Kitango 81

Bakebele Jibiji Kwipaya Yesu

BYO kyajinga kimye kya mashika, Yesu wapitañenenga mu bukonde bwa Solomone, bwajinga ku nzubo ya Lesa. Bayudea bamubungile ne kumushikisha amba: “Mambo ka o wabujila kwitubula patoka? Umvwe yobe Kilishitu, tubule patoka.”

Yesu wibakumbwile’mba: “Nemubujile anweba, bino kechi mwaitabila ne.” Yesu kechi wibabujile mu kushinkamika amba ye Kilishitu byonka byo abujile mwanamukazhi mwina Samaliya ku mushima ne. Pano bino, wisolwele byo ebalumbulwijilenga amba wafumine mwiulu kabiji wajingako Abalahama saka akyangye kusemwa.

Nangwa byonkabyo, Yesu wakebele bantu bene kuyuka’mba ye Kilishitu kupichila mu kwesakanya mingilo yanji ku byaambijile jimo Baibolo amba Kilishitu byo byo akoba. O ene mambo o akambizhe baana banji ba bwanga amba kechi babulepo muntu nangwa umo amba ye Kilishitu ne. Kabiji kyo kine kintu kyo ebambijile aba Bayudea bakosele michima amba: “Mingilo yo mbena kwingila mu jizhina ja Batata, yo inshimuna. Bino anweba kechi mwaitabila ne.”

Mambo ka o babujile kwitabila? Nanchi babujile kwitabila na mambo a kuba kechi pajingapo kishiino kyamwesheshe amba Yesu ye Kilishitu nenyi? Ine. Bino Yesu waambile kine kintu kyalengejile byo ebabujile’mba: “Mambo kechi mwi mikooko yami ne. Mikooko yami yumvwa jiwi jami, ne ayo neiyuka kabiji indondela. Kabiji nkeipa bumi bwa myaka, ne ayo kechi bakeyonauna ne, kabiji kafwako ukeinsompola mu kuboko kwami ne. Mikooko Batata yo bampa yanema bingi kukila bintu bikwabo kabiji kafwako ukeisompola mu kuboko kwa Batata ne.”

Kepo Yesu alumbulwile bulunda bwa pa muchima bo aji nabo na Shanji amba: “Amiwa ne Batata twi umo.” Byo kyajinga kuba’mba Yesu wajinga pano pa ntanda, Shanji wajinga mwiulu, kechi walumbulwilenga amba aye ne Shanji muntutu umo ne. Walumbulwilenga amba baji na nkebelo intutu imo kabiji bakwatankana.

Bayudea byo bazhingijile pa byambo byaambile Yesu, batolele mabwe amba bamwipaye byonka byo baubile pa Kijiilo kya Tente wa Lusambakeno nangwa amba kya Mimba. Kwa kubula moyo, Yesu waambijile aba bakebelenga kumwipaya amba: “Naubile mingilo yavula yawama kufuma kwi Batata. Nanchi pa yo ya mingilo wepi ye mubena kukeba kungashilapo mabwe?”

Abo bamukumbwile’mba: “Tubena kukwashila mabwe kechi na mambo a mingilo yawama ne, bino na mambo a kwamba mwenga, mambo obewa nangwa kya kuba wi muntu, witela amba wi lesa.” Byo kyajinga kuba’mba kechi witelelepo aye mwine amba lesa ne, mambo ka Bayudea o baambijile bino?

Mambo Yesu waambilenga pa bulume bo baitabijile amba bwafwainwatu Lesa kwapwa. Kyakumwenako, wafuminetu na kwamba’mba “mikooko” “nkeipa bumi bwa myaka,” kintu kyakonsha kubula kuba muntu. Nangwa byonkabyo, Bayudea kechi bakwatakanye amba Yesu wayukile’mba watambwile lūsa kufuma kwi Shanji ne.

Yesu wamwesheshe amba kechi waesakana pamo ne Lesa ne, byo ashikishe amba: “Nanchi mu Mizhilo yenu [mu Salamo 82:6], Lesa kechi waambile amba, ‘Anweba mwi balesa’ nenyi? Lesa waambile amba, ‘Anweba mwi balesa’ ku boba bo bazhachisha ku mambo anji kabiji bantu kechi bakonsha kufumyamo byaamba Binembelo ne. Bino amiwa, yami muntu Lesa ye azhijika ne kutuma pano pa ntanda, onkao mambo, mwakonsha kwamba byepi amba, ‘Ubena kwamba mwenga,’ byo naamba namba amiwa ne Mwana Lesa?”

Byo kiji kuba’mba Binembelo byakonsha ne kutelatu mitonyi yabula koloka amba “balesa,” nanchi aba Bayudea bafwainwe kupamo mambo Yesu byo aambile’mba, “amiwa ne Mwana Lesa” nyi? Yesu wanungilepo amba: “Umvwe kechi mbena kwingila mingilo ya Batata ne, kungitabila ne. Pakuba umvwe mbena kwiingila, nangwa kya kuba kechi mwangitabila ne, itabilaiko mingilo pa kuba amba muyuke ne kuyukisha amba Batata baji ne amiwa ne amiwa nji ne Batata.”

Yesu byo aambile bino, Bayudea bakebele kumukwata. Bino aye wanyemene byonka byo aubile pa Kijiilo kya Tente wa Lusambakeno. Wafuminemo mu Yelusalema ne kuya ku bushiya bwa Mukola wa Yodano kwabatizhenga Yoano myaka ina yapichilepo. Ino mpunzha kyamweka kechi yaikejile kwalepa na kabeta ka ku bulenge ku kitulu kya Kalunga ka Ngalilea ne. Baendangapo moba abiji nangwa kukilapo kufuma ku Yelusalema.

Bantu bavula baishile kwi Yesu ku ino mpunzha ne kwamba’mba: “Kine, Yoano kechi waubilepo kiyukilo kya kukumya nangwa kimo ne, bino byonse Yoano byo aambile pa uno muntu, byajinga bya kine.” Kabiji bavula konkakwa bamwitabijile. Yoano 10:22-42; 4:26; 8:23, 58; Mateo 16:20.

▪ Yesu wakebelenga amba bantu bamuyuke byepi amba ye Kilishitu?

▪ Mu ñanyi jishinda Yesu ne Shanji mo baikela umo?

▪ Mambo ka Bayudea o baambijile’mba Yesu ubena kwitela mwine amba lesa?

▪ Byambo Yesu byo aambilepo biji mu Salamo bimwesha byepi amba aye kechi waesakana pamo ne Lesa ne?

Kitango 82

Yesu Wabwelele Jibiji ku Yelusalema

YESU wabwelelenga saka afunjisha mu mizhi ikatampe ne icheche. Kyamweka wajinga mu nyaunda ya Pelia, ku bushiya bwa Mukola wa Yodano kufuma mu Yudea. Bino aye wayilenga ku Yelusalema.

Kampe mfunjishisho ya Bayudea ya kuba’mba bantutu bacheche bo bakapuluka, yo yalengejile muntu umo kushikisha’mba: “Nkambo, nanchi kya kine kuba amba bantutu bacheche bo bakapuluka nyi?” Mwakumbwijile Yesu mwalengejile bantu kulanguluka pa kintu kyakebewenga pa kuba’mba muntu akapuluke. Wakumbwile’mba: “Ibikishaiko pa kutwela [ko kuba’mba kwichichimika] pa kibelo kyakepa.”

Kwibikako kwa uno mutundu kwanema bingi. Mambo Yesu wanungilepo amba, “bavula bakakeba kutwela, bino bakakankalwa.” Mambo ka o bakakankelwa? Walumbulwile’mba ‘mwina nzubo byo akemana ne kushinkako ku kibelo ne bantu bakemana pangye na kukonkosha, saka bamba’mba, “Nkambo tushinkwilaiko,” aye ukebambila’mba: “Kechi nemuyuka ko mwafuma ne. Fumai papo, anweba muba byatama!”’

Kyamweka aba bantu bo bashinkijile pangye baishile pa kimye kyo bakebelenga abo bene. Bino bataine kibelo bekishinka ne kwikikiya. Bafwainwe kwiya bukiji pa kuba’mba batwele nangwa kya kuba kechi kyayijilemo na kimye kyo bakebelenga kwishilamo ne. Byo byo kikekala ne ku boba babula kutangizhako kupopwela Yehoba kwikala kintu kyanema mu bwikalo bwabo.

Bayudea Yesu bo bamutumineko na kusapwila, bakaine kuswa lunengezho lwawama lwa Lesa lwa kwibapulwishishamo. Onkao mambo, Yesu waambile’mba bakajila ne kushenka ku meno byo bakebataya pangye. Pakuba bantu “bakafuma ku musela, ku muzhika, ku kabeta ka bulenge ne ku kabeta ka ku buyeke,” ko kuba’mba mu bisaka byonse, “ne kwikala ku tebulu mu Bufumu bwa Lesa.”

Yesu watwajijile kwamba’mba: “Kuji boba bapelako [bantu babujile Bayudea bo balengulwile ne Bayudea bo bamanyikanga] bakekala batanshi kabiji aba batanshi [Bayudea bajinga na bintu bya ku mubiji bo banemekele mu bupopweshi] bakekala bapelako.” Kwikala bapelako kibena kulumbulula’mba, na mambo a mulele wabo ne kubula lusanchilo kechi bakatwelamo mu Bufumu bwa Lesa ne.

Kepo Bafaliseo baishile kwi Yesu ne kumwambila’mba: “Fumako kuno uyenga, mambo Heloda [Antipasa] ubena kukeba kukwipaya.” Kampe Heloda ye walengejile bantu kutatula kwamba bino kuba’mba Yesu anyememo mu yoya nyaunda. Kyamweka Heloda waakaminwe amba usakwivwangamo mu lufu lwa ngauzhi mukwabo wa Lesa byonka byo kyajinga pa kwipaya Yoano Mubatizhi. Bino Yesu wabujile Bafaliseo amba: “Yainga mukamubule awa lubwala amba, ‘Amiwa mbena kupanga bandemona ne kubuka bantu lelo ne kesha, ne pa juba ja busatu po po nkapwisha.’”

Yesu byo apwishishe kwingila mwingilo wanji ku yoya nyaunda, watwajijile lwendo lwanji lwa kuya ku Yelusalema, mambo waambile’mba, “ngauzhi kechi bafwainwa kumwipayila pangye ya Yelusalema ne.” Mambo ka Yesu o bafwainwe kumwipayila mu Yelusalema? Mambo Yelusalema ye wajinga muzhi mukatampe, mwajinga Kije Kikatampe kyajinga na bantu 71 kabiji mo mo batapishishanga banyama. Onkao mambo, kechi kyafwainwe “Mwana Mukooko wa Lesa” kumwipayila ku mpunzha ikwabo ne, posotu mu Yelusalema.

Yesu waumvwine bulanda ne kwamba’mba: “Anweba ba mu Yelusalema, mwipaya bangauzhi ne kwasa mabwe bo bemutumina! Nakebeshe bingi kukonkanya pamo baana benu, byonka kyaje byo afukamina twana twanji mu byapi, bino anweba bantu kechi mwakebele kino ne! Talai, Lesa ukakana nzubo yenu.” Na mambo a kukana Mwana Lesa, akya kisaka kyafingilwe.

Yesu byo anangijilenga ku Yelusalema, bamwichile ku nzubo ya ntangi wa Bafaliseo. Pajinga pa juba ja Sabado, kabiji bantu bamutajilenga bingi mambo pajinga muntu wajinga na kikola kya butumbwevumo, kuvula kwa mema mu mubiji kampe ku maboko ne ku maulu anji. Yesu washikishe Bafaliseo ne bashayuka ba Mizhilo batainwepo amba: “Nanchi kijitu bulongo kubuka nangwa kubula kubuka muntu pa juba ja Sabado nyi?”

Abo bazhindaminetu nzoo. Onkao mambo, Yesu wabukile yewa muntu ne kumwambila’mba yanga. Kepo ebashikishe’mba: “Ñanyi mwi anweba umvwe mwananji wamulume nangwa ñombe mulume waponena mu mushima ubula kumutuntulamo bukiji pa juba ja Sabado?” Kabiji kafwako nangwa umo wamukumbwile ne. Luka 13:22–14:6; Yoano 1:29.

▪ Ñanyi kintu Yesu kyo aambile’mba kyo kikebewa pa kuba’mba muntu akapuluke, kabiji mambo ka bavula o bebashinkijile pangye?

▪ Bañanyi “bapelako” baikele batanshi, kabiji bañanyi “batanshi” baikele bapelako?

▪ Mambo ka bantu o baambijile’mba Heloda wakebelenga kwipaya Yesu?

▪ Mambo ka ngauzhi o bafwainwe kubula kumwipayila pangye ya Yelusalema?