Кани бона «Бәрнама Щьвине, Бьжин у Хьзмәт кьн»
7-13 ЧЬЛӘЙЕ
ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | КʹАРЕД ШАНДИЙА 21–22
Бьра Ԛьрара Йаһоԝа бе Сери
(Кʹар. Шанд. 21:8-12) Рʹожтьра дьне әм жь ԝьр рʹекʹәтьн чунә Ԛәйсәрийе мала Филипойе мьзгиндар, әԝ йәк жь ԝан һәр һʹәфт кʹомәкдаред кʹьфшкьри бу. Әм ль щәм ԝи ман. 9 Чар ԛизед ԝийә бькʹьр һәбун, кӧ пʹехәмбәрти дькьрьн. 10 Гава әм гәләк рʹожа ль ԝьр ман, жь Щьһустане пʹехәмбәрәки наве ԝи Һагабо бәржер бу. 11 Гава һатә щәм мә, ԛайиша пьшта Паԝлос һьлда, дәст у пʹийед хԝә гьреда у гот: «Рʹӧһʹе Пироз аһа дьбежә: ‹Әԝ мәрьве хԝәйе ве ԛайише щьһуйе Оршәлимеда аһа ԝи гьредьн у бьдьнә дәсте нәщьһуйа›». 12 Гава әв йәк мә бьһист, тʹәви йед ԝьр мә лава кьр, кӧ әԝ һьлнәкʹьшә нәчә Оршәлиме.
Бьра Ԛьрара Йаһоԝа бе Сери
15 Гава Паԝлос һе мала Филипойеда бу, мәрьвәки хԝәйе ԛәдьр Һагабо һатә ԝедәре. Мәрьвед кӧ мала Филипойеда тʹоп бьбун заньбун, ԝәки Һагабо пʹехәмбәр бу; бәре әԝи пʹехәмбәрти кьрьбу дәрһәԛа хәлайикә гьран, йа кӧ ԝәʹдә Клаԝдйо Ԛәйсәрда пешда һат (Кʹар. Шанд. 11:27, 28). Дьԛәԝьмә әԝана дьфькьрин: «Гәло чьрʹа Һагабо һат? Йан чь әʹламәти әԝи ани?» Әԝана дина хԝә дьданә ԝи, у әԝи ԛайиша пьшта Паԝлос һьлда, йа кӧ мина пʹәрчʹәки дьреж бу, нав кʹижанида дькарьбун пʹәрә йан тьштед дьн вәшерьн. Әԝ ԛайиш пьшта хԝәва дьаландьн. Ле Һагабо бь ԝе йәке дәст у пʹийед хԝә гьреда. Паше әԝи тьштәки фәрз гот: «Рʹӧһʹе Пироз аһа дьбежә: ‹Әԝ мәрьве хԝәйе ве ԛайише щьһуйе Оршәлимеда аһа ԝи гьредьн у бьдьнә дәсте нәщьһуйа›» (Кʹар. Шанд. 21:11).
16 Әԝ пʹехәмбәрти избат дькьр, ԝәки Паԝлос ԝе һәрә Оршәлиме. Әԝ йәк ӧса дьһатә кʹьфше, ԝәки ԝана ԝе «бьдьнә дәсте нәщьһуйа». Әԝ пʹехәмбәрти гәләк һʹӧкӧм кьр сәр мәрьвед кӧ ԝедәре тʹоп бьбун. Луԛа дьньвисә: «Гава әв йәк мә бьһист, тʹәви йед ԝьр мә лава кьр, кӧ әԝ һьлнәкʹьшә нәчә Оршәлиме. Ле Паԝлос щаб да у гот: ‹Һун чь дькьн? Чьма һун дьгьрин у дьле мьн дьшкеньн? Әз Оршәлимеда бона наве Хӧдан Иса нә кӧ тʹәне бона гьредане, ле бона кӧштьне жи һазьр ьм›» (Кʹар. Шанд. 21:12, 13).
(Кʹар. Шанд. 21:13) Ле Паԝлос щаб да у гот: «Һун чь дькьн? Чьма һун дьгьрин у дьле мьн дьшкеньн? Әз Оршәлимеда бона наве Хӧдан Иса нә кӧ тʹәне бона гьредане, ле бона кӧштьне жи һазьр ьм».
Бьра Ԛьрара Йаһоԝа бе Сери
17 Һәла бьдьнә бәр чʹәʹве хԝә әԝе дәрәще. Чаԝа бьра ӧса жи Луԛа, лава Паԝлос дькьн, ԝәки әԝ нәчә Оршәлиме. Һьнә жь ԝан һәла һе дьгьрин. Дьле Паԝлос гәләк шәԝьти у әԝ бь нәрми жь ԝан дьпьрсә, чьрʹа әԝана дьгьрин у чьма «дьле [ԝи] дьшкеньн». Йан чаԝа те готьне ԝәлгәрʹаньдьнед дьнда жь зьмане Йунани чьма дьле [ԝи] һурдәхԝәши дькьн. Ле диса жи Паԝлос мерхаси да кʹьфше, чаԝа ԝәʹде дәрәщед бьред Суреда, Паԝлос изьн нәда ԝәки һесьр у лавакьрьна ԝан рʹе ԝи бьгьрә у ԝи сьст кә. Ле дәԝсе әԝи бьрара шьровәкьр чьрʹа әԝ гәрәке һәрә. Әԝи мерхаси у хирәта хԝә да кʹьфше! Паԝлос чʹәʹв да Иса у ләма жи бь хирәт һазьр бу һәрә Оршәлиме (Ибрн. 12:2). Паԝлос нәдьхԝәст бьчәрчьрә, ле һәрге лазьм буйа әԝ һазьр бу чаԝа шагьрте Иса Мәсиһ бьмьрийа.
(Кʹар. Шанд. 21:14) Гава мә нькарьбу әԝ банийа сәр йа хԝә, мә дәнге хԝә бьрʹи у гот: «Бьра әʹмьре Хӧдан бә».
Бьра Ԛьрара Йаһоԝа бе Сери
18 Ле ньһерʹаньдна бьра сәр ԝе сафикьрьне чь щурʹәйи бу? Әԝана бь ԛәдьр хԝә данә кʹьфше. Әм дьхуньн: «Гава мә нькарьбу әԝ банийа сәр йа хԝә, мә дәнге хԝә бьрʹи у гот: ‹Бьра әʹмьре Хӧдан бә›» (Кʹар. Шанд. 21:14). Әԝед кӧ сәр йа хԝә дьсәкьнин у дьхԝәстьн, ԝәки Паԝлос нәчә Оршәлиме, нета хԝә гӧһастьн. Әԝана гӧһ данә Паԝлос у тʹәви ԝи ԛайил бун. Рʹаст ә ԝанарʹа нә һеса бу ԛайил бьн, ле диса жи ԝана гӧһ данә ԛьрара Йаһоԝа. Паԝлос рʹекә ӧса жьбарт йа кӧ ахьрийа-ахьрийе ԝе ԝи бьвьра бәрбь мьрьне. Паԝлосрʹа ԝе гәләк һеса буйа, ԝәки әԝед кӧ ԝи һʹьз дькьрьн, нета ԝи нәгӧһастана.
Хьзна Кʹьтеба Пироз Бьгәрʹьн
(Кʹар. Шанд. 21:23, 24) Дә рʹабә әм чь тәрʹа дьбежьн бькә. Вьр щәм мә чар мәрьв һәнә кӧ ад-ԛьрар кьрьнә. 24 Ԝан хԝәрʹа һьлдә, тʹәви ԝан ль гора әʹдәт паԛьж бә у хәрще ԝан һьлдә сәр хԝә, кӧ пʹорʹе сәре хԝә кӧрʹ кьн. Һьнге һәр кәсе заньбә әԝ тьштед кӧ бона тә бьһистьнә дәрәԝ ьн у тӧ хԝәха жи пәй Ԛануна Муса дьчи.
«Гӧһдарийа Мьн Бькьн, кӧ Әз Щаба Хԝә Бьдьм»
10 Диса жи Паԝлос бь фәʹмкьрьне хԝә дьда кʹьфше һьндава ԝан кʹе рʹьһәтийе тʹәхмин дькьрьн гава һьнә ԛәйдед Щьһуйа дьанинә сери. Мәсәла ԛәйдед ӧса ча гьртьна рʹожа шәмийе, йан хԝә хԝәйкьрьна жь һьнә хԝарьна (Рʹом. 14:1-6). Хенщи ԝе йәке Паԝлос сәва сьнәтькьрьне ԛәйда кʹьфш нәдькьр. Паԝлос, Тимотʹейо сьнәт кьр, сәва кӧ Щьһу һьндава ԝи дӧдьли нәбьн, жь бо ԝе йәке кӧ баве ԝи Йунани бу (Кʹар. Шанд. 16:3). Ле һәр кәс хԝәха сафи дькьр бе сьнәткьрьне йан на. Паԝлос Галатийарʹа гот: «Нә сьнәткьрьн тьштәк ә, нә жи нәсьнәткьрьн, ле сәри баԝәри йә кӧ бь һʹьзкьрьне йа хԝә дькә» (Галт. 5:6). Һәрге кәсәк бьһата сьнәткьрьне тʹәне бона ԝе йәке кӧ Ԛанун әԝе йәке дәԝа дькә, йане жи бона ԝе йәке кӧ бе сьнәткьрьне нькарьбуна ԛәбулкьрьна Йаһоԝа бьстандана, әԝ йәк ԝе кемасийа баԝәрийа ԝан бьда кʹьфше.
11 Щьһу бона ԝан ньһерʹандьнед нәрʹаст кӧ нава щьмәʹтеда бәла дьбу, бәрхԝә дькʹәтьн. Ләма жи рʹуспи Паԝлосрʹа готьн: «Вьр щәм мә чар мәрьв һәнә кӧ ад-ԛьрар кьрьнә. Ԝан хԝәрʹа һьлдә, тʹәви ԝан ль гора әʹдәт паԛьж бә у хәрще ԝан һьлдә сәр хԝә, кӧ пʹорʹе сәре хԝә кӧрʹ кьн. Һьнге һәр кәсе заньбә әԝ тьштед кӧ бона тә бьһистьнә дәрәԝ ьн у тӧ хԝәха жи пәй Ԛануна Муса дьчи» (Кʹар. Шанд. 21:23, 24).
12 Паԝлос дькарьбу рʹастә-рʹаст ԝанрʹа бьгота, ԝәки проблем нә кӧ ԝида йә, ле ԝан Щьһуйада, йед кӧ һьндава Ԛануна Муса гәләк хирәт бун. Ле дәԝсе Паԝлос сәрԝахти да кʹьфше, сәва кӧ пешбәри ширәтед Хԝәде нәчә. Әԝи гот: «Бона щьһуйа, дьбьмә мина щьһуйа, ԝәки щьһуйа ԛазьнщ кьм. Аԝа готи бона йед бьн Ԛануна Мусада, дьбьмә мина йед бьн Ԛануне, ԝәки йед бьн Ԛанунеда ԛазьнщ кьм, (ле нә кӧ әз бьн Ԛанунеда мә)» (1 Корн. 9:20). Ԝе дәрәщеда Паԝлос һәма ӧса кьр чаԝа кӧ рʹуспийед Оршәлиме ширәт данә ԝи, сәва кӧ әԝ бьбә «мина йед бьн Ԛануне». Паԝлос мәсәла рʹьнд мәрʹа һишт ԝе йәкеда, кӧ чаԝа шьхӧлкʹарийе бькьн тʹәви рʹуспийа у сәр йа хԝә нәсәкьньн (Ибрн. 13:17).
(Кʹар. Шанд. 22:16) Иди чьма дәрәнги дехи? Рʹабә ԝәрә ньхӧмандьне, гази наве ԝи кә жь гӧнед хԝә ԝәрә шуштьне›.
nԝtsty әʹламәти бона һинбуне Кр Шн. 22:16
гази наве ԝи кә жь гӧнед хԝә ԝәрә шуштьне: Йан «жь гонед хԝә ԝәрә бахшандьн у гази наве ԝи кә». Мәрьв нә кӧ бь ньхӧмандьне жь гӧна тенә бахшандьне, ле бь наве Иса. Демәк кʹәнге баԝәрийа хԝә Иса тиньн у бь кьред хԝә баԝәрийа хԝә һьндава ԝи әʹйан дькьн (Кр Шн. 10:43; Аԛб 2:14, 18).
Хԝәндьна Кʹьтеба Пироз
(Кʹар. Шанд. 21:1-19) Гава әм жь ԝан ԛәтийан, бь гәмийе рʹекʹәтьн, рʹаст чун гьһиштьнә Косе, рʹожа дьне Рʹодосе у жь ԝьр Патарайе. 2 Мә гәмик дит кӧ дьчу Финикйайе, әм кʹәтьнә ԝе рʹекʹәтьн. 3 Гава Ԛӧбрьсе хӧйа кьр, мә әԝ мьле чʹәпева һьшт. Әм бәрбь ԛәза Сурйайе чун гьһиштьнә бажаре Суре, чьмки баре гәмийе ԝьр гәрәке бьһата валакьрьне. 4 Мә шагьрт дитьн, әм һʹәфт рʹожа ль ԝьр ман. Ԝана бь Рʹӧһʹе Пироз дьготә Паԝлос кӧ нәчә Оршәлиме. 5 Ле гава мә әԝ рʹож дәрбаз кьрьн, әм рʹабун чун у һʹәмуйа жьна у зарʹава һʹәта бажер дәр әм вәрʹекьрьн у дәве бәʹре мә чок да дӧа кьр. 6 Паше мә хатьре хԝә жь һәв хԝәст кʹәтьнә гәмийе, әԝана жи вәгәрʹийанә малед хԝә. 7 Мә рʹеԝити бь гәмийе жь Суре думайи кьр, әм гьһиштьнә Пьтолемайе, мә ԝьр хушк-бьра сьлав кьрьн, әм рʹожәке манә щәм ԝан. 8 Рʹожтьра дьне әм жь ԝьр рʹекʹәтьн чунә Ԛәйсәрийе мала Филипойе мьзгиндар, әԝ йәк жь ԝан һәр һʹәфт кʹомәкдаред кʹьфшкьри бу. Әм ль щәм ԝи ман. 9 Чар ԛизед ԝийә бькʹьр һәбун, кӧ пʹехәмбәрти дькьрьн. 10 Гава әм гәләк рʹожа ль ԝьр ман, жь Щьһустане пʹехәмбәрәки наве ԝи Һагабо бәржер бу. 11 Гава һатә щәм мә, ԛайиша пьшта Паԝлос һьлда, дәст у пʹийед хԝә гьреда у гот: «Рʹӧһʹе Пироз аһа дьбежә: ‹Әԝ мәрьве хԝәйе ве ԛайише щьһуйе Оршәлимеда аһа ԝи гьредьн у бьдьнә дәсте нәщьһуйа›». 12 Гава әв йәк мә бьһист, тʹәви йед ԝьр мә лава кьр, кӧ әԝ һьлнәкʹьшә нәчә Оршәлиме. 13 Ле Паԝлос щаб да у гот: «Һун чь дькьн? Чьма һун дьгьрин у дьле мьн дьшкеньн? Әз Оршәлимеда бона наве Хӧдан Иса нә кӧ тʹәне бона гьредане, ле бона кӧштьне жи һазьр ьм». 14 Гава мә нькарьбу әԝ банийа сәр йа хԝә, мә дәнге хԝә бьрʹи у гот: «Бьра әʹмьре Хӧдан бә». 15 Чәнд рʹожа шунда мә кʹаре хԝә кьр, әм һьлкʹьшийан чунә Оршәлиме. 16 Тʹәви мә чәнд шагьртед Ԛәйсәрийе жи һатьн, әм бьрьнә мала шагьртәки зува, кӧ наве ԝи Мьнасо бу, жь Ԛӧбрьсе, ԝәки әм ль ԝьр бьминьн, 17 Гава әм гьһиштьнә Оршәлиме, баԝәрмәнда әм әшԛ у ша ԛәбул кьрьн. 18 Рʹожа дьне Паԝлос тʹәви мә чу щәм Аԛуб, һʹәму бәрпьрсийар жи һазьр бун. 19 Паԝлос сьлав да ԝан, йәк-йәк чь кӧ Хԝәде бь ԛӧльхе ԝи нава нәщьһуйада кьрьбу, ԝанарʹа гьли кьр.
14-20 ЧЬЛӘЙЕ
ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | КʹАРЕД ШАНДИЙА 23-24
«Паԝлос Нәһәԛ Кьрьн, ԝәки әԝ Бәла сәре Ԝан ә, у Мәрийа Тʹәвиһәв Дькә»
(Кʹар. Шанд. 23:12) Сьбәһ кӧ зәлал бу, һьнәк щьһу бунә йәк у сонд хԝарьн, кӧ һʹәта Паԝлос нәкӧжьн, нә бьхԝьн, нә жи вәхԝьн.
(Кʹар. Шанд. 23:16) Ле харзийе Паԝлос бона ве тʹәләке бьһист, һат кʹәтә әскәрхане Паԝлосрʹа гот.
«Сәрхԝә бә»!
5 Әԝ һеланкьрьн һәма ԝәʹдәда Паԝлосрʹа һатә дайине. Сьбәһ кӧ зәлал бу 40 Щьһу «бунә йәк у сонд хԝарьн, кӧ һʹәта Паԝлос нәкӧжьн, нә бьхԝьн, нә жи вәхԝьн». «Әԝед кӧ әԝ сонд хԝарьн» данә кʹьфше, ԝәки хԝәстьна ԝан кӧ Паԝлос бькӧжьн чьԛас мәзьн бу. Һәрге ԝана әԝ хԝәстьна хԝә нәанийана сери, бь ньһерʹандьна ԝан ԝе ньфьрʹ у ԛәзи пәй хԝә хьстана (Кʹар. Шанд. 23:12-15). Хԝәстьна ԝан кӧ Паԝлос бьвьнә щәм Щьвина Гьрәгьра йа кӧ рʹуспи у Сәрокед Кʹаһина ԛәбул кьрьбун, йан чь бь ԝи нети кӧ дьхԝазьн һәр тьшти һе рʹаст пебьһʹәсьн, дәрһәԛа ԝи. Ле рʹева әԝед кӧ сонд хԝарьбун гәрәке рʹийа Паԝлос бьгьртана у ԝи бькӧштана.
6 Ле кӧрʹе хушка Паԝлос дәрһәԛа ԝе йәке пеһʹәсийа у готә ԝи. Ле Паԝлос ԝи щаһьли шандә бал Клаԝдйо Лусйо ԝәлийе Рʹоме (Кʹар. Шанд. 23:16-22). Әм дькарьн баԝәр бьн, ԝәки Йаһоԝа ԛимәт дькә щаһьлед мина кӧрʹе хушка Паԝлос, наве кʹижани әм ньзаньн. Щаһьлед ԝи щурʹәйи һʹалхԝәшийа щьмәʹта Хԝәде датиньн сәр щийе пешийе у һәр тьшти дькьн кӧ нета Пʹадшатийа Хԝәде бе сери.
(Кʹар. Шанд. 24:2, ИМ) Чахе гази Паԝлос кьрьн, Тәртулос дәст бь сущдаркьрьне кьр у гот: «Фәликсе гьранбьһа, бь сайа сәре тә дәмәкә дьреж ә кӧ әм дь аштийеда дьжин у бь пешбинийа тә әв мьләт пешва чуйә».
(Кʹар. Шанд. 24:5, 6) Мә әв мәрьва дит, чаԝа мина бәлаке кʹәтийә нава һʹәму щьһуйед сәр дьне тʹәвиһәв дькә у рʹебәре кʹомәла ньсрәтийа йә. 6 Әви кьр кӧ пʹарьстгәһе жи бьһʹәрʹьминә, ле мә әԝ гьрт.
«Сәрхԝә бә»!
10 Ԛәйсәрийеда Паԝлос «ԛәсьра Һеродәсда» гьрти бу у һивийе бу кʹәнге жь Оршәлиме бен әԝед кӧ ԝи нәһәԛ дькьрьн (Кʹар. Шанд. 23:35). Пенщ рʹож шунда Сәрәккʹаһин Һананийа, Тәртулойе занәбеж у һьнәкә жь рʹуспийа һатьн. Серида, Тәртуло пʹайе Фәликс да сәва ԝан тьшта, чь кӧ әԝ бона Щьһуйа дькә, әԝи пʹайе ԝи да, ԝәки дьле ԝи бькʹьрә. Ле паше Тәртуло хәбәрдана хԝә бәрдәԝам кьр у дәрһәԛа Паԝлос гот, ԝәки әԝ «мина бәлаке кʹәтийә нава һʹәму щьһуйед сәр дьне тʹәвиһәв дькә у рʹебәре кʹомәла ньсрәтийа йә. Әви кьр кӧ пʹарьстгәһе жи бьһʹәрʹьминә, ле мә әԝ гьрт». Щьһуйа жи тʹәви готьнед ԝи ԛайил бун у готьн: «Бәле, әв йәк ӧса йә» (Кʹар. Шанд. 24:5, 6, 9). Әԝ йәк кӧ дәрһәԛа Паԝлос готьн, ԝәки әԝ мина бәла кʹәтийә дьне, һʹәму Щьһуйа тʹәвиһәв дькә у пʹарьстгәһе жи дьһʹәрʹьминә, нәһәԛикә гәләк гьран ә. Жь бо ԝе нәһәԛийе щәза мәрьва кӧштьн ә.
(Кʹар. Шанд. 24:10-21) Гава ԝәли пе сәрийа кьр кӧ әԝ хәбәр дә, Паԝлос ле вәгәрʹанд у готе: «Әз заньм кӧ гәләк сал ьн тӧ һʹакьме ви мьләти йи, әзе жи бь рʹәзәдьли бона хԝә щаба хԝә бьдьм. 11 Чаԝа кӧ тӧ дькари бьзаньби, әва донздәһ рʹож тʹӧнә, кӧ әз бона һʹәбандьне һәвраз чубумә Оршәлиме. 12 Әвана әз нәдитьмә кӧ пʹарьстгәһеда тʹәви йәки текʹәвьмә дәʹԝе, йан жи кʹьништада ӧса жи щики дьн бажерда әʹлаләте дора хԝә тʹоп кьм. 13 У нә жи ньһа дькарьн готьнед хԝә избат кьн, кӧ бона чь шькийате мьн дькьн. 14 Ле әзе ашкәрә тәрʹа бежьм, ԝәки ль гора ԝе Рʹийа кӧ әԝана жерʹа кʹомәла шьһʹьти дьбежьн, әз һәма ӧса Хԝәдейе кал-бавед хԝә дьһʹәбиньм. У чь кӧ Ԛанун у ньвисаред пʹехәмбәрада жи ньвисар ә, баԝәр дькьм. 15 Әз Хԝәдеда жи гӧман ьм, чаԝа кӧ әԝ жи ԝе гӧмане нә, кӧ һʹәму һәԛ у нәһәԛе жь мьрьне рʹабьн. 16 Бона ве йәке чьԛас жь мьн те, әз дьщәʹдиньм һʹәму ԝәхти бь исафа рʹьһʹәт ль бәр Хԝәде у мәрьва бьм. 17 Аԝапәй гәләк саларʹа әз вәгәрʹийам һатьмә Оршәлиме, кӧ кʹомәке бьдьмә мьләте хԝә у һʹәдийа бьдьм. 18 Һьнге ԝи шьхӧлида әз пʹарьстгәһеда паԛьжбуйи дитьм ль гора әʹдәте мә. Әз нә тʹәви әʹлаләте бум, нә жи шәрʹуда. 19 Ле жь ԝан чәнд щьһуйед ԛәза Асйайе ль ԝьр бун. Һәгәр һьндава мьнда тьштәки ԝани готьне һәбуйа, әԝ гәрәке бьһатана бәр тә бьсәкьнийана шькийате мьн бькьрана. 20 Йан жи бьра әвана бежьн, гава әз бәр щьвина гьрәгьра сәкьни бум, чь хьраби сәр мьн дитьн, 21 пештьри ве йәке, кӧ мьн бь дәнге бьльнд нава ԝанда готийә: ‹Бона баԝәрийа рʹабуна мьрийа һун иро диԝана мьн дькьн›».
«Сәрхԝә бә»!
13 Паԝлос мәсәләки баш ә бона мә у әм дькарьн чʹәʹв бьдьнә ԝи чахе мә дьбьнә бал сәрԝера, сәва ԝе йәке кӧ әм Хԝәдерʹа хьзмәт дькьн. Йан жи чахе бӧхдана давежьнә мә, кӧ әм мәрьвнә мьԛабьл ьн, у жь «сектәкә хоф ьн». Мина Тәртуло, Паԝлос нәдьфькьри ча дьле пʹадше бькʹьрә, әԝ һерс нәдькʹәт у бь ԛәдьр хәбәр дьда. Әԝ готьнед хԝәда йәки фәсал бу, у шәʹдәтийа рʹаст дьда. Паԝлос ӧса жи гот ԝәки, «щьһуйед ԛәза Асйайе» йед кӧ ԝи нәһәԛ дькьрьн, ԝәки әԝ пʹарьстгәһ һʹәрʹам дькә, нәһатьбун сәр диԝане, ле бь ԛануни әԝана гәрәке бьһатана бәр диԝане бьсәкьнийана у шькийате ԝи бькьрана (Кʹар. Шанд. 24:18, 19).
14 Чаԝа те кʹьфше Паԝлос ԝе йәкеда хԝә паш нәдьхьст, ԝәки сәва баԝәрийа хԝә шәʹдәтийе бьдә. Паԝлос бь меркʹими дьда кʹьфше баԝәрийа хԝә һьндава сахкьрьна мьрийа. Һәма әԝ пьрс шәрʹ-дәԝ пешда ани нава Щьвина Гьрәгьрада (Кʹар. Шанд. 23:6-10). Гәләк щар хәбәрдана хԝәда Паԝлос дьгот дәрһәԛа сахкьрьна мьрийа. Гәло чьрʹа? Чьмки Паԝлос баԝәрийа хԝә Иса у сахкьрьна ԝи жь мьрийа дьани (Кʹар. Шанд. 26:6-8, 22, 23). Ле мәрьвед мьԛабьл тʹәви ԝе йәке ԛайил нәдьбун у һәма әԝ бу мәнийа шәрʹ-дәԝа.
Хьзна Кʹьтеба Пироз Бьгәрʹьн
(Кʹар. Шанд. 23:6) Һьнге Паԝлос пе һʹәсийа кӧ алики садуԛи нә, алики жи ферьси, ԝе щьвинеда кьрә гази у гот: «Гәли бьра! Әз ферьси мә, кӧрʹе ферьсийа! Иро диԝана мьн дькьн, чьмки әз баԝәрийа хԝә рʹабуна мьрийа тиньм».
nԝtsty әʹламәти бона һинбуне Кр Шн. 23:6
Әз Ферьс ьм: Гәләкед кӧ ԝедәре бун Паԝлос нас дькьрьн (Кр Шн. 22:5). Әԝана фәʹм дькьрьн, ԝәки һәрге әԝ хԝә нав дькьр ча кӧрʹе Ферьса, демәк әԝ йәк дьдә кʹьфше, ԝәки әԝ йәк жь ԝан ә. Ферьса заньбун, ԝәки Паԝлос буйә Мәсиһийе хирәт у дәрәԝа накә. Әԝ йәк кӧ Паԝлос гот, ԝәки әԝ йәк жь ԝан ә, надә кʹьфше кӧ әԝ тʹәви һинкьрьнед ԝан буйә йәк. Бь гьлийед хԝә Паԝлос да кʹьфше, ԝәки әԝ дьһа зәʹф ча Ферьс ә нә кӧ Садуԛи, чьмки әԝ мина Ферьса баԝәрийа хԝә сахкьрьна мьрийа дьани, ле Садуԛийа на. Бь ԝи щурʹәйи Паԝлос хԝәст зьман ԝанрʹа бьвинә. Паԝлос баԝәр бу, ԝәки гава әԝ пьрс бе вәкьрьне, бь ԝе йәке әԝе бькарьбә дьле һьнә әʹндәмед Щьвина Гьрәгьра бькʹьрә, у әԝ йәк һәма ӧса жи ԛәԝьми (Кр Шн. 23:7-9). Әԝ чь кӧ Кр Шн. 23:6-да ньвисар ә әʹйан дьдьнә кʹьфше готьнед Паԝлос, чахе әԝи бәр Әгрипа Пʹадша хԝә дьпараст (Кр Шн. 26:5). У гава Паԝлос жь Рʹоме, Мәсиһийед жь Филипйайерʹа дьньвиси, әԝи диса щарʹәке гот дәрһәԛа ԝе йәке, кӧ бь әʹсьле хԝә әԝ Ферьс ә (Флп. 3:5). Ӧса жи дькарьн бежьн дәрһәԛа ԝан Мәсиһийа йед кӧ Ферьс бун, бона ԝе йәке те шьровәкьрьне Кр Шн. 15:5-да; (Демәк бьньһерʹьн әʹламәти бона һинбуне сәр һʹиме Кр Шн. 15:5).
(Кʹар. Шанд. 24:24) Чәнд рʹожа шунда Фәликс тʹәви Дьрусила кʹӧлфәта хԝәйә щьһу һат, гази Паԝлос кьр у бона ԝе баԝәрийа сәр Мәсиһ Иса жь ԝи бьһист.
(Кʹар. Шанд. 24:27) Гава дӧ сал дәрбаз бун, дәԝса Фәликс Поркийо Фесто бу ԝәли. Фәликс жи кӧ дьхԝәст ԛәнщи щьһуйарʹа бькьра, Паԝлос гьрти һьшт.
nԝtsty әʹламәти бона һинбуне Кр Шн. 24:24
Дьрусила: Дәрһәԛа ԛиза сьсийа йа Һеродәс Әгрипайе Йәке, кӧ йа лапә бьчʹук бу, те готьне Кр Шн. 12:1-да. Әԝ һатьбу буйине незики сала 38 Д.М., әԝ хушка Әгрипа II у Бәрньке бу (Бьньһерʹә әʹламәти бона һинбуне Кр Шн. 25:13 у Фәрһәнгока, «Һеродәс»). Феликс сәрԝер мере ԝейә дӧда бу. Мере ԝейә пешийе Пʹадше Асуре бь наве Азизьс Әмәса бу, ле әԝе жь ԝи ԛәтийа у ԝәкә сала 54 Д.М., бу жьна Феликс, дьԛәԝьмә әԝ һьнге ԝәкә 16 сали бу. Дьԛәԝьмә чахе Паԝлос тʹәви Феликс «бона рʹастийе, хԝәгьртьне у диԝана Хԝәдейә кӧ ԝе бе хәбәр дьда», Дьрусила жи ԝедәре бу (Кр Шн. 24:25). Чахе Феликс сәрԝерти да дәсте Фестус, әԝи Паԝлос гьрти һишт, чьмки «дьхԝәст ԛәнщи щьһуйарʹа бькьра», у һьнәк дьфькьрин, ԝәки әԝи әԝ йәк бона хатьре жьна хԝәйә щаһьл кьр, йа кӧ Щьһу бу (Кр Шн. 24:27).
Хԝәндьна Кʹьтеба Пироз
(Кʹар. Шанд. 23:1-15) Паԝлос дина хԝә да щьвина гьрәгьра у гот: «Гәли бьра! Мьн бь исафа рʹьһʹәт ль бәр Хԝәде әʹмьре хԝә һʹәта иро дәрбаз кьрийә». 2 Һананийайе сәрәккʹаһин әʹмьри бәрдәстийед незики Паԝлос кьрьн кӧ девда бьдьне. 3 Һьнге Паԝлос ԝирʹа гот: «Хԝәдейе жи ль тә хә, диԝаре сиԝахкьри! Тӧ рʹуньшти йи анәгори Ԛануне диԝана мьн дьки у жь Ԛануне дәр әʹмьр дьки кӧ әԝ мьн хьн». 4 Йед щәм Паԝлос сәкьни готьн: «Тӧ сәрәккʹаһине Хԝәде беһӧрмәт дьки? 5 Паԝлос гот: «Бьрано, мьн ньзаньбу кӧ әԝ сәрәккʹаһин ә. Чаԝа ньвисар ә: ‹Һьндава сәрԝере мьләте хԝәда хьраб хәбәр нәдә›». 6 Һьнге Паԝлос пе һʹәсийа кӧ алики садуԛи нә, алики жи ферьси, ԝе щьвинеда кьрә гази у гот: «Гәли бьра! Әз ферьси мә, кӧрʹе ферьсийа! Иро диԝана мьн дькьн, чьмки әз баԝәрийа хԝә рʹабуна мьрийа тиньм». 7 Гава әв йәк гот, ферьси у садуԛи һәврʹа кʹәтьнә һʹӧщәте у дӧтирәти кʹәтә нава кʹоме, 8 чьмки садуԛийа дьгот нә рʹабуна мьрийа һәйә, нә мьлйакʹәт, нә жи рʹӧһʹ, ле ферьсийа һәрсек жи ԛәбул дькьрьн. 9 Һьнге ԛалмә-ԛалма мәзьн һе пешда һат, жь ԛанунзанед алийе ферьсийа һьнәк рʹабунә пʹийа у дәнг һьлдан меркʹими готьн: «Әм ви мәрьвида тʹӧ хьрабийе набиньн. Бәлки рʹӧһʹәки йан мьлйакʹәтәки вирʹа хәбәр дайә?» 10 Гава шәрʹ-дәʹԝ зедә бу, сәрһʹәзар тьрсийа кӧ әԝ Паԝлос ԛәт-ԛәти кьн, әʹмьри әскәра кьр кӧ һәрʹьнә жере әԝи жь нав ԝан бьгьрьн бьбьнә әскәрхане. 11 Шәвтьра дьн Хӧдан ль бәр ԝи сәкьни у готе: «Сәрхԝә бә, тә чаԝа шәʹдәтийа мьн Оршәлимеда да, ӧса жи гәрәке Рʹомеда шәʹдәтийе бьди». 12 Сьбәһ кӧ зәлал бу, һьнәк щьһу бунә йәк у сонд хԝарьн, кӧ һʹәта Паԝлос нәкӧжьн, нә бьхԝьн, нә жи вәхԝьн. 13 Әԝед кӧ әԝ сонд хԝарьн жь чьли зедәтьр бун. 14 Әвана чунә щәм сәрәкед кʹаһин у рʹуспийа готьн: «Мә сонд хԝарийә, һʹәта кӧ әм Паԝлос нәкӧжьн, тьштәки тәʹм нәкьн. 15 Аԝа һун тʹәви щьвина гьрәгьра бежьнә сәрһʹәзар кӧ әԝи сьбе бинә щәм ԝә, йанчийә һун дьхԝазьн дәрһәԛа ԝида һәр тьшти һе рʹаст пе бьһʹәсьн, әме жи һе бәри һатьна ԝи һазьр бьн кӧ ԝи бькӧжьн».
21-27 ЧЬЛӘЙЕ
ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | КʹАРЕД ШАНДИЙА 25–26
«Паԝлос Тʹәви Ԛәйсәр Хәбәр Дьдә у Паше Шәʹдәти Дьдә Әгрипа Пʹадшарʹа»
(Кʹар. Шанд. 25:11) Аԝа һәгәр әз нәһәԛ ьм у мьн тьштәки ӧса кьрийә кӧ гәрәке бемә кӧштьне, әз жь мьрьне вәнакʹьшьм, ле һәгәр нәһәԛийа мьн ве йәкеда тʹӧнә, чаԝа кӧ әԝана шәрʹа давежьнә мьн, кәс нькарә мьн бьдә дәсте ԝан. Әз дәʹԝа диԝана Ԛәйсәр дькьм».
«Әз Дәʹԝа Диԝана Ԛәйсәр Дькьм»
6 Хԝәстьна Фесто кӧ Щьһуйа хԝәш бе, дькарьбу Паԝлос бәрбь мьрьне бьвьра. Паԝлос бьнәлийе Рʹоме бу, ләма жи әԝи әԝ мәщал да хәбате, ԝәки хԝә хԝәй кә. Әԝи готә Фесто: «Әз ль бәр диԝана Ԛәйсәр сәкьни мә, ль кʹӧ жи диԝана мьн гәрәке бьбә. Мьн хьрабик ль щьһуйа нәкьрийә, чаԝа тӧ хԝәха жи ԛәнщ зани. . . . Әз дәʹԝа диԝана Ԛәйсәр дькьм». Гава дәʹԝакьрьна ԝи щурʹәйи пешда дьһат изьн тʹӧнә бу нәйньн сери. Ләма жи Фесто гот: «Тӧ дәʹԝа Ԛәйсәр дьки, гәрәке тӧ һәрʹи щәм Ԛәйсәр» (Кʹар. Шанд. 25:10-12). Гава Паԝлос да диԝана һе мәзьн, бь ԝе йәке әԝи Мәсиһийед рʹожа иройинрʹа мәсәләки рʹьнд һишт. Чьмки рʹожа иро мәрьвед мьԛабьл ԛанун дьдьнә хәбате, у «нәһәԛийе дькьнә һәԛи», ле Шәʹдед Йаһоԝа ԛанун дьдьнә хәбате, ԝәки рʹастийа Хԝәде бьпарезьн (Зб. 94:20).
(Кʹар. Шанд. 26:1-3) Һьнге Әгрипа Паԝлосрʹа гот: «Изьна тә һәйә кӧ тӧ бона хԝә хәбәр ди». Ԝе дәме Паԝлос дәсте хԝә бьльнд кьр, щаба хԝә да. 2 «Әгрипа пʹадша, бона һʹәму шькийатед кӧ щьһу ль мьн дькьн, әз иро хԝә бәхтәԝар һʹәсаб дькьм кӧ бәр тә сәкьни мә щаба хԝә дьдьм, 3 илаһи ве пьрседа кӧ тӧ һаш жь һʹәму әʹдәт у пьрсед щьһуйа һәйи. Бона ве йәке әз жь тә һиви дькьм, бь сәбьр гӧһдарийа мьн бьки.
«Әз Дәʹԝа Диԝана Ԛәйсәр Дькьм»
10 Паԝлос бь ԛәдьр рʹазибуне да кʹьфше Әгрипа Пʹадшарʹа бона ԝе йәке кӧ ԝирʹа мәщал һатә дайине, сәва һәԛийа хԝә һьнә тьштада бежә. Ӧса жи Паԝлос гот, ԝәки пʹадша рʹьнд занә дәрһәԛа әʹйд-ԛәйдед Щьһуйа у шәрʹ-дәԝед ԝан. Паше Паԝлос дәрһәԛа жийина хԝә гьли кьр: «Әз анәгори әʹдәте кʹомәла дине мәйи һʹьшк жи ферьси бум» (Кʹар. Шанд. 26:5). Мина Ферьса, Паԝлос жи һивийа һатьна Мәсиһ бу. Ле гава әԝ хԝәха бу Мәсиһи әԝ бь мерхаси дьгот, ԝәки Иса Мәсиһ һәма әԝ ә, һивийа кʹижани әԝана бун. Чаԝа Паԝлос‚ мәрьвед мьԛабьл жи баԝәрийа хԝә һатьна Иса дьанин, ләма жи һеви һьндава ԝе йәке кӧ хԝәстьна Хԝәде бе сери, йа кӧ жь кал-бава те, бу мәʹни жь бо чь жи ԝе рʹоже Паԝлос нәһәԛ дькьрьн. Әԝ хәбәред Паԝлос бона Әгрипа гәләк һʹәԝас һатьнә хӧйане.
11 Паԝлос кьрә бира ԝан, чаԝа сәрт әԝи хԝә дьда кʹьфше һьндава Мәсиһийа, у гот: «Мьн хԝәха жи кьрьбу дәйне стуйе хԝә, кӧ мьԛабьли наве Исайе Ньсрәте гәләк тьшт бькьра . . . Мьн кʹина ԝан [пәйчуйед Мәсиһ] гьртьбу, һʹәта бажаред хәрибда жи әԝ дьзерандьн» (Кʹар. Шанд. 26:9-11). Рʹасти жи һәма ӧса бу. Гәләк мәрьв заньбун дәрһәԛа ԝе йәке, чьԛас сәрт Паԝлос, Мәсиһийа дьзеранд (Галт. 1:13, 23). Дьԛәԝьмә Әгрипа пьрс дьда хԝә. «Гәло чь бу мәʹни, ԝәки әԝ мәрьв һатә гӧһастьне?»
12 Паԝлос гьли кьр у гот: «Аԝа әз щарәке бь һʹӧкӧм у әʹмьре сәрәкед кʹаһина дьчумә Шаме. Рʹож нивро бу, пʹадшайи хԝәш бә, рʹева мьн дит жь әʹзмен рʹонайикә жь рʹонайийа тәʹве зортьр дора мьн у йед тʹәви мьн дьһатьн шәԝԛ да. Әм һʹәму кʹәтьнә әʹрде, мьн дәнгәк бьһист кӧ бь зьмане ибрани мьнрʹа дьгот: ‹Шаԝул! Шаԝул! Тӧ чьма мьн дьзерини? Тӧ бь кʹӧлме нькари һәрʹи дьреше›. Мьн гот: ‹Тӧ кʹи йи, Хӧдан?› Хӧдан гот: ‹Әз әԝ Иса мә, йе кӧ тӧ дьзерини›» (Кʹар. Шанд. 26:12-15).
13 Һʹәта кӧ Паԝлос әԝ хәԝн-хәйале гьринг бьдита, әԝи бь симболик кʹӧлма дьчу дьреше. Чаԝа бохә дькарьбу зийане бьда хԝә бь ԝе йәке кӧ пешбәри дьреша туж дьчу, һәма ӧса жи Паԝлос зийана рʹӧһʹани дьда хԝә, гава һьмбәри ԛьрара Хԝәде дьчу. Паԝлос гәләк һатьбу халфандьне, ләма жи гава Исайе сахкьри Шамеда рʹасти Паԝлос һат, әԝи али ԝи кьр ньһерʹандьна хԝә бьгӧһезә (Йуһʹн. 16:1, 2).
14 Паԝлос бь тʹәмами әʹмьре хԝә гӧһаст. Гава әԝ тʹәви Әгрипа хәбәр дьда, әԝи гот: «Әз мьԛабьли ԝе дитьна ль бәрчʹәʹвайә жь әʹзмен нәсәкьним. Ле мьн пешийе йед Шаме, Оршәлиме у тʹәмамийа тʹопрахед Щьһустанерʹа даннасин кьр, ӧса жи нәщьһуйарʹа, кӧ тʹобә кьн бәрбь Хԝәде вәгәрʹьн у кьред ԛәнщ бькьн, ԝәки бе кʹьфше әԝ жь гӧнәкьрьне вәгәрʹийанә» (Кʹар. Шанд. 26:19, 20). Гәләк сал Паԝлос дьани сери тʹәмийа йа кӧ ԝе рʹоже Иса Мәсиһ хәԝн-хәйаледа да ԝи. Ле ахьрийе чь ԛәԝьми? Әԝ мәрьв йед кӧ гӧһ данә рʹастийа Хԝәде дәрһәԛа кʹижан Паԝлос шәʹдәтийе дьда, тʹобә кьрьн, гӧне хԝә данә рʹуйе хԝә у бәрбь Хԝәде һатьн. Әԝ мәрьв һатьнә гӧһастьне у бунә бьнәлийед баш, әԝана дәстпекьрьн ԛәдьре ԛәйд у ԛанун бьгьрьн.
15 Ле әԝ һʹәму тьшт, бона ԝан Щьһуйа йед кӧ мьԛабьли Паԝлос бун, тьштәк нәдьһатә һʹәсабе. Паԝлос гот: «Щьһуйа әз пʹарьстгәһеда гьртьм, хԝәстьн мьн бькӧжьн. Ле мьн жь Хԝәде кʹомәк станд у һʹәта иро әз мамә, шәʹдәтийе дьдьмә бьчʹук у мәзьна» (Кʹар. Шанд. 26:21, 22).
16 Чаԝа Мәсиһийед рʹаст әм жи гәрәке «һәр гав һазьр бьн» баԝәрийа хԝә бьпарезьн (1 Пәт. 3:15). Чахе әм дәрһәԛа баԝәрийа хԝә хәбәр дьдьн тʹәви мәрьвед диԝане у сәрԝера, гәләк фәрз ә ԝе йәкеда чʹәʹв бьдьнә Паԝлос, чахе әԝ тʹәви Әгрипа у Фесто хәбәр дьда. Чахе әм бь ԛәдьр ԝанарʹа гьли кьн чаԝа рʹастийа жь Хәбәра Хԝәде әʹмьре мә у мәрьвед дьн гӧһаст, бь ԝе йәке әм дькарьн дьле ԝан жи бькʹьрʹьн.
(Кʹар. Шанд. 26:28) Әгрипа, Паԝлосрʹа гот: «Тә тʹьре тӧ ӧса зу дькари мьн бьки мәсиһи?»
«Әз Дәʹԝа Диԝана Ԛәйсәр Дькьм»
18 Паԝлос щаба сәрԝер да у гот: «Әз хԝә ӧнда накьм Фестойе хԝәйиԛәдьр, ле хәбәред рʹаст у че дьбежьм. Пʹадша һаш жь ван тьшта һәйә, ләма жи әз аза хәбәр дьдьм . . . Әгрипа пʹадша, тӧ пʹехәмбәра баԝәр дьки? Заньм кӧ тӧ баԝәр дьки». Әгрипа, Паԝлосрʹа гот: «Тә тʹьре тӧ ӧса зу дькари мьн бьки мәсиһи?» (Кʹар. Шанд. 26:25-28). Готьнед ԝи жь дьл бу йан на, ле әʹйан ә, ԝәки шәʹдәтийа Паԝлос гәләк һʹӧкӧм кьр сәр пʹадше.
Хьзна Кʹьтеба Пироз Бьгәрʹьн
(Кʹар. Шанд. 26:14) Әм һʹәму кʹәтьнә әʹрде, мьн дәнгәк бьһист кӧ бь зьмане ибрани мьнрʹа дьгот: «Шаԝул! Шаԝул! Тӧ чьма мьн дьзерини? Тӧ бь кʹӧлме нькари һәрʹи дьреше».
nԝtsty әʹламәти бона һинбуне Кр Шн. 26:14
бохә пешбәри дьреше дьчә: Дьреш әв һәйә шьва туж, сәва кӧ һʹәйԝана дәфдьн пешда һәрʹьн (Һкм. 3:31). Гьли готьн «бь кʹӧлме нькари һәрʹи дьреше», әв мәтʹәлокәкә жь әʹдәбийәтед Йунани йә. Әԝ ча бежи гьли-готьн ә сәр һʹиме шькьле ӧса, кʹидәре кӧ бохә сәрт сәр йа хԝә дьсәкьнә у пешбәри дьреше дьчә. Бь рʹасти ӧса бохә зийане дьдә хԝә. Шаԝул пешийа кӧ бьбуйа Мәсиһи ча бежи хԝә һәма ӧса да кʹьфше, әԝ мьԛабьли шагьртед Иса дьчу, пьштовани кʹижана Йаһоԝа бу у бь ԝе йәке Паԝлос хԝә дькьрә ԛәзийе, чьмки бона ԝе йәке дькарьбу зийанәкә мәзьн бьстанда (Бәрамбәр кә Кр Шн. 5:38, 39; 1 Тим. 1:13, 14). Хәбәра дьреш Ԝз. 12:11-да, бь симболик те һʹәсабе гьлийед мәрьве билан, кʹижан кӧ гӧһдара һелан дькьн, гӧһ бьдьн у ширәта ԛәбул кьн.
nԝt фәрһәнгок
Дьреш: Әв һәйә шьва дьреж бь пʹарәкә һʹәсьни чекьри, кʹижан кӧ гӧндада дьданә хәбате, сәва кӧ һʹәйԝана дәфдьн пешда һәрʹьн. Әв дьреш бәрамбәри гьлийе мәрьве билан ә, йе кӧ гӧһдара һелан дькьн гӧһ бьдьнә ширәта билан. «Бь кʹӧлме нькари һәрʹи дьреше», әв ча бежи гьли-готьн ә сәр һʹиме шькьле ӧса, кʹидәре кӧ бохә сәрт сәр йа хԝә дьсәкьнә у пешбәри дьреше дьчә. Бь рʹасти ӧса бохә зийане дьдә хԝә (Кʹр.Шн. 26:14; Һкм. 3:31).
(Кʹар. Шанд. 26:27) Әгрипа пʹадша, тӧ пʹехәмбәра баԝәр дьки? Заньм кӧ тӧ баԝәр дьки».
ԝ03 11/15 16-17 ¶14
Али Мәрьва Бькә Мьзгинийа Дәрһәԛа Пʹадшатийе Ԛәбул Кьн
14 Паԝлос заньбу, ԝәки Әгрипа Щьһу бу. Ләма жи Паԝлос һьлдьда һʹәсаб занәбуна Әгрипа, әԝи готә ԝи, «тьштәки зедә жи жь ԝан тьштед кӧ пʹехәмбәра у Муса готьбун ԝе бьбьн, мьн нәготийә» дәрһәԛа мьрьн у сахкьрьна Мәсиһ (Кʹар. Шанд. 26:22, 23). Паԝлос һәма жь Әгрипа пьрси: «Әгрипа пʹадша, тӧ пʹехәмбәра баԝәр дьки?» Әгрипа кʹәтә дәрәщәкә чәтьн. Һәрге әԝ бьгота на, демәк әԝ йәк ԝе наве ԝи чаԝа Щьһу хьраб кьра. Ле һәрге әԝ тʹәви Паԝлос ԛайил буйа, ӧса әԝе бьда кʹьфше, ԝәки тʹәви Паԝлос рʹази йә у әԝ дькарьбу бьһата навкьрьне ча Мәсиһи. Паԝлос бь биланийе хԝәха щаба пьрса хԝә да у гот: «Заньм кӧ тӧ баԝәр дьки». Ӧса Әгрипа һатә һеланкьрьне готьнед ӧса бежә. «Тә тʹьре тӧ ӧса зу дькари мьн бьки мәсиһи?» (Кʹар. Шанд. 26:27, 28). Рʹаст ә Әгрипа нәбу Мәсиһи, ле бь готьнед хԝә Паԝлос сәр дьле ԝи һʹӧкӧм кьр (Ибрани 4:12).
Хԝәндьна Кʹьтеба Пироз
(Кʹар. Шанд. 25:1-12) Пәй се рʹожарʹа, гава Фесто дәрбази сәр ԛӧльха хԝә бу, әԝ жь Ԛәйсәрийе һәвраз чу Оршәлиме. 2 Сәрәкед кʹаһина у гьрәгьред щьһуйа бона Паԝлос шькийате хԝә ль ԝи кьрьн 3 у һиви кьрьн кӧ бькә ԛәнщи ԝи бинә Оршәлиме, чьмки ԝана тʹәләк чекьрьбу кӧ рʹева ԝи бькӧжьн. 4 Ле Фесто ль ԝан вәгәрʹанд у гот: «Паԝлос ԝе ль Ԛәйсәрийе гьрти бьминә у әзе хԝәха жи зутьре һәрʹьмә ԝьр. 5 Жь сәрԝеред нава ԝәда жи кʹи дькарә бьра тʹәви мьн бе у һәгәр нәһәԛикә ԝи мәрьви жи һәбә, бьра гӧнәкʹарийа ԝи бежә». 6 Ԝьр нәһә-дәһә рʹожа нав ԝанда ма, паше бәржер чу Ԛәйсәрийе, рʹожа дьн ль һәрәма диԝане рʹуньшт, әʹмьр кьр кӧ Паԝлос биньн. 7 Гава Паԝлос һат, щьһуйед кӧ жь Оршәлиме бәржер һатьбун дора ԝи гьртьн у гәләк бӧхданед гьран ль ԝи дькьрьн, ле нькарьбун избат кьрьна. 8 Паԝлос щаба хԝә дьда у дьгот: «Мьн һьндава Ԛануна щьһуйа йан пʹарьстгәһе йан жи Ԛәйсәрда тʹӧ нәһәԛи нәкьрийә». 9 Фесто жи хԝәст кӧ щьһуйарʹа ԛәнщийе бькә, ль Паԝлос вәгәрʹанд у гот: «Тӧ дьхԝази һәвраз һәрʹи Оршәлиме, кӧ бона ван тьшта диԝана тә бәр мьн ԝьр бе кьрьне?» 10 Паԝлос гот: «Әз ль бәр диԝана Ԛәйсәр сәкьни мә, ль кʹӧ жи диԝана мьн гәрәке бьбә. Мьн хьрабик ль щьһуйа нәкьрийә, чаԝа тӧ хԝәха жи ԛәнщ зани. 11 Аԝа һәгәр әз нәһәԛ ьм у мьн тьштәки ӧса кьрийә кӧ гәрәке бемә кӧштьне, әз жь мьрьне вәнакʹьшьм, ле һәгәр нәһәԛийа мьн ве йәкеда тʹӧнә, чаԝа кӧ әԝана шәрʹа давежьнә мьн, кәс нькарә мьн бьдә дәсте ԝан. Әз дәʹԝа диԝана Ԛәйсәр дькьм». 12 Һьнге Фесто тʹәви ширәткʹара хәбәр да, паше ль ԝи вәгәрʹанд у готе: «Тӧ дәʹԝа Ԛәйсәр дьки, гәрәке тӧ һәрʹи щәм Ԛәйсәр».
28 ЧЬЛӘЙЕ–3 СЬБАТЕ
ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | КʹАРЕД ШАНДИЙА 27–28
«Паԝлос Дьчә ль Рʹоме»
(Кʹар. Шанд. 27:23, 24) Чьмки һәма ве шәва дәрбазбуйи мьлйакʹәтәки ԝи Хԝәдейе кӧ әз пʹара ԝи мә у ԝи дьһʹәбиньм, мьнва хӧйа бу 24 у гот: «Нәтьрсә, Паԝлос! Гәрәке тӧ ль бәр Ԛәйсәр бьсәкьни. Хԝәде һʹәмуйед тʹәви тә гәмийеда данә хатьре тә».
«Зийане ль Мә тʹӧ Кәси Нәбә»
15 Әʹйан ә, ԝәки Паԝлос гәләкара гьли дькьр дәрһәԛа «ԝи созе кӧ Хԝәде дайә» (Кʹар. Шанд. 26:6; Колс. 1:5). Гава әԝана рʹасти һурдәхԝашибуна гәмийе һатьн, Паԝлос дькарьбу ԝанарʹа гьли кьра дәрһәԛа һевийа хьлазкьрьне. Әԝи готә ԝан: «Һәма ве шәва дәрбазбуйи мьлйакʹәтәки . . . , мьнва хӧйа бу у гот: ‹Нәтьрсә, Паԝлос! Гәрәке тӧ ль бәр Ԛәйсәр бьсәкьни. Хԝәде һʹәмуйед тʹәви тә гәмийеда данә хатьре тә›». Паше Паԝлос готә ԝан: «Ньһа дьл бьдьнә бәр хԝә әʹвдно, чьмки әз Хԝәде баԝәр дькьм, кӧ чаԝа мьнрʹа һатә готьне, ԝе ӧса жи бьбә. Ле тʹәне әме бенә ажотьне у бәжа гьравәке хьн» (Кʹар. Шанд. 27:23-26).
(Кар. Шанд. 28:1, 2) Гава әм хьлаз бун, һьнге әм пе һʹәсийан, кӧ наве ԝе гьраве Малта йә. 2 Бьнәлийед ԝьр гәләк ԛәдьр-һӧрмәт мәрʹа кьрьн, агьр вехьстьн, жь бәр ԝе сәрмайе у барана кӧ дәстпекьр әм ԛәбул кьрьн.
«Зийане ль Мә тʹӧ Кәси Нәбә»
18 Әԝед кӧ һатьнә хьлазкьрьне сәкьнин сәр гьрава Малтайе алийе Башуре жь Сисилйа. (Бьньһерʹьн чаргошә жь кʹьтеба «Основательно свидетельствуем» сәре 26 «А какая Мальта?»). Бьнәлийед ԝе гьраве йед кӧ сәр зьмане хәриб хәбәр дьдан «гәләк ԛәдьр-һӧрмәт мәрʹа кьрьн» (Кʹар. Шанд. 28:2). Жь бо баране әԝана шьл бьбун у бәр ԝе сәрмайе дьләрьзин, ле ԝана агьр бона ԝан хәриба вехьст, сәва кӧ гәрм бьн. Һәма ԝедәре кʹәрәмәт ԛәԝьми.
21 Ль ԝи щи щоткʹарәки дәԝләти һәбу бь наве Поплийо. Дьԛәԝьмә әԝ сәрԝер бу сәр гьрава Малтайе. Луԛа дәрһәԛа ԝи дьбежә ча дәрһәԛа «сәрԝере ԝе гьраве» у әԝ һәма әԝ сәрьнав дьдә хәбате, йа кӧ дӧ ньвисаред Малтайеда ньвисинә. Се рʹожа әԝи бь дьл меванһәзийе да кʹьфше һьндава Паԝлос у мәрьвед кӧ тʹәви ԝи бун. Ле ԝи чахи баве Поплийо гәләк тәʹл бу. Ԝе щаре жи Луԛа карьбу тедәрхьста мәнийа нәхԝәшийе чьда бу. Әԝи рʹаст тедәрхьст нәхԝәшийа ԝи, әԝи гот, ԝәки әԝ «тʹайеда бь зькешийе нәхԝәш пʹалдайи бу». Паԝлос бона ԝи дӧа кьр дәстед хԝә дани сәр ԝи у әԝ ԛәнщ бу. Мәрьвед сәр ԝе гьраве гәләк зәндәгьрти ман гава әԝ кʹәрәмәт дитьн, у дәстпекьрьн нәхԝәшед дьн жи биньн бона ԛәнщкьрьне. Әԝана Паԝлосрʹа у мәрьвед кӧ тʹәви ԝи бун пʹешкʹеша дьанин, сәва кӧ кемасийа ԝан тʹӧ тьштида тʹӧнә бә (Кʹар. Шанд. 28:7-10).
(Кʹар. Шанд. 28:16, 17) Гава әм гьһиштьнә Рʹоме, изьн данә Паԝлос кӧ тʹәне тʹәви ԝи әскәре кӧ нобәдарийе ԝи дькә бьминә. 17 Се рʹожа шунда Паԝлос гази гьрәгьред щьһуйа кьр, гава әԝ һатьн, ԝанрʹа гот: «Гәли бьра! Мьн тьштәки мьԛабьли щьмәʹте йан кал у бава нәкьрийә, ле Оршәлимеда әз гьртьм дамә дәсте рʹомайийа.
«Бь Мәʹрифәти Даннасин Дькьр»
10 Гава Паԝлос тʹәви йед дьн гьһиштьнә Рʹоме «изьн данә Паԝлос кӧ тʹәне тʹәви ԝи әскәре кӧ нобәдарийе ԝи дькә бьминә» (Кʹар. Шанд. 28:16). Сәва кӧ гьрти жь ԝи щийи нәрʹәвә кʹидәре ԝи дьгьрьн, зьнщира давитьнә дәсте ԝи у нобәдарийе ԝи. Ле ԝи һʹале хԝәда жи Паԝлос диса жи шәʹдәтийе дьда дәрһәԛа Пʹадшатийа Хԝәде у тʹӧ зьнщир рʹийа ԝи нәдьгьрт. Се рʹож шунда Паԝлос гази мәрьвед навдар жь Щьһустана Рʹоме кьр, сәва кӧ дәрһәԛа хԝә ԝанарʹа гьли кә у шәʹдәтийе бьдә.
Хьзна Кʹьтеба Пироз Бьгәрʹьн
(Кʹар. Шанд. 27:9) Гәләк ԝәхт кӧ ль ԝьр дәрбаз бу, рʹеԝитийа гәмийе жи бь ԛәзийава гьредайи бу, Рʹожа Рʹожийа жи иди дәрбаз бьбу. Паԝлос ширәт ль ԝан кьр у гот:
nԝtsty әʹламәти бона һинбуне Кр Шн. 27:9
Рʹожа Рʹожийа: Йан жи «рʹожигьртньа пайизе» йан «рʹожи». Хәбәра Йунани «рʹожи» тʹәне дәрһәԛа ԝи рʹожигьртьне йә, кӧ Ԛануна Мусада дьһатә дәʹԝакьрьне, демәк рʹожи кӧ бәре «Рʹожа Кʹәԝандьне» гьредайи бу, ӧса жи дьһатә навкьрьне Йом Кьппур (сәр зьмане Ибрани, yohm hak·kip·pu·rimʹ, «рʹожа паԛьжкьрьне»). (Ԛн Кһ. 16:29-31; 23:26-32; Жм. 29:7; бьньһерʹә Фәрһәнгок, «Рʹожа Кʹәԝандьне»). Хәбәра «бьшкеньн», гьредайи бу тʹәви Рʹожа Рʹожийа, чь кӧ те фәʹмкьрнье, ԝәки щурʹә-щурʹә тьшт инкʹар кьн, ӧса жи рʹожи бьгьрьн (Ԛн Кһ. 16:29). Хәбәра «рʹожи» Кр Шн. 27:9-да те хәбьтандьне, фькьрәки ӧса, ԝәки әԝ һәйә щурʹе хԝәинкʹаркьрьне кӧ ԝәʹде Рʹожа Кʹәԝандьне дькьрьн, нава кʹижани рʹожи жи дькʹәт. Рʹожа Рʹожийа, щара хьлазийа мәһа Илоне йан жи дәстпека Щотмәһе дьбу.
(Кʹар. Шанд. 28:11) Се мәһа шунда әм бь гәмийа Скәндәрйайе рʹекʹәтьн, кӧ ԝе жи зьвьстан ль ԝе гьраведа дәрбаз кьрьбу, шькьле һәр дӧ хӧданед Һәвал-щеԝи жи сәр бу.
nԝtsty әʹламәти бона һинбуне Кр Шн. 28:11
«Һәвал-щеԝи»: Ль гора мифоложийа Йунани у Рʹомайи, хӧданед «Һәвал-щеԝи» (сәр зьмане Йунани, Di·oʹskou·roi) Кастор у Поллукс бун, йед кӧ һәвал-щеԝийе хӧданед Зәԝс (Йупитер) у жьн Пʹадшайа Спартайе Леда бун. Хенщи ԝе йәке, ԝана ӧса жи ча хьлазкʹаред гәмивана һʹәсаб дькьрьн, йед кӧ жь ԛәзийа бәʹре, ԝана хԝәй дькьрьн. Һәйкәлед сәр гәмийед кәвьн жи избат дькьн, ԝәки әԝед кӧ әԝ сәрһати ньвисин, хԝәха шәʹдед ве йәке бун.
Хԝәндьна Кʹьтеба Пироз
(Кʹар. Шанд. 27:1-12) Гава ԛьрар кьрьн кӧ әм бь гәмийе һәрʹьнә Италйайе, Паԝлос у чәнд гьртийед дьн данә дәсте сәрсәдәки жь рʹәфа әскәред Ԛәйсәр, наве ԝи Йулйо. 2 Әм кʹәтьнә гәмикә жь Әдрәмите, кӧ ԝе гәмиԝаргәһед ԛәза Асйайева бьчуйа у рʹекʹәтьн. Әристархойе мәкәдони жи жь Тʹесалонике мәрʹа бу. 3 Рʹожа дьне әм Сайдайе пәйа бун, Йулйо ԛәнщи Паԝлосрʹа кьр, изьн да кӧ һәрʹә щәм достед хԝә, ԝәки бона ԝи хәм бькьн. 4 Жь ԝьр рʹекʹәтьн, дәст байе пешийа мә, әм тәʹлде Ԛӧбрьсерʹа дәрбаз бун. 5 Гава әм нава бәʹра пешбәри Киликйайе у Памфилйайева дәрбаз бун, гьһиштьнә Ликйайе, бажаре Мирайе. 6 Ԝьр сәрсәд гәмикә Скәндәрйайе дит кӧ дьчу Италйайе, әм кьрьнә ԝе гәмийе. 7 Һеди-һеди гәләк рʹожада әм бь зорәке незики Кьнидйайе бун. Бе кӧ рʹе нәдьда мә, әм бьнатʹара Кьретайе бәр Салмонерʹа дәрбаз бун. 8 Әм бь зорәке ԝьррʹа дәрбаз бун гьһиштьнә щики, кӧ жерʹа дьготьн Гәмиԝаргәһед Бәдәԝ, кӧ незики бажаре Ласәйайе бу. 9 Гәләк ԝәхт кӧ ль ԝьр дәрбаз бу, рʹеԝитийа гәмийе жи бь ԛәзийава гьредайи бу, Рʹожа Рʹожийа жи иди дәрбаз бьбу. Паԝлос ширәт ль ԝан кьр у гот: 10 »Гәли мәрьва! Әз дьбиньм кӧ әв рʹеԝитийа бь гәмийе гәләк зийане у щәфава гьредайи йә, нә кӧ тʹәне бона бар у гәмийе, ле бона әʹмьре мә жи». 11 Ле сәрсәд һе гӧрʹа гәмиван у хԝәйе ԝе дькьр, нә кӧ хәбәред Паԝлос. 12 Әԝ гәмиԝаргәһ бона дәрбазкьрьна зьвьстане нә ԛәнщ бу, ләма жи гәләка жь ԝан ԛьрара хԝә да кӧ жь ԝьр һәрʹьн, бәлки бькарьбьн бьгьһижьнә бажаре Финиксе у ль ԝьр зьвьстане дәрбаз кьн. Әва бажара гәмиԝаргәһәкә гьрава Кьретайе йә, кӧ ль башур-рʹоавайе у бакӧр-рʹоавайе дьньһерʹә.