Mukaka Ufuma ku Mabele

“Buku umo basemeshi ye bakeba kebamo bishinka waamba’mba: “Mukaka wa kulenga kechi wakonsha kwesakana pamo na mukaka ufuma ku mabele a bantu ne.” Ene mambo ke a kuba’mba mukaka ufuma ku mabele upimpula kwesakana na bikeba mwana.

Langulukai pa kino: Mukaka ufuma ku mabele uya na kupimpula kufikatu ne kimye kikasumukilapo mwana. Mukaka utendekelapo kwamwa mwana wikala na kajo nabiji ma protein, ma vitamin, ma mineral ne mema kabiji inge mwana watwajijila kwamwa, mukaka wikala na mafuta alengela mwana kwikuta. Mukaka ufuma ku mabele upimpula kwesakana na jifumbi ja mwana ne kimye.

Ma hormone amo nabiji ma melatonin ekala mu mukaka ufuma ku mabele avula bingi mu kimye kya bufuku pakuba akwabo avula mu kimye kya mute. Akino kyo kikwasha mwana kulaala nangwa kubuuka.

Mu moba acheche panyuma ya kupaapa mwana, mabele afumya muka wa kibobo utelwa’mba colostrum. Uno mukaka wingila bingi bukiji mu mubiji kabiji wikala na kajo kavula bingi kyakuba nangwa inge watomatu tucheche tumukwasha bingi. Mukaka wa colostrum uji na bulume bwa kuzhikijila mwana ku bikola. Kabiji uno mukaka ukwasha ne mwana kufumya ndochi mu mubiji. Na mambo a kino munda mwa mwana movweka.

Ba Inetu kechi bafwainwa kwakamwa inge basema mapasa ne, mambo mukaka wa mu mabele uvula kwesakana na baana basemwa.

Mwalangulukapo’mba ka? Nanchi mukaka ufuma ku mabele a bainetu waishilekotu nyi? Inyi walengelwe?