Чь те Һʹәсабе Дийаре Мьрийа?

ДЬ КʹЬТЕБА Әʹйанти 20:13 орижиналеда, дәwса хәбәра «Дийаре Мьрийа», хәбәра Йунани һадис те хәбьтандьне. Ле ль сәр зьмане Ибрани әв хәбәр ча шеол те wәлгәрʹандьне. Әв дӧ хәбәр дь Кʹьтеба Пирозда wәкә 70 щар һатьнә ньвисаре, у гәлә щар те хәбьтандьне чахе хәбәрдан дәрһәqа мьрьне дьчә. Мәсәлә, дь һьнә wәлгәрʹандьнeд Кʹьтеба Пирозда хәбәра «Шеол» у «Һадис», те wәлгәрʹандьне ча, «дийаре мьрийа», «мәзәл», «чʹәл», «щәʹньм» йан жи «wаре мьрийа». Ле дь гәлә зьманада тʹӧнәнә хәбәрeд ӧса, wәки мәʹна хәбәра «Шеол» у «Һадис» рʹаст дәрбази мәрийа бькьн. Wәрә әм пебьһʹәсьн, һәла «шеол» у «һадис», бь рʹастийе чь тенә һʹәсабе. Чьмки бь ве йәке әме пебьһʹәсьн, кӧ хәбәра «Дийаре Мьрийа», йе кӧ дь wәлгәрʹандьна Кʹьтеба Пирозә ль сәр зьмане кӧрманщида дәwса «Шеол» у «Һадис» ньвисар ә, ча гәрәке бе фәʹмкьрьне, у ӧса жи wе сәва мә зәлал бә, wәки һʹәчʹи зәʹф жь мьрийeд мә бь рʹастийе ль кʹидәре нә.

Дь Кʹьтеба Wаиз 9:10-да, ньвисар ә: «Ль мәзәлда [Шеоле], йа кӧ тӧйе һәрʹи, шьхӧл у фькьр, занәбун у билани тʹӧнә (ДТʹ)». Жь вьр әм сәрwахт дьбьн, кӧ Шеол һәйә мәзәл. Ле гәло ль вьр дәрһәqа кʹижан мәзәли хәбәрдан дьчә? Дьбәк тʹәне дәрһәqа мәзәләки? На. Чьмки гава дь Кʹьтеба Пирозда хәбәрдан дәрһәqа тʹьрбе йан Мәзәле дьчә, дь орижиналеда нә кӧ шеол у һадис тенә ньвисаре, ле гьлийeд дьне (Дәстпебун 23:7-9; Мәтта 28:1). Бәле, хәбәра «Шеол» найе һʹәсабе әw мәзәл, кʹидәре кӧ чәнд мәри һатьнә дәфьнкьрьне (Дәстпебун 49:30, 31).

Ча жь Кʹьтеба Пироз те кʹьфше «Шеол» йан «Һадис», әв һәйә Мәзәләки һе гәлә мәзьн у фьрә. Мәсәлә, дь кʹьтеба Ишайа 5:14-да ньвисар ә, wәки Шеоле «qьрʹька хwә фьрә кьр у бепиван дәве хwә вәкьр». Рʹаст ә шеоле ида гәләк мәри даqӧрчʹандийә, әw тʹӧщар набежә: «Бәс ә!» (Мәтʹәлок 30:15, 16). Шеол жь Мәзәла, һе мәзьнтьр ә у «qәт тʹер набә» (Мәтʹәлок 27:20). Шеол тʹӧ щар тʹьжи набә. Хьлазийа wи тʹӧнә. Демәк Шеол йан Һадис, бь рʹастийе найе һʹәсабе щик ль сәр әʹрде, йан бьне әʹрде, йан жи wәлате мьрийа. Шеол те һʹәсабе Мәзәле һʹәму мьрийа, йeд кӧ һатьнә чʹәʹлкьрьне. Һʹәчʹи зәʹф жь мьрийа һәма ль wе дәре нә.

Ньһа әм һе рʹьнд фәʹм дькьн мьрийeд мә ль кʹидәре нә. Жь Кʹьтеба Пироз те кʹьфше кӧ әw мәри йeд кӧ дь Шеоледа ньн, демәк дь Мәзәле һʹәму мьрийада ньн, әwана wе бенә сахкьрьнеa (Ибо 14:13; Кʹарeд Шандийа 2:31; Әʹйанти 20:13). Ӧса жи жь Кʹьтеба Пироз әм педьһʹәсьн, wәки дь Мәзәле һʹәму мьрийада нә кӧ тʹәне әw мәри нә, йeд кӧ Йаһоwарʹа qӧльх кьрьнә, ле ӧса жи гәлә жь wан мәрийа, йeд кӧ Йаһоwарʹа qӧльх нәкьрьнә (Дәстпебун 37:35; Зәбур 55:15). Дәрһәqа ве йәке Кʹьтеба Пироз дьбежә, wәки «һʹәму һәq у нәһәqе жь мьрьне рʹабьн» (Кʹарeд Шандийа 24:15).