BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • g22 Na. 1 pp. 7-9
  • 2 Zhikijilai Bintu Byanema mu Bwikalo

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • 2 Zhikijilai Bintu Byanema mu Bwikalo
  • Labainga!—2022
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • ENE MAMBO O KYANEMENA
  • Byo Mwafwainwa Kuyuka
  • Byo Mwakonsha Kuba Luno
  • Kwingijisha Mali Bulongo
    Kyamba kya Usopa—2009
  • Bya Kwingijisha Mali
    Ikalai Balusekelo mu Kisemi Kyenu
  • Bya Kwingijisha Mali
    Labainga!—2019
Labainga!—2022
g22 Na. 1 pp. 7-9
Kalipentala ubena kupopa musumali pa jipulanga.

MU NTANDA YA MALWA

2 | Zhikijilai Bintu Byanema mu Bwikalo

ENE MAMBO O KYANEMENA

Bantu bavula kibakatazha bingi pa kuba’mba bataane bintu byanema bikebewa mu bwikalo. Kyatamakotu ke kya kuba’mba bya malwa bibena kumweka mu ntanda bibena kulengela luno lukatazho kubayilako. Mambo ka?

  • Mu mpunzha mwamweka bya malwa bintu bikala bingi na mutengo, nabiji kajo ne mazubo.

  • Bavula makito apwa nangwa kwibakepesheshako mali o bafola.

  • Bya malwa byonauna busulu bwa bantu, mazubo, nangwa bipe ne kwibasha mu buyanji.

Byo Mwafwainwa Kuyuka

  • Inge mwingijisha bulongo mali kikemupelela kuyuka bya kuba inge bya malwa byamweka.

  • Vulukai kuba’mba mali o mwalama nangwa bintutu bikwabo byakonsha kuleka kwingila.

  • Kuji bintu bimo byo mwakonsha kubula kupota na mali, nabiji lusekelo ne lukwatankano mu kisemi.

Byo Mwakonsha Kuba Luno

Baibolo waamba’mba: “Byo tuji na kajo ne bivwalo, tusekela mu bino bintu.”​—1 Timoti 6:8.

Kusekela na bintu byo tuji nabyo kwavwangamo kukepeshako bintu byo tukeba ne kutondwa na bintu byanema byo twikala nabyo pa juba pa juba. Kino kyanema bingi kikatakata inge kechi tuji na mali avula ne.

Pa kuba’mba mutondwe na bintu byo muji nabyo mwafwainwa kupimpulako bwikalo. Inge kimye kyonse mukeba kupota bintu saka mwabula mali, mukekala na makatazho avula.

BYA KUBA​—Bintu Byakonsha Kwimukwasha

Mu bimye bya malwa, zhikijilai bintu byenu byanema bya mu bwikalo kupichila mu kuba bino bintu

KEPESHAIKO BYA KUPOTAPOTA

  • Mwanamukazhi wakikulumpe ubena kutupaula makalota mu mashamba.

    Kepeshaiko bya kupotapota

    Kange mupotenga bintu kipotepote ne, mwafwainwatu kupota kintu inge kya kine mubena kwikikeba. Iipuzhai anweba bene’mba: ‘Abya nanchi nakonsha kwikala kwa kubula motoka nyi? Nanchi nakonsha kujima bishu nyi?’

  • Saka mukyangye kupota kintu, iipuzhai anweba bene’mba: ‘Nanchi kine akye kintu mbena kwikikeba nyi? Nanchi nji na mali a kwikipota nyi?’

  • Nembeshai ku kafulumende nangwa ku bipamo bikwabo bikwasha bayanji.

“Kisemi kyetu kyaikele panshi ne kwisamba pa byajinga bwikalo bwetu. Twakepesheko mali o twaingijishanga ku bya kisangajimbwe, kabiji twatendekele kupota kajo kabula kupotwa mali avula.”—Gift.

LEGAI MWABA WA MALI

Mwanamukazhi ubena kwingijisha calculator kabiji ubena kunemba mali aji pa lishichi.

Lengai mwaba wa mali

Baibolo waamba’mba: “Bintu bifuukula muntu wingila na ngovu bikalumbuluka, pakuba bonse boba bintu na kanswatu bakayanda.” (Byambo bya Maana 21:5) Mwaba ukemukwasha kumona kuba’mba bintu byo mukeba kupota kechi byakilaila pa mali o mwikala nao ne.

  • Patanshi, nembai mali o mukekala nao mu yeo ñondo.

  • Kya bubiji, tanchikai bintu byo mupota pa ñondo pa ñondo ne kumona inge kya kuba mwakonsha kupimpulako.

  • Apa bino mwaesakanya mali o mukekala nao ne bintu byo mukeba kupota. Kabiji inge kyakonsheka yukai bintu byo mwakonsha kukepeshako nangwa kufumyapo pa kuba’mba mubule kwingijisha mali avula kukila o muji nao.

“Pa ñondo pa ñondo, tunemba mali o twikala nao ne bintu byo tukeba kupota. Tulamapo mali amo a kwingijisha ku bintu bipulumukatu ne a kupotamo bintu bikwabo kulutwe. Inge twauba bino, kechi twikala na bijikila ne, mambo tuyukila jimo byo tukengijisha mali etu.”—Carlos.

CHINUZHUKAINGA NKONGOLE / LAMAINGA MALI

  • Mwanamukazhi ubena kukwasha mwananji kubika mali mu botolo.

    Chinuzhukainga nkongole / lamainga mali

    Nengezhai bulongo bintu pa kuba’mba mukepesheko makongole. Kabiji inge mwakonsha, chinuzhukainga kukongola mali, pakuba esekainga kulamapo mali a kupotamo byo mukajilwa.

  • Lamaingapo mali amo pa ñondo pa ñondo a kwingijisha ku bikebewa bibula kuketekelwa nangwa bintu byo mubena kunengezha kukapota kulutwe.

INGILAINGA NA NGOVU / LAMAI NKITO

Baibolo waamba’mba: “Mu kwingila na ngovu mufuma byawama.”—Byambo bya Maana 14:23.

  • Kalipentala ubena kupopa musumali pa jipulanga.

    Ingilainga na ngovu / lamai nkito

    Temwai nkito yo mwingila. Nangwa kya kuba nkito yo mwingila kechi yo nkito yo mwakebelenga ne, bino imuletela mali.

  • Ingilainga na ngovu, kabiji ikalai baketekelwa pa nkito. Kuba bino kukemukwasha kulama nkito yenu kabiji kikemupelela kutaana nkito ikwabo kulutwe.

“Ñingila nkito iji yonse yamweka, nangwa kya kuba kechi neitemwa ne, nangwa kechi babena kumfolesha mali avula ne. Kimye kyonse ntako bingi muchima ku mingilo yo mbena kwingila, ñingilatu nobe mbena kwingila nkito yami.”—Dmitriy.

Inge mubena kukeba nkito . . .

  • Kechi mwafwainwa kwikalatu na kupembelela ne. Mwafwainwa kuya ku bipamo bya busulu ko mwamona kuba’mba bakonsha kwimutwezhako nkito, nangwa kya kuba kechi baambapo’mba babena kutwezha bantu nkito ne. Buulai balunda nenu ne balongo benu kuba’mba mubena kukeba nkito.

  • Kange mukebengatu nkito yo mwatemwa ne. Kechi kyakonsheka kutaana nkito iji na byonse byo mukeba ne.

Bansemi babena kwisamba pa mali baana babo saka babena kukaya mu lubanza.

FUNJILAIPO BIKWABO. Tangai kibaaba kya mu Kizungu kya kuba’mba “How to Live on Less.” Kebai kino kibaaba pa jw.org.

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu