-
Davida ne GoliataBintu byo Mwakonsha Kufunda mu Baibolo
-
-
LUFUNJISHO 40
Davida ne Goliata
Yehoba waambijile Samwela amba: ‘Yanga ku nzubo ya kwa Yese. Pa baana banji paji umo ukekala mfumu wa bena Isalela.’ Samwela wayile ku nzubo ya kwa Yese. Byo amwene mubeji wa kwa Yese, Samwela walangulukile’mba: ‘Uno wafwainwa yeye asala.’ Bino Yehoba waambijile Samwela amba uno kechi ye iye ne. Yehoba waambile’mba: ‘Amiwa mmona mu muchima wa muntu, kechi byo amweka pangye ne.’
Yese waletele baana banji bakwabo batanu na umo kwi Samwela. Bino Samwela waambile’mba: ‘Yehoba kafwapo ye asalapo pa bano baana ne.’ Waipwizhe Yese amba: ‘Kechi ujipo na baana bakwabo nenyi?’ Yese wakumbwile’mba: ‘Kwashala mukala, jizhina janji Davida. Ubena kujisha mikooko yami.’ Davida byo bamwichile, Yehoba waambijile Samwela amba: ‘Uno ye iye!’ Samwela waitulwijile manyi pa mutwe wa kwa Davida kyamwesheshenga’mba ye ukekala mfumu wa bena Isalela.
Byo papichile moba, bena Isalela bayile na kulwa na bena Filishitiya. Bena Filishitiya bajinga na mushilikale kitonzhi wayukile bingi kulwa nkondo. Jizhina janji wajinga Goliata. Goliata waendelekanga bena Isalela pa juba pa juba. Wabijikanga’mba: ‘Tumai muntu eye alwe ne amiwa. Inge anshinde, tusakwikala bazha benu. Bino inge namushinde musakwikala bazha betu.’
Davida wayile kwajinga bashilikale ba bena Isalela na kutwajila bakolojanji kajo, mambo nabo bajinga bashilikale. Pa kumvwa byaambilenga Goliata, Davida waambile’mba: ‘Nsa kuya na kulwa nanji!’ Mfumu Saulo wamwambijile’mba: ‘Ine, mambo obewa ukiji mwanyike.’ Davida wakumbwile’mba: ‘Yehoba usakunkwasha.’
Saulo wapele Davida bivwalo byanji bya nkondo, bino Davida waambile’mba: ‘Kechi nakonsha kulwa nkondo mu bino bivwalo ne.’ Davida watolele kinzhipunzhipu kyanji ne kuya ku kakola. Watolele mabwe anguzha atanu ne kwiabika mu fukuta. Kepo Davida ayile lubilo kwajinga Goliata. Uno mwanamulume kitonzhi waambile’mba: ‘Iya kuno obewa mwanyike. Nsakukupana ku bañonyi ba mwiulu ne ku banyama ba mungye.’ Davida kechi wachiine ne. Naye wabijikile’mba: ‘Ubena kwiya na mpoko ne na jifumo, bino amiwa mbena kwiya kwi obewa mu jizhina ja Yehoba. Kechi ubena kulwa ne atweba ne, bino ubena kulwa na Lesa. Bantu bonse basakuyuka’mba Yehoba uji na bulume kukila mpoko nangwa jifumo. Aye usakwitukwasha kwimushinda bonsetu.’
Davida wabikile jibwe mu kinzhipunzhipu kyanji ne kwikizhokolosha na bulume pa kwasa jibwe. Yehoba wamukwashishe, mambo jino jibwe jakafikijiletu mu kilungi kya kwa Goliata. Uno kitonzhi waponene panshi ne kufwa wafwa. Ponkapotu, bena Filishitiya batendekele kunyema kuchina’mba bakebepaya. Nanchi waketekela mwi Yehoba byonka byajinga Davida nyi?
“Ku bantu kyakatazha, pakuba kwi Lesa bintu byonse kechi byakatazha ne.”—Mako 10:27
-
-
Davida ne SauloBintu byo Mwakonsha Kufunda mu Baibolo
-
-
LUFUNJISHO 41
Davida ne Saulo
Davida byo aipayile Goliata, Mfumu Saulo wamutongwele kwikala mukulumpe wa bashilikale banji. Davida washinjile makondo avula bingi, kabiji wayile bingi nkuwa. Inge Davida wabwela kufuma ku nkondo, banabakazhi bamutundailanga saka babena kuzha na kwimba’mba: ‘Saulo waipaya biumbi bya bantu, pa kuba Davida waipaya biumbi ne biumbi bya bantu!’ Saulo watendekele kumvwina Davida kichima kabiji wakebelenga kumwipaya.
Davida wayukile bingi kujizha kijimba kya mizhinge. Juba jimo Davida saka abena kujizhizha Saulo kijimba, Saulo watayile jifumo amba ase Davida. Bino Davida waleyele jino jifumo, jafikijile ne mu lubumbulu. Kufumatu joja juba, Saulo waesekele bimye byavula amba epaye Davida. Kyapeleleko, Davida wanyemene ne kuya na kufyama mu kiselebwa.
Saulo wayile na bashilikale 3,000 na kukeba Davida. Juba jimo watwelele mu jiyengo mwafyamine Davida ne bashilikale banji. Davida bamwambijile ku bashilikale banji amba: ‘Pano ke kimye kyenu kya kuba’mba mumwipaye Saulo.’ Davida wayile kwajinga Saulo ne kuchibako kisapi ku mukunkumba wa kwa Saulo. Saulo kechi waumvwine ne. Bino, Davida waumvwine bibi ku muchima pa byo aubile, mambo kyamwesheshe’mba kechi wanemeka mfumu ye basajile kwi Yehoba ne. Kechi waswishishe bashilikale banji kwipaya Saulo ne. Kabiji wabijikile kwi Saulo amba inge nakukebanga, inge nemwipaya. Nanchi kino kyalengejile Saulo kuleka kukeba kwipaya Davida nyi?
Ine. Saulo watwajijiletu na kukeba kwipaya Davida. Juba jimo bufuku, Davida ne mwipwa wanji aye Abishai batwelele mu kampu wa kwa Saulo. Bataaine Abina, kasopa wa kwa Saulo walaala mutulo twine. Abishai waambile’mba: ‘Pano lelo Lesa witupaye! Nswishai namwipaye.’ Bino Davida wamwambijile’mba: ‘Yehoba mwine wayuka byo akamuba Saulo. Tusendetu jifumo ne mulondo wanji tuyenga.’
Davida wakanjijile pa mutumba watalañene na kwajinga Saulo ne bashilikale banji. Davida wabijikile’mba: ‘Abina, mambo ka o waji kubujila kuzhikijila mfumu wobe? Mulondo wa kwa Saulo ne jifumo janji biji pi?’ Saulo byo aumvwine jiwi ja kwa Davida, wamwambijile’mba: ‘Kinetu inge waji kukebanga, inge wakungipaya, pano kechi wangipaya ne. Nayuka’mba yobe ukekala mfumu wa bena Isalela.’ Saulo wabwelele ku kipango kyanji. Pano bino kechi bonse mu kisemi kya kwa Saulo bashikilwe Davida ne.
“Umvwe kyakonsheka, monka mwayila bulume bwenu, ikalainga mu mutende na bantu bonse. Anweba batemwe, kange mushinkanyenga ne, bino bukaji bushilai mpunzha.”—Loma 12:18, 19
-
-
Yonafwanyi Wachinchikile Kabiji Wajinga wa KishinkaBintu byo Mwakonsha Kufunda mu Baibolo
-
-
LUFUNJISHO 42
Yonafwanyi Wachinchikile Kabiji Wajinga wa Kishinka
Yonafwanyi wajinga mubeji wa kwa Mfumu Saulo, kabiji wayukile bingi kulwa nkondo. Davida waambile’mba Yonafwanyi waubanga bintu bukiji kukila mpungu kabiji wajinga na bulume kukila bokwe. Juba jimo, Yonafwanyi wamwene bashilikale 20 ba bena Filishitiya pa mutumba. Waambijile wamusendelangako bilwilo amba: ‘Tusakwibalukukatu inge Yehoba etubuule. Inge bena Filishitiya betwambile’mba iyai, po po tusakwibalukuka.’ Bena Filishitiya babijikile’mba: ‘Iyai tulwe!’ Ponkapo, Yonafwanyi ne mushilikale wanji bakanjijile pa mutumba ne kushinda bano bashilikale bena Filishitiya.
Yonafwanyi byo ajinga mubeji wa kwa Saulo, ye wafwainwe kuswana pa mfumu. Bino Yonafwanyi wayukile’mba Yehoba watongola Davida kwikala mfumu wa bena Isalela. Nangwa byonkabyo kechi wamubijile kichima ne. Yonafwanyi ne Davida bajinga balunda ba kine. Belayile’mba bakekwashanga mulwabo. Yonafwanyi wapele Davida mukunkumba wanji, mpoko, buta bwa mukanda ne mushipi wanji. Abino byo aubile byamwesheshenga’mba bajinga balunda.
Davida byo anyemenenga Saulo, Yonafwanyi wayile kwi Davida ne kumwambila’mba: ‘Kosa kabiji chinchika. Yehoba wa kusala kwikala mfumu. Kabiji batata nabo bayuka kino kishinka.’ Nanchi wakonsha kutemwa kwikala na mulunda wawama nobe Yonafwanyi nenyi?
Bimye byavula Yonafwanyi wabikanga bumi bwanji mu kizumba pa kubatu’mba akwashe mulunda nanji. Wayukile’mba Mfumu Saulo wakebelenga kwipaya Davida. Onkao mambo, waambijile bashanji amba: ‘Musakulenga mambo inge mwipaye Davida; kafwako kyatama kyo auba ne.’ Saulo wamuzhingijile bingi Yonafwanyi. Byo papichile myaka, Saulo ne Yonafwanyi bebepaile mu nkondo.
Yonafwanyi byo afwile, Davida wayile na kukeba Mefibosheta mwana wa kwa Yonafwanyi. Davida byo ataaine Mefibosheta, wamwambijile’amba: ‘Na mambo a kuba’mba bashobe bajinga balunda nami, nsakukulamanga kikupu. Usakwikalanga mu kipango kyami, ne kajo tujiilangatu pamo.’ Davida kechi walubileko mulunda nanji Yonafwanyi ne.
“Mwitemwe anwe bene na bene byonkatu byo nemutemwa. Kafwako uji na butemwe bwakila buno bwa kuba’mba muntu apaine balunda nanji bumi bwanji ne.”—Yoano 15:12, 13
-
-
Mambo Alengele Mfumu DavidaBintu byo Mwakonsha Kufunda mu Baibolo
-
-
LESSON 43
Mambo Alengele Mfumu Davida
Saulo byo afwile, Davida waikele mfumu, saka aji na myaka 30. Byo papichile myaka yavula kufuma po aikejile mfumu, juba jimo bufuku saka aji pa musemi wa nzubo yanji mu kipango, Davida wamwene mwanamukazhi walamba ubena waowelenga. Byo aipwizhe, Davida bamubuujile’mba wajinga Batesheba, muka Uliya, wajinga mushilikale. Davida watumine bantu kuya na kuleta Betesheba. Davida walaajile nanji ne kwimita waimichile. Davida wafile mambo o alengele. Waambijile mukulumpe wanji wa bashilikale amba abike Uliya kulutwe mu nkondo ne kumusha bunke. Uliya byo bamwipayile mu nkondo, Davida wasongwele Betesheba.
Yehoba wamwene bintu byonse byatama byamwekele. Waubilepo ka? Yehoba watumine ngauzhi Natana kwi Davida. Natana wabuujile Davida amba: ‘Kwajinga mwanamulume munonshi wajinga na mikooko yavula bingi, kabiji kwajinga ne mwanamulume muyanji wajingatu na kaana ka mukooko kamo ko atemenwe bingi. Bino munonshi waangachile muyanji kaana ka mukooko kamo ko ajingatu nako.’ Davida pa kumvwa bino wazhingijile bingi ne kwamba’mba: ‘Awo muntu bafwainwa kumwipaya!’ Kepo Natana ambile’mba: ‘Yenu uno munonshi!’ Ponkapotu Davida muchima walajikile, kabiji wabuujile Natana amba: ‘Nalenga mambo kwi Yehoba.’ Ano mambo aletele bya malwa pe Davida ne kisemi kyanji. Yehoba wakambwile Davida, bino kechi wamwipayile ne, mambo Davida wajinga muntu wa kishinka kabiji wipelwile bingi.
Davida wakebelenga kushimika nzubo mwa kupopwela Yehoba. Bino Yehoba wasajile Solomone mwana wa kwa Davida amba ye ukashimika ino nzubo. Davida wanengezhezhe bintu bya kwingijisha Solomone pa kushimika ino nzubo. Waambile’mba: ‘Nkeba nzubo ya Yehoba ikawame bingi. Kabiji Solomone ukiji mwanyike, bino nsakumukwasha kunengezha bintu.’ Davida wapaine mali avula bingi a kushimikila nzubo ya Lesa, kabiji wakebele ne bantu bayuka mingilo. Waletele ngolode ne siliva, ne bichi bya sida kufuma ku Tila ne ku Shidona. Byo ajinga pepi kufwa, Davida wapele Solomone panembelwe bya kushimika nzubo ya Lesa. Waambile’mba: ‘Yehoba wañambijile’mba nkakunembele bino byonse. Yehoba ukakukwasha. Kuchiina ne. Kosa, ingila mwingilo ye bakupa.’
“Awa ufya mambo anji kechi ukamona byawama ne, pakuba yense wiasolola ne kwialeka bakamubila lusa.”—Byambo bya Maana 28:13
-