-
Lufunjisho pa Mambo a Kwikana ne Kutemwa BaanaMuntu Waya Nkuwa Wajingako Pano pa Ntanda
-
-
Kitango 95
Lufunjisho pa Mambo a Kwikana ne Kutemwa Baana
YESU ne baana banji ba bwanga bayilenga ku Yelusalema na kutanwa ku Kijiilo kya Lupitailo mu 33 C.E. Baabukile Mukola wa Yodano ne kupita jishinda japichijile mu kibunji kya Pelia. Yesu wajinga mu Pelia kimye kyo bamwichile kuya ku Yudea mambo mulunda nanji Lazalasa wakolelwe. Yesu saka akiji mu Pelia waambijile Bafaliseo pa mambo a kwikana kabiji pa kikye kimye batatwile jibiji kwamba pa uno mutwe.
Bafaliseo baabenejilemo bene pa mambo a kwikana. Mosesa waambile’mba mwanamukazhi bakonsheshe kumukana ‘umvwe bamutana na kintu kyatama.’ Bamo baitabijile amba kino kyaambilengatu pa bantu baubanga byubilo bya bunya. Pakuba bakwabo “kintu kyatama” kyavwangilemo ne tubilubo tucheche. Onkao mambo, Bafaliseo baesekele Yesu kupichila mu kumushikisha amba: “Nanchi kyawama mwanamulume kukana mukazhanji pa mambo onse nyi?” Baketekejile kuba’mba kyonse Yesu kyo asakwamba kisakumulengela kupusenamo na Bafaliseo mambo abo bamwenanga bintu mungi.
Yesu wibakumbwile bingi bulongo kwa kubula kwingijisha maana a bantu, aye waambile pa mwine watendekeshe masongola. Wibashikishe’mba: “Nanchi kechi mwatangapo kuba amba aye mu ntendekelo wibalengele, wamulume ne wamukazhi nenyi? Kabiji kechi mwatangapo kuba amba: ‘Na mambo a kino, muntu ukasha bashanji ne bainanji ne kulamachila ku mukazhanji ne abo bakekala ke mubiji umo’ nenyi? Onkao mambo, kechi bakiji babiji ne, bino ke mubiji umo. Byonkabyo, akya kyasambakanya Lesa muntu kechi ekyabanye ne.”
Yesu waambile pa nkebelo ya Lesa itanshi amba bantu besongola bekala ke umo kabiji kechi bafwainwa kwikana ne. Bafaliseo bakumbwile’mba umvwe kiji bino, “pano mambo ka Mosesa o akambizhizhe wamulume kupa mukazhanji kyete kya kwipala kumwesha amba wamukana?”
Yesu wibakumbwile’mba: “Na mambo a kukosa kwa michima yenu, Mosesa o emuswishishe kukana bakazhi benu, pano bino kechi byo byo kyajinga ku ntendekelo ne.” Lesa byo abikileko malamuna a masongola mu bujimi bwa Edena, kechi pajingapo lunengezho lwa kwikana ne.
Yesu watwajijile kubula Bafaliseo amba: “Nemwambila namba, yense ukakana mukazhanji pa kubula mambo a bulalelale [kufuma ku kyambo kya Kingiliki, por·neiʹa] ne kusongola mukwabo, wauba bukende.” Onkao mambo, wamwesheshe amba por·neiʹa, ko kuba’mba byubilo byatama bya kwilaala, o mambotu Lesa o aswisha kwikainapo.
Baana ba bwanga byo bayukile amba masongola afwainwa kwikala a myaka posotu paikala mambo a bukende, o mambotu a kwikainapo, baambile’mba: “Umvwe masongola byo byo aji, kyawamatu ne kubula kusongola.” Kino kibena kulumbulula’mba yense ukeba kutwela mu masongola wafwainwa kulangulukishapo amba masongola ke a myaka!
Yesu waambile ne pa kubula kusongola nangwa kusongolwa. Walumbulwile’mba kuji bamo basemwatu bantungu babula kusongola na mambo a kubula kwikala na kilaka kya kwilaala. Bakwabo bekala bantungu na mambo a kwibalemeka ku bantu. Kabiji bamo bafuukulapo kubula kusongola ne kubula kwiyowa bya mu masongola kuba’mba bateshe muchima ku bintu bya Bufumu bwa mwiulu. Yesu wapezhezheko amba: “Yense ukeba kwikala byonka bino [kubula kusongola nangwa kusongolwa], obe byonkabyo.”
Bantu batatwile kuleta baana babo babacheche kwi Yesu. Nangwa byonkabyo, baana banji ba bwanga bakainye baana babacheche ne kukeba kwibabwezhamo. Kampe bakebelenga kuzhikijila Yesu amba wakakoka. Bino Yesu wibambijile’mba: “Balekai baana babacheche beye kwi amiwa, kange mwibakanye ne, mambo bantu baji nobe bano baana, Bufumu bwa Lesa bo bwabo. Kine nemwambila namba: Yense ubula kutambula Bufumu bwa Lesa byonka mwana mucheche byo atambula bintu, kechi ukatwelamo ne.”
Kine byo lwawamapo lufunjisho Yesu lo afunjishe! Pa kuba’mba tukatambule Bufumu bwa Lesa, twafwainwa kulondela kwipelula kwa baana babacheche ne muchima ye bajipo nanji wa kukeba kufunda. Bino kyakumwenako kya kwa Yesu kimwesha ne byo kyanema kikatakata bansemi kwikalako na kimye na baana babo. Yesu wamwesheshe butemwe bwanji pa baana babacheche kupichila mu kwibabukata mu maboko anji ne kwibapesha. Mateo 19:1-15; Mpitulukilo ya mu mizhilo 24:1; Luka 16:18; Mako 10:1-16; Luka 18:15-17.
▪ Mweno ka yapusana pusana yajinga na Bafaliseo pa mambo a kwikana, kabiji bamwesekele byepi Yesu?
▪ Yesu waubile byepi Bafaliseo byo bakebelenga kumweseka, kabiji ñanyi kintu kya kwikainapo kyo aambile?
▪ Mambo ka baana ba bwanga ba kwa Yesu o baambijile’mba kechi kyawama kusongola ne, kabiji Yesu waambilepo amba ka?
▪ Yesu witufunjishapo ka na byo aubile na baana babacheche?
-
-
Yesu ne Nsongwalume Ntangi NonshiMuntu Waya Nkuwa Wajingako Pano pa Ntanda
-
-
Kitango 96
Yesu ne Nsongwalume Ntangi Nonshi
YESU byo atwajijile kuya ku Yelusalema saka apita mu kibunji kya Pelia, muntu umo waishile ne kufukama ku maulu anji. Uno muntu bamutelanga amba ntangi kampe na mambo a kwikala na kifulo kikatampe mu nshinagoga nangwa kampe wajinga wa mu Kije Kikatampe kyo batelanga amba Saniedilini. Kabiji wajinga nonshi. Washikishe Yesu amba: “Mufunjishi wawama, ñanyi kintu kyo nafwainwa kuba pa kuba amba nkekale na bumi bwa myaka?”
Yesu wamukumbwile amba: “Mambo ka o wantelela amba wawama? Mambo kafwako muntu wawama ne, kanatu Lesa kwapwa.” Kampe awa nsongwalume waingijishe kyambo kya ‘kuwama’ kumwesha kifulo. Onkao mambo, Yesu wamukwashishe kuyuka’mba kifulo kya uno mutundu kyafwainwatu Lesa kwapwa.
Yesu wanungilepo amba: “Umvwe ukeba kupuluka wafwainwa kulamanga mikambizho.”
Awa muntu wamushikishe amba: “Ñanyi mikambizho?”
Yesu wamukumbwile kupichila mu kutongaula mikambizho itanu ya pa Mikambizho Jikumi amba: “Kwipayañana ne; kuba bukende ne; kwiba ne; kwikala kamonyi wa bubela ne; nemeka bashobe ne bainobe.” Kabiji Yesu wanungilepo mukambizho mukwabo wanema amba: “Ne kutemwa mukwenu byonka byo witemwa obe mwine.”
Uno muntu wakumbwile na muchima yense amba: “Abino bintu byonse nebilama; kintu ka kikwabo kyo nafwainwa kuba?”
Yesu byo aumvwine byambo byaambile uno muntu bya kufuma panshi ya muchima, wamutemenwe. Bino Yesu wamwene amba awa muntu watele muchima ku bintu bya ku mubiji. Onkao mambo, wamubujile bino amba: “Kuji kintu kimo kyo wafwainwa kuba: Yanga ukapoteshe bintu byo uji nabyo ne kupana mali ku balanda kabiji ukekala na nsabo mwiulu, kepo wiye undondelenga.”
Yesu wamutajilenga uno muntu na lusa byo aimene ne kufumapo na bulanda. Bunonshi bo ajinga nabo bwamulengejile kubula kuyuka buneme bwa nsabo yakine. Yesu waambile’mba: “Kikakatazha bingi aba baji na mali kutwela mu Bufumu bwa Lesa!”
Baana ba bwanga bakuminye bingi pa byambo byaambile Yesu. Bino kibalengejile ne kukumya jikwabo byo atwajijile kwamba’mba: “Kyapela bingi ngamela kupita mu jiso ja nguya kukila nonshi kutwela mu Bufumu bwa Lesa.”
Baana ba bwanga bashikishe amba: “Nanchi kine ñanyi ukapuluka?”
Yesu byo ebatajile, wibakumbwile amba: “Ku bantu kechi kyakonsheka ne, pakuba kwi Lesa bintu byonse byakonsheka.”
Petelo byo amwene’mba abo basajilepo kintu kyapusene na kyasajilepo awa nsongwalume ntangi nonshi, waambile’mba: “Talai! Twasha bintu byonse ne kwimulondela.” Kepo ashikishe amba: “Ñanyi bintu byo tukamwenamo?”
Yesu wibalayile amba: “Pa kukalenga jibiji bintu ke bipya, kimye Mwana muntu kyo akekala pa jitanda janji ja lukumo, anweba mwandondela mukekala pa matanda jikumi na abiji na kuchibila mambo bisaka jikumi na bibiji bya Isalela.” Yesu wamwesheshe amba kukekala kulenga jibiji bintu ke bipya pano pa ntanda kuba’mba bikekale byonka byo byajinga mu bujimi bwa Edena. Kabiji Petelo ne baana ba bwanga bakwabo bakatambula mfweto ya kulamina pamo na Kilishitu ntanda yonse ya Paladisa. Kine, pa kukatambula ino mfweto kikebewa kwipana.
Nangwatu pa kino kimye tumwenamo mfweto byonka Yesu byo aambile amba: “Kafwako washa nzubo, bakolojanji, bankasanji, banyenga yanji, bainanji, bashanji, baana nangwa majimi na mambo a amiwa ne na mambo a mambo awama ukabula kutambula byavula mu kino kimye—mazubo, bakolojanji, bankasanji, banyenga yanji, bainanji, baana, ne majimi, na bya kumanama ne mu bwikalo bukeya bumi bwa myaka ne.”
Byonkatu Yesu byo alayile, konse konse kuya baana banji ba bwanga pano pa ntanda, beyowa bulunda bwa pa muchima na bakwabo bena Kilishitu kabiji bwanema kukila bulunda bujipo na ba mu kisemi. Awa nsongwalume ntangi nonshi kyamweka washajilepo pa ino mfweto ne mfweto ya kwikala na bumi bwa myaka ne myaka mu Bufumu bwa Lesa bwa mwiulu.
Kepo Yesu anungilepo amba: “Pano bino, bavula batanshi bakekala bapelako kabiji bapelako bakekala batanshi.” Watazhizhe mu ka?
Watazhizhe mu kuba’mba bantu bavula “batanshi” bajinga na bifulo mu bupopweshi bajinga nobe byajinga nsongwalume ntangi nonshi kechi bakatwelamo mu Bufumu ne. Bakekala “bapelako.” Bino bavula kuvwangakotu ne baana ba bwanga ba kwa Yesu bepelwile, bo balengululanga ku Bafaliseo bemonanga amba baoloka, bajinga “bapelako” ko kuba’mba bantutu ba mu ntanda, nangwa’mba ‛am ha·’aʹrets bo bakekala “batanshi.” Pa kwikala “batanshi” kibena kulumbulula amba bakalamina pamo na Kilishitu mu Bufumu. Mako 10:17-31; Mateo 19:16-30; Luka 18:18-30.
▪ Nsongwalume nonshi, wajinga ntangi wa mutundu ka?
▪ Mambo ka Yesu o akanyijile kumutela amba wawama?
▪ Byaubile awa nsongwalume ntangi bimwesha byepi kizumba kiji mu kwikala nonshi?
▪ Ñanyi mfweto Yesu yo alayile baana banji ba bwanga?
▪ Batanshi bakekala byepi bapelako, kabiji bapelako bakekala byepi batanshi?
-