Bumi mu Ntanda Ipya Ya Mutende
Byo mubena kutala pa kipikichala kya ino talakiti, nanchi mwiumvwa byepi? Nanchi muchima wenu kechi ukeba mutende, lusekelo, ne mashuko omubena kumona pano nenyi? Kya kine muchima wenu byobyo abena kukeba. Abya nanchi kilototu, nangwa kipashañanotu, kyakuketekelamba bwikalo bwa uno mutundu bukekalako panopantanda nyi?
Bantu bavula kampe byobyo balanguluka. Mambo bwikalo bwa ano moba bwa makondo, bumbanzhi, nzala, malwazhi, bukote—kutongolapotu bicheche. Nangwa kiji byonkabyo paji mambo awama akwikela na luketekelo. Pakutengela kimye kya kulutwe, Baibolo itubula “bya mwiulu bipya ne ntanda ipya [byotubena kutengela mwaila mulaye wa Lesa, NW] mo bwaikala bololoke.”—2 Petelo 3:13; Isaya 65:17.
Bino “bya mwiulu bipya” ne “ntanda ipya,” mwaila Baibolo, kechi meulu apya apangwa katataka nangwa ntanda ipya yalengwa katataka ne. Ntanda ine-ine ne meulu ene-ene byalengelwe kala sabyapwijijika, kabiji Baibolo imwesha kuba’mba bikatwajijila kwikala byonka byobiji myaka ne myaka. (Masalamo 89:36, 37; 104:5) “Ntanda ipya” ikekala bantu bapwijijika bakekala panopantanda, kabiji “bya mwiulu bipya” bikekala bufumu bwa pwijijika bwa mwiulu, bukalama bantu bakekala panopantanda. Nanchi kya kine kuketekela’mba “ntanda ipya” ya lukumo, ikekalako nyi?
Kyawama, langulukai kishinka kya kuba’mba bwikalo bwa uno mutundu bo bwajinga lubaji lwa nkebelo itanshi yakwa Lesa ku ino ntanda. Wabikile bantu batanshi babiji besongwele mu Paladisa wa Edena wa panopantanda ne kwibapa mwingilo wawama bingi wakuba’mba: “Semainga ne kusemununa, muvule ne kukumbana ponse pa ntanda ne kwiikokesha.” (Ntendekelo 1:28) Ee, nkebelo yakwa Lesa kwi abo yajinga yakuba’mba baseme bana kabiji ne kumpelo bakakumbanye Paladisa wabo pano pantanda ponse. Nangwa kiji kuba’mba panyuma ya byobyo bekebejile bene kusatukila Lesa, mu jojo jishinda kwishiina kwikala babula kufwainwa bumi bwa myaka ne myaka, nkebelo itanshi yakwa Lesa kechi ya aluka ne. Kabiji yafwainwa kufikizhiwa mu ntanda ipya!—Isaya 55:11.
Kya kine, kimye kyo mulomba Lulombelo lwa Nkambo, nangwa’mba Tata Wetu, kulomba Bufumu bwa Lesa kwiya, ko kuba’mba mubena kulombela kamfulumende wanji wa mwiulu kufumyapo bubi bonse pano pantanda ne kulama ino ntanda ipya. (Mateo 6:9, 10) Kabiji twakonsha kwikala baketekela kuba’mba Lesa ukasuka milombelo yetu, mambo Kyambo kyanji kyalaya kuba’mba: “Baoloka bakaswana ntanda, Ne kwikalamo myaka ne myaka.”—Masalamo 37:29.
Bumi mu Ntanda Ipya Yakwa Lesa
Bufumu bwakwa Lesa bukaleta buwame bwakila pa byonse panopantanda, bukobila bantu banji bintu byonse byawama Lesa byo ebakebejilenga muntendekelo mba beyowebyo panopantanda. Lupato ne misalululo kechi bikekalako jibiji ne, kabiji kikapelako muntu yense panopantanda ukekala ke mulunda wa kishinka ku yense. Mu Baibolo, Lesa walaya kuba’mba ‘ukapwisha makondo konse konse ne kwapela ntanda.’ “Mukoka umo kechi ukasumbwila mpoko mukoka mukwabo ne, kabiji kechi bakafundanga bya kulwa nkondo jibiji ne.”—Masalamo 46:9; Isaya 2:4.
Kikapelako ntanda yonse ikaluka ke paladisa wauba nobe mashamba abuuya. Baibolo yaamba kuba’mba: “Bisanzangala ne ntanda yauma bikasekela; ne biselebwa nabyo bikasangalala, mambo mukekala maluba awamisha. . . . Mambo mema akatupaukanga mu bisanzangala, kabiji mukekala tukola tupita mema mu biselebwa. Kabiji paji musenga unyanyata pa kaluka ke kizhiba kya mema, ne paji mushiji waumisha pakaluka ke masulo atupauka mema.”—Isaya 35:1, 6, 7.
Kukekala mambo awama akwikela basangalala mu Paladisa wa panopantanda. Kabiji bantu kechi bakafwanga jibiji na nzala na mambo akubula kajo ne. Baibolo yaamba kuba’mba ‘ntanda ikapanga bipangwa byayo.’ (Masalamo 67:6; 72:16) Bonse bakamwenamo lusekelo mu mingilo yabo, byonka bya laya Mulenga wetu kuba’mba: “Kabiji bakajimba majimi abo a miñanzañanza, ne kuja bipangwa byayo. . . . kabiji kechi bakajimba miñanzañanza, ne ungi waja bipangwa byayo ne.”—Isaya 65:21, 22.
Mu ntanda ipya yakwa Lesa, bantu kechi bakekalanga jibiji mu madomitale nangwa mu misakuta ne, mambo Lesa wafukula kuba’mba: “Bakashimika mazubo abo ne kwikalamo . . . Kechi bakashimika mazubo, mwaikala ungi ne.” Kabiji Baibolo yalaya kuba’mba: “Kechi bakengila kwa kubula kumwenamo ne.” (Isaya 65:21-23) Onkao mambo bantu bakekala na mingilo ifumamo kimo, ikusha. Bwikalo kechi bukobanga mukose ne.
Mu kimye kyafwainwa, Bufumu bwakwa Lesa bukabwezha bulunda bwa mutende bwajingako mu bujimi bwa Edena pakachi ka banyama, kabiji ne pakachi ka banyama ne bantu. Baibolo yamba kuba’mba: “Musuka ukekala pamo ne mwana mukoko, ne kisumpa ukalala pamo ne mwana mbuzhi, kabiji mwana ñombe ne mwana bokwe ne nyama wa kulela wanuna bakekalanga pamo, ne mwanyike mucheche ukebatangijilanga.”—Isaya 11:6-9; Hoseya 2:18.
Angikilangulukaitu, mu ntanda ya Paladisa malwazhi onse ne misongo yonse ikabukwa! Kyambo kyakwa Lesa kitulaya kuba’mba: “Kabiji kafwako nangwa umo wikala mu yewa muzhi ukamba’mba: Nakolwa, ne.” (Isaya 33:24) “[Lesa] ukashimuna mipolo yonse ku meso abo; ne lufu kechi lukekalako jibiji ne; nangwa mabingo, nangwa kujila, nangwa misongo, kechi bikekalako jibiji ne: bintu bitanshi byapichijila.”—Lumwekesho 21:4.
Byo Kyakonsheka Kubiwa Kwi Anweba
Kya kine muchima wenu watundaikwa na milaye yakwa Lesa pa mambo a bumi mu ntanda yanji ipya ya bololoke. Kabiji byokiji kuba’mba bamo bakonsha kulanguluka’mba ano mapesho awama bibye kechi akafikizhiwa ne, yukai kuba’mba akafikizhiwa na kuboko kwakwa Mulenga wetu wa butemwe.—Masalamo 145:16; Mika 4:4.
Nepano, paji bintu bikebewa kubiwa inge tukeba kwikala myaka ne myaka mu Paladisa pano pantanda. Yesu wamwesheshepo kintu kikatampe kimo kikebewa kubiwa, pa kwamba mu milombelo kwi Lesa amba: “Kabiji buno bo bumi bwa myaka, namba bemuyuke anweba, Lesa yenka wa kine, ne Yesu Kilishitu ye mwatumine.”—Yoano 17:3.
Onkao mambo inge kya kine tubena kukeba kwikala mu ntanda ipya yakwa Lesa, patanshi twafwainwa kufunda kyaswa muchima wakwa Lesa ne kwikyuba. Mambo kishinka kya kuba’mba: “Panopantanda pakapita ne lwiso lwapo: pakuba aye uba kyaswa muchima wa Lesa ukekala myaka ne myaka,” na kwiyowa mapesho kikupu akapana Mulenga wetu wa butemwe.—1 Yoano 2:17.
Binembelo byotwaingijisha muno byafuma mu Baibolo ya Luba-Kaonde version 1975, kanatu twamwesha ingi. Inge mwamona mawi aambulwa alondankana na NW, yukai’mba kuno kutuntulula kwafuma mu New World Translation of the Holy Scriptures—With References.