BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w01 7/1 pp. 21-26
  • Sekelai Mambo a Kufunda Maana a Kuyuka Yehoba

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Sekelai Mambo a Kufunda Maana a Kuyuka Yehoba
  • Kyamba kya Usopa—2001
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Yehoba Wisambanga na Bashakulu
  • Kyeya Kyasamisha
  • Sekelai na byo Tuji Nabyo
  • Bukine bwa mu Baibolo ke Nsabo Yanema Bingi
  • Lufu ye Mulwanyi Ukapelako Konaunwa
    Kyamba kya Usopa—2014
  • Kyaswa Muchima wa Yehoba Kikobiwa
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2017
  • Lesa Wakebele­nga’mba Bantu Bakekalenga Byepi?
    Nanchi Baibolo Waamba’mba Ka?
  • Lufu lwa kwa Yesu ne Lusanguko byo Byakonsha Kwimukwasha
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba—2015
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2001
w01 7/1 pp. 21-26

Sekelai Mambo a Kufunda Maana a Kuyuka Yehoba

“Batokwa bonkaba bōmvwa mambo a Lesa ne Kwialama.”—LUKA 11:28.

1. Ñanyi kimye Yehoba kyo atendekele kufunjisha bantu?

YEHOBA watemwa bingi bantu ne bwikalo bwabo. Kyo kyo ebafunjishisha. Luno lufunjisho lwatendekejile mu bujimi bwa Edena. Byonka byo kyanembwa pa Ntendekelo 3:8 juba jimo “pa kulemba juba” ba Adama ne Evwa “baumvwine [jiwi, NW] ja Yehoba Lesa.” Bamo bamba kuba’mba pa juba pa juba Yehoba waambanga ne Adama pa kyonka kino kimye. Bino, Baibolo itubujishatu patoka amba Lesa kechi wapanangatu mizhilo yonka ku muntu mutanshi ne, bino wamufunjishanga byo afwainwe kuyuka pa kuba’mba amwingijilenga mingilo yanji.—Ntendekelo 1:28-30.

2. Bantu babiji batanshi bakaine byepi mizhilo ya Yehoba, kabiji kika kyafuminemo?

2 Yehoba wapele ba Adama ne Evwa bunkambo pa banyama ne bilengwa byonse bya pano pa ntanda. Pajingatu kimo kyo ebazhijikile—wibazhijikile kuja ku kichi kya kuyuka byawama ne byatama. Byo bebalukukile kwi Satana, ba Adama ne Evwa bazhilulwile muzhilo wa Lesa. (Ntendekelo 2:16, 17; 3:1-6) Basajilepo kwiikela abo bene ne kwifuukwila kyawama ne kyatama. Mu bumbulwamaana bwabo, bakaine mizhilo ya Mulenga wabo wa butemwe. Kyafuminemo ke malwa akatampe kwi abo bene ne baana babo baji bakyangye kusemwa. Ba Adama ne Evwa bakotele, kepo mu kupita kwa kimye bafwile kwa kubula luketekelo lwa kusangulwa. Baana bo basemene baswaine bundengamambo bwabo ne lufu.—Loma 5:12.

3. Mambo ka Yehoba o asopeshejile Kaina, nga Kaina waumvwine nyi?

3 Nangwa kya kuba bantu basatukile mu Edena, Yehoba watwajijile na kwibafunjisha. Kaina mubeji wa ba Adama ne Evwa wikolomwejile mambo. Kasa akyangye kuba kino ne, Yehoba wamusopeshe kuba’mba “uba kyawama,” (NW) mambo wiletejilenga malwa. Kaina wakaine kumvwina bino byambo byawama ne kwipaya waipaile nkasanji. (Ntendekelo 4:3-8) Onkao mambo, bantu batanshi bonse basatu bakaine kumvwina mizhilo yawama ya wibalengele, aye Lesa ufunjisha bantu banji kuba’mba bamwenemo byawama. (Isaya 48:17) Kino byo kyamufichishepo Yehoba ku muchima!

Yehoba Wisambanga na Bashakulu

4. Kika Yehoba kyo aketekejile ku baana ba kwa Adama, kabiji byambo ka bya luketekelo byo aambijile jimo saka aji na kino mu milanguluko?

4 Nangwa kya kuba wajinga na lūsa lwa kwikileka kufunjisha bantu, Yehoba kechi wikilekele ne. Wajinga bingi na luketekelo kuba’mba baana ba kwa Adama bamo bakakokelanga mizhilo Yanji. Kya kumwenako, Yehoba kimye azhachishilenga ba Adama ne Evwa, waambijile jimo kusemwa kwa “lukunwa” (NW) ukabula kukokela Satana Diabola mulolo wa kala. Mu kupita kwa kimye Satana bakamufumpa mutwe. (Ntendekelo 3:15) Buno bwajinga bungauzhi bwa lusekelo bwapele luketekelo aba “bōmvwa mambo a Lesa ne kwialama.”—Luka 11:28.

5, 6. Mu ñanyi mashinda Yehoba mo afunjishanga bantu banji kitota-myaka kitanshi C.E., saka kikyangye kufika, kabiji bamwenejilemo byepi?

5 Yehoba wibabulanga kyaswa muchima wanji bashakulu bakishinka nabiji ba Nowa, Abalahama, Izaka, Yakoba ne Yoba. (Ntendekelo 6:13; Kulupuka 33:1; Yoba 38:1-3) Kepo kupichila mwi Mosesa wapaine mizhilo yonse ku mukoka wa bena Isalela. Mizhilo ya Mosesa ibakwashishe mu mashinda avula bingi. Mambo a kukokela ino mizhilo, bena Isalela baikele ke bantu ba Lesa bapatulwa mu mikoka yonse. Lesa walayañene na bena Isalela kuba’mba umvwe kine bakomvwina Mizhilo yanji, ukebapesha kechi na bipetu byonka ne, bino ne ku mupashi, kwibalula ke bufumu bwa bañanga ne mukoka wazhila. Mizhilo yo ebapele mwajinga ne yoya ya njiilo yawama yasungile bumi bwabo bulongo ne ya kuzhika bincha bifuma munda. Pano bino, Yehoba wibabujile ne malwa akonsha kwibeshila umvwe babula kumukokela.—Kulupuka 19:5, 6; Mpitulukilo ya mu mizhilo 28:1-68.

6 Mu kupita kwa kimye, mabuku akwabo anembelwe ne kwiavwanga ku akwabo a Baibolo. Byambo bijimo byamba pa mingilo ya Yehoba yo aubilenga na bantu. Mabuku a nsansawilo alumbulula byubilo byanji. Mabuku a bungauzhi aambijile jimo Yehoba byo akafikizha kyaswa muchima wanji. Bantu ba kishinka ba kala bafunjilenga bino byambo byanembelwe ne kwibingijisha bulongo mu bwikalo bwabo. Umo wanembele’mba: “Byambo byenu ye lampi wa maulu ami, kyo kyeya kya mu jishinda jami.” (Masalamo 119:105) Yehoba wibafunjishenga ne kwibalumbulwila mo byatala, aba bakebelenga kuteleka.

Kyeya Kyasamisha

7. Nangwa kya kuba Yesu waubilenga bya kukumya, kika kyo ayukanyikilweko, kabiji mambo ka?

7 Mu kitota-myaka kitanshi, mabumba a bupopweshi bwa Bayudea abikileko mizhilo ya bantu ku Mizhilo ya Lesa. Mizhilo beitwajilenga mungi, kabiji mukifulo kya kuba’mba ifunjishenga bantu, yaikele ke yakatazha mambo beichapankenye na mizhilo ya bantu. (Mateo 23:2-4) Nangwa byonkabyo, Yesu aye Mesiasa wamwekele mu 29 C.E. Mwingilo wanji ye aishijile kechi wajinga wa kufwilatu bantu ne, bino waishile ne na ‘kushimuna bya bukine.’ Nangwa waubilenga bya kukumya, watelwanga’mba “Mufunjishi.” Mafunjisho anji ajinga nobe kyeya kyasaminenga mu mfishi ya ku mupashi yajinga mu michima ya bantu. Yesu aye mwine waambile’mba: “Amiwa ne kyeya kya panopantada.”—Yoano 8:12; 11:28; 18:37.

8. Ñanyi mabuku anembelwe mu kitota-myaka kitanshi C.E., kabiji akwashishe byepi bena Kilishitu batanshi?

8 Pa nyuma kacheche mabuku ana alumbulula bwikalo bwa Yesu byo bwajinga ne buku wa Byubilo ushimikizha kukoma kwa bwina Kilishitu pa nyuma ya lufu lwa Yesu anembelwe. Kabiji kwajinga ne makalata anembele baana ba bwanga ba kwa Yesu ne buku wa bungauzhi wa Lumwekesho. Ano mabuku kwiavwanga pamo na a Binembelo bya Kihebelu o alenga Baibolo. Mu kwingijisha ano mabuku, bena Kilishitu ‘bakwatakanyanga pamo ne bazhijikwa bonse mwayila bula bwabo ne bwipi bwabo ne kimino kyabo ne kuzhika kwabo’ kwa bukine. (Efisesa 3:14-18) Bajinga na “muchima wa Nkambo.” (1 Kolinda 2:16) Nangwa byonkabyo, aba bena Kilishitu batanshi kechi baumvwishishe mbaji yonse ya nkebelo ya Yehoba ne. Mutumwa Paulo wanembejile bakwabo baitabila amba: “Pano tumona nobe mu katajilo, kizhimwezhimwe.” (1 Kolinda 13:12) Kijitu nobe bamwenengatu kizhimwezhimwe mu katajilo kwa kubula kwibiyukisha byonse ne. Pano bino kumvwisha kwine kwa Byambo bya Lesa kwakijinga kulutwe.

9. Kulumbulula ka kwaubiwa mu ano ‘moba apelako’?

9 Lelo jino, tuji mu ‘moba apelako’ ayukanyikwa amba “bimye byakatazha.” (2 Timoti 3:1) Ngauzhi Danyela waambijile jimo kuba’mba mu o ano moba ‘maana a kuyuka bintu akayanga na kunanuka.’ (Danyela 12:4) Onkao mambo, Yehoba aye mwine Mufunjishi Mukatampe, wakwasha bantu bakishinka kumvwisha Byambo byanji. Bantu bavula pano bayuka kuba’mba, Yesu Kilishitu waikajikilwe pa bufumu mwiulu mu 1914. Kabiji bayuka kuba’mba katatakatu afumyepo bubi bonse pano pa ntanda ne kwiyalula ke paladisa. Ano mawi anema a mambo awama a Bufumu pano abena kusapwilwa mwaya ntanda yonse.—Mateo 24:14.

10. Pa myaka yavula yapitapo, bantu baubanga byepi na lufunjisho lwa Yehoba?

10 Kya kine, mu bwikalo bwa bantu bonse, Yehoba ufunjisha bantu banji kyaswa muchima wanji ne nkebelo yanji. Binembelo mu Baibolo bilumbulula bavula baumvwine ne kwingijisha maana a Lesa, kabiji wibapesheshe. Kabiji bitubula bakwabo bakaine lufunjisho lwawama lwa Lesa ne kulondela mu ngayo ya bono ya ba Adama ne Evwa. Yesu walumbulwile kino byo ekifwanyikizhe ku mashinda abiji. Jimo jiya ku lonaiko, mo mwenda bavula bakana Byambo bya Lesa. Jikwabo jiya ku bumi bwa myaka. Nangwa jakatazha kwendamo, jo jishinda mwenda bacheche bakokela Byambo bya Lesa biji mu Baibolo, ne kwikela monka mo byayila.—Mateo 7:13, 14.

Sekelai na byo Tuji Nabyo

11. Kuyuka kwetu Baibolo ne kwiitabila kyo kiyukilo kya ka?

11 Abya nenuwa muji pakachi ka boba basala jishinda jiya ku bumi nyi? Umvwe byo byo mwauba, mukatemwa kutwajijila kwenda monkamo. Pano mukoba byepi kino? Kimye kyonse mwafwainwa kulanguluka-langulukangapo na lusanchilo pa mapesho o muji nao byo mwafunda Baibolo. Byo mwaumvwina mambo awama kyo kiyukilo kya kuba’mba Lesa wimupesha. Yesu waambile kino, kimye alombele kwi Shanji amba: ‘Nemutota tata, Nkambo wa mwiulu ne wa pano panshi, mambo mwibifile bino bintu ku ba maana ne ku ba milangwe, ne kwibisolola ku twana twa lukeke.’ (Mateo 11:25) Bakwatanga masabi ne basonkeshi bo baumvwijile lufunjisho lwa kwa Yesu, bino aba bantangi ba bupopweshi bafunjile bingi kechi bekyubilepo ne. Kabiji Yesu waambile’mba: “Kafwako wakonsha kwiya kwi amiwa ne, poso abo Batata bantuma bamukoka.” (Yoano 6:44) Umvwe mwayuka Baibolo, kwitabila ne kulondela mafunjisho ayo, kyo kiyukilo kya kuba’mba Yehoba wimukoka. Nanchi ke kya lusekelo bingi.

12. Mu mashinda ka Baibolo mo ifunjishila bantu?

12 Byambo bya Lesa biji na bukine bukasulula bantu ne kwibafunjisha. Aba balondela byamba Baibolo bakasululwa ku bya bulozhi, mafunjisho a bubela ne bulubi buji na bantu bavula. Kya kumwenako, kuyuka bikala muntu inge wafwa kwitukasulula ku kuchina’mba bafu betuteka mfine nangwa’mba batemwe betu bafwa babena kuyanda. Kuyuka bamalaika babi kwitukwasha kuchinuzhuka kupopwela mipashi. Lufunjisho lwa lusanguko luleta bingi lutekenesho ku boba bafwisha batemwe babo. (Yoano 11:25) Bungauzhi bwa Baibolo bwitubula kimye kyo tujimo ne kwitukosesha kwikala na luketekelo mu milaye ya Lesa ya kimye kya kulutwe. Kabiji bukosesha ne luketekelo lwetu lwa kwikala myaka ne myaka.

13. Kumvwina Byambo bya Lesa kwitukwasha byepi ku mubiji?

13 Mafunde a Lesa mu Baibolo etufunjisha kwikala bwikalo bwa kwilama. Kya kumwenako, tufunda kuchina byubilo byonauna mibiji yetu, nabiji kupepa fwanka ne kwingijisha bizhima mu jishinda jabula kufwainwa. Tuchina kupendwapendwa. (2 Kolinda 7:1) Kumvwina mizhilo ya Lesa ya byubilo byawama kwituvimbila ku mashiki asambuzhana mu bulalelale. (1 Kolinda 6:18) Kukokela lujimuno lwa Lesa pa mambo a kubula kutemwisha mali, kwitukwasha kubula kususuta byonka byuba bamo mu kukeba bunonshi. (1 Timoti 6:10) Mu ñanyi mashinda mo mwamwenamo ku mubiji na mambo a kwingijisha Byambo bya Lesa mu bwikalo bwenu?

14. Mupashi wazhila wingila ka mu bwikalo bwetu?

14 Mupashi wa Yehoba wikala pe atweba, umvwe twaikela mwayila Byambo bya Lesa. Twikala na bumuntu bwa Kilishitu, buji na byubilo byawama nobe lusa ne butemwe. (Efisesa 4:24, 32) Kabiji mupashi wa Lesa umwesha bipangwa byanji motuji—nabiji butemwe, lusekelo, mutende, kukoka muchima, lusa, buwame, bukishinka, bukimote ne kwikanya. (Ngalatiya 5:22, 23) Bino byubilo bileta lusekelo ne kwitemwa na bakwetu kubikapo ne balongo betu ba mu kisemi. Twikala na bulume bwitukwasha kuchinchika mu bya malwa. Abya mwaikalapo kala panshi ne kulanguluka mupashi wazhila byo emukwasha mu bwikalo bwenu?

15. Kimye twalwila bwikalo bwetu monka mwayila kyaswa muchima wa Lesa, tumwenamo byepi?

15 Byo twikala mwayila kyaswa muchima wa Yehoba, tukosesha bulunda bwetu ne aye. Lwitabilo lwetu lukomenako kuba’mba aye wayuka kukajilwa kwetu kabiji witutemwa. Mu bintu byo tupitamo, tuyuka byo etukosesha mu bimye byakatazha. (Masalamo 18:18) Twimwena kuba’mba kine umvwa milombelo yetu. (Masalamo 65:2) Tuketekela mizhilo yanji saka twayuka namba isakwitukwasha. Kabiji tuji na luketekelo lwawama kuba’mba mu kimye kyanji kyafwainwa, Lesa ukalula bantu banji ba kishinka bakekale ke balumbuluka ne kwibapa bupe bwa bumi bwa myaka ne myaka. (Loma 6:23) Mwana wa bwanga Yakoba wanembele amba: “Fwenyai kwipi ne Lesa, kabiji ne aye ukafwenya kwipi ne anweba.” (Yakoba 4:8) Nanchi mwalangulukapo kala bulunda bwenu ne Yehoba byo bukoselako kimye mufwenya kwipi ne aye?

Bukine bwa mu Baibolo ke Nsabo Yanema Bingi

16. Ñanyi lupimpu bena Kilishitu bamo ba mu kitota-myaka kitanshi lo baubile mu bwikalo bwabo?

16 Paulo wavulwilemo bena Kilishitu bashingilwe na mupashi ba mu kitota-myaka kitanshi amba bamo bajinga ba bulalelale, bankende, [balaala] na banabalume bakwabo, bangivi, ba lunkumbwa, bapendwapendwa, batukana ne baja bya lunkanankana. (1 Kolinda 6:9-11) Bukine bwa Baibolo bwibakwashishe kupimpula bwikalo bwabo; ne kovwa ‘baovwewe.’ Esekai kufwanyikizha bwikalo bwenu byo bwafwainwa kwikala kwa kubula bukine bukasulula bantu, bo mwafunda mu Baibolo. Kinetu bukine ke nsabo yanema bingi. Byo twasangalalapo pa kumona kuba’mba Yehoba witufunjisha!

17. Bakamonyi ba kwa Yehoba bafunda byepi bya ku mupashi pa kupwila kwa bwina Kilishitu?

17 Kabiji langulukai lusekelo lo tuji nalo mu bulongo bwetu bwabula misalululo! ‘Kalume wa kishinka ne wa maana’ witupa bya kuja bya ku mupashi pa kimye kyafwainwa, kubikapo ne ma Baibolo, magazini ne mabukutu akwabo mu milaka yavula. (Mateo 24:45-47) Pa kupwila kwabo mu mwaka wa 2000, Bakamonyi ba kwa Yehoba mu byalo byavula bafunjile bishinka mu mabuku akatampe 8 a Binembelo bya Kihebelu. Bafunjile pa bwikalo bwa bantu 40 banembwa mu Baibolo aba batongolwa mu Insight on the Scriptures. Bafunjile buku wa Umuntu Wakulisha Uwabalile Abako Uwa Mweo ne buku yense wa Angweniko ku Kusesema kwa kwa Daniele! Bafunjile mitwe ya kufunda 52 mu Kyamba kya Usopa apa bino ne ikwabo icheiche 36. Kabiji bantu ba Yehoba bafunjile ne Mwingilo Wetu wa Bufumu 12 ne majashi a mvula bantu pa mitwe ya mu Baibolo yapusana-pusana, mulungu ne mulungu. Byambo bya ku mupashi byo byavulapo!

18. Kipwilo kya bwina Kilishitu kitukwashsa mu ñanyi mashinda?

18 Kuzhokoloka ntanda yonse, bipwilo kukila pa 91,000 bitukosesha kupichila mu kupwila ne kupwañana. Kabiji bena Kilishitu bakwetu bakosa ku mupashi betukwasha ku mupashi. (Efisesa 4:11-13) Ee, twamwenamo bingi pakatampe pa kufunda maana a bukine. Ke lusekelo lukatampe pa kuyuka ne kwingijila Yehoba. Byambo bya nyimbi wa masalamo byo byawamapo: “Bo bene ba lusekelo awa mutundu wa bantu baji na Lesa wabo, Yehoba.”—Masalamo 144:15.

Mukivuluka Nyi?

• Bañanyi Yehoba bo esambanga nabo kimye kya bwina Kilishitu saka kikyangye kufika?

• Kyeya kya ku mupashi kyasamine byepi mu kitota-myaka kitanshi? Kabiji kyasama byepi mu ano moba?

• Ñanyi mapesho afuma mu kwikela mwayila maana a kuyuka Yehoba?

• Mambo ka kyo twikela na lusekelo pa kufunda maana a kuyuka Lesa?

[Bipikichala pa peja 22]

Yehoba wabujile ba Mosesa, Nowa ne Abalahama kyaswa muchima wanji

[Kipikichala pa peja 23]

Mu moba etu a lelo, Yehoba wasamisha kyeya kya Byambo byanji

[Bipikichala pa peja 24]

Akilangulukai pa lusekelo lo tuji nalo mu bulongo bwa ntanda yonse!

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu