Кани бона «Бәрнама Щьвине, Бьжин у Хьзмәт кьн»
7-13 МЬЖДАРЕ
ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | 2 ПʹАДШАТИ 5-6
«Йед кӧ бь Мәрʹа нә, жь йед кӧ бь Ԝанрʹа нә Зедәтьр ьн»
it-1 716 ¶4
Елиша
Исраел жь Сурйайе Һатә Азакьрьне. Ԝәʹде сәрԝертийа Йорам Исраеледа, Сурйа һазьр дьбу кӧ ньшкева һʹьщуми сәр Исраеле бькә. Ле Елиша дәрһәԛа һәр гавәкә кӧ Сурйайе давит, Йорам Пʹадшарʹа гьли дькьр, ләма жи чәнд щара нетед Бән-һададе II дьһатьнә тʹәрʹьбандьне. Серида Бән-һадад тʹьре нава әскәред ԝида нәмам һәйә, кӧ һәр тьшти Исраелийарʹа гьли дькә. Ле чахе әԝ педьһʹәсә кӧ бь рʹасти кʹи йә сәбәбе чәтьнайед ԝи, әԝ әскәред хԝә пе һәспа у фьрхунед бона шәрʹ дьшинә шәһәре Дотʹане, ԝәки Елиша бьгьрьн (ШЬКЬЛ, Пʹара 1, рʹупʹ. 950). Хӧламе Елиша гәләк дьтьрсә, ле Елиша дӧа дькә ԝәки Хԝәде чʹәʹве ԝи вәкә. Ԝи чахи хӧламе Елиша дьвинә кӧ «чʹийайед дәрдора Елиша жь һәспед агьри у әʹрәбәйед агьри тʹьжә буйә». Чахе әскәред Сурйайе незики ԝан дьбьн, Елиша диса дәрһәԛа кʹәрәмәтәке дӧа дькә у дьбежә: «Лава дькьм, тӧ ван кор бькә». Паше әԝ әскәред Сурирʹа дьбежә: «Бьдьн пәй мьн». Ле әԝи дәсте ԝана нәгьрт, ԝәки ԝана бьвә. Әԝ йәк дьдә кʹьфше, ԝәки корбуна ԝан йа физики нибу, ле йа психики бу. Ԝана Елиша нас нәкьр, кʹижан кӧ гәрәке бьгьртана, у фәʹм нәдькьрьн кӧ дьчьнә кʹидәре (2 Пʹд. 6:8-19, ИМ).
ԝ13 15/8 30 ¶2
Елиша Әʹрәбәйед Агьри Дьдит, Тӧ жи Ԝана Дьвини?
Дотʹанеда дьжмьна дора Елиша гьртьбун, ле әԝ дьлрʹьһʹәт дьма. Гәло чьрʹа? Чьмки баԝәрийа ԝи һьндава Йаһоԝа ԛәԝи бу. Мәрʹа жи баԝәрийа ӧса лазьм ә. Ләма жи ԝәрә әм жь Йаһоԝа һиви кьн, ԝәки рʹӧһʹе пироз бьдә мә, сәва әм бькарьбьн баԝәрийе у һʹӧнӧред кӧ дькʹәвьнә нав бәре рʹӧһʹе пироз, нав хԝәда пешда биньн (Луԛа 11:13; Галт. 5:22, 23).
it-1 343 ¶1
Корбун
Чахе Хԝәде ль гора һивикьрьна Елиша, тʹәмамийа ордийа Сурйайе кор кьр, ча те кʹьфше әв корбун бь рʹасти корбуна һʹьш-аԛьл бу. Һәрге һʹәму әскәр чʹәʹвада кор буна, ԝе лазьм буйа ԝәки дәсте ԝан бьгьртана кӧ рʹе нишани ԝан кьн. Ле жь Кʹьтеба Пироз әм педьһʹәсьн, ԝәки Елиша готә ԝан: «Рʹе нә әв ә, бажар жи нә әв ә, бьдьн пәй мьн, (ИМ)». Дәрһәԛа корбуна ԝи щурʹәйи, психолож Ԝилиам Щеймс кʹьтеба хԝәда ӧса ньвисийә: «Йа лапә әʹщебмайи чь кӧ мәжуда дьԛәԝьмә гава әв зийане дьстинә, әв һәйә корбуна һʹьш-аԛьл. Әв корбун ԝе йәкеда әʹйан дьбә, кӧ мәрьв нә кӧ тьшта навинә, ле фәʹм накә кӧ әв тьшт чь йә. Ль гора психоложийайе, ԝе дәме мәжуда ӧнда дьбә һәвгьредана ортʹа ԝе йәке чь кӧ мәрьв дьвинә у әв чь те һʹәсабе; һәр щар чахе мәжуда әв һәвгьредан дьԛәтә, ԝи чахи корбуна һʹьш-аԛьл пешда те» («Principles of Psychology», 1981, Пʹара 1, рʹупʹ. 59). Ча те кʹьфше, чахе әскәред Сури гьһиштьнә Самәрийайе, Хԝәде әв корбун жь ԝан һьлда у һʹьше ԝан вәкьр (2 Пʹд. 6:18-20). Дьԛәԝьмә һәма бь корбуна ԝи щурʹәйи меред Содоме һатьнә коркьрьне. Ԝе дәме әԝана нә кӧ дьлтәнг бун кӧ тьштәки навиньн, ле ча ньвисар ә, әԝана дьчәрчьрин ԝәки дәре мала Лут бьвиньн (Дсп. 19:11).
Хьзна Кʹьтеба Пироз
(2 Пʹадшати 5:15, 16, ИМ) Тʹәви пәйайед [хӧламед] хԝә, вәгәрʹийа щәм зьламе Хԝәде. Һат ль пешийа ԝи сәкьни у гот: «Ва йә, ньһа әз еди дьзаньм кӧ Хԝәде ль һәр дәре дьнйайе тʹӧнәйә, тʹәне ль Исраиле һәйә. Әз лава дькьм, жь ви хӧламе хԝә хәлатәке ԛәбул бькә». 16 «Ле бь наве Хӧдане Жиндар кӧ әз ньһа ль пешбәри ԝи сәкьни мә, әз тьштәки нахԝазьм». Жь бо бьстинә зоре ле кьр ле ԝи нәхԝәст.
ԝ05 1/8 9 ¶2
Фькьред Сәрәкә жь Кʹьтеба 2 Пʹадшати
5:15, 16: Елиша чьма пʹешкʹешед Нәман һьлнәда? Елиша пʹешкʹешед Нәман инкʹар кьр, чьмки фәʹм дькьр ԝәки нә кӧ әԝи, ле Йаһоԝа бь кʹәрәмәти Нәман ԛәнщ кьр. Ԛә һʹьше Елишарʹа жи дәрбаз нәдьбу, кӧ кʹьфшкьрьна хԝәйә жь Хԝәде, бона кʹара хԝә бьдә хәбате. Хьзмәткʹаред Хԝәдейә рʹожа иройин жи хьзмәткьрьнеда кʹара хԝә нагәрʹьн. Әԝана гьлийе Иса һьлдьдьн һʹәсаб: «Ԝә беһәԛ стандийә, беһәԛ жи бьдьн» (Мәтта 10:8).
(Мәтта 27:16-32) Һьнге гьртики ԝани кʹьфш һәбу, кӧ наве ԝи Барабас бу. 17 Гава кӧ әԝана щьвийан, Пилато ԝанарʹа гот: «Һун кʹижани дьхԝазьн кӧ әз бона ԝә бәрʹдьм, Барабас йан Исайе кӧ Мәсиһ те готьне?» 18 Әԝи заньбу кӧ жь дәст һʹәвсудийе Иса дабунә дәсте ԝи. 19 Гава әԝ ль һәрәма диԝане рʹуньштьбу, кʹӧлфәта ԝи щаб шанд у гот: «Кʹаре тә әԝи бесущ нәкʹәтийә, чьмки ве шәва дәрбазбуйи хәԝнеда бона ԝи гәләк тьшт сәр мьнрʹа дәрбаз бун». 20 Ле сәрәкед кʹаһина у рʹуспийа әʹлаләт рʹази кьр, кӧ Барабас бьхԝазьн у Иса ӧнда кьн. 21 Ԝәли диса ԝанарʹа гот: «Һун жь ван һәр дӧйа кʹижани дьхԝазьн кӧ әз ԝәрʹа бәрʹдьм?» Ԝана жи гот: «Барабас!» 22 Пилато ԝанарʹа гот: «Ле әз Исайе кӧ Мәсиһ жерʹа дьбежьн чаԝа бькьм?» Һʹәмуйа жи гот: «Бьра бе хачкьрьне!» 23 Ԝәли гот: «Ле әви чь хьраби кьрийә?» Һьнге ԝана һе кьрә ԛирʹин у готьн: «Бьра бе хачкьрьне!» 24 Пилато жи дит, ԝәки тьштәк кʹаре надә, ле һе шәрʹ у дәʹԝ дәстпедьбә, ав һьлда ль бәр әʹлаләте дәстед хԝә шуштьн у гот: «Әз жь хуна ви бесущ ьм. Һун хԝәха бьньһерʹьн». 25 У тʹәмамийа щьмәʹте щаба ԝи да у гот: «Бьра хуна ԝи ль сәр мә у ль сәр зарʹед мә бә!» 26 Һьнге Пилато Барабас ԝанарʹа бәрʹда, ле Иса да бәр ԛамчийа у да дәсте ԝан кӧ бе хачкьрьне. 27 Һьнге әскәред ԝәли Иса бьрьнә һьндӧрʹе ԛәсьре у тʹәмамийа рʹәфа әскәра сәр ԝи щьвийа. 28 Кʹьнще ԝи же ехьстьн у чӧхәки соре гәвәз ле кьрьн. 29 Паше тʹащәк жь стьрийа вәгьртьн данә сәре ԝи у ԛамишәк жи данә дәсте ԝийи рʹасте. Һьнге бәр ԝи чок дан, ԛәрфе хԝә пе кьрьн у готьн: «Хԝәш бә, Пʹадше Щьһуда!» 30 Тʹуйи ԝи кьрьн, ԛамиш һьлдан сәре ԝи хьстьн. 31 Пәй ԛәрфкьрьнерʹа чӧхе сор жь ԝи ехьстьн у кʹьнще ԝи лекьрьн у данә пешийа хԝә бьрьн кӧ ԝи хач кьн. 32 Чахе әԝ дәркʹәтьнә дәрва, әскәра йәки курени дит кӧ наве ԝи Шьмһʹун бу, пʹейи сәр ԝи кьрьн кӧ хаче ԝи һьлдә.
14-20 МЬЖДАРЕ
ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | 2 ПʹАДШАТИ 7-8
«Йаһоԝа Тьштед Нәбуйи Дькә»
it-1 716-717
Елиша
Ԝәʹдә шунда Бән-һададе II диса жи һʹьщуми сәр Исраеле кьр. Ижар Сури нә кӧ щар-щара бь кʹомед бьчʹук һʹьщум дькьрьн, ле тʹәмамийа ордийа ԝан дора Самәрийайе гьрт. Әԝана ԝәʹдәки ӧса дьреж дора бажар гьртьбун, ԝәки һʹале бьнәлийа гәләк гьран бу. Пʹадша пеһʹәсийа ԝәки һәла һе жи кʹӧлфәтәке кӧрʹе хԝә хԝарийә. Йорам Пʹадша сонд хԝар, ԝәки ԝе Елиша бькӧжә, ле сонда хԝәйә кӧ бь ләз дабу, нәани сери. Йорам һатә навкьрьне «кӧрʹе меркӧжа», чьмки жь рʹькʹьнийата Аһаб пешда һатьбу. Чахе әԝ тʹәви аликʹарчики хԝә һатә мала пʹехәмбәр, әԝи гот кӧ һевийа хԝә һьндава аликʹарийа Йаһоԝа ӧнда кьрийә. Елиша готе, ԝәки рʹожа дьн ԝе хӧрәк тʹер-тʹьжә һәбә. Аликʹарчийе пʹадша сәр ве пʹехәмбәртийе кʹәнийа, ләма жи Елиша ԝирʹа гот: «Те бь чʹәʹвед хԝә бьбини, ле те же нәхԝи, (ИМ)». Рʹожа дьн Йаһоԝа ӧса дькә, ԝәки зома Сурида дәнге ԛайим те бьһистьне у әскәра тʹьре кӧ ордикә мәзьн һʹьщуми сәр ԝан дькә. Әԝана жь щи вәдьщьньԛьн, зома хԝәйә бь хӧрәке тʹер-тʹьжә, щида дьһельн у дьрʹәвьн. Чахе Йорам Пʹадша педьһʹәсә, ԝәки әскәред Сури зома хԝә һиштьн рʹәвин, әԝ тʹәмийе дьдә ԝи аликʹарчийе хԝә, ԝәки ԛәрәԝьлийа дәргәһе шәһәре Самәрийайе бькә. Чахе әв аликʹарчи бәр дәргәһ сәкьни бу, щьмәʹта Исраели жь бо бьрʹчибуне ӧса дьрʹәвийанә зома Сурйайе бәрбь хԝарьне, кӧ дәстпʹийе хԝәда әԝи дькӧжьн. Демәк аликʹарчи хԝарьн дит, ле нәхԝар (2 Пʹд. 6:24-7:20).
Хьзна Кʹьтеба Пироз
(2 Пʹадшати 8:19, ИМ) Ле жь бо хатьре хӧламе хԝә Даԝьд, Хӧдан нәхԝәст Щьһудайе һәлак [кʹӧта] бькә. Чьмки ԝи соз дабу ԝи у зӧрʹәта ԝи кӧ рʹонайикә һәрһәйи бьдә ԝан.
it-2 195 ¶7
Чʹьра
Пʹадшед жь Рʹькʹьнийата Даԝьд. Йаһоԝа Хԝәде Даԝьд Пʹадша да сәр тʹәхте Исраеле. Рʹебәрийа Даԝьд сәр щьмәʹте бь билани бу, чьмки әԝи тʹәмийед Хԝәде дьани сери. Ләма жи Даԝьд һатьбу навкьрьне «ԛәндила [чʹьра] Исраеле» (2 См. 21:17). Гава Йаһоԝа тʹәви Даԝьд пәймана пʹадшатийе гьредьда, жерʹа соз да: «Тʹәхта тә ԝе абадин ль щийе хԝә бьминә» (2 См. 7:11-16). Демәк сәрԝеред жь рʹькʹьнийата Даԝьд, кӧ жь кӧрʹе ԝи Сьлеман бун, «чʹьра» Исраеле бун (1 Пʹд. 11:36; 15:4; 2 Пʹд. 8:19; 2 Др. 21:7).
(Мәтта 27:33-48) Әԝана гьһиштьнә ԝи щийе кӧ жерʹа Голгота дьготьн, кӧ те фәʹмкьрьне: «Щийе Ԛафа». 34 Шәрава зьрав тʹәвкьри дане кӧ вәхԝә. Ле чахе әԝи тәʹм кьр, нәхԝәст вәхԝә. 35 Әԝ хач кьрьн, сәр кʹьнще ԝи пʹәшк авитьн у ль нав хԝәда бәла кьрьн. 36 Паше ԝе дәре рʹуньштьн у нобәдари ль ԝи кьрьн. 37 Нәһәԛийа ԝи ньвисин данин феза сәре ԝи: «ӘВ ИСА, ПʹАДШЕ ЩЬҺУЙА ЙӘ». 38 Һьнге дӧ ԛачах жи тʹәви ԝи һатьнә хачкьрьне, йәк мьле рʹасте у йе дьн мьле чʹәпе. 39 Әԝед кӧ ԝьррʹа дьчундьһатьн чʹерʹи ԝи дькьрьн, сәре хԝә дьһʹәжандьн 40 у дьготьне: «Нә тәйе пʹарьстгәһ һьлшанда у се рʹожада чекьра? Дә хԝә хьлаз кә, һәгәр тӧ Кӧрʹе Хԝәде йи! Жь хач ԝәрә хԝаре!» 41 Ӧса жи сәрәкед кʹаһина, ԛанунзана у рʹуспийа тʹәвайи ԛәрфе хԝә ԝи дькьрьн у дьготьн: 42 «Хәлԛ хьлаз кьр, ле хԝә нькарә хьлаз кә! Әв нинә Пʹадше Исраеле? Дә бьра ньһа жь хач бе хԝаре у әме баԝәрийа хԝә ԝи биньн. 43 Гӧмана хԝә дани сәр Хԝәде, дә бьра ньһа ԝи хьлаз кә, һәгәр Хԝәде жь ԝи рʹази йә, чьмки дьгот: ‹Әз Кӧрʹе Хԝәде мә›». 44 Ԛачахед кӧ тʹәви ԝи һатьнә хачкьрьне, ԝана жи ӧса тәʹн ль ԝи дьхьстьн. 45 Нивро жь сьһʹәта донздәһа һʹәта сьһʹәта сьсийа тʹәмамийа әʹрде бу тәʹри. 46 Незики сьһʹәта сьсийа Иса бь дәнгәки бьльнд кьрә ԛирʹин у гот: «Ели, Ели, лама сабахтани?» кӧ те фәʹмкьрьне: «Хԝәдейе мьн, Хԝәдейе мьн, тә чьма әз һьштьм?» 47 Әԝе кӧ незик сәкьнибун, гава әв хәбәр бьһистьн, готьн: «Әԝ гази Елйас дькә». 48 Йәк жь ԝан бь ләз бәзи, луфька бәʹре һьлда сьркеда кьр, ль сәр ԛамишәкива дани у да ԝи кӧ вәхԝә.
21-27 МЬЖДАРЕ
ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | 2 ПʹАДШАТИ 9-10
«Әԝи бь Мерхаси у Хирәт Кʹар Дькьр»
ԝ11 15/11 3 ¶2
Йәһу бона Һʹәбандьна Рʹаст Шәрʹ Дькьр
Чахе Йәһу жь Хԝәде тʹәми станд, щьмәʹта Исраеле һʹале хьрабда бу. Ԝәлат бьн рʹебәрийа Изабела зӧлмда бу, йа кӧ жьнәбийа Аһаб бу у дийа Йорам Пʹадша, кӧ ԝи чахи сәрԝерти дькьр. Әԝе пьштгьрийа һʹәбандьна Баәʹл дькьр у мьԛабьли һʹәбандьна Йаһоԝа дәрдькʹәт. Әԝе пʹехәмбәред Хԝәде дькӧшт у щьмәʹт бәрбь «сербази» у бенамусийе һелан дькьр (2 Пʹд. 9:22, ИМ; 1 Пʹд. 18:4, 13). Йаһоԝа сафи кьр ԛьрʹа тʹәмамийа мала Аһаб бинә, демәк Йорам у Изабеле жи кʹӧта кә. Пеканина ԝе сафикьрьна Хԝәдеда, Йәһу рола сәрәкә дьлист.
ԝ11 15/11 4 ¶2-3
Йәһу бона Һʹәбандьна Рʹаст Шәрʹ Дькьр
Дӧ ԝәкʹил һатьбун шандьне щәм Йәһу, ле әԝи тьштәк нәготә ԝан у рʹийа хԝә бәрдәԝам кьр. Әԝ незики Йорам Пʹадша у Аһазйа Пʹадше Щьһуйа бу, йед кӧ фьрхунед башԛәда бун. Йорам жь ԝи пьрси: «Тә хер ә Йеһу?» Йәһу сәрт щаба ԝи да у гот: «Сербази у зьнәкʹарийа дийа тә Изабәле һаԛаси зедә бьн, ԝе чаԝа хер бә?» Йорам жь щаба ԝи тьрсийа у зьвьрʹи кӧ бьрʹәвә, ле ԝе дәме Йәһу бь ләз тир бәрʹда у дьле ԝи хьст. Пʹадша фьрхуна хԝәда дәрберʹа мьр. Аһазйа рʹәвийа кӧ хԝә вәшерә, ле Йәһу пәй ԝи кʹәт у әԝ да кӧштьне (2 Пʹд. 9:22-24, 27, ИМ).
Диса йәк, кӧ жь мала Аһаб гәрәке бьһата кӧштьне, әԝ Жьн-пʹадшайа зӧлм Изабел бу. Йәһу рʹаст бу кӧ ле нав кьр йа ньфьрʹкьри. Чахе Йәһу һатә Йизреәле, әԝи дит кӧ Изабел жь пʹәнщәра ԛәсьре ԝи дьньһерʹә. Йәһу ԝәʹдә ӧнда накә у тʹәмийе дьдә хӧлама, ԝәки әԝе жь пʹәнщәре бавежьн. Паше жи әԝи һәспед хԝә ажотә сәр ԝе кʹӧлфәта кӧ Исраел дьһʹәрʹьманд, пʹепәс кьр у кӧшт. Йәһу диса бь дәһа нәфәред мала Аһаб кӧштьн (2 Пʹд. 9:30-34; 10:1-14).
ԝ11 15/11 5 ¶3-4
Йәһу бона Һʹәбандьна Рʹаст Шәрʹ Дькьр
Рʹаст ә, Йәһу хуна гәләка рʹетьбу, ле Ньвисаред Пирозда дәрһәԛа ԝи те готьне ча дәрһәԛа мәрьвәки мерхас, йе кӧ Исраел жь бьндәстийа Изабеле у малбәта ԝе аза кьр. Сәва кӧ әве йәке бькьн, һʹәму рʹебәред Исраелерʹа мерхаси у хирәт лазьм бу. Фәрһәнгәкә Кʹьтеба Пирозда ӧса те готьне: «Әв шьхӧләкә чәтьн бь тʹәмами һатә сери. Һәрге әв шьхӧл ӧса сәрт нәһата кьрьне, ԝи чахи Исраеледа һʹәбандьна Баәʹлрʹа ԝе бь тʹәмами нәһата кʹӧтакьрьне».
Һәмьки фәʹмдари йә ԝәки иро жь Мәсиһийа жи хәйсәт-һʹӧнӧред мина йед Йәһу те дәʹԝакьрьне. Мәсәлә, әм чь дькарьн бькьн һәрге кәсәк мә дьщерʹьбинә тьштәки ӧса бькьн, чь кӧ Йаһоԝа сущдар дькә? Чахе пьрсәкә ӧса пешда те кӧ амьнийа мәва гьредайи йә, әм гәрәке дәрберʹа бьдьнә кʹьфше, ԝәки әм нахԝазьн дьле Йаһоԝа бешиньн.
Хьзна Кʹьтеба Пироз
(2 Пʹадшати 10:29) Ле жь сущед кӧ Йәробоаме лаԝе Нәбат бь Исраелва дайә кьрьн, ль Бәйтʹәле у ль Дане жь пәй голькед зерʹ, жь пәй ԝан нәԛәтийа.
(2 Пʹадшати 10:31) Ле бәле Йәһу бала хԝә нәда кӧ бь һʹәмуйа дьле хԝә дь загона Хԝәдайе Исраеле Хӧданда бьмәшә; жь сущед кӧ Йәробоам бь Исраелева дайийә кьрьн нәԛәтийа.
ԝ11 15/11 5 ¶6-7
Йәһу бона Һʹәбандьна Рʹаст Шәрʹ Дькьр
Йәһу дьԛәԝьмә дьфькьри, ԝәки башԛәбуна пʹадшатийа Исраеле жь пʹадшатийа Щьһудайе, дьһатә һʹәсабе кӧ әԝана гәрәке алийе һʹәбандьнеда жь һәв щӧдә бьн. Ләма жи Йәһу мина пʹадшед Исраелейә бәре, ԛәԝат дьда хәбате сәва кӧ әԝ дӧ пʹадшати жь һәв щӧдә бьмана, у һʹәбандьна голькарʹа пешда дьбьр. Ле әве йәке да кʹьфше, кӧ әԝи итʹбарийа хԝә Йаһоԝа нәдьани, кʹижани кӧ әԝ ча пʹадша кʹьфш кьрьбу.
Рʹаст ә, Йаһоԝа пʹайе Йәһу дабу, бона кьред ԝийә рʹаст, ле диса жи Йәһу бь тʹәмамийа дьле хԝә ԛануна Йаһоԝа пек нәани (2 Пʹд. 10:30, 31). Һәрге әм бьфькьрьн кӧ Йәһу бәре чь дькьр, дьбәкә әм әʹщебмайи бьминьн жь бо ԝе йәке кӧ әԝи ча паше нәамьни да кʹьфше. Ле диса жи әв бона мә дәрс ә. Әм тʹӧ щар гәрәке һәләԛәтийа хԝә тʹәви Йаһоԝа беԛимәт нәкьн. Һәр рʹож әм гәрәке амьнийа хԝә һьндава Хԝәде бьшьдиньн, демәк Хәбәра ԝи леколин кьн, сәр бьфькьрьн у бь дьл у щан Баве хԝәйи әʹзманарʹа дӧа бькьн. Ԝәред әм һәр тьшти бькьн, сәва кӧ бь тʹәмамийа дьле хԝә ԛануна Хԝәде пек биньн (1 Кр. 10:12).
(Мәтта 27:49-66) Ле һьнәкед дьн готьн: «Бьсәкьнә. Әм бьбиньн, кʹа Елйасе бе ԝи хьлаз кә?» 50 Иса диса бь дәнгәки бьльнд кьрә гази у рʹӧһʹе хԝә да. 51 Һьнге пʹәрʹда пʹарьстгәһе жь сери һʹәта бьни ԛәльши, бу дӧ тиша. Әʹрд һʹәжийа, кәвьр ԛәльшин, 52 тʹьрб вәбун у гәләк мьрийед бӧһӧрти рʹабун. 53 Әԝ жь тʹьрба дәркʹәтьн пәй рʹабуна Исарʹа, чунә Бажаре Пироз у гәләка әԝ дитьн. 54 Чахе сәрсәд у әԝед кӧ тʹәви ԝи нобәдарийа Иса дькьрьн, әʹрдһʹәж у әԝ һʹәму тьште ԛәԝьми дитьн, рʹьсасе әԝ гьртьн у готьн: «Рʹасти жи әва Кӧрʹе Хԝәде бу!» 55 Ль ԝе дәре гәләк кʹӧлфәт жи һәбун, кӧ дурва дьньһерʹин. Әԝ жь Щәлиле ль пәй Иса һатьбун, бәрдәсти ԝирʹа кьрьбун. 56 Мәрйәма Мәждәлани, Мәрйәма дийа Аԛуб у Усьв у дийа һәр дӧ кӧрʹед Зәбәди ль нав ԝанда бун. 57 Бәре еваре мәрьвәки дәԝләти жь Аримәтйайе һат, кӧ наве ԝи Усьв бу. Әԝ жи йәк жь шагьртед Иса бу. 58 Әԝ чу щәм Пилато у щьнйазе Иса жь ԝи хԝәст. Ԝе гаве Пилато әʹмьр кьр кӧ щьнйаз бе дайине. 59 Усьв щьнйаз һьлда, ԛәдәке кʹьтанийи паԛьжда кʹәфән кьр 60 у дани нав тʹьрба хԝәйә ну кӧ ԛәйеда кʹолабу. Паше әԝи кәвьрәки мәзьн һоли бәр дәре тʹьрбе кьр у чу. 61 Мәрйәма Мәждәлани у Мәрйәма дьн ль ԝе дәре бун у пешбәри әскәред нобәдар ль бәр данин. 62 Рʹожа дьн кӧ пәй рʹожа тʹьвдарәккьрьне бу, сәрәкед кʹаһина у ферьсийа ль щәм Пилато щьвийан 63 у готьн: «Әм хӧлам, те бира мә, кӧ әԝи дәрәԝин сахтийа хԝәда дьгот: ‹Әзе рʹожа сьсийа жь мьрьне рʹабьм›. 64 Ньһа әʹмьр кә кӧ һʹәта рʹожа сьсийа мьԛати тʹьрбе бьн, нәбә кӧ шагьртед ԝи бед ԝи бьдьзьн у щьмәʹтерʹа бежьн: ‹Әԝ жь мьрьне рʹабуйә›. Иди хальфандьна пашийе жь йа пешийе хьрабтьр бә». 65 Пилато ԝанрʹа гот: «Ва нә ԝәрʹа әскәред нобәдар. Һәрʹьн чаԝа кӧ һун заньн ӧса жи мьԛати тʹьрбе бьн». 66 Әԝ жи чун мьԛати тʹьрбе бун, кәвьр мор кьрьн у әскәред нобәдар ль бәр данин.
28 МЬЖДАРЕ-4 КАНУНА ПЕШЬН
ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | 2 ПʹАДШАТИ 11-12
«Кʹӧлфәта Зӧлм у Ԛӧрʹә Те Щәзакьрьне»
it-1 209
Аталйа
Аталйайе чʹәʹв дьда дийа хԝә Изабеле. Әԝе мере хԝә Йорам, кʹижани кӧ һʹәйшт сала пʹадшати дькьр, һелан дькьр тьштед хьраб бькә (1 Пʹд. 21:25; 2 Др. 21:4-6). Хенщи ԝе йәке Аталйайе хуна гәләк мәрьвед нәнәһәԛ дьрʹет. Чахе кӧрʹе ԝейи зӧлм, Аһазйа саләк паши дәстпека сәрԝертийа хԝә мьр, әԝе һʹәмуйед жь хәза пʹадша ԛьрʹ кьр. Ԝи чахи тʹәне Йоаше бьчʹук сах ма, чьмки сәрәккʹаһин у кʹӧлфәта ԝийә кӧ мәтʹа Йоаш бу, әԝ вәшартьн. Паши ԝе йәке Аталйайе хԝәсәрихԝә шәш сала (незики сала 905-899 Б.Д.М.) сәрԝерти кьр (2 Др. 22:11, 12). Кӧрʹед ԝе пʹарьстгәһа Йаһоԝа тʹалан кьрьн у тьштед пироз бона һʹәбандьна Баәʹл данә хәбате (2 Др. 24:7).
it-1 209
Аталйа
Чахе Йоаш бу һʹәфт сали, Йәһойада Сәрәккʹаһине хԝәдехоф, кӧрʹьк дәрхьст жь щийе кӧ ԝи вәдьшартьн у тʹаще пʹадше да сәр сәре ԝи, йе кӧ бь ԛануни ԝирʹа дькʹәт. Чахе Аталйа дәнг у ԛужинийа щьмәʹте бьһист, рʹәвә-рʹәв чу бәрбь пʹарьстгәһе у гава дит чь дьԛәԝьмә, кьрә ԛарʹини у гот, ԝәки нәмамийа ԝе дькьн. Йәһойада Сәрәккʹаһин фәрман да, ԝәки ԝе жь һʹәйата пʹарьстгәһе дәрхьн у бәр дәргәһе һәспед ԛәсьре, бькӧжьн. Ча те кʹьфше, жь нәфәред мала Аһабе зӧлм, Аталйа йа пашьн бу кӧ һатә кӧштьне (2 Пʹд. 11:1-20; 2 Др. 22:1–23:21). Әв гьли чьԛас рʹаст дәркʹәтьн: «Жь готьна кӧ Хӧдан бона мала Аһаб готийә, ԝе ԛәт йәк жи вала дәрнәкʹәвә» (2 Пʹд. 10:10, 11; 1 Пʹд. 21:20-24).
Хьзна Кʹьтеба Пироз
(2 Пʹадшати 12:1, ИМ) Гава Йоаш бу пʹадша һʹәфт сали бу. Йоаш дь һʹәфт салийа пʹадшатийа Йеһуйе Пʹадшаһе Исраиледа бьбу Пʹадшаһе Щьһудайе. Ԝи ль Оршәлиме чьл сала пʹадшати кьр. Дайька ԝи Сивйайа Бир-Шәвайи бу.
it-1 1265-1266
Йоаш
Сәрәккʹаһин Йәһойада бона Йоаш мина бав у ширәткʹар бу. Һʹәта кӧ әԝ сах бу, щәм пʹадше щаһьл һәр тьшт баш бу. Әԝ чахе 21 сали бу, ида дӧ жьнед ԝи һәбун. Наве йәке Йәһоаддан бу. Ԝана ԝирʹа кӧрʹ у ԛиз анин. Бь ԝе йәке хәза Даԝьд, жь кʹижане Мәсиһ гәрәке пешда бьһата, йа кӧ һьндьк мабу бьԛәтийа, диса ԛәԝи бу (2 Пʹд. 12:1-3; 2 Др. 24:1-3; 25:1).
(Мәтта 28:1-15) Пәй шәмийерʹа, рʹожа йәкшәме сәре сьбәһе зу Мәрйәма Мәждәлани у Мәрйәма дьн һатьн кӧ тʹьрбе бьбиньн. 2 Ньшкева әʹрд ԛайим һʹәжийа, чьмки мьлйакʹәтәки Хӧдан жь әʹзмед һатә хԝаре, кәвьр жь бәр тʹьрбе ԝеда кьр у сәр рʹуньшт. 3 Диндара ԝи мина бьруске бу у кʹьнще ԝи мина бәрфе сьпи бун. 4 Нобәдар жь тьрса ԝи тʹәвиһәв бун у бунә мина мьрийа. 5 Мьлйакʹәт ԝан кʹӧлфәтарʹа гот: «Нәтьрсьн! Әз заньм һун ль ԝи Исайи дьгәрʹьн, йе кӧ һатә хачкьрьне. 6 Әԝ нә ль вьр ә, чьмки әԝ жь мьрьне рʹабуйә, чаԝа кӧ әԝи готьбу. Ԝәрьн ԝи щийе кӧ әԝ пʹалдайи бу бьбиньн. 7 Зу һәрʹьн бежьнә шагьртед ԝи: ‹Әԝ жь мьрьне рʹабуйә у әԝе бәри ԝә һәрʹә Щәлиле. Ль ԝьр һуне ԝи бьбиньн›. Ва йә мьн ԝәрʹа гот». 8 Әԝ бь хоф у әшԛәкә мәзьн ләз жь тʹьрбе дәркʹәтьн у ләзандьн кӧ шагьртарʹа бежьн. 9 Ньшкева Иса рʹасти ԝан һат у гот: «Сьлав ль ԝә!» Әԝана незики ԝи бун, хԝә авитьнә ньгед ԝи гьртьн у сәре хԝә бәр данин. 10 Һьнге Иса ԝанарʹа гот: «Нәтьрсьн! Һәрʹьн бежьнә бьред мьн, кӧ әԝ һәрʹьнә Щәлиле у ль ԝьр ԝе мьн бьбиньн». 11 Чахе кӧ кʹӧлфәт чун, һьнәк жь нобәдара һатьнә бажер у тьштед кӧ ԛәԝьмибун сәрәкед кʹаһинарʹа готьн. 12 Сәрәкед кʹаһина тʹәви рʹуспийа щьвийан у шеԝьрин. Паше ԝана гәләк пʹәрә данә нобәдара 13 у готьн: «Бежьн: ‹Чахе әм хәԝеда бун, шагьртед ԝи һатьн әԝ дьзин›. 14 У һәгәр әв тьшт бьгьһижә гӧһе ԝәли, әме ԝи рʹази кьн у ԝә бехәм кьн». 15 Ԝана жи пʹәрә һьлдан у ӧса кьрьн, чаԝа кӧ һатьбунә һинкьрьне. У әв готьн ль нав щьһуйада һʹәта рʹожа иро бәла буйә.
5-11 КАНУНА ПЕШЬН
ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | 2 ПʹАДШАТИ 13-15
«Әԝе кӧ бь Дьл у Щан Ԛәԝате Дьдә Хәбате, Гәләк Кʹәрәма Дьстинә»
ԝ10 15/4 26 ¶11
Тӧ бь Хирәт Тʹәмийед Иса Тини Сери?
11 Дәрәщәкә жь жийина Пʹадше Исраеле Йоаш, дьдә кʹьфше, ԝәки чьԛас фәрз ә хьзмәтеда хирәт бьн. Йоаш хәмгин дьбу, ԝәки Исраел шәрʹда тʹәви Сурйа ԝе бьдә дәр, ләма жи бь хәмгини чу щәм Елиша у бәр ԝи гьрийа. Пʹехәмбәр ԝирʹа гот, ԝәки жь пʹәнщәре тира бавежә алийе Сурйайе. Әве йәке дьда кʹьфше, ԝәки ԝи шәрʹида Йаһоԝа ԝе али ԝан бькьра кӧ сәркʹәтана. Һәмьки, жь бо ԝе йәке пʹадша ԛәԝи бу. Паше Елиша готә Йоаш, ԝәки тире хԝә һьлдә у әʹрде хә. Йоаш тʹәне се щара тир әʹрде хьстьн. Жь бо ԝе йәке Елиша һерс кʹәт, чьмки һәрге Йоаш пенщ йан шәш щара тир әʹрде хьстана, ԝи чахи әԝи ԝе кʹока Сурйайе бь тʹәмами бьанийа. Демәк Йоаш ԝе тʹәне се щара Сурйа алт кьра, у әԝ жи нә бь тʹәмами. Йоаш хирәт нәда кʹьфше, ләма жи сәркʹәтьна ԝи бь тʹәмами нибу (2 Пʹадшати 13:14-19). Әм жь ве дәрәще чь һин дьбьн? Йаһоԝа ԝе гәләк кʹәрәма бьбаринә сәр ԝан кәса, йед кӧ бь дьл у щан у бь хирәт тʹәмийед ԝи тиньн сери.
ԝ13 1/11 11 ¶5-6
Хԝәде Ԝан Мәрьва Хәлат Дькә, йед кӧ бь Дьл у Щан Ԝи Дьгәрʹьн
Йаһоԝа кʹе хәлат дькә? Паԝлос гот: «Хԝәде . . . ԝе ԝан хәлат кә, кʹижан кӧ ль ԝи дьгәрʹьн». Фәрһәнгәкеда, йа кӧ бона ԝәлгәрʹед Кʹьтеба Пироз ә, те готьне ԝәки гьлийе Йунани, йе кӧ ве рʹезеда һьнә тʹәрщьманада һатийә ԝәлгәрʹандьне ча «бь хирәт ль ԝи дьгәрʹьн», найе һʹәсабе «һәрʹьнә щики, кӧ ԝи бьгәрʹьн». Ле нета ԝи гьли әв ә, кӧ «һʹәбандьнеда» гәрәке незики Хԝәде бьн. Фәрһәнгәкә дьн жи шьровәдькә, ԝәки әв хәбәра Йунани бь ԝи щурʹәйи һатийә ньвисаре, кӧ дьдә кʹьфше хирәткʹешийе у ԛәԝата кӧ мәрьв бь дьл у щан дьдә хәбате. Ча те кʹьфше, Йаһоԝа ԝан мәрийа хәлат дькә, баԝәрийа кʹижана ԝана һелан дькә бь хирәт у бь дьл у щан ԝи бьһʹәбиньн (Мәтта 22:37).
Йаһоԝа хьзмәткʹаред хԝәйә амьн ча хәлат дькә? Әԝ жийина һʹәта-һʹәтайе Щьнәтеда сәр әʹрде соз дьдә. Әв хәлат кʹурайа мәрʹдани у һʹьзкьрьна ԝи әʹйан дькә (Әʹйанти 21:3, 4). Әԝед кӧ бь дьл у щан Йаһоԝа дьгәрʹьн, һәла һе ньһа жи беһʹәсаб кʹәрәма дьстиньн. Бь сайа рʹӧһʹе ԝийи пироз у биланийа Хәбәра ԝи, әм дькарьн бәхтәԝар бьн у жь жийине ләзәте бьстиньн (Зәбур 144:15; Мәтта 5:3).
Хьзна Кʹьтеба Пироз
(2 Пʹадшати 13:20, 21, ИМ) Елиша мьр у һатә вәшартьн [чʹәʹлкьрьн]. Һәр сал дь бьһареда рʹебьред [ԛачахед] Моаве, ериши ԝәлат дькьрьн. 21 Рʹожәке гава мьрийәк дьһат вәшартьн дитьн кӧ кʹомәкә рʹебьра те. Ԝан мьри авит гора Елиша у рʹәвийан. Гава мьри ль һәстийед Елиша кʹәт, сах бу у рʹабу сәр пʹийа.
ԝ05 1/8 11 ¶3
Фькьред Сәрәкә жь Кʹьтеба 2 Пʹадшати
13:20, 21: Гәло әв кʹәрәмәт дьдә кʹьфше, ԝәки һәстуйед мәрьва кӧ пироз һʹәсаб дькьрьн, гәрәке бьһʹәбиньн? На. Кʹьтеба Пирозда найе готьне ԝәки бәр һәстуйед Елиша сәре хԝә датанин. Әв кʹәрәмәт у ӧса жи һʹәму кʹәрәмәтед кӧ Елиша дькьрьн чахе сах бу, бь сайа ԛәԝата Хԝәде һатә стандьн.
(Марԛос 1:1-15) Мьзгинийа Иса Мәсиһе Кӧрʹе Хԝәде бь ви тьһәри дәстпебу: 2 Чаԝа кӧ кʹьтеба Ишайа Пʹехәмбәрда һатийә ньвисаре: «Ва йә әзе ԛасьде хԝә пешийа тәва бьшиньм. Әԝе бона тә рʹе һазьр кә». 3 «Дәнгәк бәрʹийеда дькә гази: ‹Рʹийа Хӧдан һазьр бькьн у шьвәрʹийед ԝи рʹаст бькьн›». 4 Аԝа Йуһʹәнна бәрʹийеда хӧйа бу, щьмәʹт дьньхӧманд у даннасин дькьр, кӧ жь гӧнәкьрьне вәгәрʹьн у бенә ньхӧмандьне, ԝәки гӧнед ԝан бенә бахшандьне. 5 Жь һʹәму ԝәлате Щьһустане у тʹәмамийа щьмәʹта Оршәлиме дьһатә щәм ԝи, гӧнед хԝә дьданә рʹуйе хԝә у чʹәме Урдӧнеда бь дәсте ԝи дьньхӧмин. 6 Йуһʹәнна кʹьнщәкә жь пьрʹчʹа дәве ль хԝә кьрьбу у ль пьшта хԝә жи ԛайишәкә чʹәрм гьредабу. Хԝарьна ԝи кӧли у һьнгьве чоле бу. 7 Әԝи даннасин дькьр у дьгот: «Йәки жь мьн ԛәԝаттьр ԝе бе. Әз нә һежа мә, кӧ та бьм у бәне чарьхе ԝи жи вәкьм. 8 Мьн һун бь аве ньхӧмандьн, ле әԝе ԝә бь Рʹӧһʹе Пироз бьньхӧминә». 9 У ԝан рʹожада Иса жь бажаре Ньсрәта Щәлиле һат у бь дәсте Йуһʹәнна чʹәме Урдӧнеда һатә ньхӧмандьне. 10 Һәма чаԝа Иса жь аве дәркʹәт, дит кӧ әʹзман вәбун у Рʹӧһʹ мина кәвоткәке ль сәр ԝи дани. 11 У дәнгәк жь әʹзмана һат кӧ дьгот: «Тӧ йи Кӧрʹе мьни дәлал, әз жь тә рʹази мә». 12 Ԝе гаве Рʹӧһʹ бәре Иса да бәрʹийе. 13 Әԝ чьл рʹожи ль бәрʹийе ма у жь Мирещьн һатә щерʹьбандьне. Әԝ тʹәви рʹәʹԝьра бу у мьлйакʹәта жерʹа бәрдәсти кьрьн. 14 Пәй гьртьна Йуһʹәннарʹа Иса чу ԛәза Щәлиле у дәст бь даннасинийа Мьзгинийа Хԝәде кьр 15 у дьгот: «Ԝәхт перʹа гьһиштийә, Пʹадшатийа Хԝәде незик буйә, жь гӧнәкьрьне вәгәрʹьн у баԝәрийа хԝә Мьзгинийе биньн!»
12-18 КАНУНА ПЕШЬН
ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | 2 ПʹАДШАТИ 16-17
«Синоре Тәйаха Йаһоԝа Һәйә»
it-2 908 ¶5
Шалманәсәр
Исраеле Бьндәст Дькә. Чахе Һошәйа Исраеледа пʹадшати дькьр (незики сала 758-740 Б.Д.М.) Шалманәсәре V кʹәтә нав Палестинайе, Һошәйа кьрә бьн дәсте хԝә у мәщбур кьр, ԝәки һәр сал ԝирʹа хәрщ бьдә (2 Пʹд. 17:1-3). Ле һьнә ԝәхт шунда Һошәйа нәхԝәст хәрщ бьдә Шалманәсәр у ӧса жи тʹәви Пʹадше Мьсьре наве кʹижани Со бу, пәйман гьреда кӧ мьԛабьли Шалманәсәр дәркʹәвьн (Бьньһерʹә СО). Жь бо ԝе йәке Шалманәсәр Һошәйа кьрә гьртигәһе у дора Самәрийайе гьрт кӧ зәфт кә. Се сал шунда әв шәһәре ԛәԝи һатә ԝеранкьрьне у Исраели кьрьнә дил (2 Пʹд. 17:4-6; 18:9-12; бәрамбәр кә Һс. 7:11; Һз. 23:4-10).
it-1 414-415
Дилти
Бьнәлийед пʹадшатийа Исраелейә бакӧре, йа дәһ бәрәка у пʹадшатийа башуре йа Щьһудайе, йа дӧ бәрәка, бьрьнә дилтийе. Мәʹнийа сәрәкә кӧ чьма әԝана бунә дил әԝ бу, кӧ ԝана тʹәрка һʹәбандьна рʹаст дан у дәстпекьрьн сәре хԝә бәр хӧданед ԛәлп дайньн (Ԛн.Дщ. 28:15, 62-68; 2 Пʹд. 17:7-18; 21:10-15). Пешийа ԝе йәке Йаһоԝа тʹьме пʹехәмбәр дьшандьн щәм ԝан, ԝәки вәгәрʹьнә һʹәбандьна рʹаст, ле йәкә щьмәʹте гӧһ нәдьда пʹехәмбәра (2 Пʹд. 17:13). Тʹӧ пʹадшаки дәһ бәрәка йе Исраеле һʹәбандьна ԛәлп кʹӧта нәкьр, кʹижан кӧ Пʹадше Исраелейә пешьн Йәровам, пешда ани. Пʹадшатийа башуре йа Щьһудайе жи, кʹижан кӧ дьһатә навкьрьне «хушка Исраеле», гӧһ нәдьда ширәтед Йаһоԝа у жь мәсәла Исраеле кӧ бьрьнә дилтийе, дәрс хԝәрʹа һьлнәда (Йер. 3:6-10). Ахьрийеда Щьһуда жи мина Исраеле дилти бьрьн. Хенщи ԝе йәке, әԝ дӧ мьләт жь щи-щийа дьһатьнә аксоркьрьне.
Хьзна Кʹьтеба Пироз
(2 Пʹадшати 17:29, ИМ) Һәр мьләт еди илаһед [хӧданед] хԝә жи чедькьрьн. Ԝан ль бажаред кӧ һатьн бьщикьрьн илаһ чедькьрьн у датанин пʹарьстгәһед бьльндщийед кӧ Самәрйайийа ава кьрьнә.
it-2 847
Самәри
Щара пешьн хәбәра «Самәри» Ньвисаред Пирозда һатийә хәбьтандьне паши гьликьрьна дәрһәԛа зәфткьрьна пʹадшатийа Самәрийайе йа дәһ бәрәка, кʹижан кӧ сала 740 Б.Д.М.-да ԛәԝьми. Бьнәлийед пʹадшатийа бакӧре сәре-серида һатьбун навкьрьне Самәри, демәк һе пешийа зәфткьрьне. Ле ԝәхт шунда мәрьвед жь мьләтед дьн жи, кӧ жь щийед дьнә Империйа Асури дәрбази Самәрийайе кьрьбун, һатьнә навкьрьне Самәри (2 Пʹд. 17:29). Ча те кʹьфше, Асурийа һʹәму Исраели жь Самәрийайе аксор нәкьрьбун. Ль гора 2 Дирок 34:6-9 (бәрамбәр кә 2 Пʹд. 23:19, 20) ԝәʹде сәрԝертийа Йошийа һьнә Исраели Самәрийайеда һе мабун. Ԝәʹдә шунда хәбәра «Самәри» сәр ԝан зӧрʹәтед Исраелийа дьһатә готьне, кʹижан кӧ Самәрийайеда мабун у ӧса жи сәр зӧрʹәтед ԝан мьләтед дьн, кӧ һатьбунә шандьне ԝәки Самәрийайеда бьжин. Бь логики йә бьфькьрьн ԝәки һьнә Самәри һатьбун буйине жь зәԝаща Исраелийа тʹәви хәриба. Ԝәʹдә шунда хәбәра «Самәри» дьһа зедә дьһатә һʹәсабе дине мәрьва, нә кӧ мьләт йан ԝәлат. Мәрьвед кӧ әндәмед ве секта религи бун, йа кӧ ԝәʹде бәре Шәкәмеда у Самәрийайеда гәләк бәлабуйи бу, нав дькьрьн «Самәри». Ӧса жи әԝ мәрьв нав дькьрьн «Самәри», йед кӧ баԝәрийа хԝә религийа Щьһуди нәдьанин (Йн. 4:9).
(Марԛос 1:16-30) Гава Иса ль дәве гола Щәлиле дьгәрʹийа, рʹасти Шьмһʹун у Әндраԝьсе бьре ԝи һат. Ԝана тʹорʹ давитә голе, чьмки мәʹсигьр бун. 17 Иса готә ԝан: «Пәй мьн ԝәрьн, әзе ԝә бькьмә нечʹирванед мәрьва». 18 Ԝана жи һәма ԝе дәме тʹорʹед хԝә һьштьн у пәй ԝи чун. 19 Дәма кӧ Иса жь ԝи щийи пешда чу, рʹасти кӧрʹед Зәбәди, Аԛуб у Йуһʹәннайе бьре ԝи һат. Ԝана ԛәйькеда тʹорʹед хԝә һивез дькьрьн. 20 Һьнге Иса гази ԝан кьр, ԝана жи баве хԝә Зәбәди тʹәви пʹала ԛәйькеда һьшт у пәй ԝи чун. 21 Әԝ гьһиштьнә Кәфәрнаһуме. Иса ԝе рʹожа шәмийе рʹаст кʹәтә кʹьниште у дәст бь һинкьрьне кьр. 22 Әԝана ль сәр һинкьрьна ԝи зәндәгьрти мабун, чьмки әԝи мина йәки хԝәйиһʹӧкӧм әԝ һин дькьрьн, нә кӧ мина ԛанунзана. 23 Һьнге кʹьништа ԝанда мәрьвәк һәбу, кӧ рʹӧһʹе һʹәрамва гьрти бу. Ԝи кьрә ԛирʹин у гот: 24 «Тӧ чь жь мә дьхԝази, йа Исайе Ньсрәте? Тӧ һатийи ԛьрʹа мә бини? Әз заньм тӧ кʹи йи. Тӧ Пирозе Хԝәде йи!» 25 Иса ле һьлат у гот: «Кәрʹ бә у же дәркʹәвә!» 26 Һьнге рʹӧһʹе һʹәрам әԝ вәчʹьрʹьканд у бь дәнгәки бьльнд кьрә ԛирʹин у же дәркʹәт. 27 Һʹәму зәндәгьрти ман, һәврʹа кʹәтьнә пьрс-пьрсийара у дьготьн: «Әв чь йәк ә? Чь һинкьрьнәкә ну йә! Бь һʹӧкӧм әԝ әʹмьри ль рʹӧһʹед һʹәрам дькә у әԝ жи ельми ԝи дьбьн». 28 У нав у дәнге Иса перʹа-перʹа һʹәму дор-бәред Щәлиле бәла бу. 29 Гава кӧ Иса жь кʹьниште дәркʹәт, тʹәви Аԛуб у Йуһʹәнна рʹаст чунә мала Шьмһʹун у Әндраԝьс. 30 Хԝәсийа Шьмһʹун тʹайеда пʹалдайи бу. Һьнге бона ԝе Исарʹа готьн.
19-25 КАНУНА ПЕШЬН
ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | 2 ПʹАДШАТИ 18-19
«Дьжмьн Чь Щурʹәйи Дьхԝазьн Мә Сьст кьн»
ԝ05 1/8 11 ¶5
Фькьред Сәрәкә жь Кʹьтеба 2 Пʹадшати
18:19-21, 25: Гәло Һьзԛийа тʹәви Мьсьрийа пәйман гьредабу? На. Чахе Рабшак ԝе йәкеда Һьзԛийа нәһәԛ дькьр, әԝи дәрәԝ дькьр. Ӧса жи дәрәԝ дькьр, чахе дьгот, ԝәки йан чь әԝ ньһа тʹәмийа Хԝәде тинә сери. Ле бь рʹасти, Һьзԛийа Йаһоԝарʹа амьн бу у итʹбарийа хԝә тʹәне ԝи дьани.
ԝ10 15/7 13 ¶3
«Нәтьрсә, Әзе жь Тәрʹа Бьбьм Аликʹар»
Рабшак дьхԝәст шьк у тьрс бькьра дьле Исраелийа, ләма жи бь фелбази дәрәԝ дькьр. Әԝи гот: «Гәло әԝ нә [Йаһоԝа йә] кӧ Һизԛийа бьльндщийед пәрьзине у горигәһед ԝи тʹӧнә кьрьн?! . . . Хӧдан жь мьнрʹа гот: ‹Ль дьжи ви ԝәлати рʹабә у хьраб бькә›» (2 Пʹд. 18:22, 25, ИМ). Бь ԝе йәке Рабшак дьхԝәст бьгота, ԝәки Йаһоԝа жь щьмәʹта хԝә рʹази нинә у ләма жи ԝе ԝана нәпарезә. Ле әԝ йәк дәрәԝ бу. Йаһоԝа жь Һьзԛийа у Щьһуйа рʹази бу, чьмки ԝана һʹәбандьна рʹаст вәгәрʹандьбун (2 Пʹд. 18:3-7).
ԝ13 15/11 19 ¶14
Рʹожа Иройин бона Мә Чь те Һʹәсабе Һʹәфт Шьван у Һʹәйшт Сәрок?
14 Пʹадше Асури зома ордийа хԝә Лакишеда лехьстьбу, демәк жь Оршәлиме алийе башур-рʹоавайе. Жь ԝедәре әԝи се ԝәкʹил шандә Оршәлиме, сәва жь щьмәʹта ԝедәре дәʹԝа бькә ԝәки тʹәсмил бьн. Ԝәкʹиле ԝи, сәрнаве кʹижани Рабшак бу, щурʹә-щурʹә метод дьда хәбате, сәва бьгьһижә нета хԝә. Әԝи сәр зьмане Ибрани хәбәр дьда у ԛәԝат дьда хәбате, ԝәки щьмәʹт рʹази бә нәмамийа пʹадше хԝә бькә у тʹәсмили Асурийа бә. Хенщи ԝе йәке, әԝи соз дьда щьмәʹте, ԝәки ԝе ԝана дәрбази әʹрдәки ӧса бькә, кӧ әԝана жь жийине ләзәте бьвиньн (Бьхунә 2 Пʹадшати 18:31, 32). Паше Рабшак дьбежә, ԝәки ча хӧданед мьләтед дьн нькарьбун хьзмәткʹаред хԝә жь дәсте Асурийа хьлаз кьрана, һәма ӧса жи Йаһоԝа ԝе нькарьбә Щьһуйа хьлаз кә. Щьмәʹте сәрԝахти да кʹьфше, хԝә кәрʹ кьр у сәр бӧхдан у дәрәԝед ԝи щаб нәда. Дәрәщед ӧсада хьзмәткʹаред Йаһоԝайи иройин жи хԝә һәма ӧса дьдьнә кʹьфше (Бьхунә 2 Пʹадшати 18:35, 36).
yb74 177 ¶1
Пʹара 2; Алманйа
Әндәмед тʹәшкиләта Насиста, йед кӧ дьһатьнә навкьрьне СС, гәләк щар методед әʹщеб дьданә хәбате, ԝәки мәрьва мәщбур кьн декларасийайе ԛол кьн, кӧ тʹәрка баԝәрийа хԝә дьдьн. Ле әʹщебмайи әԝ ә, чахе һьнәка ԛоле хԝә датанин, СС һе зедә мьԛабьли ԝан дәрдькʹәтьн у әԝана дьзерʹандьн. Карл Кӧрст дьбежә: «Гьртигәһа Насистада Шәʹдед Йаһоԝа жь һʹәмушка зедәтьр дьһатьнә зерʹандьне. Насиста тʹьре ԝәки би ԝи щурʹәйи ԝе бькарьбьн зоре бьдьнә мә һʹәмушка, кӧ декларасийайе ԛол кьн. Әв йәк гәләк щар жь мә дәʹԝа дькьрьн. Һьнәка ԛоле хԝә данин, ле гәләк дәрәщада әԝана мәщбур бун саләке зедәтьр һивийе бьн, ԝәки ԝана жь гьртигәһе аза кьн. Нава ԝи ԝәʹдәйида СС гәләк щар бәр һʹәмушка, әԝед кӧ ԛоле хԝә данибун, рʹәзил дькьрьн. Насиста дьгот кӧ әԝана тьрсонәк у дӧрʹу нә у зоре ԝан дькьрьн, ԝәки пешийа кӧ жь гьртигәһе һәрʹьн, дора баԝәрмәндед хԝә аԝа готи ‹гәрʹина бь ԛәдьр› бькьн».
Хьзна Кʹьтеба Пироз
(2 Пʹадшати 19:37, ИМ) Гава әԝ ль пʹарьстгәһа илаһе [хӧдане] хԝә Нисрох чу сәр чока, Адрам-Мәләк у Сарәсәре кӧрʹед ԝи, рʹабун әԝ бь шура кӧштьн у рʹәвийан һәрема Арарате. Кӧрʹе ԝи Есар-Һаддон ль щийе ԝи бу пʹадша.
it-1 155 ¶4
Археоложи
Мәсәлә, ль гора Кʹьтеба Пироз Пʹадше Асурийайе Санһәриб жь дәсте дӧ кӧрʹед хԝә Адрам-Мәләк у Сарәсәр һатә кӧштьне. Кӧрʹе ԝи Есар-Һаддон сәр тʹәхте ԝи рʹуньшт у бу пʹадша (2 Пʹд. 19:36, 37). Ле ньвисаред Бабилонида һатьбу готьне, кӧ ԝәʹде тʹәвльһәвбуне кӧ 20 Тебетʹе ԛәԝьми, Санһәриб бь дәсте кӧрʹәки хԝә һатә кӧштьне. Берос жи, кʹижан кӧ ԛьрʹна сьсийа Б.Д.М.-да кʹәшише Бабилонийа бу, у ӧса жи Пʹадше Бабилонийа Набонид, кʹижан кӧ ԛьрʹна шәша Б.Д.М.-да дьжит, әв йәк дьготьн. Ле сәр кӧдорәки жь Призма Есар-Һаддон, демәк кӧрʹе Санһәриб кӧ паши баве хԝә бу пʹадша, зәлал ньвисар ә, ԝәки бьред (гәләканида) Есар-Һаддон мьԛабьли баве хԝә рʹабун, әԝ кӧштьн у рʹәвин. Дәрһәԛа ве йәке тʹәрихзан Филип Биберфелд кʹьтеба хԝәда ӧса ньвисийә: «Ньвисаред тʹәрихийа Бабилони, Набонид у Берос шаш дьбун. Тʹәне әʹламәтийа Кʹьтеба Пироз рʹаст дәркʹәт. Әв йәк һатә избаткьрьне бь сайа әʹламәтийа Есар-Һаддон, кӧ һур бь һур әве дәрәще гьли дькә. Бь рʹасти әв тʹәрихийа Бабилонийа у Асурийа Кʹьтеба Пирозда дьһа рʹаст һатийә готьне, нә кӧ канийед Бабилонида. Әв избаткьрьн али мә дькә тедәрхьн, ԝәки әм гәрәке итʹбарийа хԝә кʹижан канийе биньн, һәрге әʹламәтийа каникә дьн у ньвисаред Кʹьтеба Пироз һәв нәгьрьн» («Universal Jewish History», 1948, Пʹара I, рʹупʹ. 27).
(Марԛос 1:31-45) Иса жи чу незик, дәсте ԝе гьрт рʹакьр у тʹайе же бәрʹда, рʹабу бәрдәсти ԝанрʹа кьр. 32 Еваре, гава рʹо чу ава, һʹәму нәхԝәш у йед щьнакʹәти анинә щәм ԝи. 33 Тʹәмамийа щьмәʹта бажер ль бәр дери щьвийа. 34 Иса гәләк мәрьвед бь нәхԝәшийед щурʹә-щурʹә ԛәнщ кьрьн. Гәләк щьн жи дәрхьстьн у нәдьһьшт кӧ щьн хәбәр дьн, чьмки щьна заньбу кӧ әԝ кʹи йә. 35 Ԛәрәбәрбанга сьбәһе рʹабу, дәркʹәт чу щики хәԝлә у ԝьр дӧа кьр. 36 Шьмһʹун у йед тʹәви ԝи ль Иса гәрʹийан 37 у гава кӧ ԝан әԝ дит, готьне: «Һʹәму ль тә дьгәрʹьн». 38 Иса ԝанрʹа гот: «Әм һәрʹьнә гӧнд-бажаред незик, ԝәки әз ль ԝан дәра жи даннасин кьм, чьмки әз бона ве йәке һатьмә». 39 У ль тʹәмамийа Щәлиле дьгәрʹийа, кʹьништед ԝанда даннасин дькьр у щьн дәрдьхьстьн. 40 У йәки кʹоти һат, ль бәр Иса чок да, рʹәща же кьр у готе: «Һәгәр тӧ бьхԝази, дькари мьн паԛьж ки». 41 Гӧне Иса пе һат, дәсте хԝә дьреж кьр ле кʹәт у готе: «Әз дьхԝазьм. Паԛьж бә!» 42 У пәй ве готьнерʹа дәстхԝәда кʹотибун же чу у әԝ паԛьж бу. 43 Иса перʹа-перʹа әԝ дәрхьстә дәр, һʹьшк тʹәми ль ԝи кьр 44 у ԝирʹа гот: «Бьньһерʹә тʹӧ кәсирʹа тьштәки нәбежи, ле һәрʹә хԝә нишани кʹаһин кә у чаԝа кӧ Муса тʹәми дайә, һʹәдийа хԝә бьдә, ԝәки һʹәмуйарʹа бьбә шәʹдәти, кӧ тӧ паԛьж буйи». 45 Ле әԝ мәрьв дәркʹәт дәстпекьр ашкәрә гот у әва йәка бәла кьр, ӧса кӧ Иса иди нькарьбу ашкәрә бьчуйа бажарәки, ле жь бажер дәр ль щийед хәԝлә дьма. У щьмәʹт жь һәр алийава дьһатьнә щәм ԝи.
26 КАНУНА ПЕШЬН-1 ЧЬЛӘЙЕ
ФЬКЬРЕД ԚИМӘТ ЖЬ ХӘБӘРА ХԜӘДЕ | 2 ПʹАДШАТИ 20-21
«Дӧакьрьн Йаһоԝа Һелан Дькә Кʹар Бькә»
ip-1 394 ¶23
Баԝәрийа Пʹадша Һатә Хәлаткьрьне
23 Чахе Санһәриб мьԛабьли Щьһудайе дәркʹәт, Һьзԛийа Пʹадше Щьһудайе гьран нәхԝәш кʹәт. Ишайа пʹехәмбәр ԝирʹа дьбежә, ԝәки әԝе бьмьрә (Ишайа 38:1). Пʹадше 39 сали гәләк дьлтәнг дьбә. Әԝ нә кӧ тʹәне бона сьһʹәт-ԛәԝата хԝә бәр хԝә дькʹәвә, ле ӧса жи бона ахьрийа щьмәʹта хԝә. Оршәлим у Щьһуда һʹаләки гьранда бун, чьмки Асурийа дьхԝәстьн һʹьщуми сәр ԝан бькьн. Һәрге Һьзԛийа бьмьрийа, кʹи ԝе рʹебәрийа шәрʹе тʹәви Асурийа бькьра? Һьм жи ԝи чахи кӧрʹе Һьзԛийа тʹӧнә бу, кӧ паши ԝи сәрԝерти бькьра. Һьзԛийа бь кʹәла дьле хԝә дӧа дькә у бь дьрозга лавайа Йаһоԝа дькә кӧ рʹәʹма хԝә ԝи бинә (Ишайа 38:2, 3).
Бь Һʹәмуйа Дьле Хԝә Йаһоԝарʹа Хьзмәт кьн
16 Ԝәʹдә дәрбаз бу у Һьзԛийа ӧса нәхԝәш кʹәт кӧ бәр мьрьне бу. Әԝи дӧада лавайа кьр, ԝәки Йаһоԝа бинә бира хԝә кӧ әԝ ча амьн бу Жерʹа. Йаһоԝа щаба дӧайе ԝи да у ле ԛәнщ кьр. (Бьхунә 2 Пʹадшати 20:1-3.) Жь Кʹьтеба Пироз әм заньн ԝәки иро Йаһоԝа мә бь кʹәрәмәт ԛәнщ накә у әʹмьре мә жи дьреж накә. Ле йәкә, әм дькарьн мина Һьзԛийа баԝәр бьн ԝәки Йаһоԝа ԝе али мә бькә. Әм жи дькарьн Йаһоԝарʹа әви гьли бежьн: «Йа Йаһоԝа, лава дькьм, бинә бира хԝә, чаԝа әз бь амьни у бь һʹәмуйа дьл ль бәр тә дьгәрʹийам, ДТʹ». Гәло һун баԝәр дькьн ԝәки Йаһоԝа дькарә у дьхԝазә аликʹарийе бьдә ԝә, һәла һе жи чахе һун нәхԝәш ьн? (Зәб. 41:3)
g01 7/22 13 ¶4
Дӧа Ча Дькарә Али Мьн Бькә?
Ԝәʹде бәре һьнә меред бь баԝәрийа ԛәԝи, рʹастә-рʹаст у һәла һе бь кʹәрәмәти жи щаба дӧайед хԝә дьстандьн. Мәсәлә, чахе Һьзԛийа Пʹадша гьран нәхԝәш кʹәт, дәстпекьр лавайа Хԝәде бькә кӧ ԝи хьлаз кә. Хԝәде щаба ԝи да: «Дӧайа тә бьһистьм, һестьред чʹәʹвед тә дитьм; а вай, әзе тә ԛәнщ бькьм» (2 Пʹадшати 20:1-6). Хԝәде али гәләк мер у кʹӧлфәтед дьн жи дькьр, йед кӧ ԝирʹа амьн бун (1 Самуйел 1:1-20; Данийел 10:2-12; Кʹаред Шандийа 4:24-31; 10:1-7).
Хьзна Кʹьтеба Пироз
(2 Пʹадшати 21:13) У әзе бәне Самәрийе йе пиване у шакӧла [тʹәрәзә] мала Аһаб бь сәр Оршәлимева бьшьдиньм у зьламәк чаԝа сәһанәке паԛьж дькә, паԛьж дькә у ль сәр рʹу ԝәрдьгәрʹинә, әзе Оршәлиме жи ӧса паԛьж бькьм.
it-2 240 ¶1
Тʹәрәзәйа Рʹасткьрьне
Тʹәрәзә лазьм бу сәва кӧ авайи рʹаст бе авакьрьне, йан жи пебьһʹәсьн әв авайи йе һьлшандьне йә йан на. Дәрһәԛа бьнәлийед Оршәлимейә сәрһʹьшк, Йаһоԝа пʹехәмбәрти кьр: «Бәне Самәрийе йе пиване у шакӧла [тʹәрәзә] мала Аһаб бь сәр Оршәлимева бьшьдиньм». Чахе Йаһоԝа Самәрийа у мала Аһаб бь симболик чап кьр, әԝи дит ԝәки әԝана алийе намусийеда хьраб бунә у гәрәке бенә кʹӧтакьрьне. Хԝәде дьхԝәст бь ԝи щурʹәйи диԝана Оршәлиме у сәрԝеред ԝе жи бькә. Һʹәрамийа шәһәр әʹйан бу у ахьрийе әԝ һатә һьлшандьне. Әв йәк сала 607 Б.Д.М.-да ԛәԝьми (2 Пʹд. 21:10-13; 10:11). Бь сайа Ишайа пʹехәмбәр Йаһоԝа сәрԝеред Оршәлимейә ԛӧрʹә у зӧлмрʹа әʹлам кьр ԝәки хәзәбәкә гьран ԝе бинә сәре ԝан. Әԝи гот: «Әзе һәԛийе бькьм бәне пиване у рʹастийе бькьм шаԛӧл [тʹәрәзә]» (Иш. 28:14-19, ИМ).
(Марԛос 2:1-15) Пәй чәнд рʹожарʹа Иса вәгәрʹийа Кәфәрнаһуме. Һьнге һатә бьһистьне, кӧ әԝ малда йә. 2 Маледа һаԛас мәрьв щьвийан, һʹәта кӧ ль бәр дери жи щи-сьтʹар тʹӧнәбу. Иса хәбәра Хԝәде әԝ һин дькьрьн. 3 У мәрьв һатьн, жь нав ԝанда чар мәрьва шьлушәʹтәк һьлдабун данинә щәм Иса. 4 Ле жь дәст әʹлаләте рʹе нәдитьн кӧ незики Иса буна, ԝана бане ханийе кӧ Иса теда бу ԛӧл кьр у мәрьве шьлушәʹт бәрʹева дахьстьнә жере. 5 Гава кӧ Иса баԝәрийа ԝан дит, готә йе шьлушәʹт: «Лаԝо, гӧнед тә һатьнә бахшандьне». 6 Жь ԛанунзана һьнәк ԝьра рʹуньштьбун у дьле хԝәда дьготьн: 7 «Әви һан чьма ӧса хәбәр дьдә ван кʹьфьрийа дькә? Пештьри Хԝәде кʹи дькарә гӧна бьбахшинә?» 8 Дәстхԝәда рʹӧһʹе Исава әʹйан бу кӧ әвана аһа дьфькьрьн, әԝи гот: «Һун чьма тьштед аһа дьле хԝәда дьфькьрьн? 9 Кʹижан рʹьһʹәт ә, шьлушәʹтрʹа бежьн: ‹Гӧнед тә һатьнә бахшандьне?› йан бежьне: ‹Рʹабә бәрʹа хԝә һьлдә у бьгәрʹә?› 10 Ле ԝәки һун бьзаньбьн кӧ һʹӧкӧме Кӧрʹе Инсан һәйә ль сәр әʹрде гӧна бьбахшинә . . .» 11 готә йе шьлушәʹт: «Әз тәрʹа дьбежьм, рʹабә бәрʹа хԝә һьлдә, һәрʹә мала хԝә». 12 Әԝ жи перʹа-перʹа ль бәр чʹәʹве һәр кәси рʹабу, бәрʹа хԝә һьлда, дәркʹәт у чу. Һʹәму жи һʹәйири ман, шькьри данә Хԝәде у готьн: «Мә тьштәки ӧса тʹӧ щар нәдитийә!» 13 Иса диса чу дәве голе. Тʹәмамийа әʹлаләт дьһатә щәм ԝи у әԝи жи әԝ һин дькьрьн. 14 Чахе Иса рʹеда чу, Леԝийе кӧрʹе Һалфаԝо ль щийе хәрщһьлдане рʹуньшти дит у готе: «Пәй мьн ԝәрә». Әԝ жи рʹабу пәй Иса чу. 15 Гава Иса мала Леԝида сәр сьфре бу, гәләк хәрщгьр у гӧнәкʹар тʹәви ԝи у шагьртед ԝи ль сәр сьфре рʹуньштьбун, чьмки йед пәй ԝи дьчун гәләк бун.