Lupimpu Lwaubiwe Ku Mwanamulume Nonshi Ne Lazalasa

Yesu wabuujilenga baana banji ba bwanga jishinda jawama ja kwingijishishamo bintu bya ku mubiji. Bino baana banji ba bwanga kechi bo bonka batelekelengatu ne. Bafaliseo nabo bajingapo kabiji kyamweka batelekelenga ku lujimuno lwaambilenga Yesu. Mambo ka? Mambo “batemenwe mali.” Onkao mambo, pa kumvwa byaambilenga Yesu, “batendekele kumwendeleka.”—Luka 15:2; 16:13, 14.

Nangwa byonkabyo, kino kechi kyalengejile Yesu kuchiina ne. Wibambijile’mba: “Anweba mwimwesha anwe bene pa bantu amba mwaoloka, bino Lesa wayuka michima yenu. Mambo bintu bimona bantu amba byanema, byo bya bunya kwi Lesa.”—Luka 16:15.

Nangwa kya kuba Bafaliseo pa kimye kyabaya ‘bebanemekanga bingi’ ku bantu, kimye kyafikile kya lupimpu. Bantu bo banemekele bingi bajinga na bintu bya ku mubiji byavula, bajinga pa bifulo bya bumulwila ntanda ne bantangi ba bupopweshi kimye kyabo kyafikile kya kubula kwibanemeka. Bantuntu bajinga na bulunda bwawama na Lesa bebanemekele. Yesu waambile pa luno lupimpu lukatampe kimye kyo aambijile Bafaliseo amba:

“Mizhilo ne byambo bya Bangauzhi byajinga konka kufikatu ne kwi Yoano. Kufumatu kyokya kimye, mambo awama a Bufumu bwa Lesa babena kwiasapwila, kabiji bantu bonse babena kwibukeba na mukoyo. Ee kine, kyapela bingi jiulu ne ntanda kupita, pakuba kafwako nangwa kakyambo kamo ka mu Mizhilo kakabula kufika ne.” (Luka 3:18; 16:16, 17) Byaambile Yesu byamwesheshe byepi amba lupimpu lubena kumweka?

Bantangi ba bupopweshi bwa Bayudea betumbijikilenga’mba balondela Mizhilo ya Mosesa. Vulukai kuba’mba kimye Yesu kyo alabishe meso mwanamulume mu jishinda ja kukumya mu Yelusalema, abo betotele amba: “Atweba twi baana ba bwanga ba kwa Mosesa. Twayuka namba Lesa waambanga ne Mosesa.” (Yoano 9:13, 28, 29) Mwingilo umo waingijile Mizhilo ya Mosesa ke kutangijila bantu bepelula kwi Mesiasa, ko kuba’mba Yesu. Yoano Mubatizhi waambile’mba Yesu ye Mwana Mukooko wa Lesa. (Yoano 1:29-34) Kutendekatu na mwingilo wa kwa Yoano, Bayudea bepelwile kikatakata bajinga bayanji baswile byambo byaambilenga pa “Bufumu bwa Lesa.” Kya kine kwajinga “mambo awama” ku bonse bakebelenga kwikala bangikazhi mu Bufumu bwa Lesa ne byo bafwainwe kumwenamo.

Byanembelwe mu Mizhilo ya Mosesa byafikile. Ino mizhilo yo yabuulañene kufika kwa Mesiasa, onkao mambo, ino mizhilo yalekele kwingila. Mizhilo ya Mosesa yaswishishe bantu kwikana pa bintu byapusana pusana, bino Yesu walumbulwile kuba’mba “yense ukana mukazhanji ne kusongola ungi wauba bukende, kabiji awa wasongola mwanamukazhi ye bakana ku mwatawanji wauba bukende.” (Luka 16:18) Abino byambo byazhingijishe bingi Bafaliseo bateletu muchima pa kulenga mizhilo.

Kepo Yesu aambile kishimpi kyalumbulwilenga lupimpu lwaubiwenga. Waambile pa banabalume babiji. Bano banabalume bwikalo bwabo bwapimpwilwe. Byo mubena kulanguluka pa kino kishimpi, vulukai kuba’mba bantu batelekelenga kwi Yesu bajinga Bafaliseo batemenwe bingi mali kabiji bakebanga bingi kwibanemeka.

Yesu waambile’mba: “Kwajinga nonshi watemenwe bingi kuvwala bivwalo byachiluluka ne bisapi bya linenyi, kabiji waikalanga bwikalo bwa kwitobwela ne kusangalala. Bino mulanda umo wa jizhina ja Lazalasa wakumbene bilonda, watemenwe bingi kwikala ku kibelo kyanji, ne kukeba kuja bukuku bwaponanga ku tebulu wa uno nonshi. Kine, ne bakabwa baiyanga na kumyanga pa bilonda byanji.”—Luka 16:19-21.

Bafaliseo batemenwe bingi mali, onkao mambo, kechi twakonsha kuzhinauka bantu Yesu bo afwanyikizhenga ku uno ‘munonshi’ ne. Bano bantangi ba bupopweshi bwa Bayudea nabo batemenwe bingi kuvwala bivwalo byawama bipotwa na mali avula. Kununga pa bunonshi bo bajinga nabo, bajinga ne na bifulo bikatampe ne mingilotu ikwabo yo bajinga nayo. Kine, kwibesakanya ku mwanamulume wavwalanga bivwalo byachiluluka kwamwesheshe byo banemekele bingi bifulo, kabiji bisapi bya linenyi byamwesheshenga byo bemonanga koloka.—Danyela 5:7.

Bano bantangi banonshi kabiji ba bwitote bamonanga byepi bayanji? Kechi bebanemekele ne, bebamonanga’mba ba ‛am ha·’aʹrets, nangwa’mba bantu ba panshi (pa ntanda), babula kuyuka Mizhilo kabiji kechi bafwainwe kwibafunjishayo ne. (Yoano 7:49) Abino byo byajinga “mulanda wa jizhina ja Lazalasa” wakebanga kuja bukuku ‘bwaponanga ku tebulu wa nonshi.’ Byonka byajinga Lazalasa wajinga na bilonda, bantutu bayanji byobyo bebamonanga, kyajingatu nobe Lesa kechi wibatala bulongo ne.

Abino byubilo byatama byatwajijile, bino, Yesu wayukile’mba kimye kyafika kya kupimpulwa kwa bwikalo bwa bantu bajinga nobe yewa mwanamulume munonshi ne boba bajinga nobe Lazalasa.

LUPIMPU LWAUBIWE KU MUNONSHI NE KWI LAZALASA

Yesu walumbulwile lupimpu lukatampe lwaubiwe. Waambile’mba: “Bino mu kuya kwa kimye uno mulanda wafwile, kabiji bamusendele ku bamalaika ne kumwikazha kwipi ne Abalahama. Uno nonshi naye wafwile kabiji bamuzhiikile. Byo amanaminenga mu Kilende, wainwine meso anji ne kumona Abalahama palepa byobya ne Lazalasa saka aji kwipi ne aye.”—Luka 16:22, 23.

Bantu batelekelenga kwi Yesu bayukile’mba Abalahama wafwile kala kabiji uji mu Kilende. Binembelo bilumbulula kuba’mba kafwako muntu uji mu Kilende, nangwa’mba Shelo, wakonsha kumona nangwa kumvwa ne, kubikapotu ne Abalahama. (Musapwishi 9:5, 10) Pano bano bantangi ba bupopweshi balangulukilenga’mba Yesu watazhizhe mwepi pa kwamba kino kishimpi? Nanchi walumbulwilenga ka pa bantutu bayanji ne bantangi ba bupopweshi batemenwe bingi mali?

Yesu walumbulwile lupimpu lwaubiwe kupichila mu kwamba’mba ‘Mizhilo ne byambo bya Bangauzhi byajinga konka kufikatu ne kwi Yoano Mubatizhi, bino kufumatu kyokya kimye, mambo awama a Bufumu bwa Lesa babena kwiasapwila.’ Onkao mambo, kusapwila kwa kwa Yoano ne Yesu Kilishitu ko kwalengejile’mba Lazalasa ne yewa mwanamulume munonshi bafwe ku bwikalo bwabo bwa kala, ne kwikala mu bifulo bya katataka kwesakana na bibamwenenga Lesa.

Kikatakata boba bepelula nangwa boba bayanda bamonwanga’mba bajinga na nzala ya ku mupashi. Pano bino, kibakwashishe ke mambo awama a Bufumu o baumvwine patanshi kwi Yoano Mubatizhi apa bino ne kwi Yesu. Kala, batalanga ku bantangi ba bupopweshi kwibapa ‘bukuku bwaponanga ku tebulu wa ku mupashi.’ Bino pa kikye kimye bafunjilenga bukine bwanema bwa mu Binembelo bwafunjishenga Yesu. Kyajinga nobe baubilwa bibusa kwi Yehoba Lesa.

Pakuba aba ba mu jibumba ja munonshi bakaine kutambula mambo a Bufumu afunjishenga Yoano ne byambo byasapwijilenga Yesu mu kyalo kyonse. (Mateo 3:1, 2; 4:17) Bino bazhingijile bingi, nangwa’mba bamanamine na byambo byasapwijilenga Yesu bya luzhachisho lwa Lesa. (Mateo 3:7-12) Inge kya kuba Yesu ne baana banji ba bwanga balekele kusapwila byambo bya Lesa, bantangi ba bupopweshi batemenwe bingi mali inge baumvwine bingi bulongo. Bano bantangi bajinga nobe mwanamulume munonshi wa mu kishimpi waambile’mba: “Anweba tata, Abalahama, ngubilai lusa ne kutuma Lazalasa atumpe munwe wanji mu mema ne kutalazha lujimi wami, mambo namanama bingi mu uno lubebe wa mujilo.”—Luka 16:24.

Bino kino kechi kyamwekele ne. Bantangi ba bupopweshi bavula kechi baalulukile ne. Bakaine “kumvwina Mosesa ne Bangauzhi” banembele byambo byafwainwe kwibakwasha kuswa kuba’mba Yesu ye Mesiasa wa Lesa kabiji Mfumu. (Luka 16:29, 31; Ngalatiya 3:24) Kabiji kechi bepelwile pa kuba’mba baswe byambo byaambilenga bayanji baitabijile Yesu kabiji baubijilwe bibusa kwi Lesa ne. Baana ba bwanga ba kwa Yesu abo kechi balekele kusapwila nangwa kupeezhako byambo bya Lesa bya luzhachisho kuba’mba bantangi ba bupopweshi bomvwe bulongo nangwa’mba bakasuluke ne. Mu kino kishimpi, Yesu walumbulwile bukishinka bwa byambo “Abalahama” byo aambijile mwanamulume munonshi amba:

“Mwanami, vuluka kuba’mba watambwijile jimo bintu byawama bingi mu bwikalo bobe bonse, pakuba Lazalasa watambwile bintu byatama. Pano bino, aye luno babena kumutekenesha kuno, pakuba obewa ubena kumanama. Kabiji kununga pa bino bintu, paji kalengwa kabaya bingi pakachi ketu ne anweba, kuba’mba aba bakeba kufuma kuno kwiya kwi anweba babule kufika koko, kabiji bantu kechi bakonsha kufuma koko kwiya ko tuji ne.”—Luka 16:25, 26.

Kine, kyayijilemo bingi kuba’mba pekale lupimpu. Aluno lupimpu lwaubiwe ku bantangi ba bupopweshi belundumikile bingi ne ku bantu bepelwile baswile kusenda kikonkonji kya kwa Yesu bakokolokelenga ne kuja kajo ka ku mupashi. (Mateo 11:28-30) Aluno lupimpu lwaishile kuyukanyikwa byo papichile bañondo bacheche kimye lulayañano lwa Mizhilo kyo belufumishepo ne kupingizhapo lulayañano lupya. (Yelemiya 31:31-33; Kolose 2:14; Bahebelu 8:7-13) Pa juba ja Pentekosita mu 33 C.E., kimye Lesa kyo aitulwile mupashi wazhila, po po kyayukanyikilwe’mba baana ba bwanga bwa kwa Yesu bo baubijilwe bibusa kwi Lesa kechi Bafaliseo ne bantangi bakwabo ba bupopweshi ne.