Naa Bandu Mɛŋgɛlaa KƐSI YAULAŊ O INTANƐITIIYO WA
Bandu Mɛŋgɛlaa
NAA KƐSIAA LAYAUWA O INTANƐTIIYO CHOO
Kisiei
Ɔ, ɔ, Ɛ, ɛ, Ŋ, ŋ
  • Ɔ
  • ɔ
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ŋ
  • ŋ
  • BAABUIYO
  • YAULAŊ A NYƆƆŊ
  • BƆŊAŊNDAŊ
  • mwbr19 Koondu p. 1-8
  • Sɔɔŋ Tɛɛsiaŋndoŋ le Yoomu Naa a Wali Pollo Yau Wali Bɔŋaŋndo

Viduei cho le fondaa hoo le.

Mal Haki, bahawɛi pɔmbɔ yɔŋnuŋ le num vidueiyo hoo solullo.

  • Sɔɔŋ Tɛɛsiaŋndoŋ le Yoomu Naa a Wali Pollo Yau Wali Bɔŋaŋndo
  • Sɔɔŋ Tɛɛsiaŋndoŋ le Yoomu Naa a Wali Pollo Yau Wali Bɔŋaŋndo—(2019)
  • Suɛi Lebolii Pɔmbuɛi
  • KOOŊNDO 3-9
  • KOOŊNDO 10-16
  • KOOŊNDO 17-23
  • KOOŊNDO 24-30
Sɔɔŋ Tɛɛsiaŋndoŋ le Yoomu Naa a Wali Pollo Yau Wali Bɔŋaŋndo—(2019)
mwbr19 Koondu p. 1-8

Sɔɔŋ Tɛɛsiaŋndoŋ le Yoomu Naa a Wali Pollo Yau Wali Bɔŋaŋndo

KOOŊNDO 3-9

NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | KALEESIAŊNDA 4-6

“Tuula Naŋ Chi Le Wo, Nyɛ o Pɛɛku Naa Wo”:

(Kaleesiaŋnda 4:​24, 25) Nyɛ yɔnuŋ a waŋ laanduaa ŋiɔɔŋnda haa wo o yiŋgila. Nduyɛ o nɔla mbo pɛɛku naa a kpemala tiɔɔŋ nda Mɛlɛka yii sindɛ nda ŋwaŋnda chiee laŋ okɔɔ. Chua chiɔɔ hoo, ndu yɔnuŋ maa Hakaa ni, velaŋ ndɔɔ ndu cho maa kpema Mɛlɛka yii nda Chuuwa, mbo ke nda sawala ndɔlaŋ o Pembii Saanaive choo wo ni. Chuauwaa chuaa hoo velu wa bɛɛ, chiaa koni nda wa ni. Koŋ bɛɛ velaŋ ndɔɔ cho a wanaa chua sawala Mɛlɛkalaŋ nda ni, a dimi maa te a chua laŋ pɛ a simnuŋ wanaa sakpo Mɛlɛka o hɔl la. Nda bɛɛ chiaa nda cho ni. 25 Nduyɛ Hakaa o velaŋ hoo a kpema Mɛlɛka yii o Pembii Saanaive choo o lɛŋnde Alueebiaaleŋ niŋ ndo, velaŋ ndɔɔ ndu cho vɛlɛ a Chulusɛlɛm naa ŋ nɔ pɛŋgoo hoo wo ni. Mɛɛ Hakaa nda chuauwaa nduaa wa chiaa yɛ lende waŋnda Chulusɛlɛm a cho chiaa ni.

it-1-E 1018 ¶2

Hakaa

A mɛɛ wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo Pɔɔl dimi yɛ, Hakaa sim o tuulaa hoo niŋ le Isɔluɛiya, mɛɛ nda holnuŋ Chɛhowa ma chɛl le sawala o ke Muuse o Pembii Saanaive choo laŋ biyɔɔ, mi kpemaa hoo tosa mi Hakaa vialu ‘chuauwa, ma simnuŋ chiaa.’ Le mɛɛ waŋnda haa wa wanaa lahakiaa yɛ, a tiuba le loo o kpemaa hoo choo le. O kpemaa hoo bɛŋgu, Isɔluɛiya ve hɛnɛkɛ le kɛ ma simnuŋ wanaa haki nɔ le piɔmndo sɔlaa wa, le mɛɛ nda wa wanaa lahakiaa yɛ. (Chɔŋ 8:​34; Luom 8:​1-3) Chulusɛlɛm chiee bɛndoo o palɛi Pɔɔl ve niŋ sim le Hakaa, ndoo sim le kɔɔna Isɔluɛiya, nduyɛ mbo simnuŋ chiɔɔ nda chuauwaa nduaa. Kilisiɔŋaa sɔla pɔyaŋndo wa sim le chuauwaa cho “Chulusɛlɛm choo choo” wa, o dimi niŋ, o sim le lanɔɔ Mɛlɛka. Chulusɛlɛm ndo hoo, ndu cho yɛ Selua ni, fɛɛŋ bɛɛ o kue wɔ o chɛle niŋ te. Mɛɛ Aase sɔla saŋgaa Isimɛɛl o ba yɛ, lende koni chuauwaa cho le “Chulusɛlɛm choo choo” wa, a sɔla malɔɔ sanaa a Po Mɛlɛkaa wa, sɔla nyɛkindilaa chuauwa Chulusɛlɛm chiee o ba ni. Kɛ, ma tuau Hakaa nda po ndɔɔ. Koŋ sim ni maa mi Chɛhowa tuau Isɔluɛi maa lekaa.—Kal 4:​21-31; Chɔŋ 8:​31-40.

(Kaleesiaŋnda 4:​26, 27) Chua ve hoo chɛ le wo, ndu yɔnuŋ maa Selua ni, velaŋ ndɔɔ cho chiee kpeekpei Mɛlɛkaa ni, ndu yɔnuŋ maa Chulusɛlɛm choo choo ni. Waŋnda chiee koŋ niŋ nda nda cho o lechɛ niŋ te, kani fuule, nda nda o Kiliti niŋ nda dɔu tiindaŋ ndaa ni. O koŋ, mi Mɛlɛka siiŋguu nda wanaa sakpo Mɛlɛka o hɔl. Chulusɛlɛm ndo hoo ndu cho machuaa maa kala naa. 27 Diomndaŋ la cho la poonyiaa o Yau Mɛlɛkaa niŋ a Chulusɛlɛm ndo hoo okɔɔ. Mi Yau Mɛlɛkaa dimi diomndaŋ ndaŋ a ndu okɔɔ aa, “num wana lanɔ vilu hoo le wo, wa a kɔl kɛndɛ. A chue yol mi pulii vialaa i nɛi num te, kɛ wanuŋ a kɔl kɛndɛ bute. Mam choo choo a kɔl kɛndɔɔ. Kani fondole, num nda kɛɛ hoo wo a cho hunɔɔ chuauwa nɔ mbo hiou chua chonuŋ hoo nda pɔnɔ ndɔ, a kɛɛ ndu le wo.

w14 10/15 13 ¶11

Nɔ Tiindaŋndo o Kala Poŋ o Masale Mɛlɛkaleŋ Niŋ

11 Mi che bɛɛ naa kpema Ebilahamndo wa le mi chuaa mamaa Ebilahamnda ndaa sɔla lɛŋnde mɛyaaleŋ, kɛ Baabuiyo chɔm maa kpemaa hoo nɔ vɛlɛ mbo peelu sɔɔŋ yiŋgila a Mɛlɛka okɔɔ woŋ. (Kal. 4:​22-25) O peelɔŋ bɛndu koŋ niŋ a mɛɛ kiilanɔɔ Pɔɔl chɔm yɛ, kpeŋgii tasei o kulii Ebilahamnde hei choo cho Kiliti ni. Kpeŋgii diiŋ nduɛi sim le ŋwaŋ 144,000 ni, Kilisiɔŋaa sɔla pɔyaŋndo a nyina Mɛlɛkaa wa. (Kal. 3:​16, 29; Sɔɔŋ 5:​9, 10; 14:​1, 4) Wana lanɔ wa yɛ kulle hei violɔɔ wo cho “Chulusalɛm choo choo ni,” kumbii kɔɔna Mɛlɛkaa o choo choo niŋ, o nɔ nyaa yoomaa cho o inyinaya wa. (Kal. 4:​26, 31) A mɛɛ kpema Ebilahamndo chɔm yɛ, kulii wana lanɔɔ hoo cho hunɔɔ a tɔnɔlaŋ le waŋchieeya.

(Kaleesiaŋnda 4:​28-31) Mi Mɛlɛka tosa mɛɛ o chuel Ebilaham buŋgɛi yɛ. Mbo tosa mi Ebilaham vialu poo nda Selua, ndu yɔnuŋ maa Aase ni. Mi dimul nya chaaŋaa niaa wanaa laalaŋnda, lende nya bɛɛ nya simnuŋ chuauwaa Mɛlɛka ni. Kani fondole, lende Mɛlɛka chua buŋgɛi ni maa i cho yɔnɔŋ. 29 Nduyɛ mi i yɔnuŋ a boondii keŋ, mi poo Ebilaham velu nda Hakaa wo, o tusi nyɛ palaa po Nyina Mɛlɛkaa tosa mi Ebilaham nda Selua a vialu wo choo. Lende ko i cho hau yɔnɔŋndo ni. Wanaa dɔu tiindaŋ ndaa o sawaa chuaa niŋ suee, le mi nda pila simnuŋ wanaa sakpo Mɛlɛka o hɔl la, a cho hau wanaa dɔu tiindaŋ ndaa o Chiisu Kiliti niŋ le mi Mɛlɛka pila siiŋguu nda wanaa sakpo wa, nyɛ palaa tusioo choo ni. 30 Mi Yau Mɛlɛkaa dimi aa, “Tou chua chiɔɔ nda po ndɔɔ a kɔ. A kɔ, kani fondole, chua chiɔɔ po ndɔɔ, o nɔ mbo loo nyɛm finya ndɔŋ te. Lanɔ cho chɛ le wo, po ndɔɔ ndu nɔ mbo loo nyɛm finya ndɔŋ ni.” 31 Lelaŋ chaaŋaa niaa, naa naa ŋ cho chuauwaa wana lanɔ chiɔɔ hoo le. Ŋ nɔ lɛ mi ŋ tiindaŋ sawalaŋ chuaa le waa wanaa sakpo Mɛlɛka o hɔl te. Wana lanɔ cho chɛ le wo chuauwaa nduaa naa ŋ cho ni. Mɛlɛka siiŋguu naa wanaa sakpo ndu pila o hɔl le mɛɛ naa ŋ tiindaŋ Chiisu yɛ.

Yaasiaa le Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ

(Kaleesiaŋnda 4:​6) O koŋ kɔɔli, mbo tosa mi Nyina ndɔɔ tual nya kɔɔli, ndu yɔnuŋ maa Po ndɔɔ Chiisu Nyina ndɔɔ ni. Le mɛɛ nya cho chuauwaa nduaa yɛ, o tosa hei ni. Nduyɛ Nyina ndɔ koŋ tosa ni, mi ŋ veelu Mɛlɛka aa, “Kɛkɛ, Finya naa.”

w09-E 4/1 13

A Sina Pa?

Le yɛɛ Chiisu veelu yɛ Finya ndɔ o piɛileŋ niŋ aa “Abba, Kɛkɛ”?

Diom ma Aluamaikiiyo hoo “Abba”, sim le “finyaa” ɔɔ “O Kɛkɛ” O fondaŋ nda yaa kɛ kɛ nda soliŋ diomndo hoo kpeku o Baabuiyo niŋndo kpou, o piɛileŋ niŋ nda soliŋ ndu kpeku ni, nduyɛ o sim le Finya naa o choo choo niŋ, Chɛhowa. Yɛɛ diomndo hoo sim yɛ?

Mi yauwo hoo International Standard Bible Encyclopedia dimi aa, “O diomnda tɛtɛlɛ waŋnda ndaa suaa o teleŋ Chiisoo niŋndo, mi ndaa soliŋ diomndo hoo ʼabbāʼ kpeku le chɔmndo chaŋyɛi kpeeluŋnde a waŋndo ɔɔ mi chuaambuaa ndaa soliŋ diomndo hoo kpeku le finyaa ndaa bɛɛleŋ kioo.” Diom lebiɔɔ o cho ni nduyɛ diomndo hoo wa o diomnda tase chuaambɔɔ ndoo pɛɛku laŋ tɛɛŋ. Mi Chiisu ndoo soliŋ diomndo hoo kpeku le Finya ndɔ nyɔɔloo. O kpeloo Kɛsɛmani niŋ mɛɛ teleŋndo wa fuuloo le mbo sɔla piɔmndo, mi Chiisu veelu Finya ndɔ o piɛileŋ niŋ aa, “Abba, Kɛkɛ.”—Maki 14:​36.

Le Mɛlɛka ndaa soliŋ diomndo hoo “ʼabbāʼ kpeku ni, nduyɛ a soliŋ ndu ko kpeku o yaula maChuulaŋ niŋ a teleŋ Kilisi a Luom dɔunuŋ diompilɛ le waa o masaleŋ choo wo le. Kani fuule, ndoo bɛnda le Mɛlɛka veeloo lende a diola wanaa bɔɔbɔɔ ndaa sina ndu laŋ te” a mɛɛ sɔɔŋ yaasiaŋ chɔɔlu dimi yɛ. Kɛ, “mɛɛ Chiisu . . . soliŋ diomndo hoo kpeku o piɛileŋ niŋ, hoo chɔm maa o nɔ chaŋyɛi kpɛɛluŋnde a Mɛlɛka.” Bolii ŋiiŋ nduɛi i pilɛi nda soliŋ diomndo hoo “Abba” kpeku o nyɛ Pɔɔl poonyiaa wo niŋndo chɔm maa mi Kilisiɔŋaa tasiaa ndaa soliŋ ndu kpeku o piɛileŋ niŋ.—Luomaŋnda 8:​15; Kaleesiaŋnda 4:​6.

(Kaleesiaŋnda 6:​17) Diom ya cho nya mɛɛlu dimul lo cho ni maa wana o wana chuu lɛ ya nyɛ palaa cheleŋ te. Kani fondole, tindilaŋ ndaŋ ya lekɔɔ la chɔm maa Chiisu Kiliti chɛ ndɔɔ ya I cho ni.

w10-E 11/1 15

A Sina Pa?

Yɛɛ wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo Pɔɔl ndoo yiyaŋ yɛ mɛɛ o dimi maa ‘tindilaŋ ndu lekɔɔ la chɔm maa Chiisu Kiliti chɛ ndɔɔ’ o cho ni?—Kaleesiaŋnda 6:​17.

▪ Diomnda Pɔɔl laŋ la sim le sabulaŋ tau le wanaa wa ndu nilaŋ yaŋɔɔ o wɔsiŋ kɛmɛ tasoŋ niŋnda. Le taamaseliiyo, o sindɔɔ niŋ mi ndaa hol wanaa ndaa bii o chɔuwo wa, wanaa ndaa tɛɛmbuu chiɛi Mɛlɛkaa wa, a chiaa chiliŋii siaŋa tuu ve. Te ndaa soliŋ pɛ diomndo hoo kpeku le waŋchieeya o nɛiyo hoo choo, mɛɛ ndoo chɔm lebɛɛ kposoŋ le tindilaŋ chɔmndo le.

Kɛ, o cho teleŋ o teleŋ te tindilaŋ ndaŋ laa wɔu le. Mi wanaa masindiaa bɔɔbɔɔ ndaa soliŋ ndaŋ kpeku le chɔmndo suɛi maŋgalɛi waŋndo dimi ve ɔɔ tanda o fula wo. A mɛɛ yauwo hoo Theological Dictionary of the New Testament dimi yɛ, le taamaseliiyo, “mɛlɛkaa Hadadi a Atakatis Siiliaŋnda ndaa sooluu ni nduyɛ mi ndaa baanuŋ taamasioo o ba kpeŋndo a o labolo le chɔmndo maa mɛlɛkaa haa ndaa sooluu ni. . . . Nduyɛ mi ndaa baa wanaa tol Dionusuŋ kɔɔli wa pei pum le chɔmndo maa le ndu nda cho ni.”

Wanaa chɔm konalaŋ o palɛi nɛi niŋnda dimi maa, a tindila Pɔɔl sɔla le saŋga nda tusi ndu choo o nɛila yɛ yɛlaŋ niŋ, o wali ndɔ lemisiɔnalueiyo niŋndo okɔɔ o wa dimioo ni. (Kɔliŋtiaŋ Diiŋ Ndɔɔ 11:​23-27) Naapum dɔɔ, Pɔɔl ndoo yiyaŋ maa mɛɛ yoomu ndɔɔ wa yɛ, kɛ o cho tindila cheleŋ te chɔm maa Kilisiɔŋnɔɔ le o wa le.

Diomndaŋ Veeloo o Baabuiyo Niŋ

(Kaleesiaŋnda 4:​1-20) I chɔɔlu wɔ nya suɛi kalɛi chɔm. I cho ko mɛɛ waŋndo vialu nuaa poo yɛ, nduyɛ maa po ndɔ koŋ ndu cho hunɔɔ nyɛm ndɔŋ loo ni. Kɛ, o wa dɔɔ lende maa ndu kpeekpei nɔ nyɛm finya ndɔŋ muŋ ni, kɛ te o cho wɔ pɛ chuaambɔ, a mel ndu muŋ o ba le. Nduyɛ a boondii keŋ, mɛɛ chiɔɔ wa nuaa o ve a ba ndɔ le yɛ, lende koni o wa ni. 2 Nduyɛ te o cho wɔ pɛ chuaambɔ, mɛɛ mbo wa ŋwaŋ o ba bɛŋgu ma manda ndu. Nduyɛ nyɛm muŋ ŋ wa bɛɛ hunɔɔ wa mial ndɔ, kɛ boondii o cho wɔ keŋ chuaambɔ ve, mɛɛ mi ŋ wa wɔ ŋwaŋ o ba. Ŋ lo nda o ba, haaa mi boondii finya ndɔ yeema le mi ŋ wa niko mial ndɔ ve i fuuluu. 3 Lende naa ŋ wa ni. Boondii naa ŋ sina wɔ tonyaa a Mɛlɛka okɔɔ le ve ŋ wa mawaa o chɛleŋ niŋ nyinaa wɔɔŋnda o ba bɛŋgu, nyinaa wɔɔŋaa chieeŋndo hoo cho o ba bɛŋgu wa. 4-5 Kɛ mɛɛ boondii Mɛlɛka pila bɛɛndiaa ve i fuuluu, mbo yɔŋ Po ndɔɔ. Mi Po ndɔɔ hoo keeku wana lanɔɔ o ipulu mbo vialu ndu. Mɛɛ nda velu ndu, mbo chua sawala maChuulaŋ kpeekpei. Le sabu Mɛlɛka yɔŋ ndu wo cho ni, maa le mbo huŋ baŋa wanaa cho ma duau tiindaŋ ndaa o sawalaŋ chuaa niŋ, le ma wa wanaa sakpo Mɛlɛka o hɔl la. O hiŋ le mbo baŋa nda, nduyɛ o koŋ, mi Mɛlɛka siiŋguu nda chuauwaa ndɔ. 6 O koŋ kɔɔli, mbo tosa mi Nyina ndɔɔ tual nya kɔɔli, ndu yɔnuŋ maa Po ndɔɔ Chiisu Nyina ndɔɔ ni. Le mɛɛ nya cho chuauwaa nduaa yɛ, o tosa hei ni. Nduyɛ Nyina ndɔ koŋ tosa ni, mi ŋ veelu Mɛlɛka aa, “Kɛkɛ, Finya naa.” 7 Le saboo hoo, la cho lɛ lachɛ nyinaa wɔɔŋnda o ba bɛŋgu le. Chuauwaa Mɛlɛkaa nya cho niŋ ni. Te la wa yɛ chuauwaa nduaa pɛ, mɛɛ nyɛ o nyɛ o kɛsi le chuauwaa nduaa nya cho hunɔɔ muŋ nɔ ni. 8 Boondii nya aa sina wɔ Mɛlɛka le ve, la wa mawaa chiaa nyinaa wɔɔŋnda o ba bɛŋgu, mi la veelu nda mɛlɛka laŋ. 9 Kɛ, pɛŋgoo hoo niŋ la sina Mɛlɛka walaŋ, bɔɔle Mɛlɛka sina niŋ nya. Lelaŋ, yeemɛi yɛɛnɛ nya cho yɛ vɛlɛ le miiŋgoo nyinaa wɔɔŋaa kaŋ o ba? Kpaaya o kpaaya a nɔ le ma tosal nya nyɛ o nyɛ kɛndɛ le. Nyɛ o nyɛ cho ma ke nya ndu le. La miiŋgu lɛ simnɔŋ nda o ba lachɛ lɛ. 10 La nɔ palɛi i pum, a paŋgoŋ ŋ pum, a teleŋndaŋ la pum o wɔsioo niŋ kpɛ kpɛ. Sɔɔŋ nya tosa boonduŋ muŋ ndoŋ ŋ cho. Ŋ nya tosa boonduŋ muŋ te woŋ ŋ cho. 11 Sɔɔŋ nya cho muŋ tosaa woŋ, I buulaŋ a nya tau tau. La tosa a sabu mi wali ya I tosa nya tɛɛŋ ndo o tambuŋ fondo fuu le. 12 Chaaŋaa niaa wanaa laalaŋnda, I cho nya nyɔɔloo a yandii. I mal kaa maChuuwo, mi wa niŋ mɛɛ nya wanaa cho a Chuu le wa a cho yɛ. La tosa mɛɛ ya I tosa nuaa yɛ. Isɔɔ o isɔɔ wɔɔŋ la tosa wɔ a ya le pilɛ le. 13 Nya pilɛ la sina maa wa ya I wa a naa nya tɛɛŋ ndo, nyɛ koŋ tosa ni mi I sɔla fondaa, mi I dimul nya Yooŋgu Kɛndɛ Mɛlɛkaa o tasela ndɔ koŋ. 14 Nduyɛ mi naa ya I naa koŋ ndo chuu nya dɛnɛla palaala faŋga. Kɛ o koŋ niŋ kpou, la bii ya biyɔɔ wɔɔŋ te, kɛlɛŋgaa niŋ te mi la mal la. Mi la bii ya kpeekpei o kɛndɛ nuaa ŋ yɔŋ aa, kiilanɔ Mɛlɛkaa ya cho ni. Mi la bii ya kpeekpei, mɛɛ nya bii Chiisu Kiliti pila yɛ. 15 Kɔl kɛndɔɔ o wa nya niŋ tau boondii keŋ. Vɛ niŋ la cho lɛ a kɔl kɛndɛ lende le? La wa a bɛɛndiaŋ boondii keŋ le nyɛ o nyɛ tosa le ya. Te ndi ii yɔnuŋ pɛ, ndu oo wa bɛɛ aa waŋndo hɔlte ndɔle ndu pila leŋ ni ndu oo kala makalaa leŋ po mi ndu oo ke ya. 16 Kɛ pɛŋgoo hoo niŋ la chua ya niŋ maa yaamɔɔ nya le mɛɛ ya I cho nya tonyaa dimullo yɛ. 17 Nduyɛ wanaa cho nya kaŋ kindioo le ma maŋgala Yooŋgu Kɛndɛ Mɛlɛkaa a Chiisu Kiliti okɔɔ wa, a cho kindioo kpeekpei le ma muli nya kumbu ndaa. Kɛ nduyɛ yiyaŋ nda nɔ niŋ a nya okɔɔ wo o cho yiyaŋ kɛndɛ le. Yeemɛi ko nda yeema le ma faŋa nya ya o ŋdial ni, le hali kpeŋ mi la dɔu kɔllo o nda lo. 18 O cho suɛi wɔɔŋ le mi la dɔu kɔllo o waŋnda chieeya lo le, te o cho pɛ le sabu kɛndɛ. Kɛ o ve mawaa maa lɔɔ ya I wa nya tɛɛŋ ndo koni le nya tosa hei le, kɛ te I faŋaŋ pɛ la mal te. 19 I dimul lɔ nya hei chaaŋaa niaa kaalaa, mɛɛ nyɛ nɛiyaa o wa wana lanɔɔ choo nuaa o violɔɔ, kɛ mbo lo biuwɔŋndo haaa mbo lo o koŋ mbo velu chua ndɔɔ yɛ, lende nyɛ nɛiyaa cho vɛlɛ ya choo le nya ni. I cho lo ndu biuwɔŋndo haaa mbo lo o koŋ mi la chua kaala Chiisu Kilitilaŋ. 20 Maa I wa ko nya tɛɛŋ suŋ suŋ, le mi ya ii chaa nya suɛi kalɛi chɔm. Kɔl nuu cho o laasiaŋ haaa I sina mɛɛ o mɛɛ ya I yɔŋ te.

KOOŊNDO 10-16

NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | ƐFISIAŊNDA 1-3

“Kɛɛsiaa Chɛhowaa a Wali Ndɔɔ”

(Ɛfisiaŋnda 1:​8, 9) Kɛndɛi nɔ lamɛɛlu le ve o tosal naa hei ni. Mɛlɛka nɔ kɔl kaloo kpou o ba ni, nduyɛ, o sina isɔɔ o isɔɔ fee pɛŋgu. 9 Le hei, mbo tosa nyɛ o kɛɛsiaa le tosaa wo. Sɔɔŋ ndu oo kɛɛsiaa niŋ paandu le tosaa sanaa o sabu Kilitioo niŋ, kɛ mi muŋ wa ŋ viaŋaa woŋ, mbo tosa mi ŋ sina muŋ.

it-2-E 837 ¶4

Sɔɔŋ Wa ŋ Viaŋnaŋ a Masale Mɛlɛkaleŋ Okɔɔ Wo

Masale Mɛsayanɔɔ. O Nyɛ Pɔɔl wa poonyiaa wo niŋ, mbo chɔm kpou sɔɔŋ wa ŋ viaŋnaŋ a Kiliti okɔɔ woŋ. O Ɛfisiaŋnda 1:​9-11 niŋ, mi Pɔɔl suaa a hɛnaŋ Mɛlɛkaa le mbo chɔɔmuu “sɔɔŋ wa ŋ viaŋnaŋ a Masale Mɛlɛkaleŋ ndo.” Lelaŋ mbo dimi aa, “Sɔɔŋ ndu oo kɛɛsiaa niŋ paandu le tosaa sanaa o sabu Kilitioo niŋ, kɛ mi muŋ wa ŋ viaŋaa woŋ, mbo tosa mi ŋ sina muŋ. Te boondii Mɛlɛka pila bɛɛndiaa ve i fuuluu pɛ, o cho nyɛ o kɛɛsiaa wo siou tosa. Koŋ cho ni, nyɛ o nyɛ fee Mɛlɛka toosiaa, muŋ o fondaŋ ndɔɔ ni, a muŋ o chieeŋndo choo mbo chuuŋgiaa muŋ diompilɛ mi Kiliti wa muŋ bolleŋ kpou. Mɛlɛka yulu naa mayulaa le waa wanaa ndɔ mɛɛ ndupila kɛɛsiaa yɛ, nduyɛ, mbo tosa mi nyɛ o nyɛ yɔnuŋ o hɛnaŋ ndɔɔ niŋ. Lelaŋ, le cho naa ŋ cho o diompilɔɔ niŋ naa Kiliti waa wo mi Mɛlɛka hɛli naa le waa wanaa ndɔ.” “Sɔɔŋ wa ŋ viaŋnaŋ” a Masaleŋ okɔɔ wo, leŋ le cho yɛ Masale Mɛlɛkaleŋ o Mɛsayanɔɔ ba bɛŋgu ni. Nyɛm Pɔɔl dimi maa ŋ cho o “fondaŋ ndɔɔ” woŋ cho wanaa cho wa o Masaleŋ choo a Chiisu latulu o choo choo niŋnda ni. Masale leŋ le cho wa “muŋ o chieeŋndo choo” kpou bolleŋ ni. Mi Chiisu dimul buɛiyaa nduaa maa sɔɔŋ wa ŋ viaŋnaŋ a Masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ wo chiɛɛliaŋ a Masale Mɛlɛkaleŋ. Mbo dimul buɛiyaa nduaa aa, “Nya Mɛlɛka chɛl le mi la sina sɔɔŋ wa ŋ viaŋnaŋ a masale Mɛlɛkaleŋ okɔɔ woŋ ni.”​—Mak 4:​11.

(Ɛfisiaŋnda 1:​10) Te boondii Mɛlɛka pila bɛɛndiaa ve i fuuluu pɛ, o cho nyɛ o kɛɛsiaa wo siou tosa. Koŋ cho ni, nyɛ o nyɛ fee Mɛlɛka toosiaa, muŋ o fondaŋ ndɔɔ ni, a muŋ o chieeŋndo choo, mbo chuuŋgiaa muŋ diompilɛ mi Kiliti wa muŋ bolleŋ kpou.

w12-E 7/15 27-28 ¶3-4

Chɛhowa Cho Yuŋgu Ndɔɔ Chuuŋgiaa Diompilɛ

3 Mi Muuse dimul Isɔluɛiya aa, “Mɛlɛka Yaawɛɛ, Mɛlɛka naa ndu pilɛ kpe cho Mɛlɛka Yaawɛɛ ni.” (Di 6:​4) Sɔɔŋ Chɛhowa tosa woŋ chiɛɛliaŋ a sabu ndɔɔ. A tonya, “te boondii Mɛlɛka pila bɛɛndiaa ve i fuuluu pɛ,” masale ndɔleŋ le cho sɔɔŋ le kɛɛsiaa woŋ kpou kɔɔna diompilɛ. Ndu cho ni, le cho nyaa yoomaa kɔl kaluaa o toosiaa wa kpou chuuŋgiaa naapilɛ. (Nuawɔ Ɛfisiaŋnda 1:​8-10.) Masaleŋ ndeŋ le cho sabu ndɔɔ peelu o nɛilaŋ latiɔɔŋ niŋ. Nɛi tasoo cho chuuŋgiaa Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda le ma sɔla yoomu fafɛɛŋndo o choo choo niŋ, mi Chiisu wa nda choo Masa ni. Hei kanduŋ a Pɛŋtikɔɔsi wɔsi 33 ve C.E. mɛɛ Chɛhowa kandu wanaa nɔ le waa a Chiisu latulu o masaleŋ choo wa chuuŋgiaa. (Walta Wanaa Chiisuaa 2:​1-4) Le mɛɛ Mɛlɛka siiŋguu Kilisiɔŋaa pɔyaŋnda maa a bɛnda le yoomoo sɔlaa sanaa o sala soliaŋ Kilitioo niŋ yɛ, a chii niŋ sina maa, “chuauwaa Mɛlɛkaa” nda cho ni.—Luomaŋ. 3:​23, 24; 5:​1; 8:​15-17.

4 Nɛi diiŋ ndɔɔ bɛɛndiaa wanaa nɔ le waa o chieeŋndo choo o Kpele Hɛnɛkiɔɔ niŋnda le waa o Masale Chiisuleŋ bɛŋgu. “Faŋga bɛndu bɛndoo” cho wanaa tasiaa o kundaa hoo niŋ ni. (Sɔɔŋ. 7:​9, 13-17; 21:​1-5) O Wɔsila Waa Pilɛ Chiisu Cho wa o Masaleŋ Choo Laŋ bɛŋgu, a cho hunɔɔ miiŋgu diompilɛ a wanaa sɔla niŋ fulasɛiniŋndo o biiliɔŋndaŋ niŋnda. (Sɔɔŋ. 20:​12, 13) Yiyaŋndɔ mɛɛ fulasɛiniŋndo chɔɔlu niŋ diompilɛ naa yɛ! O Wɔsila Waa Pilɛ Chiisu Cho wa o Masaleŋ Choo Laŋ mɛɛlulaŋ, nyɛm cho wa “o lɛŋndeŋ choo” woŋ cho sɔla tofa mɛɛlaa. Wanaa cho lo o tiindaŋndo choo wa cho simnɔŋ “chuauwaa Mɛlɛkaa.”—Luomaŋ. 8:​21; Sɔɔŋ. 20:​7, 8.

Yaasiaa le Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ

(Ɛfisiaŋnda 3:​13) Lelaŋ, I cho Mɛlɛka piɛiyo maa la wu ŋdial le mɛɛ ya cho mɔnɛi biyɔɔ le nya yɛ le. Kani fuule, le dɛnɛ nya kɛndɔɔ ko ya cho mɔnɛi hei biyɔɔ ni.

w13-E 2/15 28 ¶15

Chɛl Mi Nyɛ o Nyɛ Kuuna Num Dɛnɛ Kɛndɔɔ Sɔlaa Le

15 Biuwɔŋ naa o yeemɛi Chɛhowɛi tosaa niŋ mala acheleŋnda la ma sɔla dɛnɛ kɛndɔɔ. Mi Pɔɔl poonyial kundaa Ɛfisɔɔ aa, “Lelaŋ, I cho Mɛlɛka piɛiyo maa la wu ŋdial le mɛɛ ya cho mɔnɛi biyɔɔ le nya yɛ le. Kani fuule, le dɛnɛ nya kɛndɔɔ ko ya cho mɔnɛi hei biyɔɔ ni.” (Ɛfi. 3:​13) O nɛi kuɛɛ choo nyɛkindilaa Pɔɔllo ndoo wa “dɛnɛ . . . kɛndɔɔ” le Ɛfisiaŋnda? Mɛɛ Pɔɔl wa o bɛɛndiaŋ teleŋ o teleŋ le wallo le nda mi che bɛɛ nyɛkindilaa wa ndu komallo yɛ, ndoo chɔm Ɛfisiaŋnda kpendekele maa kalaŋndo wa o dikeŋnaŋ nda wa tueiyɔɔ yeela maa Kilisiɔŋnda wo kɔɔli. Te Pɔɔl ndoo vi ŋdial o nyɛkindilaa bɛŋgu pɛ, baa hei ve Ɛfisiaŋnda chɔm maa chaŋyɛi ndɛi a Chɛhowa, wali poli ndaa, a tiindaŋ ndaa ve nyɛ sɔvɛ kposoŋ te le? Mi biuwɔŋ Pɔɔllo tosa mi wali leKilisiɔŋndo sɔla hiouwɔɔ lachioo tau nduyɛ mbo chɔm maa waa buɛi Chiisoo hiou wa nyɛ sɔvɛ a sala soliaŋ kɛ kɛ.

(Ɛfisiaŋnda 3:​19) I cho piɛileŋ maa kaalaa bɛndu Chiisu kaala nya hoo wo maa la sinaŋ ndu o yoomula nyalaŋ niŋ, mi che bɛɛ wana nɔla ma chii ndu pɛŋgu sina le ni. Te la sinaŋ kaala ndɔɔ hoo nya niŋ pɛ, Mɛlɛkayɛi Masanɔɔ Mɛlɛkɛi i pei nya nyɛ kɛndɛ kɛndɛi.

cl-E 299 ¶21

‘Kaala Bɛndu Chiisu Kaala Naa Wo Sinaŋndo’

21 Diom maKilikiiyo hoo “sinaŋ” sim le sinaŋndo “kpeekpei, sanaa o suɛi yɔŋnaŋ niŋ.” Te ŋ chɔm pɛ kaalaa maa Chiisu—yɔŋgɔŋndo naapila le acheleŋnda malaa, chɔmndo nyiɛɛye le bahawɛila ndalaŋ solioo, malɔɔ nda haki a kɔllo kpou—o hei niŋ kpeekpei naŋ nɔla ni miŋ nɔ balika melaa a mɛɛ ndoo tosa sɔɔŋ yɛ. O nɛiyo hoo choo, ŋ tiuba miŋ ‘sinaŋ kaala bɛndu Kiliti kaala naa hoo wo, o wana nɔla ma chii pɛŋgu sina le wo.’ Nduyɛ fɛɛŋ bɛɛ ŋ nɔ miŋ puɛɛŋ maa, mɛɛ naŋ tual taamasi Kilitioo kɔɔli fau yɛ, lende naŋ hiau lachi a sɔɔŋguu wo wana Chiisu ndoo tol taamasi ndɔɔ kɔɔli wo ikɛi ni. Ndu cho yɛ Mɛlɛka naa kaalaa ni, Chɛhowa.

Diomndaŋ Veeloo o Baabuiyo Niŋ

(Ɛfisiaŋnda 1:​1-14) Ya Pɔɔl, ya cho hoo maa wana Chiisu Kiliti vem hɔlte ndɔ o hɛnaŋ Mɛlɛkaa niŋ ndo, ya cho yauwo hoo poonyiaa ni. I cho ndu poonyiaa naa nya wanaa Mɛlɛkaa chua Ɛfisia chiee, nya cho haa isisi yi o tiindaŋ nya nɔ o Chiisu Kiliti niŋ ndo wa. 2 I cho piɛileŋ maa Mɛlɛka finya naa a Masanɔɔ Chiisu Kiliti maa a yiyaŋ nya choo, nduyɛ ma ke nya kɔl nyuloo fɔ. 3 La ŋ melnuŋ Mɛlɛka balika o cho finyaa le Masanɔ naa Chiisu Kiliti wo. Kani fuule, o dɔu naa sala mbo ke naa nyɛm kɛndɔŋ fau ŋ chaŋ o fondaŋ ndɔɔ woŋ, le mɛɛ naa ŋ cho diom pilɛ naa Kiliti waa yɛ. 4 Nduyɛ, le cho naa ŋ cho koŋ o diom pilɔɔ niŋ naa Kiliti waa wo, mi Mɛlɛka hɛli naa le waa wanaa ndɔ lɔɔ pa bɛɛ o toosiaa chieeŋndo. O hɛli naa le mi ŋ wa a yɔŋgaŋ le ndu Mɛlɛka, nduyɛ, mi kɔlta naalaŋ la wa la diandaa walaŋ ndu o hɔl. Nduyɛ, le kaala Mɛlɛka kaala naa wo 5 o chii naa niŋ yulɔɔ o sabu Chiisu Kilitioo niŋ le mbo siiŋguu naa chuauwaa ndɔ, mɛɛ ndu Mɛlɛka pila kɛɛsiaa o hɛnaŋ ndɔɔ niŋ yɛ. 6 O tosa matosaa hei le mi ŋ saŋgala ndu le kɛndɛi bɛndui o tosal naa hei ye. Fondo o tosal naa ndi ni sanaa o sabu wana o kaala hoo wo niŋ. 7 Nduyɛ, piɔm Chiisu Kiliti vi wo, ndu tosa ni mi ŋ sɔla baŋaŋndo, koŋ cho ni, mi ŋ sɔla malɔɔ le yɔŋnda wɔɔŋnda naa ŋ tosa laŋ. Kɛndɛi bɛndu bɛndui Mɛlɛka tosal naa hei ni. 8 Kɛndɛi nɔ lamɛɛlu le ve o tosal naa hei ni. Mɛlɛka nɔ kɔl kaloo kpou o ba ni, nduyɛ, o sina isɔɔ o isɔɔ fee pɛŋgu. 9 Le hei, mbo tosa nyɛ o kɛɛsiaa le tosaa wo. Sɔɔŋ ndu oo kɛɛsiaa niŋ paandu le tosaa sanaa o sabu Kilitioo niŋ, kɛ mi muŋ wa ŋ viaŋaa woŋ, mbo tosa mi ŋ sina muŋ. 10 Te boondii Mɛlɛka pila bɛɛndiaa ve i fuuluu pɛ, o cho nyɛ o kɛɛsiaa wo siou tosa. Koŋ cho ni, nyɛ o nyɛ fee Mɛlɛka toosiaa, muŋ o fondaŋ ndɔɔ ni, a muŋ o chieeŋndo choo, mbo chuuŋgiaa muŋ diom pilɛ mi Kiliti wa muŋ bolleŋ kpou. 11 Mɛlɛka yulu naa mayulaa le waa wanaa ndɔ mɛɛ ndu pila kɛɛsiaa yɛ, nduyɛ, mbo tosa mi nyɛ o nyɛ yɔnuŋ o hɛnaŋ ndɔɔ niŋ. Lelaŋ, le cho naa ŋ cho o diom pilɛ niŋ naa Kiliti waa wo mi Mɛlɛka hɛli naa le waa wanaa ndɔ. 12 Le sabu muŋ kinɛi ŋ yɔnuŋ ndo cho ni maa le mi naa ŋ wa haa wanaa tasiaa le tiindaŋndo dɔwɔɔ o Kiliti niŋ nda mi ŋ tosa mi waŋnda saŋgala Mɛlɛka le mɛɛ o cho wana kɔndɔfili yɛ. 13 Nya bɛɛ lende koni i yɔnuŋ a nya okɔɔ ni. Mɛɛ nya tuei yooŋgu tonyaa hoo, ndu yɔnuŋ ni maa Yooŋgu Kɛndɛ Mɛlɛkaa o nya sɔla pioŋɔɔ leniŋ ndo, mi la duau tiindaŋ nyaa o Kiliti niŋ. Mi Mɛlɛka tosa mi Nyina ndɔ Diandaa tual nya kɔɔli mɛɛ o chua buŋgɛi yɛ, le waa maa taamasi le chɔmndo maa ndu Mɛlɛka nɔ nya ni. 14 Nduyɛ, tolɔɔ Nyina Mɛlɛkaa tual naa kɔɔli wo cho machuaa, maa taamasi le chɔmndo maa naa bɛɛ Mɛlɛka cho naa nyɛ o chua buŋgɛi le wanaa nduaa kioo wo ke. Nduyɛ, muŋ kinɛi mɛɛlula ndɔlaŋ la cho ni, maa Mɛlɛka cho wanaa cho mial ndɔ wa baŋa le mbo lo o koŋ mi waŋnda a saŋgala Mɛlɛka le mɛɛ o cho wana kɔndɔfili yɛ.

KOOŊNDO 17-23

NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | ƐFISIAŊNDA 4-6

“La Wounuŋ Wolɔɔla Chɔula Mɛlɛka Ke Nya Laŋ Kpou”

(Ɛfisiaŋnda 6:​11-13) La wounuŋ wolɔɔla chɔula Mɛlɛka ke nya laŋ kpou. Koŋ tosa ni mi nɔla mi kɛɛ sɔɔŋ wɔɔŋ Nyinaa Wɔɔŋnda kɛɛsiaa le nya dɛɛniaa le mi la tosa woŋ. 12 Kani fuule, sɔŋgɔ naa ŋ cho hoo wo, o cho sɔŋgɔ waa a ŋwaŋnda chiee le. Nyinaa wɔɔŋaa cho o halaa niŋ maa lamasa wa, a nyinaa wɔɔŋaa nɔ tɔɔ o halaa niŋ nda a nyinaa wɔɔŋaa nɔ kpaayaa o chieeŋ cho hoo o niilu manyumndo niŋ ndo wa, a nyina wɔɔŋaa kɔl vesɛiya choo choo, a nda naa ŋ cho sɔŋgɔɔ ni. 13 Lelaŋ, la wounuŋ wolɔɔla Mɛlɛka ke nya laŋ kpou. Koŋ tosa ni te boondii sɔɔŋ wɔɔŋ ndoŋ ŋ nɔ le yɔnɔŋndo woŋ i fuuluu pɛ, nduyɛ, mi yaamɔɔ o saa nya a sɔŋgɔɔ, la miiŋgu amakɔɔ le. La nɔla mi la hiou lachi a sɔŋgɔɔ mbo lo okoŋ haaa mbo fuuluu o mɛɛlulaŋ, nduyɛ, mi la lo lechoo.

w18.05 22 ¶1

Feleŋguaa, La Simul Masa Nyinaa Wɔɔŋnda

MI PƆƆL, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo tuu Kilisiɔŋnda a puaa chɔuwa. Ŋ cho o chɔuwo, nduyɛ wanaa kpeekpeiya yaamɔɔwaa naa cho ni! Nduyɛ o cho a waŋchieeya le naŋ cho chɔulabaa le, kɛ a Setana vɛlɛ a nyinaa wɔɔŋnda. Setana nda nyinaa wɔɔŋnda cho niŋ puaa chɔuwa le wɔsilaŋ o waalaŋ niŋ, nduyɛ a chaa chɔulabaa tau. Lelaŋ, mii kuɛ le simnɔŋ maa ŋ nɔla chɔuwo hoo yomɔɔ le, taama taama te ŋ wa pɛ feleŋguaa. Baa feleŋguaa nɔla pa ma yem yaamɔɔwaa kpaaya bɛnduaa haa? Ei, a nɔla. Nduyɛ a cho yomɔɔ! Le sabu yɛɛ? Kanifuule, a cho sɔlaa kpaaya fula Chɛhowa o ba wo. Nduyɛ maa puaa chɔuwaa sɔla pɛɛkoo nyɛkɛndɛi ya, a ‘wounuŋ wolɔɔla chɔula Mɛlɛka ke nda laŋ kpou’ le waa a bɛɛndiaŋ nyɛkɛndɛi le chɔuwo.—Nuawɔ Ɛfisiaŋnda 6:​10-12.

(Ɛfisiaŋnda 6:​14-15) Lelaŋ, la sim nyɛ kɛndɛ yi, mi la chua tonyaa maa leyau le kandaŋndo o chaŋ. Nduyɛ, mi la chua sakpoyɛi le waa nyɛ manda nya takpaa wo. 15 Nduyɛ, waa o bɛɛndiaŋ le waŋnda yooŋgu kɛndɛ Mɛlɛkaa dimullo a kɔl ndɔ nyuloo okɔɔ, ndu cho kɔɔvɛila nya wounuŋ ndaŋ ni.

w18.05 22-23 ¶4, 7, 10

Feleŋguaa, La Simul Masa Nyinaa Wɔɔŋnda

4 Maa leyau, tonya naŋ cho pɛɛkoo o Diom Mɛlɛkaa niŋndo cho naa malaa le pɛɛkula lachoowalaŋ kpakpalaa. (Chɔŋ 8:​31, 32; Chɔŋ Tasoo 4:​1) Nduyɛ mɛɛ naŋ hiau lachi a tonya cho o Diom Mɛlɛkaa niŋndo kaalaa fau, lende koni i wa tɛtɛlɛ le sawala Mɛlɛkalaŋ biyɔɔ ni, ɔɔ le wounɔŋndo ‘nyɛ manda naa takpaa’ wo. (Sam 111:​7, 8; Chɔŋ Tasoo 5:​3) Vɛlɛ te ŋ bii pɛ tonyaa bila nyɛkɛndɛi, ŋ nɔla miŋ manda ndu yaamɔɔwa naa o ba.

7 Ŋ tuu nyɛ manda koŋ po chɔuwo takpaa wo a sawala sakpola Chɛhowalaŋ, la manda “kɔl” naa, ɔɔ yiyaŋnda naalaŋ ndo. (Pulɔwaa 4:​23) Po chɔuwo siŋga boo ichiliŋ manda ndu takpaa wo a o nda toosiaa a yau visioo wo le. Lende koni, ŋ nɔla miŋ siŋga sawala Chɛhowalaŋ a sakpoyɛi okɔɔ a mɛɛ yiyaŋnda naalaŋ la cho a sakpoyɛi okɔɔ yɛ le. Ŋ nɔ taasi bɔɔ le kɔl naa mandaa le. (Pulɔwaa 3:​5, 6) Lelaŋ naŋ nɔ ni miŋ mɛɛndaŋ lɔɔlɔɔ te ‘nyɛ manda naa takpaa wo’ cho wɔ pɛ kɔl naa mandaa.

10 Mi kɔɔvɛila puaa chɔuwaa maLuomaŋnda ndaa wounuŋ ndaŋ laa mala nda le chɔuwo yomɔɔ. Mɛɛ lende koni kɔɔvɛila sim ndaŋ lewundu laŋ la mala naa le waŋnda ‘yooŋgu kɛndɛ Mɛlɛkaa dimullo a kɔl nyuloo okɔɔ’ ni. (Aisaya 52:​7; Luomaŋ. 10:​15) Kɛ teleŋndaŋ lapum, kɔl sikpaa yeemaŋ tau le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo. Boo nɔ wɔsilaŋ 20 ndo dimi aa, “Siooŋnde wa ya le chaaŋaa niaa naŋ wa o toŋgo pilɔɔ niŋ o sukuu wa yooŋgu kɛndɔɔ dimullo. I che maa siɔmbulaŋ la wa ya ni. Te I yiyaŋ niŋ pɛ a keŋ, I sina le sabu keŋ yɔŋnuŋ ya wo le. Suŋ suŋ, I cho a kɔl kɛndɛ le chaaŋaa niaa yooŋgu kɛndɔɔ dimullo.”

(Ɛfisiaŋnda 6:​16, 17) Kɛ, o muŋ kɔɔli, la chua tiindaŋndo teleŋ o teleŋ mi la dɔu o Mɛlɛka niŋ. Tiindaŋndo cho machuaa maa nyɛ kala kala puaa chɔuwa bii o ba maa boo bɛndu wo. A ndu nya nɔla ni mi la nyumi chiŋɔma leyiŋndaŋ ma Masa Nyina Wɔɔŋnda wuu le nya viɔɔ waŋ. 17 Nduyɛ, mi la bii piŋi Mɛlɛka piŋi nya wo. Ndu cho mɔsil chɔu nya nɔ le wounɔŋndo wo ni. Mi la chua diom Mɛlɛkaa o nyina Mɛlɛkaa ke nya wo. Ndu cho muɛi chɔuve ni.

w18.05 25-26 ¶13, 16, 20

Feleŋguaa, La Simul Masa Nyinaa Wɔɔŋnda

13 ‘Chiŋɔma leyiŋ’ kuɛɛ Setana soliŋ yɛ lepum kpeku le num viɔɔ? Kɛlɛŋgaa mbo chiŋalaŋ num a choolaŋ dimioo a Chɛhowa okɔɔ. Setana yeema num ma yiyaŋ maa Chɛhowa kaala num te, nduyɛ maa wana o wana buulaŋ a num te. Ida nɔ wɔsilaŋ 19 wo dimi aa, “Mi yaa yiyaŋ daandi daandi maa Chɛhowa cho ya ikɛi kpɛɛluŋ te, nduyɛ maa o yeema mbo wa chaaŋ ni le.” Yɛɛ o tosa yɛ te o nɔ pɛ yiyaŋ waa naa? “Bɔŋaŋndaŋ la cho nyɛ kala kala ke tiindaŋ nuu yoomuaŋ ndo ni. Mi yaa bii laŋ, kɛ yaa muli nyuna le. I wa yiyaŋndo maa wana o wana ndoo yeema mbo tuei nyɛ yaa nɔ le dimioo wo le. Kɛ suŋ suŋ, mi bɛɛndiaŋ le bɔŋaŋndaŋ, nduyɛ mi kindiŋ le mulilaŋ la tiɔɔŋ ɔɔ la yaa yɔŋgoo. I kendu, kɛ mi sinaŋ nyɛkɛndɛi te I tosa pɛ keŋ. Nduyɛ puaapiliaa a ndepiliaa cho bɔɔ wanaa kɔl dɛɛniaa. Lɔɔlɔɔ te I mal pɛ bɔŋaŋndaŋ mi wa miiŋgoo o bɛɛ, mi sina maa Chɛhowa kaala ya.”

16 Mɛɛ mɔsil koŋ ndoo manda po chɔu koŋ hullaŋ yɛ, lende koni tiindaŋ naa le pioŋɔɔ sɔlaa manda yiyaŋ naa ni. (1 Tɛsa. 5:​8; Pulɔ. 3:​21) Tiindaŋndo mala naa ni le hɔlla mulioo o sɔɔŋ Mɛlɛka mɛi lediom ndoŋ choo, nduyɛ bahawɛila naalaŋ la nɔla mi la tɛɛmbuu naa kɔllo le. (Sam 27:​1, 14; Walta Wanaa Chiisuaa 24:​15) Kɛ te ŋ yeema pɛ mi tiindaŋ naa piŋi naa, o nɔ mbo wa nyɛ kpeekpeiyo le naa. Ŋ nɔ miŋ wounuŋ “mɔsil” naa o lebol, kɛ ŋ nɔ miŋ bii ndu o ba le!

20 Mi Pɔɔl, wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo dimi maa Diom Mɛlɛkaa cho ma muɛi. Chɛhowa ke naa ndu. Kɛ ŋ nɔ miŋ pɛɛku le ndu soliŋndo kpeku nyɛkɛndɛi le tiindaŋ naa mandaa, ɔɔ le yɛlɛmiaalaŋ tosaa o yiyaŋ naa niŋ. (2 Kɔliŋ 10:​4, 5; 2Timo 2:​15) Vɛɛ ŋ chɔɔlu yɛ pɛɛku nyɛkɛndɛi? Sibastiaŋ nɔ wɔsilaŋ 21 dimi aa, “Mi poonyiaa suɛi ipilɛ te I wa pɛ diomndaŋ veeloo o bolle Baabuile kɛ kɛ fee niŋ. I cho chuuŋgiaa bolii Baabui ya kaala ve.” Hei cho ndu malaa le yiyaŋnda Chɛhowalaŋ biyɔɔ bila nyɛkɛndɛi. Mi Daaniɛɛ dimi vɛlɛ aa, “Te I wa pɛ diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ, mi hɛli bolii Baabui ya yiyaŋ maa i mala waŋnda o wali pollo niŋndo. I saaluŋ maa mi waŋnda muli nyɛkɛndɛi, te a che pɛ maa a kaala Baabuiyo, nduyɛ ma wa kindiŋndo o nɛi o nɛi niŋ le nda malaa.”

Yaasiaa le Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ

(Ɛfisiaŋnda 4:​30) Nduyɛ okoŋ kɔɔli, la tosa suɛi tɛɛmbuu Nyina Mɛlɛkaa kɔllo ve le. Kani fuule, Nyina Mɛlɛkaa ndu cho taamasi Mɛlɛka handu nya wo ni, le chɔmndo maa le Mɛlɛka nya cho ni. Nduyɛ, ndu cho taamasioo le chɔmndo ni, maa Mɛlɛka o baŋa niŋ nya te paale leŋ le huŋ fuuluu pɛ.

it-1-E 1128 ¶3

Diondɔyɛi

Nyina Diandaa. Kpaaya Chɛhowaa, ɔɔ nyina ndɔɔ, cho ndu o ba bɛŋgu nduyɛ mbo soliŋ ndu kpeku le sabu ndɔɔ peeloo. O cho o diandaa, o cho yesu yesu, o cho nyɛ tɔɔma, nduyɛ mbo waŋnuŋ teŋgeŋ le kpekula kɛndɛla Mɛlɛkalaŋ tosaa. Lelaŋ o nɔ diolaŋ ni aa, “Nyina Diandaa” ɔɔ nyina cho o diandaa wo. (Sam 51:​11; Luk 11:​13; Luom 1:​4; Ɛfi 1:​13) Te nyina diandaa wa wallo a waŋndo pɛ, mbo tosa mi wana koŋ wa o diandaa. Kaa nɔɔlɛi kɛ kɛ tiuba mbo “tɛɛmbuu” ndu kɔllo ɔɔ tosa mi nyina koŋ fafaŋ waŋndo. (Ɛfi 4:​30) Mi che bɛɛ nyina Mɛlɛkaa kɛsiŋ yeemɛi nduɛi lachi le, kɛ o cho chɔ chɔ le sinaa suliŋnda diandaala Mɛlɛka laŋ nduyɛ o nɔla mbo ‘tambu kɔl.’ Balaŋ lueiyo o kaala wɔɔŋndaŋ niŋ kuuna “nyina Mɛlɛkaa . . . wallo” tosaa. (1Tɛs 5:​19) Te hei tosaa simnuŋ pɛ kaa waŋndo, mbo tosa mi nyina Mɛlɛkaa “tambu kɔl.” Nduyɛ fulamakɔɔlioo wa ni, mi Mɛlɛka simnuŋ yaamɔɔnɔɔ le wana nila kalu koŋ. (Ai 63:​10) Mi wana cho nyina Mɛlɛkaa kɔllo tɛɛmbuuwo wo tosa tei mbo dimi diomnda wɔɔŋndaŋ a nyina diandaa okɔɔ. Nduyɛ hakioo hoo Chiisu dimi ni maa Mɛlɛka mel wana le ndu suŋ suŋ te kɛlɛŋgaa niŋ te o chieeŋ sɛnɛiyo niŋ.—Mat 12:​31, 32; Mak 3:​28-30 tofa SPIRIT.

(Ɛfisiaŋnda 5:​5) Kani fondole, la kɛsiŋ o kɔl maa wanaa suunda a wanaa nda cho o nɔ niŋ nda ndaa le wa, a wana o wana cho o niilu o niilu suundɛi wɔɔŋndo niŋ nda kinɛi a ve niŋ wanaa Kiliti nda Mɛlɛka a wa niŋ choo lamasa wa tɛɛŋ te. Wanaa luɛi hɔlteŋ o nyɔɔŋ nda bɛɛ, a ve niŋ nda tɛɛŋ te, kani fondole, wana luɛi hɔlteŋ o nyɔɔŋ ndo, ndu chua machuaa nyɛm muŋ maa mɛlɛka ndɔ.

it-1-E 1006 ¶2

Hɔlteŋ Luɛiyɔɔ o Nyɛm Pilaŋ

Ma Sina Waŋndo a Sɔɔŋ o Tosa Woŋ. Mi kaa hɔlte luɛiyaa o nyɛm pilaŋ chɔmnuŋ kpendekele lepum o sɔɔŋ choo, nduyɛ mi hei chɔm yeemɛi wɔɔŋii wana koŋ nɔ ve walaŋ. Mi Chemisi, o poonyiaa yauwo opilɛ o Baabuiyo niŋ ndo poonyiaa maa yeemɛi wɔɔŋnde te i hiu piɔɔ pɛ kiŋ, fulamakɔɔlioo wa hakioo ni. (Chemi 1:​14, 15) Lelaŋ, ma sina wana luɛi hɔlteŋ o nyɛm pilaŋndo a kaala ndɔlaŋ. Mi Pɔɔl wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo dimi maa waa wana luɛi hɔlteŋ o nyɛm pilaŋndo cho ko maa waa wana sooluu nyɛm cheleŋndoŋ ndo. (Ɛfi 5:​5) Mi wana luɛi hɔlteŋ o nyɛm pilaŋndo siiŋguu nyɛm o yeema woŋ mɛlɛka ndɔ. Mbo handu muŋ nyɛ tase o yoomu ndɔɔ niŋ mbo hiou Wana Toosiaa piɛiyo.—Luom 1:​24, 25.

Diomndaŋ Veeloo o Baabuiyo Niŋ

(Ɛfisiaŋnda 4:​17-32) I cho nya silaa hoo kioo maa wana Masanɔɔ Mɛlɛka vem. Kaala nyalaŋ la wa lɛ mɛɛ kaala wanaa tuii Mɛlɛka diom te wa la cho yɛ le. Kani fondole, waŋnda haa nda nda sɔɔŋ ŋdiɔmndoŋ koni ŋ huŋ nda o lebol ni. 18 A cho a sumɛiya o kɔlta ndalaŋ niŋ. Nduyɛ, yoomu Mɛlɛka tosa mi waŋnda wa ndu sɔlaa wo, a sɔla ndu kposoŋ te. Sabu koŋ cho ni maa, wanaa laniaa nda cho ni. Le hei a sina nyɛ o nyɛ a Mɛlɛka okɔɔ le. 19 Isɔɔ o isɔɔ wɔɔŋ bɛɛ i cho lɛ waŋnda haa lasiɔmbu le. A chua machuaa nda pila ma yɔŋguŋ o niilula nɔɔlɛilaŋ niŋ. Niilu o niilu wɔɔŋ bala ndalaŋ la cho leniŋ. Kindi bɛɛ a kindi le muŋ kpɛkpɛla le. 20 Sina nya sina a Kiliti okɔɔ wo o cho sɔɔŋ waa lende le nda pɛɛku nya maa la tosa le. 21 La tuei niŋ chalaŋ a ndu okɔɔ. Nduyɛ, a bii ma pɛɛku nya o nɛi tonya Chiisoo choo. 22 Lelaŋ, la mal sɔɔŋ wɔɔŋ nya aa wa muŋ paandu leniŋ ndoŋ. Nduyɛ, wana chieeyɛi nyɛi paanduei i yeemaŋ wɔɔŋndoŋ ŋ cho tɛɛmbuuwo ve, la mal wana chieeyɛi keŋ. 23 Kɔlta nyalaŋ la nɔ mi la simnuŋ la sɛnɛi yuka. 24 O koŋ kɔɔli, la nɔ mi la wounuŋ wana chieeyɛi sɛnɛi Mɛlɛka toosiaa hei le waa maa ndu pila ve. O koŋ, mi la wa o nɛi tonyaa choo, koŋ cho ni, mi la simnuŋ wanaa cho sakpo, nduyɛ, mi la wa a yɔŋgaŋ o Mɛlɛka lo. 25 Lelaŋ, nya wanaa laalaŋnda, la wa lɛ wanaa dimiaa lachoowa naa chaaŋaa nyaa chua le. Nya kpou la soo o cho tonyaa wo naa chaaŋaa nyaa chua. Kani fondole, naa fau ŋ cho machuaa maa pɛlta yɛ yɛlaŋ o dialuŋ pilɔŋ niŋ. 26 O koŋ kɔɔli, te o wa pɛ ma dɔunuŋ tumbe o isɔɔ o isɔɔ niŋ, chɛl mi kɔl num tuu koŋ o tosa ma tosa yɔŋ wɔɔŋndo le. Duaunuŋ tumbe o koŋ kɔɔli, ma lo o tumbe koŋ niŋ mi paaleŋ le del te. 27 La ke masa nyinaa wɔɔŋnda fondaŋ o fondaŋ o kuŋgulaŋ te. 28 Nduyɛ, wana wa paandu viileŋ ndo o mal niko viile leŋ, o koŋ kɔɔli, mbo kelu lalle mbo sɔla nyɛ sɔlaa tonyaa le ba ndɔ hawɛiyo solioo. Koŋ tosa bɛɛ mbo wa wanaa cho a bala hawɛilaŋ nda malaa. 29 Diom o diom wɔɔŋ fula nya o sondo le. Diomnda mala waŋnda laŋ, laŋ nya suaa naa nda chua ni. Koŋ cho ni, la soo diomnda ke waŋnda kpaayaa, nduyɛ mi la mala nda o nyɛ nda palaa niŋ ndaŋ. Te la tosa lende pɛ, wanaa tuɛi nyɛ nya wa dimioo wo wa, a nɔla ma sɔla malaa o diomnda laŋ niŋ. 30 Nduyɛ o koŋ kɔɔli, la tosa suɛi tɛɛmbuu Nyina Mɛlɛkaa kɔllo ve le. Kani fuule, Nyina Mɛlɛkaa ndu cho taamasi Mɛlɛka handu nya choo wo ni, le chɔmndo maa le Mɛlɛka nya cho ni. Nduyɛ, ndu cho taamasioo le chɔmndo ni, maa Mɛlɛka o baŋa niŋ nya, te paale leŋ le huŋ fuuluu pɛ. 31 La mal nɛiyɔŋndaŋ, a kɔl biŋgioo, a kɔl tuuwo, a sɛɛŋgiaŋndaŋ, a waŋndo diola wɔɔŋndaŋ keelaa, a nyɛ o nyɛ cho niilu yɛle tulaa. 32 La tosalaŋ dɛnɛ kɛndɔɔ vellaa velle, nduyɛ mi la nɔ kɔlta inyiɛɛlaŋ. Nduyɛ, la malnaŋ vellaa velle le yɔŋnda wɔɔŋndaŋ, mɛɛ Mɛlɛka mal nya le yɔŋnda nyala wɔɔŋndaŋ o sabu Kilitioo niŋ yɛ.

KOOŊNDO 24-30

NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | FILIPIAŊNDA 1-4

“La Nɔ Buulaŋ o Isɔɔ o Isɔɔ Niŋ Te”

(Filipiaŋnda 4:​6) La nɔ buulaŋ o isɔɔ o isɔɔ niŋ te. Nduyɛ, isɔɔ o isɔɔ nya wa Mɛlɛka piɛiyo le ndi pɛ, la chɔm ndu nyɛ nya hau ba le ndu wo. Nduyɛ, pɛŋgu o pɛŋgu nya wa ndu nyunaa le nyɛ o nyɛ pɛ, la mel ndu balikaa.

w17.08 12 ¶10

10 Yɛɛ mala yɛ naa ŋ nɔ “buulaŋ o isɔɔ o isɔɔ niŋ te” kɛ miŋ nɔ “kɔl nyulu Mɛlɛka yɔŋgu wo”? Diomnda Pɔɔl dimul Filipiaŋnda laŋ la chɔm maa te ŋ buulaŋ pɛ a bahawɛiyo okɔɔ, nyɛ mala naa wo cho piɛileŋ ni. Lelaŋ, te ŋ wa pɛ buulaŋndo, ŋ nɔ miŋ siŋga buulaŋnda naalaŋ a piɛileŋ. (Nuawɔ Pitɛ Tasoo 5:​6, 7.) Te a piɛi pɛ o Chɛhowa lo, nɔ tiindaŋndo maa o buulaŋ le num. Yil ndu balikaa lɔɔlɔɔ le sala o sala ŋ sɔla pɛ. Nduyɛ puɛɛnuŋ maa Chɛhowa nɔla mbo ke num “nyɛ o nyɛ naa ŋ nyuna ndu le ndu, mbo tosal naa ndu mbo hiou bɛɛ mɛɛ naa ŋ nyuna ndu yɛ, nduyɛ mbo hiou bɛɛ nyɛ naa ŋ tuunuŋ o kɔl lo poloŋ poloŋ bɛndu.”—Ɛfi. 3:​20.

(Filipiaŋnda 4:​7) O koŋ kɔɔli, kɔl nyulu Mɛlɛka yɔŋgu wo o wana chiee nɔla mbo sina bɛɛ pɛŋgu le wo nɔla mbo manda kɔlta nyalaŋ, a yiyaŋnda nyalaŋ, kani fuule, le mɛɛ nya cho o diom pilɔɔ niŋ a Chiisu Kiliti yɛ.

w17.08 10 ¶7

“Kɔl Nyulu Mɛlɛka Yɔŋgu wo O Wana Chiee Nɔla Mbo Sina Bɛɛ Pɛŋgu le Wo”

7 Mɛɛ puaapiliaa o Filipai niŋ veelu diomndaŋ o yau Pɔɔl poonyial nda wo niŋ, a yɛɛ okɔɔ ndaa yiyaŋ yɛ? Kɛlɛŋgaa mi a bɔɔbɔɔ yiyaŋ a nyɛ ndoo yɔŋnuŋ Pɔɔl nda Sailaa wo, mɛɛ Chɛhowa ndoo mala nda a ve kɔl te yɛ. Yɛɛ Pɔɔl wa yɛ nda pɛɛkoo o yau o poonyial nda wo niŋ? Nyɛ o wa nda pɛɛkoo wo wa ni, la buulaŋ te. La piɛi, nduyɛ la cho sɔla “kɔl nyulu Mɛlɛka yɔŋgu wo o wana chiee nɔla mbo sina bɛɛ pɛŋgu le wo.” Yɛɛ nyɛ Pɔɔl dimi koŋndo sim yɛ? Dimioo Pɔɔl wa ni maa “kɔl nyulu Mɛlɛka yɔŋgu wo” cho bɔɔ suɛi kaamaa naŋ nɔla miŋ yiyaŋ a ndi okɔɔ le ve. Teleŋndaŋ lapum, ŋ sina pɛŋ mɛɛ naŋ soli bahawɛila naalaŋ yɛ le. Kɛ Chɛhowa ndu sina. Nduyɛ mbo tosa nyɛ naŋ ve kɔl te wo.—Nuawɔ Pitɛ Diiŋ Ndɔɔ 2:​9.

w17.08 14 ¶16

“Kɔl Nyulu Mɛlɛka Yɔŋgu wo o Wana Chiee Nɔla Mbo Sina Bɛɛ Pɛŋgu le Wo”

16 Yɛɛ yɔŋnuŋ yɛ te ŋ nɔ pɛ “kɔl nyulu Mɛlɛka yɔŋgu wo o wana chiee nɔla mbo sina bɛɛ pɛŋgu le wo”? Baabuiyo dimi maa mbo “manda” kɔlta naalaŋ a yiyaŋnda naalaŋ. (Filipi. 4:​7) Diomndo hoo “manda,” o chɛŋ tum o diom ndaa soliŋ kpeku le puaa chɔuwaa kundaa ndaa ke wallo le chioo mandaa wa. Mi kunda waa naa ndoo manda wanaa wa Filipai chiee wa. Mi ndaa lɔl ichɔl nyɛkɛndɛi kanifuule ndaa sina maa waŋnda cho chiee ndaa mandaa. O nɛi pilɛ koŋ choo kpe, te ŋ nɔ pɛ “kɔl nyulu Mɛlɛka yɔŋgu wo,” ŋ buulaŋ te, nduyɛ mi kɔlta naalaŋ a yiyaŋnda naalaŋ la wa la nyulu fɛɛ. Ŋ sina maa Chɛhowa buulaŋ le naa nduyɛ o yeema naa miŋ sɔla batiuwaa. (1Pitɛ 5:​10) Nduyɛ mi keŋ mala naa ŋ hiu kɔl landɛiyo nɔ ɔɔ miŋ tambu kɔl te.

Yaasiaa le Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ

(Filipiaŋnda 2:​17) Wana sinaŋ dɛnɛ le, ma dii ya dɔɔ. Te i yɔnuŋ ya lende pɛ, mɛɛ piɔm nuu o wa niŋ mawaa chɔɔlula sala nya cho yɔŋgoo o Mɛlɛka lo wo, ndu yɔnuŋ ni maa tiindaŋ nya nɔ o Mɛlɛka niŋ ndo a fafala nyaa. Kɛ, a yɔŋ bɛɛ ma dii ya I naŋ kɔl, nduyɛ, I yeema nya kpou mi la naŋ kɔl o hei niŋ a ya latulu.

it-2-E 528 ¶5

Sala Soliaa

Sala Soliaa Mamuɛiyo. Mi sala soliaa mamuɛiyo ndoo wa o yɔŋgaŋ latulu a salala cheleŋndaŋ, taama taama teleŋ Isɔluɛiya luɛi o Lɛŋnde Mɛyaaleŋ niŋndo. (Nɔm. 15:​2, 5, 8-10) Muɛima kpeekpeiyaŋ ma wa ni, (“muɛima kala kalaŋ”) nduyɛ mi ndaa dɔu maŋ o maaŋndo choo. (Nɔm. 28:​7, 14; Ɛs 30:​9; Nɔm. 15:​10) Mi Pɔɔl wana Chiisu vem hɔlte ndɔ wo poonyial Kilisiɔŋnda Filipai aa, “Wana sinaŋ dɛnɛ le, ma dii ya dɔɔ. Te i yɔnuŋ ya lende pɛ, mɛɛ piɔm nuu o wa niŋ mawaa chɔɔlula sala nya cho yɔŋgoo o Mɛlɛka lo wo, ndu yɔnuŋ ni maa tiindaŋ nya nɔ o Mɛlɛka niŋ ndo a fafala nyaa. Kɛ, a yɔŋ bɛɛ ma dii ya I naŋ kɔl, nduyɛ, I yeema nya kpou mi la naŋ kɔl o hei niŋ a ya latulu.” Mbo tuu ndupila a muɛima sala soliaŋ, le chɔmndo mɛɛ ndoo wa o yɔŋgaŋ wulee le chaaŋaa nduaa Kilisiɔŋnda yɛ. (Fil 2:​17) Tuupa mbo sɔla piɔmndo, mbo poonyial Timoti aa, “Ya ya teleŋndo fuuluu le ma soli ya sala. Teleŋndo cho niŋ kpɛɛluŋ le mi I faŋaŋ o chieeŋndo choo.”—2Timo 4:​6

(Filipiaŋnda 3:​11) Le hali kpeŋ ya bɛɛ mi Mɛlɛka huŋ soli ya o piɔmndo niŋ, mbo miŋgi ya yoomu.

w07-E 1/1 26-27 ¶5

“Teleŋ Wanaa Tasiaa Mɛlɛka Cho Miŋgi Yoomu Wa” Cho Niŋ Kpɛɛluŋ!

5 Okoŋ kɔɔli, “chuauwaa Mɛlɛkaa” sɔla pɔyaŋndo wa nɔ ma kɔ wa latulu a Masanɔɔ Chiisu Kiliti o masale ndɔleŋ niŋ choo choo, naa nda cho wa “latulu a Masanɔɔ . . . le fɛɛŋ a fɛɛŋ” nda. (Kaleesiaŋnda 6:​16; Tɛsaloniaŋ Tasoo 4:​17) Boondii keŋ nda veelu ni aa, fulasɛiniŋ tasoo ɔɔ “teleŋ wanaa tasiaa Mɛlɛka cho miŋgi yoomu” wa. (Filipiaŋnda 3:​10, 11; Sɔɔŋ Chɔɔmaŋndoŋ 20:​6) Te fulasɛiniŋ koŋ chuu pɛ paku, mɛɛ teleŋndo fuuluu niko le mi waŋnda o miiliɔŋndaŋ niŋ sɔla fulasɛiniŋndo a tiindaŋndo le waa o chieeŋndo choo lefafɛɛŋ o Kpele Hɛnɛkiɔɔ niŋ. Lelaŋ, tiindaŋ naa wa le kɔlaŋ choo choo niŋ ɔɔ le waa o lɛŋndeŋ choo, ŋ nɔ yeemɛi tau o fulasɛiniŋ tasoo niŋ. Fulasɛiniŋ suu kuɛɛ cho yɛ koŋ? Nduyɛ teleŋ kuɛɛ o cho yɛ yɔŋnɔŋ?

Diomndaŋ Veeloo o Baabuiyo Niŋ

(Filipiaŋnda 4:​10-23) I naŋ kɔl tau, nduyɛ, mi yil Masanɔɔ Mɛlɛka balika le mɛɛ nya miiŋgu vɛlɛ ya chɔm maa la landuŋ kɔl le ya yɛ, mi che bɛɛ mi teleŋndo bandu niŋ. I sina maa la landuŋ kɔl le ya teleŋ o teleŋ. Fondaa koni nya aa sɔla wɔ le ni. 11 O cho machuaa vɛlɛ mi pɛŋnde wa ya le nyɛ o nyɛ, mi wa ŋɔɔchiaŋ koŋ te. Kani fondole, I pɛɛku niŋ le waa a kɔl hiniaa teleŋ o teleŋ, I nɔ tau, I nɔ tau le. 12 I sina nyɛ cho pɛŋndeŋ ndo. Te waŋndo nɔ vɛlɛ tau mbo hiou mɛɛ o hau ba yɛ pɛ, I sina. I wa o pumaa, kɛlɛŋgaa I wa a mayi, I nɔ tau, kɛlɛŋgaa I wa o lepɛŋ niŋ, I pɛɛku niŋ le waa a kɔl hiniaa ba o ba ya I wa, a teleŋ o teleŋ. 13 Kiliti ke ya kpaayaa le mi nɔla mi keeku o isɔɔ o isɔɔ niŋ. 14 Kɛ nduyɛ, suɛi tonyɛi bɛndu nya tosal la ni, mi la mala ya o teleŋ nyɛ palaa wa ya choo wo. 15 Nya waŋnda Filipai, la sina walaŋ maa sɔla tase nya sɔla Yooŋgu Kɛndɛ Mɛlɛkaa, nduyɛ, mi wa chɔnɔŋndo lɛŋnde Masidooniaaleŋ ndo, nya suee wa kunda wanaa laalaŋnda o mala ya a nyɛ sɔlaa boondii keŋ ndo ni. Kunda wanaa laalaŋaa cheleŋ bɛɛ mala ya le. 16 Boondii ya I wa Tɛsalonaika chiee ve bɛɛ mi la yɔŋ nyɛ sɔlaa, o hiou bɛɛ lepilɛ, a boonduŋ ya wa o ba hawɛiyo niŋ ndoŋ. 17 O cho machuaa nyɔɔŋ koni le ya yeema nya o ba le. I yeema mayeemaa, maa sɔɔŋ kɛndɔŋ nya tosa niŋ ndoŋ mi la chɔɔlu ŋ cheleŋ tosa, okoŋ mi ŋ wa ŋ poonyiaa a diola nyalaŋ. 18 Lelaŋ, nyɛ o nyɛ ya I sɔla nya o ba, la che yauwo le ndu le chɔmndo maa I sɔla. Nyɛ o nyɛ nya yɔŋgu o cho letuu. O hiou bɛɛ mɛɛ ya I hau ba yɛ. Nyɛ o nyɛ ya I hau ba le ndu I chii sɔla. Kani, Ɛpafulodaitɔɔ chuu ya nyɛm nya yɔŋ ya woŋ. Nyɛ o nyɛ nya ke ya, ŋ cho machuaa maa sala chuŋ kɛndɔɔ o Mɛlɛka lo, sala Mɛlɛka biilu nduyɛ mbo hini kɔl a ndu wo. 19 Nyɛ o nyɛ nya hau ba le ndu, Mɛlɛka ya I cho piɛiyo wo cho nya ke. O cho ba wou o sul ndɔ bɛndoo niŋ mbo ke nya, sanaa o Chiisu Kiliti niŋ. 20 Mbɔ waŋnda a ke Mɛlɛka naa o cho Finya naa wo saŋgalaa le fɛɛŋ a fɛɛŋ. Amiina. 21 I yil wanaa Mɛlɛkaa kpou a dɔu tiindaŋndo o Chiisu Kiliti niŋ nda. Chaaŋaa naa wanaa laalaŋnda nanuŋ a yil nya lapi. 22 Wanaa Mɛlɛkaa kpou nanuŋ a yil nya, taama a cho wallo o chiɛi masa bɛndoo niŋ nda, ndu yɔnuŋ ni maa masaa kpede bolleŋ o lɛŋii Luomaŋnde niŋ. 23 Mbɔ nya kpou Masanɔɔ Chiisu Kiliti o yiyaŋ nya choo fɔ.

    WOL le Sɔɔŋ Yaasiaa—Kisi (2010-2026)
    Chukku Ma Kinda
    Chuku Ma Kumbi
    • Kisiei
    • Share
    • Mɛɛ ŋ Yeema Yɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Sawalaŋ Le Tɛɛŋgei Soliŋndo Kpeku
    • Mɛɛ Naŋ Bii Yooŋgula Numndaŋ Yɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Chuku Ma Kumbi
    Share