Wetin Yu Fɔ Du we Dɛn Nɔ Trit Yu ɔ Ɔda Pipul dɛn Fia Wan?

1-2. Wetin bɔku pipul dɛn kin du we dɛn nɔ trit dɛn ɔ ɔda pipul dɛn fia wan? Us kwɛstyɔn dɛn dis kin mek wi aks wisɛf?

WI DE na wɔl we dɛn nɔ de trit pipul dɛn fia wan. Dɛn nɔ de trit bɔku pipul dɛn fia wan bikɔs dɛn po, bikɔs ɔf di say we dɛn kɔmɔt, bikɔs dɛn na man ɔ uman, bikɔs ɔf dɛn trayb, ɔ dɛn kɔlɔ. Bɔku pipul dɛn de sɔfa bikɔs sɔm pipul dɛn we gɛt mɔni ɔ bigman dɛn na gɔvmɛnt jɔs bisin bɔt aw fɔ mek mɔni. Ɔl dɛn tin dɛn ya ɛn ɔda wan dɛn kin mek wi ɔ pɔsin we wi sabi sɔfa.

² Wi nɔ sɔprayz fɔ si se bɔku pipul dɛn kin vɛks we dɛn nɔ trit dɛn ɔ ɔda pipul dɛn fia wan. Wi ɔl want fɔ de na wɔl usay wi go fil sef ɛn usay ɔlman de trit in kɔmpin fia wan. Bɔku pipul dɛn de du tin dɛn fɔ sɔlv di prɔblɛm dɛn we de apin na di wɔl ɔ na dɛn kɔntri. Dɛn kin protɛst agens gɔvmɛnt dɛn ɛn di lɔ dɛn, ɔ vot fɔ pɔlitishian dɛn we prɔmis fɔ sɔlv dɛn prɔblɛm dɛn. Bɔt as Kristian dɛn, wi dɔn lan se wi “nɔ tan lɛk di pipul dɛn na di wɔl” ɛn wi fɔ wet fɔ Gɔd in Kiŋdɔm we go pul ɔl di wan dɛn we nɔ de trit dɛn kɔmpin fia wan. (Jɔn 17:16) Bɔt stil, wi at kin pwɛl ɛn wi kin vɛks we wi de si se pipul dɛn nɔ de trit dɛn kɔmpin fia wan. Sɔntɛm wi go aks wisɛf dɛn kwɛstyɔn ya: ‘Wetin a go du we dat apin? Ɛnitin de we a go ebul du rayt naw we dɛn nɔ de trit ɔda pipul dɛn fia wan?’ Fɔ ansa dɛn kwɛstyɔn dɛn ya, lɛ wi tɔk fɔs bɔt aw Jiova ɛn Jizɔs de fil we pipul dɛn nɔ de trit dɛn kɔmpin fia wan.

JIOVA ƐN JIZƆS ET WE DƐN NƆ DE TRIT PIPUL DƐN FIA WAN

3. Wetin mek wi kin vɛks we dɛn nɔ de trit pipul dɛn fia wan? (Ayzaya 5:7)

³ Di Baybul ɛksplen wetin mek wi kin fil bad we dɛn nɔ trit wi ɔ ɔda pipul dɛn fia wan. Di rizin na bikɔs Jiova mek wi lɛk aw i tan, ɛn in na Gɔd we “lɛk wetin rayt, ɛn i lɛk jɔstis.” (Sam 33:5; Jɛn. 1:26) I nɔ go ɛva trit pipul dɛn di kayn we we nɔ fia, ɛn i nɔ want ɛnibɔdi fɔ trit pipul dɛn da we de. (Dyu. 32:​3, 4; Mayk. 6:8; Zak. 7:9) Fɔ ɛgzampul, insay prɔfɛt Ayzaya in tɛm, sɔm Izrɛlayt dɛn nɔ bin de trit dɛn kɔmpin fia wan, ɛn Jiova bin de yɛri we “di wan dɛn we dɛn de trit bad de kray.” (Rid Ayzaya 5:7.) Jiova bin pɔnish di wan dɛn we nɔ bin de obe in lɔ ɛn we nɔ bin de trit ɔda pipul dɛn fia wan.—Ayz. 5:​5, 13.

4. Aw Jizɔs bin fil bɔt di we aw dɛn bin trit wan man? (Luk bak di pikchɔ.)

⁴ Jɔs lɛk Jiova, Jizɔs lɛk we dɛn de trit pipul dɛn fia wan ɛn i et we dɛn nɔ de trit pipul dɛn fia wan. Wan de, Jizɔs bin si wan man we in an dɔn day. I sɔri fɔ di man ɛn mɛn am. Bɔt we di bigman dɛn pan Gɔd biznɛs bin si dat, dɛn bin vɛks. Dɛn nɔ bin gladi we dɛn si se di man dɔn wɛl. Bifo dat, dɛn tɔk se Jizɔs de pwɛl di lɔ bɔt di Sabat. Aw dat bin mek Jizɔs fil? I bin “vɛks ɛn in at rili pwɛl bikɔs di pipul dɛn at tan lɛk ston.”—Mak 3:​1-6.

5. Wetin mek wi nɔ fɔ kɔntinyu fɔ vɛks we dɛn nɔ trit wi ɔ ɔda pipul dɛn fia wan?

⁵ Bikɔs Jiova ɛn Jizɔs kin vɛks we pipul dɛn nɔ de trit dɛn kɔmpin fia wan, i nɔ bad we wisɛf kin fil da we de. (Ɛfi. 4:26 ɛn stɔdi not fɔ “Be wrathful”) Bɔt wi fɔ mɛmba se ivin if wi gɛt rayt fɔ vɛks, wi nɔ go ebul mek pipul dɛn lɛf fɔ trit dɛn kɔmpin bad. Infakt, if wi kɔntinyu fɔ vɛks fɔ lɔng tɛm, wi go sik, ɔ wi at go pwɛl bad bad wan. (Sam 37:​1, 8; Jems 1:20) So wetin wi go du we dɛn nɔ trit wi ɔ ɔda pipul dɛn fia wan? Wi kin lan frɔm Jizɔs in ɛgzampul.

WETIN JIZƆS BIN DU WE I BIN SI SE DƐN NƆ DE TRIT PIPUL DƐN FIA WAN?

6. Aw dɛn bin de trit pipul dɛn di tɛm we Jizɔs bin de na di wɔl? (Luk bak di pikchɔ.)

⁶ We Jizɔs bin de na di wɔl, i bin si se dɛn nɔ de trit bɔku pipul dɛn fia wan. I bin de si we di bigman dɛn pan Gɔd biznɛs bin de sɔprɛs di kɔmɔn pipul dɛn. (Mat. 23:​2-4) I bin no bak se di Roman rula dɛn bin de rili trit di pipul dɛn bad. Bɔku Ju pipul dɛn nɔ bin want fɔ mek di Roman dɛn rul dɛn igen. Sɔm bin de ivin mek grup dɛn fɔ fɛt agens di Roman dɛn. Bɔt Jizɔs nɔ bin jɔyn ɛni grup we bin de fɛt fɔ chenj di gɔvmɛnt. We i bin kam fɔ no se pipul dɛn want fɔ mek am kiŋ, i bin kɔmɔt de.​—Jɔn 6:15.

7-8. We Jizɔs bin de na di wɔl, wetin mek i nɔ bin tray fɔ sɔlv di prɔblɛm dɛn we i bin de si? (Jɔn 18:36)

⁷ We Jizɔs bin de na di wɔl, i nɔ bin tray fɔ put an pan pɔlitiks fɔ mek i go sɔlv di prɔblɛm dɛn we i bin de si. Wetin mek? Na bikɔs i no se mɔtalman nɔ gɛt di rayt fɔ rul dɛn kɔmpin mɔtalman, ɛn dɛn nɔ ivin ebul fɔ du dat. (Sam 146:3; Jɛr. 10:23) Dɔn bak, dɛn nɔ ebul du natin bɔt di men rizin dɛn we mek mɔtalman de sɔfa. Na Setan de rul dis wɔl. I wikɛd, ɛn bɔku pipul dɛn de falamakata am. (Jɔn 8:44; Ɛfi. 2:2) Ɛn bikɔs mɔtalman nɔ pafɛkt, ivin gud pipul dɛn nɔ ebul sɔlv di prɔblɛm dɛn na di wɔl bikɔs nɔto ɔltɛm dɛn de du tin fia wan.​—Ɛkli. 7:20.

⁸ Jizɔs bin no se na Gɔd in Kiŋdɔm nɔmɔ go ebul pul di men tin dɛn we de mek pipul dɛn nɔ de trit dɛn kɔmpin fia wan. Na dat mek i bin de yuz ɔl in tɛm ɛn trɛnk “fɔ prich di gud nyuz bɔt Gɔd in Kiŋdɔm.” (Lyuk 8:1) I bin kɔrej “di wan dɛn we rili want fɔ lɛ wetin rayt apin” ɛn ɛp dɛn fɔ no se kɔrɔpshɔn gɛt fɔ dɔn ɛn ɔlman go trit in kɔmpin fia wan. (Mat. 5:6 ɛn stɔdi not; Lyuk 18:7, 8) Bɔt mɔtalman gɔvmɛnt nɔ go ebul du dɛn tin dɛn ya. Na Gɔd in Kiŋdɔm nɔmɔ go ebul du dɛn, ɛn Gɔd in Kiŋdɔm nɔ “de na dis wɔl.”​—Rid Jɔn 18:36.

FALAMAKATA JIZƆS WE YU SI PIPUL DƐN NƆ DE TRIT DƐN KƆMPIN FIA WAN

9. Wetin mek yu biliv tranga wan se na Gɔd in Kiŋdɔm nɔmɔ go mek pipul dɛn trit dɛn kɔmpin fia wan?

⁹ Wi de insay di “las dez” we dis wɔl fɔ dɔn, so wi de si we pipul dɛn de sɔfa mɔ pas di tɛm we Jizɔs bin de na di wɔl. (2 Tim. 3:1-5, 13; Rɛv. 12:12) Jɔs lɛk Jizɔs, wi no se na Gɔd in Kiŋdɔm nɔmɔ go ebul pul di men tin dɛn we de mek pipul dɛn nɔ de trit dɛn kɔmpin fia wan. Bikɔs wi de sɔpɔt da Kiŋdɔm de, wi nɔ de jɔyn pipul dɛn fɔ protɛst ɛn wi nɔ de abop se na di gɔvmɛnt dɛn go mek pipul dɛn bigin trit dɛn kɔmpin fia wan. Tink bɔt wan sista we nem Stesia in ɛkspiriɛns. Bifo i lan di trut, i bin de jɔyn pipul dɛn fɔ protɛst. Bɔt afta sɔm tɛm, i bigin dawt if na di rayt tin i de du. I tɔk se: “We a bin de protɛst, a bin de dawt if na di rayt say a de. Bɔt naw we a de sɔpɔt Gɔd in Kiŋdɔm, a no se na di rayt say a de. A no bak se Jiova go fɛt fɔ ɔlman we dɛn de sɔprɛs, ɛn i go du am fayn pas aw mi fɔ dɔn ɛva du am.”​—Sam 72:1, 4.

10. Akɔdin to Matyu 5:43-48, wetin mek wi nɔ de jɔyn grup dɛn we de tray fɔ chenj di gɔvmɛnt dɛn? (Luk bak di pikchɔ.)

¹⁰ Bɔku pipul dɛn kin jɔyn grup dɛn we de tray fɔ chenj di gɔvmɛnt dɛn. Bɔt bɔku pan dɛn kin vɛks we dɛn de du dat, dɛn nɔ kin obe lɔ, ɛn dɛn kin du bad to ɔda pipul dɛn. Bɔt nɔto dat Jizɔs tich wi fɔ du. (Ɛfi. 4:31) Wan brɔda we nem Jɛfri tɔk se: “A no se we pipul dɛn kin se dɛn de protɛst pisful wan, i kin izi fɔ mek dɛn vɛks ɛn bigin pwɛl tin dɛn, tif pipul dɛn prɔpati dɛn, ɛn ivin du bad to dɛn kɔmpin dɛn.” Bɔt Jizɔs tich wi se wi fɔ lɛk ɔlkayn pipul dɛn, ivin di wan dɛn we de agens wi ɔ we de mek wi sɔfa. (Rid Matyu 5:43-48.) As Kristian dɛn, wi de du wi bɛst fɔ avɔyd ɛnitin we go mek wi nɔ fala di ɛgzampul we Jizɔs sɛt fɔ wi.

11. Wetin mek sɔntɛnde i nɔ kin izi fɔ falamakata Jizɔs?

¹¹ Pan ɔl we wi no se na Gɔd in Kiŋdɔm nɔmɔ go mek wi lɛf fɔ sɔfa, sɔntɛnde i kin at fɔ mek wi falamakata Jizɔs we dɛn nɔ trit wi fia wan. Lɛ wi tɔk bɔt Janiya we dɛn nɔ bin de trit fayn bikɔs ɔf in kɔlɔ. I tɔk se: “Di tin dɛn we pipul dɛn bin de tɔk bɔt mi bin de mek mi at rili pwɛl. Dɔn bak, a bin de vɛks bad bad wan ɛn a bin want fɔ mek dɛn pɔnish dɛn pipul dɛn de. A bin tink bɔt fɔ jɔyn wan grup we de protɛst agens pipul dɛn we de trit ɔda pipul dɛn bad bikɔs ɔf dɛn kɔlɔ. A bin tink se dat na di bɛst we fɔ sho aw a de fil.” Bɔt as tɛm de go, Janiya bin kam fɔ no se i nid fɔ chenj di we aw i de tink. I tɔk se: “A bin de alaw wetin ɔda pipul dɛn de du fɔ afɛkt di we aw a de tink, ɛn bifo a abop pan Jiova, a bigin fɔ abop pan mɔtalman. A bin disayd nɔ fɔ gɛt ɛnitin fɔ du wit pipul dɛn we de protɛst.” Pan ɔl we wi kin vɛks we dɛn nɔ de trit wi ɔ ɔda pipul dɛn fia wan, wi fɔ kɔntrol wi wamat ɛn kɔntinyu fɔ sho se wi nɔ tan lɛk pipul dɛn na di wɔl.​—Jɔn 15:19.

12. Wetin mek i fayn fɔ tek tɛm pik di tin dɛn we wi de rid, lisin to, ɛn wach?

¹² Wetin go ɛp wi fɔ kɔntrol di we aw wi de fil we dɛn nɔ trit wi fia wan? Wan tin we go ɛp wi na we wi tek tɛm pik wetin wi de rid, lisin to, ɛn wach. Dɛn kin tɔk sɔm tin dɛn na soshal midia we kin mek sɔm pipul dɛn shɔk, ɛn we kin de agens di gɔvmɛnt. Bɔku tɛm, we sɔntin apin, nyuz ripɔta dɛn kin jɔs tɔk wetin dɛn tink bɔt da tin de, dɛn nɔ kin tɔk wetin rili apin. Ilɛksɛf wi yɛri nyuz bɔt sɔntin we apin we nɔ fia, yu tink se wi go ebul sɔlv di prɔblɛm if wi kɔntinyu fɔ tink bɔt am? Infakt, if wi spɛn bɔku tɛm fɔ lisin to dɛn kayn nyuz dɛn de ɔ rid dɛn, wi go wɔri pasmak, wi at go pwɛl, ɛn wi go vɛks. (Prɔv. 24:10) Ɛn wetin wɔs na dat wi go ivin stɔp fɔ put Gɔd in Kiŋdɔm fɔs na wi layf ɛn fɔgɛt se nain nɔmɔ go ebul sɔlv ɔl wi prɔblɛm dɛn.

13. We wi de rid di Baybul ɛvride ɛn tink gud gud wan bɔt am, aw dat go ɛp wi?

¹³ We wi de rid di Baybul ɛvride ɛn tink gud gud wan bɔt am, dat go ɛp wi fɔ du di rayt tin we dɛn nɔ trit wi ɔ ɔda pipul dɛn fia wan. Wan sista we nem Alia bin de rili fil bad we dɛn nɔ bin de trit pipul dɛn na in eria fayn. Ɛn i tan lɛk se dɛn nɔ bin de du natin to di pipul dɛn we bin de trit dɛn kɔmpin dɛn bad. I tɔk se: “A bin nid fɔ aks misɛf dis kwɛstyɔn, ‘A rili biliv se Jiova go sɔlv dɛn prɔblɛm dɛn ya?’ Na da tɛm de a rid wetin de na Job 34:22-29. Dɛn vas dɛn de mɛmba mi se nɔbɔdi nɔ ebul ayd pan Jiova. Nain nɔmɔ de jɔj fia wan ɛn nain nɔmɔ go ebul sɔlv ɔl wi prɔblɛm dɛn.” Bɔt wetin wi go du naw as wi de wet fɔ mek Gɔd in Kiŋdɔm sɔlv ɔl wi prɔblɛm dɛn?

WETIN WI GO EBUL FƆ DU NAW?

14. Wetin na wan tin we wi go ebul fɔ du naw? (Koloshians 3:10, 11)

¹⁴ Wi nɔ ebul kɔntrol di we aw pipul dɛn de trit dɛn kɔmpin dɛn, bɔt wi ebul fɔ kɔntrol di we aw wi de trit ɔda pipul dɛn. As wi dɔn lan, wi de falamakata Jizɔs we wi sho se wi lɛk pipul dɛn. Na da kayn lɔv de go mek wi rɛspɛkt ɔlman, ivin di wan dɛn we nɔ kin trit wi fia wan. (Mat. 7:12; Rom. 12:17) Jiova kin gladi we wi de du gud to ɔlman ɛn trit dɛn fia wan.​—Rid Koloshians 3:​10, 11.

15. We wi de tich pipul dɛn di tru tin dɛn na di Baybul, aw dat de ɛp dɛn naw?

¹⁵ Di bɛst we fɔ ɛp pipul dɛn na we wi de tich dɛn di tru tin dɛn we de na di Baybul. Wetin mek wi se so? Na bikɔs we pɔsin we ash ɛn lɛk fɛt-fɛt “no bɔt Jiova,” dat kin ɛp am fɔ chenj ɛn bi pɔsin we de du gud ɛn sho lɔv. (Ayz. 11:6, 7, 9) Bifo wan man we nem Jamal lan di trut, i bin jɔyn wan rebɛl grup we de fɛt fɔ chenj di gɔvmɛnt nain kɔntri bikɔs i bin fil se di gɔvmɛnt de sɔprɛs pipul dɛn. I tɔk se: “Yu nɔ go ebul fos pipul dɛn fɔ chenj. Na di tru tin dɛn we a bin de lan na di Baybul bin ɛp mi fɔ chenj, nɔto fos dɛn fos mi.” Di tin dɛn we Jamal lan bin mek i lɛf fɔ fɛt. So we wi de tich pipul dɛn di tru tin dɛn na di Baybul, wi de ɛp dɛn fɔ lɛf fɔ trit ɔda pipul dɛn bad.

16. Wetin mek yu want fɔ tɛl pipul dɛn bɔt Gɔd in Kiŋdɔm?

¹⁶ Jɔs lɛk Jizɔs, wi rili want fɔ tɛl pipul dɛn se na Gɔd in Kiŋdɔm nɔmɔ go sɔlv ɔl wi prɔblɛm dɛn. Da op de go ɛnkɔrej di wan dɛn we dɛn nɔ de trit fia wan. (Jɛr. 29:11) Stesi we wi bin dɔn tɔk bɔt, tɔk se: “Bikɔs a dɔn lan di trut, dat dɔn ɛp mi fɔ bia we dɛn nɔ trit mi ɔ ɔda pipul dɛn fia wan. Jiova de yuz di mɛsej na di Baybul fɔ kɔrej wi.” Wi nid fɔ rɛdi gud gud wan fɔ tɛl ɔda pipul dɛn dis mɛsej we de na di Baybul we go kɔrej dɛn. Di mɔ we wi biliv se di tin dɛn we wi dɔn tɔk bɔt na dis atikul na tru, na di mɔ wi go no aw fɔ tek tɛm tɔk bɔt dis tɔpik we wi de na skul ɔ wokples.b

17. Aw Jiova de ɛp wi fɔ bia naw we dɛn nɔ de trit wi fia wan?

¹⁷ Wi no se wans na Setan “de rul dis wɔl,” wi go kɔntinyu fɔ sɔfa. Bɔt wi no se tin go bɛtɛ fɔ wi bikɔs Jiova dɔn prɔmis se i go ɛp wi naw, ɛn tumara bambay i go “pul” Setan ɛn ɔl di bad tin dɛn we de apin. (Jɔn 12:31) Jiova nɔ jɔs de yuz di Baybul fɔ ɛp wi fɔ no wetin mek pipul dɛn nɔ de trit dɛn kɔmpin dɛn fia wan, bɔt i de ɛp wi fɔ no bak aw i de fil bɔt di bad tin dɛn we de apin to wi bikɔs ɔf dat. (Sam 34:17-19) Jiova de yuz in Pikin fɔ tich wi wetin fɔ du naw we dɛn nɔ trit wi fia wan ɛn aw in Kiŋdɔm go sɔlv ɔl wi prɔblɛm dɛn jisnɔ. (2 Pit. 3:13) Lɛ wi kɔntinyu fɔ prich di gud nyuz bɔt da Kiŋdɔm de wit zil, ɛn lɛ wi kɔntinyu fɔ wet fɔ di tɛm we ɔlman na di wɔl go “de du tin fia wan ɛn du wetin rayt.”​—Ayz. 9:7.