дәрсед ԛимәт жь Хәбәра Хԝәде
    • Мәрьвед һʹәвсуд дитьн чаԝа Данийел пешбәри пʹәнщәрʹа хԝәйә вәкьри Йаһоԝарʹа дӧа дькә

      ДӘРСА 64

      Данийел Чʹәʹла Шерада

      Ахьрийе Дарйус Мәди, бу пʹадше Бабилоне. Дарйус дина хԝә дайә, ԝәки Данийел йәки билан ә. Әԝи Данийел ԝәлате хԝәда кьрә сәркʹаре һʹәму мәрьвед навдар у гьринг. Әԝ меред навдар у гьринг һʹәвсуди ԝи дькьрьн у дьхԝәстьн ԝи сәр рʹьйа хԝә рʹәт кьн. Ԝана заньбу, ԝәки Данийел рʹоже се щара Йаһоԝарʹа дӧа дькә, ләма жи ԝана готә Дарйус: «Йа пʹадша, тӧ гәрәке ԛануне дәрхи, ԝәки һәр кәс тʹәне тәрʹа дӧа бькә. Әԝед кӧ ԝе ԛануне нәйньн сери, гәрәке ԝана бавежьн чʹәʹла шера». Әԝ фькьр дьле Дарйус хԝәш һат у әԝи әԝ ԛанун дәрхьст.

      Гава Данийел әԝ әʹламәти бьһист, әԝ дәрберʹа чу мала хԝә, пешбәри пʹәнщәрʹа хԝәйә вәкьри кʹәтә сәр чока у Йаһоԝарʹа дӧа кьр. Мәрьвед һʹәвсуд ньшкева кʹәтьнә мала ԝи у дитьн чаԝа әԝ дӧа дькә. Әԝана перʹа-перʹа чунә бал Дарйус у готьнә ԝи: «Данийел ԛануна тә наԛәдинә. Әԝ рʹоже се щара Хԝәдайе хԝәрʹа дӧа дькә». Дарйус Данийел һʹьз дькьр у ләма жи нәдьхԝәст, ԝәки әԝ бьмьрә. Әԝ тʹәмамийа рʹоже дьфькьри сәр ԝе йәке, кӧ ча Данийел хьлаз кә. Ле һәла һе пʹадша жи нькарьбу ԝе ԛануне бьгӧһезә, кʹижан әԝи хԝәха мор кьрьбу. Әԝ мәщбур бу фәрмане бьдә әскәред хԝә, ԝәки Данийел бавежьнә чʹәʹла шера.

      Дарйус бона Данийел ӧса бәр хԝә дькʹәт, ԝәки нькарьбу ԝе шәве рʹазе. Сьбәһе зу әԝ рʹәви бәр чʹәʹла шера у гази Данийел кьр: «Данийел Хԝәдайе тә, тӧ хьлаз кьри?»

      Дарйус дәнг бьһист. Әԝ дәнге Данийел бу! Әԝи готә Дарйус: «Мәләке Йаһоԝа мьн жь дәве шера хьлаз кьр. У ԝана зийан нәданә мьн». Дарйус гәләк ша бу! Әԝи фәрман да, ԝәки Данийел жь ԝе чʹәʹле дәрхьн. Сәр Данийел ԛә дәхмәк жи тʹӧнә бу. Паше пʹадша әʹмьр кьр у гот: «Ԝан мера, йед кӧ Данийел нәһәԛ дькьрьн, бавежьнә ԝе чʹәʹле». Гава әԝ мәрьв авитьнә чʹәʹле, шер гьһиштьнә ԝан у ԝана вәчьрʹандьн.

      Дарйус мәрьва шанд, ԝәки щьмәʹтерʹа бежьн: «Һәр кәс гәрәке Хԝәдайе Данийел бьтьрсә. Әԝи Данийел жь шера хьлаз кьр».

      Гәло тӧ мина Данийел һәр рʹож Йаһоԝарʹа дӧа дьки?

      Данийел чʹәʹла шерада

      «Хӧдан кӧ бь ви аԝайи кьр, әԝ дькарә хԝәденаса жи жь щерʹьбандьна хьлаз кә» (2 Пәтрус 2:9).

      Пьрс: Данийел рʹоже се щара чь дькьр? Чаԝа Йаһоԝа Данийел хьлаз кьр?

      (Данийел 6:1-28).

  • Әстәр Щьмәʹта Хԝә Хьлаз Дькә
    Дәрсед ԛимәт жь Хәбәра Хԝәде
    • Жьн-пʹадша Әстәр дькʹәвә һʹәйата Пʹадше Аһашвәрош, йа кӧ бь әскәра хԝәйкьри бу

      ДӘРСА 65

      Әстәр Щьмәʹта Хԝә Хьлаз Дькә

      Жьн-Пʹадша Әстәр

      Әстәр Щьһу бу у әԝ Фарьседа шәһәре Шушанда дьжит. Гәләк сал пешда, Нәбукәднәсәр малбәта ԝе жь Оршәлиме бьр у кьрә дил. Кӧрʹе апе ԝе, наве кʹижани Мордокаи бу, йе кӧ хӧламе Пʹадше Фарьса Аһашвәрош бу, ле мәзьн кьр у ле бу хԝәйи.

      Аһашвәрош Пʹадша сафи кьр жьнәкә тʹәзә хԝәрʹа бьжберә. Хӧламед ԝи ԝирʹа жьнед лапи бәдәԝ жьбартьн у анинә мала ԝи. Әстәр жи нав ԝан жьнада бу. Жь ԝан һʹәму жьна, Аһашвәрош, Әстәр чаԝа жьн-пʹадша хԝәрʹа жьбарт. Мордокаи готә Әстәре, ԝәки нәбеже кӧ әԝ Щьһу йә.

      Мәрьвәки бабах, наве кʹижани Һаман бу, сәркʹаре һʹәму сәрԝера бу. Әԝи дьхԝәст, ԝәки һәр кәс сәре хԝә бәр ԝи дахә. Ле Мордокаи сәре хԝә бәр ԝи данәдьхьст, ләма жи Һаман сәр ԝи һерс кʹәт у дьхԝәст ԝи бькӧжә. Гава Һаман пеһʹәсийа, ԝәки Мордокаи Щьһу йә, әԝи сафи кьр Щьһуйед ԝи ԝәлати бькӧжә. Әԝи готә пʹадша: «Щьһу щьмәʹтәкә хоф ә у тӧ гәрәке ԝана сәр рʹьйа хԝә рʹәт ки». Аһашвәрош гот: «Чь дьхԝази бькә». Һьнге Һаман ԛанун дәрхьст, ԝәки 13 мәһа Адаре һʹәму Щьһу бенә кӧштьне. Йаһоԝа әԝ һәр тьшт дьдит.

      Әстәр һаш ԝе ԛануне тʹӧнә бу. Ләма жи Мордокаи дәрһәԛа ве ԛануне нәʹмә ньвиси у Әстәррʹа шанд. Мордокаи готә ԝе: «Һәрʹә у тʹәви пʹадше хәбәр дә». Әстәре гот: «Һәр кәс, кʹе нә һатийә тʹәглифкьрьне у незики пʹадше бә, дькарә бе кӧштьне. Әԝа ида 30 рʹож ә пʹадша мьн тʹәглиф нәкьрийә! Ле диса жи әзе һәрʹьм. Һәрге әԝ шьва хԝәйә зерʹ дьрежи мьн кә, әзе нәмьрьм, ле һәрге на, әзе бьмьрьм».

      Әстәр кʹәтә һʹәйата пʹадше. Гава пʹадша ле дит, әԝи шьва хԝә дьрежи ԝе кьр. Әстәр незики пʹадше бу у пʹадша ле пьрси: «Әстәр, әз чь дькарьм бона тә бькьм?» Әԝе гот: «Әз дьхԝазьм тә у Һаман тʹәглифи щәм хԝә кьм». Әԝана чунә щәм Әстәре. Паше Әстәре диса әԝана тʹәглиф кьрьн, у ԝе щаре, пʹадша диса жь ԝе пьрси: «Әстәр, әз чь дькарьм бона тә бькьм?» Һьнге әԝе гот: «Кәсәк дьхԝазә мьн у щьмәʹта мьн бькӧжә. Һиви дькьм, мә хьлаз кә». Пʹадша пьрси: «Кʹе дьхԝазә ԝә бькӧжә?» Әԝе гот: «Әԝ мәрьве хьраб, Һаман ә». Аһашвәрош гәләк һерс кʹәт у тʹәми да, ԝәки Һаман бькӧжьн.

      Ле ԛә тʹӧ кәси нькарьбу әв ԛануна Һаман бьдә һьлдане, һәла һе пʹадша жи. Ләма жи пʹадша Мордокаи кьрә сәркʹаре һʹәму сәрԝера у изьн да ԝи ԛануна тʹәзә дәрхә. Бь сайа ԝе ԛануна тʹәзә Щьһу дькарьбун хԝә жь дьжмьна хԝәй кьн. У 13 мәһа Адаре, Щьһуйа дьжмьнед хԝә алт кьрьн. Жь ԝи чахи, ԝана һәр сал әв сәркʹәтьна хԝә кʹьфш дькьрьн.

      «Рʹуйе мьнда ԝе ԝә бьбьнә бәр ԝәлийа у пʹадша, кӧ һун бәр ԝан у нәщьһуйа шәʹдәтийе бьдьн» (Мәтта 10:18).

      Пьрс: Мьԛабьли Щьһуйа чь ԛанун дәрхьстьн? Чаԝа Әстәре баԝәрийа хԝә һьндава Йаһоԝа нишан кьр?

      (Әстәр 2:5-20; 3:1–5:8; 7:1–8:14; 9:1-28).

  • Әзра Ԛануна Хԝәде Һин Дькә
    Дәрсед ԛимәт жь Хәбәра Хԝәде
    • Әзра Йаһоԝа рʹумәт дькьр, щьмәʹт жи тʹәви ԝи рʹази бу у дәсте хԝә һьлкʹшандьнә жор

      ДӘРСА 66

      Әзра Ԛануна Хԝәде Һин Дькә

      Ԝәкә 70 сал дәрбаз бьбу, жь ԝи ԝәʹдәйи чахе һʹәчʹи зәʹф жь Исраелийа вәгәрʹийане Оршәлиме, ле һьнәк жь ԝан сәр әʹрде Фарьса дьман. Йәк жь ԝан кʹаһин бу бь наве Әзра, йе кӧ Ԛануна Йаһоԝа һин дькьр. Әзра пеһʹәсийа, ԝәки Оршәлимеда щьмәʹт гӧһ надә Ԛануна Хԝәде у ләма жи әԝи сафи кьр, кӧ һәрʹә ԝедәре, сәва кӧ али ԝан бькә. Пʹадше Фарьса Артаһшашт готә ԝи: «Хԝәде билани дайә тә, сәва кӧ тӧ бькарьби Ԛануна ԝи һин ки. Һәрʹә у ԝан мәрьва һьлдә, кʹе дьхԝазә тʹәви тә бе». Әзра рʹасти ԝан һʹәмуйа һат, кʹе дьхԝәст вәгәрʹә Оршәлиме. Ԝана Йаһоԝарʹа дӧа кьр, ԝәки сәр ԝе рʹийа дьреж ԝана хԝәй кә у паше әԝана рʹе кʹәтьн.

      Чар мәһа шунда, әԝана гьһиштьнә Оршәлиме. Сәрԝера готьнә Әзра: «Щьмәʹта Исраел гӧһ надә Йаһоԝа у сәр жьнед ӧса дьзәԝьщьн, йед кӧ хӧданед ԛәлп дьһʹәбиньн». Ле гәло Әзра чь кьр? Әԝ бәр чʹәʹве щьмәʹте, кʹәтә сәр чока у дӧа кьр: «Йаһоԝа, тә һаԛас тьшт бона мә кьрийә, ле әм диса жи гӧна дькьн у дьле тә дешиньн». Щьмәʹт гӧне хԝә да рʹуйе хԝә, ле диса жи ԝанарʹа аликʹари лазьм бу, ԝәки хԝә рʹаст кьн. Әзра рʹуспи у һʹакьм кʹьфш кьр, сәва кӧ аликʹарийе бьдьнә щьмәʹте. Нава се мәһед дьнда, әԝед кӧ Йаһоԝа нәдьһʹәбандьн, жь Оршәлиме дәркʹәтьн.

      Донздәһ сал дәрбаз бу. Һаԛас ԝәʹдәда, Щьһу диԝаред Оршәлиме тʹәзәда ава кьрьн. Паши ԝе йәке, Әзра щьмәʹт тʹоп кьр, ԝәки Ԛануна Хԝәде ԝанарʹа бьхунә. Гава Әзра кʹьтеба Ԛануне вәкьр, щьмәʹт рʹабу сәр пʹийа. Әзра Йаһоԝа рʹумәт дькьр, щьмәʹт жи тʹәви ԝи рʹази бу у дәсте хԝә һьлкʹшандьнә жор. Әзра Ԛанун дьхԝәнд у шьровәдькьр, щьмәʹте жи дина хԝә дьда ԝи. Ԝана фәʹм кьр, ԝәки әԝана диса дури Йаһоԝа чунә. Рʹожа дьн Әзра һе зедә кʹьтеба Ԛануне ԝанарʹа хԝәнд. Щьмәʹт пеһʹәсийа, ԝәки зутьрәке әԝана гәрәке Щәжьна Һолькчекьрьне кʹьфш кьн. Ԝана перʹа-перʹа дәстпекьрьн бона ԝе йәке хԝә һазьр кьн.

      Ԝан һʹәфт рʹожед щәжьне, щьмәʹт ша дьбу у рʹазибуне Йаһоԝарʹа дьданә кʹьфше бона нандьруна баш. Жь ԝәʹде Йешуда ԝана Щәжьна Һолькчекьрьне дәрбаз нәдькьрьн. Паши щәжьне, щьмәʹт тʹоп бу у Хԝәдерʹа дӧа кьр: «Йаһоԝа, тә мә жь дилтийе хьлаз кьр, тә мә бәрʹийеда тʹер дькьр у әʹрдәки бәдәԝ да мә. Ле йәкә, диса жи мә гӧрʹа тә нәдькьр. Тә пʹехәмбәра жи дьшандьнә щәм мә, ле мә гӧһ нәдьда ԝан. Ле диса жи тә сәбьр дьда кʹьфше һьндава мә. Әԝ созе тә дабу Бьраһим, тә ани сери. Ньһа әм тәрʹа соз дьдьн, ԝәки әме гӧрʹа тә бькьн». Ԝана созед хԝә ньвисин, у паше кʹаһина, Леԝийа у сәрԝера сәр ԝи сози мора хԝә данин.

      «Хԝәзи ль ԝан, йед кӧ хәбәра Хԝәде дьбьһен у пек тиньн» (Луԛа 11:28).

      Пьрс: Гава щьмәʹта Исраел Оршәлимеда тʹоп бун, Әзра чь ԝана һин дькьр? Щьмәʹте чь соз да бькә?

      (Әзра 7:1-28; 8:21-23, 31, 32; 9:1–10:19; Нәһәмийа 8:1-18; 9:1-38).

  • Диԝаре Оршәлиме
    Дәрсед ԛимәт жь Хәбәра Хԝәде
    • Нәһәмийа рʹебәри да, ԝәки диԝаред Оршәлиме ава кьн у нобәдар кʹьфш кьр ԝәки мьԛати ԝан бьн

      ДӘРСА 67

      Диԝаре Оршәлиме

      Ԝәрен әм сәр чәнд сала пашда вәгәрʹьн. Мерәки Исраели бь наве Нәһәмийа, хӧламе пʹадше Артаһшашт бу. Әԝ Фарьседа шәһәре Шушанда дьжит. Бьре Нәһәмийа жь Щьһудайе әʹламәтикә хьраб ԝирʹа ани. Әԝи гот: «Әԝед кӧ вәгәрʹийанә Оршәлиме, кʹәтьнә ԛәзийе. Диԝар у дәргәһед шәһәр, кʹижан Бабилонийа ԝеран кьр, һе нәһатьнә авакьрьне». Нәһәмийа гәләк дьлтәнг бу. Әԝи хԝәст һәрʹә Оршәлиме, ԝәки али щьмәʹта хԝә бькә, у дӧа кьр сәва кӧ пʹадша ԝи бәрдә.

      Пʹадша тʹәхмин кьр, ԝәки Нәһәмийа мәʹдәкьри йә у жь ԝи пьрси: «Мьн тʹӧ щарʹ тә ӧса мәʹдәкьри нәдитийә. Чь ԛәԝьми йә?» Нәһәмийа готе: «Шәһәре мьн, Оршәлим, ԝеранкьрʹи йә, ләма жи әз хәмгин ьм!» Пʹадша пьрси: «Чь тӧ дьхԝази, ԝәки әз бона тә бькьм?» Нәһәмийа дәрберʹа дьле хԝәда дӧа кьр у паше пʹадшерʹа гот: «Лава дькьм, изьне бьдә әз һәрʹьм Оршәлиме, ԝәки диԝаред ԝе тʹәзәда ава кьм». Артаһшашт пʹадша изьн да ԝи һәрʹә у хәм кьр, ԝәки Нәһәмийа бе ԛәзи бьгьһижә щи. Әԝи ӧса жи Нәһәмийа кьрә сәрԝере Щьһудайе у сәва авакьрьна дәргәһед Оршәлиме, кʹенар да ԝи.

      Гава Нәһәмийа һатә Оршәлиме, әԝи тʹәсәлийа диԝаред дор-бәре шәһәр кьр. Паше әԝи һʹәму кʹаһин у сәрԝер тʹоп кьр у готә ԝан: «Һале мә хьраб ә. Әм гәрәке авакьрьне дәстпекьн». Гьшк ԛайил бун у авакьрьн дәстпекьрьн.

      Һьнә дьжмьна дәстпекьрьн ԛәрфе хԝә ԝана бькьн у дьготьн: «Диԝаред ԝә ӧса сьст ьн, кӧ рʹуви жи һеса дькарә һьлшинә». Ле Исраели гӧһ нәдьданә ԝан у бәрдәԝам дькьрьн диԝар ава кьн. Рʹож бь рʹож ԝана диԝар һе дьшьдандьн у бьльнд дькьрьн.

      Һьнге дьжмьна сафи кьрьн жь щурʹә-щурʹә алийава һʹьщуми сәр ԝан кьн. Гава Щьһу дәрһәԛа ԝе йәке пеһʹәсийан, тьрс кʹәтә дьле ԝан. Ле Нәһәмийа готә ԝан : «Нәтьрсьн, чьмки Йаһоԝа тʹәви мәйә». Нәһәмийа нобәдара кʹьфш кьр, ԝәки мьԛати ԝан бьн, кӧ дьжмьн нькарьбьн һʹьщуми сәр Исраели кьн.

      Диԝар у дәргәһе шәһәр 52 рʹожада һатә авакьрьне. Нәһәмийа сәва ԝе дәрәща мәхсус, һʹәму Леԝи тʹоп кьрьн. Нәһәмийа ԝана кьрә дӧ кʹома. Әԝ дӧ кʹом һьлкʹьшийанә сәр диԝер у дәстпекьрьн дора шәһәр бьзьвьрʹьн, һәр дӧ кʹом бәрбь һәв дьчун. Ԝана борʹийе, чәнге у зәнгьле дьхьстьн у Йаһоԝарʹа дьстьран. Әзра тʹәви кʹомәкә дьчу, ле Нәһәмийа тʹәви йед дьн. Һәрдӧ кʹом пʹарьстгәһеда рʹасти һәв һатьн. Щьмәʹт, демәк мер, жьн у зарʹ Йаһоԝарʹа ԛӧрбан анин у щәжьнәкә мәзьн кʹьфш кьрьн. Дәнге шабуна ԝан дурва дьһатә бьһистьне.

      «Ԛәт чʹәкен кӧ ль дьжи тә һатьнә чекьрьн, де жь тӧ кʹари рә нәбә» (Ишайа 54:17).

      Пьрс: Чьрʹа Нәһәмийа чу Оршәлиме? Авакьрьна диԝаре Оршәлиме чьԛас ԝәхт кʹьшанд?

      (Нәһәмийа 1:1-11; 2:1-20; 4:1-23; 5:14; 6:1-19; 12:27-43).

  • Елизабетерʹа Зарʹ Дьбә
    Дәрсед ԛимәт жь Хәбәра Хԝәде
    • Зәкәрйа һәвал у пьсмамарʹа нишан дькә, ԝәки кӧрʹе ԝи ԝе бе навкьрьне Йуһʹәнна

      ДӘРСА 68

      Елизабетерʹа Зарʹ Дьбә

      Паше авакьрьна диԝаред Оршәлиме 400 сал дәрбаз бу. Сәрәккʹаһин, Зәкәрйа у жьна ԝи Елизабет, незики Оршәлиме дьман. Әԝана ида гәләк сал зәԝьщи бун, ле зарʹед ԝан тʹӧнә бун. Рʹожәке, Зәкәрйа пʹарьстгәһеда бьхур дьшәԝьтанд, у ԝи чахи ԝирʹа мәләк әʹйан бу, наве кʹижани Щьбрайил бу. Зәкәрйа әʹщебмайи ма, ле Щьбрайил готә ԝи: «Нәтьрсә. Мьн жь Йаһоԝа мьзгини тәрʹа ани. Жьна тә, Елизабет, ԝе кӧрʹ тәрʹа бинә у наве ԝи ԝе Йуһʹәнна бә. Йаһоԝа, Йуһʹәнна жьбарт бона шьхӧләки мәхсус». Зәкәрйа пьрси: «Чаԝа әз тә баԝәр кьм? Нә әз у жьна мьн ида әʹмьрда мәзьн ьн». Щьбрайил гот: «Хԝәде мьн шанд, ԝәки әԝе мьзгинийе бьгьһиньмә тә. Ле тә мьн баԝәр нәкьр, ләма жи һʹәта зарʹ тәрʹа бе буйине, тӧйе нькарьби хәбәр ди».

      Ԝе щаре Зәкәрйа пʹарьстгәһеда һе зедә ԝәхт ма. У гава әԝ дәркʹәт дәрва, щьмәʹт һивийе бу сәва пебьһʹәсә чь ԛәԝьми. Ле Зәкәрйа нькарьбу хәбәр да. Әԝи тʹәне пе дәсте хԝә дькарьбу ԝанарʹа шьровәкә. Щьмәʹте фәʹм кьр, ԝәки Зәкәрйа жь Хԝәде мьзгини станд.

      Паши ԝе йәке, чаԝа мәләк гот, Елизабетерʹа кӧрʹ бу. Һәвал у пьсмамед ԝе һатьн зарʹе бьвиньн. Әԝана бона ԝе гәләк ша бун. Елизабете гот: «Наве ԝи гәрәке дайньн Йуһʹәнна». Ԝана готе: «Нава бьра-пьсмамед тәда тʹӧ кәс тʹӧнә бь наве Йуһʹәнна». Наве ԝи дайньн Зәкәрйа, наве баве ԝи. Ле Зәкәрйа ньвиси: «Наве ԝи гәрәке Йуһʹәнна бә». Ԝе дәме Зәкәрйа дәстпекьр хәбәр дә! Дәрһәԛа ԝе йәке тʹәмамийа Щьһустане пеһʹәсийан у мәрьва дьгот: «Чахе әԝ зарʹ мәзьн бә, гәло әԝе бьбә кʹе?»

      Рʹӧһʹе пироз һатә сәр Зәкәрйа у әԝи пʹехәмбәрти кьр: «Бьра Йаһоԝа рʹумәт бә. Әԝи Бьраһимрʹа соз дабу, ԝәки хьлазкʹар, демәк Мәсиһ, ԝе бьшинә, ԝәки мә хьлаз кә. Йуһʹәнна ԝе бьбә пʹехәмбәр, әԝе рʹе бона Мәсиһ һазьр кә».

      Мәрйәм жи мина мәрьва хԝә Елизабете, рʹасти дәрәщәкә мәхсус һат. Ԝәрен әм дәрһәԛа ԝе йәке, жь сәре дьн пебьһʹәсьн.

      «Әԝ тьште кӧ жь дәсте мерьв найе, Хԝәде дькарә бькә» (Луԛа 18:27).

      Пьрс: Щьбрайил чь готә Зәкәрйа? Йуһʹәнна чь шьхӧле мәхсус гәрәке бькьра?

      (Мәтта 11:7-14; Луԛа 1:5-25, 57-79; Ишайа 40:3; Малахи 3:1).

  • Щьбрайил Мәрйәмерʹа Әʹйан Дьбә
    Дәрсед ԛимәт жь Хәбәра Хԝәде
    • Щьбрайил мәләк Мәрйәмерʹа әʹйан дьбә

      ДӘРСА 69

      Щьбрайил Мәрйәмерʹа Әʹйан Дьбә

      Мәләк хәԝнеда Усьврʹа әʹйан бу

      Мәрйәм мәрьва Елизабете бу, әԝ Щәлиледа шәһәре Ньсрәтеда дьжит. Мәрйәм дәргистийа Усьв бу. Гава Елизабет ида шәш мәһ һʹәмлә бу, Щьбрайил мәләк Мәрйәмерʹа әʹйан бу. Әԝи готә ԝе: «Сьлав ль тә Мәрйәм. Кʹәрәма Йаһоԝа тʹәви тә йә». Әԝе фәʹм нәкьр Щьбрайил чь дьбежә. Паше мәләк готә ԝе: «Тӧйе һʹәмлә дәрейи у тәрʹа ԝе кӧрʹ бьбә, тӧ гәрәке ԝи нав ки Иса. Әԝе бьбә Пʹадша. Пʹадшатийа ԝи ԝе һʹәта-һʹәтайе бә».

      Мәрйәме готә ԝи: «Нә әз һе меркьри ниньм. Чаԝа зарʹ дькарә мьрʹа бьбә?» Щьбрайил готә ԝе: «Тьштәки ӧса тʹӧнә, чь кӧ дәсте Йаһоԝа найе. Рʹӧһʹе Хԝәде ԝе дакʹәвә сәр тә у кӧрʹ ԝе тәрʹа бе буйине. Мәрьва тә Елизабет жи һʹәмлә йә». Паше Мәрйәме гот: «Әз хӧлама Йаһоԝа мә. Бьра ӧса бә, чаԝа кӧ тӧ дьбежи».

      Усьв зәԝьщи сәр Мәрйәме, гава әԝ һʹәмлә бу

      Мәрйәм чу тʹәсәлийа Елизабете бькә. Гава Мәрйәме сьлав да ԝе, зарʹ зьке Елизабетеда львийа. Елизабет бь рʹӧһʹе пироз тʹьжә бу у готә ԝе: «Мәрйәм, Йаһоԝа тӧ кʹәрәм кьри. Әԝ ԛәдьрәки мәзьн ә, ԝәки дийа Хӧдан һатә мала мьн». Мәрйәме гот: «Бь тʹәмамийа дьле хԝә, әз пәсьна дьдьмә Йаһоԝа». Мәрйәм се мәһа бал Елизабете ма, у паше вәгәрʹийа мала хԝә.

      Гава Усьв пеһʹәсийа, ԝәки Мәрйәм һʹәмлә йә, әԝи сафи кьр жь ԝе бьԛәтә. Ле мәләк хәԝнеда Усьврʹа әʹйан бу у готә ԝи: «Нәтьрсә, Мәрйәме жьнти бини, чьмки әԝе хьраби нәкьрийә». Паши ԝе йәке Усьв Мәрйәм станд у бьрә мала хԝә.

      «Хӧдан ча дьхԝазә ӧса дькә, әʹрд у әʹзменда» (Зәбур 135:6).

      Пьрс: Щьбрайил чь готә Мәрйәме дәрһәԛа зарʹа кӧ зьке ԝеда бу? Елизабете у Мәрйәме ча дьньһерʹин сәр ԝе дәрәще, йа кӧ һатә сәре ԝан?

      (Мәтта 1:18-25; Луԛа 1:26-56; Ишайа 7:14; 9:7; Данийел 2:44; Галати 4:4).

  • Мәләк Буйина Иса Әʹлам Дькьн
    Дәрсед ԛимәт жь Хәбәра Хԝәде
    • Мәләк шьванарʹа әʹлам дькьн дәрһәԛа буйина Иса

      ДӘРСА 70

      Мәләк Буйина Иса Әʹлам Дькьн

      Сәрԝере Имперйа Рʹоме, Аԝгустойе Ԛәйсәр, фәрман да, ԝәки һәр Щьһу вәгәрʹә әʹрде кал-баве хԝә, сәва бе навньвисаре. Ләма жи Усьв у Мәрйәм рʹекʹәтьн, ԝәки һәрʹьнә Бәйтләһʹме, сәр әʹрде кал-баве хԝә. Ԝәʹдә гьһиштьбу, ԝәки Мәрйәмерʹа зарʹ бьбә.

      Гава әԝана гьһиштьнә Бәйтләһʹме, щийе сәва кӧ бьминьн тʹӧнә бу, ләма жи әԝана тʹәԝледа щиԝар бун. Һәма ԝедәре Иса Мәрйәмерʹа бу. Мәрйәме Иса назьк пʹечʹа у кьрә афьрʹ.

      Ԝе шәве незики Бәйтләһʹме, һьнә шьван дәштеда бәр пәзед хԝә бун. Ньшкева мәләке Хԝәде ԝанва хӧйа бу у рʹумәта Хԝәде дора ԝан шәԝԛ да. Әԝана тьрсийан, ле мәләк ԝанрʹа гот: «Нәтьрсьн, әʹламәтикә ша бал мьн һәйә. Иро Мәсиһ Бәйтләһʹмеда һатә буйине». Ԝе дәме гәләк мәләк жь әʹзмана хӧйа бун, ԝана дьгот: «Бьра Хԝәдайе әʹзмен рʹумәт бә, әʹдьлайи сәр әʹрде бә». У ньшкева мәләк ӧнда бун. Гәло паши ԝе йәке шьвана чь кьрьн?

      Шьвана готьнә һәв: «Ԝәрен әм һәма ньһа һәрʹьн Бәйтләһʹме». Әԝана перʹа-перʹа һатьнә ԝи щи, кʹидәре Усьв у Мәрйәм тʹәви зарʹа хԝәйә тʹәзәбуйи бун.

      Һәр кәс кʹе дәрһәԛа ԝе йәке бьһист, чь кӧ мәләк готә шьвана, әʹщебмайи дьман. Мәрйәме нькарьбу бир кьра дәрһәԛа ԝе йәке, чь кӧ мәләк готә шьвана, у әԝ кʹур сәр ԝе йәке дьфькьри. Шьван пашда вәгәрʹийанә бәр кәред пәзе хԝә у сәва ԝе йәке чь кӧ дитьн у бьһистьн, пәсьн дьданә Йаһоԝа.

      «Әз жь щәм Хԝәде рʹабум һатьмә вьр. Әз нә кӧ хԝәсәрихԝә һатьмә, ле әԝи әз шандьмә» (Йуһʹәнна 8:42).

      Пьрс: Чаԝа мәләка дәрһәԛа буйина Иса әʹлам кьрьн? Шьван чунә Бәйтләһʹмеда, ԝәки кʹе бьвиньн?

      (Луԛа 2:1-20; Ишайа 9:6).

  • Йаһоԝа Иса Хԝәй Дькә
    Дәрсед ԛимәт жь Хәбәра Хԝәде
    • Мәрйәм тʹәви Исайе бьчʹук сәр кʹәр сийар бунә у Усьв тʹәви ԝан пʹийа дьчә

      ДӘРСА 71

      Йаһоԝа Иса Хԝәй Дькә

      Алийе рʹоһьлате мьләте ӧса дьжитьн, кʹижана баԝәр дькьрьн, ԝәки стәйрк дькарьн рʹебәрийа мәрьва бькьн. Шәвәке, чәнд мера жь Рʹоһьлате дитьн, ԝәки сәр әʹзман тьштәк мина стәйрке шәԝԛ дьдә у ԝана сафи кьрьн пәй һәрʹьн. «Стәйрке» һʹәта Оршәлиме ԝана бьр. Ԝедәре әԝ мер дәстпекьрьн мәрьва бьпьрсьн: «Кʹидәре йә әԝ зарʹок, кʹижан гәрәке бьбә пʹадше Щьһудайе? Әм һатьн сәре хԝә бәр ԝи дайньн».

      Гава Һеродәс, пʹадше Оршәлиме, дәрһәԛа ԝе йәке пеһʹәсийа, әԝ гәләк бәр хԝә кʹәт. Әԝи сәрәккʹаһин пьрси: «Пʹадше ну кʹидәре гәрәке бе буйине?» Ԝана готә ԝи: «Пʹехәмбәра дьготьн, ԝәки әԝ гәрәке Бәйтләһʹмеда бе буйине». Паше Һеродәс гази ԝан мере жь Рʹоһьлате кьр у готә ԝан: «Һәрʹьнә Бәйтләһʹме у әԝе зарʹе бьгәрʹьн. Паше вәгәрʹьн у бежьнә мьн, әԝ кʹидәре йә. Әз жи дьхԝазьм сәре хԝә бәр ԝи дайньм». Ле әԝи ԝана хапанд.

      «Стәйрк» бәрдәԝам кьр рʹе нишани ԝан кә. Ӧса әԝ мер гьһиштьнә Бәйтләһʹме. «Стәйрк» сәр маләке сәкьни у әԝ мер кʹәтьнә һьндӧр. Ԝана Иса у Мәрйәм дитьн. Ԝана сәре хԝә бәр зарʹок данин, зерʹ, бьхуре әʹрәби у зьмьр пʹешкеши ԝи кьрьн. Ле гәло Йаһоԝа ԝана шанд, ԝәки Иса бьвиньн? На.

      Ԝе шәве, Йаһоԝа хәԝнеда готә Усьв: «Һеродәс дьхԝазә Иса бькӧжә. Жьна хԝә у Иса һьлдә у бьрʹәвьнә Мьсьре. Ԝедәре бьминьн, һʹәта кӧ әз тәрʹа бежьм вәгәрʹә». Әԝана рʹабун у перʹа-перʹа чунә Мьсьре.

      Йаһоԝа готә меред жь Рʹоһьлате, ԝәки пашда вәнәгәрʹьн бал Һеродәс. Гава Һеродәс фәʹм кьр, ԝәки әԝана ԝе вәнәгәрʹьн, әԝ гәләк һерс кʹәт. Гава әԝ щийе Иса пенәһʹәсийа, әԝи фәрман да, ԝәки Бәйтләһʹмеда һʹәму зарʹокед кӧрʹин әʹмьрда ԝәкә Иса, гәрәке бенә кӧштьне. Ле ԝи чахи Иса ида Мьсьреда бу.

      Ԝәʹдә шунда Һеродәс мьр. Йаһоԝа готә Усьв: «Ньһа һун дькарьн вәгәрʹьн». Усьв, Мәрйәм у Иса вәгәрʹийанә Исраеле, у әԝана шәһәре Ньсрәтеда щиԝар бун.

      «Ԝе готьна мьн йа кӧ жь дәве мьнва дәркʹәвә жи ԝӧса бьбә . . . , у ԝе кʹаре бона кӧ бькә ԝе шандьмә бькә!» (Ишайа 55:11).

      Пьрс: Чьрʹа әʹмьре Иса кʹәтә бьн ԛәзийе? Йаһоԝа чь щурʹәйи ԝи хԝәй кьр?

      (Мәтта 2:1-23; Миха 5:2).

  • Исайе Донздәһ Сали
    Дәрсед ԛимәт жь Хәбәра Хԝәде
    • Исайе донздәһ сали пʹарьстгәһеда тʹәви дәрсдара рʹуньшти йә

      ДӘРСА 72

      Исайе Донздәһ Сали

      Усьв у Мәрйәм тʹәви кӧрʹ у ԛизед хԝәйә дьн шәһәре Ньсрәтеда дьман. Усьв нәщар бу у бь ԝе йәке әʹбура нәфәре хԝә дькьр. Әԝи ӧса жи дәрһәԛа Йаһоԝа у Ԛанунед ԝи ԝана һин дькьр. Һәр шәми әԝана тʹәвай дьчунә кʹьниште у сале щарәке дьчунә Оршәлиме сәр Щәжьна Дәрбазбуне.

      Гава Иса 12 сали бу, чаԝа һәр сал малбәта ԝи чунә Оршәлиме. Ԝи чахи шәһәрда тʹьжә мәрьв дьбун, кʹижан дьһатьн сәр Щәжьна Дәрбазбуне. Паши Щәжьне, гава Усьв у Мәрйәм пашда вәдгәрʹийанә мала хԝә, ԝана тʹьре, ԝәки Иса пәй ԝан те. Ле гава дора хԝә ньһерʹин, ԝана тʹӧ щи әԝ нәдитьн.

      Әԝана пашда вәгәрʹийанә Оршәлиме у се рʹожа Иса дьгәрʹийан. Паше, әԝана чунә пʹарьстгәһе. Иса ԝедәрʹе тʹәви дәрсдара рʹуньштьбу, у гӧһ дьда готьнед ԝан у пьрсед һʹәԝас дьда ԝан. Жь пьрсед Иса, дәрсдар ӧса әʹщебмайи дьман, ԝәки хԝәха дәстпедькьрьн пьрса бьдьнә ԝи. У жь щабед Иса әԝана зәндәгьрти дьман. Әԝана избат бун, ԝәки әԝ рʹьнд Ԛанунед Йаһоԝа фәʹм дькьн.

      Усьв у Мәрйәм гәләк бәр хԝә дькʹәтьн. Мәрйәме гот: «Кӧрʹе мьн, мә һʹәму щийа тӧ дьгәрʹийайи! Тӧ кʹӧ буйи?» Иса гот: «Нә һун заньн, ԝәки әз гәрәке вьра бьм, мала Баве хԝәда!»

      Иса тʹәви де-баве хԝә вәгәрʹийа Ньсрәте. Усьв шьхӧле нәщарийе Иса һин дькьр. Бь ньһерʹандьна тә Иса мәрьвәки чь щурʹәйи бу? Иса мәзьн дьбу у биланийа ԝи зедә дьбу. Хԝәде у мәрьв ԝирʹа фьрнаԛ дьбун.

      Усьв у Мәрйәм тʹәви Иса у хушк-бьред ԝи бәр сьфре рʹуньштьнә

      «Әз дьхԝазьм хԝәстьна Тә бьԛәдиньм, йа Хԝәде у ва йә һинкьрьна Тә дьле мьнда йә» (Зәбур 40:8).

      Пьрс: Иса кʹидәре бу, гава Усьв у Мәрйәме ԝи дьгәрʹийан? Чьрʹа әԝ чу ԝедәре?

      (Мәтта 13:55, 56; Марԛос 6:3; Луԛа 2:40-52; 4:16; Ԛануна Дӧщари 16:15, 16).

  • Йуһʹәнна Рʹе Һазьр Дькә
    Дәрсед ԛимәт жь Хәбәра Хԝәде
    • Йуһʹәнна Ньхӧмдар бәр Чʹәме Урдӧне щьмәʹт һин дькә

      ДӘРСА 73

      Йуһʹәнна Рʹе Һазьр Дькә

      Чахе Йуһʹәннайе, кӧрʹе Зәкәрйа у Елизабете мәзьн бу, әԝ бу пʹехәмбәр. Йаһоԝа бь сайа Йуһʹәнна бона һатьна Мәсиһ щьмәʹт һазьр дькьр. Йуһʹәнна нә кӧ кʹьништада йан шәһәрада һин дькьр, ле бәрʹийеда. Щьмәʹт жь Оршәлиме у жь һʹәму Щьһустане дьһатьнә бал ԝи. Әԝи дьгот, сәва кӧ Хԝәде хԝәш бен, лазьм ә шьхӧлед хԝәйә хьраб тʹәрк бьдьн. Гава мәрьва гӧһ дьданә Йуһʹәнна, ԝана гӧнед хԝә дьданә рʹуйе хԝә, у Йуһʹәнна чʹәме Урдӧнеда ԝана дьньхӧманд.

      Йуһʹәнна бь әʹмьре һеса дьжит. Әԝи кʹьнще жь чʹәрме дәве хԝәдькьр у хԝарьна ԝи, кӧли у һьнгьв бу. Мәрьва дьхԝәстьн Йуһʹәнна бьвиньн. Һәла һе Ферьси у Садуԛи жи дьһатьн, ԝәки ԝи бьвиньн. Йуһʹәнна готә ԝан: «Һун гәрәке кьред хԝәйә хьраб тʹобә кьн. Нәфькьрьн, ԝәки һун мәрьвнә мәхсус ьн, тʹәне жь бо ԝе йәке, ԝәки һун жь зӧрʹәта Бьраһим ьн. Әԝ йәк ӧса жи найе һʹәсабе, ԝәки һун зарʹед Хԝәде нә».

      Гәләк мәрьв дьһатьн бал Йуһʹәнна у жь ԝи дьпьрсин: «Әм гәрәке чь бькьн, ԝәки Хԝәде жь мә рʹази бә?» Йуһʹәнна дьготә ԝан: «Һәрге бал ԝә дӧ кʹьнщ һәйә, йәке пʹешкеши ԝи бькьн, кʹе һʹәԝще ԝе йәке йә». Гәло әԝи чьрʹа ӧса дьгот? Чьмки дьхԝәст шагьртед хԝә һин кә, ԝәки лазьм ә мәрьва һʹьз бькьн, сәва кӧ Хԝәде хԝәш бен.

      Йуһʹәнна готә хәрщгьра: «Тʹәви мәрьва һʹәлал бьн у ԝана нәхапиньн». Паше әԝи готә әскәра: «Зоре пʹәра жь мәрьва нәстиньн у тʹӧ кәси нәхапиньн».

      Кʹаһин у Леԝи жи һатьнә бал Йуһʹәнна у ԝи пьрсин: «Тӧ кʹе йи? Һәр кәс дьхԝазә ԝе йәке бьзаньбә». Йуһʹәнна готә ԝан: «Әз әԝ дәнг ьм, йе кӧ бәрʹийеда дькә гази у мәрьва бәрбь Йаһоԝа дьбә, чаԝа кӧ Ишайа пʹехәмбәр готийә».

      Мәрьва хԝәш дьһат, әԝ чь Йуһʹәнна ԝана һин дькьр. Гәләк дьфькьрин, ԝәки әԝ ә Мәсиһ. Ле әԝи дьготә ԝан: «Йәки жь мьн ԛәԝаттьр те. Әз нә һежа мә бәне чарьхе ԝи жи вәкьм. Әз ԝә пе аве дьньхӧминьм, ле әԝе пе рʹӧһʹе пироз бьньхӧминә».

      «Әԝ бона шәʹдәтийе һат, ԝәки бона рʹонайе шәʹдәтийе бьдә, кӧ һʹәму пе ԝи баԝәр бькьн» (Йуһʹәнна 1:7).

      Пьрс: Йаһоԝа чь щурʹә шьхӧл тʹәсмили Йуһʹәнна кьр? Чаԝа щьмәʹте хԝә дьда кʹьфше һьндава готьнед Йуһʹәнна?

      (Мәтта 3:1-11; Марԛос 1:1-8; Луԛа 3:1-18; Йуһʹәнна 1:19-28; Ишайа 40:3).

  • Иса Дьбә Мәсиһ
    Дәрсед ԛимәт жь Хәбәра Хԝәде
    • Паши ԝе йәке ча Йуһʹәнна Иса ньхӧманд, рʹӧһʹе пироз мина кәвотке дакʹәтә сәр Иса

      ДӘРСА 74

      Иса Дьбә Мәсиһ

      Йуһʹәннайе Ньхӧмдар әʹлам дькә: «Кәсе һе мәзьн пәй мьн те». Чахе Иса ԝәкә 30 сали бу, әԝ жь Щәлиле һатә бәр чʹәме Урдӧне, кʹидәре кӧ Йуһʹәнна мәрьв дьньхӧмандьн. Иса дьхԝәст, ԝәки Йуһʹәнна ԝи бьньхӧминә, ле Йуһʹәнна гот: «Әз нькарьм тә бьньхӧминьм. Тӧ гәрәке мьн бьньхӧмини». Иса готә ԝи: «Йаһоԝа дьхԝазә, ԝәки тӧ мьн бьньхӧмини. Паше әԝана кʹәтьнә чʹәме Урдӧне у Йуһʹәнна Иса педа нӧԛи аве кьр.

      Паши ньхӧмандьне Иса дӧа кьр. Ԝе дәме әʹзман вәбу у рʹӧһʹе пироз мина кәвотке дакʹәтә сәр Иса. У Йаһоԝа жь әʹзмен гот: «Тӧ йи Кӧрʹе мьни дәлал, әз жь тә рʹази мә».

      Гава рʹӧһʹе пироз һатә сәр Иса, әԝ бу Мәсиһ. Әԝи ида дькарьбу ԝи шьхӧли дәстпекә, сәва кʹижани Йаһоԝа ԝи шандьбу сәр әʹрде.

      Һәма паши ньхӧмандьне Иса чу бәрʹийе у 40 рʹожа ԝедәре ма. У кʹәнге пашда вәгәрʹийа, чу бал Йуһʹәнна. Йуһʹәнна гот: «Әԝа йә Бәрхе Хԝәде, йе кӧ ԝе гӧне дьнйайе һьлдә». Бь ԝан хәбәра Йуһʹәнна мәрьварʹа әʹйан кьр, ԝәки Иса йә Мәсиһ. Ле тӧ зани чь ԛәԝьми чахе Иса бәрʹийеда бу? Сәре дьнда әме пебьһʹәсьн.

      «У дәнгәк жь әʹзмана һат кӧ дьгот: ‹Тӧ йи Кӧрʹе мьни дәлал, әз жь тә рʹази мә›» (Марԛос 1:11).

      Пьрс: Чьрʹа Иса һатә ньхӧмандьне? Чьрʹа Йуһʹәнна гот, ԝәки Иса Бәрхе Хԝәде йә?

      (Мәтта 3:13-17; Марԛос 1:9-11; Луԛа 3:21-23; Йуһʹәнна 1:29-34; Ишайа 42:1; Ибрани 10:7-9).

  • Мире-щьна Иса Дьщерʹьбинә
    Дәрсед ԛимәт жь Хәбәра Хԝәде
    • Иса инкʹар дькә, хԝә жь бьльндщийа бане пʹарьстгәһе жорда бавежә

      ДӘРСА 75

      Мире-щьна Иса Дьщерʹьбинә

      Иса инкʹар дькә кәвьрʹа бькә нан

      Паши ньхӧмандьне, рʹӧһʹе пироз Иса бьрә бәрʹийе. Әԝи 40 рʹожи тьштәк нәхԝар у ләма гәләк бьрʹчи бу. Ԝи чахи Мире-щьна һат, ԝәки Иса бьщерʹьбинә у готә ԝи: «Һәрге тӧ бь рʹасти Кӧрʹе Хԝәде йи, ван кәвьра, бькә нан». Ле Иса жь Ньвисаред Пироз щаба ԝи да у гот: «Ньвисар ә, ԝәки сәва жийине, нә тʹәне хԝарьн лазьм ә, ле гәрәке гӧһ бьдьнә һʹәму хәбәред Йаһоԝа».

      Паше, Мире-щьна готә Иса: «Һәрге тӧ бь рʹасти Кӧрʹе Хԝәде йи, хԝә жь бьльндщийа бане пʹарьстгәһе жорда бавежә. Чьмки ньвисар ә, ԝәки Хԝәде ԝе мәләкед хԝә бьшинә сәва тә хԝәй кьн». Иса диса жи, жь Ньвисаред Пироз щаба ԝи да: «Ньвисар ә, Йаһоԝа Хԝәде нәщерʹьбинә».

      Иса инкʹар дькә, һʹәму пʹадшатийед дьнйа жь Шәйтʹан һьлдә

      Паше, Шәйтʹан һʹәму пʹадшатийед дьне, рәԝш у һәбуна ԝанва нишани Иса кьр у гот: «Һәрге тӧ щарәке сәре хԝә бәр мьн дайни, әзе һʹәму ԝан пʹадшатийа һәбуна ԝанва бьдьмә тә». Ле Иса готе: «Дури мьн һәрʹә, Шәйтʹан! Ньвисар ә, сәре хԝә тʹәне бәр Йаһоԝа дайньн».

      Чахе Шәйтʹан жь Иса дур кʹәт, мәләк һатьн у хԝарьн данә Иса. Паши ԝе йәке, Иса мьзгинийа Пʹадшатийе бәла дькьр. Һәма сәва ԝе йәке Иса һатьбу сәр әʹрде. Әԝ чь кӧ Иса дьгот мәрьва хԝәш дьһат, у әԝана тʹьме пәй ԝи дьчун.

      «Гава әԝ [Мире-щьн] дәрәԝа дькә, әԝ гора бьнйатʹа хԝә дькә, чьмки әԝ дәрәԝин ә у баве дәрәԝа йә» (Йуһʹәнна 8:44).

      Пьрс: Иса рʹасти кʹижан се щерʹьбандьна һат? Чаԝа Иса щаба Мире-щьна дьда?

      (Мәтта 4:1-11; Марԛос 1:12, 13; Луԛа 4:1-15; Ԛануна Дӧщари 6:13, 16; 8:3; Аԛуб 4:7).

Әʹдәбйәтед Кʹӧрди Кӧрманщи (2011-2025)
Дәрк′әвьн
Бьк′әвьн
  • К′öрди Кöрманщи (Кирили)
  • Бьшиньн
  • Бьqәйдәкьрьн
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Qәйде Хәбьтандьне
  • Политика Конфиденсийалийе
  • Гöһастьна Конфиденсийалийе
  • JW.ORG
  • Бьк′әвьн
Шандьн