Иса гот: «Мьләте р′абә ль сәр мьләт, п′адшати ль сәр п′адшатийа, щи-щийа ә′рдһ′әжед мәзьн, хәлайи-щәлайе у мина нәхԝәшийа һ′ал ԝе бьбьн, ль ә′змед жи тьштен хоф у тьрс у нишанед мәзьн ԝе бьԛәԝьмьн» (Луԛа 21:10, 11). Әм заньн ԝәки бь сайа хәзед сәр тʹьлийа, дькарьн тедәрхьн әԝ дәсте кʹе йә. Анәгори ԝе йәке бь сайа ԛәԝьмандьна, дәрһәԛа кʹижана Иса дьгот, әм дькарьн нишана һатьна Пʹадшатийа Хԝәде тедәрхьн. Гәло әв ԛәԝьмандьн ль тʹәмамийа дьнйайе гәрәке һәврʹа бьԛәԝьмийана? Ԝәрен әве йәке шеԝьр кьн.

2. ӘʹРДҺӘЖ

Ль гора «Britannica Acadеmic», һәр сал ԝәкә 100 әʹрдһәжед ԛайим дьԛәԝьмьн, кʹижан кӧ «зийанәкә мәзьн» тиньн. Ӧса жи ль гора һʹәсабе «Geological Survеy» йа Ԝәлатед Йәкбуйи, «ль сәр һʹиме һʹәсабед сала 1 900», һәр сал дькарьн 16 әʹрдһәжед мәзьн бьԛәԝьмьн. Һьнәк дьфькьрьн ԝәки әʹрдһʹәж зедә нәбунә, ле бь сайа һьнә текʹникед тʹәзә, мәрьв дькарьн пешда ԝана тедәрхьн. Чь жи һәбә, әʹрдһʹәжед мәзьн кʹижан кӧ ль тәʹмамийа дьнйайе дьԛәԝьмьн, гәләк зийане у мьрьне тиньн.

3. ХӘЛАЙИ-ЩӘЛАЙИ

Нав тʹәмамийа дьнйайеда хәлайи-щәлайи пешда тен жь бо шәрʹа, корупсийе, проблемед аборийева гьредайи у жь бо гәләк тьштед дьн. Һʹәсабе Бәрнама Хԝарьнейә Һʹәмдьнйайеда «йа Сала 2018» һатьбу готьне: «Тʹәмамийа дьнйаеда һʹале 821 милион мәрьва ӧса хьраб ә, кӧ әԝана дькарьн бьрʹчи бьминьн. Ле 124 милион мәрьв ида бьрʹчибунеда ньн». Жь бо кемасийа хԝарьне һәр сал ԝәкә 3.1 милион зарʹ дьмьрьн. Сала 2011-да, әв бу мәʹнийа сәрәкә, кӧ ԝәкә 45 сәләф зарʹ сәр тʹәмамийа дьнйайе мьрьн.

4. НӘХԜӘШИЙЕД ҺʹАЛ

Һʹәсабе «Организасийона Сахләмхԝәйкьрьнейә Һʹәмдьнйайе» ӧса әʹйан дькә: «Ԛьрна 21 ида бь чәнд нәхԝәшийед һʹал әʹйан ә. Нәхԝәшийед кәԝьн жи диса пешда һатьнә, йед ӧса ча кʹоләра, мьрьна рʹәш у тʹайа зәр. Хенщи ԝе йәке нәхԝәшийед тʹәзә пешда һатьнә, мәсәлә САРС у МЕРС нәхԝәшийед пʹьшькава гьредайи, ӧса жи вирусед хоф ча Әбола у Зика». Öса жи пандемийа COVID-19. Рʹаст ә зандар у дохдьр гәләк тьшт пеһʹәсийанә дәрһәԛа ԝан нәхԝәшийа, ле диса жи әԝана нькарьн ԝан һʹәму нәхԝәшийа ԛәнщ кьн.