Nanchi Bakamonyi ba kwa Yehoba Baji na Mizhilo Yaamba pa Bantu Bakeba Kwiyuka Bulongo pa Kuba’mba Bakesongole Nyi?
Bakamonyi ba kwa Yehoba baitabila’mba mu Baibolo muji mafunde ne mikambizho itukwasha kufuukula bulongo bintu bitokesha Yehoba ku muchima kabiji itulengela kumwenamo bintu byawama. (Isaya 48:17, 18) Atweba kechi yetu twabikileko ano mafunde ne mikambizho ne. Pano bino, tulondela ano mafunde ne mikambizho mu bwikalo bwetu. Akilangulukai pa ano mafunde byo aambapo pa kwiyuka bulongo.a
Masongola kechi afwainwa kupwa ne. (Mateo 19:6) Bakamonyi ba kwa Yehoba bayuka’mba kwiyuka bulongo kwanema bingi mambo kyo kimye kya kwinengezha kutwela mu masongola. Kabiji bayuka’mba kechi kimye kya kukaya ne.
Mwanamulume ne mwanamukazhi bafikilamo kutwela mu masongola bo bafwainwa kutendeka kwisamba pa kuba’mba beyuke bulongo. Mambo bantu ba uno mutundu ‘bapitaila pa jifumbi ja bwanyike,’ ko kuba’mba bapitaila pa myaka bantu yo bomvwa bingi kilaka kya kukeba kwilaala.—1 Kolinda 7:36.
Mwanamulume ne mwanamukazhi babena kwiyuka bulongo bakasuluka kutwela mu masongola. Nangwa byonkabyo, bantu bamo bekana mwayila mizhilo ya kafulumende kechi bakasuluka kusongola nangwa kusongolwa jikwabo kwesakana na muzhilo wa Lesa ne. Mambo uno muzhilo waamba’mba bulalelale bo bonkatu muntu bo afwainwa kukainapo mwinakwanji.—Mateo 19:9.
Bena Kilishitu bebakambizha kusongolatu nangwa kusongolwatu ku mwina Kilishitu mukwabo. (1 Kolinda 7:39) Bakamonyi ba kwa Yehoba bayuka’mba uno mukambizho kechi waambatu pa muntu unemeka byo twaitabilamo ne. Pakuba waamba pa muntu waitabila mu bintu byo twaitabilamo kabiji Kamonyi wabatizhiwa ulondela bino bintu. (2 Kolinda 6:14) Kimye kyonse Lesa ubuula bapopweshi banji kutwela mu masongola na muntu waitabila mu bintu byo baitabilamo. (Ntendekelo 24:3; Malakai 2:11) Kabiji bashayuka nabo bayuka’mba uno mukambizho wawama bingi.b
Baana bafwainwa kukookelanga bansemi babo. (Byambo bya Maana 1:8; Kolose 3:20) Kabiji mwana wikala na bansemi ukeba kutendeka kwisamba na muntu kuba’mba amuyuke bulongo wafwainwa kukookela byamubuula bansemi pa mambo a kwiyuka bulongo na muntu wa kutwela nanji mu masongola. Kino kyavwangamo jifumbi jo bafwainwa kutendekelapo kwisamba ne bintu byo bafwainwa kwibaswisha kubanga pa kuba’mba beyuke bulongo.
Bakamonyi balondela mikambizho ya mu Baibolo pa kusala muntu ye bakeba kwisambanga nanji pa kuba’mba beyuke bulongo ne kufuukula kimye kya kutendekelapo kwiyuka bulongo. Balondela jifunde jaamba’mba: ‘Muntu yense ukesendela mwine kisendwa kya mwingilo wanji.’ (Ngalatiya 6:5, tubyambo twa munshi) Nangwa byonkabyo, bavula bakeba kutendeka kwisamba pa kuba’mba beyuke bulongo, bepuzhako Bakamonyi bakwabo baji na bulunda bwakosa ne Yehoba kabiji bebatemwa kuba’mba bebabuleko maana a mwa kubila bintu.—Byambo bya Maana 1:5.
Bantu besamba kuba’mba beyuke bulongo boba bintu byavula byo balanguluka’mba bijitu bulongo, pano bino saka aji mambo akatampe. Baibolo witukambizha kuchinuzhuka kuba bulalelale. Bulalelale bwavwangamo kwilaala kwa bantu babula kwisongola ne byubilo bya bunya nabiji kukwataula bya bulume ne bya bwanabukazhi, kwilajila kukanwa nangwa kwilajila ku matako. (1 Kolinda 6:9-11) Nangwatu bintu byuba bantu babula kwisongola bilengela kwikala na kilaka kya kukeba kwilaala ke “bubipisho” bufichisha Lesa ku muchima. (Ngalatiya 5:19-21) Kabiji Baibolo wakanya “ñambilo ya bunya.”—Kolose 3:8.
Muchima uji bingi na bujimbijimbi. (Yelemiya 17:9) Wakonsha kulengela muntu kuba bintu byo ayuka’mba byatama. Mwanamulume ne mwanamukazhi babena kwiyuka bulongo kechi bafwainwa kuswisha muchima kwibajimbaika ne. Bafwainwa kuchinuzhuka kwikalatu kwa bubiji bwabo. Kabiji bafwainwa kufuukulapo kupwanañananga na bakwabo nangwa kwikala na muntu wa kwibasopa. Kuba bino kukebazhikijila. (Byambo bya Maana 28:26) Bena Kilishitu bakatanda ne bazhike bakeba wa kutwela nanji mu masongola bafwainwa kuchinuzhuka misabilo ya pa intaneti ya bantu bakeba bakwisamba nabo pa kuba’mba beyuke bulongo. Bayuka’mba kechi kyawama kwisamba na muntu ye wabula kuyuka nangwa pachechetu ne.—Salamo 26:4.
a Bantu ba mu bisho bimo bo bengijisha jino jishinda ja kwiyuka bulongo. Baibolo kechi waambapo’mba mwanamulume ne mwanamukazhi patanshi bafwainwa kwisambanga pa kuba’mba beyuke bulongo ne. Kabiji kechi waambapo’mba kwiyuka bulongo jo jishindatu jonka ja kutwelelamo mu masongola ne.
b Mutwe uji mu buloshuwa wa kuba’mba Marriage & Family Review waambapo’mba: “Bashayuka bakebele kebele bishinka pa bantu babanda mu masongola kabiji bataaine’mba inge bantu besongola baya mu bupopweshi bumo, baitabila mu bintutu bimo ne kwikela monka mwayila mafunjisho o baitabilamo byo bintu bilengela masongola abo kutwajijila (myaka 25 kufika ku 50 ne kukilapo).”—Volyumu 38, buloshuwa 1, jifuka 88 (2005).