BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w03 5/1 pp. 11-16
  • Anweba Bakyanyike, Yehoba Kechi Ukavulama Mwingilo Wenu Ne!

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Anweba Bakyanyike, Yehoba Kechi Ukavulama Mwingilo Wenu Ne!
  • Kyamba kya Usopa—2003
  • Tumitwe tucheche
  • Sanchilainga Mwingilo Wenu Wanema
  • “Yehoba Ukemukwasha”
  • “Ikajilai Jimo na mwa Kwibakumbwila Bonse Bemwipuzha”
  • Mavidyo ne ka Kimye Kobapana Kushimikizhapo Bimo
  • Byo Mukiji Banyike Fwenyai Kwipi ne Yehoba
Kyamba kya Usopa—2003
w03 5/1 pp. 11-16

Anweba Bakyanyike, Yehoba Kechi Ukavulama Mwingilo Wenu Ne!

‘Lesa kechi wabula koloka’mba, avulame mwingilo wenu ne butemwe bo mwijimwesha jizhina janji, byo mwibengijilenga bazhijikwa banji ne.’—BAHEBELU 6:10.

1. Mabuku amu Baibolo a Bahebelu ne Malakai alumbulula byepi kuba’mba Yehoba usanta pa mwingilo wenu?

NANCHI mwaubilapo kala mukwenu kintu kyakuba ne kwimusanchilapotu ne nyi? Kikola bingi ku muchima umvwe waubila mukwenu kintu kyawama bino kwikinemeka ne. Kino kyapusana bingi ne Yehoba inge twamwingijila na muchima wetu yense! Baibolo yaamba’mba: “Lesa kechi wabula koloka’mba, avulame mwingilo wenu ne butemwe bo [m]wijimwesha jizhina janji, byo mwibengijilenga bazhijikwa banji ne.” (Bahebelu 6:10) Langulukai kino byo kyalumbulula. Yehoba wakonsha kwikimona’mba bubi umvwe wavulama kwimusanchila pa byo mwaingila ne byo mukingila mu mwingilo wanji. Kine ke Lesa usanta!—Malakai 3:10.

2. Kika kilengela mwingilo wa kwingijila Yehoba kwikala wanema?

2 Muji na mwingilo wanema bingi wa kupopwela ne kumwingijila Lesa wa lusekelo. Wanema bingi mambo pa bantu 6 bilyonyi baji panopantanda, bantu bajitu nobe 6 milyonyi bo bakwenu ba mu lwitabilo babena kumwingila. Kabiji na mambo akuba mumvwina ne kuba byamba mambo awama, ke kiyukilo kya kuba’mba Yehoba wimuta muchima. Mambo ne Yesu waambile’mba: “Kafwako wakonsha kwiya kwi amiwa ne, poso abo Batata bantuma bamukoka.” (Yoano 6:44) Ee, Yehoba ukwasha bantu kumwenamo mu kitapisho kya Kilishitu.

Sanchilainga Mwingilo Wenu Wanema

3. Baana ba kwa Kola baambile byepi byambo bya lusanchilo lwabo na mambo a mwingilo ye baingijiilenga Yehoba?

3 Monkatu mo mwafunjiile mu mutwe wapita, muji na mwingilo wanema mo mwakonsha kusangajikila muchima wa Yehoba. (Byambo bya Mana 27:11) Akino kechi mwafwainwa kwikikwata nzenzekela ne. Baana ba kwa Kola baambile byambo bya lusanchilo lwabo na mambo a mwingilo ye baingijiilenga Yehoba mu salamo wabo umo wanembeshiwa na mupashi amba: “Juba jimotu ja mu bipango byenu jakila mu kuwama kiumbi kya mobatu akwabo. Nakonsha kutemwa kwikala nangwa ku kibelotu kya nzubo ya Lesa wami, kukila kwikala monka mu matente a bubi.”—Masalamo 84:10.

4. (a) Kika kyakonsha kulengela bantu bamo kumona mwingilo wa kwingijila Yehoba nobe wibakasa ku bintu bimo? (b) Mu ñanyi jishinda Yehoba moakebela kumwesheshamo ne kufwetelamo bakalume banji?

4 Nanchi nenuwa byobyo mumona mwingilo wenu wa kwingijila Shenu wa mwiulu nyi? Kya kine, kimo kimye kimweka nobe kwingijila Yehoba kwimukasa mu bintu bimo. Kabiji kya kine kuba’mba kwikela mwayila mizhilo ya mu Baibolo kukebewa kwipana. Pano bino kyonse Yehoba kyoakeba’mba anweba mube kyo kimuwamina. (Masalamo 1:1-3) Yehoba umona mingilo yenu kabiji umwesha lusanchilo lwanji pa lwitabilo lwenu. Paulo kyo kyo anembejile kuba’mba Yehoba “ye ufweta boba bamukebesha.” (Bahebelu 11:6) Yehoba umona kimye kyafwainwa kubilamo kino. Ngauzhi mololoke mu Isalela wa kala waambile’mba: “Mambo meso a Yehoba apitañana pano pa ntanda ponse amba: Nebamweshe bulume bwami abo banketekela na muchima yensetu. Pakuba kino kintu mwauba kya bulubi; kabiji kufuma ku kyo kino kimye mukekala na makondo.”—2 Byambo bya Moba 16:9.

5. (a) Jishinda ka jimo jawamisha jo mwakonsha kumwesheshamo kuba’mba muchima wenu mwamutazha kwi Yehoba? (b) Mambo ka kwisamba na bakwenu bintu byo mwaitabilamo kyo kwakonshesha kumwekela kukatazha?

5 Jishinda jimo jawamisha jo mwakonsha kumwesheshamo kuba’mba muchima wenu mwamutazha kwi Yehoba ke kwisamba na bakwenu pe aye. Abya mwisambapo kala na bakwenu bamo momufunjila sukulu pa lwitabilo lwenu nyi? Pa kutendeka, kino kyakonsha kwimuletelako moyo. Kampe mwakonsha kwizhinausha amba: ‘Pano inge bansekenga? Ibyepi inge balanguluke’mba bupopweshi bwami kechi bebuyuka ne?’ Yesu wayukile kuba’mba kechi bonse bakonsha kuteleka ku mambo a Bufumu ne. (Yoano 15:20) Mino kino kechi kilumbulula kuba’mba anweba bwikalo bwenu bwakusekwatu kikupu ne kwimukana ne. Yukai’mba, Bakamonyi banyike bavula batanapo kala muntu ukeba kuteleka byambo byabo kabiji bebapa mushingi bingi ku bakwabo na mambo akukosela mu bintu byo baitabilamo.

“Yehoba Ukemukwasha”

6, 7. (a) Mwanyike wa mukazhi wa myaka ya kusemwa 17 wasapwijile byepi ku bakwabo mobafunjilanga sukulu? (b) Mwafunjilako ka ku byaubile Jennifer?

6 Pano bino mwakonsha kwikala byepi na bulume bwa kwamba pa mambo a lwitabilo lwenu? Nga mambo ka akubula kufuukulapo kwambanga bishinka kwakubula kuzhobakana umvwe bantu bemushikisha pa mambo a bupopweshi bwenu? Monai byaubile Jennifer uji na myaka ya kusemwa 17. Waamba’mba: “Twajinga ku sukulu satwaikala ku matebulu na kuja kajo ka pachaile. Bakwetu baana ba sukulu babakazhi bonaikele nabo besambilenga pa bya bupopweshi, kabiji umo wanshikishe bupopweshi bonjimo.” Nanchi Jennifer waumvwine moyo kukumbula nyi? Waitabile’mba: “Ee, mambo kechi nayukile mobasakwikimwena ne.” Pano waubilepo byepi? Watwajijila’mba: “Nebabujile bakwetu baana ba sukulu babakazhi namba amiwa ne Kamonyi wakwa Yehoba. Pano bino, patanshi bamwekele nobe bakumya bingi. Kyamwekele nobe, balangulukilenga kuba’mba Bakamonyi bakwa Yehoba ke bantutu bangi babula kuyukanyikwa. Uno mulanguluko wibalengejile kunshikisha mepuzho, kabiji mukukumbula mo mo nebakwashishe kwangatamo milanguluko ya bubela mu milangwe yabo. Kabiji kufumatu kyonkakya kimye, baana basukulu babakazhi bamo bansolomokelenga pa kimye ne pa kimye na kunshikisha mepuzho.”

7 Nanchi Jennifer wamwene’mba wakabakanatu pa kwisamba na bakwabo pa lwitabilo lwanji nyi? Ine. Waamba’mba: “Kimye kya pachaile byo kyapwile naumvwine bingi bulongo. Luno lombena kwamba, abe bakwetu baana basukulu babakazhi bayuka Bakamonyi bakwa Yehoba byobaji.” Wimutundaikako ne kuba’mba: “Inge mwamona kuba’mba kimushupa bingi kusapwila bakwenu baana ba sukulu nangwa bafunjishi, lombai lulombelo kwakubula kutaya kimye ne. Yehoba ukemukwasha. Mukasangalala bingi kuba’mba mwaingijishe bulongo kimye kyenu mu kusapwila.”—1 Petelo 3:15.

8. (a) Lulombelo lwamukwashishe byepi Nehemiya kimye kyoaumvwine byambo byakubula kuketekela’mba bisakumwekana? (b) Ñanyi bimye bimo pa sukulu byomwakonsha kulombelamo lulombelo lwa kishinshi kwi Yehoba?

8 Monai, Jennifer waamba kuba’mba ‘kyawama kulomba lulombelo kwi Yehoba kwakubula kutaya kimye’ umvwe mwamona kimye kya kusapwila bintu bya lwitabilo lwenu. Byo byaubile ne Nehemiya kaseya wa Mfumu Atazakeshi wa Pelisha, kimye kyoaumvwine byambo byakubula kuketekela’mba bisakumwekana. Nehemiya wamwekele bingi bulanda byoaumvwine mawi akuba’mba Bayudea babwela panyuma ne kuba’mba nsakwa ne binzhilo bya Yelusalema byaonaika. Mfumu wamwene amba Nehemiya wapopomenwa, onkao mambo wamushikishe kyamukatezhe. Saka akyangye kumukumbula mfumu, Nehemiya walombele kwi Lesa amba amukwashe mwakubila. Kepo kwa kubula moyo walombele lūsa lwakubwela ku Yelusalema na kukwasha kushimukulula muzhi waonaikile. Mfumu Atazakeshi wamuswishishe Nehemiya kyoalombele. (Nehemiya 2:1-8) Kika kyomwakonsha kufunjilako anweba ku kino? Umvwe mwaumvwa moyo kimye kyomwamona’mba apo pantu mwakonsha kusapwila bya lwitabilo lwenu, kulubako kulomba lulombelo lwa kishinshi ne. Petelo wanembele’mba: “Kasa mutaya kijikila kyenu kyonse pe aye, mambo aye wimuta muchima.”—1 Petelo 5:7; Masalamo 55:22.

“Ikajilai Jimo na mwa Kwibakumbwila Bonse Bemwipuzha”

9. Leah mwanyike wa myaka ya kusemwa 13 washijile byepi bakwabo mabuku 23 a Ifipusho Abacaice Bepusha?

9 Kikwabo kyamwekele ke kino. Kimye kya pachaile pa sukulu, Leah mwanyike wa myaka ya kusemwa 13 watangilenga buku wa Ifipusho Abacaice Bepusha—Ifyasuko Fibomba.a Waamba’mba: “Kimye kyonamutangilenga, bakwetu bamwenenga. Olo, ne kimyetu ne, bakwetu banzhokoloka ne kunzhokoloka. Batendeka ne kunshikisha bintu byajinga mu uno buku.” Juba byo jaubile’mba jiyenga na kuzhika, bakwabo baana ba sukulu bana bamulombele Leah kwibakebelako buku wa Ifipusho Abacaice Bepusha. Byoebapele uno buku, batendekele kumutanga na bakwabo kabiji ne bobo bakwabo nabo bakebelenga kwikala na akyabo kyabo. Mu milungu ikwabo yavula yalondejilepo, Leah washijile bakwabo mobafunjila ne batemwe babo mabuku 23 a Ifipusho Abacaice Bepusha. Abya kyamupelejile Leah kwamba kimye bakwabo kyo bamulombele kutalamo mu buku yeatangilenga nyi? Kechi kyapelele ne! Waamba’mba: “Patanshi naakaminwe bingi. Pano bino nalombele sanayuka kuba’mba Yehoba uji ne amiwa.”

10, 11. Kashimbi mwina Isalela wakwashishe byepi mukulumpe wa nzhita ya mfumu wa Silya kuyuka Yehoba, kabiji waalukile ke muntu wa ñanyi mutundu?

10 Byaubile Leah byakonsha kwimuvululako kyapichilemo kashimbi mwina Isalela yebatwajile ku buzha mu Silya. Nemani, mukulumpe wa nzhita ya mfumu wa Silya wajinga na mbumba. Kampe mukazhanji watendekelepo mwisambo umo walengejile kashimbi kwamba byambo bya lwitabilo lwanji. Kashimbi waambile’mba: ‘Inge bankambo ba Nemani bajinga konka kuji ngauzhi wikala mu Samaliya! Inge wibabuka mbumba yabo.’—2 Bamfumu 5:1-3.

11 Na mambo a byambo bya iwe kashimbi byoaambile kwa kubula moyo, Nemani waishile kuyuka’mba “nayukisha namba kechi kujipo Lesa mukwabo pano panshi ponse ne, kana mu Isalela.” Waambile ne kwamba’mba: “Kechi nkalambulapo milambo ya kusoka nangwa kitapisho ku balesa bakwabo ne, poso konka kwi Yehoba.” (2 Bamfumu 5:15, 17) Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, Yehoba wakwashishe kwibikako kwayewa kashimbi. Nangwatu lelo jino wakonsha kwibakwasha banyike. Wamukwashishe Leah. Byopapichile kimye bakwabo baana ba sukulu bamo baishilenga ne kumwambila’mba buku wa Ifipusho Abacaice Bepusha ubena kwibakwasha kuwamishako byubilo byabo. Leah waamba’mba: “Nasangalele bingi, mambo nayukile namba nakwashishenga bakwetu kuyuka Yehoba ne kwibakwasha kupimpula bwikalo bwabo.

12. Mwakonsha kukoseshiwa byepi na mwa kwibakumbwila bonse bemwipuzha mambo a luketekelo lwenu?

12 Nenuwa mwakonsha kuba byonka byaubilepo Jennifer ne Leah. Londelai byambo byanembele Petelo ku bena Kilishitu kuba’mba kimye kyonse “ikajilai jimo na mwa kwibakumbwila bonse bemwipuzha mambo a luketekelo lo muji nalo, bino kasa muba na bukimote ne mushingi.” (1 Petelo 3:15) Mwakonsha kuba byepi kino? Londai byaubile bena Kilishitu ba mu myaka kitota kitanshi balombele Yehoba kuba’mba ebakwashe kusapwila “na kuchinchika.” (Byubilo 4:29) Nenuwa chinchikainga ne kwisamba na bakwenu bintu byo mwaitabilamo. Mukamona byo mukakwasha bakwenu. Kyakilapo, mukasangajika muchima wa Yehoba.

Mavidyo ne ka Kimye Kobapana Kushimikizhapo Bimo

13. Bimye ka bimo banyike bamo byo bashukilwa kusapwilamo? (Monai tubokoshi pa peja 14 ne 15.)

13 Banyike bavula balumbulula lwitabilo lwabo ku bakwabo ne ku bafunjishi babo mukwingijisha mavidyo. Kimye kimo bengijisha ka kimye kobebapa kushimikizhapo bimo kutotelamo Yehoba. Kya kumwenako, banyike babalume babiji baji na myaka ya kusemwa 15 Bakamonyi bakwa Yehoba, bebapele kunemba byambo byaamba pa bupopweshi bumo panopantanda mu kimye kyo bafunjilamo mpito ya panopantanda. Abe banyike babiji baingijiile pamo ne kunemba sawakya waambile pa Bakamonyi bakwa Yehoba kwingijisha buku wa Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom.b Kabiji baambilepo ne sawakya mu maminiti atanu. Panyuma ya kino, mufunjishi ne baana ba sukulu bebashikishe bingi mepuzho avula kya kuba’mba bano banyike bajingatu kulutwe mu kalasi pa maminiti akwabo 20. Mu milungu yavula yalondejilengapo, bakwabo mobafunjilanga batwajijile na kwibashikisha mepuzho pa Bakamonyi bakwa Yehoba.

14, 15. (a) Mambo ka kwikala na moyo wakuchina bantu kyo kwaikela kitewa?(b) Mambo ka omwakonsha kukosela mu kwisamba bintu byo mwaitabilamo na bakwenu?

14 Byonka byotwamona kala mu bino byamwekele, mwakonsha bingi kukwasha bantu inge ke mwisambe nabo pa bintu byomwaitabilamo byo muji Bakamonyi bakwa Yehoba. Kechi mwakonsha kuleka moyo wakuchina bantu kwimulengela kubula kukwasha bakwenu kuyuka Yehoba ne. Baibolo yaamba’mba: “Moyo wa kuchina bantu wauba nobe wita obe mwine kitewa; pakuba awa uketekela Yehoba bakamukankalwa.”—Byambo bya Mana 29:25.

15 Vulukainga kuba’mba byo muji banyike bena Kilishitu, muji na kintu kyanema bingi kikabila bakwenu. Muji na butuntulu bwa mubiji bwawama kino kimye ne mulaye wa bumi bwa myaka ne myaka kulutwe na lwendo. (1 Timoti 4:8) Kya lusekelo ke kya kuba’mba mu United States amo momwakonsha kulanguluka’mba bantu bavula kechi bakeba kwibasapwila ne, batatu muchima ku mingilo yabo ya ku mubiji, sawakya umo wamwesheshe kuba’mba kichika kya banyike bamo banemeka bingi bupopweshi, kabiji bavula bamba kuba’mba lwitabilo lwa bwina Kilishitu “ke kintu kyanema bingi kibakwasha” mu bwikalo bwabo. Po pamotu ne mu mapunzha akwabo mwaya ntanda. Ko kuba’mba bakwenu bakonsha kutemwa kuteleka ku byambo bya mu Baibolo byo mwakonsha kwibasapwila.

Byo Mukiji Banyike Fwenyai Kwipi ne Yehoba

16. Kika kikwabo kyavwangiwa mu kutokesha Yehoba pa muchima kununga pa kwisamba pe a ye ku bantu bakwabo?

16 Pano bino kusangajika muchima wa Yehoba kechi kwambatu na bantu pe aye konka ne. Byubilo byenu byafwainwa kwikela ne mwayila mizhilo yanji. Mutumwa Yoano wanembele’mba: “Kutemwa Lesa ko ko kuno, amba, tulame mikambizho yanji: kabiji mikambizho yanji kechi yakatazha ne.” (1 Yoano 5:3) Umvwe mwafwenya kwipi ne Yehoba mukamona kino byokiji kya kine. Mwakonsha kuba byepi kino?

17. Mwakonsha kufwenya kwipi byepi ne Yehoba?

17 Ikalaingapo na kimye kya kutanga Baibolo ne mabuku alumbulula Baibolo. Mambo inge samufunda ne kumuyuka Yehoba kikemupelela bingi kumukokela ne kwisamba pe aye ku bakwenu. Yesu waambile’mba: “Muntu wawama mu byawama bya mu muchima wanji usolola byawama; ne muntu mubi naye monka mu bibi byanji usolola bibi: mambo kanwa kanji kamba byonka byayula mu muchima.” (Luka 6:45) Onkao mambo, yuzhai muchima wenu na bintu byawama. Nga mambo ka ne kwibikila bikonkwanyi pa kino ne? Kampe mwakonsha ne kuyilako palutwe mu kunengezha kwenu kwa kupwila kwa kipwilo iwe mulungu ubena kwiya. Kikonkwanyi kyenu kikwabo kampe kyafwainwa kwikala kya kusaka kukumbula nangwatu ka mukumbu kepi na muchima wenu yense. Kabiji kyanema ne kuba bintu byo mubena kufunda.—Filipai 4:9.

18. Nangwa kyakuba bemukanya, kika kyomwakonsha kuketekela?

18 Mapesho afuma mu kwingijila Yehoba kechi apa kakimyetu kacheche ne, a myaka ne myaka. Kya kine, pa kimye ne pa kimye kampe bantu bakonsha kwimukanya nangwa kwimwendeleka na mambo akuba’mba mwi Kamonyi wakwa Yehoba. Nangwa byonkabyo vulukai Mosesa. Baibolo yamba kuba’mba: “Watajile ku mfweto yo akafwetwa.” (Bahebelu 11:24-26) Ne anweba ketekelai kuba’mba Yehoba ukemufweta pa kwibikako kwenu kwa kufunda pe aye ne kumusapwila ku bantu. Kine, kechi ‘ukavulama mwingilo wenu ne butemwe bo mwijimwesha jizhina janji’ ne.—Bahebelu 6:10.

[Tubyambo twa mushi]

a Wanembwa na Bakamonyi bakwa Yehoba.

b Wanembwa na Bakamonyi bakwa Yehoba.

Mukivuluka Nyi?

• Mambo ka omwakonsha kushiinwa kuba’mba Yehoba unemeka mwingilo wenu?

• Ñanyi mashinda akusapwilamo amo bamo obamona kuba’mba engila bingi bulongo?

• Mwakonsha kukoseshiwa byepi kusapwila bakwenu mo mufunjila sukulu?

• Mwakonsha kufwenya byepi kwi Yehoba?

[Kitenguluzha/Bipikichala pa peja 14]

Nangwatu Banyike Bacheche Nabo Batota Yehoba!

Banyike bakiji bacheche nabo basapwila pa sukulu. Akimonai byasapwijile bamo.

Kashimbi wa myaka ya kusemwa jikumi aye Amber wajinga mu guledi 5, watangilenga buku waambilenga pa bena Nazi byobamanyikile Bayudea kimye kyajingako Nkondo ya kibiji ya Ntanda yonse. Amber walangulukile kuletela mufunjishi wanji vidyo ya Purple Triangles. Mufunjishi wakuminye bingi pa kumvwa’mba Bakamonyi bakwa Yehoba nabo bebamanyikilenga ku bena Nazi. Kepo mufunjishi atambishe vidyo ku baana ba sukulu bonse mu kalasi.

Alexa byoajinga na myaka ya kusemwa itanu naisatu wanembele nkalata yatangilwe ku bakwabo baana ba sukulu mu kalasi yalumbulwile kyoabujile kusekelela nabo Kiminshiminshi. Mufunjishi wanji watemenwe bingi ne kumwambila Alexa kutanga nkalata ku bakwabo baana ba sukulu mukalasi ne mu makalasi akwabo abiji. Kumpelo ya nkalata yanji waambile’mba: “Nafunjishiwa kunemeka bakwetu baitabila bintu byapusana na byonaitabilamo. Kabiji ne anweba nemusanchila bingi pa kumvwa mulanguluko wami wakukana kusekelela nenu Kiminshiminshi.”

Eric aku utwelatu sukulu mu guledi 1, wasendele buku wa Icitabo Candi ca Malyashi ya mu Baibolo, ne kulomba kuba’mba amumweshe ku bakwabo mobafunjila. Mufunjishi wanji waambile’mba “pano nayuka bulongo, ne kumwambila Eric amba nga mambo ka nekutanga jije jishimikila ku bakwenu mukalasi ne?” Eric wijitangile. Kepo ashikishe bonse bakebelenga kwikala na buku wakyabo kyabo kwimika maboko abo. Bantu 18 kubikapotu ne mufunjishi baimikile maboko. Eric pano washiinwa kuba’mba uji na nyaunda yanji ya kusapwilamo.

Whitney uji na myaka yakusemwa itanu na ina watemwa bingi pakwikala na buloshuwa wa Inte sha kwa Yehova na Masomo.c Waamba’mba: “Pa mwaka pa mwaka bamaama bapana iwe buloshuwa ku bafunjishi bami, mino uno mwaka yami nebapeleye. Na mambo a byambo byawama biji mu uno buloshuwa, mufunjishi waambile kuba’mba ‘ye mwana wa sukulu waambile byambo byawama bingi kukila bakwabo yeo mulungu.’

[Tubyambo twa mushi]

c Ma buku onse atongolwa anembwa na Bakamonyi bakwa Yehoba.

[Kitenguluzha/Bipikichala pa peja 15]

Mashinda Bamo Obashimwinamo Lwitabilo Lwabo

Umvwe bamo bebambila kwambapo byambo bimo ku sukulu, basalapo mutwe wa kuba bashimwinamo bukine

Baana ba sukulu bamo bapa bafunjishi babo vidyo nangwa buku waamba pa byambo bibena kwambiwa mu kalasi

Banyike bamo bebasolomoka ku bakwabo banyike kimye kya kukokoloka umvwe babena kutanga Baibolo nangwa buku ulumbulula Baibolo. Kabiji bebepuzha mepuzho

[Kipikichala pa peja 12]

Babanda mu bukine bakonsha kukwasha bakyanyike kwingijila Yehoba

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu