Гәло Пʹехәмбәртийед Дәрһәԛа Мәсиһ ль сәр Иса Һатьнә Сери?

Щаба Кʹьтеба Пироз

Бәле. Чахе Иса ль сәр әʹрде бу, гәләк пʹехәмбәртийед дәрһәԛа Мәсиһ кӧ гәрәке бьбуйа Рʹебәр у «Хьлазкьре дьнйайе», сәр ԝи һатьнә сери (Данийел 9:25; 1 Йуһʹәнна 4:14). Һәла һе паши мьрьна Иса жи, гәләк пʹехәмбәртийед дәрһәԛа Мәсиһ сәр ԝи дьһатьнә сери (Зәбур 110:1; Кʹаред Шандийа 2:34-36).

Чь те һʹәсабе хәбәра «Мәсиһ»?

Хәбәра Ибрани «Мәшийах» (Мәсиһ) у хәбәра Йунани «Кʹристос» тенә һʹәсабе «Рʹункьри». Ләма жи «Иса Мәсиһ» те һʹәсабе «Исайе Рʹункьри».

Ԝәʹде бәре, чахе мәрьвәк бона шьхӧләки мәхсус дьһатә кʹьфшкьрьне, рʹун дьрʹетьн сәр сәре ԝи (Ԛануна Кʹаһинтийе 8:12; 1 Самуйел 16:13). Хԝәде, Иса кʹьфш кьр бона шьхӧләки мәхсус у һʹӧкӧмәтийа мәзьн да дәсте ԝи (Кʹаред Шандийа 2:36). Ле дәԝса рʹун, Хԝәде бь рʹӧһʹе пироз әԝ кʹьфш кьр (Мәтта 3:16).

Гәло пʹехәмбәртийед дәрһәԛа Мәсиһ дькарьбун сәр чәнд мәрийа бьһатана сери?

На. Чаԝа хәзед тʹьлийа, тʹәне мәрьвәки әʹйан дькьн, ӧса жи пʹехәмбәртийед Кʹьтеба Пироз әʹйан дькьн кӧ Мәсиһ тʹәне йәк ә. Ле Кʹьтеба Пироз дьбежә, ԝәки «мәсиһ у пʹехәмбәред дәрәԝ ԝе дәрен, нишан у кʹәрәмәтед мәзьн бькьн, кӧ бькарьбьн бьжартийед Хԝәде жи бьхальфиньн» (Мәтта 24:24).

Гәло рʹаст ә кӧ Мәсиһ ԝе паше әʹйан бә?

На. Кʹьтеба Пирозда һатьбу пʹехәмбәртикьрьне, ԝәки Мәсиһ ԝе жь рʹькʹьнийата Даԝьд Пʹадша бә (Зәбур 89:3, 4). Ле дьԛәԝьмә сала 70-да Д.М. чахе Рʹомайа Оршәлим зәфт кьрьн, навньвисаред Щьһуди, кʹижан кӧ дькарьбун рʹькʹьнийата Даԝьд әʹйан кьрана, һатьбун кʹӧтакьрьне.a Жь ԝи чахи тʹӧ кәс нькарә избат кә, ԝәки әԝ жь рʹькʹьнийата Даԝьд Пʹадша йә. Чахе Иса ль сәр әʹрде бу әв навньвисаред рʹькʹьнийата һе һәбун. Бь ԝан ньвисара һәла һе дьжмьнед Иса жи фәʹм дькьрьн, ԝәки әԝ жь рʹькʹьнийата Даԝьд ә (Мәтта 22:41-46).

Кʹьтеба Пирозда чьԛас пʹехәмбәртийед дәрһәԛа Мәсиһ һатьнә ньвисаре?

Чәтьн ә бежьн, ԝәки чьԛас пʹехәмбәртийед Мәсиһва гьредайи, Кʹьтеба Пирозда ньвисар ьн. Гава зәлал ә кӧ ньвисарәкә Кʹьтеба Пироз дәрһәԛа Мәсиһ пʹехәмбәртийе дькә, диса жи ньһерʹандьна мәрийа дәрһәԛа ве йәке, кӧ чьԛас пʹехәмбәрти дькʹәвьнә нава ве ньвисаре жь һәв щӧдә дьбә. Мәсәлә Ишайа 53:2-7-да чәнд тьшт тенә готьне дәрһәԛа Мәсиһ. Һьнәк дьфькьрьн, ԝәки әԝ ньвисар пʹехәмбәртик ә, ле һьнәк жи һʹәсаб дькьн кӧ ньвисаред ван рʹеза чәнд пʹехәмбәрти нә.

Һьнә пʹехәмбәртийед дәрһәԛа Мәсиһ, кӧ сәр Иса һатьнә сери

Пʹехәмбәрти	Кʹидәре ньвисар ә	Ча һатә сери
Жь рʹькʹьнийата Бьраһим бә	Дәстпебун 22:17, 18	Мәтта 1:1
Жь рʹькʹьнийата Исһаԛе кӧрʹе Бьраһим бә	Дәстпебун 17:19	Мәтта 1:2
Жь бәрәка Щьһуда бе буйине	Дәстпебун 49:10	Мәтта 1:1, 3
Жь рʹькʹьнийата Даԝьд Пʹадша бә	Ишайа 9:7	Мәтта 1:1
Жь ԛизәкә бькʹьр бе буйине	Ишайа 7:14	Мәтта 1:18, 22, 23
Бәйтләһʹмеда бе буйине	Миха 5:2	Мәтта 2:1, 5, 6
Сәр ԝи бе готьн Иммануйелb	Ишайа 7:14	Мәтта 1:21-23
Дәстпебуна ԝи мәхсус нибә	Ишайа 53:2	Луԛа 2:7
Паши буйина ԝи зарʹ ԝе бенә ԛьрʹкьрьне	Йерәмйа 31:15	Мәтта 2:16-18
Ԝе жь Мьсьре бе газикьрьне	Һосәйа 11:1	Мәтта 2:13-15
Сәр ԝи ԝе бе готьне Ньсрәтиc	Ишайа 11:1	Мәтта 2:23
Пешийа ԝи ԝе ԛасьд бе шандьне	Малахи 3:1	Мәтта 11:7-10
Сала 29 Д.М.-да һатә кʹьфшкьрьне ча Мәсиһd	Данийел 9:25	Мәтта 3:13-17
Хԝәде ԝе ԝи ча кӧрʹе хԝә ԛәбул кә	Зәбур 2:7	Кʹаред Шандийа 13:33, 34
Һьндава мала Хԝәдеда хирәт бә	Зәбур 69:9	Йуһʹәнна 2:13-17
Ԝе мьзгинийа хере әʹлам кә	Ишайа 61:1	Луԛа 4:16-21
Хьзмәта ԝи Щәлиледа ча рʹонайикә мәзьн бә	Ишайа 9:1, 2	Мәтта 4:13-16
Мина Муса ԝе кʹәрәмәта бькә	Ԛануна Дӧщари 18:15	Кʹаред Шандийа 2:22
Мина Муса ԝе дәрһәԛа Хәбәра Хԝәде хәбәр дә	Ԛануна Дӧщари 18:18, 19	Йуһʹәнна 12:49
Ԝе гәләка ԛәнщ кә	Ишайа 53:4	Мәтта 8:16, 17
Ԝе дина мәрийа нәкʹьшинә сәр хԝә	Ишайа 42:2	Мәтта 12:17, 19
Ԝе һьндава бәләнгазада рʹәʹм бә	Ишайа 42:3	Мәтта 12:9-20; Марԛос 6:34
Һәԛийа Хԝәде ԝе әʹйан кә	Ишайа 42:1, 4	Мәтта 12:17-20
Ԝе Ширәткʹаре Пʹьрʹ Баш бә	Ишайа 9:6, 7	Йуһʹәнна 6:68
Ԝе наве Йаһоԝа әʹлам кә	Зәбур 22:22	Йуһʹәнна 17:6
Ԝе бь мәсәла хәбәр дә	Зәбур 78:2	Мәтта 13:34, 35
Рʹебәр	Данийел 9:25	Мәтта 23:10
Гәләк ԝе баԝәрийа хԝә ԝи нәйньн	Ишайа 53:1	Йуһʹәнна 12:37, 38
Ԝе бьбә кәвьре лькʹӧмандьне	Ишайа 8:14, 15	Мәтта 21:42-44
Мәрьв ԝе ԝи инкʹар кьн	Зәбур 118:22, 23	Кʹаред Шандийа 4:10, 11
Бе мәʹни ԝе бе нәфрʹәткьрьне	Зәбур 69:4	Йуһʹәнна 15:24, 25
Ԝе ль сәр щәʹшьке бькʹәвә Оршәлиме	Зәкәрйа 9:9	Мәтта 21:4-9
Зарʹ ԝе пәсьна бьдьнә ԝи	Зәбур 8:2	Мәтта 21:15, 16
Ԝе бь наве Йаһоԝа бе	Зәбур 118:26	Йуһʹәнна 12:12, 13
Һәвале ԝийи незик ԝе нәмамийа ԝи бькә	Зәбур 41:9	Йуһʹәнна 13:18
Бь 30 зиви ԝе бе фьротанеe	Зәкәрйа 11:12, 13	Мәтта 26:14-16; 27:3-10
Һәвал ԝе ԝи бьһельн	Зәкәрйа 13:7	Мәтта 26:31, 56
Шәʹдед дәрәԝ ԝе мьԛабьли ԝи дәрен	Зәбур 35:11	Мәтта 26:59-61
Ԝе хԝә кәр кә бәр мәрьвед кӧ ԝи нәһәԛ бькьн	Ишайа 53:7	Мәтта 27:12-14
Ԝе тʹуйи ԝи бькьн	Ишайа 50:6	Мәтта 26:67; 27:27, 30
Ԝе ль сәре ԝи хьн	Миха 5:1	Марԛос 15:19
Ԝе ԝи бьдьнә бәр ԛамчийа	Ишайа 50:6	Йуһʹәнна 19:1
Ԝе щаба ԝан нәдә, йед кӧ һʹьщуми сәр ԝи кьн	Ишайа 50:6	Йуһʹәнна 18:22, 23
Сәрԝеред дәԝләте ԝе тʹәвайи мьԛабьли ԝи дәрен	Зәбур 2:2	Луԛа 23:10-12
Ԝе дәст-ньгед ԝи стунева мьх кьн	Зәбур 22:16	Мәтта 27:35; Йуһʹәнна 20:25
Сәр кʹьнще ԝи ԝе пʹәшк бавежьн	Зәбур 22:18	Йуһʹәнна 19:23, 24
Ԝе ԝи ча гӧнәкʹар һʹәсаб кьн	Ишайа 53:12	Мәтта 27:38
Ԝе ԛәрфа ԝи бькьн	Зәбур 22:7, 8	Мәтта 27:39-43
Бона гӧнәкʹара ԝе бьчәрчьрә	Ишайа 53:5, 6	1 Пәтрус 2:23-25
Ӧса ԝе бе кʹьфше, кӧ те бежи Хԝәде әԝ һиштийә	Зәбур 22:1	Марԛос 15:34
Ԝе сьркә у шәрава зьрав тʹәвкьри бьдьнә ԝи	Зәбур 69:21	Мәтта 27:34
Пешийа мьрьне ԝе тʹи бә	Зәбур 22:15	Йуһʹәнна 19:28, 29
Рʹӧһʹе хԝә ԝе бьдә дәсте Хԝәде	Зәбур 31:5	Луԛа 23:46
Жийина хԝә ԝе бәрва бьдә	Ишайа 53:12	Марԛос 15:37
Жийина хԝә ԝе ча кʹьрин бьдә, сәва кӧ гӧнә бьдә һьлдане	Ишайа 53:12	Мәтта 20:28
Тʹӧ һʹәстуйед ԝи ԝе нәйенә шкенандьне	Зәбур 34:20	Йуһʹәнна 19:31-33, 36
Кʹеләка ԝи ԝе ԛӧл кьн	Зәкәрйа 12:10	Йуһʹәнна 19:33-35, 37
Бал мәрьвәки дәԝләти ԝе бе дәфьнкьрьне	Ишайа 53:9	Мәтта 27:57-60
Жь мьрьне ԝе рʹабә	Зәбур 16:10	Кʹаред Шандийа 2:29-31
Дәԝса йе нәмам, кәсәки дьн ԝе бе бьжартьне	Зәбур 109:8	Кʹаред Шандийа 1:15-20
Ль мьле Хԝәдейи рʹасте ԝе рʹуне	Зәбур 110:1	Кʹаред Шандийа 2:34-36

a Әнсиклопедийа «McClintock and Strong’s Cyclopedia» ӧса дьбежә: «Бешьк, навньвисаред рʹькʹьнийатайә бәрәкед Ибранийа у малбәтед ԝан, ԝәʹде зәфткьрьна Оршәлиме һатьбун кʹӧтакьрьне, нә кӧ пешийа ве йәке».

b Наве Ибранийә Иммануйел, кʹижан кӧ те һʹәсабе «Хԝәде тʹәви мә йә», дьдә кʹьфше ԝәки рола Иса ча Мәсиһ чьда бу. Жийина ԝийә сәр әʹрде у кьред ԝийи ԛәнщ, избат дькьн, ԝәки Хԝәде тʹәви хьзмәткʹаред хԝә бу (Луԛа 2:27-32; 7:12-16).

c Ча те кʹьфше, хәбәра «Ньсрәти» жь хәбәра Ибранийә «нетсер» пешда һатийә, чь кӧ те һʹәсабе «чʹил».

d Сәва кӧ һе зедә пебьһʹәсьн дәрһәԛа хроноложийа Кʹьтеба Пироз, йа сала 29 Д.М., чахе Мәсиһ һат, бьньһерʹьн готар «Пʹехәмбәртийа Данийел Дәрһәԛа Һатьна Иса Мәсиһ».

e Әв пʹехәмбәрти кʹьтеба Зәкәрийада ньвисар ә, ле Мәтта дьбежә кӧ әԝ пʹехәмбәрти «бь заре Йерәмийа пʹехәмбәр» һатийә готьне (Мәтта 27:9). Дьԛәԝьмә Кʹьтеба Йерәмийа кʹьтеба пешьн бу пʹаред Ньвисаред Пирозда, йед кӧ дьһатьнә навкьрьне «Пʹехәмбәр» (Луԛа 24:44). Ләма жи чахе Мәтта дьда хәбате хәбәра «Йерәмийа», бь ве йәке әԝи дәрһәԛа һʹәму кʹьтеба дьгот, нава кʹижанада бу ӧса жи кʹьтеба Зәкәрийа.