Tray fɔ Mek Pis bay we Yu De Tray Tranga Wan Nɔ fɔ Milɛ

1. Aw milɛ bin afɛkt Josɛf in famili?

JEKƆB bin lɛk ɔl in bɔypikin dɛn, bɔt i bin gɛt spɛshal lɔv fɔ in 17 ia ol bɔypikin we nem Josɛf. Wetin Josɛf in brɔda dɛn bin du? Dɛn bigin jɛlɔs am ɛn dat bin mek dɛn stat fɔ et am. Josɛf nɔ bin du in brɔda dɛn ɛnitin we fɔ mek dɛn et am. Bɔt pan ɔl dat, dɛn bin sɛl am as slev ɛn lay to dɛn papa se wan wayl animal dɔn kil in bɔypikin we i lɛk. Milɛ bin mek dɛn ambɔg di pis we de na di famili, ɛn dɛn mek dɛn papa in at pwɛl bad bad wan.—Jɛn. 37:​3, 4, 27-34.

2. Frɔm wetin de na Lɛta Fɔ Galeshya 5:​19-21, wetin mek milɛ na bad bad tin?

² Insay di Skripchɔ dɛn, milɛb na wan pan di bad bad tin dɛn we “mɔtalman lɛk fɔ du,” ɛn dat de mek pɔsin nɔ fit fɔ de ɔnda Gɔd in Kiŋdɔm. (Rid Lɛta Fɔ Galeshya 5:​19-21.) Bɔku tɛm, milɛ na di men tin we de mek pɔsin gɛt bad abit dɛn lɛk fɔ bi ɛnimi to pɔsin, fɔ de mek plaba, ɛn fɔ de vɛks pasmak.

3. Wetin wi go tɔk bɔt insay dis atikul?

³ Di ɛgzampul bɔt Josɛf in brɔda dɛn sho aw milɛ kin pwɛl padi biznɛs, ɛn ambɔg di pis we kin de na famili. Pan ɔl we wi nɔ go ɛva du wetin Josɛf in brɔda dɛn bin du, wi ɔl nɔ pafɛkt ɛn wi at kɔrɔpt. (Jɛr. 17:​9) Na dat mek sɔntɛnde wi kin milɛ ɔda pipul dɛn. Lɛ wi tɔk bɔt sɔm ɛgzampul dɛn na di Baybul we na wɔnin fɔ wi ɛn we go ɛp wi fɔ no di rizin dɛn we mek wi kin stat fɔ milɛ ɔda pipul dɛn na wi at. Wi go tɔk bak bɔt di tin dɛn we wi nid fɔ du fɔ lɛf fɔ milɛ ɛn fɔ kɔntinyu fɔ mek pis.

WETIN DE MEK PƆSIN MILƐ?

4. Wetin mek di Filistin dɛn bin de milɛ Ayzak?

⁴ We sɔmbɔdi jɛntri. Ayzak na bin jɛntriman, ɛn di Filistin dɛn bin de milɛ am fɔ in jɛntri. (Jɛn. 26:​12-14) Dɛn bin ivin yuz dɔti fɔ lɔk di wɛl dɛn we Ayzak bin de yuz fɔ gi wata to in animal dɛn. (Jɛn. 26:​15, 16, 27) Jɔs lɛk di Filistin dɛn, sɔm pipul dɛn tide de milɛ di wan dɛn we gɛt bɔku prɔpati pas dɛn. Dɛn nɔ jɔs want di tin dɛn we ɔda pipul dɛn gɛt bɔt dɛn kin want bak fɔ tek wetin dɛn gɛt.

5. Wetin mek di bigman dɛn na di Ju rilijɔn bin de jɛlɔs Jizɔs?

⁵ We bɔku pipul dɛn lɛk sɔmbɔdi. Di bigman dɛn na di Ju rilijɔn bin de jɛlɔs Jizɔs bikɔs bɔku pipul dɛn bin rili lɛk am. (Mat. 7:​28, 29) Na Jizɔs Gɔd bin sɛn, ɛn i bin de tich di trut. Pan ɔl dat, di bigman dɛn na di Ju rilijɔn bin de tɔk bad bad tin dɛn bɔt Jizɔs ɛn lay pan am fɔ gi am badnem. (Mak 15:​10; Jɔn 11:​47, 48; 12:​12, 13, 19) Us lɛsin wi lan frɔm dis? Wi fɔ mek shɔ se wi nɔ milɛ di wan dɛn we di brɔda ɛn sista dɛn na di kɔngrigeshɔn lɛk bikɔs dɛn gɛt gud kwaliti dɛn. Bifo dat wi fɔ tray fɔ falamakata dɛn fayn kwaliti dɛn.—1 Kɔr. 11:​1; 3 Jɔn 11.

6. Aw Dayɔtrifis bin sho se i de jɛlɔs?

⁶ We sɔmbɔdi gɛt asaynmɛnt dɛn na di kɔngrigeshɔn. Insay di fɔstɛm Kristian dɛn tɛm, Dayɔtrifis bin de jɛlɔs di wan dɛn we bin de tek di lid na di Kristian kɔngrigeshɔn. I bin “lɛk fɔ put insɛf bifo” ɔda pipul dɛn na di kɔngrigeshɔn, so i bin de tɔk bad bad tin dɛn bɔt di apɔsul Jɔn ɛn ɔda machɔ brɔda dɛn na di kɔngrigeshɔn fɔ lɛ pipul dɛn nɔ rɛspɛkt dɛn. (3 Jɔn 9, 10, NWT) Pan ɔl we wi nɔ go du tin lɛk Dayɔtrifis, wisɛf kin bigin fɔ jɛlɔs wi kɔmpin Kristian if i gɛt asaynmɛnt we wi bin de op se wi go gɛt, mɔ if wi fil se wi kwalifay jɔs lɛk am ɔ wi ivin sabi du da wok de pas am.

7. Aw milɛ kin afɛkt wi?

⁷ Milɛ tan lɛk gras we gɛt pɔyzin. We dis sid stat fɔ gro na wi at, i nɔ go izi fɔ dɔnawe wit am. Milɛ de mek wi gɛt bad abit dɛn lɛk fɔ jɛlɔs, fɔ mek prawd, ɛn fɔ jɔs bisin bɔt wisɛf. Milɛ kin mek bak wi nɔ gɛt gud kwaliti dɛn lɛk lɔv, sɔri-at, ɛn fɔ du gud. If wi si se milɛ dɔn stat fɔ gro insay wi at, wi nid fɔ rut am kɔmɔt de wantɛm wantɛm. Aw wi go tray tranga wan nɔ fɔ milɛ?

TRAY FƆ ƆMBUL ƐN SATISFAY WIT WETIN YU GƐT

8. Us kwaliti dɛn de ɛp wi fɔ lɛ wi nɔ milɛ?

⁸ Wi kin ebul fɔ stɔp fɔ milɛ if wi ɔmbul ɛn wi satisfay wit wetin wi gɛt. If wi gɛt dɛn gud kwaliti dɛn ya, wi nɔ go milɛ. We wi ɔmbul, dat go ɛp wi fɔ lɛ wi nɔ tink se wi bɛtɛ pas ɔda pipul dɛn. Pɔsin we ɔmbul nɔ de tink se na in wangren fit fɔ gɛt ɔltin pas ɛni ɔda pɔsin. (Gal. 6:​3, 4) Pɔsin we satisfay wit wetin i gɛt nɔ de kɔmpia insɛf wit ɔda pipul dɛn. (1 Tim. 6:​7, 8) We pɔsin we ɔmbul ɛn satisfay wit wetin i gɛt si se ɔda pɔsin gɛt gud tin, i de gladi fɔ am.

9. Frɔm wetin de na Lɛta Fɔ Galeshya 5:​16 ɛn Lɛta Fɔ Filipay 2:​3, 4, wetin di oli spirit go ɛp wi fɔ du?

⁹ Wi nid Gɔd in oli spirit fɔ ɛp wi fɔ avɔyd fɔ milɛ ɛn fɔ ɛp wi fɔ ɔmbul ɛn satisfay wit wetin wi gɛt. (Rid Lɛta Fɔ Galeshya 5:​16; Lɛta Fɔ Filipay 2:​3, 4.) Jiova in oli spirit go ɛp wi fɔ chɛk di we aw wi de tink ɛn di tin dɛn we wi kin want fɔ du. Di ɛp we Gɔd de ɛp wi de mek wi nɔ tink bɔt bad tin ɛn fil bad we bɔt ɔda pipul dɛn. (Sam 26:​2; 51:​10) Tink bɔt Mozis ɛn Pɔl dɛn ɛgzampul, we na man dɛn we bin de tray tranga wan nɔ fɔ milɛ ɔda pipul dɛn.

10. Wetin bin apin we bin fɔ dɔn mek Mozis milɛ ɔda pipul dɛn? (Luk di pikchɔ na di frɔnt pej.)

¹⁰ Pan ɔl we Mozis bin gɛt bɔku pawa oba Gɔd in pipul dɛn, i nɔ bin tray fɔ stɔp ɔda pipul dɛn fɔ lɛ dɛn nɔ gɛt di sem kayn pawa we i gɛt. Fɔ ɛgzampul, wantɛm Jiova bin tek sɔm pan in oli spirit we i bin dɔn put pan Mozis ɛn gi to sɔm Izrɛlayt ɛlda dɛn we bin de tinap nia di tɛnt ɔf mitin. Shɔt tɛm afta dat, Mozis bin yɛri se tu ɔda ɛlda dɛn we nɔ bin de na di tɛnt ɔf mitin dɔn gɛt di oli spirit, ɛn dɛn dɔn bigin fɔ biev lɛk prɔfɛt dɛn. Wetin Mozis bin du we Jɔshwa bin tɛl am fɔ stɔp di tu ɛlda dɛn? Mozis nɔ bin jɛlɔs dɛn tu man dɛn ya fɔ di we aw Jiova bin de yuz dɛn. Bifo dat, i bin ɔmbul insɛf ɛn gladi fɔ dɛn bikɔs dɛn na prɔfɛt dɛn. (Nɔm. 11:​24-29) Us lɛsin wi lan frɔm Mozis?

11. Aw ɛlda dɛn kin falamakata Mozis?

¹¹ If yu na ɛlda, dɛn dɔn ɛva tɛl yu fɔ tren ɔda pɔsin fɔ du wok insay di kɔngrigeshɔn we yu rili lɛk? Fɔ ɛgzampul, i go bi se yu lɛk fɔ de kɔndɔkt di Wachtawa Stɔdi ɛni wik. Bɔt if yu ɔmbul lɛk Mozis, yu nɔ go fil se yu nɔ impɔtant igen if dɛn tɛl yu fɔ tren ɔda brɔda so dat as tɛm de go, i go ebul fɔ du dis wok. Bifo dat, yu go gladi fɔ ɛp yu brɔda.

12. Aw bɔku Kristian dɛn tide de sho se dɛn ɔmbul ɛn dɛn satisfay wit wetin dɛn gɛt?

¹² Tink bɔt wan ɔda tin we kin apin to bɔku brɔda dɛn we dɔn ol. Fɔ lɔng tɛm, dɛn dɔn de sav as kɔdinetɔ fɔ di ɛlda dɛn. Bɔt we dɛn rich 80 ia, dɛn kin gladi fɔ gi dɛn asaynmɛnt to ɔda pɔsin. Sakit ovasia dɛn we ol 70 ia, kin ɔmbul dɛnsɛf ɛn gi ɔda pɔsin da asaynmɛnt de, ɛn dɛn kin gladi fɔ gɛt ɔda asaynmɛnt. Ɛn dɛn biɛn tɛm ya, bɔku Bɛtɛlayt dɛn ɔlsay na di wɔl dɔn gɛt nyu asaynmɛnt dɛn. Dɛn fetful brɔda ɛn sista dɛn ya nɔ gɛt grɔj fɔ di wan dɛn we de du di asaynmɛnt dɛn we dɛn bin de du trade.

13. Wetin bin fɔ dɔn mek Pɔl milɛ di 12 apɔsul dɛn?

¹³ Di apɔsul Pɔl sɛt ɔda fayn ɛgzampul we i kam pan pɔsin we ɔmbul ɛn we de satisfay. Pɔl nɔ bin alaw milɛ fɔ stat fɔ gro na in at. I bin wok tranga wan na di prichin wok, bɔt i bin ɔmbul ɛn tɔk se: “Ɔl dɛn ɔda apɔsul bɛtɛ pas mi; a nɔ fit sɛf fɔ lɛ dɛn kɔl mi apɔsul.” (1 Kɔr. 15:​9, 10) Di 12 apɔsul dɛn bin de fala Jizɔs di tɛm we i bin de du in prichin wok na dis wɔl, bɔt Pɔl nɔ bin bi Kristian te afta we Jizɔs day ɛn gɛt layf bak. Pan ɔl we dɛn bin pik Pɔl fɔ bi ‘apɔsul to dɛn wan we nɔto Ju,’ i nɔ bin stil kwalifay fɔ bi wan pan di 12 apɔsul dɛn. (Rom 11:​13; Akt 1:​21-26) Pɔl bin kɔntinyu fɔ satisfay wit wetin i gɛt ɛn nɔ milɛ di 12 apɔsul dɛn ɛn dɛn tayt padi biznɛs we dɛn bin gɛt wit Jizɔs.

14. Wetin wi go du if wi ɔmbul ɛn satisfay wit wetin wi gɛt?

¹⁴ If wi ɔmbul ɛn satisfay wit wetin wi gɛt, wi go tan lɛk Pɔl ɛn sho rɛspɛkt fɔ di wan dɛn we Jiova dɔn put oba wi. (Akt 21:​20-26) Jiova dɔn mek shɔ se wi gɛt ɛlda dɛn we de tek di lid na di Kristian kɔngrigeshɔn. Pan ɔl we dɛn nɔ pafɛkt, Jiova de si dɛn as “gift.” (Ɛfi. 4:​8, 11, NWT) We wi rɛspɛkt di ɛlda dɛn ɛn du wetin dɛn de se, wi go kɔntinyu fɔ de nia Jiova ɛn ɛnjɔy pis wit wi kɔmpin Kristian dɛn.

“TRAY ƆLTƐM FƆ DE DU DƐN TIN WE GO BRIŊ KOL AT”

15. Wetin wi nid fɔ du?

¹⁵ If wi de milɛ ɔda pipul dɛn ɔ ɔda pipul dɛn dɛn de milɛ wi, wi nɔ go gɛt pis. Wi nid fɔ rut milɛ kɔmɔt na wi at ɛn avɔyd nɔ fɔ mek ɔda pipul dɛn stat fɔ milɛ. Wi fɔ du dɛn impɔtant tin dɛn so dat wi go obe Jiova in lɔ we se “wi fɔ tray ɔltɛm fɔ de du dɛn tin we go briŋ kol at, ɛn dɛn tin we go mek ɔda pipul ɛn wisɛf biliv Gɔd mɔ ɛn mɔ.” (Rom 14:​19) Us patikyula tin wi go du fɔ ɛp ɔda pipul dɛn fɔ stɔp fɔ milɛ, ɛn aw wi go mek pis kɔntinyu fɔ de?

16. Aw wi go ɛp ɔda pipul dɛn fɔ lɛ dɛn nɔ milɛ?

¹⁶ Di we aw wi de biev ɛn di tin dɛn we wi de du kin rili afɛkt ɔda pipul dɛn. Di pipul dɛn na di wɔl want wi fɔ “sho-ɔf” wit di tin dɛn we wi gɛt. (1 Jɔn 2:​16, NWT) Bɔt da abit de kin mek pɔsin milɛ. Wi kin mek ɔda pipul dɛn nɔ milɛ wi if wi avɔyd nɔ fɔ de tɔk ɔltɛm bɔt di tin dɛn we wi gɛt ɔ bɔt wetin wi plan fɔ bay. Wan ɔda we we wi go avɔyd fɔ lɛ pipul dɛn nɔ milɛ wi na bay di we aw wi de biev we wi gɛt wok na di kɔngrigeshɔn. If wi de tɔk ɔltɛm bɔt di wok we wi de du na di kɔngrigeshɔn, wi go mek am izi fɔ lɛ pipul dɛn bigin milɛ wi. Bɔt if wi de sho se wi rili bisin bɔt ɔda pipul dɛn ɛn wi de si di gud kwaliti dɛn we dɛn gɛt, wi de ɛp dɛn fɔ lɛ dɛn satisfay ɛn kɔntinyu fɔ mek wanwɔd ɛn pis de na di kɔngrigeshɔn.

17. Wetin Josɛf in brɔda dɛn bin ebul fɔ du? Wetin mek?

¹⁷ Wi kin ebul stɔp fɔ milɛ ɔda pipul dɛn! Tink bak bɔt Josɛf in brɔda dɛn ɛgzampul. Afta we dɛn bin dɔn trit Josɛf bad, dɛn bin mit am na Ijipt. Bifo Josɛf sho in brɔda dɛn udat i bi, i bin tɛst dɛn fɔ no if dɛn dɔn chenj. I bin arenj fɔ it wit dɛn usay i bin gi mɔ it to in smɔl brɔda Bɛnjamin pas di ɔda wan dɛn. (Jɛn. 43:​33, 34) Natin nɔ sho se in brɔda dɛn bin jɛlɔs Bɛnjamin. Bifo dat, dɛn bin sho se dɛn rili bisin bɔt dɛn brɔda ɛn dɛn papa Jekɔb. (Jɛn. 44:​30-34) Bikɔs Josɛf in brɔda dɛn bin dɔn stɔp fɔ milɛ, dɛn bin ebul fɔ mek pis de bak na di famili. (Jɛn. 45:​4, 15) Semweso, if wi rut milɛ kɔmɔt na wi at, wi go ɛp fɔ mek pis de na wi famili ɛn na wi kɔngrigeshɔn.

18. Frɔm wetin de na Jems 3:​17, 18, wetin go apin if wi de ɛp fɔ lɛ pis de?

¹⁸ Jiova want wi fɔ tray tranga wan fɔ de mek pis ɛn nɔ fɔ milɛ. Wi fɔ wok tranga wan fɔ du dɛn tu tin dɛn ya. Jɔs lɛk aw wi bin dɔn tɔk insay dis atikul, i pɔsibul fɔ mek wi milɛ. (Jems 4:​5, NWT) Ɛn di pipul dɛn we de arawnd wi na dis wɔl de mek ɔda pipul dɛn milɛ. Bɔt if wi tray fɔ bi pɔsin we ɔmbul, satisfay wit wetin wi de gɛt, ɛn gɛt tɛnki, wi nɔ go milɛ ɔda pipul dɛn. Bifo dat, wi go ɛp fɔ mek pis de so dat wi go gɛt gud kwaliti dɛn.—Rid Jems 3:​17, 18.