Kupuluka, Kechi Monka Mu Mingilotu Ne, Ke Ku Bupetu

“Mwapulukila monka mu lwitabilo . . . Kechi kya mu mingilo ne, kuchina’mba muntu nangwa umo waketota.”—EFISESA 2:8, 9.

1. Bena Kilishitu bapusana byepi na bena kengi na mambo a bintu byo boba, kabiji mambo ka?

BANTU ano moba betutujika bingi pa byo boba, kabiji betota bingi. Bena Kilishitu kechi byo byo boba ne. Kechi betakaika pa bintu byo boba ne, nangwatu bintu byo boba byalamata ku mpopwelo ya kine. Nangwa kya kuba basekela pa bintu byuba bantu ba Yehoba mu bujibumba, kechi betakaika pa bintu byo boba umo umo ne. Bayuka kuba’mba, mu mwingilo wa Yehoba kwikala na ndangulukilo yawama kwanema kukila bintu byuba muntu. Muntu yense ukapewa kya bupe kya bumi bwa myaka ne myaka, ukapewabo kechi na mambo a bintu byo engila ne, ke na mambo a lwitabilo ne bupetu bwa Lesa.—Luka 17:10; Yoano 3:16.

2, 3. Paulo witotejile muka, kabiji mambo ka?

² Mutumwa Paulo wayukishetu kino kishinka. Panyuma ya kulomba jisatu amba “mwiba mu mubiji” a mufume, Yehoba wamukumbwile’mba: “Bupe bwami bwakuwaina; mambo mu kunekena mo bulumbulukila bulume bwami.” Mu kwikepesha Paulo waswile mulanguluko wa Yehoba kabiji waambile’mba: “Onkao mambo nketotela mu kunekena kwami na lusekelo lukatampe, namba bulume bwa Kilishitu bwikale pe amiwa.” Twafwainwa kulonda muchima wa kwa Paulo wa kwikepesha.—2 Kolinda 12:7-9.

³ Nangwa kya kuba Paulo waingijilenga na ngovu mu mingilo ya bwina Kilishitu, wayukile’mba bintu byo aubilenga kechi wibyubilenga na mambo a bulume bwanji aye mwine ne. Mu kwipelula waambile’mba: “Kwi amiwa, yenka amiwa nakilamo mu buche, mucheche mwine wa mu bazhijikwa bonse, ko bwapewa buno bupe bwa kusapwila ku Bagentila mambo a bya bunonshi bwa Kilishitu bwabulwa kukonsheka kwibuyuka.” (Efisesa 3:8) Byambo bya kwa Paulo bimwesha’mba kechi wajinga na muchima wa bwitote nangwa wa kwilundumika ne. “Lesa ukanya betota, pakuba upana bupe ku bepelula.” (Yakoba 4:6; 1 Petelo 5:5) Nanchi tulonda kya kumwenako kya kwa Paulo, kwikepesha’mba balongo betukila nyi?

‘Kulanguluka amba Mukwetu Wankila mu Kuwama’

4. Mambo ka kimye kimo o kyakonsha kukatezha kulanguluka amba mukwetu wankila mu kuwama?

⁴ Mutumwa Paulo wafunjileko bena Kilishitu amba: “Kechi mube kintu nangwa kimo mu kwilanguluka anwe bene nangwa mu kwitota kwatu ne, poso na muchima wipelula kasa mulanguluka bonse, pa muntu pa muntu, amba mukwetu wankila mu kuwama.” (Filipai 2:3) Kino kyakonsha kukatazha bingi, kikatakata umvwe pajipo mingilo imo yo tuba. Kimye kimo kyakonsha kukatazha bingi kwikala na muchima wipelula, mambo ano moba kukeba kwikyombesha kwasampukila ne pakatele. Kampe byo twakijingatu banyike, betufunjishe kwikyombesha na banyike bakwetu pa nzubo nangwa na bakwetu baana basukulu. Kampepo betwambilanga’mba wafwainwa kwikala shenyenye mu bisela pa sukulu nangwa kwikala na maana kukila baana ba sukulu bonse. Ee, kwingila papelela bulume bwetu mu jishinda jawama kijitu bulongo. Pano bino, bena Kilishitu kechi boba bino kuba’mba bebatote ne, bakeba kumwenamo mu bintu byo boba kabiji ne kuba’mba bakwabo nabo bamwenemo. Kimye kyonse kukebatu kwikala mutanshi mu bintu byonse kwatama bingi. Mu ñanyi jishinda?

5. Umvwe ne kujimuka ne, byubilo bya kwikyombesha mwakonsha kufuma ka?

⁵ Umvwe ne kujimuka ne, byubilo bya kwikyombesha nangwa bya kwitota byakonsha kulengela muntu kwikala wabula mushingi kabiji wa mwenga. Wakonsha kwikala na kichima pa mingilo ingila bakwabo ne bulume bo baji nabo. Byambo bya Mana 28:22 byamba’mba: “Muntu wa lunkumbwa usaka kunonka bukiji, bino kechi wayuka’mba buyanji bukamufikila ne.” Mu kwitota wakonsha kuba ke engile ne mingilo yabula kumufwainwa. Mu kwikangaizha na mambo a byubilo byanji, wakonsha kutendeka kunyinyita ne kupachika bakwabo—byubilo byafwainwa kuchinuzhuka bena Kilishitu. (Yakoba 3:14-16) Kwambatu kine, byubilo bya uno mutundu byatama bingi.

6. Nga Baibolo ujimuna’mba ka, pa mambo a byubilo bya kwitota?

⁶ Onkao mambo, Baibolo ujimuna bena Kilishitu amba: “Kechi twikale ke ba kwitota kwatu kwa kwivulumuna ne kwiubila kikonkoma atwe bene na bene ne.” (Ngalatiya 5:26) Mutumwa Yoano waambilepo pa mwina Kilishitu umo waikele na bino byubilo. Yoano waambile’mba: “Nanembele bimo ku kipwilo: pakuba Diotelefesa, aye watemwa bukulumpe bwa mwi abo, kechi witutambula ne. Onkao mambo, umvwe naiya koko, nkavuluka mingilo yanji yo auba, ya kwitunena na byambo bibi.” Byo kyatamapo mwina Kilishitu kwikala na bino byubilo!—3 Yoano 9, 10.

7. Pa mingilo ano moba, mwina Kilishitu wafwainwa kuchinuzhuka ka?

⁷ Kwambatu kine, kechi kyakonsheka mwina Kilishitu kwikalatu kwabula nangwa ka kyubilo kacheche ka kwikyombesha ne. Kya kumwenako, nkito yanji ya ku mubiji yakonsha kumulengela kukeba kwikyombesha na bakwabo nangwa busulu bwa kupotesha bintutu bimo bipoteshapo bakwabo nangwatu bintu bikwabo. Umvwe kya kuba mwina Kilishitu uba bino bintu, wafwainwa kuba busulu bwanji mu jishinda ja mushingi, ja butemwe, kabiji ja kulangulukilako bakwabo. Ukakana byubilo byabula bya bwina Kilishitu ne kuchinuzhuka kutelwa’mba muntu wa byombesha. Kechi ukalangulukanga’mba kwikala mutanshi mu bintu byonse kyo kintu kyanema mu bwikalo ne. Umvwe mwina Kilishitu wafwainwa kwikala na muchima wa uno mutundu mu bintu bya ku mubiji, byo kyanemapo kwikala na uno muchima mu mpopwelo!

‘Kechi Kwitotela mu Bintu bya Bakwetu ne’

8, 9. (a) Mambo ka bakulumpe mu kipwilo o babujila kwikyombesha bene na bene? (b) Mambo ka byambo biji mu 1 Petelo 4:10 o bingijila ku bakalume ba Lesa bonse?

⁸ Byubilo byafwainwa kwikalapo na bena Kilishitu mu mpopwelo yabo byaambiwapo mu bino byambo byanembeshiwa na mupashi amba: “Bantu bonse, pa muntu pa muntu, belumbulwile mingilo yabo bene, kabiji ponkapo baketotela mu bintu byabo bene, kechi mu bya bakwabo ne.” (Ngalatiya 6:4) Bakulumpe mu kipwilo byo bayuka kuba’mba kechi bekyombesha bene na bene ne, bakwatankana ne kwingijila pamo mu bujibumba. Batemwa bingi pa mingilo ingijiwa na mukulumpe yense kuba’mba bintu mu kipwilo byendenga bulongo. Bachinuzhuka byombesha ne kwikala ba kumwenako bawama kabiji bakwatankana, kipwilo ko kyafwainwa kumwena.

⁹ Na mambo a kupusana mu myaka, byo bapitamo, nangwa bulume, bakulumpe bamo bakonsha kuba kebengile bulongo kukila bakwabo, nangwa bakonsha kwikala na maana akila. Onkao mambo, bakulumpe baji na mitembo yapusana pusana mu jibumba ja Yehoba. Mu kifulo kya kwesakanya bintu byo boba na bya bakwabo, kimye kyonse bavuluka byambo bya kuba’mba: “Monka mo mwatambwila kya bupe pa muntu pa muntu, mo monka mo mwiingijilanga anwe bene na bene, mwikale bakalama bawama ba bupe bwa Lesa bwa misango ne misango.” (1 Petelo 4:10) Pano bino, kino kinembelo kingila ku bakalume ba Yehoba bonsetu, mambo bonse batambwila kya bupe kya maana alumbuluka kabiji bengila mwingilo umotu wa bwina Kilishitu wa kusapwila.

10. Mu ñanyi jishinda mingilo yetu yazhila mo yafwainwatu kwitabilwa kwi Yehoba?

¹⁰ Mingilo yetu yazhila imutokesha Yehoba pa muchima kanatu umvwe ke twiingile mu butemwe ne mu kwipana, kechi mu kukeba kwimwesha’mba twakila bakwetu ne. Onkao mambo, kyanema bingi kwingila mingilo yetu ya kukwasha mpopwelo ya kine na muchima umotu. Nangwa kya kuba kechi twakonsha kwibiyuka bulongo byubilo bya bakwetu ne, Yehoba ye “upima michima.” (Byambo bya Mana 24:12; 1 Samwela 16:7) Onkao mambo, kimye kyonse twafwainwa kwishikishanga’mba, ‘Ino mingilo mu mwingilo wa Yehoba neingijila ka?’—Masalamo 24:3, 4; Mateo 5:8.

Kwingila Mingilo Yetu mu Jishinda Jawama

11. Ñanyi mepuzho o twakonsha kwishikisha pa mwingilo ye twingila mu bujimi?

¹¹ Umvwe tukeba’mba twitabilwe kwi Yehoba, mingilo yetu ya ku mupashi twafwainwa kwiingila byepi? Umvwe tubena kwingila mwingilo wa busapwishi mu jishinda jawama, nanchi kyawama kunemba sawakya wa byo tuba nyi? Ano mepuzho awama bingi, mambo kechi kyawama kufundumanatu na kubala bintu byo tuba mu bujimi, nangwa kukebatu’mba betutentemeshanga pa mingilo yo twingila ya bwina Kilishitu ne.

12, 13. (a) Mambo ka o tunembela masawakya a bingijiwa mwingilo wetu wa mu bujimi? (b) Mambo ka o twafwainwa kusekela pa kumona sawakya wa bingijiwa mwingilo wetu wa kusapwila?

¹² Buku wa Bakwatankana kuba kyaswa muchima wa Yehoba waamba’mba: “Baana ba bwanga ba kwa Yesu Kilishitu batanshi batangako bingi muchima kupana masawakya a kumwesha mwingilo wa kusapwila byo ayijilengako palutwe. (Mako 6:30) Buku wa mu Baibolo wa Byubilo witubula amba kwajinga bantu nobe 120 kimye mupashi wazhila kyo aitulwijilwe pa baana ba bwanga pa Pentekosta. Ne kimyetu ne, kibelengelo kya baana ba bwanga kyafikile ku 3,000 kabiji kyabwela kyafika ne ku 5,000. . . . (Byubilo 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7) Masawakya awama a kuno kuyilako palutwe afwainwa atundaikile bingi baana ba bwanga!” Mu jishinda jimotu, Bakamonyi ba kwa Yehoba ano moba banemba masawakya onse a bingijiwa mwingilo ntanda yonse mu kufikizha byambo bya kwa Yesu bya kuba’mba: “Ano mambo awama a bufumu akasapwilwa panopantanda ponse mwa kwibashimwina ba mu mikoka yonse ya bantu; bino ke ku mpelo.” (Mateo 24:14) Masawakya a uno mutundu amwesha bibena kwingijiwa mwingilo ntanda yonse. Amwesha mapunzha mukebewa bukwasho ne mabuku akwingijisha ne kibelengelo kibena kukebewa pa kuba’mba mwingilo wa kusapwila engijiwe bulongo.

¹³ Onkao mambo, kupana sawakya pa byo twingila kwitulengela kwingila bulongo uno mwingilo ye twapewa wa kusapwila mambo awama a Bufumu. Umvwe twaumvwa sawakya wa bibena kwingila balongo betu mu mapunzha akwabo mwaya ntanda, nanchi kechi tutundaikwa nenyi? Twikala bingi ba lusekelo pa kumvwa masawakya a kuyilako palutwe ne a kuvujilako ntanda yonse kabiji kino kitulengela kwingilako pakatampe ne kuketekela’mba Yehoba uketubila bibusa. Byo kisangajikapo kuyuka’mba netuwa umo umo sawakya wetu wavwangiwe pamo na sawakya wa ntanda yonse! Sawakya wetu pa muntu pa muntu ke muchechetu ku sawakya wa ntanda yonse, pano bino Yehoba wayuka byo tuba. (Mako 12:42, 43) Mwane yukai’mba, kwakubula sawakya wenu ne, sawakya wa ntanda yonse kechi wakonsha kuluñama ne.

14. Kununga pa kusapwila ne kufunjisha, bintu ka byavwangiwamo mu mpopwelo yetu kwi Yehoba?

¹⁴ Pano bino, kechi bintu byonse bingila Kamonyi wa kwa Yehoba wipana bimweshiwa pa sawakya wanji ne. Kya kumwenako, pa sawakya kechi panembwa lufunjisho lwetu lwa Baibolo lwa kimye kyonse ne, nangwatu kutanwa ne kwikalamo na lubaji pa kupwila, mingilo ya kipwilo, kukwasha balongo ba mu lwitabilo, kukwasha mwingilo wingijiwa ntanda yonse mu bya bumali, ne bintutu bikwabo ne. Onkao mambo, nangwa sawakya wetu wa mu mwingilo wa mu bujimi wanema, kabiji witukwasha kusapwila bulongo kwakubula kukilaukila, twafwainwa kuyuka bya kwingila ino mingilo bulongo. Kechi twafwainwa kulangulukanga’mba pano kyapwa bumi bwa myaka ne myaka bwafwa ku mupinyi mambo a kuba’mba tubena kwingila bulongo mu mwingilo wa mu bujimi ne.

“Ba mukoyo mu Kwingila Mingilo Yawama”

15. Nangwa kya kuba’mba mingilo yonka kuba itupulusha ne, mambo ka o yanemena?

¹⁵ Ee, nangwa kya kuba mingilo yonkatu kechi yakonsha kwitupulusha ne, yanema bingi. O ene mambo bena Kilishitu o batelelwa amba “bantu ba kwikala ke banji mwine, ba mukoyo mu kwingila mingilo yawama” kabiji batundaikwa ‘kwilanguluka abo bene na bene mu kwiubisha butemwe ne mingilo yawama.’ (Titusa 2:14; Bahebelu 10:24) Kabiji nembi mukwabo wa Baibolo aye Yakoba waambishepo amba: “Byonka byo afwa mubiji pa kubula mupashi, ne lwitabilo nalo pamo, pa kubula mingilo, lwafwa.”—Yakoba 2:26.

16. Ki ka kyanema kukilatu ne mingilo, pano bino twafwainwa kuchinuzhuka ka?

¹⁶ Nangwa mingilo yawama yanema, pano bino muchima wingila wakilamo kunema. Onkao mambo kyanema bingi kimye kyonse kuyuka biji mu muchima wetu. Byo kiji kuba’mba kafwako muntu wakonsha kuyuka bulongo biji mu michima ya bakwabo ne, twafwainwa kujimuka kuchina twakazhachishanga bakwetu. Byambo biji mu Loma byaipuzha ne kupana mukumbu amba: “Kabiji obewa yobe ñanyi byo uzhachisha wa mwingilo wa ungi? O mambo a Nkambo yanji mwine nangwa waimana, nangwa wapona.” (Loma 14:4) Yehoba Nkambo wa bantu bonse, ne Mutonyi wanji watongolwa aye Yesu Kilishitu uketuzhachisha, kechi pa mingilo yetu yonka ne, bino ne biji mu muchima wetu, mashuko etu, butemwe bwetu, ne pa munema wetu. Yehoba ne Yesu Kilishitu bo bonkatu bakonsha kwituzhachisha bulongo kana tuba bintu byo bakambizha bena Kilishitu kuba nyi, byonka byo kyamweshiwa mu byambo bya mutumwa Paulo bya kuba’mba: “Kasa uteshakotu muchima ukefikizhe obe mwine kwi Lesa, sa walumbuluka, muntu wa mwingilo wabula ne kya kubilako bumvu, kasa [wambatu, NW] bulongo mambo a bukine.”—2 Timoti 2:15; 2 Petelo 1:10; 3:14.

17. Byo twibikako kwingila papelela bulume bwetu, mambo ka o twafwainwa kulabijila byambo biji mu Yakoba 3:17?

¹⁷ Yehoba kechi witukebela bintu byakila bulume bwetu ne. Kwesakana na Yakoba 3:17, ‘maana afuma mwiulu . . . o akoka.’ Nanchi kechi kyayilamo kabiji kintu kyawama bulongo kulonda Yehoba mu luno lubaji nenyi? Onkao mambo, kechi twafwainwa kwiimikila nangwa kwimikila balongo bikonkwanyi byabula kufwainwa kabiji bya kukankalwa kufikizha ne.

18. Twakonsha kuketekela ka umvwe ketwingile mingilo yetu bulongo ne kumona lusa lwa Yehoba mu jishinda jawama?

¹⁸ Umvwe saka twingila bulongo mingilo ya Yehoba ne kuyuka’mba tukapulukila monka mu lusa lwa Yehoba, tukekala ba lusekelo kyubilo kiyukanyikisha bakalume ba kine ba Yehoba. (Isaya 65:13, 14) Tusekela bingi pa mapesho a Yehoba o abena kwitulwila pa bakalume banji bonse, kechi na mambo a byo tuba pa muntu pa muntu ne. Byo tukelwa mu “lulombelo ne lusashijilo ne kuba sante pamo,” tusashijila Lesa kwitukwasha kwingila papelela bulume bwetu. Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, “mutende wa Lesa ubula kuyukanyika ukalama michima [yetu] ne milanguluko [yetu] mwi Kilishitu Yesu.” (Filipai 4:4-7) Ee kine, kitutekenesha bingi ne kwitutundaika kuyuka’mba twakosha kupuluka kechi kupichila mu mingilo yonkatu ne, ke ku bupetu bwa Yehoba!

Mambo ka Bena Kilishitu o

• bachinuzhukila kwitota pa bintu byo boba?

• bachinuzhukila byombesha?

• banembela sawakya wabo wa mwingilo wa mu bujimi?

• babujila kuzhachisha bena Kilishitu bakwabo?

[Kipikichala pa peja 27]

Bakulumpe batemwa bingi pa mingilo ingijiwa na mukulumpe yense kuba’mba bintu mu kipwilo byendenga bulongo