BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w12 8/15 pp. 8-10
  • “Mingilo Yenu Ikafwetwa”

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • “Mingilo Yenu Ikafwetwa”
  • Kyamba kya Usopa—2012
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • BINTU BYAUBILE ASA
  • KULWA NKONDO
  • LUTUNDAIKO NE LUJIMUNO
  • “MWAUBA KYA BULUBI”
  • Ingijishainga Bulongo Kimye kya Mutende
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2020
  • Ingijilainga Yehoba na Muchima Yense
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2017
  • Yehoba Byo Afwenya Kwipi Ne Atweba
    Kyamba kya Usopa—2014
  • Nanchi Mwakonsha Kuchinchika Byonka Byajinga Asa Nyi?
    Mutanchi wa Kupwila kwa Bwikalo ne Mwingilo Wetu wa Bwina Kilishitu—2022
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2012
w12 8/15 pp. 8-10

“Mingilo Yenu Ikafwetwa”

MFUMU Asa watangijile nzhita yanji kukunkuluka mitumba ya mu Yudea kupita mu kinkunenke kuya mu musanza. Byo afikile kwabayila kinkunenke, Asa waimene ne kupemashika na mambo a bintu byo amwene. Mu kinkunenke, mwajinga kampu mukatampe wa balwanyi. Bano bajinga bashilikale bena Etiopya kabiji bajinga milyonyi umo. Bino, bashilikale ba kwa Asa bajingatu bacheche.

Asa wafwainwe kulwa na ino nzhita. Pano ñanyi kintu kitanshi kyo aubile? Nanchi wakambizhe bakulumpe ba bashilikale banji kutendeka kulwa nyi? Abya wakoseshe nzhita yanji nyi? Kabiji abya watumine makalata ku kisemi kyanji nyi? Ine! Kintu kitanshi kyo aubile, walombele.

Saka tukyangye kupituluka mu lulombelo lwanji ne kuyuka byamwekele pa kyokya kimye, twayai twisambe pa byajinga Asa. Ñanyi kintu kyamulengejile kulomba? Abya waketekejile’mba Lesa usakumukwasha nyi? Nga jishimikila jaamba pe Asa jitubulapo ka pe Yehoba byo apesha mingilo ya ba kalume banji?

BINTU BYAUBILE ASA

Pa myaka 20 yalondejilepo panyuma ya kuba bufumu bwa bena Isalela bwaabanwa pabiji, bena Yuda batendekele kupopwela balesa ba bubela. Kimye Asa kyo aikele pa bufumu mu 977 B.C.E., mu kipango kya bufumu batendekele kupopwelamo balesa ba bena Kenana bo balangulukanga’mba bapananga mvula ne kajo. Pano bino, jishimikila ja mu Baibolo jaamba pa bukalama bwa kwa Asa, jamwesha’mba, “Asa waubilenga byawama ne koloka ku meso a Yehoba Lesa wanji. Wafumishemo byakusokelapo bitapisho bya mitundu ingi, ne bipandawilo bya patuntama, ne kwiamokaula mashiki a mabwe a bankishi.” (2 Moba 14:2, 3) Kabiji Asa wapangilemo mu bufumu bwa bena Yuda ‘banabalume belaalanga na banabalume bakwabo pa nzubo ya Lesa’ na kwibepekezha kupopwela Lesa. Asa kechi wapelejiletu mu kuba bino ne. Watundaikile ne bantu ‘kumukebesha Yehoba, Lesa wa bashakulu babo,’ ne kulama ‘mizhilo yanji ne mikambizho yanji.’—1 Mfu. 15:12, 13; 2 Moba 14:4.

Na mambo a kizaku kyanji kya kutundaika mpopwelo ya kine, Asa bamupesheshe kwi Yehoba ne kwikala mutende. O ene mambo uno mfumu o aambijile’mba: “Twamukeba Yehoba Lesa wetu; twamukeba ne aye witupa mutende konse konse.” Kino kyalengejile bantu kukosesha masakwa a mizhi ya mu bufumu bwa bena Yuda. Jishimikila ja mu Baibolo jaamba’mba: “Beishimikilenga ne kumona bamwenenga byonka byawama.”—2 Moba 14:1, 6, 7.

KULWA NKONDO

Kwesakana na byaubile Asa, twayuka ene mambo o alombejile kimye kyo bamulukukile ku nzhita yatongolwa mu Binembelo. Asa wayukile’mba Lesa ufweta bantu banji bamuketekela. Mu lulombelo lwanji, Asa wasashijile Yehoba kuba’mba amukwashe. Wayukile’mba inge waketekela mwi Lesa, ukamukwasha kushinda balwanyi banji nangwa kya kuba bavujile. Kabiji Asa wayukile’mba ino nkondo yavwangilemo jizhina ja Yehoba, onkao mambo, walombele mu jizhina ja Lesa. Uno mfumu walombele’mba: “Tukwashai, anweba Yehoba Lesa wetu, mambo twimuketekela anweba yenka, kabiji mo mu jizhina jenu mo twalupukila na kulwisha jino jibumba. Anweba Yehoba yenu Lesa wetu, mambo twimuketekela anweba yenka, kabiji mo mu jizhina jenu mo twalupukila na kulwisha jino jibumba. Anweba Yehoba yenu Lesa wetu. Kechi muleke bantu bemushinde ne.” (2 Moba 14:11) Kino kyajingatu nobe waambilenga’mba: ‘Anweba Yehoba, nzhita ya bena Etiopya imulukuka. Kange muleke jizhina jenu kuba’mba jibule kunemekwa pa kuswisha ino nzhita konauna bantu batelwa pa jizhina jenu ne.’ Onkao mambo, “Yehoba wibashinjile bena Etiopya ku meso a Asa ne a bena Yuda; bena Etiopya ke banyeme ne kunyema.”—2 Moba 14:12.

Ne lelo jino, bantu ba Yehoba baji na balwanyi bavula bingi. Kechi tulwa nabo kwingijisha bilwilo bingijisha bantu ne. Nangwa byonkabyo, twafwainwa kuketekela amba Yehoba ukalengela bantu banji bakishinka kushinda mu nkondo ya ku mupashi yo babena kulwa na mambo a jizhina janji. Nkondo yo tulwa pa muntu pa muntu yakonsha kuvwangamo kulwisha mupashi wa ino ntanda wa byubilo byatama, bilubo byetu nangwa kuzhikijila kisemi kyetu ku byubilo byatama. Nangwa byonkabyo, lulombelo lwalombele Asa lwakonsha kwitutundaika mu bya malwa byonse byo tupitamo. Mambo Yehoba ye wamukwashishe kushinda. Kino kyamwesheshe kuba’mba inge twaketekela mwi Lesa tukashinda. Kafwako muntu nangwa umo wakonsha kukila bulume bwa Yehoba ne.

LUTUNDAIKO NE LUJIMUNO

Byo afuminenga ku nkondo, Asa wasambakene Azaliya. Uno ngauzhi wamutundaikile ne kumujimunako amba: “Ñumvwai anweba ba Asa ne anweba bena Yuda ne bena Benjamina bonse; anweba pa kumuta muchima Yehoba, aye naye wimuta muchima. Umvwe mwamukeba musakumutana, bino inge mwamuleka, ne aye naye ukemuleka. . . . Ikalai bakosa, kechi muleke maboko enu alele ne; mambo mingilo yenu ikafwetwa.”—2 Moba 15:1, 2, 7.

Bino byambo byakonsha kukosesha lwitabilo lwetu. Mambo bimwesha kuba’mba Yehoba ukekala ne atweba inge twatwajijila kumwingijila mu bukishinka. Inge twamujijila kuba’mba etukwashe, twafwainwa kuketekela amba ukomvwa. Azaliya waambile’mba: “Ikalai bakosa.” Kikebewa kukosa pa kuba’mba tube kyawama, pano bino, twayuka’mba Yehoba ye wakonsha kwitukwasha.

Na mambo a kuba bankambo yanji babakazhi ba Maaka balengele “nkishi wa bunya,” Asa kyamukatezhe bingi pa kuba’mba ebafumye pa “bu-inamfumu.” Nangwa byonkabyo, wibafumishepo ne kusoka lunkishi wabo. (1 Mfu. 15:13) Asa bamupesheshe bingi pa kintu kyo aubile. Ne atweba twafwainwa kukakachila kwi Yehoba ne kukokela mizhilo yanji yaoloka nangwa kya kuba balongo betu kechi bakishinka kwi Lesa ne. Inge twauba bino, Yehoba uketufweta.

Mfweto imo yatambwile Asa yajinga ya kumona bena Isalela bavula byo baalulukile kufuma mu bufumu bwa ku buyeke bwasatukile ne kwiya mu bufumu bwa bena Yuda byo bamwene’mba Yehoba uji ne Asa. Banemekele mpopwelo ya kine kya kuba bafuukwilepo kusha mazubo abo ne kuya na kwikala na bakalume ba Yehoba. Asa ne bena Yuda bonse balayañene ‘lulayañano lwa kumukebesha Yehoba, Lesa na muchima yense ne na mweo yense.’ Ki ka kyafuminemo? Lesa, “bamutaine; kabiji Yehoba wibapele kwikala mu mutende konse konse.” (2 Moba 15:9-15) Kituletela bingi lusekelo inge aba batemwa bololoke batendeka kupopwela Yehoba.

Nangwa byonkabyo, kwajinga ne byambo bikwabo bya lujimuno byaambile ngauzhi Azaliya. Waambile’mba: “Inge mwamuleka [Yehoba], ne aye naye ukemuleka.” Kange muleke kino kintu kikemumwekele ne, mambo mwakonsha kufuma malwa a kabotoka! (2 Pe. 2:20-22) Binembelo kechi byasolola ene mambo alengejile Yehoba kupana luno lujimuno kwi Asa ne, pano bino, mfumu wakankelwe kumvwina.

“MWAUBA KYA BULUBI”

Mu mwaka bu 36 wa bukalama bwa Asa, Mfumu wa bena Isalela aye Baasha walukukile bena Yuda. Kyamweka waubile bino mu kukeba kukanya bangikazhi ba mu bufumu bwanji kuketekela Asa ne kuya mu bupopweshi bwatoka. Onkao mambo, Baasha watendekele kushimika masakwa akosa kuzhokolosha muzhi wa Lama, wajinga palepele makilomita 8 ku buyeke bwa Yelusalema. Mu kifulo kya kukeba bukwasho bwa Lesa byonka byo aubile kimye kyo bamulukukile ku bena Etiopya, Asa wakebele bukwasho ku bantu. Watumine bupe ku mfumu wa Silya kumulomba kuba’mba akalwe na bufumu bwa ku buyeke bwa bena Isalela. Kimye bena Silya kyo bayile na kulukuka bena Isalela, Baasha wanyemenemo mu Lama.—2 Moba 16:1-5.

Yehoba kechi watemenwe byaubile Asa ne, kabiji watumine ngauzhi Hanani kuya na kumubula. Na mambo a kuba Asa wayukile Lesa byo aubile na bena Etiopya, wafwainwe kufunda kuba’mba “meso a Yehoba apitañana pano pa ntanda ponse amba: Nebamweshe bulume bwami abo banketekela na muchima yensetu.” Kampe Asa bamubujile maana atama nangwa kechi walangulukile’mba Baasha uji na nzhita ikatampe ne. Kabiji walangulukile’mba usa kwibashinda na bulume bwanji mwine. Asa waketekejile mu maana a bantu mu kifulo kya kuketekela mwi Yehoba. Hanani wamwambijile amba: “Kino kintu mwauba kya bulubi; kabiji kufuma ku kyo kino kimye mukekala na makondo.”—2 Moba 16:7-9.

Asa wazhingijile bingi kabiji wabikile Hanani mu bikulu mu kaleya. (2 Moba 16:10) Kyamweka Asa walangulukile amba, ‘Naikala wa kishinka pa myaka yavula, ñanyi wafwainwa kumfunda?’ Abya kukota ko kwamulengejile kuleka kulanguluka bulongo nyi? Baibolo kechi waambapo ne.

Mu mwaka wa bu 39 wa bukalama bwanji, Asa wakolelwe kikola kya maulu. Jishimikila jaamba’mba: “Nangwa byonkabyo mu kikola kyanji kechi wakebele Yehoba ne, wakebeleko bañanga.” Kyamweka pa kyokya kimye Asa kechi wateleko muchima ku kukosesha bulunda bwanji ne Yehoba ne. Kyamweka mu mwaka wa bu 41 wa bukalama bwanji, Asa wafwile kwa kubula kuwamisha bulunda bwanji ne Yehoba.—2 Moba 16:12-14.

Nangwa byonkabyo, kyamweka Yehoba watwajijile na kuvuluka byubilo bya kwa Asa byawama ne mukoyo wanji wa kupopwela Lesa kukila bilubo byanji. Asa kechi walekele kwingijila Yehoba ne. (1 Mfu. 15:14) Onkao mambo, twakonsha kufunjilako ka ku jishimikila ja bwikalo bwanji? Jino jishimikila jakonsha kwitukwasha kuyuka’mba twafwainwa kuvulukanga Yehoba byo etukwashapo kala, kabiji kuba bino kwakonsha kwitulengela kulomba kuba’mba etukwashe umvwe ketupite mu meseko akwabo. Pano bino, kechi twafwainwa kulanguluka’mba kechi tukebewa bukwasho bwa mu Binembelo na mambotu a kuba’mba twaingijila Lesa pa myaka yavula ne. Yehoba uketololako inge twatamisha nangwa kya kuba twamwingijila pa myaka yavula. Umvwe betololako, twafwainwa kutekanya ne kuswa pa kuba’mba bintu bituwamine. Kyakila pa byonse, Shetu wa mwiulu ukatwajijila kwikala ne atweba umvwe twabula kumusha. Kabiji meso a Yehoba apitañana pano pa ntanda ponse kuba’mba amone boba bamwingijila na muchima yense. Wibapesha kupichila mu kwibapa bulume. Yehoba waubile bino kwi Asa, kabiji byo byo akonsha kuba ne kwi atweba.

[Mabulañano pa peja 9]

Yehoba ufweta bantu bakishinka balwa nkondo ya ku mupashi

[Mabulañano pa peja 10]

Kikebewa kukosa pa kuba’mba tube kyawama ku meso a Yehoba

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu