Bibabulwa bya Bakolokofwa

KIBABULWA kya bakolokofwa kibazhikijila bingi inge baji pa mukola. Na mambo a kuba’mba kibabulwa kizhikijila bingi bakolokofwa, bashayuka babena kupesapesa bino bibabulwa pa kuba’mba balengenga myotoka ne bishimikwa byakonsha kuzhikijila bantu.

Akilangulukai pa kino: Bashayuka bapeselepesele bibabulwa bya bakolokofwa bibiji byapusana pusana byo batela’mba bivalve (kibabulwa kishinkuka ne kwizhika) ne spiral (kyazhokoloka).

Kibabulwa kya kolokofwa kitelwa’mba bivalve bataaine kuba’mba kino kibabulwa kishinkuka ne kwizhika kabiji kuba bino kulengela kwizhikijila ku bilwanyi. Bino bibabulwa bya bakolokofwa bifumya bulume ku bibabulwa kwiulu nangwa pakachi pa kwenda. Bano bakolokofwa bonse pa kwenda bulume bufuma mu bibese byakosa, kino kizhikijila bano bakolokofwa ku bintu byakonsha kwibalukuka.

Pa kuba’mba bayuke byakosa bibabulwa bya bano bakolokofwa, bashayuka balengele tubibese twapasha bibabulwa bya bano bakolokofwa. Byo baubile bino, bataaine kuba’mba bibabulwa bya bano bakolokofwa byakosa bingi kukila tubibabulwa tucheche to balengele.

Byo bataaine bingila bibabulwa bya bakolokofwa, pepala wa Scientific American waambile’mba: “Inge balenga motoka wakosa nobe kibabulwa kya kolokofwa, bantu kechi bakafwanga mu mapuso ne.”

Mwalangulukapo’mba ka: Nanchi kibabulwa kya bano bakolokofwa kyaishilekotu nyi? Inyi kyalengelwe?