Kitango 55

Baana ba Bwanga Bavula Balekele Kulondela Yesu

YESU wafunjishenga mu nshinagoga yajinga mu Kapenama pa mambo a kajo ka kine kafumine mwiulu. Mu jashi janji mwavwangile ne mwisambo ye esambilenga na bantu kimye kyo bamutaine byo bafumine ku musela wa Kalunga ka Ngalilea ko bajiijile bashinkwa ne masabi mu jishinda ja kukumya.

Yesu watwajijile kwamba’mba: “Kajo ko nkapana, ye mubiji wami ye nkapaina ba pano pa ntanda kuba amba bakekale na bumi.” Saka kwakishala myaka ibiji mu kimye kya mwela wa mebele mu 30 C.E. abino sabikyangye kubiwa, Yesu wabujile Nikodema amba Lesa byo ebatemwishe ba pano pa ntanda wapaine Mwananji kwikala Mupulushi. Onkao mambo, Yesu pa kyokya kimye wamwesheshenga amba yense uji pano pa ntanda uja mu kifwanyikizho mubiji wanji kupichila mu kwitabila mu kitapisho kyo apaine, ukekala na bumi bwa myaka ne myaka.

Nangwa byonkabyo, bantu betuntwile pa byaambile Yesu. Bashikishe’mba: “Uno muntu wakonsha kwitupa byepi mubiji wanji amba tuje?” Yesu wakebelenga bantu bo aambilengako kukwatakanya amba kuja mubiji wanji kwafwainwe kubiwa mu kifwanyikizho. Onkao mambo, pa kukosesha kino kishinka waambile ne kintu kikwabo kyakonsheshe kulengela bantu kubula kuswa umvwe bekyumvwijile monka mo ekyambijile.

Yesu waambile’mba: “Umvwe mwabula kuja mubiji wa Mwana muntu ne kubula kutoma mashi anji, kechi mukekala na bumi ne. Mambo yense uja mubiji wami ne kutoma mashi ami ukekala na bumi bwa myaka, kabiji nkamusangula mu juba jikapelako; mambo mubiji wami ko kajo ka kine, ne mashi ami byo bya kutoma bya kine. Yense uja mubiji wami ne kutoma mashi ami uji ne amiwa, ne amiwa nji ne aye.”

Lufunjisho lwa kwa Yesu lwakonsheshe kufichisha bantu ku muchima umvwe kya kuba watundaikilenga kuja bantu. Pano bino, Yesu kechi waambilenga pa kuja mubiji yenkawe nangwa kutoma mashi onkae ne. Aye wakoseshengatu kishinka kya kuba’mba bonse bakatambula bumi bwa myaka bafwainwa kwitabila mu kitapisho kyo apaine kya mubiji wanji walumbuluka ne mashi aichikile apana bumi. Nangwatu baana banji ba bwanga bavula kechi bakebele kumvwisha mwatajile luno lufunjisho lwanji ne. Onkao mambo bakaine amba: “Bino byambo byakatazha bingi; ñanyi usakwibyumvwa?”

Yesu byo ayukile’mba baana banji ba bwanga bavula babena kunyinyita, wibashikishe’mba: “Nanchi bino byambo bimutuntwisha nyi? Pano kikekala byepi umvwe mukamone Mwana muntu saka aya ko afumine? . . . Byambo byo nemwambila byo bya mupashi kabiji byo bipana bumi. Pakuba kuji bamo mwi anweba babula kwitabila.”

Yesu watwajijile kwamba’mba: “O ene mambo o nemwambila bino namba, Kafwako wakonsha kwiya kwi amiwa ne, poso bamupakyo kwi Batata.” Panyuma ya kwamba bino, baana banji ba bwanga bavula bamushile kabiji balekele kumulondela. Kepo Yesu aalulukijile ku batumwa 12 ne kwibashikisha’mba: “Nanchi ne anweba kechi mukeba kuya nenyi?”

Petelo wakumbwile’mba: “Nkambo, tukaya kwi ñanyi? Anweba muji na byambo bipana bumi bwa myaka; kabiji twaitabila ne kuyuka amba anweba Mwi Wazhila wa Lesa.” Kine bino byambo byamwesheshe bukishinka nangwa kya kuba Petelo ne batumwa bakwabo kechi baumvwishishe mwatajile lufunjisho lwa kwa Yesu pa uno mutwe ne.

Nangwa kya kuba byakumbwile Petelo byamutokeshe ku muchima, Yesu waambile’mba: “Nanchi amiwa kechi nemusalulwile anweba batumwa jikumi na babiji nenyi? Bino umo mwi anweba ye waluntepentepe.” Waambilenga pe Yudasa Isakaliota. Kampe pa kyokya kimye Yesu wamwene’mba Yudasa ‘watatula,’ kwikala na byubilo byatama.

Yesu wibakanyijile bantu bakebelenga kumukwata amba ekale mfumu, kabiji kyamweka baambilenga’mba, ‘Uno muntu wakonsha kwikala byepi Mesiasa byo abena kukana kwikala pa kifulo kya kwa Mesiasa?’ Kino nakyo kechi kyajinga kyenyi ku bantu ne. Yoano 6:51-71; 3:16.

▪ Bañanyi Yesu bo apele mubiji wanji, kabiji bano ‘baja byepi mubiji wanji’?

▪ Ñanyi byambo bikwabo byakatezhe bantu kumvwa, bino ñanyi kishinka kyo akoseshenga?

▪ Bavula byo balekele kulondela Yesu, Petelo wakumbwile’mba ka?

Kitango 56

Ñanyi Kintu Kizhilulula Muntu?

YESU bamushikilwe bingi. Baana banji ba bwanga kechi bamushiletu ne, bino ne Bayudea mu Yudea bakebelenga kumwipaya byonkatu byo bakebelenga kumwipaya mu Yelusalema pa Kijiilo kya Lupitailo mu 31 C.E.

Pajinga pa Kijiilo kya Lupitailo mu 32 C.E. Monka mwayijile mukambizho wa Lesa, Yesu wayile na kutanwa ku Kijiilo kya Lupitailo mu Yelusalema. Bino wayile mu bufyamfya mambo bumi bwanji bwajinga mu kizumba. Panyuma ya bino, wabwelele ku Ngalilea.

Kampe Yesu wajinga mu Kapenama kimye Bafaliseo ne banembeshi kyo baishile kwi aye kufuma ku Yelusalema. Bakebelenga jishinda mwakumupela mambo, mambo a kuzhilulula mizhilo ya bupopweshi. Bamushikishe’mba: “Mambo ka baana bobe ba bwanga o bazhilulwila mizhilo yo bapele bashakulu? Mambo abo kechi bowa ku maboko pa kuja kajo ne.” Kino kechi kyo kyakambizhe Lesa ne, bino Bafaliseo bamonanga umvwe muntu wabula kulondela kino kisho kya kowa ku maboko kufika ne mu nkokola amba mambo akatampe.

Mu kifulo kya kwibakumbula pa mambo o bamupelengamo, Yesu waambile pa kutama kwabo kwa kuzhilulula Mizhilo ya Lesa kyanshijitu. Wibashikishe amba: “Mambo ka ne anweba o mulengulwila mukambizho wa Lesa na mambo a mizhilo yenu? Lesa waambile amba, ‘Nemeka bashobe ne bainobe,’ kabiji ‘yense wambila bashanji nangwa bainanji byatama wafwainwa kufwa.’ Bino anweba mwamba amba, ‘Yense wambila bashanji nangwa bainanji amba: “Kintu kyo mwaketekela kutambula kwi amiwa, ke bupe bwa kupana kwi Lesa,” kechi wafwainwa kukwasha bashanji ne.’”

Bafaliseo bafunjishenga amba mali, bipe nangwatu kintu kyonse muntu kyo apana kwikala bupe kwi Lesa ke kya ku nzubo ya Lesa, kabiji kechi kyafwainwe kwikingijisha ku bintu bikwabo ne. Nangwa byonkabyo, muntu wapana kya bupe mwine ye wikilamanga. Onkao mambo, mwana pa kwamba’mba mali anji nangwa kipe ke “kobana,” ko kuba’mba kya bupe kyapanwa kwi Lesa nangwa ku nzubo ya Lesa, kyalengelanga kubula kukwasha bansemi banji bakoma bakajilwe.

Yesu byo azhingijile Bafaliseo na mambo a kutwala mungi Mizhilo ya Lesa, wibambijile’mba: “Onkao mambo, anweba mwapeezha mambo a Lesa na mambo a mizhilo yenu. Anweba bakamfutumfutu, Isaya waawile kine pe anweba byo aambile amba: ‘Bano bantu bannemeka amiwa na byatunwa byabo, pakuba michima yabo iji kwalepa ne amiwa. Bampopwela kyatu, mambo mafunjisho abo afumatu ku bantu.’”

Kyamweka jibumba jabwelele panyuma kuba’mba Bafaliseo bashikishe Yesu. Bafaliseo byo bakankelwe kukumbula Yesu pa byo ebambijile, waichile jibumba kwiya kwipi. Wibambijile’mba: “Umvwai ne kukwatakanya kino: Kintu kitwela pa kanwa kechi kizhilulula muntu ne; poso akya kifuma pa kanwa kyo kizhilulula muntu.”

Palutwe kacheche byo atwelele mu nzubo, baana banji ba bwanga bamushikishe amba: “Nanchi kechi mwayuka amba Bafaliseo bazhingila pa byo mwaamba nenyi?”

Yesu wibakumbwile amba: “Kichi kyonse kyabujile kujimba Batata ba mwiulu bakekizhulapo. Balekai bekalenga. Mambo abo bo bampofu. Umvwe mpofu watangijila mpofu mukwabo bonse baponena mu kimbo.”

Kyamweka Yesu wakuminye bingi Petelo byo ashikishe mu kwimenako baana ba bwanga bakwabo pa mambo a kukeba kuyuka kizhilulula muntu. Yesu waambile amba: “Nanchi ne anweba kechi mwaumvwa mo kyatala nenyi? Nanchi kechi mwayuka amba bintu byonse byo baja biya munda apa bino byakatayiwa mu kyolonyi nenyi? Pakuba bintu bilupuka mu kanwa, bifuma mu muchima kabiji byo bizhilulula muntu. Mambo mu muchima mo mufuma milanguluko yatama, kwipayañana, bukende, bulalelale, bwivi, bubela ne mwenga. Abino byo bintu bizhilulula muntu, pakuba kuja kwa kubula kowa ku maboko kechi kuzhilulula muntu ne.”

Yesu kechi wakainyenga bantu kwikala ba butooto ne. Kechi waambilenga’mba muntu kechi wafwainwa kowa ku maboko pa kunengezha kajo nangwa pa kuja ne. Bino Yesu walengulwilenga bukamfutumfutu bwa bantangi ba bupopweshi batwajilenga mungi mizhilo yaoloka ya Lesa kupichila mu kwingijisha mizhilo ya bantu yabula ya mu binembelo. Byubilo byatama byo bizhilulula muntu kabiji Yesu waambile’mba bino bintu bifuma mu muchima. Yoano 7:1; Mpitulukilo ya mu mizhilo 16:16; Mateo 15:1-20; Mako 7:1-23; Kulupuka 20:12; 21:17; Isaya 29:13.

▪ Yesu bamushikilwe byepi?

▪ Ñanyi mambo Bafaliseo o bamupelemo, bino Yesu wamwesheshe byepi amba Bafaliseo bazhilulwilenga Mizhilo ya Lesa kyanshijitu?

▪ Yesu waambile’mba ñanyi bintu bizhilulula muntu?