MU NTANDA YA MALWA

1 | Zhikijilai Butuntulu Bwenu bwa Mubiji

ENE MAMBO O KYANEMENA

Makatazho nangwa bya malwa byakonsha kulengela muntu kubula kwikala na butuntulu bwa mubiji bwawama.

Bya malwa bilengela bantu kwikala na bijikila, kabiji bijikila inge byatwajijila, bileta bikola.
Myalo inge yavula, ikookesha ba mingilo mu bipatela ne michi nayo ikepa.
Bya malwa bileta buyanji, kabiji bilengela bantu kubula kwikala na mali a kupotamo bintu byanemesha, nabiji kajo kawama ne michi.

Byo Mwafwainwa Kuyuka

Kikola kikatampe kyakonsha kwimulengela kubula kulanguluka bulongo ne kwimulengela kubula kuta muchima ku butuntulu bwa mubiji. Na mambo a bino, kikola kyakonsha kubayilako.
Umvwe kikola babula kwikibuka bukiji, kyakonsha kubaya kabiji mwakonsha ne kufwa.
Inge muji na butuntulu bwa mubiji bwawama, mukenengezha kufuukula bintu bulongo mu kimye kya bya malwa.
Nangwa mwi bayanji nangwa mwi banonshi, mwakonsha kubapo bintu bimo pa kuba’mba muzhikijile butuntulu bwenu bwa mubiji.

Byo Mwakonsha Kuba Luno

Muntu wa maana uyuka bintu byakonsha kubika bumi bwanji mu kizumba ne kwibichinuzhuka. Byo byo kiji ne ku butuntulu bwa mubiji. Umvwe mwaikala ba butooto, kikemukwasha kuchinuzhuka bikola nangwa kubula kukolwa bikola bikatampe. Kwizhikijila kwawama kukila kubukwa.

“Umvwe twilama ba butooto ne kuwamisha pa mazubo etu, tukalama mali o twakonsha kutaya ku badokotala ne ku michi.”—Andreas.a

a Mazhina amo mu uno magazini apimpulwa.

BYA KUBA—Bintu Byakonsha Kwimukwasha

Mu bimye bya malwa, mwafwanwa kuzhikijila butuntulu bwenu bwa mubiji kupichila mu kuba bino bintu

IKALAI BA BUTOOTO

Kwikala ba butooto

Baibolo waamba’mba: “Muntu wajimuka umona bileta malwa kabiji ufyama.” (Byambo bya Maana 22:3) Mwafwainwa kuyuka bintu byakonsha kubika butuntulu bwenu bwa mubiji mu kizumba ne kwibichinuzhuka.

Owainga ku maboko bimye byavula na sopo ne mema, kikatakata saka mukyangye kukwata ku kajo nangwa inge mwafuma ku kyolonyi.
Mwafwainwa kulamanga mazubo enu a butooto, ne kushinga muchi wipaya twishi pa mapunzha po mukwata javula.
Chinuzhukainga kwikala kipikipi na bantu bakolwa bikola bisambukilañana.

JAINGA KAJO KAWAMA

Kuja kajo kawama

Baibolo waamba’mba: “Kafwako muntu nangwa umo ushikwa mubiji wanji ne, bino umujiisha ne kumulama bulongo.” (Efisesa 5:29) Tumwesha’mba twatemwa mubiji wetu umvwe tubena kumulama bulongo ne kumona kuba’mba tubena kuja ne kutoma bintu byawama.

Tomainga mema avula.
Jainga bipangwa byapusana pusana ne bishu.
Kepeshaiko kuja bya mafuta-mafuta, mukele wavula ne shuka.
Kupeepanga fwanka nangwa kukizhamo kutoma maalwa nangwa kwingijisha bizhima ne.

“Pa kuba’mba tuchinuzhukenga kukolwakolwa, twibikako kuja kajo kawama; umvwe ne, tumali tucheche to twikala nato twakonsha kwitwingijishangatu ku michi. Twingijisha mali etu kupotamo kajo kawama.”—Carlos.

KAYAINGA MAKAYO AKOSESHA MUBIJI NE KUKOOKOLOKA KIMYE KYABAYA

Kukaya makayo akosesha mubiji

Baibolo waamba’mba: “Kyawama kukokolokako kukila kukizhamo kwingila mingilo ne kupulwilamotu mabuula.” (Musapwishi 4:6) Twafwainwa kwingilanga, pano bino, twafwainwa ne kukookolokanga kimye kyabaya.

Kayainga makayo akosesha mubiji. Mwafwainwa kwendangako, kechi kwikalatu boka ne. Makayo akosesha mubiji akonsha kwimukwasha kwikala na butuntulu bwa mubiji bwawama, nangwa kya kuba mwakota, mwalemana, nangwa mwakolwa kikola kibula kupwa.
Kukookoloka kimye kyabaya

Kookolokainga kimye kyabaya. Kubula kulaala kimye kyabaya kulengela mubiji kubula kukookoloka ne kubula kulanguluka bulongo. Mu kuya kwa kimye, kyakonsha kwimulengela kukolwa.
Salai kimye kyo mwafwainwa kuya na kulaala ne kwikilondela. Ibikilai kimye kya kulaala ne kimye kya kubuka pa juba pa juba.
Chinuzhukainga kutamba TV nangwa kwingijisha biñambañamba bikwabo saka muji pa mwanya.
Chinuzhukainga kuja kajo kavula, kutoma maalwa, nangwa kofi umvwe kwashalatu kimye kicheche kuya na kulaala.

“Nataana kuba’mba kulaala kunkwasha kwikala na butuntulu bwa mubiji bwawama. Umvwe nabula kulaala kimye kyabaya, mutwe ukola ne mubiji kechi ukasuluka bulongo ne. Bino umvwe nalaala kimye kyabaya, ñumvwa bulongo kabiji nakonsha kuba byonse byo nkeba kuba. Ngikala na ngovu kabiji kechi nkolwakolwa ne.”—Justin.