BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w22 October pp. 2-5
  • 1922—Papita Myaka 100

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • 1922—Papita Myaka 100
  • Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2022
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • “UNO MULANGULUKO WAWAMINE BINGI”
  • KUSAPWILA KU BANTU BAVULA KWINGIJISHA KATAMBO
  • “ADV”
  • MWINGILO WANEMA
  • 1919—Bintu Byamwekele mu uno Mwaka
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2019
  • 1924—Myaka 100 Yapitapo
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2024
  • 1921—Bintu Byamwekele mu uno Mwaka
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2021
  • Bantu Basapwila​—Bamwingilo Bepana abo Bene
    Bufumu bwa Lesa Bubena Kulama!
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2022
w22 October pp. 2-5
Mutuntamo ye baingijishe pa kushonkena kwa mu 1922. Peulu banembelepo’mba: “Tayai Mbila ya Mfumu ne Bufumu.” Pa mutuntamo ku lubumbulu banembeleko bisopelo bya kuba’mba “ADV.”

Kipikichala kibena kumwesha mutuntamo kabiji peulu banembelepo byambo

1922​—Papita Myaka 100

“TWAMUSANCHILA . . . Lesa . . . witulengela kushinda mwi . . . Yesu Kilishitu.” (1 Ko. 15:57) Bino byambo byo byajinga pa kinembelo kya mwaka kya mu 1922. Kino kinembelo kyavulwilemo Bafunda Baibolo kuba’mba Yehoba ukebafweta na mambo a bukishinka bwabo. Yehoba wapesheshe basapwishi baingijilenga na mukoyo mu mwaka wa 1922. Yehoba wibakwashishe kutatula kupulinta mabuku ne kusapwila bukine bwa mu Baibolo kwingijisha katambo. Palutwe kacheche, mu yenkawa mwaka kyamwesheshe patoka kuba’mba Yehoba watwajijila kupesha bantu banji. Bafunda Baibolo baikele na kushonkena kukatampe kwayile nkuwa mu muzhi wa Cedar Point mu Ohio mu kyalo kya U.S.A. Kyamwekele pa kokwa kushonkena kyalengejile bantu bavula kwingila na mukoyo kabiji nangwatu lelo jino bantu ba Lesa babena kwingila bingi na mukoyo mu mwingilo wa kusapwila.

“UNO MULANGULUKO WAWAMINE BINGI”

Bantu bakwingila mwingilo wa kusapwila bavujile bingi. Kabiji bano balongo ne banyenga bakebelenga mabuku avula. Balongo ba pa musampi wa ku Brooklyn bo bapulintanga magazini, bino baingijishanga makampanyi akwabo kupulinta mabuku a nkupiko yakosa. Nangwa byonkabyo, kechi kwajinga mabuku avula a kwingijisha pa bañondo bavula ne. Kino kyalengejile mwingilo wa kusapwila kubula kwenda bulongo. Onkao mambo, Mulongo Rutherford wisambile na Mulongo Robert Martin watalanga pa munkinyi wa kupulinta mabuku umvwe bakonsha kutendeka kupulinta mabuku aji na nkupiko yakosa.

Munkinyi wajinga mu Mukwakwa wa Concord mu Brooklyn ku New York

Mulongo Martin waambile’mba: “Uno mulanguluko wawamine bingi nangwa kya kuba kino kyalumbulwilenga kushimika kibamba kikwabo mwakubika munkinyi wa kwingijisha kupulinta mabuku aji na nkupiko yakosa.” Onkao mambo, balongo batatwile kusonkela kibamba mu kishimikwa kyajinga mu Mukwakwa wa Concord pa nambala 18 mu Brooklyn kabiji bapotejilemo munkinyi wa kupulinta mabuku.

Bantu bamo kechi batemenwe byo baumvwine’mba tusakwipulinchilanga mabuku atweba bene ne. Mukulumpe wa nkito wa kampanyi witupulinchilanga mabuku wayile na kumona uno munkinyi, waambile’mba: “Mwapota munkinyi wawama wa kupulinchilako mabuku. Pano bino kafwako nangwa umo mwi anweba wayuka kwingijisha uno munkinyi ne. Uno munkinyi musakumonaunatu mu bañondo batanu na umo.”

Mulongo Martin waambile’mba: “Uno muntu ubena kwamba kine mambo kafwako nangwa umo pe atweba wayuka kupulinta mabuku ne. Bino twayuka kuba’mba Yehoba usakwitukwasha.” Byambo byaambile Mulongo Martin kuba’mba Yehoba uketukwasha byajinga bya kine. Mambo twapulintanga mabuku 2,000 pa juba pa juba.

Basendwe baingijilenga na ino minkinyi saka baimana mu kibamba kya kupulinchilamo mabuku

KUSAPWILA KU BANTU BAVULA KWINGIJISHA KATAMBO

Bantu ba Yehoba kechi baingilangatu mwingilo wa kusapwila kwingisha mabuku onkatu ne, bino batatwile kusapwila mambo awama pa katambo. Pa 26 February, 1922 pa Mulungu mute Mulongo Rutherford waambile pa katambo kimye kitanshi. Waambile jashi ja kuba’mba “Bantu Bavula Bajiko Lelo Jino Kechi Bakafwa Ne” pa katambo ka KOG mu muzhi wa Los Angeles ku California mu U.S.A.

Bantu 25,000 bo batelekele ku jino jashi. Bamo batumine makalata a kusanchila Mulongo Rutherford pa jashi jo aambile. Nkalata imo yafumine kwi Willard Ashford waikalanga mu muzhi wa Santa Ana ku california. Wasanchijile Mulongo Rutherford pa jashi janji jawama jo aambile. Kepo aambile’mba: “Pa nzubo pajinga bantu basatu bakolelwe bakonsheshe kubula kwenda. Onkao mambo, inge kechi twaendele kuya na kuteleka ku jashi jenu ne, nangwatu inge mwaambijile jino jashi kwipi na kotwikela.”

Batwajijile kwamba pa katambo milungu yalondejilepo. Ku mpelo ya mwaka wa 1922, Kyamba kya Usopa kyaambile’mba “bantu kukila 300,000 bafunjile bukine na mambo a majashi o baambanga pa katambo.”

Makalata atumine bantu batelekanga ku majashi a pa katambo atundaikile Bafunda Baibolo kyakuba bafuukwilepo kushimika nzubo yabo ya mabilabila pa mpunzha ya Staten Island kwipi na Betele wa mu Brooklyn. Myaka yalondejilepo, Bafunda Baibolo batatwile kwingijisha ino nzubo ya mabilabila yatelwanga’mba WBBR kusampenyamo Mambo a Bufumu ku bantu bavula mu mapunzha avula.

“ADV”

Kyamba kya Usopa kya June 15, 1922 kyabijikile kuba’mba kukekela kushonkena kukatampe mu muzhi wa Cedar Point ku Ohio kutatula pa 5 kufika pa 13 September,1922. Bafunda Baibolo batemenwe bingi byo bafikile mu Cedar Point.

Mulongo Rutherford waambile mu jashi janji jitanshi amba: “Naketekela kuba’mba Nkambo . . . usakupesha kuno kushonkena kwetu ne kutundaika bantu bavula kwingilako mwingilo wa kusapwila ukyangye kubiwapo kala pano pa ntanda ne.” Bañambi baambilenga majashi pa kuno kushonkena batundaikile balongo ne banyenga kwingila uno mwingilo wa kusapwila.

Bantu bavula babena kushonkena mu muzhi wa Cedar Point ku Ohio, mu 1922

Kepo pa Kitanu pa 8 September, bantu 8,000 bakonkene pamo mu kishimikwa kuba’mba bateleke ku jashi ja Mulongo Rutherford. Baketekejile kuba’mba usakulumbulula mwatajile bisopelo bya kuba’mba “ADV” byo banembele pa kapepala ka kwichilapo bantu. Byo baikele ikelenga, bavula bamwene kisapi kyo bavungile peulu ku mutuntamo. Arthur Claus waikalanga mu muzhi wa Tulsa ku Oklahoma mu U.S.A. watainwe ku kushonkena kabiji wataine pa kwikala pawama. Pano po aikele waumvwishishe majashi bulongo nangwa kya kuba kala kechi kwajingapo bya kwambilamo byawama byakonsheshe kumvwanyika kufika palepa ne.

“Twateleko muchima ku byambo byonse”

Wakumupando wabijikile kuba’mba jashi ja Mulongo Rutherford inge jitendeke kafwako ye basakuswisha kutwela mukachi ne, kuchiina’mba wakavulañanya bakwabo. Jashi ja Mulongo Rutherford jatendekele na 9:30 a.m., kabiji watatwijilepo kutanga byambo biji pa Mateo 4:17 bya kuba’mba: “Bufumu bwa mwiulu bwafwenya pepi.” Byo alumbulwijilenga bantu byo bakonsheshe kuyuka’mba buno Bufumu bwa Lesa bwafwenya kala pepi waambile’mba: “Yesu waambile’mba mu kimye kya kwikalapo kwanji ukatangijila mwingilo wa kunowa, ko kuba’mba ukakonkanya pamo bantu banji ba kishinka.”

Mulongo Claus wajinga mu luonde wavulukile’mba: “Twateleko muchima ku byambo byonse byo aambilenga.” Nangwa byonkabyo, waumvwine kamusongo ne kulupuka pangye nangwa kyakuba kechi wakebelenga ne, mambo wayukile’mba inge walupuka kechi basakumuswisha kubwela mukachi mu kimye kya jashi ja kwa Rutherford ne.

Pangye po alupukile kechi wabanjilepo ne. Watatwile kumvwako bulongo. Byo aubile’mba abwele mukachi, waumvwine bantu bajinga mukachi bapopwela. Kino kyamulengejile kukeba kuyuka bibena kumweka mukachi. Onkao mambo, wafuukwilepo kukanjila pa musemi pa kuba’mba ateleke jashi jonse bulongo. Mulongo Claus wajingatu na myaka 23 pa kyo kya kimye wakanjijile pa musemi. Byo akanjijile pa musemi wataine bakwabo bashinkwile bipenze peulu. Byo ayilenga kwipi na ko bajinga, watendekele “kumvwa jashi jonse bulongo.”

Pa bantu Arthur bo ataine pa musemi pajinga ne balunda nanji. Uno mulunda nanji aye Frank Johnson wamwipwizhe’mba: “Uji na mupenyi watwa nyi?”

Arthur wakumbwile’mba: “Ee, nji na mupenyi.”

Frank waambile’mba: “Tubalombenga kuba’mba tutane muntu uji na mupenyi. Wikimona kisapi kyo bavunga nyi? Akye kisapi kyo bakasa ku iye misumali paji byambo. Utelekeshe bibena kwamba Mutonyi.a Inge ambe’mba, ‘tayai mbila, tayai mbila’ uchibe iye ntambo ina.”

Onkao mambo, Arthur saka aji na mupenyi mu kuboko wapembelejilenga pamo na bakwabo kumvwa Mulongo Rutherford kwamba byambo bya kuyukanyikisha kuba’mba pano bafwainwa kuchiba ntambo pa kuba’mba kisapi kivunguluke. Mulongo Rutherford byo afikile pa kishinka kyanema kyajinga mu jashi janji, waumvwine bingi bulongo kabiji waambile na lusekelo amba: “Ikalai ba kishinka kabiji bakamonyi ba Nkambo bakine. Twajijilai kwikala ba kishinka kufikatu ne bupopweshi bwa bubela byo bakebonauna. Twajijilai kusapwila monse mwaya ntanda. Bantu bonse pano pa ntanda bafwainwa kuyuka’mba Yehoba ye Lesa kabiji Yesu Kilishitu ye Mfumu wa bamfumu kabiji ye Nkambo wa bankambo. Kino kimye kyo twafikapo ke kimye kyanema mu bwikalo bwa bantu bonse. Talai Mfumu ubena kulama. Anweba bonse muji na mwingilo wakubuula bantu pa uno mfumu. Onkao mambo, tayai mbila, tayai mbila, tayai mbila ya Mfumu ne Bufumu bwanji.”

Arthur waambile’mba aye ne bakwabo bachibile ntambo kabiji kisapi kyavungulukile bingi bulongo. Bisopelo bya kuba’mba: “‘ADV’ byajinga ngipipishilo ya byambo bya kuba’mba ‘tayai mbila’ byalumbulwilenga ‘kusapwila’ nangwa ‘kushimuna’ mu Kizungu.”

MWINGILO WANEMA

Kushonkena kwajinga mu Cedar Point kwakwashishe balongo kuta muchima pa mwingilo wanema wa kusapwila pa Bufumu kabiji bantu bajinga na muchima wa kwipana baingijileko uno mwingilo na lusekelo. Kopitala (utelwa luno amba painiya) waikalanga ku Oklahoma mu U.S.A., wanembele’mba: “Twasapwijilenga mu mpunzha mwajinga bantu bavula baingijilanga pa mukochi wa coal kabiji bajinga bayanji.” Waambile’mba bantu bo twasapwilangako byambo byatanwanga mu magazini wa Golden Age javula “balakashanga mipolo.” Kabiji waambile’mba: “Twajinga bingi na lusekelo mambo twibatekeneshanga.”

Bafunda Baibolo bayukile buneme bwa byambo bya kwa Yesu biji pa Luka 10:2 bya kuba’mba: “Mwingilo wa kunowa kine wabaya, pakuba ba mingilo bakepa.” Kabiji mwaka wa 1922 byo apwile bantu batwajijile kwingila na mukoyo mwingilo wa kutaya mbila ya Bufumu monse mwaya ntanda.

a Mulongo Rutherford bamutelanga’mba “Mutonyi” mambo waingilangako mwingilo wa bunchibamambo mu kije mu muzhi wa Missouri ku U.S.A.

Kusapwila Mwaya Ntanda Yonse

Pa 26 February, 1922, Bafunda Baibolo baingijile mwingilo wa “kusapwila mwaya ntanda yonse.” Bafunda Baibolo baikele na kupwila. Bajinga na muchima wa kufunda bukine nabo batainwe ku kuno kupwila ne kuteleka ku jashi ja kuba’mba “Bantu Bavula Bajiko Lelo Jino Kechi Bakafwa Ne.”

Jino jashi bejituntulwile mu milaka 33 kabiji Kyamba kya Usopa kyaambile’mba bañambi bonse bafikilamo bo baambileko jino jashi. Mu kyalo kya Great Britain Bafunda Baibolo bajinga na kuno kupwila mu mapunzha 306 kabiji bantu 67,010 bo batainweko ku kuno kupwila. Bantu 15,000 bamba mulaka wa Kifulenchi bekala ku Belgium, France ne ku Switzerland batainwe ku kuno kupwila. Bafunda Baibolo byo bamwene kuba’mba bakeba kufunda bukine bavula, banengezhezhe “kusapwila mwaya ntanda yonse” pa 25 June, 29 October ne pa 10 December.

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu