BANYIKE BEPUZHA AMBA
Mambo ka kyo Nabujila Balunda?
Fwanyikizha uji pa intaneti na kutala bipikichala bya bakwenu baji ku kijiilo. Bakwenu bonse baji konka, babena kuja ne kusangalala. Pano bino obewa washalapo, kechi wayuka kine kintu kyo washajilapo ne.
Ke ulanguluke’mba: ‘Mambo ka kyo babujila kungichila?’
Katanda kano, waumvwa kukola ku muchima na mambo a kulangulukila kitala. Ubena kulanguluka’mba bakwenu bakulengulula. Milanguluko ya uno mutundu iji nobe nzubo yo bashimika na bintu byabula kukosa. Ubena kulanguluka ne kwishikisha’mba, ‘Mambo ka kyo nabujila balunda?’
Kubula balunda
Kine nyi, inyi bubela
Kechi wakonsha kumvwa mukose ne, umvwe uji na balunda bavula.
Kechi wakonsha kumvwa mukose ne, umvwe wisampa bulunda na bantu pa intaneti.
Kechi wakonsha kumvwa mukose ne, umvwe saka utumina bakwenu byambo pa kafoni kamulupi.
Kechi wakonsha kumvwa mukose ne, umvwe saka ubila bintu bakwenu.
Mukumbu wa bino bintu bina ke bubela.
Mambo ka?
Balunda ne kubula balunda
Kwikala na balunda bavula kechi ko kupwisha mukose ne.
“Nata bingi muchima balunda nami. Kimye kimo ndanguluka namba abo kechi banta muchima ne. Mukose wakonsha kukukwata ne balunda nobe saka baji ponka. Kechi wakonsha kupwa ne.”—Anne.
Kwisampa bulunda na bantu pa intaneti kechi kupwisha mukose ne.
“Bantu bamo besampa bulunda na bantu pa intaneti nobe byonka bantu bamo byo bayuzha tubibumbwaloba mu kibamba. Bino kuyuzha bibumbwaloba mu kibamba kechi ko kuleta butemwe ne. Umvwe kya kuba kechi muji na balunda bakine pa intaneti ne, po pamotu ne kwikala na bibumbwaloba bibula kupema.”—Elaine.
Kutumina balunda nenu byambo pa foni kechi kupwisha mukose ne.
“Kimye kimo tumvwa bingi mukose. Umvwe kya kuba twaumvwa mukose tutala bingi pa foni amba kampe pajipo mulunda netu witutuminapo byambo. Kabiji mukose ukilamo inge kya kuba kafwako witutuminapo byambo ne.”—Serena.
Kubilapo bintu bimo balunda nobe kechi ko kupwisha mukose ne.
“Balunda nami kechi bangubilapo bintu byawama byonka byo nebobila ne. Kwibobila byawama kechi ko kundefula ne. Kinkola bingi ku muchima na mambo a kuba’mba abo kechi bammwesha kifyele ne kungubila bintu byonka byo nebobilapo ne.”—Richard.
Kishinka: Bintu byo tuba mu bwikalo kechi byo bileta mukose ne. Kabiji kechi byo bipwisha mukose ne. Ndangulukilo yetu yo ilengela. Mwanamukazhi umo, Jeanette waambile’mba, “Muntu mwine ye umvwa mukose.”
Wakonsha kuba byepi inge kya kuba ufwabo balunda kabiji waumvwa mukose?
Bya kuba umvwe ufwabo balunda
Kange ulanguluke’mba kafwako wakutemwa ne.
“Kilengela kubula balunda ke kulanguluka’mba kafwako muntu nangwa umo wantemwa ne. Kikatazha bingi kwisampa bulunda na bantu ne kwisamba nabo mambo tulanguluka’mba betulengulula.”—Jeanette.
Baibolo waamba’mba: “Wafwainwa kutemwa mukwenu byonka byo witemwa obe mwine.” (Ngalatiya 5:14) Kwilumbulula mu mingilo yetu ko kukalengela’mba twikale na balunda, kechi bwitote ne.—Ngalatiya 6:3, 4.
Kuba binyenge ne.
“Kubula balunda kuji nobe kutapama mu buchichi. Kyakonsha kukatazha kufumamo umvwe twaeseka amba twende monka. Po pamotu ne kwisampa bulunda. Umvwe saka tulanguluka’mba kafwako muntu nangwa umo witutemwa ne, twakonsha kukankalwa kwikala na balunda.”—Erin.
Baibolo waamba’mba: “Butemwe . . . kechi bwikebela bintu abo bwine ne.” (1 Kolinda 13:4, 5) Kino kibena kulumbulula’mba umvwe twakizhamo kwita muchima tukakankalwa kutemwa bakwetu. Kechi tukekala na balunda ne. (2 Kolinda 12:15) Ko kuba’mba: Umvwe mulanguluka’mba mwakonsha kwisampatu bulunda na bantu bonka bemuta muchima kechi mukekala na balunda ne. Kechi mukasangalalapo mu bwikalo bwenu ne, inge saka munyinyitatu amba “Kafwako ne untuminapo foni ne” nangwa’mba “Kafwako ne wakingitapo ne.” Nanchi kechi mwalekela bakwenu amba bo bonka bafwainwatu kwimusangajika nenyi?
Kechi kwisampa bulunda na muntutu yense ne.
“Bantu babula balunda bakebesha bingi kwibata muchima. Kino kibalengela kwisampa bulunda na bantu bonse bo batana, mambo basakatu muntu yense kwibatemwa. Bino mwafwainwa kuyuka’mba bantu bamo basakatu’mba mwibobilepo kintu kimo. Inge mwibobila, ne bulunda mpalampala. Mwashalatu kwakubula mulunda jibiji.”—Brianne.
Baibolo waamba’mba: “Awa wenda na ba mana ukekala ke wa mana; pakuba awa wenda ne bakosama ukamona byakatazha.” (Byambo bya Mana 13:20) Umvwe waumvwa nzala usakujatu kyonse kyowamona kikulutu kajo. Po pamotu ne muntu ubena kukebesha mulunda, wakonsha kukeba balunda mu mapunzha atama. Wakonsha kwisampatu ne na muntu uji na byubilo byatama. Wakonsha kulanguluka’mba yenkawe ye mulunda, kafwako mukwabo ne.
Byambo byapelako: Bonse kitukola bingi ku muchima inge kya kuba twabula balunda; pano bino, bamo bakizhamo. Kulangulaka’mba kafwako nangwa umo witutemwa kwakonsha kwitukozha ku muchima. Bino twafwainwa kuyuka’mba milanguluko yo ibena kwitokazha ku muchima. Ino milanguluko twakonsha kwiipwisha.
Tulabijile’mba kechi bonse bakonsha kwikala balunda netu ne. Jeanette ye twaambapo kala waambile’mba, “Kechi bonse bakonsha kwikala balunda netu ba pa muchima ne, bino kobaji bantu betuta muchima. Kabiji bonse tukeba kwituta muchima. Uno mulanguluko uketukwasha kubula kulanguluka’mba tufwabo balunda betuta muchima ne.
Musaka kuyukilapo byambo ne bikwabo nyi? Tangai mutwe wa kuba’mba, “Kupwisha Bijikila pa Mambo a Bulunda.” Kopololai kamutwe ka kuba’mba, “Bya Kuba Umvwe Ufwabo Balunda.”