Kitango 85

Kukeba Balubilamo

YESU wakebeshe bingi kutana bantu bafwainwe kwingijila Lesa na kwipelula. Onkao mambo, wakebele kebelenga ne kwisamba na yense pa mambo a Bufumu kuvwangakotu ne boba bakizhizhemo kuba byatama. Bantu ba uno mutundu baishile kwi aye na kuteleka.

Bafaliseo ne banembeshi byo bamwene kino, bapelemo mambo Yesu na mambo a kupwanañena pamo na bantu bo balengulwile. Banyinyichilenga amba: “Uno muntu utambwila bandengamambo ne kuja nabo.” Kino kyaubile Yesu kyapusene bingi na mo bamwenanga bantu. Bafaliseo ne banembeshi bamonanga bantu nobe biko bya ku maulu abo. Kabiji baingijishanga kyambo kya Kihebelu kya ‛am ha·’aʹrets, ko kuba’mba “bantutu ba mu ntanda,” kumwesha’mba balengulwile bingi bantu ba uno mutundu.

Nangwa byonkabyo, Yesu wanemekele muntu yense, kumumwesha lusa ne kifyele. Na mambo a kuba bino, bantu bavula bepelwile kuvwangakotu ne boba bayukanyikilwe’mba baubanga byatama, bakebeshe bingi kuteleka kwi aye. Pano Yesu waubilepo byepi pa byo bamulengulwilenga ku Bafaliseo pa mambo a kukwasha bantu bo bamonanga’mba kechi banemene ne?

Yesu wibakumbwile kupichila mwi kwibela kishimpi. Waambile pa mulanguluko wa Bafaliseo, mambo bemwenenga’mba baoloka kabiji bajinga mu kipaka kya Lesa. Bino ba ‘am ha·’aʹrets bo balengulwile basendukile kabiji balubijilemo. Akyumvwai Yesu byo ebepwizhe’mba:

“Ñanyi mwi anweba uji na mikooko kitota kimo, umvwe umo waeleka ubula kusha yoya makumi atanu na ana ne itanu na ina mu kiselebwa ne kuya na kukeba yewa waeleka poso wamutana? Kabiji inge wamutana, umusenda pa bipuzhi byanji ne kusangalala. Pa kufika ku nzubo, wita balunda nanji ne bakwabo mo bekela kinkalankulo ne kwibambila amba, ‘Iyai tusangalale, mambo natana mukooko wami waelekele.’”

Kepo Yesu alumbulwile mwatajile kino kishimpi amba: “Nemwambila namba, mukekala lusekelo lukatampe mwiulu pa mambo a ndengamambo umo walapila kukila bantu makumi atanu na ana ne batanu na bana baoloka babula kukeba lulapilo.”

Bafaliseo bemwenenga’mba baoloka kabiji kechi bakebewenga kulapila ne. Bamo byo balengulwile Yesu pa myaka ibiji yapichilepo na mambo a kuja na basonkeshi ne bandengamambo, wibambijile’mba: “Naishijile bandengamambo kechi bantu baoloka ne.” Bafaliseo bemonanga bene koloka, babulanga kukeba kulapila, kechi baletele lusekelo mwiulu ne. Bino aba bandengamambo balapijile baletele lusekelo mwiulu.

Pa kukosesha jibiji kishinka kya kuba’mba kubwezha bandengamambo balubijilemo kuleta lusekelo lukatampe, Yesu wibelele kishimpi kikwabo amba: “Ñanyi mwanamukazhi uji na mali jikumi a madalika, umvwe waelapo jimo ubula kwambula lampi ne kupyanga mu nzubo yanji ne kukebesha poso wijitana? Kabiji umvwe wijitana, wita balunda nanji banabakazhi ne bakwabo mo bekela kinkalankulo ne kwamba amba: ‘Iyai tusangalale, mambo natana jali jami ja madalika jo naelele.’”

Kepo Yesu alumbulwile mwatajile kino kishimpi amba: “Nemwambila namba, bamalaika ba Lesa basekela bingi pa ndengamambo umo walapila.”

Bamalaika ba Lesa batako bingi muchima pa mambo a kubwezha bandengamambo balubilamo! Kiji bino kikatakata ku boba ba ‛am ha·’aʹrets bepelwile bo balengulwile baikajile ke ba mu Bufumu bwa Lesa bwa mwiulu. Na mambo a kino, batambula bifulo bikatampe mwiulu kukila bamalaika. Bino mu kifulo kya kuba kichima nangwa kuzhingila, bamalaika na kwipelula bayuka’mba bano bantu bandengamambo bapita mu bintu byakatazha ne kwibishinda, kwibalengela kuba’mba bakekale bamfumu ne bañanga mwiulu bamwesha lusa. Luka 15:1-10; Mateo 9:13; 1 Kolinda 6:2, 3; Lumwekesho 20:6.

▪ Mambo ka Yesu o apwanañenenga pamo na bantu bayukanyikilwe’mba bandengamambo, kabiji ñanyi milengulwila ya Bafaliseo yo aambilepo?

▪ Bafaliseo bamonanga byepi bantutu?

▪ Ñanyi bishimpi Yesu byo ebelele, kabiji twakonsha kufunjilako ka?

▪ Mambo ka kusekela kwa bamalaika o kwanemena?

Kitango 86

Jishimikila ja Mwana Walubile

YESU byo apwishishe kwela bishimpi ku Bafaliseo pa mambo a kubwezha mukooko walubijilemo ne jali ja madalika jaelekele, waelele kishimpi kikwabo. Kino kishimpi ke kya shetu wajinga na baana babalume babiji bajinga na bilubo bikatampe.

Patanshi waambile pa mwana wa mwanyike, ye ye aambishepo mu kino kishimpi. Awa mwana watambwile bya buswanyi byanji, shanji kechi wamutaine ne, wamupelebyo. Kepo afumine pa nzubo ne kukekala bwikalo bwatama bingi. Bino akyumvwai Yesu byo ashimikizhe jino jishimikila ne kumona umvwe mwakonsha kuyuka bantu babena kwimenwako mu kino kishimpi.

Yesu watatwile kwamba’mba: “Muntu umo wajinga na baana babalume babiji. Wa mwanyike waambijile bashanji amba, ‘Tata, mpelai jimo nsabo yami ya bumwana.’ Ne aye [shabo] wibabenye nsabo yanji.” Uno mwana wa mwanyike waubile byepi na nsabo yo atambwile?

Yesu walumbulwile’mba: “Kechi papichile ne moba avula ne, uno mwana wa mwanyike walongele bintu byanji byonse ne kuya ku kyalo kingi kwalepesha kabiji konkakwa wakonawine nsabo yanji yonse na mambo a bwikalo buncha.” Waingijishe mali anji onse na bapite. Uno mwana watainwe mu makatazho byonkatu Yesu byo atwajijile kwamba’mba:

“Byo aonawine nsabo yanji yonse, mwabukile kipowe kya nzala mu kyokya kyalo kyonse, ne aye watatwile kuyanda. Wayile ne na kwikala na ngikazhi umo wa mu kyokya kyalo ne aye wamutumine mu bujimi bwanji na kufunga bankumba. Wakebeshanga bingi kuja ntotolo ya janga bankumba kabiji kafwako nangwa umo wamupangapo kajo ne.”

Kyatamine bingi kwi aye kutatula kufunga bankumba, mambo bano banyama mwayila Mizhilo bajinga ba muzhilo. Bino kintu kyazhingijishe bingi awa mwana ke nzala ikatampe yo ajingamo yamulengejile kukeba kuja kajo ka bankumba. Na mambo a lolwa lukatazho lukatampe lo ajingamo, Yesu waambile’mba, ‘walubulukile muchima.’

Yesu watwajijile kushimikizha’mba: “Waambile amba, ‘Batata baji na bamingilo bavula baji na kajo kavula, pakuba amiwa mbena kufwa kuno na nzala! Nsakwimana ngye kwi batata nkebambile namba: “Tata, nalenga mambo kwi Lesa wa mwiulu ne kwi anweba. Pano kechi nafwainwa kutelwa amba ne mwanenu ne. Mungalule ngikale ke wamwingilo wenu.”’ Onkao mambo, waimene kaye ne kwi bashanji.”

Akilangulukaipo pa kino: Umvwe shanji wamukaine ne kumuzhingijila kimye kyo afumine pa nzubo, awa mwana inge kechi walubulukile muchima ne kuyuka kyo afwainwe kuba ne. Kampe inge wabwelele kwabo ne kuya na kukeba nkito kungi kuba’mba akabule kumonañana na shanji. Nangwa byonkabyo, bino kechi byo byo alangulukile ne. Wakebeshe bingi kubwela kwi bashanji!

Kyamwekeshatu patoka’mba shetu wa mu kishimpi kya kwa Yesu ubena kwimenako Shetu wa mwiulu wa butemwe, wa lusa aye Yehoba Lesa. Kampe ne anweba mwayuka’mba awa mwana walubile wimenako bandengamambo bayukanyikwa. Bafaliseo Yesu bo aambilengako bamulengulwile kimye kyo ajiilenga na bano bantu. Pano nga mwana wa mukulumpe ubena kwimenako bañanyi?

Mwana Walubile Wamwekele

Mwana walubile wa mu kishimpi kya kwa Yesu byo abwelele kwi shanji, bamutambwijile byepi? Akyumvwai Yesu byo alumbulwile:

“Byo akijinga palepa byobya, shanji wamumwene ne kumubila lusa, kabiji wamunyemejile lubilo ne kumupakachilamo ne kumufyompa.” Kine Yehoba ke Shetu wa mwiulu wa lusa kabiji wawama muchima!

Kyamweka shanji waumvwine bwikalo buncha bwa mwananji. Nangwa byonkabyo, wamutambwijile kwa kubula kukeba amba amulumbulwile byo kyajinga. Yesu naye wajinga na muchima wa kutambwila bandengamambo ne basonkeshi baimenejilweko na mwana walubile.

Ibyo shanji wa milangwe wa mu kishimpi kya kwa Yesu kyamweka wayukile’mba mwananji walapila kupichila mu byo amwene byamwekelenga mwananji kimye kyo abwelele. Bino kintu kyaubile shanji kyalengejile mwananji kusolola mambo anji, byonka Yesu byo aambile’mba: “Kepo mwananji amwambijile amba, ‘Tata, nalenga mambo kwi Lesa wa mwiulu ne kwi anweba. Pano kechi nafwainwa kutelwa amba ne mwanenu ne. Mungalule ngikale ke wamwingilo wenu.’”

Pano bino, mwana saka akyangye ne kupwisha kwamba, shanji wakambizhe bakalume banji amba: “Pelawizhai! Letai mukangyo wawamisha mumuvwike, kabiji muvwikai ne kambalaminwe ku munwe wanji ne makwabilo ku maulu anji. Kabiji mulete ne mwana ñombe mulume wanuna mumwipaye kuba amba tuje ne kusangalala, mambo mwanami wafwile pano wasanguka; waelekele pano wamweka.’ Kabiji batatwile kusangalala.”

Pa kikye kimye, “mwananji wa mukulumpe wajinga mu bujimi.” Esekai kumona umvwe mwakonsha kuyuka ye abena kwimenako kupichila mu kuteleka ku jino jishimikila jonse. Yesu waambile pa yewa mwana wa mukulumpe amba: “Byo afikile kwipi na nzubo, waumvwine nyimbo ne bazhilenga. Onkao mambo, waichile kalume umo ne kumushikisha kyamwekelenga. Aye wamubujile amba, ‘Nkasobe waiya kabiji bashobe baipaya mwana ñombe mulume wanuna mambo aye wabwela saka aji mutuntulu.’ Bino aye wazhingijile bingi ne kukana kutwela mukachi. Kepo shanji alupukile pangye ne kutatula kumusashijila kutwela mukachi. Aye waambijile shanji amba, ‘Amiwa ne mwingijila myaka yavula kabiji kechi nakizhilululapo mikambizho yenu ne, bino mukyangye kumpapo mwana mbuzhi kuba amba nsangalale na balunda nami ne. Pano aku uno mwanenu ufikatu, wimonawijile nsabo yenu na bapite, mwamwipayila mwana ñombe mulume wanuna.’”

Bañanyi bajinga nobe yewa mwana wa mukulumpe bazhingijile pa kumwesha lusa ne kuta muchima bandengamambo? Nanchi kechi bajinga banembeshi ne Bafaliseo nenyi? Kulengulula Yesu pa mambo a kutambwila bandengamambo ko kwalengejile kwibela akya kishimpi. Kino kyamwesheshenga amba awa mwana wa mukulumpe waimenejilengako Bafaliseo ne banembeshi.

Yesu wapezhezheko jino jishimikila kwamba pa byambo byasashijile shanji mwananji wa mukulumpe amba: “Mwanami, obewa ukelwa kwikala ne amiwa kabiji bintu byami byonse byo byobe, bino twafwainwa kusekela ne kusangalala mambo nkasobe wafwile pano wasanguka, kabiji waelekele pano wamweka.”

Onkao mambo, Yesu kechi waambapo pa byaubile awa mwana wa mukulumpe ne. Palutwe kacheche panyuma ya lufu lwa kwa Yesu ne byo asangukile, “bañanga bavula baitabijile” kampe kuvwangakotu ne bantu bajinga ba mu jibumba ja “mwana wa mukulumpe” Yesu jo aambilengako.

Pano bañanyi lelo jino babena kwimenwako na boba baana babiji? Bafwainwa kwikala boba bayukisha nkebelo ya Yehoba pa bya kwikala balunda nanji. Awa mwana wa mukulumpe wimenako bamo ba mu “kajitanga kacheche” nangwa “kipwilo kya babeji ba Lesa banembwa mazhina abo mwiulu.” Bano bajinga na byubilo byajingapo na yewa mwana wa mukulumpe. Kechi bakebelenga kutambwila jibumba jikekala pano pa ntanda ja “mikooko ikwabo” ne, jo bamonanga amba jibalengejilenga kubula kutumbalala.

Mwana walubile wimenako bantu ba Lesa bekala na kwiyowa bintu bya kisangajimbwe bya pano pa ntanda. Nangwa byonkabyo, mu kuya kwa kimye balapila ne kubwela jibiji kwikala bakalume ba Lesa babambakana. Kine Shetu utemwa ne kumwesha lusa aba bakeba kulekelwa mambo abo ne kubwela kwi aye! Luka 15:11-32; Bena Levi 11:7, 8; Byubilo 6:7; Luka 12:32; Bahebelu 12:23; Yoano 10:16.

▪ Bañanyi Yesu bo aelele kino kishimpi nangwa’mba jishimikila, kabiji mambo ka?

▪ Ñanyi mwine ye aambishepo mu jino jishimikila, kabiji ki ka kyamumwekejile?

▪ Bañanyi mu moba a kwa Yesu baimenwejilwengako na shanji ne mwana wa mwanyike?

▪ Yesu walondejile byepi shetu wajinga na lusa mu kishimpi kyo aelele?

▪ Kolojanji waumvwine byepi kimye nkasanji kyo abwelele, kabiji Bafaliseo bajinga byepi nobe yewa mwana wa mukulumpe?

▪ Kishimpi kya kwa Yesu kilumbulula ka mu moba etu?