Watchtower LEBRALE OKWA INTANETI
Watchtower
LEBRALE OKWA INTANETI
Lhukonzo
  • E BIBLIA
  • EBITABU
  • EMIHINDANO
  • fy esu. 8 olhup. 90-102
  • Theghaya Amaka Wawu Okwa Mibere Eyanga Tsandya

Ebya wamasombolha simuli evidiyo

Bolho-bolho, hamabya obutsibu evidiyo yikanza eriyako.

  • Theghaya Amaka Wawu Okwa Mibere Eyanga Tsandya
  • Embiitha ey’Eribana Obutseme omw’Amaka
  • Emithwe Mike-mike
  • Omwatsi Owasosene
  • NINDI OYUKENDI KANGIRIRYA ABAANA BAWU?
  • AMALENGEKANIA WA NYAMUHANGA AWAHAMBIRE OKWA MYATSI Y’ENGYINGO
  • OMUBIIRI OWA ABABUTHI BATHOLERE IBAKOLERA EKA
  • ABANYWANI B’ABAANA BENYU
  • NI BY’ERIYITSEMESYA EBISOSIRE BITHI?
  • EKA YAWU YANGANA SINGURA EKIHUGHO
  • Eka Yawu Yanga Tsema Yithi?—Ekitsweka 2
    Tsemera Engebe Kera na Kera!—Erigha e Biblia omw’Ikanirania
  • Ababuthi—Muwathikaye Abaana Benyu Erianza Yehova
    Akaleberyo Akakarangirira Obwami Bwa Yehova (Eby’Erigha) (2022)
  • Kangiriraya Omwana Wawu Eritsuka Omwa Bulere
    Embiitha ey’Eribana Obutseme omw’Amaka
Embiitha ey’Eribana Obutseme omw’Amaka
fy esu. 8 olhup. 90-102

Esura ey’Omunani

Theghaya Amaka Wawu Okwa Mibere Eyanga Tsandya

Ekisasani okwa lhupapura 91

1-3. (a) Emibere eyanga tsandya eka yikasira omwa syonzira syahi? (b) Ni thendi ghemera okwa lhuhandi lhughuma lyahi erya ababuthi bakayithagha omw’itheya eka yabu?

WULI okw’itheghekania omwana wawu aghende okwa sukuru, aliriryo, embulha yine muwa. Wangakolha ki? Mbwino wukendi leka aghende isyambere ekyambalho kyosi-kyosi ekyanga mutheya okwa mbulha? Kutse wukendi mwambalya ebyambalho bingyi ebyanga leka iniathathoka erilyatha? Omwa kwenene, okw’ebi, sihali ekya wangakolha. Wukamwambalhaya ebyangaleka iniathatsapa bisa.

2 Kuthya, ababuthi batholere ibasondya enzira eyitha seghemere okwa lhuhandi lhughuma eritheya eka yabu okwa mibere eyikasira omwa syonzira nyingyi eyanga tsandya yo, ng’eby’eriyitsemesya, eby’amakuru, ab’olhulengo lhughuma, n’okwa bundi buthuku okw’amasukuru. Abandi babuthi bakatsomana kuke kutse ibatha yira ekya bakakolha eritheya eka yabu. Abandi, ibalhangira ebyosi ebikalhua eyihya mwa bibi, neryo ibakalha kutsibu okw’abaana babu erileka ibayowa nga bakabendekeribawa. Mbwino kyangana thokekana erithendi ghemera okwa lhuhandi lhughuma?

3 Ee, kyangana thokekena. Erilhabirirania siriwithe mughaso kandi lyangana lhwiririra mw’ebitsibu. (Omugambuli 7:16, 17) Aliriryo ibbwa ababuthi Abakrisitayo bakathoka bathi eringania-ngania emyatsi bakatheya eka yabu? Thulebaye esyonzira isathu: eby’ekisomo, eby’abanywani, n’eby’eriyitsemesya.

NINDI OYUKENDI KANGIRIRYA ABAANA BAWU?

4. Ababuthi Abakrisitayo batholere ibalhangira bathi ekisomo?

4 Ababuthi Abakrisitayo bakathwalha ekisomo mw’eky’omughaso. Banakyasi ngoku esukuru yikawathikaya abaana erisoma, erihandika, n’erikanirania, kuthya n’eri ghunza h’ebitsibu birebe. Kandi yitholere iya bawathikya ngoku bang’igha. Amenge aw’abaana bakabana okwa sukuru angana bawathikya erisingura nomuhane ebitsibu omwa kihugho. Eryongera okw’ekyo, ekisomo kibuya kyangana bawathikya erikolha ebindu ebyuwene.—Emisyo 22:29.

5, 6. Abaana bangabana bathi okwa sukuru kw’emyatsi ey’amabehi eyihambire okwa myatsi y’engyingo?

5 Aliriryo, kandi esukuru yikaletha abaana bawu ba haghuma n’abandi baana—abangyi okw’ibo ibabya ibawithe amalengekania awathuwene. Ng’eky’erileberyako, thulebaye amalengekania wabu owahambire okwa myatsi y’engyingo n’ey’esyongeso. Omwa sukuru nguma ey’esiniya e Nigeria, omusika oyuwabya musingiri tsutsutsu iniakabera erihabulha abanya sukuru balikyabo okwa myatsi ey’engyingo. Ibakamuthegha amathwe, nomwakine indi ebyosi ebyabya akakania ebikalhua omwa bitabu ebihambire okwa by’obusingiri byabya by’ekidoma-doma. Abandi bambesa mubakolha ngoku abya akabugha. Ekya lhwiririramu, omumbesa mughuma mwatwekwa neryo mwaholha akanza er’iha mw’obukule.

6 Eky’obulighe, eyindi myatsi ey’amabehi eyikabanika okwa sukuru eyihambire okwa myatsi y’engyingo, siyirilhua omw’abaana basa, yikalhua n’omw’abasomesya. Ababuthi bangyi bakapona amathendekero akakangirirya abaana okwa myatsi ey’engyingo ahathe erikania okwa misingyi y’esyongeso n’olhukwamirwa olhwa banga bana. Mama mughuma oyuwabya awithe omumbesa ow’emyaka 12, mwabugha athi: “Thwikere omwa kitsweka ekiri mw’ekidini-dini kinene, aliriryo eritsuka omw’amathendekero ow’esiniya, bakaghabira abaana b’esukuru by’esyokondomu!” Iyo n’iba wiwe mubahambwako bakaminya omwana wabu ow’obukali ngoku abalhwana ab’olhulengo lhwiwe bali mutsuka erimuthetha. Ababuthi banga theya bathi eka yabu okwa mibere mibi ng’eyi?

7. Emyatsi y’amabehi eyihambire okwa myatsi y’engyingo yanga rwanisibwa yithi?

7 Nina kibuya erikuha-kuhania abaana erikania okwa kindu kyosi-kyosi ekihambire okwa myatsi y’engyingo? Eyihi. Ni kibuya iwe iwuwene-wene erikangirirya abaana bawu okwa myatsi y’engyingo. (Emisyo 5:1) Ni kwenene, omwa bitsweka ebye Bulaya ne North America, ababuthi bangyi bakakwa esisoni erikania okw’omwatsi oyu. Kuthya, n’omwa bindi bitsweka ebya Afirika, ababuthi sibali kanaya kutsibu okwa myatsi y’engyingo n’abaana babu. Thatha mughuma e Sierra Leone akabugha athi, “Sikiri omwa buhangwa bw’Afirika erikolha bathya.” Abandi babuthi bakayowa bathi erikangirirya abaana okwa myatsi y’engyingo ni baha amenge awakendi leka ibakolha eby’obutswatswa! Aliriryo, Nyamuhanga akiwithe kw’amalengekania ki?

AMALENGEKANIA WA NYAMUHANGA AWAHAMBIRE OKWA MYATSI Y’ENGYINGO

8, 9. Ni mwatsi wahi owatholere owahambire okwa myatsi y’engyingo owali omwa Biblia?

8 E Biblia yikakanganaya ndeke-ndeke ngoku si kibi erikania okwa myatsi y’engyingo omwa mibere eyuwene. Omwa Israeli, abandu ba Nyamuhanga mubabwirwa indi bahindane haghuma, imwamuli ‘n’abaana’ babu, erihulikirira Emighambo ya Musa yikasomwa. (Eryibuka Ebihano 31:10-12; Yosua 8:35) Emighambo muyakania kinyamwisi okwa myatsi y’engyingo, imwamuli omukali erighenda okw’okwezi, erilhua mw’obuhalya, obusingiri, oburaghane, erikolha emyatsi y’engyingo n’omundu ow’olhubuthu ng’olhwawu, omuhughu, n’okwa bisoro. (Abalawi 15:16, 19; 18:6, 22, 23; Eryibuka Ebihano 22:22) Ibakabya babirighunza erisoma, ahathe erithika-thika, ababuthi babya bawithe bingyi eby’erisoborera abaana babu ababya bakanza eriminya bingyi.

9 Hane emyatsi eyiri omwa kitabu eky’Emisyo esura eya kathano, ey’omukagha, n’ey’omusanju eyikakanganaya erihabulha ery’olhwanzo erya ababuthi bangaha erihambire okw’akabi akakalhwiririra omwa busingiri. Emilhondo eyi, yikakanganaya ngoku omundu okwa bundi buthuku angana thebibwa erikolha obusingiri. (Emisyo 5:3; 6:24, 25; 7:14-21) Aliriryo yikakangiriraya yithi ni kibi, kandi mukalhwiririra akabi, kandi yikaha obusondoli eriwathikya abalere eriyihighulha okwa busingiri. (Emisyo 5:1-14, 21-23; 6:27-35; 7:22-27) Eryongera okw’ekyo, obusingiri buhukene okwa tseme ey’emyatsi y’engyingo eyihamulirwe abathahenie. (Emisyo 5:15-20) Eki ka ni ky’erileberyako kibuya eky’erikangirirya ekya ababuthi banga kwama!

10. Busana naki eryeghesya abaana b’amalengekania wa Nyamuhanga awahambire okwa myatsi y’engyingo sikiri leka bakasingira?

10 Mbwino erikangirirya ng’eri likaleka abaana ibasingira? Kwabithe bithya, e Biblia yikakangiriraya yithi: ‘Abathunganene bakalhamibawa busana n’eriminya.’ (Emisyo 11:9) Wunanzire erilhamya abaana bawu b’okwa mibere mibi eyiri omwa kihugho kino? Thatha mughuma mwabugha athi: “Thwabirilengaho erikania n’abaana eritsuka omwa bulere okwa myatsi y’engyingo ahathe eribisirira. Busana n’eki, bakabya bakowa abandi baana bakakania okwa myatsi y’engyingo, sibali leghanayo. Sikiribya kihyaka okw’ibo.”

11. Abaana banga kangiriribwa bathi lyolho-lyolho okwa myatsi eyihambire okwa bitsweka by’olhubuthu?

11 Ngoku kikanibweko omwa syosura esy’enyuma, erikangirirya abaana okwa bitsweka eby’olhubuthu litholere eryatsuka lhuba. Obuthuku bune mulhaba, batholere ibakangiriribwa nga ni bitsweka byahi eby’okwa mubiri ebitholere eritheghibwa. Ababuthi abosi babiri batholere ibakangirirya abaana babu ngoku ebitsweka by’olhubuthu ni by’embaghane okwa bindi bitsweka eby’omubiri, ngoku sibitholere erihambwako kutse erikanganibwa abandi, n’erikanibwako omwa mibere eyithuwene. Abaana bane mukulha, batholere ibabwirwa ngoku omulhume n’omukali bakasanga-sangana nuku banga butha omwana. Bathe bahika omwa buthuku bw’erinyetha, batholere ibabya ibabiriminya esyombinduka esyabanga bana. Ngoku kikanibweko omwa Sura eya 5, erikangirirya ng’eri lyangana theya abaana okw’ithendi kolebwa kw’ebyeriina.—Emisyo 2:10-14.

OMUBIIRI OWA ABABUTHI BATHOLERE IBAKOLERA EKA

12. Ni malengekania wahi awathuwene aw’akabera erikangiriribwa okw’amathendekero?

12 Ababuthi batholere ibabya ibana yitheghekire erirwanisya awandi mabehi awanga kangiriribwa okwa sukuru—amalengekania aw’ekihugho-hugho ng’eribugha indi ebindu bya yibuthukira, akasolholho ak’ebihanda, kutse amalengekania aw’eribugha indi sihali ekwenene. (1 Abanya Korinto 3:19; Linganisaya Enzuko 1:27; Abalawi 26:1; Yoane 4:24; 17:17.) Abakulhu bangyi ab’amathendekero bakahira omuwatho munene w’okw’isoma kali-kali. Nomwakine indi omwatsi ow’erithasyongera okwa kisomo kyawu ni w’eriyithwiramu, abandi basomesya bakabugha bathi y’enzira nguma nyisa ey’eribanira mw’endeke.a—Esyonyimbo 146:3-6.

13. Abaana abakasoma banga theghibwa bathi okw’amalengekania awathuwene?

13 Ababuthi erithoka erirwanisya ndeke erikangirirya ery’amabehi, batholere ibaminya ebya abaana babu bakakangiriribawa. Neryo inywe babuthi, mukiminye ngoku nenyu muwithe omubiiri w’erikolera eka! Mukanganaye ngoku mutsomene erisoma ly’abaana benyu. Mukanaye nabu bakalhua okwa sukuru. Mubabulhaye ebya bak’igha, ebya banzire kutsibu, n’ebikabakalira kutsibu. Mulebaye emibiiri eya bakahebawa ey’erikolera eka, ebya bakahandika, n’erilebya ngoku bakakolha ebirengesyo. Mulengeho eriminya abasomesya babu. Mukakasaye abasomesya ngoku mukasima ebya bakakolha kandi ngoku mwanzire eriwathikya omwa nzira yosi-yosi eya mwanga thoka.

ABANYWANI B’ABAANA BENYU

14. Busana naki abaana abanzire Nyamuhanga batholere ibasombolha abanywani babuya?

14 “Ekyo wak’ighira hayi?” Ni babuthi bangahi ababiribulya ekibulyo ekyo, bakakukubalha busana n’ekindu eky’omwana wabu alya bugha kutse alya kolha ekikabya nga sikitholere? Kandi ni mirundi mingahi eky’erisubirya eribya ikihambire okwa munywani muhya-muhya okwa sukuru kutse omw’abaliranwa? Inga, abanywani bethu bangana leka ithwa kolha ebibuya kutse ebithuwene, nomuthwangabya ithukulire kutse ithuli balere. Omukwenda Paulo mwakunga athi: ‘Simuthebibawe, kundi abira babi bakatsandaya omuthima mubuya.’ (1 Abanya Korinto 15:33; Emisyo 13:20) Kwilhabirirya kyolhobire eminyethu erithebibwa n’abaana ab’olhulengo lhwabu. Bakabya nga bakayithika-thikira kandi n’okwa bundi buthuku bangana yowa ibanzire kutsibu eritsemesya abanywani babu. Neryo kwehi, ka kyangabya ky’omughaso ibo erisombolha abanywani babuya!

15. Ababuthi banga sondolha bathi abaana babu omw’isombolha abanywani?

15 Ngoku obuli mubuthi wosi anasi, mughulhu wosi abaana sibali thoka erithwamu ndeke; bakayithagha obusondoli. Si mwatsi ow’erikwama kya basombolera abanywani. Aliriryo, bane mukulha, bakangiriraye eribya n’obuyitheghererya kandi bawathikaye baminye nga ni mibere yahi eya banga sondya omw’abanywani. Omubere mukulhu ly’erianza Yehova n’erikolha ebibuya embere siwe. (Mariko 12:28-30) Bakangiriraye erianza n’erisikya abakakanaya ekwenene, ab’olhukeri, abenge, n’abakakolha n’omuhwa. Omw’igha ery’eka, wathikaya abaana balhangire emibere ng’eyi omw’abandu abakanibweko omwa Biblia n’erilhangira emibere eyiri ng’eyo omw’abandi abali omwa kithunga. Hira h’eky’erileberyako kibuya omw’ikolesya enzira iyan’eyo wukasombolha abanywani bawu.

16. Ababuthi banga labirira bathi abaana babu bakasombolha abanywani?

16 Mbwino wunasi abanywani b’abaana bawu? Busana naki iwutha bwira abaana bawu wuthi babalethe eka nuku wanga balholhako? Kandi wangana bulya abaana bawu eby’abandi baana bakalengekanaya okw’abanywani babu aba. Mbwino basibwe ng’abakakanganaya obuthaleghulha kutse ng’abawithe engebe eya kange-kange? Bamabya ibawithe engebe y’esyombandi ibiri, muwathikaye abaana benyu erighanirya okwa kyanga leka abanywani ng’aba ibabatsandya. (Esyonyimbo 26:4, 5, 9-12) Mwamalhangira omw’omwana wenyu mw’esyongeso esithuwene, emyambalire, emibere, kutse emikanirye, ikyangana bayithaghisya erikania nayu okw’abanywani biwe. Omwana wenyu anganabya iniakasiba n’omunywani oyukamukangiriraya emitse mibi.—Linganisaya Enzuko 34:1, 2.

17, 18. Eryongera okw’ikunga abaana eribya n’abanywani babi, ni buwathikya bwahi obw’omughaso obwa ababuthi banga baha?

17 Kandi ibbwa sikirighunza erikwama kya kangirirya abaana benyu eriyihighulha okw’abanywani babi lisa. Mubawathikaye eribana abanywani babuya. Thatha mughuma akabugha athi: “Ithukabera erilengaho eribabanira ekindi kindu. Neryo esukuru yabere yikanza omwana wethu abye mughuma w’okw’abasathi b’omupira, ingye na mukali waghe muthwa mw’ikalya n’erikania nayu ekikaleka ekyo ikyabya isikilhondo kibuya—busana n’abanywani abahya-bahya abangabana yo. Aliwe ibbwa muthwahanulha eriletha abandi baana erilhua omwa kithunga n’erithwalha abosi omwa kitsweka eky’eriyitsemeseryamu eriyasatha nabu omupira. Ekyo mukyaghunza h’ekitsibu.”

18 Ababuthi ab’amenge bakawathikaya abaana babu eribana abanywani babuya n’erisangira haghuma nabu omwa by’eritsemesya ebyuwene. Aliriryo, omwatsi ow’eby’eriyitsemesya oyu akalethera ababuthi bangyi b’ebindi bitsibu.

NI BY’ERIYITSEMESYA EBISOSIRE BITHI?

19. Ni by’erileberyako byahi ebiri omwa Biblia ebikakanganaya ngoku si kihalyo amaka eriyitsemesya?

19 E Biblia yikanatsweba eriyitsemesya? Eyihi nahake! E Biblia yikabugha yithi hali ‘omughulhu w’eriseka n’omughulhu w’erisatha.’b (Omugambuli 3:4) Abandu ba Nyamuhanga omwa Israeli eya kera babya banzire omuziki n’erihotholha, amasatha, n’eriya esyondekerano. Yesu Kristo mwaghenda omwa bugheni bunene obw’obuheruki ‘n’erirya inene’ erya Matayo Omulawi akolha busana nayu. (Luka 5:29; Yoane 2:1, 2) Kilhangirikire ngoku Yesu mwatha ghania abandi eriyitsemesya. Kwesi, amaseka n’eriyitsemesya sibilhangirawe ng’ebihalyo omwa nyumba yawu!

Ekisasani okwa lhupapura 99

Eriyitsemesya eryuwene, ng’ery’eka eyi erisomera haghuma, lyangana wathikya abaana erigha n’erikulha bunyakirimu

20. Ababuthi batholere ibabya iban’ibukire ki bakasombolera ab’eka yabu b’eby’eriyitsemesya?

20 Yehova ni “Nyamuhanga oyutsemire.” (1 Timoteo 1:11, NW) Busana n’ekyo eriramya Yehova litholere irya thulethera etseme, butsira erithulethera obulighe omwa ngebe. (Linganisaya Eryibuka Ebihano 16:15.) Ni ky’obuhangwa abaana eribya omwa bitsange n’eribya n’akaghalha kanene akanga kolesibwa omw’amasatha n’omwa by’eriyitsemesya. Amasatha awuwene siry’erikwama kya yitsemesya lisa. Ni nzira eyo omwana ak’ighiramu n’erikulha. Omwiny’eka yuwithe olhukwamirwa olhw’eriha eka yiwe y’ebiyithawa omwa mibere yosi, imwamuli n’eby’eritsemesya. Aliriryo, kikayithaghisaya erithendi ghemera okwa lhuhandi lhughuma.

21. Ni kabi ki akali omw’eby’eriyitsemesya munabwire?

21 Omwa “biro by’enyuma-nyuma” eby’emilyambo bino, ekihugho kyoswire mw’abandu ‘abanzire eriyitsemesya aliriryo isibanzire Nyamuhanga,’ ngoku kya lhaghulhawa omwa Biblia. (2 Timoteo 3:1-5) Abangyi, eby’eritsemesya bya bakahira embere omwa ngebe. Kundi hali eby’eriyitsemesya binene, kyangana lhoba erithendi hira eby’omughaso munene by’embere. Eryongera okw’ekyo, eby’eriyitsemesya bingyi ebiriho lino bihambire okwa by’obutswatswa, obutsindi, erikolesya emibatsi eyikathamiraya, n’eyindi mitse mibi eyikalire. (Emisyo 3:31) Ni kyahi ekyanga kolhwa eritheya abalere okwa by’eriyitsemesya ebithuwene?

22. Ababuthi banga kangirirya bathi abaana babu erithoka erisombolha ndeke eby’eriyitsemesya?

22 Ababuthi batholere ibahira h’olhubibi n’ebilhaghiro. Aliriryo ekikulhu, batholere ibakangirirya abaana babu ngoku banga minya eriyitsemesya erithuwene n’erilhabirirenie. Erikangirirya ng’eryo likayithaghisaya obuthuku n’akaghalha. Thulebaye eky’erileberyako. Thatha oyuwithe abaana babiri ab’obulhume mwakiminya ngoku mughalha wiwe omukulhu abya iniane muhulikirira mughulhu wosi ekinimba kihya-kihya. Neryo kiro kighuma abere ane mughendya ematoka yiwe akayakolha, thatha mwathegha ekinimba ekyo. Iniakabya iniane mwimana erihandika ebinywe ebiri omwa syonyimbo ndebe. Enyuma waho mw’ikalya baghalha biwe n’eribabwira eby’aliowa. Mwababulya ebibulyo eby’eriminya amalengekania wabu, omw’itsuka athi “Mukalengekania muthi ki?” n’erihulikirira ndeke ebya bakasubiraya. Abere abirighanirya nabu okw’omwatsi omw’ikolesya e Biblia, abalhwana aba mubaligha bathi sibanga thasya hulikirira ekinimba ekyo.

23. Ababuthi banga theya bathi abaana babu okwa by’eriyitsemesya ebithuwene?

23 Ababuthi Abakrisitayo ab’amenge bakalebaya ndeke omuziki, esyondegheka esy’etivi, esyokanda esy’evidiyo n’esyo DVD, emisathu ey’evidiyo, n’esyofilimu esy’abaana babu banzire. Bakalebaya ebisasani ebitherire okwa kikuku n’erihulikirira ebinywe. Olhwimbo lhwamabya ilhuli omwa wundi mubughe, ababuthi bangana saba abaana babu eribasoborera ebinywe ebiri omwa lhwimbo, n’erisoma emithwe eyiri omwa syombapura esy’amakuru. Abanene bakasweka bakaminya “eby’eriyitsemesya” ebya abaana babu bakasangiramu munabwire. Abanzire eritheya abaana babu okwa mibere mibi bak’ikalha haghuma n’eka yabu neryo ibakolesya e Biblia n’ebitabu ebiseghemere okwa Biblia bakakania okw’akabi akanga lhwiririramu.c Ababuthi bakabya bamahira h’olhubibi olhutholere, ahathe eriyihinduka-hindukako, mughulhu mungyi bakabana imwa birilhwiririra ebibuya.—Matayo 5:37; Abanya Filipi 4:5.

24, 25. Ni by’eriyitsemesya byahi ebyuwene eby’amaka anga sangiramu haghuma?

24 Ni kwenene, erikakirya eby’eriyitsemesya ebyanga tsandya ni kighuma ky’okwa bindu eby’eririrwanisya. Ekithuwene kitholere ekya rwanisibwa omwa kibuya, bithe bithya abaana ibangana tsuka erikolha ebindu ebithuwene. Amaka mangyi aw’Ekikrisitayo awithe ebindu bingyi ebikatsemesaya eby’eribuka busana n’erisangira haghuma omwa by’eriyitsemesya—erisatha emisathu, eribungira abahughu kutse abanywani. Abandi babirilhangira ngoku erikwama kya soma omwa mulenge owakowika ibane haghuma ngoku kikabalethera etseme n’erihumulikana. Abandi bakatsema bakaya esyongano esy’amasekya kutse esikatsemesaya. N’abandi babirilhangira bathi bakabya n’ebya bakolera haghuma ibana thekene, ng’eky’erileberyako, eribatsa n’erihesa, eriwatha ebyuma by’omuziki, erithera ebisasani by’omwa byalha, kutse erigha okwa bihangikwa bya Nyamuhanga. Abaana abak’igha eritsemera ebindu ng’ebi bakatheghibawa okwa by’eriyitsemesya ebithuwene, kandi bak’igha ngoku eriyitsemesya siry’erikwama kikalha lisa n’eritsemesibwa. Mirundi mingyi, iwe erisangira omwa kindu kirebe kikatsemesaya kwilhaba erikwama kya samalira buyira

25 Kandi erihindana haghuma n’abandi mukayitsemesya nalyo lyanganabya ly’omughaso. Lyamatheghekwa ndeke n’erithendibya mw’abandu banene kutse erighunza buthuku buuli, iryangana leka abaana benyu ibaghasirwa kutsibu. Iryangana leka olhwanzo lhw’omwa kithunga ilhwongera kutsibu.—Linganisaya Luka 14:13, 14; Yuda 12.

EKA YAWU YANGANA SINGURA EKIHUGHO

26. Ni mubere wahi omukulhu owanga leka iwathoka eritheya eka okwa by’eriyitsemesya ebithuwene?

26 Ahathe erithika-thika, eritheya eka yawu okwa mibere mibi ey’ekihugho likayithaghisya akaghalha kanene. Aliriryo hali kindu kighuma, ekilengire ebindi ebyosi, ekikendi leka erisingura erya thokekana. Lhw’olhwanzo! Erianzana kutsibu omw’eka likendi leka eka yawu iyabya busayiro kandi likendi leka imwabya erikanirania, ekindu ekikatheghaya kutsibu okwa mibere mibi. Eryongera okw’ekyo, erikulha-kulhania owundi mulingo w’olhwanzo nalyo ni rikulhu kutsibu—erianza Yehova. Olhwanzo ng’olhu lhwama dwadwana eka, abaana ibangana kulha ibane n’amalengekania aw’erithendi hithania Nyamuhanga omw’ithendi ligha emibere mibi ey’ekihugho. N’ababuthi abanzire Yehova ya kutsibu ibakendi anza erigherererya emibere yiwe ey’olhwanzo, n’ey’eribya n’obulengekania obuwene. (Abanya Efeso 5:1; Yakobo 3:17) Ababuthi bamakolha ekyo, abaana babu isibanga lhangira eriramya Yehova ng’ekighuma ky’okwa bindu ebya bathatholere erikolha kutse ng’ekindu ekithabalethera etseme, ekya bakanza eriyihighulhako omwa byalhuba. Aliriryo, ibakendi lhangira ngoku eriramya Nyamuhanga y’enzira y’engebe ey’eribanira mw’etseme kundu.

27. Eka yanga kinda yithi ekihugho?

27 Amaka awakabya iniane omwa bughuma, inianatsemire, n’erikolera Yehova ya ndeke, n’erilengaho kutsibu erithendibya ‘kw’ebithingo’ eby’emibere mibi ey’ekihugho kino, akatsemesaya Yehova. (2 Petero 3:14; Emisyo 27:11) Amaka ng’ayo akakwama olhughobe lhwa Yesu Kristo, oyuwaghana obuli kindu kyosi-kyosi eky’ekihugho kya Sitani ekyanga mutsandya. Abere akisiya iniaholha, Yesu mwathoka eribugha athi: ‘Nabirikinda ekihugho.’ (Yoane 16:33) Eka yawu nayu ka yikinde ekihugho n’eribana engebe y’erikotha!

a Eribana owundi mwatsi owahambire okw’isoma kali-kali, lebaya e brokyuwa Jehovah’s Witnesses and Education, eya hulhukibawa n’Abema ba Yehova, olhupapura 4-7.

b Ekinywe ky’Ekihebrania ekikabindulhawa mwa “eriseka” kyangana manyisya, omwa yindi mibere “erisatha,” “erisekya,” “erikolha akagheni,” kutse “eribunyahirwa.”

c Ng’eky’erileberyako ekitabu eky’erimbere n’ekyakabiri ekya Questions Young People Ask—Answers That Work n’emyatsi eyiri omwa syogazeti esye Watchtower na Awake!, ebya hulhukibawa n’Abema ba Yehova.

EMISINGYI EYIRI OMWA BIBLIA ENO YANGA WATHIKYA YITHI . . . ERITHEYA EKA YAWU?

Eriminya likaleka iwabana amenge awanga theya engebe y’omundu.—Omugambuli 7:12.

‘Amenge w’ekihugho kino ni bukiru embere sya Nyamuhanga.’—1 Abanya Korinto 3:19.

Wutholere iwayihighulha okwa bira babi.—1 Abanya Korinto 15:33.

Nomwakine indi eriyitsemesya linawithe omwanya walyo, litholere eryabya n’olhubibi.—Omugambuli 3:4.

ABOTHATHA, MUSATHE N’ABAANA BENYU

“Si wangabana omwana iniane okwa bithigho by’omulhume mukulhu,” omulhume mughuma omwa Afirika kwa bugha athya. Inga, abalhume banene bangana yowa nga bamahemuka bamalhangirwa ibane musatha n’abaana babu. Nibya n’abandi bangana yowa bathi abaana babu sibendi basikya bamasatha nabu. Kiro kighuma, ababuthi mubalethera Yesu y’abaana babu aliriryo abandi mubalengesya erikakiryabo. Nomwabine, Yesu mwabahengulha athi: “Muleke abaana balere base okw’ingye! Simukakirayebo.” (Mariko 10:13-16) Mwathayowa iniabirihemuka erilhangirwa n’abaana.

Ka ni ky’erileberyako kibuya ekya Yesu ahiriraho abothatha abamunabwire! Thatha syatholere akayowa nga ni w’ekitsumbi kinene kutsibu iyo erilhangirwa iniane mukolha ebindu n’abaana. Abaana bakanza ababuthi abakatsemera haghuma nabu ahabw’obuthuku. Erisatha n’abaana bawu likaleka imwabya n’olhwanzo olhughumire, kandi kikendi leka ikya bolhobera erikubwira ebiri okwa mithima yabu. Eki kyamathendi kolhwa, abaana ibangana yowa nabi n’eriyighabulha okw’iwe, kwilhabirirya bamabya ibakabera erihabulhwa.

    Ebitabu Ebiri Omwa Lhukonzo (1982-2026)
    Hulhuka
    Ingira
    • Lhukonzo
    • Ghaba
    • Ebyawanzire
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Eby'Erighenderako
    • Eribika Embiitha
    • erisetinga eby'embiitha
    • JW.ORG
    • Ingira
    Ghaba