Кани бона «Бәрнама Щьвине, Бьжин у Хьзмәт кьн»

5-11 ТИРМӘҺЕ

ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | ԚАНУНА ДӦЩАРИ 11-12

«Йаһоԝа Ча Дьхԝазә кӧ Әм Ԝи Бьһʹәбиньн»

it-2 1007 ¶4

Нәфс

Бь Тʹәмамийа Дьле Хԝә Хьзмәт кьн. Чаԝа пешда һатьбу готьне хәбәра «нәфс» те һʹәсабе хԝәха мәрьв. Ле һьнә рʹезед Кʹьтеба Пирозда тʹәми һатийә дайине, кӧ Хԝәде бьгәрʹьн, ԝи һʹьз бькьн у «бь тʹәмамийа дьле хԝә у бь тʹәмамийа нәфса хԝә» ԝирʹа хьзмәт кьн (Ԛн.Дщ. 4:29; 11:13, 18). Ӧса жи Ԛануна Дӧщари 6:5-да те готьне: «Хӧдан Хԝәдейе хԝә һʹьз бькә, бь тʹәмамийа дьле хԝә, бь тʹәмамийа щанийа хԝә у бь тʹәмамийа ԛәԝата хԝә». Иса гот, ԝәки бәс нинә тʹәне бь тʹәмамийа нәфса хԝә у ԛәԝата хԝә Хԝәдерʹа хьзмәт кьн, ле ӧса жи «бь тʹәмамийа һʹьше хԝә» (Мԛ. 12:30; Лԛ. 10:27). Ле пьрс пешда те, чьрʹа дьл, ԛәԝат у һʹьш контекстәкида тʹәви нәфс тенә готьне, һәрге әԝ һәр тьшт ӧса жи хәбәра нәфсда те һʹәсабе. Ԝәрен мәсәләки шеԝьр кьн: Мәрьв дькарьбу хԝә (нәфса хԝә) бьфьрота дилтийе у бь ԝе йәке әԝ дьбу һәбука хԝәйе хԝә. Ле дькарьбу ӧса бьбуйа кӧ әԝ нә бь тʹәмамийа дьле хԝә, һʹьше хԝә у ԛәԝата хԝә ахайе хԝәрʹа хӧламти бькьра у кʹара ԝи бьхԝәста (Бәрамбәр кә Әф. 6:5; Кл. 3:22). Демәк, гава әм Хԝәдерʹа хьзмәт дькьн, әм гәрәке әԝе йәке бь дьл, ԛәԝат у һʹьше хԝә бькьн, чьмки әм бь сайа ԛӧрбана Кӧрʹе ԝи һатьнә кʹьрʹине у ча һәбуна ԝи нә. «Бь тʹәмамийа нәфса хԝә» Хԝәдерʹа хьзмәт кьн, те һʹәсабе бь тʹәмами хьзмәтийеда кʹар бькьн, демәк бь тʹәмамийа бәдәне, фәрәсәт у бь хԝәстьна хԝә әԝе йәке бькьн (Бәрамбәр кә Мт. 5:28-30; Лԛ. 21:34-36; Әф. 6:6-9; Флп. 3:19; Кл. 3:23, 24).

it-1 84 ¶3

Горигәһ

Щьмәʹта Исраели гәрәке ль сәр әʹрде хԝә һурдәхԝәши кьра һәр горигәһед хӧданед ԛәлп у ӧса жи һәйкәл у пʹутед кӧ бәр ԝан горигәһа датанин (Дркʹ. 34:13; Ԛн.Дщ. 7:5, 6; 12:1-3). Ԝана гәрәке тӧ тьштед ԝәк ԝе йәке нәкьра у зарʹед хԝә нәкьрана ԛӧрбан, чаԝа Кәнанийа әԝ йәк дькьрьн (Ԛн.Дщ. 12:30, 31; 16:21). Исраеледа дәԝса гәләк горигәһа гәрәке тʹәне горигәһәк һәбуйа бона һʹәбандьна Хԝәдайе рʹаст. Әԝ горигәһ гәрәке ԝи щийи бьһата данине, кʹидәре Йаһоԝа хԝәха бьжбарта (Ԛн.Дщ. 12:2-6, 13, 14, 27; бәрамбәр кә, кӧ Бабилонеда тʹәне хӧдане Иштаррʹа 180 горигәһ һатьбун данине). Исраелийарʹа һатьбу готьне, ԝәки әԝана паше ԝе йәке ча Чʹәме Урдӧне дәрбаз бьн, горигәһе жь кәвьред сахләм ава кьн (Ԛн.Дщ. 27:4-8). Йешу әв горигәһ сәр Чʹийайе Әбал ава кьр (Йеш. 8:30-32). Чахе бәрәка Рʹубен, Гад у ниве бәрәка Мьнаш, әʹрде кӧ ԝана зәфти хԝә кьрьбун ортʹа һәвда пʹарәвәкьрьн, ԝана бәр Урдӧне горигәһа мәзьн аԝа кьр. Әԝ йәк нәԛайилбун пешда ани бал бәрәкед дьн. Әв нәԛайилбун һатә сафикьрьне гава зәлал бу, ԝәки ԝана әԝ горигәһ аԝа кьрьн нә сәва кӧ мьԛабьли Йаһоԝа дәрен, ле бона амьнийа хԝә ԝирʹа әʹйан кьн (Йеш. 22:10-34).

Хьзна Кʹьтеба Пироз

(Ԛануна Дӧщари 11:29) У гава Хӧдан Хԝәдейе тә, тә бьбә ԝи әʹрди, кʹижани кӧ тӧ дьчи хԝәрʹа бьки мьлкʹ, ль сәр чʹийайе Гьризиме те дӧа әʹлам ки у ль сәр чʹийайе Әйбал те ньфьрʹ әʹлам ки.

(Ԛануна Дӧщари 11:1-12) Хӧдан Хԝәдейе хԝә һʹьз бькә, фәрманед ԝи, ԛәйдә-ԛанунед ԝи, ԛьраред ԝи у әʹмьред ԝи һәр рʹож бьԛәдинә. ² Һун иро ширәтед Хӧдан Хԝәдейе хԝә заньн, ле нә зарʹед ԝә. Чьмки әԝ нәзаньн у нә жи дитьнә мәзьнайийа ԝи, дәсте ԝийи ԛәԝат у зәнда дьрежкьри, ³ нишанед ԝи, кьред ԝи, кʹижан кӧ ԝи нава мьсьрийада ани ль сәре Фьрәԝьн пʹадше Мьсьре у ль сәре тʹәмамийа ԝәлате ԝи. ⁴ Ӧса жи чь кӧ Хӧдан ани ль сәре әскәред Мьсьре, һәсп у әʹрәбед ԝан, гава ԝана дабунә пәй ԝә, чаԝа Хӧдан ава Бәʹра Сор сәр ԝанда вәгәрʹанд у әԝ ԛьрʹ кьрьн һʹәта-һʹәтайе. ⁵ Әԝи бәрʹийеда чь кьр бона ԝә, һʹәта һатьна ԝәйә ви щийи. ⁶ Чь ани сәре Датʹан у Абирам, кӧрʹед Әлйабе кӧрʹе Рʹубен, чаԝа әʹрде дәве хԝә вәкьр әԝ нәфәрава, чадьрава у һʹәму һәйина ԝанва, жь нава Исраел һʹуфи хԝә кьр. ⁷ Ле бәле чʹәʹвед ԝә һʹәму кьрьнед зорә кӧ Хӧдан кьрьн дитьн. ⁸ Һʹәму әʹмьред кӧ әз иро ль ԝә әʹмьр дькьм хԝәйи кьн, ԝәки һун ԛәԝат бьн дәрбаз бьн у һәрʹьн ԝи әʹрди хԝәрʹа бькьнә мьлкʹ. ⁹ Ԝәки әʹмьре ԝә дьреж бә ль сәр ԝи әʹрди, бона кʹижани Хӧдан кал-бавед ԝәрʹа сонд хԝар кӧ бьдә ԝан у зӧрʹәта ԝан, әʹрде кӧ шир у һьнгьв же дькʹьшә. ¹⁰ Чьмки әʹрде кӧ тӧ дьчи хԝәрʹа бьки мьлкʹ, әԝ нә мина ԝәлате Мьсьре йә, жь кʹижани тӧ дәркʹәти, кʹидәре кӧ тә тʹохьм дьрʹәшанд у бь щәфа ав дьда, мина бахчә. ¹¹ Ле әʹрде кӧ һун дәрбаз дьбьне хԝәрʹа бькьнә мьлкʹ, әԝ әʹрде чʹийа у нәԝала йә кӧ жь барана әʹзмен те авдане. ¹² Әʹрде кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә бона ԝе хәм дькә, чʹәʹвед Хӧдан Хԝәдейе тә һәр гав ль сәр ә, жь дәстпебуна сале һʹәта кʹӧтабуна сале.

it-1 925-926

Чʹийайе Гьризиме

Чаԝа Муса пешда тʹәми дабу, бәрәкед Исраели паше зәфткьрьна Айи, бьн рʹебәрийа Йешуда, бәр Чʹийайе Гьризиме у Әйбале тʹоп бун. Ль ԝедәре щьмәʹтерʹа дьһатә готьне, кӧ ԝе чь кʹәрәма бьстиньн гава гӧһ бьдьнә Йаһоԝа у чь ньфьрʹ ԝе бе пешийа ԝан һәрге әԝана нәгӧһдар бьн. Бәрәкед Шьмһʹун, Леԝи, Щьһуда, Исахар, Усьв у Бьнйамин бәр Чʹийайе Гьризиме сәкьнин. Кʹаһин у сьндоԛа пәймане дәштеда бун, ле шәш бәрәкед дьн бәр Чʹийайе Әйбале сәкьни бун (Ԛн.Дщ. 11:29, 30; 27:11-13; Йеш. 8:28-35). Дьԛәԝьмә бәрәкед кӧ бәр Чʹийайе Гьризиме сәкьни бун щаб дьдан, гава дәрһәԛа кʹәрәма ԝанарʹа дьһатә готьне, ле бәрәкед дьн, йед кӧ бәр Чʹийайе Әйбале сәкьни бун, щаб дьдан, гава ньфьрʹ дьһатьнә готьне. Һьнәк дьфькьрьн кӧ кʹәрәм дьһатә готьне бәрбь Чʹийайе Гьризиме, чьмки әԝ чʹийа бәдәԝ у бәрдар бу, ле ньфьрʹ дьһатә готьне бәр Чʹийайе Әйбале, чьмки әв әʹрд кәвьри бу у бе бәр бу. Ле диса жи Кʹьтеба Пирозда дәрһәԛа ԝе йәке найе шьровәкьрьне. Әԝ ԛанун бь дәнге бьльнд дьхԝәндьн ль бәр «һʹәмуйа щьвака . . . пирәк у зарʹокан» (Йеш. 8:35). Әʹлаләтәкә мәзьн йа кӧ незики ԝан дӧ чʹийа сәкьни бун, дькарьбун ԝан готьна бьбьһен. Ортʹа ԝан дӧ чʹийада дәнг рʹьнд дәрдькʹәт, ләма жи һʹәмуйа һеса дьбьһист ьн (Бьньһерʹьн ЧʹИЙАЙЕ ӘЙБАЛ).

12-18 ТИРМӘҺЕ

ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | ԚАНУНА ДӦЩАРИ 13-15

«Чаԝа Ԛануне Әʹйан Дькьр Хәмкьрьна Йаһоԝа Һьндава Мәрьвед Кʹәсиб»

it-2 1110 ¶3

Дәһәк

Чаԝа те кʹьфше, дәһәка дӧда жи һәбу, йа кӧ һәр сал нә сәва әʹбура кʹаһинтийа Леԝийа дьһатә кʹьфшкьрьне, ле бона тьштед дьн. Диса жи пʹарәк жь ԝе дәһәке Леԝийарʹа жи дькʹәт. Бь ԛәйдә әԝ дәһәк бона һʹәԝщед малбәта Исраели бу, сәва кӧ әԝана бь шабуне бькарьбьн щьвинед пироз дәрбаз кьн. Һәрге рʹийа малбәте һʹәта Оршәлиме дур бу у чәтьн бу дәһәке тʹәви хԝә бьбьнә ԝедәре, әԝана дәһәка кӧ жь хӧрәке бу дьгӧһастьн сәр пʹәра, йа кӧ хәрщед ԝанә бона дәрбазкьрьна щәжьна пироз ԝе дада (Ԛн.Дщ. 12:4-7, 11, 17, 18; 14:22-27). Хьлазийа сала сьсийа у шәша жь сала һʹәфтайә шәмийе, әв дәһәк Леԝийарʹа, хәрибарʹа, жьнәбийарʹа, етʹимарʹа у мәрьвед дор-бәри хԝәрʹа бәла дькьрьн (Ԛн.Дщ. 14:28, 29; 26:12).

it-2 833

Сала Шәмийе

Сала Шәмийе һатьбу навкьрьне «сала . . . бахшандьне [хашшемитта]» (Ԛн.Дщ. 15:9; 31:10). Нава ԝе саледа әʹрд нәдьһатә бещәркьрьне, рʹьһʹәт у аза дьма (Дркʹ. 23:11). Дәйндар жь дәйне хԝә аза дьбун у рʹьһʹәтийа дьл тʹәхмин дькьрьн. Әԝ сал әʹлам дькьрьн сала «бахшандьн бона хатьре» Йаһоԝа. Гәләк щурʹә ньһерʹандьн һәйә дәрһәԛа ԝе йәке, мәсәлә һьнә леколинкʹаред Кʹьтеба Пироз дьбежьн, ԝәки бь рʹасти мәрьве кӧ дәйни дьда гәрәке тʹәне жь бьнәлийед хԝәйә Ибрани дәйн пашда дәʹԝа нәкьра, чьмки һәма ԝе сале дәйндар бәред әʹрде нәдьчанд; ле жь мәрьве хәриб әԝи дькарьбу дәйне хԝә бьхԝәста (Ԛн.Дщ. 15:1-3). Ль гора ньһерʹандьна һьнә рабина, әԝ чь кӧ Исраелийе кʹәсибрʹа һатьбу дайине, әʹсә нибу пашда бьһата вәгәрʹандьне. Ле һәрге мәрьв дәйни һьлдьда бона хәбатеда пешда һәрʹә у дәԝләти бә, ԝи чахи шьхӧле ԝи бь щурʹе дьн дьһатә сафикьрьне. Әԝ рабин дьбежьн, ԝәки ԛьрʹна йәке Д. М.-да Гилеле ԛанунзан рʹебәрикә ӧса да, ԝәки мәрьве кӧ дәйни пʹәрә дьда дькарьбу аликʹари жь диԝане бьстанда, ԝәки дәйндаре ԝи диса жи пʹәре ԝи вәгәрʹанда (The Pentateuch and Haftorahs, edited by J. Hertz, London, 1972, рʹупʹ. 811, 812.)

it-2 978 ¶6

Хӧлам

Ԛанунед кӧ һәләԛәтийа ортʹа аха у хӧлам рʹебәри дькьрьн. Исраеледа дәрәща хӧламе Ибрани жь дәрәща хӧламе хәриб щӧдә дьбу. Хӧламе хәриб дьһатә һʹәсабе һәбуна ахайе хԝә у ча мьлкʹ жь бав дәрбази кӧрʹ дьбу, ле хӧламе Ибрани хӧламтийа хԝәйә сала һʹәфта йан жи сала Йубиле жь хӧламтийе гәрәке бьһата азакьрьне. Әԝ йәк ԝе йәкева гьредайи бу кӧ кʹижан жь ԝан рʹожа дьһа зу пешда дьһат (Ԛн.Кʹһ. 25:44-46). Аха гәрәке хӧламе Ибрани чаԝа хәбатчийе ԝәʹдәлу һʹәсаб кьра (Дркʹ. 21:2; Ԛн.Кʹһ. 25:10; Ԛн.Дщ. 15:12). Мәрьве Ибрани кӧ мәрьве хәрибрʹа хԝә дьфьротә хӧламтийе кʹәнге жи бьхԝәста бь сайа кʹьрʹине дькарьбу хԝәха хԝә жь хӧламтийе аза кьра. Йан жи кәсе кӧ изьна ԝи һәбу дькарьбу бь сайа кʹьрʹине ԝи жь хӧламтийе аза кьра. Баһе кʹьрʹине ԝе йәкева гьредайи бу, кӧ чьԛас сал мабу һʹәта сала Йубиле, йан һʹәта сала һʹәфта йа хӧламтийа ԝи (Ԛн.Кʹһ. 25:47-52; Ԛн.Дщ. 15:12). Гава аха хӧламе хԝәйә Ибрани аза дькьр, әԝи гәрәке алийе материйалида али ԝи бькьра, сәва кӧ әԝи бькарьбуйа дәстпека азабуна хԝәда һеса әʹбура хԝә бькьра (Ԛн.Дщ. 15:13-15). Һәрге мәрьве Ибрани пешийа кӧ бьбуйа хӧлам ида зәԝьщи бу, ԝи чахи жьна ԝи жи тʹәви ԝи аза дьбу. Ле һәрге ахайе ԝи әԝ дьзәԝьщанд (һьлбәт те готьне дәрһәԛа кʹӧлфәта хәриб, изьна кʹижани кӧ тʹӧнә бу сала һʹәфта, азайи бьстанда), ԝи чахи әԝ кʹӧлфәт у зарʹокед кӧ ԝанрʹа һатьнә буйине мала ахада дьман. Ле хӧламе Ибрани дькарьбу сафи кьра мала ахайе хԝәда бьминә у ԝирʹа хӧламтийе бькә. Ве дәрәщеда гӧһе хӧлам бь дьреше дьһатә ԛӧлкьрьне (Дркʹ. 21:2-6; Ԛн.Дщ. 15:16, 17).

Хьзна Кʹьтеба Пироз

(Ԛануна Дӧщари 14:21) Тʹӧ һʹәйԝана һʹьшкбуйи нәхԝьн. Ԝе дькари бьди хәрибе бажаред хԝәда, бьра әԝ бьхԝә, йан жи бьфьрошә рʹеԝийа, чьмки тӧ мьләтәки бӧһӧрти-жьбарә йи Хӧдан Хԝәдейе хԝәрʹа. Каре ль нав шире македа нәкʹәлини.

(Ԛануна Дӧщари 13:1-18) Һәгәр жь нава тәда пʹехәмбәр, йан йе хәԝна шьровәдькә дәре у нишан, йан кʹәрәмәтәке әʹшәрәт кә ² у әԝ нишан йан кʹәрәмәта кӧ ԝи готьбу тә бе сери, ле әԝ бежә: ‹Әм ль пәй хԝәдейед башԛә кӧ тӧ нас наки һәрʹьн у әм ԝанрʹа ԛӧльх кьн›, ³ тӧ гӧрʹа ԝи пʹехәмбәри йан йе хәԝна шьровәдькә нәкә. Чьмки Хӧдан Хԝәдейе ԝә, ԝә дьщерʹьбинә, ԝәки бьзаньбә һун Хӧдан Хԝәдейе хԝә һʹьз дькьн бь тʹәмамийа дьле хԝә у бь тʹәмамийа щанийа хԝә, йан на. ⁴ Пәй Хӧдан Хԝәдейе хԝә һәрʹьн, жь ԝи бьтьрсьн, әʹмьред ԝи хԝәйи кьн, гӧһ бьдьнә ԝи, ԝирʹа ԛӧльх кьн у хԝә ль ԝи бьгьрьн. ⁵ Ле әԝ пʹехәмбәр йан йе хәԝна шьровәдькә гәрә бе кӧштьне. Чьмки әԝ ԝә мьԛабьли ԝи Хӧдан Хԝәдейе ԝә рʹадькә, кʹижани кӧ һун жь ԝәлате Мьсьре дәрхьстьн у жь ԝе мала хӧламтийе хьлаз кьрьн, әԝ дькә кӧ ԝә жь ԝе рʹейе бьхальфинә, кʹижан кӧ Хӧдан Хԝәдейе ԝә ль ԝә әʹмьр кьрьбу теда һәрʹьн. Бь ви аԝайи хьрабийе жь нава хԝәда рʹаԝва дәрхә. ⁶ Һәгәр бьре тә, кӧрʹе дийа тә, кӧрʹе тә, ԛиза тә, кʹӧлфәта пʹашьла тәда, йан дәстәбьраке тә, тә рʹази кә дьзива бежә: ‹Ԝәрьн әм һәрʹьн хԝәдейед башԛәрʹа ԛӧльх кьн›, кӧ нә тә нас кьрьнә нә жи кал-бавед тә, ⁷ хԝәдейед мьләтед дора хԝәрʹа, һәгәр незики тә бьн, йан дури тә, жь сәрики әʹрде һʹәта сәре дьн, ⁸ ԝирʹа ԛайл нәби у гӧрʹа ԝи нәки. Бьра һʹәйфа тә ль ԝи нәйе у дьле тә ле нәшәԝьтә, нә жи ԝи вәшери. ⁹ Ле әʹсә ԝи бькӧжи, пешийе бьра дәсте тә ль сәр ԝи кӧштьнерʹа бьльнд бә, паше дәсте тʹәмамийа щьмәʹте. ¹⁰ Бьдә бәр кәвьра бькӧжә, чьмки әԝи кьрийә кӧ тә жь Хӧдан Хԝәдейе тә, кʹижани тӧ жь Мьсьре жь мала хӧламтийе дәрхьсти, бьхальфинә. ¹¹ Һьнге тʹәмамийа Исраеле бона ԝе йәке ԝе бьбьһе у бьтьрсә, иди хьрабийа ӧса нав тәда накьн. ¹² Һәгәр тӧ бьбьһейи ԝәки ль нава бажаред тә йәкида кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә дьдә тә тӧ теда бьжийи, ¹³ мәрьвед бетʹәԝшә жь нава тәда дәркʹәтьнә у бьнәлийед бажаре хԝә хальфандьнә, готьнә: ‹Ԝәрьн әм һәрʹьн хԝәдейед башԛәрʹа ԛӧльх кьн› (кӧ ԝә әԝ нас нәкьрьнә), ¹⁴ тӧ бьгәрʹә, әʹнәнә кә у рʹьнд пе бьһʹәсә. Һәгәр әԝ ӧса нә, рʹаст ә әԝ кʹьрети ль нава тәда буйә, ¹⁵ һьнге бьнәлийед ԝи бажари әʹсә бьдә бәр дәве шур бькӧжә, бажар у һʹәму чь кӧ ԝида йә, ӧса жи һʹәйԝанед ԝи, бьдә бәр дәве шур ԛьрʹ кә, кӧ ньфьрʹе Хӧдан бе сери. ¹⁶ Тʹәмамийа тʹален тʹоп кә нава мәйдане. Бажар тʹаленва Хӧдан Хԝәдейе хԝәрʹа агьршәԝат кә. Бьра әԝ һʹәта-һʹәтайе ԝеран бьминә у тʹӧ щар нәйе авакьрьне. ¹⁷ Бьра дәсте тә тʹӧ тьште ньфьрʹлебуйи нәкʹәвә, чь кӧ гәрә бе ӧндакьрьне, ԝәки алава һерса Хӧдан дайнә у рʹәʹме ль тә бькә. Кʹәрәме ль тә бькә, тә ль һәв зедә кә, чаԝа кӧ ԝи кал-бавед тәрʹа сонд хԝар, ¹⁸ һәгәр тӧ гӧрʹа Хӧдан Хԝәдейе хԝә бьки, һʹәму әʹмьред ԝи кӧ әз иро ль тә әʹмьр дькьм хԝәй ки у һәԛийе ль бәр чʹәʹве Хӧдан Хԝәдейе хԝә бьки.

ԝ06 1/4 31

Пьрсед Хԝәндәвана

Чь әм дькарьн һин бьн жь ԛәдәхәкьрьна кӧ Дәркʹәтьн 23:19-да ньвисийә: «Каре ль нав шире македа нәкʹәлини»?

Әв тʹәми жь Ԛануна Муса Кʹьтеба Пирозда се щара ньвисийә. Әв али мә дькә тедәрхьн, ԝәки чь бәр чʹәʹве Йаһоԝа рʹаст у ԛәбул ә. Ӧса жи әв тʹәми дьлшәԝати у дьлрʹәʹмийа Хԝәде әʹйан дькә у дьдә кʹьфше, кӧ Йаһоԝа һʹәбандьна ԛәлп чьԛас нәфрʹәт дькә (Дәркʹәтьн 34:26; Ԛануна Дӧщари 14:21).

Карьке йан жи һʹәйԝанәкә дьн шире македа бькʹәлиньн мьԛабьли ԛанунед тʹәбийәте дьчә, йа кӧ Йаһоԝа саз кьр. Хԝәде шире маке ӧса саз кьр, ԝәки бь ԝе зарʹок ԛәԝате бьстинә у мәзьн бә. Ль гора ньһерʹандьна леколинкʹарәки Кʹьтеба Пироз әв гьли-готьн «каре ль нав шире македа нәкʹәлини» дьдә кʹьфше «тʹәрьбандьна пьринсипед Хԝәде һьндава һәләԛәтийа мәхсус ортʹа де-бава у зарʹа».

Һьнәк дьфькьрьн, ԝәки карьке шире македа бькʹәлиньн әв әʹйд-ԛәйде пʹутпʹарьста бу, кʹижан кӧ ль гора ньһерʹандьна ԝан баран дани. Бь ԝе йәке әве тʹәмийе щьмәʹта Исраели жь әʹйд-ԛәйдед сәрт у пʹучʹ хԝәй дькьр, кʹижан кӧ мьләтед дәр-доре ԝан дькьрьн. Ԛануна Муса Исраелийарʹа ԛәдәхә дькьр әʹйд-ԛәйдед пʹутпʹарьста биньн сери (Ԛануна Кʹаһинтийе 20:23).

Хенщи ԝе йәке, ве ԛанунеда зәлал дьһатә кʹьфше дьлшәԝатийа Йаһоԝа. Ԛанунеда диса тʹәмийед ӧса һәбун, кӧ изьн нәдьдан сәрт бьн һьндава һʹәйԝанада у тьштед тʹәбийәти бьтʹәрьбиньн. Мәсәлә, Ԛанунеда дьһатә ԛәдәхәкьрьне, ԝәки һʹәйԝанед тʹәзәбуйи бькьнә ԛӧрбан һәрге әԝана һʹәфтеки жи тʹәви де нә манә. Ӧса жи ԛанунеда дьһатә готьне, ԝәки рʹожәкеда маке у зарʹоке тʹәвайи сәрже нәкьн у жь һелуне щущука йан жи һека тʹәви маке һьлнәдьн (Ԛануна Кʹаһинтийе 22:27, 28; Ԛануна Дӧщари 22:6, 7).

Әʹйан ә, рʹебәрийед Ԛануне сәрʹа-бәрʹа нибун у бемәʹни тьшт ԛәдәхә нәдькьр. Принсипед жь ве Ԛануне али мә дькьн нав хԝәда һәстед рʹаст пешда биньн у хԝә ль нормед Йаһоԝа бьгьрьн (Зәбур 19:7-11).

19-25 ТИРМӘҺЕ

ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | ԚАНУНА ДӦЩАРИ 16-18

«Принсипед бона Диԝанкьрьна Рʹаст»

it-1 343 ¶5

Корбун

Корбун бәрамбәри ԝе йәке дьбу, кӧ һʹакьма жь бо рʹӧшәте ԛанун дьтʹәрʹьбандьн. Ле Ԛанунеда гәләк щар дьһатә готьне, ԝәки һʹакьм гәрәке рʹӧшәте у пʹешкʹеша һьлнәдә у ӧса жи фьрԛийе нәкә нава мәрьва, чьмки әԝе йәке дькарьбу ча бежи әԝана кор кьрана, кӧ диԝана рʹаст бькьн. «Рʹӧшәт чʹәʹве мәрьвед вәкьри кор дькә» (Дркʹ. 23:8). «Рʹӧшәт чʹәʹве билана кор дькә» (Ԛн.Дщ. 16:19). Фьрԛи тʹӧнә һʹакьм чьԛас билан у сәрԝахт буйа, жь бо пʹешкʹеша әԝи дькарьбу һʹәмде хԝә йан жи бе һʹәмде хԝә диԝан нәрʹаст бькьра. Ԛануна Хԝәдеда дьһатә готьне, ԝәки нә тʹәне пʹешкʹеш мәрьва кор дькьн, ле ӧса жи һәстед мә: «Диԝанеда нәрʹастийе нәкьн . . . нә жи ԛәдьр ль йе мәзьн бькьн» (Ԛн.Кʹһ. 19:15). Һәла һе дьлшәԝати һьндава мәрьве кʹәсиб, йан жи хԝәстьна ԝе йәке кӧ бәр чʹәʹве щьмәʹте навдар бьн, гәрәке һʹӧкӧм нәкьра сәр диԝанкьрьна һʹакьма. У ӧса жи әԝана гәрәке мәрьве дәԝләти нәһәԛ нәкьрана, тʹәне жь бо ԝе йәке кӧ әԝ дәԝләти бу (Дркʹ. 23:2, 3).

it-2 511 ¶7

Һәжмар, Нӧмәрә

Дӧдӧ. Һәжмара дӧдӧ гәләк щар те хәбьтандьне чахе хәбәрдан дьчә дәрһәԛа диԝанкьрьна кәсәки. Гава дӧ шәʹда мина һәв шәʹдәти дьдан, ԝи чахи шәʹдәтийа ԝан һьлдьдан һʹәсаб. Сәва кӧ һʹакьма мәһкʹәмә дәстпекьрана, лазьм бу шәʹдәтийа дӧ йан се мәрьва. Әв принсип щьвата Мәсиһийада жи те хәбьтандьне (Ԛн.Дщ. 17:6; 19:15; Мт. 18:16; 2 Кр. 13:1; 1 Тим. 5:19; Ибр. 10:28). Хԝәде хԝәха жи хԝә ль ве принсипе гьрт, гава Кӧрʹе хԝә мәрьварʹа әʹйан кьр ча Хьлазкʹаре инсанәте. Иса гот: «Ԛануна ԝәда жи ньвисар ә, кӧ шәʹдәтийа дӧ мәрьва рʹаст ә. Әз бона хԝә шәʹдәтийе дьдьм у Баве кӧ әз шандьмә жи бона мьн шәʹдәтийе дьдә» (Йн. 8:17, 18).

it-2 685 ¶6

Кʹаһин

Кʹаһин щабдар бун, ԝәки ԛануна Хԝәде щьмәʹтерʹа шьровәкьн у Исраеледа роләкә фәрз дьгьртьн шьхӧле диԝанкьрьнеда. Кʹаһин али һʹакьма дькьрьн ԝан шәһәрада, кʹидәре әԝана кʹьфшкьри бун. Әԝана тʹәви һʹакьма диԝана шьхӧлед ӧса дькьрьн, йед кӧ һʹакьмарʹа чәтьн бун хԝәха сафи кьн (Ԛн.Дщ. 17:8, 9). Әԝана али рʹуспийед шәһәр дькьрьн ԝи чахи, гава әʹйан нибу кӧ кʹе кӧштьнеда нәһәԛ ә. Ӧса жи кʹаһина ль гора ԛануне ритуал дькьрьн, ԝәки нәһәԛийа бона хунрʹетьне жь шәһәр бе һьлдане (Ԛн.Дщ. 21:1, 2, 5). Һәрге жь бо кʹӧмрʹәшийе мер жьна хԝә бенамусийеда нәһәԛ дькьр, әԝи гәрәке ле бьанийа бәр коне пироз у ԝедәре кʹаһин гәрәке ль гора ԛануне ритуал дәрбаз кьра, ԝәʹде кʹижани кӧ Йаһоԝа диԝан дькьр у әʹйан дьбу һәла кʹӧлфәт нәһәԛ ә йан на (Жм. 5:11-31). Һәр дәрәщада фәрз бу ԛәдьре сафикьрьна кʹаһина йан жи һʹакьма бьгьрьн. Һәрге кәсәки һʹәмде хԝә ԛәдьре ԝан сафикьрьна нәдьгьрт у һьлнәдьда һʹәсаб, әԝ гәрәке бьһата кӧштьне (Жм. 15:30; Ԛн.Дщ. 17:10-13).

Хьзна Кʹьтеба Пироз

(Ԛануна Дӧщари 17:7) Пешийе дәсте шәʹда гәрә ль сәр ԝи бьльнд бьн бькӧжьн, паше дәсте тʹәмамийа щьмәʹте. Бь ви аԝайи хьрабийе ль нава хԝәда рʹаԝва дәрхә.

(Ԛануна Дӧщари 16:9-22) Һʹәфт һʹәфтийа хԝәрʹа бьжмьрә. Жь ԝи ԝәхте кӧ тӧ дәст пе бьки бь дәʹсе гәньм бьдьруйи, һʹәфт һʹәфтийа бьжмьрә. ¹⁰ Һьнге Щәжьна Һʹәфтийа Хӧдан Хԝәдейе хԝәрʹа бькә, дийарикә рʹәзәдьлийе анәгори ԝе йәке бь чь Хӧдан Хԝәдейе тә ԝе тә бьмбарәк кә бьдә. ¹¹ Ль бәр Хӧдан Хԝәдейе хԝә ль ԝи щийе кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә ԝе бьбьжерә, ԝәки наве хԝә ле дайнә, ша бә тʹәви кӧрʹе хԝә, ԛиза хԝә, хӧламе хԝә, щарийа хԝә, леԝийе бажаред хԝәда, хәриб, сеԝи у жьнәбийа кӧ нава тәда нә. ¹² Бир бинә кӧ тӧ Мьсьреда хӧлам буйи, ван ԛәйдә-ԛануна хԝәй кә у бьԛәдинә. ¹³ Гава жь бедәра хԝә у жь һʹәԝзе хԝә шәраве һьлди, һьнге Щәжьна Һʹолькчекьрьне һʹәфт рʹожа бькә. ¹⁴ Щәжьна хԝәда тӧ, кӧрʹе хԝә, ԛиза хԝә, хӧламе хԝә, щарийа хԝәва, леԝи, хәриб, Сеԝи у жьнәбийа кӧ бажаред тәда нә ша бә. ¹⁵ Һʹәфт рʹожа щәжьне Хӧдан Хԝәдейе хԝәрʹа бькә, ль ԝи щийе кӧ Хӧдан Хԝәдейе бьбьжерә. Чьмки Хӧдан Хԝәдейе тә ԝе дӧа ль тә, һʹәму дәрәмәтед тә, һәр кьрьнед дәстед тә бькә у те тʹәне ша би. ¹⁶ Сале се щара бьра һʹәму ԛьсьме тәйи нерин ль бәр Хӧдан Хԝәдейе тә ль ԝи щийе кӧ Хӧдане бьбьжерә, бьсәкьньн: Щәжьна Нане Шкәвада, Щәжьна Һʹәфтийада у Щәжьна Һʹолькчекьрьнеда. Ле бьра дәст вала ль бәр Хӧдан нәсәкьньн. ¹⁷ Чьԛас кӧ дәсте һәр кәсива те бьра бинә, анәгори бьмбарәккьрьна кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә бона тә кьрийә. ¹⁸ Ль нава һʹәму бажаред кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә дьдә тә анәгори ԛәбилед тә, һʹакьма у сәрԝера кʹьфш кә, ԝәки бь диԝана рʹаст диԝана мьләт бькьн. ¹⁹ Һәԛийе нәтʹәрʹьбинә, фьрԛийе данәйнә у рʹӧшәте һьлнәдә, чьмки рʹӧшәт чʹәʹве билана кор дькә у готьнед рʹаста дәрәԝ дәрдьхә. ²⁰ Рʹастийе, тʹәне пәй рʹастийе һәрʹә, ԝәки тӧ сах-сьламәт би у әԝ әʹрде кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә дьдә тә хԝәрʹа бьки мьлкʹ. ²¹ Ль бәр горигәһа Хӧдан Хԝәдейе хԝә кӧ те хԝәрʹа чеки, тʹӧ щурʹә даред Ашераһе хԝәрʹа данәчʹькини. ²² У хԝәрʹа һʹәйкәл нәдә сәкьнандьн, әԝ ль бәр Хӧдан Хԝәдейе тә рʹәш ә.

it-1 787

Сьргункьрьн, Дәрхьстьн

Ль гора Ԛануна Муса мәрьв дькарьбу бьһата кӧштьне тʹәне ԝи чахи, гава дӧ шәʹда нәһәԛийа ԝи дәстур дькьрьн (Ԛн.Дщ. 19:15). Жь шәʹда дьһатә дәʹԝакьрьне, ԝәки пешийе ԝана кәвьр бавита мәрьве нәһәԛ (Ԛн.Дщ. 17:7). Бь ԝе йәке ԝана дьда кʹьфше хирәта хԝә һьндава ԛануна Хԝәде у хԝәстьна хԝә, кӧ паԛьжбуна щьмәʹта Исраеле хԝәй кьн. У ӧса жи әԝе йәке ԝана дьпараст жь шәʹдәтийа дәрәԝин, нәфькьранди у ләзә-ләз.

26 ТИРМӘҺЕ-1 ТʹӘБАХЕ

ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | ԚАНУНА ДӦЩАРИ 19-21

«Әʹмьре Мәрьв Бәр Чʹәʹве Йаһоԝа Ԛимәт ә»

ԝ17.11 14 ¶4

Мина Йаһоԝа Һәԛ у Рʹәʹм бьн

⁴ Йаһоԝа ӧса кьр, ԝәки һеса бә бьгьһижьнә әԝан шәш шәһәред сьтʹарбуне. Әԝи тʹәми да Исраелийа, ԝәки ԝан шәһәра һәрдӧ алийед чʹәме Урдӧнева бьжберьн. Ӧса йе рʹәвирʹа ԝе һеса буйа зу бьгьһижә йәк жь ван шәһәра (Жьмар 35:11-14). Һьн жи рʹийа ԝан шәһәра чекьри бун (Ԛан. Дщр. 19:3). Ль гора әʹдәте Щьһуйа, ԝедәре ль сәр рʹе нишан һәбун, сәва рʹәви һеса бьвинә ԝан шәһәра. Ләма жи әԝе кӧ бей һʹәмде хԝә кәсәк бькӧшта, нәлазьм бу бьрʹәвийа ԝәлате хәриб, сәва хԝә хьлаз кә. Ԝәлате хәрибда әԝ дькарьбу бькʹәта тʹәльке у хӧданед ԛәлп бьһʹәбанда.

ԝ17.11 15 ¶9

Мина Йаһоԝа Һәԛ у Рʹәʹм бьн

⁹ Мәʹнийа сәрәкә кӧ чьрʹа шәһәред сьтʹарбуне һәбун, әԝ бу кӧ щьмәʹта Исраел нәһәԛ нибә бона хунрʹетьне (Ԛан. Дщр. 19:10). Йаһоԝа жийине ԛимәт дькә у дәстед меркӧжа кӧ «хуна бесущ дьрʹежьн», бәр чʹәʹве ԝи рʹәш ьн (Мәтʹлк. 6:16, 17). Хԝәдейе һәԛ у пироз чʹәʹве хԝә данәдьда сәр ԝе йәке жи, чахе кәсәк бей хԝәстьна хԝә, демәк ньшкева хуна кәсәки бьрʹета. Рʹаст ә Йаһоԝа һьндава ԝи мәрьви кӧ нәдьхԝәст бькӧжә, рʹәʹма хԝә дьда кʹьфше, ле йәкә әԝи мәрьви гәрәке рʹуспийарʹа гьли кьра дәрһәԛа ве ԛәԝьмандьне. У һәрге бьһата избаткьрьне, ԝәки әԝи бь рʹасти нәдьхԝәст бькӧшта, әԝ гәрәке шәһәре сьтʹарбунеда бьма һʹәта мьрьна сәрәккʹаһин. У дьбәкә әԝ тʹәмамийа әʹмьре хԝә жи ԝедәре бьма. Ахьрийа ԝе йәке бона Исраелийа дәрс бу, ԝәки әʹмьре мәрьва чьԛас ԛимәт у пироз ә. Ләма жи сәва кӧ әԝана Жийиндаре хԝә рʹумәт кьрана, гәрәке һаш жь хԝә һәбуна, ԝәки тьштед ӧса нәкьрана кӧ әʹмьре кәсәки бькʹәта бьн ԛәзийе.

it-1 344

Хун

Хԝәде канийа жийине йә у изьна тʹӧ кәси тʹӧнә ве жийине жь мәрьва бьстинә, чьмки әԝ ԝе щаба хԝә бәр Хԝәде бьдә. Әԝ йәк әʹйан дьбә жь гьлийед кӧ Хԝәде Ԛайинрʹа гот: «Дәнге хуна бьре тә жь әʹрде шькийате хԝә ль мьн дькә» (Дсп. 4:10). Мәрьве кӧ бьре хԝә нәфрʹәт дькә, мьрьна ԝи дьхԝазә, бӧхдана давежә ԝи йан шәʹдәтийа дәрәԝ мьԛабьли ԝи дьдә, бь ԝе йәке әʹмьре ԝи дькә бьн ԛәзийе, у бәр чʹәʹве Хԝәде әԝ дьбә сәбәбе хунрʹетьна ԝи (Ԛн.Кʹһ. 19:16; Ԛн.Дщ. 19:18-21; 1 Йн. 3:15).

Хьзна Кʹьтеба Пироз

(Ԛануна Дӧщари 21:19) бьра де у баве ԝи һьлдьн ԝи бьбьнә ль щәм рʹуспийед, һьнда дәргәһед бажаре ԝи.

(Ԛануна Дӧщари 19:1-14) Гава Хӧдан Хԝәдейе тә ԛьрʹа ԝан мьләта бинә, әʹрде кʹижана Хӧдан Хԝәдейе тә дьдә тә хԝәрʹа бьки мьлкʹ у бажар, малед ԝанда щи-ԝар би, ² һьнге жь нава ԝи әʹрде кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә дьдә тә хԝәрʹа бьки мьлкʹ, хԝәрʹа се бажара башԛә ки. ³ Рʹийа ԝан чекә. Тʹәмамийа әʹрде хԝә, кʹижан кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә мьлкʹ дьдә тә, бәлайи ль сәр се пʹара кә. Бь ви аԝайи һәр меркӧж дькарә бьрʹәвә ль ван бажара йәки. ⁴ Аԝа кʹижан меркӧж дькарә бьрʹәвә ль ԝьр у сах бьминә: Йе кʹӧ мәрьвәки бе һʹәмде хԝә бькӧжә, кӧ нә дӧһӧ нә жи пер дьжмьне һәв нибунә. ⁵ Гава мәрьвәк тʹәви йәки дьн һәрʹә мешә дара бьбьрʹә у гава балтʹә бьльнд кә дар бьбьрʹә, балтʹә жь дәсту дәркʹәвә һәвале ԝи кʹәвә әԝ бьмьрә, әв мәрьв бьра бьрʹәвә ль ԝан бажара йәки у ԝе сах бьминә. ⁶ Һәгәр рʹе гәләк дьреж бә, йе һʹәйфа хуне һьлдә ԝе бь һерса дьле хԝә пәй меркӧж кʹәвә ԝи бьгьрә у бькӧжә, ле әԝ нә һежайи мьрьне бу, чьмки нә дӧһӧ нә жи пер әԝ дьжмьне һәв нибунә, ⁷ ләма әз ль тә әʹмьр дькьм, дьбежьм: ‹Се бажара хԝәрʹа башԛә кә›. ⁸ Гава Хӧдан Хԝәдейе тә синоре тә бәрфьрә кә, чаԝа кӧ ԝи кал-бавед тәрʹа сонд хԝар у тʹәмамийа әʹрде кӧ соз да, бьдә кал-бавед тә бьдә тә, ⁹ һәгәр ван һʹәму әʹмьра баш хԝәйи ки, чаԝа кӧ әз иро ль тә әʹмьр дькьм, Хӧдан Хԝәдейе хԝә һʹьз бьки у һʹәму рʹожед әʹмьре хԝәда рʹийед ԝида һәрʹи, се бажаред дьн жи ль сәр ван һәр се бажара зедә ки. ¹⁰ Бь ви аԝайи бьра хуна йе бе сущ ль нава әʹрде тәда, кʹижан кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә мьлкʹ дьдә тә, нәйе рʹетьне у хуна ԝи ль сәр тә нәбә. ¹¹ Ле һәгәр йәк йәки дьнрʹа дьжмьнатийе бькә, хԝә ль ԝи бьтәлинә, рʹабә ле хә бькӧжә у бьрʹәвә ль ван бажара йәки, ¹² рʹуспийед бажаре ԝи бьра бьшиньн у ԝи жь ԝьр биньн, бьдьнә дәсте йе кӧ һʹәйфа хуне ԝе һьлдә, ԝәки әԝ бе кӧштьне. ¹³ Бьра һʹәйфа тә ль ԝи нәйе, йе кӧ хуна бе сущ Исраеледа рʹетийә, әԝи бьдә һьлдане. Бь ви аԝайи ԝе тәрʹа ԛәнщ бә. ¹⁴ Синоре нава мьлкʹе хԝә у щинаре хԝә, кʹижан кӧ кал-бавед тә данинә ль ԝи әʹрде кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә дьдә тә хԝәрʹа бьки мьлкʹ, щи нәләԛини.

it-1 518 ¶1

Мәһкʹәмә, Диԝан

Мәһкʹәмә бәр дәргәһе шәһәр бу (Ԛн.Дщ. 16:18; 21:19; 22:15, 24; 25:7; Рʹтʹ. 4:1). Хәбәра «дәргәһ» те һʹәсабе щийе вәкьри һьндӧрʹе шәһәрда незики дәргәһ. Ԝедәре щьмәʹтерʹа Ԛанун у тʹәми дьхԝәндьн (Нм. 8:1-3). Бәр дәргәһ һеса бу шәʹдә бьдитана бона шьхӧләки, мәсәлә бона фьротана тьштәки, чьмки нава рʹожеда гәләк мәрьв бәр дәргәһ дәрбаз дьбун. Ӧса жи әԝ йәк кӧ диԝан әшкәрә у бәр чʹәʹве гәләк мәрьва дәрбаз дьбу, бона һʹакьма дьбу диса мәʹник, кӧ әԝана бь һәԛ диԝане бькьн. Әшкәрә йә кӧ бәр дәргәһе шәһәр һʹакьмарʹа щи һатьбу кʹьфшкьрьне, ԝәки әԝана һеса диԝанкьрьне дәрбаз кьн (Иб. 29:7). Самуйел нә кӧ тʹәне Рамайеда, кʹидәре кӧ мала ԝи бу, диԝана Исраелийа дькьр, ле ӧса жи Бәйтʹәледа, Гилгаледа у Миспайеда (1 См. 7:16, 17).

2-8 ТʹӘБАХЕ

ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | ԚАНУНА ДӦЩАРИ 22-23

«Чаԝа Ԛануне Әʹйан Дькьр Хәмкьрьна Йаһоԝа Һьндава Һʹәйԝана»

it-1 375-376

Бар

Ԝәʹде бәре һʹәйԝан дьданә хәбате бона бар сәр пьшта ԝан дәрбаз кьн. Исраелийарʹа һатьбу готьне, һәрге кәсәк бьвинә, кӧ кʹәре хернәхԝазе ԝан бьн баре хԝәда кʹәтийә, әԝ гәрәке пьшта хԝә нәдә ԝи у бәррʹа дәрбаз нәбә (Дркʹ. 23:5).

it-1 621 ¶1

Ԛануна Дӧщари

Ԛануна Дӧщарида ӧса жи те готьнә, ԝәки һьндава һʹәйԝанада хԝә ԛәнщ бьдьнә кʹьфше. Исраелийарʹа дьһатә ԛәдәхәкьрьне тәйрәдә тʹәви щущукед ве жь һелуне һьлдьн, чьмки ԝи чахи тәйрәдә щущукед хԝә дьпараст у һеса бу ле бьгьрьн. Ԝана дькарьбу щущук хԝәрʹа һьлдана, ле гәрәке тәйрәдә бәрдана. Ԝи чахи маке дькарьбу диса һека дайнә у щущукед ну мәзьн  кә (Ԛн.Дщ. 22:6, 7). Сәва әʹрд бещәр кьн мәрьва гәрәке га у кʹәр нәкьрана бьн нирәки, ԝәки һʹәйԝане сьст зийан нәстанда (Ԛн.Дщ. 22:10). Изьн тʹӧнә бу, дәве га йе кӧ гәньм дьһерʹа гьредьн, ԝәки гава гәньм бәр ԝи бу, әԝ жь бьрʹчибуне нәчәрчьрә у ԛьдум нәкʹәвә (Ԛн.Дщ. 25:4).

ԝ03 15/10 32 ¶1-2

«Тʹәви Нәбаԝәра Нәкʹәвьнә Бьне Нирәки»

ЧАԜА жь шькле сәр ве рʹупʹеле те кʹьфше, дәва у гарʹа һеса нинә бьне нирәкеда бьн. Әв нир, бьне кʹижани әԝана гьредайи нә, бона дӧ һʹәйԝана йә, ԛәԝат у чапа кʹижана ԝәк һәв ьн. Жь бо ԝе йәке кӧ әԝана ԝәк һәв ниньн, әв нир ԝанарʹа еше тинә. Хԝәде хәм дькьр бона һʹәйԝанед, кӧ шьхӧле гьран дькьрьн, у ләма жи әԝи Исраелийарʹа гот: «Пе га у кʹәре бь һәврʹа щоткʹарийе нәки» (Ԛануна Дӧщари 22:10). Әв принсип әм дькарьн бьдьнә хәбате һьндава га у дәва жи.

Бь тʹәбийәти щоткʹар тьште ӧса сәрт нәдькьрьн һьндава һʹәйԝанед хԝә. Ле һәрге дӧ һʹәйԝанед мәрики мина һәв тʹӧнә бун, әԝи дӧ щурʹә һʹәйԝан дькьрә бьн нирәки. Сәр шькьл кʹьфш ә кӧ щоткʹаре ԛьрʹна 19 һәма ӧса жи дькьр. Жь бо ԝе йәке кӧ әԝ дӧ һʹәйԝан бь чап у кʹаше жь һәв щӧдә дьбун, һʹәйԝане дьһа сьстрʹа чәтьн бу һʹәйԝане дьһа ԛәԝатрʹа бьгьһинә, ле һʹәйԝане ԛәԝатрʹа баргьрани бу һʹәйԝане сьст пәй хԝә бькʹьшинә.

Хьзна Кʹьтеба Пироз

(Ԛануна Дӧщари 23:19, 20) Бь сәләфа нә пʹәрә, нә нан, нә жи тьштед майин чь кӧ бь сәләф те дайине нәдә бьрайе хԝәйи исраели. ²⁰ Бь сәләф дькари бьди йе хәриб, ле бь сәләф нәдә бьрайе хԝә, ԝәки Хӧдан Хԝәдейе тә тә бьмбарәк кә ль нава һʹәму кьрьна дәстед тә ль сәр әʹрде кӧ тӧ дьчи кӧ хԝәрʹа бьки мьлкʹ.

(Ԛануна Дӧщари 23:1-14) Әԝе кӧ батийед ԝи пʹәрчʹьԛанди бьн, йан ԛамише ԝи бьрʹи бә, бьра нәкʹәвә нава щьвина Хӧдан. ² Зарʹа жь ԛавийе буйи нькарә бькʹәвә щьвина Хӧдан, нә жи зӧрʹәта ԝийә дәһа дькарә бькʹәвә нава щьвина Хӧдан. ³ Амони у моԝаби нькарә бькʹәвә нава щьвина Хӧдан, нә жи зӧрʹәта ԝанә дәһа дькарә бькʹәвә нава щьвина Хӧдан. ⁴ Чьмки ԝан һун бь нан у аве ԛәбул нәкьрьн ль сәр рʹийа кӧ һун жь Мьсьре дәркʹәтьн у ԝан Бьламе кӧрʹе Бәур жь Пьтʹора Арам-Наһараиме мьԛабьли тә кʹьре кьрьн, ԝәки ньфьрʹа ль тә бькә. ⁵ Ле Хӧдан Хԝәдейе тә нәхԝәст гӧһ бьдә Бьлам, Хӧдан Хԝәдейе тә бона тә ньфьрʹ гӧһастә дӧа, чьмки Хӧдан Хԝәдейе тә тә һʹьз дькә. ⁶ Тʹәмамийа рʹожед әʹмьре хԝәда, әʹдьлайе у чәрха рʹаст ԝанрʹа нәхԝазә. ⁷ Жь әдоми зьвер нәбә, чьмки әԝ бьрайе тә йә. Жь мьсьри зьвер нәбә, чьмки тӧ хәриб буйи ԝәлате ԝида. ⁸ Зарʹед ԝанә зӧрʹәта сьсийа дькарьн бькʹәвьнә нава щьвинә Хӧдан. ⁹ Гава тӧ ордийева дәркʹәви мьԛабьли дьжмьнед хԝә, һʹәвза хԝә жь һәр хьрабийе бькә. ¹⁰ Һәгәр щәм тә мәрьвәк хәԝнхапи бә, нә паԛьж бә, бьра әԝ жь зоме дәркʹәвә дәр у нәкʹәвә нава зоме. ¹¹ Бьра бәре еваре әԝ хԝә бь аве бьшо у чахе кӧ рʹо дьчә ава һьнге әԝ дькарә вәгәрʹә зоме. ¹² Гәрә жь зоме дәр щийе тә һәбә, ԝәки бькарьби ль ԝьр дәрейи дәр. ¹³ Хенщи чʹәкед тә гәрәке берька тә жи һәбә у гава жь зоме дәрейи дәр, бь ԝе чʹәʹләке вәдә у әʹдәба хԝә чʹәʹл кә. ¹⁴ Чьмки Хӧдан Хԝәдейе тә ль нав зома тәда дьгәрʹә, ԝәки тә аза кә у дьжмьнед тә бьдә дәсте тә, бьра зома тә пироз бә, кӧ нәбә Хӧдан нава тәда тьштәки шәрми бьбинә у дури тә кʹәвә.

it-1 600

Дәйн, Дәйндар

Дәйн те һʹәсабе тьштәк чь кӧ һатийә һьлдане у гәрәке бе вәгәрʹандьне, әв һәйә борщдари тьштәки бькьн йан дәԝсе бьдьн. Ԝәʹде бәре Исраеледа дәйн ԝи чахи һьлдьдан, гава рʹасти чәтьнайед материали дьһатьн. Бона Исраели бебәхти бу, ԝәки бьбә дәйндаре кәсәки, чьмки дәйндар дьбу хӧламе ԝи мәрьви йе кӧ дәйни дьда (Мтʹл. 22:7). Ләма жи щьмәʹта Хԝәдерʹа тʹәми һатьбу дайине мәрʹданийе бьдьнә кʹьфше у хԝәһʹьз нибьн, ле һазьр бьн дәйни бьдьнә Исраелед кʹәсиб, у сәләфа нәдьнә сәр ԝан, ԝәки бь сайа ԝан дәԝләти нәбьн (Дркʹ. 22:25; Ԛн.Дщ. 15:7, 8; Зб. 37:26; 112:5). Ле ԝана дькарьбу сәләф бьда сәр мәрьвед хәриб (Ԛн.Дщ. 23:20). Коментаторед Щьһу дьфькьрьн, ԝәки Щьһу дькарьбун сәләфа һьлдьн тʹәне жь ԝан мәрьва, йед кӧ дәйни дьхԝәстьн бона кӧ бизньседа пешда һәрʹьн, ле нә кӧ жь ԝан мәрьва йед кӧ анщах әʹбура хԝә дькьрьн. Бь тʹәбийәти мәрьвед хәриб Исраеледа ԝәʹдәлу дьман бона аршвершийе, ләма жи әԝана дькарьбун сәләфа дадьн. Хенщи ԝе йәке ԝана хԝәха жи пʹәрә дәйни бь сәләфа дьдан.

9-15 ТʹӘБАХЕ

ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | ԚАНУНА ДӦЩАРИ 24-26

«Чаԝа Ԛануне Әʹйан Дькьр Хәмкьрьна Йаһоԝа Һьндава Кʹӧлфәта»

it-2 1196 ¶4

Кʹӧлфәт

Һәла һе ԛанунед әскәрийева гьредайи бона кʹара жьн у мера бу йед кӧ тʹәзә зәԝьщи бун. Паше зәԝаще мер сәр саләке жь әскәрийе дьһатә азакьрьне. Бь сайа ԝе йәке мәщала ԝан һәбу, кӧ зарʹ ԝанрʹа бьбә. Зарʹок ԝе бәр бина де буйа һʹәта кӧ мере ԝе әскәрийеда бу, йан дьԛәԝьмә шәрʹда бьмьрийа (Ԛн.Дщ. 20:7; 24:5).

it-1 963 ¶2

Бәрмайед Зәвийе

Әԝ ԛанун бона кʹара мәрьвед кʹәсиб бу, чьмки һелан дькьр дәствәкьри бьн, хԝәһʹьз нибьн у итʹбарийа хԝә кʹәрәмед Йаһоԝа биньн. Һьн жи әԝе ԛануне бәрбь тʹәмбәлийе һелан нәдькьр. Әԝ ԛанун али мә дькә хәбәред Даԝьд фәʹм бькьн: «Мьн нәдитийә йе рʹаст ԝеда авити, йан жи зарʹед ԝи кӧ нен пʹарс кьн» (Зб. 37:25). Әԝ йәк кӧ Ԛанунеда дьһатә готьне, ԝәки мәрьвед кʹәсиб бәрмайед зәвийе тʹоп кьн, мәщал дьда ԝан хәбатһʹьз бьн. Бь сайа ԝе йәке әԝана у зӧрʹәта ԝан бьрʹчи нәдьман у ԝанарʹа нәлазьм бу нан пʹарс кьн.

ԝ11 1/3 23

Ԝә Заньбу?

Чахе Исраела бәреда мер дьмьр у зӧрʹәт пәй хԝә нәдьһишт, ԝи чахи жь бьре ԝи дьһатә дәʹԝакьрьне жьна ԝийә би бьстинә, ԝәки кӧрʹе кӧ жь ԝан бе буйине зӧрʹәта бьре ԝи бәрдәԝам кә (Дәстпебун 38:8). Әԝ тʹәми ахьрийе бу пʹара Ԛануна Муса, у һатә навкьрьне ча зәԝаща левират (Ԛануна Дӧщари 25:5, 6). Жь кьред Боԝаз, дәрһәԛа кʹижани кʹьтеба Рʹутʹда те готьне, те кʹьфше кӧ һәрге бьре мәрьве мьри тʹӧнә бу, әԝ борщдари дәрбази сәр бьра-пьсмамед ԝи дьбу (Рʹутʹ 1:3, 4; 2:19, 20; 4:1-6).

Әԝ йәк кӧ әԝ ԛанун ԝәʹде Исада жи һәбу, те кʹьфше жь готьнед Садуԛийа, йе кӧ Марԛос 12:20-22-да ньвисар ә. Зандаре тʹәрихийе Усьве Флавиус дьгот, ԝәки зәԝаща левират мәщал дьда нә кӧ тʹәне зӧрʹәт бәрдәԝам бә, ле ӧса жи мал-мьлкʹе йе мьри бе хԝәйкьрьне у әʹмьре жьнәбийе жи сьвьк бә. Ԝан чаха изьна жьне тʹӧнә бу, бьбә хԝәйе ԝаре һәбуке. Ле зарʹа кӧ жь зәԝаща левират бьһата буйине, ԝе бькарьбуйа бьбуйа хԝәйе һәбуне.

Хьзна Кʹьтеба Пироз

(Ԛануна Дӧщари 24:1) Гава йәк жьнәке хԝәрʹа бьхԝазә бьзәԝьщә, пәйрʹа сәр ԝе кемасике бьбинә у әԝа ль ԝи хԝәш нәйе, бьра кʹахаза жьнбәрʹдане жерʹа бьньвисә бьдә дәсте ԝе у ԝе жь мала хԝә дәрхә.

(Ԛануна Дӧщари 26:4-19) Һьнге кʹаһин ԝе сәпәте жь дәстед тә бьгьрә у дайнә ль бәр горигәһа Хӧдан Хԝәдейе тә. ⁵ Тӧ ль бәр Хӧдан Хԝәдейе хԝә бькә дәнги у бежә: ‹Баве мьн арамийәки фьрари бу, бәржер чу Мьсьре у тʹәви чәнд мәрьва ль ԝьр ма. Ле ль ԝьр мьләтәки мәзьн, ԛәԝат у беһʹәсаб жь ԝи пешда һат. ⁶ Ле мьсьрийа хьраби ль мә дькьрьн, әм дьзерандьн у хәбата гьран дьданә кьрьне. ⁷ Мә һәԝара хԝә Хӧдан Хԝәдейе кал-бавед хԝә ани у Хӧдан дәнге мә бьһист, ль сәр зәлулийа мә, һʹале мә у зордарийа мәда ньһерʹи. ⁸ Хӧдан әм жь Мьсьре бь дәсте зор, бь зәнда дьрежкьри, бь саԝа гьран, бь нишана у кʹәрәмәта дәрхьстьн ⁹ әм анинә ль ви щийи, әв әʹрде кӧ шир у һьнгьв же дькʹьшә да мә. ¹⁰ Ва йә иро әз бәред дәрәмәта пешьнә жь әʹрде кӧ тә Хӧдан да мьн тиньм!› Ԝе дайнә ль бәр Хӧдан Хԝәдейе хԝә у та бә ль бәр Хӧдан Хԝәдейе хԝә. ¹¹ Бона һʹәму хԝәшийа кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә да тә у мала тә, тʹәви леԝи у хәрибе ль нава тәда ша бә. ¹² Гава сала сьсийа, аԝа готи сала дәһәка башԛәкьрьна һәр дәһәка бәред хԝә хьлаз ки, бьди леԝи, хәриб, сеԝи у жьнәбийе кӧ әԝ ль бажаред тәда бьхԝьн у тʹер бьн, ¹³ һьнге ль бәр Хӧдан Хԝәдейе хԝә бежә: ‹Мьн пʹара бӧһӧрти-жьбарә жь мал дәрхьст у мьн әԝ дайә леԝи, хәриб, сеԝи у жьнәбийе, анәгори һʹәму әʹмьред тә, йед кӧ тә ль мьн әʹмьр кьрьн. Мьн әʹмьред тә нәтʹәрʹьбандьнә у нә жи бир кьрьнә. ¹⁴ Мьн әԝ паԛьжийа хԝәда һьлда, рʹожед шинеда жь ԝе нәхԝар у нә жи жь ԝе нане мьрийа да. Мьн гӧһ дьда дәнге Хӧдан Хԝәдейе хԝә, мьн һʹәму ӧса кьр чаԝа кӧ тә ль мьн әʹмьр кьр. ¹⁵ Бьньһерʹә жь хана хԝәйә пироз, жь әʹзмен у мьләте хԝә Исраел бьмбарәк кә, ӧса жи әʹрде кӧ тә да мә, әʹрде кӧ шир у һьнгьв же дькʹьшә, чаԝа кӧ тә кал-бавед мәрʹа сонд хԝар›. ¹⁶ Ве рʹоже Хӧдан Хԝәдейе тә, ль тә әʹмьр дькә кӧ бьԛәдини һʹәму ван ԛәйдә-ԛанун у ԛьрара. Ԝан бь тʹәмамийа дьле хԝә у бь тʹәмамийа нәфса хԝә хԝәй ки у бьԛәдини. ¹⁷ Тә иро иԛрар кьр кӧ Хӧдан, Хԝәдейе тә йә у те рʹийед ԝида һәрʹи, ԛәйдә-ԛанунед ԝи, әʹмьред ԝи, ԛьраред ԝи хԝәй ки у гӧһ бьди дәнге ԝи. ¹⁸ Хӧдан иро иԛрар кьр кӧ тӧ ԝирʹа бьби мьләте ԝийи мьлкʹе ԝи, чаԝа кӧ ԝи готьбу тә, тӧ жи гәрә һʹәму әʹмьред ԝи хԝәй ки. ¹⁹ Ԝәки әԝ тә ль сәр һʹәму мьләтарʹа бьльнд бьгьрә, кʹижан кӧ әԝи хӧльԛандьнә, бона пәсьне, навбьльндкьрьне у рʹумәте, ԝәки тӧ бьби мьләтәки пироз ль Хӧдан Хԝәдейе хԝәрʹа, чаԝа кӧ ԝи гот».

it-1 640 ¶5

Һәвԛәтандьн

Кʹахаза Жьнбәрʹдане. Ԝәʹде бәре меред Исраели Ԛануна Муса дәрһәԛа жьнбәрʹдане бона кʹара хԝә дьданә хәбате у һеса бәри жьна хԝә дьдан. Ле әԝ йәк нәдьһатә һʹәсабе, ԝәки Ԛануне изьн дьда кӧ мер һеса жьна хԝә бьԛәтә. Бона һәвԛәтандьне әԝи гәрәке һьнә тьшт бькьра. Әԝи гәрәке «кʹахаза жьнбәрʹдане» жерʹа бьньвисийа, бьда «дәсте ԝе у ԝе жь мала хԝә» дәрхьста (Ԛн.Дщ. 24:1). Рʹаст ә Ньвисаред Пирозда һур бь һур найе готьне дәрһәԛа ԝе йәке кӧ ча әԝ дьԛәԝьми, ле кʹьфш ә мер гәрәке бона дәстуркьрьна һәвԛәтандьне бьчуйа бал меред щабдар, йед кӧ ԝе һәр тьшт бькьрана, сәва кӧ зәԝаща ԝан бе хԝәйкьрьне. Һʹәта кӧ мер кʹахаза жьнбәрʹдане һазьр дькьр, ԝәки һәвԛәтандьне дәстур кә, ԝәʹде ԝи һәбу бьфькьрә у сафикьрьна хԝә бьгӧһезә. Һʹиме һәвԛәтандьне гәрәке һәбуйа у һәрге ԛанун рʹаст дьданә хәбате, әԝе йәке жьн у мер жь һәвԛәтандьна бь ләз хԝәйи дькьр. Әԝе ԛануне ӧса жи мафе жьне дьпараст. Кʹьтеба Пироз әʹйан накә кʹахаза жьнбәрʹданеда чь дьньвисин.

16-22 ТʹӘБАХЕ

ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | ԚАНУНА ДӦЩАРИ 27-28

«Әв Һʹәму Дӧайе . . . бона Тә Ԝе Бенә Сери»

ԝ10 15/12 19 ¶18

Пʹадше кӧ Рʹӧһʹе Йаһоԝа Рʹебәрийа Ԝи Дькә, Ԝе Кʹәрәма Сәр Ԝәда Бьбаринә!

¹⁸ Гӧһдарикьрьн те һʹәсабе һьлдьнә дьле хԝә чь кӧ Хәбәра Хԝәдеда те готьне, у әԝ чь кӧ жь хԝарьна рʹӧһʹани дьстиньн (Мәт. 24:45). Әԝ йәк ӧса жи те һʹәсабе гӧрʹа Хԝәде у Кӧрʹе ԝи бькьн. Иса гот: «Нә кӧ әԝе мьнрʹа дьбежә: ‹Хӧдан! Хӧдан!› ԝе бькʹәвә Пʹадшатийа Әʹзмана, ле әԝе бькʹәве, йе кӧ әʹмьре Баве мьни Әʹзмана дьԛәдинә» (Мәт. 7:21). Гӧһдарикьрьна һьндава Хԝәде ӧса жи те һʹәсабе бь дьл гӧһ бьдьнә рʹебәрийед бьред кʹьфшкьри, йед кӧ әм щьватеда дьстиньн (Әфәс. 4:8).

ԝ01 15/9 10 ¶2

Гәло Кʹәрәмед Йаһоԝа ль Сәр Тә Ԝе Бенә Сери?

² Лекәра Ибранийа бәре «гӧһ бьди» кӧ Ԛануна Дӧщари 28:2-да ньвисар ә, те һʹәсабе, кьред кӧ гәләк ԝәхт дькʹьшиньн. Щьмәʹта Хԝәде гәрәке нә кӧ тʹәне щар-щара гӧһ бьда тʹәмийед Хԝәде, ле һәр гав. У тʹәне ԝи чахи кʹәрәмед Хԝәде ԝе сәр щьмәʹта ԝида бьбарийа. Лекәра Ибранийа бәре, йа кӧ те ԝәлгәрʹандьне ча «бенә сери» нечʹирванийева гьредайи йә у гәләк щар те һʹәсабе «һʹьщумкьрьн».

ԝ10 15/9 8 ¶4

Бь Тʹәмамийа Ԛәԝата Хԝә Кʹәрәмед Йаһоԝа Бьгәрʹьн

⁴ Гәло бь чь нет-мәрәми щьмәʹта Йаһоԝа гәрәке гӧһ бьда ԝи? Ԛануна Хԝәдеда те готьне, кӧ һәрге хьзмәткʹаред Хԝәде ԝирʹа бе «шабуне у дьле әшԛ» хьзмәт кьн ԝи чахи ԝе рʹазибуна Хԝәде нәстиньн (Бьхунә Ԛануна Дӧщари 28:45-47). Мәсәлә һʹәйԝан у щьн жи дькарьн корә-кор йан бе һʹәмде хԝә тʹәмийа биньн сери, ле Йаһоԝа һежа йә, кӧ әм бь дьл у щан ԝирʹа хьзмәт бькьн (Марԛ. 1:27; Аԛуб 3:3). Гӧһдарикьрьна бь дьл у щан әʹйан дькә һʹьзкьрьна һьндава ԝи. Гӧһдарикьрьна бь шабун баԝәрийева гьредайи йә у ԝе йәкева, кӧ «тʹәмийед ԝи нә гьран ьн» (Ибрн. 11:6; 1 Йуһʹн. 5:3).

Хьзна Кʹьтеба Пироз

(Ԛануна Дӧщари 27:17) ‹Ньфьрʹ ль ԝи бә, кʹе синоре щинаре хԝә щи бьгӧһезә›. Һʹәму мьләт бежә: ‹Амин›.

(Ԛануна Дӧщари 28:1-14) Һәгәр тӧ рʹьнд гӧһ бьди дәнге Хӧдан Хԝәдейе хԝә бона кӧ хԝәй ки у бьԛәдини һʹәму әʹмьред ԝийә кӧ әз иро ль тә әʹмьр дькьм, Хӧдан Хԝәдейе тә ԝе тә жь һʹәму мьләтед дьне бьльндтьр кә. ² Әв һʹәму дӧайе ль тә бьн у бона тә ԝе бенә сери, һәгәр тӧ гӧһ бьди дәнге Хӧдан Хԝәдейе хԝә. ³ Дӧайе ль тә бә бажерда у дӧайе ль тә бә дәштеда. ⁴ Дӧайе ль бәре зьке тә, бәре әʹрде тә, бәре һʹәйԝане тә, зайина пәз у дәԝаред тә бә. ⁵ Дӧайе ль сәла тәйә нен у тʹәшта тәйә һәвир бә. ⁶ Дӧайе ль кʹәтьн-дәркʹәтьна тә бә. ⁷ Хӧдан ль бәр тә ԝе дьжмьнед тә хә, йед кӧ мьԛабьли тә рʹабьн. Рʹекеда әԝе дәренә мьԛабьли тә ле һʹәфт рʹийада ԝе жь тә бьрʹәвьн. ⁸ Хӧдан ԝе дӧа бьшинә ль сәр тә, ль әʹмбаред тә у ль һәр кьрьна дәстед тә. Ԝе дӧа ль тә бькә ль ԝи әʹрдида, кʹижан кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә дьдә тә. ⁹ Һәгәр тӧ әʹмьред Хӧдан Хԝәдейе хԝә хԝәй ки у рʹийед ԝида һәрʹи, Хӧдан ԝе тә бькә мьләте хԝәйи пироз, чаԝа кӧ ԝи тәрʹа сонд хԝар. ¹⁰ Һʹәму мьләтед дьне ԝе бьбиньн кӧ наве Хԝәде ль сәр тә йә у ԝе жь тә бьтьрсьн. ¹¹ Хӧдан ԝе тә хер-бәрәкʹәтева, бь бәре зьке тә у бь бәре һʹәйԝане тә, бь бәре әʹрде тә хьне кә, ль сәр ԝи әʹреде кӧ Хӧдан кал-бавед тәрʹа сонд хԝар кӧ бьдә тә. ¹² Хӧдан ԝе бона тә хьзна хԝәйә ԛәнщ, аԝа готи әʹзмен вәкә, ԝәки баране ԝәʹдәда бьбаринә ль сәр әʹрде тә, кӧ дӧа ль һәр кьрьна дәсте тә бькә. Те дәйн бьди гәләк мьләта ле хԝәха те дәйн нәки. ¹³ Хӧдан ԝе тә дайнә ль сери нә кӧ хьлазийе, те тʹәне ль жоре би нә кӧ жере, һәгәр тӧ гӧһ бьди әʹмьред Хӧдан Хԝәдейе хԝә, кʹижан кӧ әз иро ль тә әʹмьр дькьм кӧ хԝәй ки у бьԛәдини ¹⁴ у жь һʹәму хәбәред кӧ әз иро ль ԝә әʹмьр дькьм, чʹәп йан рʹаст данәгәрʹи кӧ пәй хԝәдейед башԛә һәрʹи, ԝанрʹа ԛӧльх ки.

it-1 360

Синор

Ԛануна Йаһоԝа изьн нәдьда кӧ нишанед синора щигӧһасти бькьн (Ԛн.Дщ. 19:14; ӧса жи бьньһерʹьн Мтʹл. 22:28). Әԝ мәрьв йе кӧ нишанед синора щигӧһасти дькьр, дьһатә ньфьрʹкьрьне (Ԛн.Дщ. 27:17). Хԝәйе әʹрд, бь сайа бәре әʹрд әʹбура хԝә дькьр, у һәрге синор щигӧһасти дькьрьн, әԝ йәк дьһатә һʹәсабе, кӧ пәʹрийе нане ԝи жь ви дьстандьн. Кьред ԝи щурʹәйи бәрамбәри дьзийе бун, у ԝәʹде бәре һәма ӧса жи һʹәсаб дькьрьн (Иб. 24:2). Ле мәрьвед кӧ нормед Хԝәде һьлнәдьданә һʹәсаб, дьзийа ӧса дькьрьн. Ԝәʹде Һосәйа пʹадшед Щьһудайе бәрамбәри ԝан дьбун, кʹижана кӧ синор щигӧһасти дькьрьн (Һс. 5:10).

23-29 ТʹӘБАХЕ

ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | ԚАНУНА ДӦЩАРИ 29-30

«Чәтьн Нинә Йаһоԝарʹа Хьзмәт кьн»

ԝ09 1/11 31 ¶2

Йаһоԝа Мәщала Бьжартьне Дьдә Мә

Гәло чәтьн ә тедәрхьн кӧ Хԝәде чь жь мә дәʹԝа дькә у әԝе йәке биньн сери? Муса гот: «Әв әʹмьре кӧ әз иро ль тә әʹмьр дькьм, нә дури тә йә нә жи әԝ чәтьн ә» (Рʹеза 11). Йаһоԝа ԝе йәке жь мә дәʹԝа накә, чь кӧ жь ԛәԝата мә дәр ә. Дәʹԝакьрьнед ԝи һеса у фәʹмдари нә у ԛәԝата мә дьгьһиже, ԝәки ԝана биньн сери. Хенщи ԝе йәке, сәва кӧ әм пебьһʹәсьн Хԝәде чь жь мә дәʹԝа дькә, нәлазьм ә кӧ әм һьлкʹьшьнә «әʹзмана» йане жи һәрʹьнә «ԝи алийе бәʹре» (Рʹеза 12, 13). Кʹьтеба Пирозда конкрет те готьне, кӧ чаԝа әм гәрәке бьжин (Миха 6:8).

ԝ09 1/11 31 ¶1

Йаһоԝа Мәщала Бьжартьне Дьдә Мә

ХУШКӘК дьбежә: «Жь бо ԝе йәке, чь кӧ зарʹотийеда һатә сәре мьн, гәләк щар тьрс дькʹәвә дьле мьн у әз дьфькьрьм, гәло әзе амьнийе Йаһоԝарʹа хԝәйи кьм». Ле ньһерʹандьна ӧса рʹаст ә? Гәло әм дькарьн сәд-сәләфи бежьн, ԝәки әԝ чь кӧ бәре һатийә сәре мә, ԝе һʹӧкӧм кә сәр ахьрийа мә? На. Йаһоԝа азайа бьжартьне дайә мәрьва. Демәк әм хԝәха дькарьн бьжберьн, кӧ әʹмьре мә ԝе чь щурʹәйи бә. Йаһоԝа йа лапә баш бона мә дьхԝазә, ләма Хәбәра хԝәда әԝ мәрʹа шьровәдькә, кӧ ча әм дькарьн бьжартьна лапә баш бькьн. Ԝәрен әм дина хԝә бьдьнә хәбәре Муса Пʹехәмбәр жь Ԛануна Дӧщари сәре 30.

ԝ09 1/11 31 ¶4

Йаһоԝа Мәщала Бьжартьне Дьдә Мә

Гәло бона Йаһоԝа фәрз ә әм чь сафикьрьна дькьн? Бәле. Жь бина бәр Хԝәде Муса һелан бу бежә: «Әʹмьр бьбьжерә» (Рʹеза 19). Паше әԝи шьровәкьр кӧ чаԝа әԝе йәке бькьн: «Хӧдан Хԝәдейе хԝә һʹьз бькә, гӧрʹа ԝи бькә у незики ԝи бә» (Рʹеза  20). Һәрге әм Йаһоԝа һʹьз дькьн, демәк әме бь дьл у щан гӧрʹа ԝи бькьн, у чь жи әʹмьре мәда бьԛәԝьмә, әме йәкә ԝирʹа амьн бьминьн. Бь ԝи щурʹәйи әм рʹийа лапә баш дьжберьн, йа кӧ ԝе мә бьбә бәрбь әʹмьре һʹәта-һʹәтайе дьнйа тʹәзәда (2 Пәтрус 3:11-13; 1 Йуһʹәнна 5:3).

Хьзна Кʹьтеба Пироз

(Ԛануна Дӧщари 29:4) Ле Хӧдан һʹәта рʹожа иро дьле фәʹмкьрьне, чʹәʹвед дитьне у гӧһед бьһистьне нәда ԝә.

(Ԛануна Дӧщари 29:1-18) Әв ьн хәбәред пәймане кӧ Хӧдан ль әʹрде Моԝабеда ль Муса әʹмьр кьр тʹәви зарʹед Исраел гьредә, хенщи пәймана кӧ ԝи ль Һʹоребе тʹәви ԝан гьреда. ² Муса гази тʹәмамийа Исраеле кьр у готә ԝан: «Һʹәму чь кӧ Хӧдан ль ԝәлате Мьсьреда ль бәр чʹәʹвед ԝә ани сәре Фьрәԝьн у һʹәму хӧламед ԝи, ӧса жи сәре тʹәмамийа әʹрде ԝи, ԝә дит, ³ аԝа готи әԝ щерʹьбандьн, нишан у кʹәрәмәтед мәзьнә кӧ чʹәʹвед тә дитьн. ⁴ Ле Хӧдан һʹәта рʹожа иро дьле фәʹмкьрьне, чʹәʹвед дитьне у гӧһед бьһистьне нәда ԝә. ⁵ Хӧдан чьл сали бәрʹийеда рʹебәрийа ԝә кьр: Кʹьнщед ль сәр ԝә кәвьн нәбун, солед ньге ԝәда жи нәмашийан, ⁶ ԝә нә нан хԝар нә шәрав нә жи ава щәһе вәхԝар, кӧ һун бьзаньбьн әз Хӧдан Хԝәдейе ԝә мә. ⁷ Һун һатьнә ви щийи у Сихоне пʹадше Һʹәшбоне, Оге пʹадше Башане дәркʹәтьнә мьԛабьли мә шерʹ у мә әԝ алтʹ кьрьн. ⁸ Мә әʹрде ԝан зәфт кьр у чаԝа мьлкʹ да рʹубенийа, гадийа у ниве ԛәбила Мьнашә. ⁹ Дә хәбәред ве пәймане хԝәйи кьн у ԝан бьԛәдиньн, ԝәки нава һәр тьштида чь кӧ һун бькьн ԝәрʹа ль һәв бе. ¹⁰ Һун тʹәмам иро ль бәр Хӧдан Хԝәдейе хԝә сәкьнинә: Сәрԝеред ԝә, ԛәбилед ԝә, рʹуспийед ԝә, сәрәскәред ԝә, һәр мере Исраел, ¹¹ зарʹед ԝә, кʹӧлфәтед ԝә у хәрибе ль нава зоме тәда, жь дарбьрʹе тә һʹәта авкʹеше тә, ¹² бона кӧ тӧ бькʹәви пәйман у ад-ԛьраре тʹәви Хӧдан Хԝәдейе хԝә, кʹижан кӧ Хӧдан Хԝәдейе тә иро тʹәви тә гьредьдә. ¹³ Ԝәки иро тә хԝәрʹа бькә мьләт, әԝ жи тәрʹа бьбә Хԝәде, чаԝа кӧ ԝи готә тә у чаԝа кӧ ԝи кал-бавед тә Бьраһим, Исһаԛ у Аԛубрʹа сонд хԝар. ¹⁴ Нә тʹәне тʹәви ԝә Хӧдан ве пәйман у ад-ԛьраре гьредьдә, ¹⁵ ле тʹәви ԝан жи йед кӧ иро ль вьр тʹәви мә ль бәр Хӧдан Хԝәдейе мә сәкьнинә у тʹәви ԝан жи, йед кӧ иро ль вьр тʹәви мә ниньн. ¹⁶ Һун заньн ԝәлате Мьсьреда мә чаԝа дьжит у чаԝа әм жи жь нава мьләтрʹа дәрбаз бун, ¹⁷ ԝә рʹобәтийед ԝан у пʹутед ԝанә дар, кәвьр, зив у зерʹ нава ԝан дитьн. ¹⁸ Нәбә кӧ нава ԝәда һәбә мер йан жьн, мал йан ԛәбил дьле кʹижани иро дури Хӧдан Хԝәдейе мә кʹәвә, ԝәки һәрʹә хԝәдейед ԝан мьләтарʹа ԛӧльх кә. Аԝа готи нава ԝәда ви щурʹәйи рʹаԝе кӧ жәʹре у зьричʹке дьдә дәр тʹӧнәбә.

it-1 665 ¶3

Гӧһ

Бь сайа хьзмәткʹаред хԝә Йаһоԝа дьгот, ԝәки гӧһед щьмәʹта ԝийә Исраели «бесӧнәт ьн» (Йер. 6:10; Кʹр.Шн. 7:51). Гӧһе ԝан те бежи бь тьштәки дадайә у мәщале надә ԝан бьбьһен. Йаһоԝа фәʹмкʹарийе у гӧһе гӧһдар дьдә ԝан мәрьва, кʹижан ԝи дьгәрʹьн, у гӧһе ԝан вәнакә йед кӧ нәгӧһдар ьн. Ләма жи Йаһоԝа изьн да, ԝәки гӧһе щьмәʹта ԝийә сәрһʹьшк вәнәбә (Ԛн.Дщ. 29:4; Рʹм. 11:8). Паԝлосе шанди пʹехәмбәрти дькьр, кӧ ԝе ԝәʹдәки ӧса бе кʹәнге әԝед кӧ хԝә нав дькьрьн Мәсиһи ԝе пьшта хԝә бьдьнә баԝәрийа рʹаст у ԝе нәхԝазьн гӧһ бьдьнә рʹастийа жь Хәбәра Хԝәде. Ле әԝана ԝе гӧһ бьдьнә дәрсдаред дәрәԝ, йед кӧ ԝе «тьштед ль гӧһе ԝан хԝәш те» бежьн ԝан (2 Тим. 4:3, 4; 1 Тим. 4:1). Ӧса жи Кʹьтеба Пирозда те готьне, ԝәки дәнге зәнгьл ԝе бькʹәвә гӧһе мәрьва жь бо әʹламәтийед зәндәгьрти, мәсәлә дәрһәԛа ԛәзийа (1 См. 3:11; 2 Пʹд. 21:12; Йер. 19:3).

30 ТʹӘБАХЕ-5 ИЛОНЕ

ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | ԚАНУНА ДӦЩАРИ 31-32

«Жь Кʹьлама йа кӧ Жь Бина Бәр Хԝәде йә Дәрса Хԝәрʹа Һьлдә»

ԝ20.06 10 ¶8-9

«Дьле Мьн Бькә Йәк кӧ жь Наве Тә Хоф Бькьм»

⁸ Һәма пешийа кӧ Исраели бькʹәтана Әʹрде Создайи, Йаһоԝа Муса кʹьламәк һин кьр (Ԛан. Дщр. 31:19). Ле Муса жи гәрәке әв кʹьлам щьмәʹт һин кьра. (Бьхунә Ԛануна Дӧщари 32:2, 3.) Чахе әм сәр рʹеза дӧда у сьсийа дьфькьрьн, әм әшкәрә дьвиньн кӧ Йаһоԝа нахԝазә ԝәки наве ԝи вәшарти бә у мәрьв нәԝербьн наве ԝи һьлдьн жь бо пирозбуна наве ԝи. Әԝ дьхԝазә ԝәки гьшк наве ԝи бьзаньбьн. Рʹасти жи бона Исраелийа ԛәдьрәки гәләк мәзьн бу, кӧ жь Муса дәрһәԛа Йаһоԝа у наве Ԝийи пʹьр мәхсус пебьһʹәсьн. Чь кӧ Муса ԝана һин дькьр, баԝәрийа ԝан дьшьданд у әԝана гәш дькьрьн мина барана нәрм у хԝәш кӧ шинкайе гәш дькә. Ле ча әм дькарьн баԝәр бьн, кӧ щурʹе һинкьрьна мә жи мәрьва гәш дькә?

⁹ Чахе әм мал бь мал йан жи щики майин хьзмәт дькьн, әм пе Кʹьтеба Пироз мәрьварʹа нишан дькьн, ԝәки наве Хԝәде Йаһоԝа йә. Әм дькарьн ӧса жи ԝанрʹа әʹдәбийәтед мәйи бәдәԝ нишан кьн, видеойед һʹәԝас у тьштед дьн сәр малпәра мә, йед кӧ Йаһоԝа рʹумәт дькьн. Сәр хәбате, мәкʹтәбеда, йан ԝәʹде рʹеԝитийе, әм гәрәке мәщале жь дәсте хԝә бәрнәдьн, кӧ дәрһәԛа Хԝәдайе мәйи һʹьзкьри ԝанрʹа гьли кьн. Чахе әм мәрьварʹа дәрһәԛа ԛьрара Йаһоԝа һьндава инсанәте у әʹрде гьли дькьн, әм ԝанарʹа әʹйан дькьн кӧ бь рʹасти Йаһоԝа чьԛас мә һʹьз дькә. У гава әм мәрьварʹа дәрһәԛа Баве хԝәйи һʹьзкьри рʹастийе дьбежьн, бь ве йәке әм наве Хԝәде пироз дькьн. Әм ӧса жи али мәрьва дькьн ԝәки фәʹм кьн, кӧ әԝана һатьнә хапандьне, чьмки дәрһәԛа Йаһоԝа тьштед дәрәԝ әԝана һин кьрьнә. Чь кӧ әм мәрьва жь Кʹьтеба Пироз һин дькьн, әԝ йәк ԝана гәләк дьлгәрм дькә (Иша. 65:13, 14).

ԝ09 1/5 14 ¶4

Гәло Тӧ Мәсәлед жь Кʹьтеба Пироз Фәʹм Дьки?

Кʹьтеба Пирозда Йаһоԝа бәрамбәри «ԛәйа», «Зьнаре Исраеле» у «кәла» дьбә (2 Самуйел 23:3; Зәбур 18:2; Ԛануна Дӧщари 32:4). Гәло чьда әԝана мина һәв ьн? Ԛәйа фькьред мә дьбә сәр тьштед мьԛәрʹм у ԛәԝи. Йаһоԝа һәма щи-сьтʹарәки ԝи щурʹәйи йә бона мә.

ԝ01 1/10 9 ¶7

Чʹәʹв Бьдьнә Йаһоԝа Чахе Зарʹед Хԝә Һин Дькьн

⁷ Ԝәрен әм дина хԝә бьдьнә ԝе йәке, кӧ Йаһоԝа чаԝа һʹьзкьрьне һьндава щьмәʹта Исраели да кʹьфше. Муса мәсәләкә гәләк һʹәԝас ани чахе шьровәдькьр дәрһәԛа һʹьзкьрьна Йаһоԝа һьндава щьмәʹта ԝийә Исраели. Әԝи гот: «Чаԝа тәйре симьрʹ хԝәйитийе һелуна хԝә дькә, ль сәр щущукед хԝәрʹа дьфьрʹә, пʹәрʹе хԝә вәдькә ԝан һьлдьдә ль сәр баскед хԝә дьбә. Хӧдан тʹәне рʹебәрийа ԝи [Исраел] дькьр» (Ԛануна Дӧщари 32:9, 11, 12). Сәва кӧ щущука һин кьн бьфьрьн, тәйр «хԝәйитийе һелуна хԝә дькә» пʹәрʹе хԝә вәдькә у гази щущукед хԝә дькә, ԝәки әԝана жь һелуне дәрен. Чахе щущук жь һелуне дәрте йа кӧ сәр бьльндайа ԛәйайе чекьри йә, мак тʹьме незики щущуке йә у жь ԝе дур начә чахе әԝ һин дьбә бьфьрʹә. Һәрге мак тʹәхмин дькә, кӧ щущука ԝе дькарә бькʹәвә сәр әʹрде әԝ перʹа-перʹа щущуке дьдә «ль сәр баскед хԝә». Һәма бь ԝи щурʹәйи Йаһоԝа бь һʹьзкьрьне хәм дькьр бона щьмәʹта хԝәйә Исраели, йа кӧ ԝан чаха тʹәзә пешда һатьбу. Йаһоԝа Ԛануна Муса да щьмәʹте (Зәбур 78:5-7). У паше дина Хԝәде сәр щьмәʹта ԝи бу у әԝ һәртʹьм һазьр бу бе һәԝара ԝан, чахе ԝанрʹа чәтьн бу.

Хьзна Кʹьтеба Пироз

(Ԛануна Дӧщари 31:12) Щьмәʹте, жьна, мера, зарʹа у хәрибед нава бажаред хԝәда, тʹопи сәр һәв кә, кӧ әԝ бьбьһен у һин бьн жь Хӧдан Хԝәдейе ԝә бьтьрсьн у һʹәму хәбәред ве ԛануне бькьн кӧ бьԛәдиньн.

(Ԛануна Дӧщари 32:36-52) Хӧдан ԝе һәԛийе ль щьмәʹта хԝә бькә, у рʹәʹме ль хӧламед хԝә бькә, гава әԝ бьбинә кӧ дәсте ԝан сьст буйә, нә гьрти манә нә жи аза манә. ³⁷ Хӧдане бежә: «Кʹаненә хԝәдейед ԝан, ԛәйайе кӧ ԝан гӧмана хԝә дабу сәр? ³⁸ Йед кӧ бәзе ԛӧрбанед ԝан дьхԝарьн, шәрава дийарийед ԝан вәдьхԝарьн? Бьра әԝ рʹабьн у али ԝан бькьн, бьра бона ԝә бьбьнә мәртʹал». ³⁹ Дә ньһа бьньһерʹьн ԝәки ӘЗ, ӘЗ ЬМ, тʹӧнә хԝәде пештьри Мьн. Әз дькӧжьм, әз жи сах дькьм, мьн леда әзе жи ԛәнщ кьм, тʹӧ кәс жь дәсте мьн хьлаз накә. ⁴⁰ Аԝа әз дәсте хԝә бәр бь әʹзмен бьльнд дькьм у дьбежьм: «Чаԝа кӧ әз һʹәта-һʹәтайе һәмә ⁴¹ ӧса жи гава әз сӧрә хԝәйи бьрьԛи туж кьм дәсте мьнә дәст бь диԝане бькә, һьнгә әзе һʹәйфе жь дьжмьнед хԝә һьлдьм, у йед дьжәньнә мьн ԝәкә әʹмәлед ԝан бьдьмә ԝан. ⁴² Әзе тьрәд хԝә бь хуне сәрхԝәш кьм у сӧрә мьн ԝе гошт бьхԝә, бь хуна кӧштийа у гьртийа, бь сәред сәрԝеред дьжмьн»›. ⁴³ Әʹзманно ша бьн тʹәви ԝи! Һʹәму мьлйакʹәт бәр Хӧдан та бьн. Чьмки әԝе һʹәйфа хуна хӧламед хԝә һьлдә, әԝе һʹәйфе жь дьжмьнед хԝә һьлдә, әԝе бона әʹрде хԝә у мьләте хԝә гӧнәкʹәԝандьне бькә». ⁴⁴ Муса тʹәви Йешуйе кӧрʹе Нун һат у һʹәму хәбәред ве стьране бь дәнге бьльнд готә щьмәʹте. ⁴⁵ Гава Муса һʹәму әв хәбәред кӧ готә тʹәмамийа Исраел сәр һәвда анин, ⁴⁶ әԝи готә ԝан: «Әз иро һʹәму ван хәбәра әʹлами ԝә дькьм, ԝан бькьнә дьле хԝә. Ль зарʹед хԝә әʹмьр бькьн ԝәки һʹәму хәбәред ве ԛануне рʹьнд хԝәй кьн бьԛәдиньн. ⁴⁷ Чьмки әв нә хәбәра бадиһәԝа йә бона ԝә, ле әԝ әʹмьре ԝә йә. Бь ԝе хәбәре әʹмьре ԝәйе дьреж бә ль сәр ԝи әʹрди кӧ һун Урдӧнерʹа дәрбаз дьбьне хԝәрʹа бькьнә мьлкʹ». ⁴⁸ Хут ԝе рʹоже Хӧдан Мусарʹа хәбәр да у гот: ⁴⁹ «Һьлкʹьшә ль сәр бьльндщийед Абариме ль сәр чʹийайе Нәбо кʹижан кӧ ԝәлате Моԝабда йә, пешбәри Әриһайе. У дина хԝә бьдә ԝәлате Кәнане, кʹижани кӧ әз дьдьмә зарʹед Исраел ле ԝар бьн. ⁵⁰ У ль сәр ԝи чʹийайе кӧ те һьлкʹьши бьмьрә, һәрʹә тʹәви кал-бавед хԝә бә, чаԝа Һаруне бьре тә ль сәр чʹийайе Һор мьр у чу тʹәви кал-бавед хԝә бу. ⁵¹ Чьмки ԝә һәр дӧйа ль нава зарʹед Исраел ль бәр авед Мерибаһ-Ԛадеше, бәрʹийа Синда гӧһдарийа мьн нәкьр у нава зарʹед Исраелда пирозийа мьн нәда кʹьфше. ⁵² Те әԝи әʹрди бәр хԝә бьбини ле накʹәви ԝьр, әԝ әʹрде кӧ әз дьдьмә зарʹед Исраел».

ԝ04 15/9 27 ¶12

Фькьред Сәрәкә жь Кʹьтеба Ԛануна Дӧщари

31:12. Ль сәр щьвата зарʹ гәрәке кʹеләка мәзьна рʹунен, сәва кӧ рʹьнд гӧһ бьдьн у һин бьн.