Bakulumpe mu Kipwilo—Bafwainwa Kufunjilako kwi Gidiona

1. Kwesekana na byaamba 1 Petelo 5:2, ñanyi mwingilo wanema bakulumpe mu kipwilo ye bafwainwa kwingila?

BAKULUMPE mu kipwilo bafwainwa kulama bulongo mikooko ya Yehoba. Bano banabalume ba kishinka banemeka bingi uno mwingilo wa kukwasha balongo ne banyenga kabiji bebikako bingi kwikala ‘bakafunga bakwibalama.’ (Yele. 23:4; tangai 1 Petelo 5:2.) Tusanta bingi pa kwikala na bano banabalume mu kipwilo.

2. Ñanyi meseko abena kupitamo bakulumpe mu kipwilo bamo?

² Bakulumpe mu kipwilo bapita mu meseko avula bingi pa kuba’mba bengile uno mwingilo. Bakulumpe mu kipwilo bebikako bingi kulama balongo ne banyenga. Mukulumpe mu kipwilo wa ku United States aye Tony wafunjile kwipelula pa kuba’mba ayuke mingilo yo afwainwa kuswa kwingila. Waambile’mba: “Mwalo wa COVID-19 byo atendekele mingilo yamvujile bingi ya kunengezha kupwila ne kusapwila. Nangwa kya kuba naingijilenga na ngovu ino mingilo yavujilengakotu. Palutwe kacheche, napayankene bingi kya kuba nakankelwenga kwikala na kimye kya kutanga Baibolo, kwikala na lufunjisho lwa pa bunke ne kulomba.” Mukulumpe mu kipwilo wa ku Kosovo aye Ilir wajinga na lukatazho lukwabo. Mu kimye kya nkondo kyamukatezhenga bingi kukookela mikambizho yafuminenga ku jibumba ja Lesa. Waambile’mba: “Naumvwine bingi moyo ofweshi wa musampi byo ampele mwingilo wa kukwasha balongo ne banyenga bajinga mu mpunzha yakatezhe bingi. Mikambizho yo bambuujile kulondela yamwekelenga kukatazha.” Mishonale wa ku Asia aye Tim wakankelwenga kwingila mingilo yonse yo afwainwa kwingila pa juba pa juba. Waambile’mba: “Bimye bimo nakookelengatu zubulu, kukankalwa ne kya kuba.” Ñanyi kintu kyakonsha kukwasha bakulumpe mu kipwilo babena kupita mu makatazho a uno mutundu?

3. Atweba bonse twakonsha kumwenamo byepi inge twalondela byaubile Mutonyi aye Gidiona?

³ Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kufunjilako kwi Mutonyi aye Gidiona. (Hebe. 6:12; 11:32) Gidiona wajinga kalama kabiji kafunga wa bantu ba Lesa. (Mito. 2:16; 1 Moba 17:6) Bakulumpe mu kipwilo bebatongola kulama bantu ba Lesa mu kino kimye kyakatazha byonka byo kyajinga kwi Gidiona. (Byu. 20:28; 2 Timo. 3:1) Twakonsha kufunjilako kwipelula ne kukookela kwi Gidiona. Wachinchikile bingi pa kwingila mingilo yo bamupele. Inge twibakulumpe mu kipwilo nangwa ne, twafwainwa kusanchilanga bakulumpe mu kipwilo. Twafwainwa kutundaikanga bano balongo bengila na ngovu kwitulama ne kwitukwasha mu kipwilo.—Hebe. 13:17.

UMVWE KWIPELULA KWENU KWAESEKWA

4. Gidiona wamwesheshe byepi amba wipelwile?

⁴ Gidiona wajinga mwanamulume wipelwile bingi.b Malaika wa Yehoba byo abuujile Gidiona kuba’mba bamusala kupokolola bena Isalela ku bena Mijanyi bajinga bingi na bulume, uno mwanamulume wipelwile wakumbwile’mba: “Mukoka wami ye mukoka mucheche mwi Manase, kabiji yami nabula kunema pa bonse ba mu nzubo ya batata.” (Mito. 6:15) Walangulukilenga’mba kechi wafikijilemo kwingila uno mwingilo ne, pano bino Yehoba wayukile’mba wakonsheshe kwingila. Na bukwasho bwa Yehoba Gidiona waingijile mwingilo wanji bulongo.

5. Ñanyi kimye po kyakonsha kukatazha mukulumpe mu kipwilo kwikala wipelula?

⁵ Bakulumpe mu kipwilo bebikako kwikala bepelula mu bintu byonse. (Mika 6:8; Byu. 20:18, 19) Kechi betota pa bintu byo bakonsha kuba nangwa byo bauba ne. Kabiji kechi belengulula inge balubankanya ne. Pano bino, bimye bimo kyakonsha kukatazha mukulumpe mu kipwilo kwikala wipelula. Wakonsha kuswa kwingila mingilo yavula, bino kyamukatazha kwiingila yonse. Nangwa wakonsha kukankalwa kwipelula inge bamwambilapo byambo bimo byatama pa mwingilo umo ye abula kwingila bulongo nangwa inge bamutakaika pa mwingilo umo ye aingila bulongo. Ñanyi bintu bakulumpe mu kipwilo byo bakonsha kufunjilako kwi Gidiona byafwainwa kwibakwasha mu bintu bya uno mutundu?

6. Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kufunjilako byepi kwipelula kwi Gidiona? (Monai ne kipikichala.)

⁶ Lombai bukwasho. Muntu wipelula uyuka’mba kuji bintu byo akankalwa kuba. Gidiona wamwesheshe’mba wipelwile mambo walombele bakwabo kumukwashako. (Mito. 6:27, 35; 7:24) Bakulumpe mu kipwilo nabo byo byo boba. Ba Tony bo twaambapo kala baambile’mba: “Na mambo a byo bamfunjishe ku bwanyike, naswanga mingilo yavula yo nakankalwanga kwingila. Onkao mambo, nafuukwilepo kwisamba pa kwipelula pa kupopwela kwa kisemi kabiji naipwizhe bakazhi bami kwambapo pa byo naubanga inge byamweshanga’mba nepelula. Kabiji natambile vidyo uji pa jw.org wa mu Kizungu wa kuba’mba Train, Trust, and Empower Others, as Jesus Does.” Ba Tony batendekele kubuula bakwabo kwibakwashako mingilo yabo. Ñanyi bintu byafuminemo? Ba Tony baambile’mba: “Luno mingilo ya mu kipwilo mbena kwiingila bingi bulongo kabiji ngikalako na kimye kya kukosesha bulunda bwami ne Yehoba.”

7. Bakulumpe mu kipwilo inge bebambila byatama boba byepi byaubile Gidiona? (Yakoba 3:13)

⁷ Umvwe betwambila byatama kechi twafwainwa kuzhingila ne. Lweseko lukwabo bakulumpe mu kipwilo lo bapitamo ke kwibambila byatama. Bakonsha kufunjilako kintu kimo ku byaubile Gidiona. Wayukile kuba’mba wajinga mbulwa kulumbuluka. Onkao mambo, watekenye kimye bena Isalela kyo bamwambijile byambo byatama. (Mito. 8:1-3) Gidiona kechi wibakumbwile na bukaji ne. Wamwesheshe’mba wipelula ne kuteleka byo baambilenga kabiji waambile nabo bulongo ne kino kyafomwene bukaji bo bajinga nabo. Byonka byaubile Gidiona bakulumpe mu kipwilo bateleka ne kukumbula na jiwi jakooka inge bebambila byatama. (Tangai Yakoba 3:13.) Onkao mambo, batundaika mutende mu kipwilo.

8. Bakulumpe mu kipwilo inge bebasanchila bakonsha kwamba’mba ka? Lumbululai.

⁸ Panainga lukumo kwi Yehoba. Gidiona byo bamutakaikile pa kushinda bena Mijanyi, aye wapaine lukumo kwi Yehoba. (Mito. 8:22, 23) Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kulondela byepi byaubile Gidiona? Bafwainwa kupana lukumo kwi Yehoba pa byonse byo boba. (1 Ko. 4:6, 7) Umvwe mukulumpe mu kipwilo bamusanchila pa busendwe bwanji bwa kufunjisha, bafwainwa kwamba’mba mafunde onse afuma mu Mambo a Lesa kabiji byonse byo tufunda bifuma ku jibumba ja Lesa. Kimye kimo bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kulanguluka pa byo babena kufunjisha inge bibena kuleta munema kwi Yehoba nangwa munema ubena kuya kwi abo bene. Akilangulukai pa byaubile mukulumpe mu kipwilo umo aye Timothy. Kimye kyo bamutongweletu kwikala mukulumpe mu kipwilo, watemenwe bingi kwamba majashi a mvula bantu. Waambile’mba: “Ntendekelo ne bimwesho bya jashi byalepanga bingi kabiji byakatazhanga kwibyumvwa. Javula bantu bansanchilanga bingi, bino bantu batangatu muchima kwi amiwa kwa kubula kuta muchima ku Baibolo nangwa kwi Yehoba.” Mu kuya kwa moba, Timothy wamwene’mba wafwainwa kupimpulako busendwe bwa kufunjisha pa kuba’mba bantu baleke kumuta muchima. (Maana 27:21) Ñanyi bintu byafuminemo? Waambile’mba: “Luno balongo ne banyenga bambuula majashi ami byo ebakwasha kuchinchika makatazho ne kwibalengela kufwenya kwipi ne Yehoba. Inge naumvwa bino byambo ngikala bingi na lusekelo kukila byo kyajinga patanshi.”

UMVWE KYAKATAZHA KUKOOKELA NANGWA KUCHINCHIKA

9. Ñanyi kintu kyakonsheshe kulengela Gidiona kubula kukookela nangwa kuchinchika? (Monai kipikichala kya pa nkupiko.)

⁹ Gidiona byo bamupeele mwingilo wa kutangijila bena Isalela wafwainwe kukookela ne kuchinchika. Bamupeele mwingilo wakonsheshe kubika bumi bwanji mu kizumba wa konauna kya kusokelapo bitapisho kya kwa Baela kya bashanji. (Mito. 6:25, 26) Kabiji Gidiona byo akonkenyenga pamo nzhita, Yehoba wamwambijile jibiji kukepeshako kibelengelo kya bashilikale. (Mito. 7:2-7) Kepo bamubuujile kulukuka kampu wa balwanyi pakachi ka bufuku.—Mito. 7:9-11.

10. Ñanyi bintu byakonsha kulengela mukulumpe mu kipwilo kukankalwa kukookela?

¹⁰ Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kwikala ba “lukookelo.” (Yako. 3:17) Mukulumpe mu kipwilo wa lukookelo ulondela byaamba Binembelo ne mikambizho ifuma ku jibumba ja Lesa. Onkao mambo, wikala wa kumwenako bakwabo. Kimo kimye wakonsha kukankalwa kukookela. Kampe mikambizho yakonsha kuvula bingi nangwa kupimpulwa bukiji kya kuba wakakankalwa kwiilondela. Kimo kimye wakonsha kutatula kulanguluka’mba ino mikambizho kuba yaingila bulongo ne. Nangwa kampe bakonsha kumupa mwingilo wakonsha kulengela bamukwata. Ñanyi bintu bakulumpe byo bakonsha kufunjilako kwi Gidiona inge babena kupita mu bintu bya uno mutundu?

11. Ñanyi bintu byakonsha kukwasha bakulumpe mu kipwilo kukookela?

¹¹ Mwafwainwa kumvwina mikambizho ne kwiilondela. Lesa wabuujile Gidiona konauna kya kusokelapo bitapisho kya bashanji, mpunzha kwa kushimikila kya kusokelapo bitapisho kya Yehoba ne nyama wa kulambula. Gidiona kechi walengulwile mikambizho yo bamubuujile ne. Waubile byonse byamubuujile Yehoba. Ano moba bakulumpe mu kipwilo batambwila mikambizho kufuma ku jibumba ja Lesa, ko kuba’mba makalata, bya kubijika ne mikambizhotu ikwabo itukwasha kuzhikijilwa ne kufwenya kwipi ne Yehoba. Twibatemwa bingi bakulumpe mu kipwilo mambo balondela bulongo ino mikambizho. Kabiji kipwilo kyonse kimwenamo.—Sala. 119:112.

12. Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kulondela byepi biji pa Bahebelu 13:17 inge jibumba ja Yehoba jibabuula kupimpulako jishinda mo bobila bintu?

¹² Londelai byo bemubuula. Vulukai kuba’mba Yehoba waambijile Gidiona kuba’mba abuule banabalume bavula kubwelamo ku mazubo abo. (Mito. 7:8) Kampe wakonsheshe kulanguluka’mba: ‘Luno lupimpu luketukwasha nyi? Lwakonsha kwingila nyi?’ Nangwa byonkabyo, Gidiona wakookejile. Ano moba bakulumpe mu kipwilo nabo bakookela bibabuula jibumba ja Lesa byonka byaubile Gidiona. (Tangai Bahebelu 13:17.) Mu 2014 Jibumba Jitangijila japimpwile jishinda ja kubwezhezhamo mali a kushimikila Mazubo a Bufumu ne a Kubuñenamo. (2 Ko. 8:12-14) Kala jibumba ja Lesa jakongweshanga bipwilo mali a kushimikila kabiji bipwilo byabwezhezhenga ino nkongole. Pano luno jibumba ja Lesa jingijisha mali a bupe apana bipwilo byonse mwaya ntanda yonse a kushimikila Mazubo a Bufumu nangwa a Kubuñenamo nangwatu kipwilo kyo babena kushimikila kyapanakotu bupe bucheche. José byo aumvwine’mba kuji luno lupimpu wazhinaukile inge lwakonsha kwingila ne kulanguluka’mba: ‘Kafwako Nzubo ya Bufumu nangwa imo yo bakashimikapo ne. Jishinda ja uno mutundu kechi jingila mu ino ntanda ne.’ Ñanyi kintu kyakwashishe José kulondela uno mukambizho? Waambile’mba: “Byambo biji pa Byambo bya Maana 3:5, 6 byamvulwilemo kuketekela mwi Yehoba. Kabiji byafumamo byawama bingi. Kechi tubena kushimikatu Mazubo a Bufumu avula ne, bino twafunda kupana bupe mu mashinda apusana pusana pa kuba’mba bintu byonse byesakanenga.”

13. (a) Ñanyi kintu kyalengejile Gidiona kushiinwa? (b) Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kufunjilako ka ku byaubile Gidiona? (Monai ne kipikichala.)

¹³ Ubainga kyaswa muchima wa Yehoba na kuchinchika. Gidiona wakookejile Yehoba nangwatu mu kimye kyo aubile moyo ne kwingila mwingilo wabikile bumi bwanji mu kizumba. (Mito. 9:17) Yehoba byo amulayile kuba’mba ukamukwasha, Gidiona washiinwe’mba Lesa ukamukwasha kuzhikijila bantu banji. Bakulumpe mu kipwilo bekala mu mapunzha mo bakanya mwingilo wa kusapwila boba byonka byaubile Gidiona. Bebikako bingi kutangijila kupwila ne mwingilo wa kusapwila nangwatu inge bebambila’mba basakwibakwata, kwibatotolwesha, kwibapanga nkito nangwa kwibamanyika.c Mu kimye kya malwa akatampe, bakulumpe mu kipwilo bakebikangako kukookela mikambizho yonse yo bakebambilanga nangwatu inge yakatazha kwiilondela. Kampe bakonsha kwitubuula mikambizho ya kusapwila byambo bya luzhachisho ne byo twafwainwa kuba pa kuba’mba tupuluke kulukuka kwa kwa Gogi wa Magogi.—Ezi. 38:18; Lum. 16:21.

UMVWE KYAKATAZHA KUCHINCHIKA

14. Ñanyi kintu kyafwainwe kulengela Gidiona kukankalwa kuchinchika?

¹⁴ Gidiona wafwainwe kwibikako kutangijila bantu ba Lesa. Byo balwilenga nkondo bufuku, bena Mijanyi banyemene kabiji Gidiona wibapupijile kufuma ku Kimpachiko kya Yezelela kukafika ku Mokola wa Yodano, wajinga na jito. (Mito. 7:22) Nanchi Gidiona wakankelwe kwabuka Yodano nyi? Ine. Nangwa kya kuba aye ne banabalume 300 bo ajinga nabo bakookele, baabukile ne kutwajijila na kupupila bena Mijanyi kabiji bebataaine ne kwibashinda.—Mito. 8:4-12.

15. Mambo ka kimo kimye o kyakonsha kukatezha mukulumpe mu kipwilo kuchinchika?

¹⁵ Kampe mingilo ya kipwilo ne kisemi yakonsha kulengela mukulumpe mu kipwilo kukookatu zubulu. Umvwe bakulumpe mu kipwilo bakooka bakonsha kuba byepi byaubile Gidiona?

16-17. Ñanyi kintu kyakwashishe Gidiona kuchinchika, kabiji ñanyi kintu bakulumpe mu kipwilo kyo bafwainwa kuketekela? (Isaya 40:28-31) (Monai ne kipikichala.)

¹⁶ Ketekelai kuba’mba Yehoba wakonsha kwimukosesha. Gidiona waketekejile kuba’mba Yehoba wakonsha kumukosesha kabiji Yehoba wamukoseshe. (Mito. 6:14, 34) Gidiona ne banabalume bo ajinga nabo bapupijile bamfumu babiji babena Mijanyi panshi nangwa kya kuba bano bamfumu bajinga pa bangamela. (Mito. 8:12, 21) Bino Lesa wakwashishe bena Isalela kukwata bano bantu ne kwibashinda. Bakulumpe mu kipwilo nabo bafwainwa kuketekela mwi Yehoba, “aye ubula kukooka nangwa kupwa bulume.” Aye ukosesha bakooka.—Tangai Isaya 40:28-31.

¹⁷ Akilangulukai pa byaubile Matthew, uji mu Kavoto Kesamba na Badokotala mu Kipatela. Ñanyi kintu kyamukwashishe kuchinchika? Matthew waambile’mba: “Yehoba unkosesha byonka byaamba Filipai 4:13. Javula inge nakooka kya kuba nakankalwa ne kya kuba, ndomba kwi Lesa ne kumusashijila’mba ampe bulume ne bulume bo nafwainwa kwingijisha kukwasha balongo. Inge nalomba Yehoba umpa bulume bunkwasha kuchinchika.” Byonka byaubile Gidiona, bakulumpe mu kipwilo bengila na ngovu kukwasha bantu ba Yehoba nangwa kya kuba kechi kyapeela kuba bino ne. Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kwipelula ne kuyuka’mba kechi bakonsha kuba bintu byonse byo bakeba kuba ne. Nangwa byonkabyo, bafwainwa kuketekela’mba Yehoba umvwa byo balomba bukwasho kabiji ukebakwasha kuchinchika.—Sala. 116:1; Fili. 2:13.

18. Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kulondela byepi byaubile Gidiona?

¹⁸ Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kufunjilako byavula kwi Gidiona. Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kwipelula ne kuyuka mingilo yo bafwainwa kuswa kwingila ne byo bafwainwa kuba inge bebambila byambo byatama nangwa bebatakaika. Bafwainwa kukookela ne kuchinchika, kikatakata mpelo ya buno bwikalo byo ibena kufwenya pepi. Kabiji bafwainwa kuketekela’mba Lesa ukebakosesha kechi na mambo a meseko o bakonsha kupitamo ne. Tusanchila bingi bakafunga bengila na ngovu ne “kwibanemeka.”—Fili. 2:29.