BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w03 2/1 pp. 22-27
  • ‘Itemwai Anwe Bene na Bene’

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • ‘Itemwai Anwe Bene na Bene’
  • Kyamba kya Usopa—2003
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • “Mukijishemo ne Kukijishamotu”
  • Mukooko Watayikile Nejali Jatayikile
  • Kyatayikile Bino Kyanemekelwe Bingi
  • Bakebai Kobaji
  • Bomvwinai Lusa
  • Kwibikako Nakwibakosesha
  • ‘Kwashai Banekena’
    Mwimbilai Yehoba
  • “Amiwa Mwine Nkeikeba Mikooko Yami”
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2020
  • ‘Kwashai Bantu Babula Kukosa’
    ‘Imbilainga Yehoba na Lusekelo’
  • “Bwelai kwi Amiwa”
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2020
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2003
w03 2/1 pp. 22-27

‘Itemwai Anwe Bene na Bene’

‘Pa kyo kino po po bakayukila bonse amba anweba mwi baana bami ba bwanga, inge mwitemwa anwe bene na bene.’—YOANO 13:35.

1. Ñanyi kyubilo Yesu kyoaambishepo saka kwashalatu pacheche amba afwe?

KIMYE kyabufuku Yesu saka akyangye kufwa, watelele baana banji babwanga nabyambo byabutemwe amba “anweba twana.” (Yoano 13:33) Bino byobyambo byabutemwe Yesu byoaambijile batumwa banji bufuku saka akyangye kufwa. Mumabuku a Mambo awama kechi mwanembwapo jishimikila jitubula kuba’mba Yesu waambilepo kala bino byambo byabutemwe pakwamba kwiabone. Bino pabobwa bufuku, waambile bino byambo kumwesha butemwe bukatampe boatemenwe baana banji babwanga. Pabonkabwatu bufuku, Yesu waambile pabutemwe pepi nabimye 30. Mamboka oaambishepo kyabaya pakino kyubilo?

2. Mamboka kumwesha butemwe kyokwanemena kubena Kilishitu?

2 Yesu walumbulwile ene mambo butemwe kyobwanemena. Waambile’mba: ‘Pa kyo kino po po bakayukila bonse amba anweba mwi baana bami ba bwanga, inge mwitemwa anwe bene na bene.’ (Yoano 13:35; 15:12, 17) Mwana wabwanga wakwa Yesu wafwainwa kwikala nenabutemwe bwakutemwa balongo. Bena Kilishitu bakine kechi bayukanyikilwa kumutundu wamvwajilo imo nangwa nabisela bimo byapusanako nabikwabone. Bayukanyikilwa kubutemwe bobeubila bene nabene. Buno butemwe bukatampe yemukambizho wabubiji ukebewa payoya mikambizho ikatampe isatu yoafwainwa kulondela mwana wabwanga wakwa Kilishitu yatongolwa kuntatwilo yamutwe wapita. Kika kiketukwasha kutwajijila kulondela uno mukambizho?

“Mukijishemo ne Kukijishamotu”

3. Ñanyi mukambizho pamambo abutemwe mutumwa Paulo yeakambizhe?

3 Byonkatu byokyajinga kubaana babwanga bakwa Kilishitu bamukitota-myaka kitanshi, buno butemwe bukatampe bubena kumweka neano moba pakachi kabaana babwanga bakine bakwa Kilishitu. Mutumwa Paulo wanembele kubena Kilishitu bamukitota-myaka kitanshi amba: “Mambo a butemwe bwa kutemwa balongo kechi musake muntu emunembele ne: mambo anwe bene mwafunjishiwa kwi Lesa kwitemwa bene na bene; mambo kine mwibatemwa balongo bonse.” Nangwa byonkabyo, Paulo wanungilepo kwamba’mba: “Mukijishemo ne kukijishamotu.” (1 Tesalonika 3:12; 4:9, 10) Netuwa twafwainwa kumvwina mukambizho wakwa Paulo nekwibikako nakwiubila butemwe atwe bene nabene ‘mukukijishamotu.’

4. Kwesakana nabyaambile Paulo ne Yesu, bañanyi botwafwainwa kuteshako muchima?

4 Monka munkalata intu imo yanembeshiwe namupashi, Paulo watundaikile bakwabo bamulwitabilo ‘kukosesha ba michima yapungila’ ne ‘kukwasha banekena [bakoka, NW].’ (1 Tesalonika 5:14) Pakimye kikwabo wavulwileko bena Kilishitu kuba’mba aba ‘bakosa bafwainwa kwitwika bya kunekena [kukoka, NW] kwa babula kukosa.’ (Loma 15:1) Kabiji Yesu wapaine nemikambizho yakukwasha boba bakoka. Byoapwishishe kwambila jimo kuba’mba Petelo ukamukana bufuku bwajuba jobakamukwata, Yesu waambijile Petelo amba: ‘Ne obewa, pa kwaluluka jibiji, ukakoseshe ne bakwenu.’ Mamboka? Mambo akuba nabo bakonsheshe kumukana Yesu, neonkao mambo bakebewenga bukwasho. (Luka 22:32; Yoano 21:15-17) Onkao mambo, Byambo bya Lesa bitukambizha kutemwa neboba bakoka kumupashi kabiji neboba baleka kupwañana nakipwilo kyabwina Kilishitu. (Bahebelu 12:12) Mamboka otwafwainwa kubila kino? Bishimpi bibiji byaambile Yesu byakumbula.

Mukooko Watayikile Nejali Jatayikile

5, 6. (a) Ñanyi bishimpi bipi bibiji byoaambileYesu? (b) Bino bishimpi bisololaka pe Yehoba?

5 Pakuba’mba afunjishe bantu bamutelekelenga Yehoba byoamona boba bantu balubilamo, Yesu watayile bishimpi bibiji bipi. Kimo kyajinga kyakafunga. Yesu waambile’mba: ‘Lelo i ñanyi mukwenu uba, umvwe uji na mikooko makumi jikumi, patayika umo wayo, ubula kuleka aya makumi atanu na ana ne itanu na ina mungyetu, kalonde awa watayika, poso wamumona? Kabiji pa kumumona, wamubika pa kipuzhi kyanji, sa asekela. Ne pa kufika ku nzubo yanji, wapwizha pamo balunda nanji ne bo ekala nabo, amba, Tusekele ne amiwa, pakuba namona mukooko wami watayikile. Nemwambila namba, byonkabyo ne lusekelo byo lukekala mwiulu pa ndengamambo umo walapila, lwa kukila pa bantu makumi atanu na ana ne batanu na bana baoloka, babula kusaka lulapilo.’—Luka 15:4-7.

6 Kishimpi kyabubiji kyajinga kyamwanamukazhi. Yesu waambile’mba: ‘Ñanyi mwanamukazhi uba, umvwe uji na mali jikumi, watayapo jimo, ubula kwambula lampi, ne kupyanga mu nzubo, ne kukebesha monka poso wijimona. Kabiji pa kwijimona, wapwizha pamo balunda nanji ne bo ekala nabo, amba, Tusekele ne amiwa, mambo namona aja jali jo najikutaya. Byonkabyo, nemwambila namba, kuji lusekelo ku meso a bamalaika ba Lesa pa ndengamambo umo walapila.’—Luka 15:8-10.

7. Ñanyi lufunjisho lubiji lotufunjilako mukishimpi kya mukooko watayikile nekyajali jatayikile?

7 Twakonsha kufundakoka kubino bishimpi bipi? Bitumwesha (1) byotwakonsha kumona aba bakoka ne (2) byotwakonsha kuba amba twibakwashe. Pano twayai twisambe pabino bishinka.

Kyatayikile Bino Kyanemekelwe Bingi

8. (a) Kafunga nemwanamukazhi baubilepoka pabintu byabo byatayikile? (b) Byobaubile pabintu byabo bitubulapoka pabyobamwenenga kintu kyatayikile?

8 Mubishimpi byonse bibiji kintu kimo kyatayikile, bino monai benabyo byobaubile. Kafunga kechi waambile’mba: ‘Mukooko umo waka mambo nashala naikwabo 99. Ekalenga nangwa watayika’. Kabiji mwanamukazhi kechi waambile’mba: ‘Kechi mambone, nkabakenengaka nakukeba jali jimo jatayika? Ae atanu naana onashala nao awana.’ Kafunga wamufumpijile bingi mukooko watayikile ubatu nobe yeyenka yeajinga nanji. Nemwanamukazhi naye wakebele bingi jali jatayikile ubatu nobe jojonka joajinga najo. Mubibye bishimpi byonse bibiji kintu kyatayikile kyanemene bingi kumwinakyo. Kino kibena kulumbululaka?

9. Kijikila kyajinga nakafunga nemwanamukazhi kyalumbululaka?

9 Monai byambo byakupezhako byaambile Yesu pabintu byonse bibiji: “Byonkabyo ne lusekelo byo lukekala mwiulu pa ndengamambo umo walapila.” Kabiji waambile’mba “byonkabyo, nemwambila namba, kuji lusekelo ku meso a bamalaika ba Lesa pa ndengamambo umo walapila.” Onkao mambo kijikila kyajinga nakafunga nemwanamukazhi kimweshako pacheche biumvwa Yehoba nebilengwa byanji byamwiulu. Byonkatu bintu byatayikile byobyajinga byanema kumeso akwa kafunga nemwanamukazhi, byobyanema nekumeso a Yehoba aba balubilamo babula kupwanañana nabantu banji. (Yelemiya 31:3) Bantu bauno mutundu bakonsha kwikalatu bakoka kumupashi, bino kechi’mba bansatuki byonkabyotune. Nangwa kyakuba bakoka, mumo mumo apo bakilama mizhilo ya Yehoba. (Masalamo 119:176; Byubilo 15:29) Onkao mambo, byonkatu byokyamwekanga kimye kyakala, Yehoba “kechi wibapanga mu kyenyi kyanji” ponkapotune.—2 Bamfumu 13:23.

10, 11. (a) Tukeba kwibamona byepi aba bapampuka mukipwilo? (b) Kwesakana nabishimpi bibiji byakwa Yesu, twakonsha kwibamwesha byepi’mba tuji nabulanda peabo?

10 Byonka bibamona Yehoba ne Yesu, netuwa tuba bulanda bukatampe paboba bantu bakoka babula kutanwa kukipwilo kyabwina Kilishitu. (Ezikyo 34:16; Luka 19:10) Tumona muntu wakoka kumupashi amba mukooko walubilamo, kechi amba kyapwa waya lela kechi ukabwelane. Kechi tulanguluka’mba: ‘Nga mamboka akwikela nakijikila kyamuntu umo wakoka? Ekalenga nangwa wikileka uba nobe kipwilo kibena kumukabila.’ Bino, tumona aba bapampukamo babena kukeba kubwela byonka bibamona Yehoba amba banema.

11 Pano twakonsha kumwesha byepi amba tuji nabulanda peabo? Bishimpi byakwa Yesu byamwesha kuba’mba twakonsha kumwesha bulanda (1) kupichila mukwibakeba kobaji (2) kwibomvwina lusa, ne (3) kwibikako nakwibakosesha. Twayai twisambe pabino bintu kimo kimo.

Bakebai Kobaji

12. Byambo byakuba’mba “kalonde awa watayika” bitubula muchima wamutunduka kafunga yeekala nanji?

12 Mukishimpi kitanshi, Yesu waamba’mba kafunga “kalonde awa watayika.” Kafunga yewanyamuka nekuya nakukeba mukooko watayika. Kechi wabwela panyuma namambo alukatazho, byamalwa nemusinso walepane. Kafunga watwajijila nakumukeba “poso wamumona.”—Luka 15:4.

13. Banabalume bakishinka bamumoba akala baubilepo byepi pabakoka, kabiji twakonsha kulonda byepi byakumwenako bya mu Baibolo byauno mutundu?

13 Byonkabyo, nepakukwasha muntu wakoka ukeba kumukosesha kikebewa awa wakosa kwimana nekuya nakukeba kuji yewo muntu. Banabalume bakishinka bamumoba akala bayukile kino. Kyakumwenako, Yonafwanyi mwana Mfumu Saulo byoamwene’mba mulunda nanji wapa muchima aye Davida wakebewenga kumukosesha, “waimene ne kuya kwajinga Davida ku nzumbu ne kumukosesha muchima wanji mwi Lesa.” (1 Samwela 23:15, 16) Byopapichile myaka yavula, Ndamakyalo Nehemiya byoamwene kuba’mba balongo banji Bayudea bakoka, naye ‘ponkapo waimene’ nekwibakosesha’mba “langulukai aye Nkambo.” (Nehemiya 4:14) Netuwa ano moba twafwainwa ‘kwimana,’ nekuya nakwibakeba kobaji aba bakoka nekwibakosesha. Pano bañanyi mukipwilo bakonsha kuba kino?

14. Bañanyi mukipwilo kyabwina Kilishitu bafwainwa kuya nakukeba bakoka?

14 Bakulumpe mukipwilo babwina Kilishitu kikatakata baji namutembo ‘wakukosesha maboko alela, . . . ne manungo aji na luzakamo’ ne ‘kwambila baji na muchima wa moyo amba: kosai, kuchina ne.’ (Isaya 35:3, 4; 1 Petelo 5:1, 2) Monai kuba’mba mukambizho wakwa Paulo wa ‘kukosesha ba michima yapungila’ ne ‘kukwasha banekena [bakoka, NW]’ kechi wapainwe kubakulumpe mukipwilo bonkatune. Bino byambo byakwa Paulo byaambiwe ku “kipwilo kya bena Tesalonika” kyonse. (1 Tesalonika 1:1; 5:14) Onkao mambo, kuya nakukosesha boba bakoka ke mutembo wabena Kilishitu bonse. Byonka byuba kafunga wamukishimpi, mwina Kilishitu yense wafwainwa kutundaikwa ‘kulonda awa watayika.’ Pano bino kino kingila bulongo mukwingijila pamo nabakulumpe mukipwilo. Abya mwakonsha kukwasha wakoka mukipwilo kyenunyi?

Bomvwinai Lusa

15. Mamboka kafunga kyoaubijile bintu mujishinda joebyubijilemo?

15 Kafunga uba byepi inge watana mukooko watayika? ‘Umubika pa kipuzhi kyanji.’ (Luka 15:5) Bino byambo byobitufikapo pamuchima nekwitukwasha! Apo kampe mukooko waendelengatu kyende-ende moba avula mute nebufuku mumasaka angitu, kampetu nekumulondaizha ku mabokwe. (Yoba 38:39, 40) Kine, mukooko wakoka namambo akubulwa kajo. Kechi ujipotu nenabulume bwakushinda bijanyi byoakonsha kutana mujishinda pakubwela kujitangane. Onkao mambo, kafunga ubandama, nekumushikula bulongo, nekumusenda wamusenda kumubwezha kujitanga kuchina kumuja kubijanyi mujishinda. Twakonsha kulonda byepi muchima walusa ujipo naiwe kafunga?

16. Mamboka otwafwainwa kumwesha lusa lwamwesheshe kafunga ku mukooko watayikile?

16 Muntu waleka kupwañana nakipwilo wakonsha kwikala muntu wakoka kumupashi. Nobe mukooko wipatula kwikafunga, muntu wauno mutundu kampe wendaendatu kyende-ende mujisaka jaino ntanda yabijanyi. Namambo akubula luzhikijilo lwajitanga alo luji kipwilo kyabwina Kilishitu, Diabola wenda “nobe bokwe wimba, upitañana na kusaka ye ayuka kuja” ukwata nepanshi nakumulukuka. (1 Petelo 5:8) Kikwabo uno muntu wakoka mambo akubula kuja kajo kakumupashi. Aye mwine bunke kwakubula bukwasho kechi wakonsha kushinda makatazho oakonsha kutana mulwendo lwanji lwakubwela kukipwilone. Onkao mambo, muñambilo yakifwanyikizho twafwainwa kubandama, kushikula yewa wakoka, nekumubila lusa twamubwezha. (Ngalatiya 6:2) Twakonsha kuba byepi kino?

17. Twakonsha kulonda byepi mutumwa Paulo kimye kyotwafwakashisha muntu wakoka?

17 Mutumwa Paulo waambile’mba: “Umvwe muntu umo wakoka, nanchi amiwa kuba namwimanyako mubukoke bwanji nenyi?” (2 Kolinda 11:29, The New English Bible; 1 Kolinda 9:22) Paulo waubijilenga bingi bantu lusa, kuvwangakotu nebakoka. Netuwa twafwainwa kubilanga lusa boba bantu bakoka. Pakufwakashisha mwina Kilishitu wakoka kumupashi, mubujishai kuba’mba wanema bingi kumeso a Yehoba kabiji Bakamonyi bakwabo babena kumutonga bingi. (1 Tesalonika 2:17) Mubulai ayuke’mba bakeba kumukosesha kabiji basakisha kwikala kwi aye ke “mulongo wasemekelwa mambo a kimye kya kumona bya malwa.” (Byambo bya Mana 17:17; Masalamo 34:18) Byambo byetu byapanshi yamuchima byakonsha pachepache kumukosesha kyakuba wabwela nekujitanga. Kika kikwabo kyotwafwainwa kuba? Kishimpi kyamwanamukazhi nejali jatayikile kitubula byakuba.

Kwibikako Nakwibakosesha

18. (a) Mamboka mwanamukazhi watongolwa mukishimpi kyoabujile kubwela panyuma? (b) Mwanamukazhi wibikileko nakubaka, kabiji kika kyafuminemo?

18 Mwanamukazhi wataile jali wayukile’mba kyashupa bingi kumona joja jali, bino kechi kyamubwezhezhe panyumane. Umvwe jali jatayikijile mujisaka nangwa mumateshi pakizhiba, kampe inge wikilekele amba kyapwa jatayika kechi nkejimonane. Bino namambo akuba wayukile kuba’mba jali kuji kojaponena monka munzubo nekuyuka’mba usakwijimona, watendekele kwijikeba namukoyo. (Luka 15:8) Patanshi waambwile lampi kuba’mba atokeshe munzubo. Kepo keapyange panshi nakipyango kyanji amba apo kampe usakumvwatu’mba nkeye. Kepo ejikebele bingi nemumakonka anzubo yonse kufikatu nekimye kyoejimwene jabekauka namambo akyeya kyalampi. Mwanamukazhi wijimwene namambo akwibikako kwanji.

19. Ñanyi lufunjisho lwakukwasha bakoka lotwakonsha kufunjilako kubyaubile mwanamukazhi mukishimpi kyajali?

19 Monka mwituvulwilako kino kishimpi, mutembo wa mu Binembelo wakukwasha mwina Kilishitu wakoka kechi kintu kyotwakonsha kukankalwane. Kabiji pakimye kimotu twayuka namba kikebewa kwibikako. Mambo nemutumwa Paulo waambijile bakulumpe mukipwilo kyamu Efisesa amba: “Mwafwainwa kwingila kyakosa byonkabyo, ne kukwasha banekena [bakoka, NW].” (Byubilo 20:35a) Vulukai kuba’mba mwanamukazhi byoakebelenga jali janji kechi watajilenga tajilengatu munzubo yanji kyanamukose mukose wabwela walubakone. Wijikebeshe bingi namukoyo “poso wijimona.” Byonkabyo, umvwe tubena kubwezha muntu wakoka kumupashi, twafwainwa kwibikako kuba’mba tumukwashe. Twakonsha kubaka?

20. Twakonsha kubapo byepi kuba’mba tukwashe bantu bakoka?

20 Twakonsha kukwasha byepi muntu wakoka kwikala nalwitabilo nelusanchilo? Lufunjisho lwapabunke lwa Baibolo mubuku wabwina Kilishitu muji byambo byamufwainwa lwakonsha kumukwasha. Kyakine, kufunjisha muntu wakoka lufunjisho lwa Baibolo kwitushinkwila jishinda jakutwajijila nakumukwashishamo bulongo. Utangijila mwingilo wamubujimi javula yeumonapo muntu wafwainwa kukwasha yewo muntu. Wakonsha kutongola mitwe yafwainwa kufunjiwa nebuku wafwainwa kumukwasha. Byonkatu mwanamukazhi mukishimpi byoaingijishe bintu byamukwashishe kumona jali mumwingilo wanji, netuwa ano moba tuji nabintu bitukwasha kwingila mwingilo wetu witupa Lesa wakukwasha boba bakoka. Byakwingijisha byetu bibiji byakatataka kikatakata biketukwasha bingi mukuba kino. Bino bintu ke mabuku a Pepeni Lesa Wine Wine Eka ne Palameni Kuli Yehova.a

21. Kukwasha boba bakoka kuleta byepi lusekelo kubonse?

21 Kukwasha boba bakoka kuleta bingi lusekelo kubonse. Muntu yebakwasha usekela bingi pakukwatankana jibiji nabalunda nanji bakine. Twikala nalusekelo lwapamuchima lufumatu mukupana. (Luka 15:6, 9; Byubilo 20:35b) Kipwilo kyonse kikoma mubutemwe muntu yense inge saatemwa bakwabo. Kyakila pabyonse, munema uya ku Bakafunga betu betuketa, Yehoba ne Yesu, mambo kusaka kwabo kwakukwasha bakoka kumweshiwa mubakalume babo bapanopantanda. (Masalamo 72:12-14; Mateo 11:28-30; 1 Kolinda 11:1; Efisesa 5:1) Onkao mambo, kine twatundaikwa bingi kutwajijila ‘kwitemwa atwe bene na bene’!

[Tubyambo twa mushi]

a Anembwa na Bakamonyi bakwa Yehoba.

Mwakonsha Kulumbululanyi?

• Mamboka kumwesha butemwe kyokwanemena kwiatweba bonse?

• Mamboka otwafwainwa kumwesha butemwe bwetu nekuboba bakoka?

• Lufunjishoka lotufunda kukishimpi kya mukooko watayikile nekyajali jatayikile?

• Twakonsha kubapoka pakukwasha muntu wakoka?

[Bipikichala pa peja 24, 25]

Pakukwasha bantu bakoka, twibakeba kobaji, twibomvwina lusa, ne kwibikako nakwibakosesha

[Bipikichala pa peja 24, 25]

Kukwasha boba bakoka kuleta lusekelo kubonse

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu