Kitango 19

Wafunjishe Mwanamukazhi Mwina Samaliya

BYO bafuminenga ku Yudea kuya ku Ngalilea, Yesu ne baana banji ba bwanga bapichile mu muzhi wa Samaliya. Pa kushikimana juba, baikele kwipi na muzhi wa Saikala ku mushima amba bakokolokepo mambo bakokele. Uno mushima bamupoyele kala kwi Yakoba kabiji ko akiji ne lelo jino kwipi na muzhi utelwa mu moba etu a lelo amba Nablus.

Yesu byo akijinga ku mushima na kukokoloka, baana banji ba bwanga bayile na kupota kajo. Mwanamukazhi mwina Samaliya byo aishile na kutapula mema, Yesu wamulombele amba: “Mpepo mema.”

Bayudea ne bena Samaliya kechi baumvwañananga ne, mambo bonse bajinga na misalululo. Onkao mambo, uno mwanamukazhi wakuminye bingi ne kumushikisha’mba: “Anweba byo muji Muyudea mubena kundomba byepi mema amiwa mwanamukazhi mwina Samaliya?”

Yesu wamukumbwile’mba: ‘Umvwe wayuka wakwambila amba, ‘Mpepo mema,’ inge wamulomba ne aye inge wakupa mema a bumi.’

Mwanamukazhi wamwambijile’mba: “Mwane, kechi muji ne na kyakutapwilako mema ne, kabiji mushima naye wazhika. Nga ano mema a bumi musakwiafumya pi? Nanchi anweba mwakila mushakulu wetu Yakoba witushijile uno mushima, kabiji mo atomanga aye ne baana banji ne banyama banji bakulela nyi?”

Yesu wamwambijile’mba: “Yense utoma ano mema ukafwa kilaka jibiji. Pakuba yense utoma mema o nkamupa kechi ukafwa kilaka jibiji ne, bino aa mema o nkamupa akekala ke nsulo ya mema munda mwanji saka atupauka ne kumupa bumi bwa myaka.”

Uno mwanamukazhi wamwambijile’mba: “Mwane, bampepo ao mema kuba amba mbulenga kufwa kilaka ne kuleka kwiyanga kuno na kutapula mema.”

Yesu wamwambijile’mba: “Yanga ukete mwatawobe wiye nanji kuno.”

Mwanamukazhi waambile’mba: “Amiwa mulume mfwaye.”

Yesu wamwambijile’mba: “Waamba bingi bulongo amba, ‘Amiwa mulume mfwaye.’ Mambo wajinga na banabalume batanu, ne mwanamulume ye uji nanji kechi mwatawobe ne.”

Uno mwanamukazhi wakuminye bingi ne kwamba’mba: “Mwane namona mwi ngauzhi.” Byo amwesheshe’mba watemenwe bintu bya ku mupashi, waambile’mba bena Samaliya “bapopwelanga mu uno mutumba [wa Gelizimu wajinga pepi]; pakuba anweba bantu [Bayudea] mwamba amba mu Yelusalema yo mpunzha bantu ko bafwainwa kupopwelanga.”

Yesu walumbulwile amba mpunzha ya kupopwelapo kechi kyo kintu kyanema ne. Waambile’mba: “Kimye kibena kwiya kabiji kyafika, bapopweshi bakine kyo bakapopwelanga Batata na mupashi ne na bukine, mambo Batata bakeba bantu ba uno mutundu kwibapopwela. Lesa Mupashi, ne bonse bamupopwela bafwainwa kumupopwela na mupashi ne na bukine.”

Byo aumvwine kino, mwanamukazhi watemenwe bingi. Waambile’mba: “Nayuka namba Mesiasa ubena kwiya, utelwa amba Kilishitu. Aye byo akeya, uketubula bintu byonse patoka.”

Yesu wamwambijile’mba: “Yami iye, ye ubena kwamba nanji.” Akilangulukai pa kino! Uno mwanamukazhi waishile mute na kutapula mema, kampe wachiinenga kumumona ku banabakazhi ba mu muzhi bamulengulwile na mambo a bwikalo bwanji, bino Yesu wamumwesheshe lusa. Waambijile mwanamukazhi kipasu pa bintu byo abujile kusolwelapo muntu nangwa umo ne. Ñanyi bintu byafuminemo?

Bena Samaliya Bavula Baitabijile

Baana banji ba bwanga byo babwelele kufuma ku Saikala ko bayile na kupota kajo, bataine Yesu saka esamba na mwanamukazhi mwina Samaliya ku mushima wa Yakoba ko bamushile. Baana ba bwanga byo bafikile, uno mwanamukazhi wafumineko, washile mulondo wanji wa mema ne kuya mu muzhi.

Uno mwanamukazhi byo asekejile pa bintu byamubujile Yesu, wabujile banabalume ba mu muzhi amba: “Twayai mukamone muntu wambula bintu byonse byo naubile.” Kepo mwanamukazhi ashikishe kukeba kuzakula bantu michima amba: “Uno kana ye Kilishitu?” Buno bwipuzho bwalengejile banabalume kuya na kukemwena bene.

Pa kyonkakya kimye, baana ba bwanga bakanjikizhenga Yesu amba aje kajo ko baletele kufuma mu muzhi. Bino Yesu waambile’mba: “Amiwa nji na kajo ka kuja ko mwabula kuyuka.”

Baana banji ba bwanga beshikishenga mulwabo amba: “Nanchi paji wakumuletelapo kajo nyi?” Yesu wibambijile’mba: “Kajo kami ke kuba kyaswa muchima wa yewa wantumine ne kupwisha mwingilo wanji. Nanchi kechi mwamba amba kwakishala bañondo bana kimye kya kunowa saka kikyangye kufika nenyi? Amiwa nemwambila namba: Inunai meso enu ne kumona majimi byo atoka kala afwainwa kunowa. Kabiji unowa ubena kutambula mfweto ne kubungizha bipangwa bya bumi bwa myaka, kuba amba njimi ne yewa unowa basangalele pamo.”

Yesu byo esambilenga na uno mwanamukazhi mwina Samaliya, kampe wamwenejile jimo bintu byawama bikafumamo, mambo bantu bavula bamwitabijile pa bibabujile mwanamukazhi. Uno mwanamukazhi washimwine ku bantu ba mu muzhi amba: “Wambula bintu byonse byo naubile.” Onkao mambo, banabalume ba mu Saikala byo baishile kwi aye ku mushima, bamwambijile’mba ekale nabo ne kwibabujilapo bintu bikwabo. Yesu waswile kabiji waikele nabo moba abiji.

Bena Samaliya byo bamutelekelenga Yesu, bavula baitabijile. Kepo baambijile mwanamukazhi amba: “Kechi twaitabila na mambo a byambo byo witubujile ne; mambo twiumvwina atwe bene kabiji twayuka namba uno muntu kine mupulushi wa ba pano pa ntanda.” Kine uno mwanamukazhi mwina Samaliya waubile kintu kyawama kyo twafwainwa kulondela pa kushimuna pe Kilishitu kupichila mu kuzakulanga michima banteleki kuba’mba bakakebe kumvwinapo ne bikwabo!

Vulukai’mba kwakijinga bañondo bana kunowa saka kukyangye kutatula, ko kuba’mba kunowa mbaale. Mu Pelisitina banowanga mu kimye kya mwela wa mebele. Onkao mambo, kyamweka mwajinga mu ba November nangwa December. Kino kibena kulumbulula’mba panyuma ya Kijiilo kya Lupitailo mu 30 C.E., Yesu ne baana banji ba bwanga baikele mu Yudea kukila pa bañondo batanu na basatu na kufunjisha ne kubatizha bantu. Byo bafumineko bayile ku muzhi wabo wa Ngalilea. Ñanyi kintu kyo bakobile kokwa? Yoano 4:3-43.

▪ Mambo ka mwanamukazhi mwina Samaliya o akuminye kimye Yesu kyo esambilenga nanji?

▪ Ñanyi bintu Yesu byo afunjishe mwanamukazhi pa mambo a mema a bumi ne kwa kupopwela?

▪ Nanchi Yesu wisolwele byepi ku uno mwanamukazhi, kabiji mambo ka kuno kwisolola o kwanemejile?

▪ Mwanamukazhi mwina Samaliya washimwine ka, kabiji ñanyi bintu byafuminemo?

▪ Kajo ka kwa Yesu kaesakene byepi na kunowa?

▪ Twakonsha kuyuka byepi kimye kyapichilepo kya mwingilo wa Yesu mu nyaunda ya Yudea panyuma ya Kijiilo kya Lupitailo mu 30 C.E.?

Kitango 20

Kya Kukumya kya Bubiji kyo Aubile mu Kena

YESU byo abwelele kwabo panyuma ya kwingila mwingilo wa kusapwila mu Yudea, kechi wakokolokelepo ne. Bino watatwile kwingila mwingilo mukatampe mu Ngalilea mu kyalo mo akomejile. Nangwa byonkabyo, baana banji ba bwanga mu kifulo kya kwikala nanji pamo, abo babwelele ku mazubo ku bisemi byabo ne ku mingilo yo baingilanga kala.

Ñanyi byambo Yesu byo atatwile kusapwila? Wasapwijilenga amba: “Bufumu bwa Lesa bwafwenya pepi. Lapilai, ne kwitabila mambo awama.” Ñanyi kintu bantu kyo baubilepo? Bena Ngalilea bamutambwijile Yesu. Bantu bonse bamunemekele. Nangwa byonkabyo, kechi bamunemekele na mambo a byambo byanji ne, bino na mambo a kuba bavula bashinkilweko ku kyokya Kijiilo kya Lupitailo mu Yelusalema ne kumona biyukilo byavula byo aubile.

Yesu watatwile mwingilo wanji mukatampe mu Ngalilea wa mu Kena. Vulukai kuba’mba byo afuminenga ku Yudea waalwile mema ke binyu pa kijiilo kya masongola konkakwa. Kabiji pa kimye kya bubiji, mwana wa kwa kalume umo wa Mfumu Heloda Antipasa wakolelwe bingi. Byo aumvwine’mba Yesu wafuma kala ku Yudea waiya ku Kena, uno kalume wafumine ku nzubo kwanji mu Kapenama ne kukatana Yesu. Na mambo a kuba uno kalume wajinga bingi na bulanda, wamusashijile’mba: ‘Mwane twayai bukiji, mwanami saka akyangye kufwa.’

Yesu wamwambijile’mba: ‘Yanga ku nzubo. Mwanobe wabukwa!’ Kalume wa kwa Heloda waitabijile kabiji waendele lwendo lwalepa lwa kubwelamo ku nzubo. Bino byo akijinga mu jishinda bamingilo banji bamusambakene, balondejile kuba’mba bamubule’mba mwananji wakosa! Wibashikishe’mba: ‘Ñanyi kimye kyo aji kukosa?’

Bamukumbwile’mba: ‘Kesha na kimye kya 1 koloko wa mute.’

Kalume wayukile kuba’mba kyonkakya kimye Yesu kyo amwambijile’mba, ‘Mwanobe wabukwa!’ Panyuma ya kino, aye ne bonse ba mu nzubo yanji baikele ke baana ba bwanga ba kwa Kilishitu.

Onkao mambo, muzhi wa Kena waubijilwe bibusa, Yesu byo afuminenga ku Yudea waubile jibiji bya kukumya. Abino bya kukumya byanemene bingi mambo byajinga kiyukilo kya kubwela kwanji ku Ngalilea, pano bino kechi byo byonkatu byo aubile kufika pa kyokya kimye ne.

Kepo Yesu ayile kwabo ku Nazala. Ñanyi kintu kyo a kobile kokwa? Yoano 4:43-54; Mako 1:14, 15; Luka 4:14, 15.

▪ Yesu byo abwelelenga ku Ngalilea, ñanyi kintu baana banji ba bwanga kyo baubile, kabiji bantu bamutambwijile byepi?

▪ Ñanyi kya kukumya Yesu kyo aubile, kabiji kino kyalengejile bantu bo akwashishe kuba byepi?

▪ Yesu waubijile byepi bibusa muzhi wa Kena?