Esura y’Erikumi n’Ini
Yehova Akasondolha Ekithunga Kiwe ky’Athi?
1. E Biblia yikabisulha omwatsi ki owahambire okwa kithunga kya Yehova, kandi busana naki ni ky’omubongo eyathuli?
NYAMUHANGA anawithe ekithunga? Ekinywe kiwe ekyasondolibawa n’omulimu abuyirire kikathubwira kithi anakiwithe. Omwa Kinywe kiwe, akathubwira okwa kithunga kiwe eky’elhubulha ekikaswekaya. (Ezekieli 1:1, 4-14; Danieli 7:9, 10, 13, 14) Nomwakine indi sithwanga lhangira ekithunga eki, munabwire kikahamba okw’abaramya ab’ekwenene kwa kutsibu. (2 Abami 6:15-17) Kandi okwa kihugho kune ekindi kithunga kya Yehova ekikalhangirika. E Biblia yikathuwathikaya eriyitheghererya nga nikyahi kandi Yehova nga akakisondolha athi.
Eriminyerera Ekithunga Ekikalhangirika
2. Ni kithunga kyahi ekihya-kihya ekya Nyamuhanga atsukisaya?
2 Ekihanda kye Israeli kyabya kithunga kya Nyamuhanga ahabw’emyaka 1,545. (Emibiri 7:38) Aliriryo Abaisraeli mubalemwa eriberererya ebihano bya Nyamuhanga kandi mubaghana Mughalha wiwe. Ekyabya kya lhwiririremu, Yehova mwaghana ekithunga ekyo n’erikisighania. Yesu mwabwira Abayuda athi: “Mulebaye, okwa wenyu kw’amasighanibwa ikwikwene.” (Matayo 23:38) Neryo Nyamuhanga mwatsukisya ekithunga kihya-kihya, eky’akolha nakyo endaghano nyihya-nyihya. Ekithunga eki kyangabere mw’abandu 144,000 abo Nyamuhanga asombolha eribya haghuma na Mughalha wiwe omwa lhubulha.—Eribisulirwa 14:1-4.
3. Ekyabya kyabere okwa Pentekote omw’omwaka wa 33 C.E. ekikakanganaya Nyamuhanga ngoku mwatsuka erikolesya ekithunga kihya-kihya niki?
3 Ab’erimbere-mbere omwa kithunga kihya-kihya ekyo mubuthulirwa kw’omulimu abuyirire wa Yehova okwa Pentekote omw’omwaka wa 33 C.E. Erikwamana n’eky’eriswekya ekyabya, thukasoma thuthi: “Neryo ekiro kye Pentekote kyabere kyahika, abosi mubabya haghuma-ghuma. Neryo-neryo omulenge mwalhua elhubulha eribuhirira n’erihunga erikalire, mulyusulya enyumba yosi y’aho babya bikere. Neryo mubahulhukirwako ebirimi ng’eby’omuliro, ebikaghabanawa okwa buli mundu, muby’ikalha kw’ibo. N’abosi mubusulibwa n’omulimu abuyirire.” (Emibiri 2:1-4) Busana n’ekyo omulimu wa Nyamuhanga mwakangania ndeke-ndeke ngoku eki ky’ekithunga ky’abandu aba Nyamuhanga angakolesirye eriberererya ekighendererwa kiwe omwisi sy’obusondoli bwa Yesu Kristo iniane elhubulha.
4. Munabwire abakakolha ekithunga kya Yehova ekikalhangirika ni bahi?
4 Munabwire, emisighalira ey’okw’abandu 144,000 ya yiri okwa kihugho. Aliriryo omw’ibererera ly’obuminyereri bwe Biblia, obukekulhu n’obukekulhu bw’abandu abakahulhawa mwa ‘ndeko nene’ ‘ey’esindi mbuli,’ babirilethwa haghuma n’emisighalira y’abahakabibwa. Yesu, ng’Omulisya Mubuya, abiriletha esindi mbuli sya haghuma n’emisighalira nuku kyangabya kihyo kighuma omwisi siwe ng’Omulisya wabu mughuma. (Eribisulirwa 7:9; Yoane 10:11, 16) Abosi haghuma bakakolha ekithunga kya Yehova ekikalhangirika.
Ekithunga Ekikasondolhawa na Nyamuhanga
5. Oyukasondolha ekithunga kya Nyamuhanga nindi, kandi athi?
5 Ebinywe “ekithunga kya Nyamuhanga . . . oyuliho” bikakanganaya oyukakisondolha. Nyamuhanga yukathabalha okwa kithunga eki. Yehova akasondolha abandu biwe erilhabira omwa Kinywe Kiwe, e Biblia, n’erilhabira omu Yesu, oyo asombolha ng’Omukulhu w’ekithunga ekithalhangirawa.—1 Timoteo 3:14, 15; Abanya Efeso 1:22, 23; 2 Timoteo 3:16, 17.
6. (a) Obusondoli obukalhua elhubulha mubwalhangirika buthi omwa kighonye eky’erimbere? (b) Ekikakanganaya ngoku Yesu akine Mukulhu w’ekithunga nikyahi?
6 Obusondoli obu mubwalhangirika ndeke-ndeke okwa Pentekote. (Emibiri 2:14-18, 32, 33) Mubwa kanganibwa omughulhu omumalaika wa Yehova asondolha omubiiri w’erithulha engulhu yuwene omwa Afirika, omughulhu omulenge wa Yesu asondolha ya Saulo owe Tarso eribinduka, n’omughulhu Petero atsuka erithulira Abanya Bihanda. (Emibiri 8:26, 27; 9:3-7; 10:9-16, 19-22) Aliriryo, obuthuku bwabere bune mulhaba, emirenge muyalekeraho erithasyalhua elhubulha, abamalaika isibangatha syalhangirwa, n’obuthoki bw’erikolha ebithiko-bithiko mubwahwaho. Kandi ibbwa, Yesu abya iniabirilhagha athi: “Mwibuke! Ingye kw’indi haghuma nenyu ebiro byosi erihika okw’ihwererera ly’emighulhu.” (Matayo 28:20; 1 Abanya Korinto 13:8) Munabwire, Abema ba Yehova bakaligha obusondoli bwa Yesu. Kubuthabyaho, sikyanga thokekene erithulhughania engulhu y’Obwami omwi higha-highanibwa erikalire eri.
7. (a) Abakakolha ekithunga ‘ky’omughombe oyuthaleghulha n’ow’amenge’ ni bahi, kandi busana naki? (b) “Omughombe” mwahebwa mubiiri ki?
7 Yesu abere akisiya buthuku buke niaholha, mwabwira abigha biwe athi iyo ng’Omukama angahere “omughombe oyuthaleghulha n’ow’amenge” y’olhukwamirwa lhw’embaghane. “Omughombe” oyo angabere inianeho omughulhu Omukama asuba elhubulha kandi angabere iniane mukolha kutsibu omughulhu Kristo angasubwire omwa buthalhangirika omwa buthoki bw’Obwami. Erikwamana n’erisoborera eri, omughombe syangabya ini mundu mughuma musa, aliriryo ky’ekithunga kya Kristo eky’abahakabibwa. Yesu abere abikighulha omwa musasi wiwe, mwakikaniako ‘ng’omughombe’ wiwe. Mwakiha omubiiri ow’eriyira abigha n’eribalisya mughulhu wosi, erihabo “akalyo kabu [k’obunyakirimu] okwa mughulhu atholere.”—Matayo 24:45-47; 28:19; Isaya 43:10; Luka 12:42; 1 Petero 4:10.
8. (a) Munabwire ekithunga ky’omughombe kiwithe lhukwamirwa ki? (b) Busana naki ni ky’omubongo eriligha ebihano ebya Nyamuhanga akaha erilhabira omwa nzira eyi?
8 Kundi ekithunga ky’omughombe kyabya ikine mukolha omubiiri w’Omukama omwa buthaleghulha erihika ahasubulira omwa buthalhangirika omw’omwaka owa 1914, hali obwema obukakanganaya ngoku mubongerwa olhukwamirwa omw’omwaka owa 1919. Erilhwiririra naho, erithulira engulhu y’Obwami omwa kihugho kyosi line mukolhwa, kandi endeko nene ey’abaramya ba Yehova yine musorokibwa nuku banga syalhamibwa okwa bulighe bunene. (Matayo 24:14, 21, 22; Eribisulirwa 7:9, 10) Aba nabu bakayithagha ebyalya by’obunyakirimu, n’ekithunga ky’omughombe kyakikabahabyo. Eritsemesya Yehova, thutholere ithwa ligha ebihano eby’akaha erilhabira omwa nzira eyi n’erikolha ngoku thukahanawa.
9, 10. (a) Omwa kighonye ky’erimbere, habya ndegheka ki ey’erisubirya okwa bibulyo ebihambire okwa syongangirirya n’ey’erisondolha omubiiri w’erithulha engulhu yuwene? (b) Munabwire hali ndegheka ki ey’erisondolha emibiiri y’abandu ba Yehova?
9 Obundi buthuku ebibulyo bikabuthuka ebihambire okwa syongangirirya n’emibere y’erikolera mw’ebindu. Ibbwa thwangakolha ki? Emibiri y’Abakwenda sura 15 hakathubwira okw’omwatsi owahambire okw’Abanya Bihanda ababinduka ngoku ahwa. Omwatsi mwathumwa eyiri abakwenda n’abalhume bakulhu ababya e Yerusalemu, ababya bakakolha ng’akathunga akakasondolha. Abalhume abo sibabya bahikene, aliriryo Nyamuhanga mwabakolesya. Mubaghanirya okw’amasako owakakanaya okwa mwatsi oyo n’obwema obukakanganaya omulimu wa Nyamuhanga ngokwa akabasondolha bakayathulira Abanya Bihanda. Neryo mubathwamu. Nyamuhanga mwatsumulha emitheghekere eyo. (Emibiri 15:1-29; 16:4, 5) Akathunga akakasondolha ako ikakathuma abandu eryongera eriyathulira engulhu y’Obwami.
10 Omwa buthuku bwethu, abalikyethu abahakabibwa abakalhua omwa bihugho muthina-muthina kandi abali okwa kyaghanda kikulhu eky’Abema ba Yehova eky’ekihugho kyosi, babakakolha Akathunga Akakasondolha ekithunga kya Yehova ekikalhangirika. Omwisi sy’obusondoli bwa Yesu Kristo, Akathunga Akakasondolha kakakulha-kulhanaya eriramya ly’ekwenene omwa buli kihugho, erisondolha omubiiri w’erithulhughania ow’Abema ba Yehova omwa syonkumi n’esyonkumi esy’ebithunga. Abali okw’Akathunga Akakasondolha bawithe amalengekania ng’ow’omukwenda Paulo, oyuwasakangira Abakrisitayo balikyabo athi: “Sithwanzire erithabalha okw’ikirirya lyenyu. Nikwa thwanzire erikolha haghuma nenyu, n’eribaha obutseme; kusangwa mukahangana ndeke omw’ikirirya lyenyu.”—2 Abanya Korinto 1:24.
11. (a) Abasyakulhu n’abawathikya b’ekithunga bakasombolhawa bathi? (b) Busana naki thutholere ithwa kolangana ndeke n’abasombwerwe?
11 Abema ba Yehova omwa kihugho kyosi bakayikethera Akathunga Akakasondolha ako erisombolha abaghalha bethu abatholere, n’abaghalha bethu abo nabu, bakahebawa ehamuli ey’erisombolha abasyakulhu n’abawathikya abakatheghaya ebithunga. Ebikayithaghisibawa okw’abakasombolhawa aba bine thondire omwa Biblia kandi yikakanganaya abalhume abo ngoku sibahikene, bakasobaya. Abasyakulhu abakasighika omundu erisombolhwa n’abakasombolha, bawithe olhukwamirwa olhukalire embere sya Nyamuhanga. (1 Timoteo 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9) Busana n’ekyo, bakasaba Nyamuhanga y’obuwathikya bw’omulimu abuyirire n’erirondekania obusondoli obuli omwa Kinywe kiwe ekya sondolibawa n’omulimu. (Emibiri 6:2-4, 6; 14:23) Kwesi thukanganaye ngoku thukasima ‘abandu abahebirwe olhusunzo’ aba, abakathuwathikaya erihika okwa “bughuma bw’erikirirya.”—Abanya Efeso 4:8, 11-16.
12. Yehova akakolesaya athi abakali omwa ndegheka yiwe?
12 Amasako akabugha athi abalhume babatholere eritheya ekithunga. Kino sikiri subaya abakali bahisi, kundi abaghuma b’okw’ibo ni bawetwa b’Obwami bw’elhubulha, kandi bakakolha omubiiri munene ow’erithulhughania. (Esyonyimbo 68:11) Kandi, abakali bakabya bane mutheya emibiiri yabu ey’eka omwa buthaleghulha, bakaleka ekithunga ikyakanibwako ndeke. (Tito 2:3-5) Aliriryo abalhume abasombwerwe babakakolha omubiiri w’erikangirirya omwa kithunga.—1 Timoteo 2:12, 13.
13. (a) E Biblia yikahana abasyakulhu yithi batholere ibabya n’amalengekania ki erikwamana n’olhusunzo lhwabu? (b) Ithwe abosi thuwithe olhusunzo ki?
13 Omwa kihugho, omundu oyuwithe ekitsumbi ky’endatha akalhangirawa mwa mukulhu kutsibu, aliriryo omwa kithunga kya Nyamuhanga ekilhaghiro kya kino: “Oyuli muke [oyukayikehaya] omwa kathi-kathi kenyu ya mukulhu.” (Luka 9:46-48; 22:24-26) Amasako akahana abasyakulhu athi isibahira okw’abandu ba Nyamuhanga kw’omuheke, aliriryo, batholere ibabya ky’erireberyako eky’ekihangulho. (1 Petero 5:2, 3) Abema ba Yehova abosi, abalhume n’abakali, bawithe olhusunzo olhw’embaghane olhw’erisighika omwatsi mukulhu ow’Obuthabali. Omwi yikehya, bakathulhughania erina liwe n’eribwira abandu ehosi-hosi okw’Obwami bwiwe.
14. Wukakolesya amasako awakanganibwe, kanaya okwa bibulyo ebiri ahikwa okwa katsweka kano.
14 Thutholere ithwayibulya: ‘Kwenene nga nabiriyitheghererya ndeke n’erisima Yehova ngoku akasondolha ekithunga kiwe ekikalhangirika? Emibere yaghe, emikanirya yaghe, n’ebyanga kolha bikana kanganaya ekyo?’ Erighanirya okwa syonzumwa esiri ahikwa hano kyangana wathikya obuli mughuma okw’ithwe eriyirebya.
Kwenene namabya ingaghondera Kristo ng’Omukulhu w’ekithunga, ibbwa kwesi, ngoku kikanganibwe omw’amasako aya, nikyahi ekyanga tholere eribya ingane mukolha? (Matayo 24:14; 28:19, 20; Yoane 13:34, 35)
Namasima n’eriligha esyondegheka esy’obunyakirimu esikahebawa n’ekithunga ky’omughombe n’Akathunga kakyo Akakasondolha, ngendibya inamasikya ndi? (Luka 10:16)
Obuli mundu oyuli omwa kithunga, kwilhabirirya abasyakulhu, batholere ibakolangana bathi n’abandi? (Abanya Roma 12:10)
15. (a) Emibere eya thukathwalira mw’ekithunga kya Yehova ekikalhangirawa, yikakanganaya ki? (b) Ni syonzira syahi esyathwanga kanganiryamu Diabolo ngoku ni mubehi kandi ngoku thwanga tsemesya Yehova?
15 Munabwire Yehova ane muthusondolha erilhabira omwa kithunga kiwe ekikalhangirika ekiri omwisi sya Kristo. Emibere eyathukathwalira mw’endegheka eyi yikakanganaya ngoku thukalhangira omwatsi mukulhu ow’obuthabali. (Abaebrania 13:17) Sitani akabugha athi thwanzire eriyitsomana. Aliriryo thwamakolha omwa nzira yosi-yosi eyikayithaghisibawa n’eriyitheya okwa bindu ebyangaleka ithwa yitsomana kutsibu-tsibu, ithukendi kangania Diabolo kwa ni mubehi. Thwamanza n’erisikya abakathusondolha aliriryo thukayitheya okwi ‘pipa abandi busana n’eribana kubo kw’endundi,’ ithukendi tsemesya Yehova. (Yuda 16; Abaebrania 13:7) Thwamathendi leghulha okwa kithunga kya Yehova, ithukakanganaya ngoku Yehova ya Nyamuhanga wethu kandi ngoku thuyitherene omw’iramya liwe.—1 Abanya Korinto 15:58.
Eby’Eriyibukya
• Munabwire, ekithunga kya Yehova ekikalhangirika nikyahi? Ekighendererwa kyako niki?
• Oyuwabiri sombolhwa ng’Omukulhu w’ekithunga nindi, kandi akathuha obusondoli obw’olhwanzo erilhabira omwa mitheghekere ki eyikalhangirawa?
• Thutholere ithwabya na mibere ki eyuwene embere syabo abali omwa kithunga kya Yehova?
[Ekisasani okwa lhupapura 133]
Yehova akathusondolha erilhabira omwa kithunga kiwe ekiri omwisi sya Kristo