-
Bintu Bikasololwa mu Juba ja YehobaKyamba—2010 | July 15
-
-
Bintu Bikasololwa mu Juba ja Yehoba
“Juba ja Nkambo jikeya nobe ngivi, . . . ne ntanda ne bintu bijimo bikapyatu pelu.”—2 PE. 3:10.
1, 2. (a) Ino ntanda ibi ikonaunwa byepi? (b) Mepuzho ka o tusakwisambapo?
BUNO bwikalo bwatama bwaimena pa bubela bwine bufita bwa kuba’mba muntu wakonsha kutangijila ntanda bulongo kwakubula bukwasho bwa Yehoba. (Sala. 2:2, 3) Nanchi buno bubela bukatwajijila myaka yonse nyi? Ine kechi bukatwajijila ne! Pano bino kechi twafwainwa kupembelela ntanda ya kwa Satana kwionauna ayo ine ne. Pakuba ikonaunwa kwi Lesa pa kimye kyanji kyatongolwa kabiji ne monka mo akebela. Lesa kyo akoba ku ino ntanda ibi kikamwesha bololoke ne butemwe bwanji.—Sala. 92:7; Mana 2:21, 22.
2 Mutumwa Petelo wanembele amba: “Juba ja Nkambo jikeya nobe ngivi; mo mo bikapita bya mwiulu na kiwowo kikatampe, ne bijimo bikasunguluka na kyuya kya malwa, ne ntanda ne bintu bijimo bikapyatu pelu.” (2 Pe. 3:10) Nga “bya mwiulu” ne “ntanda” byatongolwa pano byo bi ka? Nga ‘bintu bijimo’ bikasunguluka byo bi ka? Kabiji Petelo walumbulwilenga ka byo aambile amba ntanda ne bintu bijimo “bikapyatu pelu”? Kuyuka mikumbu ya ano mepuzho kuketukwasha kwinengezha ku bintu bilenga moyo bikobiwa kulutwe.
Bya Mwiulu ne Ntanda Bikapita
3. Nga “bya mwiulu” byatongolwa pa 2 Petelo 3:10 byo bi ka, kabiji bikapita byepi?
3 Byambo bya kuba amba “bya mwiulu” inge bebingijisha mu Baibolo mu bukifwanyikizho, javula bilumbulula bakalama ba ino ntanda, baji na bulume pa bangikazhi babo. (Isa. 14:13, 14; Lum. 21:1, 2) ‘Bya mwiulu bikapita’ bimenako bukalama bwa bantu butangijila bantu babula kwakamwa Lesa. Kupita kwa bya mwiulu na “kiwowo kikatampe” nangwa ‘kululuma kukatampe’ kwesakana na ndumbulwilo ikwabo kwakonsha kumwesha bikonaunwa bukiji bino bya mwiulu.
4. “Ntanda” yo ika, kabiji ikonaunwa byepi?
4 “Ntanda” imenako bantu bepatula bene kwi Lesa. Bantu ba uno mutundu bajingako ne mu kimye kya kwa Nowa kabiji Lesa wakambizhe kwibonauna na Muyulo. “Bya mwiulu bya katataka ne ntanda, byalaminwa mujilo ku aja jiwi jimo jonka, kutengela juba ja kije ne ja lonaiko lwa bantu babulwa kwakamwa Lesa.” (2 Pe. 3:7) Awa Muyulo waonawine bantu bonse babulanga kwakamwa Lesa pa kimyetu kimo, pano lonaiko lukeya lukobiwanga mu mbaji yapusana pusana mu kimye kya “malwa akatampe.” (Lum. 7:14) Mu lubaji lutanshi lwa ano malwa, Lesa ukalengela bakalama ba ino ntanda konauna “Babilona Mukatampe,” ne mu jino jishinda ukamwesha amba washikwa buno bupopweshi bwaikala pite. (Lum. 17:5, 16; 18:8) Kepo pa nkondo ya Amagedonyi, lubaji lukapelako lwa ano malwa akatampe Yehoba ukonauna bintu byonse byashala bya mu ino ntanda ya kwa Satana.—Lum. 16:14, 16; 19:19-21.
‘Bintu Bijimo Bikasunguluka’
5. Bintu bijimo bya kifwanyikizho byavwangamo ka?
5 Ñanyi ‘bintu bijimo bikasunguluka’? ‘Bintu bijimo’ byaambilepo Petelo bilumbulula bintu bilengela ino ntanda kubula kwakamwa Lesa, kwikala na miteeto ne bikonkwanyi byatama. ‘Bintu bijimo’ byavwangamo ne “mupashi wa panopantanda,” “wingila ne pano mu bantu ba milengulwila.” (1 Ko. 2:12; tangai Efisesa 2:1-3.) Uno mupashi, nangwa amba “mwela” wakumbana mu ntanda ya kwa Satana. Ye ulengela bantu kulanguluka, kwamba ne kuba bintu mu jishinda jimwesha ndangulukilo ya kwa Satana, bwitote ne bukitolwele bwa “mfumu wa ba lūsa lwa mu mwela.”
6. Mupashi wa panopantanda wimwesha byepi?
6 Onkao mambo, aba baji na mupashi wa ino ntanda, kikale bayuka amba baji nanji nangwa ne, balengela milanguluko yabo ne michima yabo kuluwikwa kwi Satana pa kuba’mba nabo balangulukenga ne kumwesha byubilo byanji. Ne kifumamo, boba bisaka michima yabo kwakubula kunemeka kyaswa muchima wa Lesa. Boba bintu na bwitote ne kwitemwa abo bene, bamwesha muchima wa kusatukila baji mu buntangi kabiji bekala bazha ku “lwiso lwa mubiji, ne lwiso lwa meso.”—Tangai 1 Yoano 2:15-17.a
7. Mambo ka o twafwainwa ‘kulamina muchima’ wetu?
7 Onkao mambo, kyanema bingi kwi atweba “kulama muchima” wetu kupichila mu kwingijisha maana a Lesa pa kusala balunda, byo tutanga, bya kisangajimbwe ne makeyala a pa Intaneti o tukeba kwingijisha! (Mana 4:23) Mutumwa Paulo wanembele amba: “Jimukai kuchina’mba, nangwa muntu umo wakemukwata buzha na butemwamana bwanji, bo bujimbijimbi bwatu, monka mwayila mafunjisho a kala a bantutu, mwayila bya bwanyike bya panopantanda, kechi mwayila Kilishitu ne.” (Kolo. 2:8) Uno mukambizho ubena kukebewa kumulondela bukiji bukiji juba ja Yehoba byo jibena kufwenya kwipi mambo “kyuya” kikatampe kya jino juba kikonauna bintu byonse “bijimo” mu buno bwikalo bwa kwa Satana kabiji kino kikamwesha kuba’mba kechi byakonsha kubula konaunwa ku kyuya kya bukaji bwa Lesa ne. Kino kituvululamo byambo biji mu Malakai 4:1 bya kuba’mba: “Aja juba jikeya, jikapyana nobe mujilo wa mu kintengwa, ne bonse betota, ne bonse boba byatama bakekala nobe biswaswa; aja juba jikeya jikebasoka bonse.”
“Ntanda ne Bintu Bijimo Bikapyatu Pelu”
8. Ntanda ne bintu bijimo “bikapyatu pelu” byepi?
8 Petelo walumbulwilenga ka byo anembele amba “ntanda ne bintu bijimo bikapyatu pelu”? Byambo bya kuba’mba “kupyatu pelu” byakonsha ne kutuntululwa amba “kusololwa.” Petelo walumbulwilenga amba kimye kya malwa akatampe, Yehoba ukamwesha ntanda ya kwa Satana kuba’mba yamusatukila ne kusatukila Bufumu bwanji kabiji yafwainwa konaunwa. Byo aambile bungauzhi bwa pa kyokya kimye, mu Isaya 26:21 tutangamo amba: “Yehoba ubenakulupuka mo aji mu kwibakabisha bekala pano pa ntanda na mambo a bubi bwabo, kabiji ne ntanda ikasolola mashi aichikijilepo, kabiji kechi ikavwetapo jibiji pa boba bo batapile ne.”
9. (a) Bintu ka byo twafwainwa kukana, kabiji mambo ka? (b) Twafwainwa kwikala na ka, kabiji mambo ka?
9 Mu juba ja Yehoba, aba balondela ino ntanda ne mupashi watama ujimo bakemwesha byo baji, ne kwiipayatu abo bene mulwabo. Kabiji kyamweka makayo a kwipayañana akumbanamo lelo jino o batambisha abena kulengela bantu bavula kwikala na milanguluko ikebalengela kutendeka ‘kwiipaya abo bene na bene.’ (Zeka. 14:13) Onkao mambo kyanema bingi kuba’mba tukanenga bintu nabiji mafilimu, mabuku, makayo a pa mavidyo ne bintutu bikwabo byakonsha kwitulengela kwikala na miteeto yashikwa Lesa, nabiji bwitote ne kutemwa bukapondo! (2 Sam. 22:28; Sala. 11:5) Mu kifulo kya kulondela bino bintu, twayai twikale na byubilo bya kipangwa kya mupashi wazhila wa Lesa, mambo bino byubilo byo biketulengela kupuluka ku kyuya kya kifwanyikizho mu juba ja Yehoba.—Nga. 5:22, 23.
“Bya Mwiulu Bipya ne Ntanda Ipya”
10, 11. “Bya mwiulu bipya” ne “ntanda ipya” byo bi ka?
10 Tangai 2 Petelo 3:13. “Bya mwiulu bipya” ke Bufumu bwa Lesa mwiulu bwaikajikilwe mu mwaka wa 1914 kimye kyapwile ‘myaka ya Bangetila.’ (Luka 21:24) Uno kafulumende wakishinka walengwa na Kilishitu Yesu ne ba 144,000 bo akalama nabo, kabiji bavula ba mu bano batambwila kala mfweto yabo mwiulu. Mu buku wa Lumwekesho bano basalwa bebambapo kwikala ‘muzhi wazhila, Yelusalema Mupya, kasa ekila mwiulu kufuma kwi Lesa, wanengezhiwa jimo nobe musongwa wavwajila bulongo mwata wanji.’ (Lum. 21:1, 2, 22-24) Byonkatu Yelusalema wa panopantanda byo ajinga kafulumende mu Isalela wa kala, ne Yelusalema Mupya ne Musongoshi wanji nabo balenga kafulumende wa bwikalo bupya. Uno muzhi wa mwiulu wa kyeya ‘ukekila kufuma mwiulu’ mu jishinda ja kuba’mba ukata muchima panopantanda.
11 “Ntanda ipya” ilumbulula bantu baoloka bakekala panopantanda bakamwesha lukokelo ku Bufumu bwa Lesa. Paladisa wa ku mupashi wiyowa bantu ba Lesa lelo jino ukobiwa kyabaya bingi mu “ntanda ikeya, yo tunena.” (Hebe. 2:5) Twakonsha kwikala byepi mu buno bwikalo bupya?
Inengezhai ku Juba Jikatampe ja Yehoba
12. Mambo ka kwiya kwa juba ja Yehoba kyo kukalengela bantu ba mu ntanda kukumya?
12 Paulo ne Petelo baambijile jimo kuba’mba juba ja Yehoba jikeya “nobe ngivi” kwakubula kuketekela. (Tangai 1 Tesalonika 5:1, 2.) Ne bena Kilishitu bakine babena kutengela joja juba bakakumya byo jikeya kwakubula kuketekela. (Mat. 24:44) Nangwa byonkabyo, bantu ba mu ntanda abo bakakizhamo ne kukumya. Paulo wanembele amba: ‘Byo [bamukana Yehoba] babena kwamba’mba, Kwatalalatu, byonse byaikala bulongo, ponkapo lonaiko lukebasolomokela pamo nobe bisanso bimufikila mwanamukazhi uji na jivumo; kabiji kechi bakapuluka nangwa pacheche ne.’—1 Tesa. 5:3.
13. Twakonsha kuchinuzhuka byepi kujimbaikwa na byambo bya kuba’mba “Kwatalalatu, byonse byaikala bulongo”?
13 Byambo bya kuba’mba “Kwatalalatu, byonse byaikala bulongo” bikekala bubela bukwabo bwa bandemona; pano bino kechi bikalengela bakalume ba Yehoba kujimbaikwa ne. Paulo wanembele amba: ‘Kechi muji mu mfishi, amba aja juba jikemutana nobe ngivi ne: mambo anweba bonse mwi baana ba kyeya, mwi baana ba mute.’ (1 Tesa. 5:4, 5) Onkao mambo twayai twikalenga mu kyeya ne kusha mfishi ya ino ntanda ya kwa Satana. Petelo wanembele amba: “Anweba batemwe, byo mwayukila jimo bino bintu, jimukai, mwakapona ku kukosa kwenu pa kutwalwa mungi na mafunjisho angi a bampupabizhila [bafunjishi ba bubela baji monka mu kipwilo kya bena Kilishitu].”—2 Pe. 3:17.
14, 15. (a) Yehoba witunemeka byepi? (b) Byambo ka byanembelwe na mupashi byo twafwainwa kumvwina?
14 Yehoba kechi witubulatu kuba’mba “jimukai” kwapwa ne. Pakuba witunemeka kupichila mu ‘kwitubujila jimo bintu’ bikamweka kulutwe.
15 Nangwa byonkabyo, kya bulandatu ke kya kuba’mba bamo kechi batako muchima ku byo bebajimunako pa mambo a kwikala balaba ne. Bakonsha kwamba’mba: ‘Twatendekele kala kumvwa lujimuno luntutu lumo pa myaka yavula.’ Pano bino bano bantu bafwainwa kuyuka kuba’mba inge ke bambe bino kimwesha amba babena kuzhinauka Yehoba ne Mwananji, kechi jibumba ja kalume wa kishinka jonkatu ne. Yehoba waambile amba: “Wibipembelele.” (Ha. 2:3) Yesu naye waambile amba: “Labainga mukenkentenga: mambo kechi mwayuka juba jo akeshilamo Nkambo yenu ne.” (Mat. 24:42) Kabiji kunungapo, Petelo wanembele’mba: “Mwafwainwa kwikala bantu ba byepi mu bwikalo bwazhila ne bwa kunemeka Lesa, byo mwikutengela ne kwikusakisha kwiya kwa juba ja Lesa.” (2 Pe. 3:11, 12) Jibumba ja kalume wakishinka ne Jibumba janji Jitangijila kechi bakalengululapo bino byambo nangwa pachechetu ne!
16. Bintu ka byo twafwainwa kuchinuzhuka, kabiji mambo ka?
16 Kya kine, “kalume watama” ye wamba kuba’mba Nkambo wabanda. (Mat. 24:48) Uno kalume watama uji ku lubaji lwa jibumba jaambiwapo mu 2 Petelo 3:3, 4. Petelo wanembele amba: “Mu moba akapelako ba mwenga bakeya na mwenga,” kabiji kwesakana na byo “balonda bya lwiso lwabo,” bendeleka boba bakokela ne kuvuluka juba ja Yehoba. Ee, mu kifulo kya kuta muchima ku bintu bya Bufumu, bano bantu bendelekañana beta muchima abo bene ne kutatu muchima ku bintu byabo bene. Atweba twayai tumone kuba’mba kechi tuji na uno muchima wa kubula lukokelo kabiji watama ne! Mu kifulo kya byobyo, twayai ‘tulangulukenga’mba, bukokamuchima bwa Nkambo yetu lo lupulukilo,’ kupichila mu kuswikwa mu mwingilo wa kusapwila Bufumu ne kulenga baana ba bwanga, kabiji ne kupichila mu kubula kwikesha na bijikila pa mambo a bimye byo obilamo bintu Yehoba Lesa.—2 Pe. 3:15; tangai Byubilo 1:6, 7.
Ketekelai mwi Lesa Upulushañana
17. Bena Kilishitu bakishinka baubilepo byepi pa lujimuno lwa kwa Yesu lwa kunyema mu Yelusalema, kabiji mambo ka?
17 Panyuma ya kuba nzhita ya bena Loma yalukuka Bayudea mu 66 C.E., bena Kilishitu bakishinka balondejile lujimuno lwa kwa Yesu lwa kunyema mu muzhi wa Yelusalema kimyetu kitanshi. (Luka 21:20-23) Mambo ka o banyemejile bukiji kwakubula kukankazhama? Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, bavulukilenga lujimuno lwa kwa Yesu. Kwambatu kine, baketekejile amba kufuukulapo kwabo kwakonsheshe kwibaletela lumanamo, byonkatu Kilishitu byo ebajimwijile jimo. Pano bino bayukile ne kuba’mba Yehoba kechi wakonsheshe kwibaleka bunke bantu banji bakishinka ne.—Sala. 55:22.
18. Byambo bya kwa Yesu biji pa Luka 21:25-28 bimulengela kumonanga byepi kwiya kwa malwa akatampe?
18 Ne atweba twafwainwa kuketekela kya kine mwi Yehoba, mambo aye bunke ye uketupulusha kimye malwa akatampe akyangye kubiwapo mwapita bwikalo bwa bantu kyo akafikila buno bwikalo. Panyuma ya kutendeka kwa malwa akatampe, pano bino Yehoba saka akyangye konauna bintu bikwabo bya ino ntanda, bantu ‘bakapungila na moyo, ne na kuketekela kwa abya bisaka kwiya panopantanda.’ Nangwa byonkabyo, balwanyi ba Lesa byo bakasusubala na moyo, bakalume ba kwa Yehoba bakishinka kechi bakoba moyo ne. Bakasekela mambo bakayuka kuba’mba pano lupulukilo lwabo lwafwenya pepi.—Tangai Luka 21:25-28.
19. Tukesambapo ka mu mutwe walondelapo?
19 Ee, kimye kya kulutwe kikawama bingi ku boba bepatula bene ku ino ntanda ne ku ‘bintu bijimo.’ Pano bino, byonka byaamba mutwe walondelapo, pa kuba amba tukatambule bumi, twafwainwa kuba byavula kechi kuchinuzhukatu bintu byatama ne. Twafwainwa kwikala na byubilo bitokesha Yehoba ku muchima ne kwingila mwayila byo akeba.—2 Pe. 3:11.
-
-
“Mwafwainwa Kwikala Bantu Ba Byepi!”Kyamba—2010 | July 15
-
-
“Mwafwainwa Kwikala Bantu Ba Byepi!”
“Bino bintu, byo bikasunguluka byonse, mwafwainwa kwikala bantu ba byepi mu bwikalo bwazhila ne bwa kunemeka Lesa.”—2 PE. 3:11.
1. Mambo ka nkalata ya bubiji ya kwa Petelo kyo yaikejile lutundaiko lwa pa kimye kyafwainwa ku bena Kilishitu bajingako pa kyokya kimye kyanji?
MUTUMWA Petelo byo atangijilwe na mupashi wazhila kunemba nkalata yanji ya bubiji, kipwilo kya bena Kilishitu saka kyachinchika kala lumanamo lwavula, pano bino kino kechi kyalefwile kyokya kipwilo nangwa kwikilengela kuleka kukoma ne. Pano bino, Diabola waingijishe bujimuku bukwabo bwaingijilepo patanshi bimye byavula. Byonka byaamba Petelo, Satana waesekele konauna bantu ba Lesa kupichila mu kwingijisha bafunjishi ba bubela bajinga na “meso ayula bukende” ne “na michima yaubisha lunkumbwa.” (2 Pe. 2:1-3, 14; Yuda 4) Nkalata ya bubiji ya kwa Petelo yatundaikañana kwikala bakishinka.
2. Mu 2 Petelo kitango 3 mwaambiwa ka, kabiji twafwainwa kwiipuzha ñanyi mepuzho?
2 Petelo wanembele amba: “Amiwa nalanguluka namba, kyo kyawama, byo nkiji mu tente uno, kwimubusha na kwimuvululabyo; kasa nayuka namba, kuvūla kwa uno tente wami kuji pepi . . . Kine, amiwa nkateshanga muchima na kwimubulabula namba, pa kufwa kwami moba onse mukayuke kwibivuluka bino bintu.” (2 Pe. 1:13-15) Ee, Petelo wayukile kuba’mba lufu lwanji lwajinga pepi, bino wakebele kuba amba bakatwajijile kuvuluka lujimuno lwanji lwafwainwa. Ne kya kine lujimuno lwanji lwaikele lubaji lwa Baibolo kabiji ne atweba bonse twakonsha kwilutanga lelo jino. Kitango 3 kya nkalata ya bubiji ya kwa Petelo kikatakata yanembejilwe atweba, mambo yaamba pa “moba apelako” a buno bwikalo ne pa konaunwa kwa bya mwiulu ne ntanda bya kifwanyikizho. (2 Pe. 3:3, 7, 10) Petelo witupele ñanyi lujimuno? Kulondela lujimuno lwanji kwitulengela byepi kutalwa bulongo kwi Yehoba?
3, 4. (a) a) Petelo waambile ñanyi byambo, kabiji lujimuno ka lo apaine? (b) Tusakwisamba pa ñanyi bishinka bisatu?
3 Panyuma ya kwamba pa konaunwa kwa ntanda ya kwa Satana, Petelo waambile’mba: “Mwafwainwa kwikala bantu ba byepi mu bwikalo bwazhila ne bwa kunemeka Lesa.” (2 Pe. 3:11, 12) Petelo wayukile kuba’mba aba boba kyaswa muchima wa Yehoba ne kumwesha byubilo bya Lesa bo bonkatu bakapuluka mu “juba ja kushinkanya.” (Isa. 61:2) Kabiji uno mutumwa wanungilepo amba: “Onkao mambo, anweba batemwe, byo mwayukila jimo bino bintu, jimukai, mwakapona ku kukosa kwenu pa kutwalwa mungi na mafunjisho angi a bampupabizhila [bafunjishi ba bubela].”—2 Pe. 3:17.
4 Byo aikelenga na boba ‘bayukijile jimo bintu,’ Petelo wayukile kuba’mba mu moba akapelako, kikatakata bena Kilishitu bafwainwa kwikala bajimuka pa kuba’mba bakatwajijile kwikala bakishinka. Palutwe kacheche, mutumwa Yoano walumbulwile bulongo ene mambo o bafwanyijile kuba bino. Wamwenejile jimo kuba’mba Satana bakamutupanya kufuma mwiulu saka aji na “bukaji bukatampe” ku boba “balama mikambizho ya Lesa, ne kukwachisha bukamonyi bwa Yesu.” (Lum. 12:9, 12, 17) Bakalume ba Lesa bashingwa bakishinka pamo ne ba ‘mikooko ikwabo’ bakishinka bakashinda. (Yoa. 10:16) Pano kiji byepi kwi atweba pa muntu pa muntu? Abya netuwa tukatwajijila kwikala bakishinka nyi? Baketukwasha kuba bino inge ketwibikisheko (1) kwikala na byubilo bya Lesa, (2) kwikala na byubilo byawama ne kubula biko ne bulema ku mupashi, ne (3) kwikala na mweno yawama inge ketupite mu meseko. Twayai twisambe pa bino bishinka.
Ikalai na Byubilo bya Lesa
5, 6. Twafwainwa kwibikishako kwikala na ñanyi byubilo, kabiji mambo ka kino o kikebewa ‘kuteshako muchima’?
5 Ku ntendekelo ya nkalata yanji ya bubiji, Petelo wanembele amba: ‘Anwe bene mubikepo kutesha muchima konse, namba mu lwitabilo lwenu mumwenemo kulumbuluka; kabiji mu kulumbuluka kwenu namo, mumwenemo maana; ne mu maana enu namo, mumwenemo kwikanya; ne mu kwikanya kwenu namo, mumwenemo butekanye; ne mu butekanye bwenu namo, mumwenemo kunemeka Lesa; ne mu kunemeka Lesa kwenu namo, mumwenemo butemwe bwa kutemwa balongo, ne mu butemwe bwa kutemwa balongo namo, mumwenemo butemwe bwa kutemwa bonse. Mambo umvwe bino bintu byo byenu ne kuvula byavula, kechi mukekalatu ne, nangwa kubulwa kupanga bipangwa bya maana a kumuyuka Nkambo yetu Yesu Kilishitu ne.’—2 Pe. 1:5-8.
6 Ee kine, pa kuba’mba twingilengako mingilo itukwasha kwikala na byubilo bya Lesa, kikebewa ‘kuteshako muchima.’ Kyakumwenako, kikebewa kwibikako pa kuba’mba tutanwenga ku kupwila kwa bwina Kilishitu konse, kutanga Baibolo pa juba pa juba ne kwikala na mutanchi wawama wa lufunjisho lwa pa bunke. Kabiji kikebewa ne kwingila na ngovu ne kunengezha bulongo bintu pa kuba’mba twikalengako na Kupopwela kwa Kisemi kwawama kimye kyonse. Pano bino inge kya kuba twapilwa kuba bino, kechi kiketukatazhanga kulondela uno mutanchi ne, kikatakata umvwe twamona buwame bubena kufumamo.
7, 8. (a) Bamo baambapo amba ka pa Kupopwela kwa Kisemi? (b) Mubena kumwenamo byepi mu kupopwela kwenu kwa kisemi?
7 Pa mambo a lunengezho lwa kupopwela kwa kisemi, nyenga umo wanembele amba: “Kwitukwasha kufunda bintu byavula.” Mukwabo naye waambile amba: “Kwambatu kishinka, kechi nakebelenga lufunjisho lwa buku kupwa ne. Nelutemenwe bingi pa kupwila konse. Pano luno byo twikala na Kupopwela kwa Kisemi, mvuluka kuba’mba Yehoba wayuka byo tukeba kabiji ne kimye kyo twibikeba.” Mutwe wa kisemi umo waambile amba: “Kupopwela kwa kisemi kwitukwasha bingi. Tumwenamo bingi mu kwisamba pa bintu byafwainwa kwitukwasha mu bwikalo bwetu byo tuji bamulume ne mukazhi. Bonse babiji twiumvwa kuba’mba tubena kuyilako palutwe mu kumwesha byubilo bya kipangwa kya mupashi wazhila kabiji luno tubena kwikala na lusekelo lukatampe pa kwingila mu mwingilo.” Mutwe wa kisemi kikwabo waambile’mba: “Baana bakebakeba bishinka ne kufunda byavula kabiji bomvwa bingi bulongo kuba bino. Luno lunengezho lwitukwasha kukizhamo kwikala na luketekelo lwa kuba’mba Yehoba wayuka byo tukeba kabiji ukumbula milombelo yetu.” Nanchi bino byambo bimwesha byo mumona luno lunengezho lwawama lwa ku mupashi nyi?
8 Kechi mwafwainwa kuleka bintu byabula kunema kwimulengela kubula kwikala na kupopwela kwa kisemi ne. Bamulume ne mukazhi baambile amba, “Pa milungu ina yapichilepo, pa juba ja pa Kina, mu kisemi kyetu mwaubiwanga bintu byakonsheshe kwitulengela kubula kwikalanga na lufunjisho lwetu, pano bino twafundanga.” Kya kine, kimye kimo kampe mwakonsha kupimpulako mutanchi wenu. Pano bino ibikishaingako kutwajijila kwikala na Kupopwela kwa Kisemi kwakubula kukilapo mulungu nangwa umo ne.
9. Yehoba wamukoseshe byepi Yelemiya, kabiji twakonsha kufunjilako ka kwi Yelemiya?
9 Ngauzhi Yelemiya ye wakumwenako wetu wawama. Wafwainwe kuja kajo ka ku mupashi ko atambwijilenga kwi Yehoba ne kwikanemeka bingi. Kano kajo kamulengejile kusapwila na kuchinchika ku bantu bakaine kufunda bukine. Waambile amba: ‘Byambo bya Yehoba . . . byauba nobe mujilo utema, ye bashinkila mu bikupa byami.’ (Yele. 20:8, 9) Kabiji bino byambo byamukwashishe ne kuchinchika bimye byakatazha byaishile kukilamo kutama kimye kya konaunwa kwa Yelusalema. Lelo jino tuji na Mambo a Lesa anembwa onse. Inge ketwiafunde na mukoyo ne kwikala na ndangulukilo ya Lesa, ne atweba tukachinchikanga na lusekelo mu mwingilo, kutwajijila bakishinka pa kupita mu meseko ne kwikala na byubilo byawama ne kubula biko ku mupashi, byonka byajinga Yelemiya.—Yako. 5:10.
Twajijilai Kwikala ‘Babula Biko ne Bulema’
10, 11. Mambo ka o twafwainwa kuteshako michima yetu kwikala ‘babula biko ne bulema,’ kabiji kino kikebewa atweba kuba ka?
10 Byo tuji bena Kilishitu twayuka kuba amba tubena kwikala mu moba apelako. Onkao mambo kechi tukumya kuba’mba bantu ba mu ino ntanda bevwanga mu kuba bintu byo ashikwa Yehoba, nabiji lwiso, kwilaala kwabunya ne bumbanzhi ne. Ndangulukilo ya kwa Satana mu kwipipisha yakonsha kwikala ya kuba’mba: ‘Inge kya kuba bakalume ba Lesa kechi bakonsha kwibazakamisha ne, kampe bakonsha kujimbaikwa.’ (Lum. 2:13, 14) Onkao mambo twafwainwa kulondela lutundaiko lwa butemwe lwa kwa Petelo lwa kuba’mba: “Teshaitu michima yenu, namba, mukatanwe mu mutende [kwi Lesa], kasa mwabula biko ne bulema ku meso anji.”—2 Pe. 3:14.
11 Byambo bya kuba’mba “teshaitu michima yenu” bipasha bingi na lutundaiko lutanshi lwa kwa Petelo lwa kwingila na ‘kuteshako muchima.’ Kya kine, Yehoba, aye wakwashishe Petelo kwamba bino byambo, wayuka amba twafwainwa kwibikishako pa kuba’mba ‘twikale babula biko ne bulema’ ku bintu bya bunya bya ino ntanda ya kwa Satana. Kwibikishako atweba bene kwavwangamo kuzhikijila muchima wetu ku milanguluko yatama. (Tangai Byambo bya Mana 4:23; Yakoba 1:14, 15.) Kabiji kwavwangamo kwikala bakosa ku boba bakankalwa kuyuka biji bwikalo bwetu bwa bwina Kilishitu kabiji ‘betunena bibi.’—1 Pe. 4:4.
12. Ñanyi mulaye ye tutana mu Luka 11:13?
12 Na mambo a bumbulwa kulumbuluka bwetu, kikebewa kwibikishako pa kuba amba tubenga byawama. (Loma 7:21-25) Twakonshatu kuketekela kwingila bulongo umvwe twalomba kwi Yehoba upana mupashi wanji wazhila kya bupetu ku boba bamulomba kufuma panshi ya muchima. (Luka 11:13) Uno mupashi, witukwasha kwikala na byubilo bitabilwa kwi Lesa kabiji witukwasha ne kushinda meseko a mu bwikalo abena kubayilako juba ja Yehoba byo jibena kufwenya pepi.
Lekai Meseko Emukoseshenga
13. Umvwe mu bwikalo bwetu ketupite mu meseko, ki ka kyafwainwa kwitukwasha kuchinchika?
13 Byo tubena kwikala mu ino ntanda yatama, kechi tukaleka kupita mu meseko apusana pusana ne. Pano bino, mu kifulo kya kulefulwa, mambo ka a kubujila kumona ano meseko kwikala jishuko ja kumwesheshamo butemwe bwenu kwi Lesa ne kukosesha lwitabilo lwenu mwi aye ne mu Mambo anji? Mwana wa bwanga Yakoba wanembele amba: “Balongo bami, byo muponena mu bya lweseko bya misango ne misango, kasa mulanguluka’mba, byonse byo bya lusekelo; byo mwayuka’mba kwesekwa kwa lwitabilo lwenu ko kulenga butekanye.” (Yako. 1:2-4) Kabiji vulukainga kuba’mba “aye Nkambo wayuka kupokolola banemeka Lesa mu lweseko.”—2 Pe. 2:9.
14. Kyakumwenako kya kwa Yosefwa kimutundaika byepi?
14 Langulukai pa kyakumwenako kya mwana wa mulume wa kwa Yakoba, aye Yosefwa, ye bapoteshe mu buzha ku bakolojanji. (Nte. 37:23-28; 42:21) Nanchi lwitabilo lwa kwa Yosefwa lwapwile na mambo a kino kintu kyatama kyamumwekejile nyi? Nanchi wamuzhingijile Lesa na mambo a kuba wamulekele kuba’mba apite mu kino kintu kyatamine nyi? Mambo a Lesa kechi byo byo aamba ne. Kabiji kunungapo, ano meseko kechi o onka apichilemo Yosefwa ne. Palutwe kacheche, bamupelemo mambo a bubela a kuba’mba wakebelenga kukunañana kabiji bamukashile mu kaleya. Nangwa byonkabyo, ne pa kino kimye kechi wabwelele panyuma mu kwakamwa Lesa ne. (Nte. 39:9-21) Pakuba ano meseko amukoseshe, kabiji ne mu kuba bino mwafumine byawama.
15. Twakonsha kufunjilako ka kwi Naomi?
15 Kwambatu kine, meseko akonsha kwitulefula nangwa kwituletela bulanda. Kampe Yosefwa byo byo aumvwanga bimye bimo. Ne bakalume ba Lesa bakwabo bakishinka nabo baumvwinepo bino. Akilangulukai pe Naomi, wafwishishe mulume ne baana banji bonse babiji babalume. Waambile amba: “Kechi mukintelenga’mba: Naomi, ne, pano muntele’mba: Mala [kulumbulula bulanda bukatampe], mambo aye Wa bulume bonse wangubisha bingi bulanda bukatampe.” (Luta 1:20, 21) Biumvwine Naomi byajingatu bulongo kabiji twakonsha kumumvwisha. Nangwa byonkabyo, byonka byajinga Yosefwa, kechi walefwilwe ku mupashi nangwa kubula kutwajijila na bukishinka ne. Kabiji Yehoba wamupesheshe uno mwanamukazhi wakishinka. (Luta 4:13-17, 22) Ne kyakilamo, mu Paladisa ikeya panopantanda, ukafumyamo bintu byonse byatama byaleta Satana ne ntanda yanji yatama. “Bintu bya kala kechi bakebivuluka ne, kechi bikeya mu michima yabo jibiji ne.”—Isa. 65:17.
16. Twafwainwa kwikala na muteeto ka pa mambo a lulombelo, kabiji mambo ka?
16 Nangwa kya kuba tupitepotu mu meseko a byepi nangwa byepi, butemwe bwa Lesa buketukoseshanga. (Tangai Loma 8:35-39.) Nangwa kya kuba Satana kechi ukaleka kwitulefula ne, bino ukakankalwa umvwe twatwajijila ‘kwikala na michima ya maana,’ ne kwikala ‘batekanya, ba milombelo.’ (1 Pe. 4:7) Yesu waambile’mba: “Kabiji jimukai anweba moba onsetu ne kulomba [kusashijila], mukakonshe kupuluka ku byobya byonse bikafika, ne kwimana ku meso a Mwana muntu.” (Luka 21:36) Monai Yesu byo aingijishe kyambo kya ‘kusashijila,’ kimwesha kulomba na mukoyo. Kupichila mu kwitutundaika kusashijila, Yesu waambishetu kuba’mba kino kechi kyo kimye kya kukayisha bulunda bo tuji nabo ne aye kabiji ne na Shanji ne. Aba baitabilwa kwi aye bo bonkatu baji na luketekelo lwa kupuluka juba ja Yehoba.
Twajijilai Kwikala Baswikwa mu Mwingilo wa Yehoba
17. Umvwe mpunzha yenu ya kusapwilamo yakatazha, mwakonsha kumwenamo byepi mu byakumwenako bya bangauzhi ba kala?
17 Kwingilako mingilo ya ku mupashi kwitukokolosha bingi. Kino kituvululamo byambo bya kwa Petelo bya kuba amba: ‘Mwafwainwa kwikala bantu ba byepi mu bwikalo bwazhila ne bwa kunemeka Lesa.’ (2 Pe. 3:11) Kintu kyanema mu buno bwikalo ke kusapwila mambo awama. (Mat. 24:14) Ee ibyo, mu mapunzha amo kwingilako mu mwingilo wa kusapwila kwakonsha kukatazha, kampe na mambo a kuba’mba bantu bakana kwituteleka kabiji betumanyika nangwa kampe bapayankanatu na mambo a bintu bya kuba uba mu bwikalo. Bakalume ba Yehoba ba kala nabo bapitanga mu ano onka makatazho. Pano bino kechi babwelele panyuma mu kutwala mambo a Lesa ku bantu ne, basapwijilenga “kikupu.” (Tangai 2 Byambo bya Moba 36:15, 16; Yele. 7:24-26) Ki ka kibakwashishe kuchinchika? Bamwenenga mwingilo wabo byonkatu Yehoba byo amumona, kechi mu mmweno ya ba panopantanda ne. Kabiji kushimuna jizhina ja Lesa bekumwenenga kwikala jishuko bingi.—Yele. 15:16.
18. Mu mwingilo wa kusapwila Bufumu mukafuma ka pa mambo a kutumbijikwa kwa jizhina ja Lesa?
18 Ne atweba tuji na jishuko ja kusapwila pa jizhina ja Yehoba ne nkebelo yanji. Akilangulukai pa kino: Na mambo a mwingilo wetu wa kusapwila, balwanyi ba Lesa kechi bakamona mwakulewila kuba’mba kechi bebabujile pe aye ne nkebelo yanji byo akaleta juba janji jikatampe ne. Byonka byajinga Felo, ne abo bakayuka kuba’mba Yehoba ye ubena kushinkanya nabo. (Lupu. 8:1, 20; 14:25) Kabiji Yehoba ukanemeka bakalume banji bakishinka kupichila mu kumwesha patoka kuba’mba bo bamwimenangako.—Tangai Ezikyo 2:5; 33:33.
19. Twakonsha kumwesha byepi kuba’mba tukeba kwingijisha bulongo bukokamuchima bwa Yehoba?
19 Ku mpelo ya nkalata yanji ya bubiji, Petelo wanembejile bakwabo ba mu lwitabilo kuba’mba: ‘Langulukai’mba, bukokamuchima bwa Nkambo yetu lo lupulukilo.’ (2 Pe. 3:15) Ee kine, twayai tutwajijile kwingijisha bulongo bukokamuchima bwa Yehoba. Mu ñanyi mashinda? Kupichila mu kwikala na byubilo bimutokesha pa muchima, kwikala ‘babula biko ne bulema,’ kwikala na mweno yawama inge ketupite mu meseko, ne kuswikwa mu mwingilo wa Bufumu. Inge twauba bino, tukanamina mapesho o tukatambwila a “bya mwiulu bipya ne ntanda ipya.”—2 Pe. 3:13.
Mubena Kukivuluka Nyi?
• Twakonsha kwikala byepi na byubilo bya Lesa?
• Twakonsha kutwajijila kwikala byepi ‘babula biko ne bulema’?
• Twakonsha kufunjilako ka kwi Yosefwa ne Naomi?
• Mambo ka kwingila mwingilo wa kusapwila kyo kwaikela jishuko jikatampe?
[Kipikichala pa peja 9]
Ki ka kyafwainwa kwimukwasha anweba banabalume pamo ne kisemi kyenu kwikala na byubilo bya Lesa?
[Bipikichala pa peja 10]
Twakonsha kufunjilako ka kwi Yosefwa byo aubile na meseko?
-
-
“Kechi Wakamwe Ne. Amiwa Nkakukwasha”Kyamba—2010 | July 15
-
-
“Kechi Wakamwe Ne. Amiwa Nkakukwasha”
YESU wajimwineko baana banji ba bwanga amba: “Aye Diabola waya emutaye anweba bamo mu kaleya, mwesekwe.” Pano bino saka akyangye kupana luno lujimuno, Yesu waambile amba: “Kechi wakamwe byo waya umaname ne.” Satana byo atwajijila kuzakamisha bantu kupichila mu kwibataya pakazhima kwikala ke jishinda ja kukainyamo kusapwila Bufumu, ko kuba’mba twakonsha kuketekela amba makafulumende akonsha kumanyika bena Kilishitu bakine. (Lum. 2:10; 12:17) Onkao mambo, ki ka kyafwainwa kwitukwasha kwinengezha ku mashinda a bujimuku a kwa Satana kabiji ne ‘kubula kwakamwa’ byonkatu Yesu byo akambizhe?
Kya kine, atweba bavula pa kimye kimo twakyumvwapo kala moyo. Pano bino, Mambo a Lesa etulaya amba Yehoba wakonsha kwitukwasha kubula kumvwa moyo. Mu ñanyi jishinda? Jishinda jimo Yehoba jo etukwashishamo kuyuka mwakubila na lumanamo ke kupichila mu kuyuka mashinda engijisha Satana ne bantu banji. (2 Ko. 2:11) Pa kuba’mba tumvwishe kino bulongo, twayai tumone kintu kimo kyaubiwe kala. Kabiji tusakumona ne byakumwenako bimo bya ano moba bya bakwetu ba mu lwitabilo bakishinka ‘baimene saka bakosa ku bya bujimuku bya Diabola.’—Efi. 6:11-13.
Mfumu Waakamwanga Lesa Watalañene na Kalama Watama
Mu myaka kitota kya butanu na busatu B.C.E., Mfumu Senakelibu wa bena Asilya wakulakenye kushinda mikoka yavula. Byo ajinga na luketekelo pa kuno kushinda, wakebeshe bingi kulukuka bantu ba Yehoba ne muzhi wabo mukatampe, Yelusalema, mwalamanga mfumu Hezekiya wajinga na moyo wa kwakamwa Lesa. (2 Mfu. 18:1-3, 13) Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, Satana wakebelenga kushukilwa kyokya kimye kuba’mba atundaikilemo Senakelibu kuba monka mo alangulukijile, pa kuba’mba mpopwelo ya kine beizhiishe mu ntanda.—Nte. 3:15.
Senakelibu watumine bantu ku Yelusalema na kukambizha uno muzhi kuba’mba azumbe. Pa boba bo batumine pajinga ne Labashake wajinga wakwambilako mfumu.a (2 Mfu. 18:17) Labashake wajinga na mulanguluko wa kukeba kuzumbisha Bayudea mu nkondo ne kwibalefula. Mashinda ka o aingijishe Labashake mu kweseka kuzakamisha Bayudea?
Wajinga Wakishinka Nangwa kya Kuba Wajinga kwa Bunke
Labashake waambijile boba bamwimenangako Hezekiya amba: “Bino byo byaamba mfumu mukatampe, mfumu wa Asilya amba: Nanchi ñanyi kintu kyo waketekelamo? . . . Tala, waketekela mwi mfumu wa Ijipita nobe ye mukombo, kabiji nanchi ye jitete jafyotokela jimo jisakupita mapusa mu kuboko kwa yewa usakukoselako.” (2 Mfu. 18:19, 21) Byambo byaambile Labashake byajinga bya bubela, mambo Hezekiya kechi walayañenepo na Ijipita ne. Pano bino byambo bya bubela byamwesheshe amba Labashake wakebelenga Bayudea kuvuluka amba: ‘Kafwako nangwa umo ukeya na kwibakwasha ne. bajitu bunke, betolwela.’
Mu myaka yapitapo katatakatu papo, balwanyi ba mpopwelo ya kine bazakamishe bena Kilishitu bakine pa mambo a kwibatwala kwa bunke mu kukeba kuba’mba bomvwe moyo. Nyenga umo mwina Kilishitu, ye bakashile mu kaleya na mambo a lwitabilo lwanji ne kumutwala kwa bunke kwabula bakwabo ba mu lwitabilo pa myaka yavula, wavulukile kyamukwashishe kubula kumvwa moyo. Waambile amba: “Lulombelo lwankwashishe kufwenya kwipi ne Yehoba . . . Navulukile mulaye uji pa Isaya 66:2 wa kuba’mba Lesa utala ‘bulongo yenkawa wipelula uji na muchima walajila.’ Bino byambo byankoseshenga ne kuntekenesha bingi.” Kabiji mulongo ye bakashile mu kaleya pa myaka yavula kwa bunke waambile’mba: “Naishile kuyuka amba Yehoba kechi bakonsha kumukanya ku mikiika ya bantu ne, kabiji nakasulukile bingi na mambo a bulunda bwami ne Lesa.” Ee, kwikala na bulunda bwakosa ne Yehoba kwalengejile bano bena Kilishitu babiji kwikala na bulume bwakebewenga kuchinchika nangwa kya kuba bajinga kwa bunke. (Sala. 9:9, 10) Aba baletelenga luno lumanamo bakonsheshe kwibabanya ku bisemi, balunda, ne ku bakwabo ba mu lwitabilo, bino bano Bakamonyi bo bakashile bayukile amba balwanyi babo kechi bakonsheshe kwibafumya kwi Yehoba ne.—Loma 8:35-39.
Onkao mambo, kyanema bingi kuba’mba twingijishenga bimye byonse kukoseshamo bulunda bwetu ne Yehoba. (Yako. 4:8) Twafwainwa kimye kyonse kwiipuzha atweba bene amba: ‘Nanchi Yehoba namumona amba koaji nyi? Nanchi byambo byanji byo bintangijila pa kufuukula bintu bya kuba, bicheche ne bikatampe mu bwikalo bwami bwa pa juba pa juba nyi?’ (Luka 16:10) Umvwe twaingila na ngovu kulama bulunda bwetu ne Lesa, kafwako kyafwainwa kwitulengela kumvwa moyo ne. Ngauzhi Yelemiya waambijileko Bayudea bo bamanyikilenga amba: “Naichile pa jizhina jenu anweba Yehoba, panshi pene monka mu kalengwa . . Mwafwenyenye kwipi byo nemwichile anweba; mwañambijile’mba: Kechi ube moyo ne.”—Jila. 3:55-57.
Bakalume ba Lesa Kechi Bebalengela Kumuzhinauka Lesa Ne
Labashake waingijishe byambo bya bujimuku mu kukeba kulengela bantu kutendeka kuzhinauka. Waambile’mba: “Nanchi kechi i ye [Yehoba] ye afumishishepo Hezekiya bipandawilo byanji bya patuntama ne byakusokelapo bitapisho byanji nenyi? . . . Yehoba i ye wañambijile’mba: Yanga ukalwishe yoya ntanda ne kwiyonauna.” (2 Mfu. 18:22, 25) Mu jino jishinda, Labashake wapachikile kuba’mba Yehoba kechi wakonsheshe kulwilako bantu banji ne, mambo bamufichishe kumuchima. Pano bino kechi byo byo kyajinga ne. Yehoba watemenwe bingi byabwelele Hezekiya ne Bayudea ku mpopwelo ya kine.—2 Mfu. 18:3-7.
Lelo jino, balwanyi bakonsha kwamba byambo muji bukine bucheche, bino bavwangamo ne bubela pa kuba’mba balengele bantu kuzhinauka. Kyakumwenako, balongo ne banyenga bo bakasa kimo kimye bebambila amba mulongo ukwasha mingilo mu kyalo kyabo wasankilapo lwitabilo lwanji, onkao mambo ne abo bafwainwa kusankilapo lwitabilo ne luketekelo lwabo. Nangwa byonkabyo, ino ndangulukilo kechi ilengela bena Kilishitu bayuka bintu byo biji kwikala na luzhinauko ne.
Akimonai kyamwekejile nyenga umo mwina Kilishitu kimye kya Nkondo ya Kibiji ya Ntanda Yonse. Byo ajinga mu kaleya, bamumwesheshe byambo byo banembele abo bene byamwesheshenga amba mulongo wasankilapo lwitabilo lwanji. Awa muntu wamutebawizhenga washikishe nyenga umvwe kya kuba waketekejile mwi yewa Kamonyi. Nyenga wakumbwile amba: “Uno mulongo naye ke mbulwa kulumbuluka.” Nyenga wanungileko ne kuba’mba umvwe uno mulongo watwajijile kulondela mafunde a mu Baibolo, ko kuba’mba Lesa ye wamwingijishenga. “Pakuba byambo byanji byo byabula kulamata ku Baibolo, ko kuba’mba kechi ke mulongo wami ne.” Uno nyenga wakishinka wajinga na maana a kwingijisha bulongo lujimuno lwa mu Baibolo lwaamba’mba: ‘Kechi muketekele mu baana ba bamfumu ne, nangwa mu mwana wa muntutu, mo mwabulwa bukwasho ne.’—Sala. 146:3.
Kwikala na maana alumbuluka a mu Mambo a Lesa ne kwingijisha lujimuno lujimo kwitukwasha kuchinuzhuka ndangulukilo ya bujimbijimbi yakonsha kwitulengela kukankalwa kuchinchika. (Efi. 4:13, 14; Hebe. 6:19) Onkao mambo, pa kuba’mba twinengezhe atweba bene kwikala na ndangulukilo yawama kimye kyo tuji mu makatazho, twafwainwa kwikala na muteeto wa kutanganga Baibolo pa juba pa juba ne kwikala na lufunjisho lwa pa bunke. (Hebe. 4:12) Ee, kino kyo kimye kyo twafwainwa kwikesha na maana ne kukosesha lwitabilo lwetu. Mulongo umo wachinchikile myaka yavula mu kaleya mo bamukashile mwa bunke bwanji waambile’mba: “Nakeba kutundaika bonse kuyuka buneme bwa kajo konse ka ku mupashi ko tutambwila, mambo kechi twayuka byo kaketukwasha kimye kimo ne.” Kya kine, umvwe twateshako muchima kufunda Mambo a Lesa ne mabuku apanwa na jibumba ja kalume lelo jino, ko kuba’mba mu bimye byakatazha mu bwikalo bwetu, mupashi wazhila ‘uketuvulula byonse’ byo twafunda.—Yoa. 14:26.
Kuzhikijilwa ku Moyo wa Kuzakamishañana
Labashake waesekele kuzakamisha Bayudea. Waambile’mba: “Ulayañane ne nkambo yami, mfumu wa Asilya, ne amiwa nkakupa biumbi bibiji bya bambili umvwe obewa wakonsha kumona bantu ba kwendapo. Nanchi wakonsha byepi kulengulula nangwa mukulumpe umotu wa mu bacheche ba mu bakalume ba nkambo yami?” (2 Mfu. 18:23, 24) Mwayilatu bumuntu, Hezekiya ne bantu banji kechi bakonsheshe kushinda nzhita ya bulume ya bena Asilya ne.
Bantu betumanyika lelo jino nabo bakonsha kumweka nobe baji bingi na bulume, kikatakata umvwe Kafulumende ubena kwibatundaika. Abino byo byo kyajinga ne ku kipanyi kya bena Nazi bamanyikanga bantu mu kimye kya Nkondo ya Kibiji ya Ntanda Yonse. Baesekele kuzakamisha bakalume ba Lesa bavula. Mulongo wetu umo, wapwishishe myaka yavula mu kaleya, waambile byo bamuzakamishanga. Pa kimye kimo, wa mwingilo umo wamwipwizhe amba: “Wakumona nkasobe byo bakumuloza nyi? Wakufunjilako ka ku kino?” Mulongo wakumbwile amba: “Amiwa ne kamonyi wa kwa Yehoba kabiji nkatwajijila kwikala byonkabye.” Pakuba awa wa mwingilo waambile’mba: “Nanchi yobe usakulondelapo kulozewa.” Nangwa byonkabyo, mulongo wetu watwajijile kwikala wakosa kabiji uno mulwanyi walekele kumuzakamisha. Ki ka kyamulengejile mulongo kwikala wakosa byo bamuzakamishe bino? Mulongo wakumbwile amba: “Naketekejile mu jizhina ja Yehoba.”—Mana 18:10.
Umvwe twaikala na lwitabilo lwakosa mwi Yehoba, tusenda jikebo jikatampe jituzhikijila ku bintu byonse byo engijisha Satana pa kuba’mba etonaune ku mupashi. (Efi. 6:16) Onkao mambo, twafwainwa kwipuzha Yehoba mu lulombelo kuba’mba etukwashe tukoseshe lwitabilo lwetu. (Luka 17:5) Kabiji twafwainwa ne kwingijisha lunengezho lukosesha lwitabilo lwetu lo betupa ku jibumba ja kalume wakishinka. Umvwe betuzakamisha, twikala bakosa inge twavuluka mulaye Yehoba ye alayile ngauzhi Ezikyo wafwainwe kwamba byambo ku bantu bakosele michima. Yehoba wamwambijile amba: “Nakosesha meso obe byonka biji abo, ne kilungi kyobe byonka biji byabo. Nakosesha kilungi kyobe nobe jibwe ja nguzha jakosa kukila jibwe ja mujilo.” (Ezi. 3:8, 9) Umvwe kyakebewa, Yehoba wakonsha kwitukwasha kwikala nobe jibwe ja nguzha byonka byajinga Ezikyo.
Kukana Meseko
Balwanyi bayuka kuba’mba umvwe mikenge yabo yonse yakankalwa kwingila, bakonsha kulengela muntu kubula bukishinka kupichila mu kumweseka kumupa bintu byawama. Labashake naye waingijishe jino jishinda. Waambijile boba bajinga mu Yelusalema amba: “Bino byo byaamba mfumu wa Asilya amba: Mupwane ne amiwa, mulupuke ne kwiya kuno ko nji . . . poso byonkeya na kwimutwala ku ntanda yapashañana na ino yenu, yo ntanda muji kajo ne binyu, ne bashinkwa ne majimi a miñanzañanza, ne bichi bya maolivi ne buki, namba mukekale na bumi ne kufwa ne.” (2 Mfu. 18:31, 32) Mulaye wa kuja bashinkwa ne kutoma binyu byawama wawamine bingi ku boba bo bashinkijile mu muzhi.
Jino jishinda bejingijishe kukeba kupwishishamo luketekelo lwa mishonale umo ye bakashile mu kaleya. Bamwambijile kuba’mba bakamutwala “mu nzubo yawama bulongo” ya mu “mpunzha ya kitambo” pa bañondo batanu na umo pa kuba amba akekale na kimye kya kufuukulapo bulongo. Nangwa byonkabyo, mulongo watwajijile kwikala walaba ku mupashi kabiji kechi walajile mafunde anji a bwina Kilishitu ne. Ki ka kyamukwashishe? Waishile kwamba amba: “Nalangulukanga pa Bufumu kuba’mba bo bonkatu bo nafwainwa kuketekela. . . . Byo nakosele na mambo a kuyuka Bufumu bwa Lesa, ne kwibuketekela, kwakubula kuzhinauka nangwa pachechetu ne, bakankelwe konauna lwitabilo lwami.”
Nanchi ne atweba twaketekela mu Bufumu bwa Lesa nyi? Mushakulu Abalahama, mutumwa Paulo, ne Yesu bonse bachinchikile meseko na mambo a kuketekela mu Bufumu kuba’mba bwa kine. (Fili. 3:13, 14; Hebe. 11:8-10; 12:2) Umvwe twatwajijila kusambila kukebesha Bufumu mu bwikalo bwetu ne kuvulukanga mapesho a myaka o bukaleta, ne atweba twakonsha kuchinchika meseko a kwitujimbaikilamo pa kuba’mba etwamuke pa kakimye kacheche.—2 Ko. 4:16-18.
Yehoba Kechi Uketusha Ne
Nangwa kya kuba Labashake waesekele mashinda avula a kuzakamishishamo Bayudea, Hezekiya ne bantu banji baikele na luketekelo lwakosa mwi Yehoba. (2 Mfu. 19:15, 19; Isa. 37:5-7) Yehoba naye wakumbwile milombelo yabo ne kwibakwasha kupichila mu kutuma malaika waipayile bashilikale 185,000 mu kampu wa bena Asilya. Juba jalondejilepo, Senakelibu wabwelele na bumvu ku muzhi wanji wa Ninevwa, na bashilikale banji bachechetu bashajilepo.—2 Mfu. 19:35, 36.
Kya kine, Yehoba kechi washile boba bamuketekejile ne. Byakumwenako bya ano moba bya balongo ne banyenga yetu bachinchika mu meseko bimwesha amba ne lelo jino Yehoba ye wibakwasha. Onkao mambo, Shetu wa mwiulu kyo kyo etulayila amba: “Amiwa, Yehoba Lesa wobe, nkakukwata pa kuboko kwa kilujo; ye amiwa nakwambila namba: Kuba moyo ne; amiwa nkakukwasha.”—Isa. 41:13.
-