Talai Wa Mwingilo Mo Amwena Lusekelo Yehoba

“Talai wa mwingilo wami, . . . mo amwena lusekelo muchima wami.”—ISA. 42:1.

1. Bantu ba Yehoba batundaikwa kuba ka, kikatakata Kivuluko byo kekinangijile pepi, kabiji mambo ka?

KIMYE kya kuvuluka lufu lwa Kilishitu byo kibena kufwenya pepi, bantu ba Lesa batundaikwa kulondela lujimuno lwa mutumwa Paulo lwa ‘kutala konka kwi Yesu, Ntangi ne Kalumbulula wa lwitabilo lwetu.’ Paulo wanungilepo’mba: “Mambo langulukai yewa wakosejilemo pa kulengululwa ku bandengamambo kwa byonkabyo, kuchina’mba, mwakakoka ne kupungila mu michima yenu.” (Hebe. 12:2, 3) Kuta muchima ku bwikalo bwa kishinka bwa Kilishitu kufikatu ne ku kwipana kwanji, kulengela bena Kilishitu bashingwa ne balunda nabo ba mikooko ikwabo kutwajijila kwingijila Yehoba mu bukishinka ne kubula ‘kukoka mu myeo yabo.’—Esakanyaiko Ngalatiya 6:9.

2. Tufundako ka ku bungauzhi bwa kwa Isaya bwaamba pa Mwana Lesa?

² Kupichila mwi ngauzhi Isaya, Yehoba waambile bungauzhi bwavula bingi pa Mwananji. Buno bungauzhi busa kwitukwasha ‘kutala konka kwi Yesu [Kilishitu], Ntangi ne Kalumbulula wa lwitabilo lwetu.’a Bwaamba pa bumuntu bwanji, lumanamo lo apichilemo, ne byo aji Mfumu ne Mupokolweshi wetu wa lusekelo. Busa kwitulengela kumvwisha mwatala Kivuluko, kyo tukavulukanga uno mwaka pa Kina, April 9 panyuma ya kuzhika kwa juba.

Wa Mwingilo Wayukanyikwa

3, 4. (a) Mu buku wa Isaya, kyambo kya kuba’mba “Wa Mwingilo” kilumbulula ka? (b) Nga Baibolo waambapo’mba ka pa Wa mwingilo watongolwa mu kitango 42, 49, 50, 52, ne 53?

³ Kyambo kya kuba’mba “wa mwingilo” kitanwa bimye byavula mu buku wa Isaya. Kimo kimye kingila kwi ngauzhi mwine. (Isa. 20:3; 44:26) Kabiji kingila ne ku mukoka yense wa bena Isalela, nangwa kwi Yakoba. (Isa. 41:8, 9; 44:1, 2, 21) Pano nga ibyepi pa mambo a bungauzhi bwaamba pa Wa mwingilo wanembwa mu Isaya kitango 42, 49, 50, 52, ne 53? Binembelo bya bwina Kilishitu bya Kingiliki byalondolola bingi bulongo pa Wa mwingilo wa Yehoba mu bino bitango. Ntungu mwina Etiopya watongolwa mu buku wa Byubilo bya Batumwa watangilenga bungauzhi bumo kimye musapwishi Filipa kyo atangijilwe na mupashi ne kumusolomoka. Uno ntungu byo apwishishe kutanga kibaba kya mu Baibolo kyo tutana mu Isaya 53:7, 8, wamwipwizhe Filipa amba: ‘Nemusashijila namba aye ngauzhi wa Lesa pa kwamba bino wanena ñanyi? aye mwine nyi, inyi mukwabo?’ Filipa ponkapotu wamulondolwejile amba Isaya waambilenga pe Mesiasa, aye Yesu.—Byu. 8:26-35.

⁴ Yesu byo akijingatu mwanyike, muntu waoloka wa jizhina ja Shimeona waambile mu mupashi wazhila amba ‘mwana, Yesu,’ ukekala ‘kyeya kya kwibamwekela Bangetila,’ byonka byo kyaambijilwe jimo mu Isaya 42:6 ne 49:6. (Luka 2:25-32) Kabiji Yesu byo bamulengeshe bumvu bufuku bo bamwesekelenga, kyaambijilwe jimo mu bungauzhi bwa mu Isaya 50:6-9. (Mat. 26:67; Luka 22:63) Panyuma ya Pentekosita mu 33 C.E., mutumwa Petelo wamuyukanyikishe bingi bulongo Yesu amba ye “Wa mwingilo” wa Yehoba. (Isa. 52:13; 53:11; tangai Byubilo bya Batumwa 3:13, 26.) Twakonsha kufunjilako ka ku buno bungauzhi bwaamba pe Mesiasa?

Yehoba Ufunjisha Wa Mwingilo Wanji

5. Ñanyi lufunjisho lwafunjile Wa mwingilo?

⁵ Bungauzhi bumo bwa kwa Isaya bwaamba pa Wa mwingilo wa Lesa bwalondolola pa bulunda bwajinga pe Yehoba ne Mwananji mubeji kimye uno Mwana saka akyangye kwiya panopantanda. (Tangai Isaya 50:4-9.) Mwine Wa Mwingilo walondolola’mba Yehoba wamufunjishenga amba: “Ubusha matwi ami amba ñumvwenga byonka byo bomvwa bafunda.” (Isa. 50:4) Akya kyonse kimye, Wa mwingilo wa Yehoba waumvwinenga kwi Shanji ne kufunda kwi aye ne kwikala mwana wa lukokelo. Byo jaikalapo jishuko ja kufunjishiwa kwi Mulenga walengele bintu byonse!

6. Nga Wa mwingilo wamwesheshe byepi amba wajinga wa lukokelo kwi Shanji?

⁶ Mu buno bungauzhi, Wa mwingilo watongola Shanji amba “Nkambo Yehoba.” Kino kimwesha’mba uno Wa mwingilo wafunjishe bukine bwanema bingi bwa kuba’mba Yehoba ye Mfumu wa bilengwa byonse. Byo amwesheshe lukokelo kwi Shanji, waambile’mba: “Aye Nkambo Yehoba washinkwile matwi ami, ne amiwa kechi nalengulwile ne, nangwa kwaluluka ne kumuvundamina ne.” (Isa. 50:5) Wajinga “nanji [Yehoba] pamo nobe sendwe mwine” mu kulenga ntanda ne bantu. Uno “sendwe mwine” ‘wasekejile ku meso a [Yehoba] moba onse, kabiji [Mwana Lesa] wasangalele mu bintu biji mu ntanda yanji, ne kusekela mu bantu bekalapo.’—Mana. 8:22-31.

7. Ki ka kyamwesha’mba Wa mwingilo byo apichilenga mu meseko waketekejile kumukwasha kwi Shanji?

⁷ Luno lufunjisho lo atambwijile uno Wa mwingilo ne kutemwa bantu byamunengezhejile jimo kimye kyo aishile panopantanda ne kupita mu lumanamo. Watwajijile kusekela mu kuba kyaswa muchima wa Shanji, ne kimyetu kyo bakijilemo kumumanyika. (Sala. 40:8; Mat. 26:42; Yoa. 6:38) Mu meseko onse o apichilemo panopantanda, Yesu wayukishetu amba uketabilwa ne kumukwasha kwi Shanji. Byonka byo kyaambijilwe jimo mu bungauzhi bwa kwa Isaya, Yesu waambile’mba: “Awa umbingisha uji kwipi; ñanyi wasaka kundobela? . . . “Talai Nkambo Yehoba ye unkwasha.” (Isa. 50:8, 9) Yehoba wakwashishe kya kine Wa mwingilo wanji wa kishinka mu mwingilo wanji yense panopantanda, byonkatu byaamba bungauzhi bukwabo bwa Isaya.

Mwingilo ye Aingijile Wa Mwingilo Panopantanda

8. Ki ka kimwesha’mba Yesu ye wajinga ‘wasalululwa’ wa Yehoba, byonka byo kyaambijilwe jimo mu Isaya 42:1?

⁸ Baibolo walondolola kyamwekele Yesu byo abatizhiwe mu 29 C.E. amba: “Mupashi Wazhila wamwikijile . . . ne jiwi jafumine mwiulu amba, Obewa yobe Mwanami ye natemwa; mwi obewa mo namwena lusekelo.” (Luka 3:21, 22) Yehoba waambile pe aye ‘ye asalulula,’ watongolwa mu bungauzhi bwa Isaya. (Tangai Isaya 42:1-7.) Byo aingijilenga mwingilo wanji panopantanda, Yesu wafikizhe buno bungauzhi mu jishinda ja kukumya. Mu jishimikila janji jiji mu Mambo awama, Mateo waambile byambo biji mu Isaya 42:1-4 ne kwibingijisha kwi Yesu.—Mat. 12:15-21.

9, 10. (a) Yesu wafikizhe byepi Isaya 42:3 mu mwingilo wanji? (b) Mu ñanyi jishinda Kilishitu mo ‘aikajikile buchibamambo bwaoloka’ byo ajinga panopantanda, kabiji kimye ka kyo ‘akekajika buchibamambo bwaoloka panopantanda’?

⁹ Bantangi ba Bayudea balengulwile bingi bantu. (Yoa. 7:47-49) Bano bantu bebamanyikilenga bingi kabiji bakonsha ne kwibesakanya ku ‘matete afyotoka’ nangwa ‘mizhinge ifutumuka’ umvwe ke iye na kuzhima. Pano Yesu aye waubijile lusa bayanji ne bo bamanyikilenga. (Mat. 9:35, 36) Waichile bano bantu na kifyele amba: “Iyai ko nji, anweba bonse basulwila na mingilo ne kunemenwa, ne amiwa nkemukokolosha.” (Mat. 11:28) Kabiji Yesu ‘wasolwelenga buchibamambo bwaoloka’ kupichila mu kufunjisha mizhilo ya Yehoba ya kuyuka kyawama ne kyatama. (Isa. 42:3) Watwajijile kwamba’mba Mizhilo ya Lesa yafwainwe kwiingijisha na kukoka muchima ne na lusa. (Mat. 23:23) Kabiji Yesu wasolwele buchibamambo bwaoloka kupichila mu kusapwila kwa kubula misalululo ku banonshi ne ku bayanji.—Mat. 11:5; Luka 18:18-23.

¹⁰ Kabiji bungauzhi bwa kwa Isaya bwaambila jimo amba ‘wasalululwa’ wa Yehoba ‘ukekajika buchibamambo bwaoloka panopantanda.’ (Isa. 42:4) Kino ukekyuba panyumatu ya kuba byo aji Mfumu wa mu Bufumu bwa Bumesiasa ukonauna bufumu bonse bwa bumulwila ntanda ne kupingizhapo bukalama bwanji bwaoloka. Ukaleta ntanda ipya, “mo bwaikala bololoke.”—2 Pe. 3:13; Da. 2:44.

“Kyeya” ne “Lulayañano”

11. Mu ñanyi jishinda Yesu mo aikejile “kyeya ku mikoka ya bantu” mu myaka kitota kitanshi, kabiji waikala byepi kyeya lelo jino?

¹¹ Mu kufikizhiwa kwa Isaya 42:6, Yesu wamwesheshe’mba ye “kyeya ku mikoka ya bantu.” Kimye kya mwingilo wanji panopantanda, waletele kyeya kya ku mupashi kikatakata ku Bayudea. (Mat. 15:24; Byu. 3:26) Bino Yesu waambile’mba: “Amiwa ne kyeya kya panopantanda.” (Yoa. 8:12) Waikele kyeya ku Bayudea ne ku mikoka ya bantu kechi kupichilatu mu kuleta kyeya kya ku mupashi ne, bino ne mu kupana bumi bwanji bwalumbuluka ke bukuzhi bwa bantu bonse. (Mat. 20:28) Panyuma ya lusanguko lwanji, wapele baana banji ba bwanga mwingilo wa kwikala bakamonyi banji ne “monse mwapela ntanda.” (Byu. 1:8) Byo baingijilenga mwingilo wabo, Paulo ne Banabasa baambile pa mambo a “kyeya ku mikoka ya bantu” ne kwibingijisha ku mwingilo wa kusapwila ye baingijilenga mu bantu babujile kwikala Bayudea. (Byu. 13:46-48; esakanyaiko Isaya 42:6.) Uno mwingilo ne luno babena kumwingila ku balongo ba kwa Yesu bashingwa panopantanda ne balunda nabo byo babena kusapwila mambo awama ne kukwasha bantu kwitabila mwi Yesu, awo waikala “kyeya ku mikoka ya bantu.”

12. Yehoba wapaine byepi Wa mwingilo wanji ‘ku bantu kwikala ke lulayañano?

¹² Mu buno bonka bungauzhi, Yehoba waambijile Wa mwingilo wanji wasalululwa amba: “Amiwa nakupana ku bantu wikale ke lulayañano.” (Isa. 42:6) Satana wibikileko bingi na ngovu konauna Yesu ne kumulengela kubula kupwisha mwingilo wanji panopantanda, bino Yehoba wamuzhikijile kufikatu ne kimye kyanji byo kyafikile kya kufwa. (Mat. 2:13; Yoa. 7:30) Bino Yehoba wamusangwile Yesu ne kumulengela kwikala “lulayañano,” nangwa’mba mulaye ku bantu panopantanda. Uno mulaye wapaine luketekelo lwa kuba’mba Wa mwingilo wa kishinka wa Lesa ukatwajijila kwikala “kyeya ku mikoka ya bantu,” ne kukuula boba baji mu mfishi ya ku mupashi.—Tangai Isaya 49:8, 9.b

13. Mu ñanyi jishinda Yesu mo apokolwejile “boba baji mu mfishi” kimye kyo aingijilenga mwingilo wanji panopantanda, kabiji watwajijila byepi kwibapokolola?

¹³ Kwesakana na mwayila uno mulaye, Wa mwingilo wasalululwa wa Yehoba ‘ukalabisha meso apofuka,’ “kulupula bakaili mu kaleya,” ne kupokolola “boba baji mu mfishi.” (Isa. 42:7) Byo aingijilenga mwingilo wanji panopantanda, Yesu waubile bino kupichila mu kusolola patoka mafunjisho a bubela a bupopweshi bwa bubela ne kusapwila mambo awama a Bufumu. (Mat. 15:3; Luka 8:1) Mu jino jishinda, wapokolwele Bayudea mu bupopweshi bwa bubela ne kwikala baana banji ba bwanga. (Yoa. 8:31, 32) Kabiji Yesu wakwasha bantu bavula bingi babula Bayudea kufunda bukine. Wapana mwingilo ku baana banji ba bwanga wa kuba’mba . . . ‘yainga na kwibasambisha ba mu mikoka yonse ya bantu baluke ke baana ba bwanga,’ ne kulaya’mba ukekala na baana banji ba bwanga “kufika ku juba jikapelako.” (Mat. 28:19, 20) Byo aji mwiulu, Kilishitu Yesu ye ubena kutangijila mwingilo ubena kwingila baana banji ba bwanga mwaya ntanda yonse.

Yehoba Watumbijikile “Wa Mwingilo” Wanji

14, 15. Mambo ka Yehoba o amutumbijikile Wa mwingilo wanji, kabiji mu ñanyi jishinda?

¹⁴ Mu bungauzhi bukwabo bwaamba pa Wa mwingilo wanji Mesiasa, Yehoba waamba’mba: “Umvwai, wa mwingilo wami ukamona byawama, bakamutumbijika ne kumuselesha, kabiji ukekala peulu pene.” (Isa. 52:13) Na mambo a lukokelo lwa Mwananji ku bumfumu bwa Yehoba ne bukishinka bwanji bo amwesheshe mu meseko akijilemo kutama, Yehoba wamutumbijikile.

¹⁵ Mutumwa Petelo wanembele pe Yesu amba: “Aye, byo aya mwiulu, uji ku kilujo kya Lesa; ne bamalaika, ne ba lūsa, ne ba bulume saka bamunekenena.” (1 Pe. 3:22) Popamotu, ne mutumwa Paulo naye wanembele’mba: “Wakokejile ne ku lufu, nalo lo lufu lwa pa [kichi kya lumanamo, NW]. Onkao mambo Lesa naye wamutumbijikisha bingi, wamupa ne jizhina jakila mazhina onsetu; amba mu jizhina ja Yesu manungo onse akafukame panshi, nangwa a mwiulu, nangwa a panopantanda, nangwa a munshi ya ntanda, ne majimi onse aketabe’mba, Yesu Kilishitu ye Nkambo, mu kumuletela lukumo Lesa Tata.”—Fili. 2:8-11.

16. Mu ñanyi jishinda Yesu mo ‘bamubikile peulu pene’ mu 1914, kabiji waingila mwingilo ka kufumatu kyokya kimye?

¹⁶ Mu 1914, Yehoba wakijishemo ne kumutumbijika Yesu. ‘Waikele peulu pene’ kimye Yehoba kyo amwikajikile ke Mfumu wa mu Bufumu bwa Bumesiasa. (Sala. 2:6; Da. 7:13, 14) Kufumatu kyokya kimye, Kilishitu watwajijila ‘kwikala ke Mfumu mukachi ka balwanyi banji.’ (Sala. 110:2) Patanshi washinjile Satana ne bandemona banji ne kwibataya panopantanda. (Lum. 12:7-12) Kabiji byo aingije nobe Kilusa Mukatampe, Kilishitu wapokolwele balongo banji bashingwa bashajile panopantanda kwibafumya mu ‘Babilona Mukatampe.’ (Lum. 18:2; Isa. 44:28) Yesu ubena kutangijila mwingilo wa kusapwila mwaya ntanda yonse, kabiji uno mwingilo wakonkanya ‘bashalapo,’ balongo banji ba ku mupashi ne ‘mikooko ikwabo’ yavula, ingijila pamo mu bukishinka na “kajitanga kacheche.”—Lum. 12:17; Yoa. 10:16; Luka 12:32.

17. Twafundamo ka mu bungauzhi bwa kwa Isaya pa mambo a “Wa mwingilo”?

¹⁷ Byo twafunda buno bungauzhi bwa kukumya buji mu buku wa Isaya, kine bwitulengela kubayishako lusanchilo lwetu kwi Mfumu kabiji Mukuzhi wetu Kilishitu Yesu. Byo akokejilenga saka aji mwana panopantanda kimye kya mwingilo wanji, wamwesheshe lufunjisho lo afunjile kwi Shanji saka akyangye kwiya panopantanda. Mwine wamwesha’mba ye “kyeya ku mikoka ya bantu” kupichila mu mwingilo wanji ne mu mwingilo wa kusapwila ye abena kutangijila kufika ne lelo jino. Byonka byo tukafunda jibiji, bungauzhi bukwabo bwaamba pa Wa mwingilo, aye Mesiasa bwalumbulula’mba bakamumanyika ne kupana bumi bwanji kuba’mba tumwenemo. Bino ke bishinka byo twafwainwa ‘kulangulukapo’ byo tubena kunangijila ku Kivuluko kya lufu lwanji.—Hebe. 12:2, 3.

[Tubyambo twa mushi]

Kupitulukamo

• “Wa mwingilo” watongolwa mu bungauzhi bwa kwa Isaya ye ñanyi, kabiji twayuka byepi?

• Wa mwingilo wafunjile ka kwi Yehoba?

• Yesu waikala byepi “kyeya ku mikoka ya bantu”?

• Wa mwingilo watumbijikilwe byepi?

[Kipikichala pa peja 21]

Filipa wamuyukile bingi “wa mwingilo” ye batongola kwi Isaya amba Yesu, Mesiasa

[Kipikichala pa peja 23]

Byo aji Wa mwingilo wasalululwa na Yehoba, Yesu waubijile lusa bayanji ne bamanyikilwenga

[Kipikichala pa peja 24]

Yesu bamutumbijikile bingi kwi Shanji ne kumwikajika ke Mfumu wa mu Bufumu bwa Bumesiasa