Naa Bandu Mɛŋgɛlaa KƐSI YAULAŊ O INTANƐITIIYO WA
Bandu Mɛŋgɛlaa
NAA KƐSIAA LAYAUWA O INTANƐTIIYO CHOO
Kisiei
Ɔ, ɔ, Ɛ, ɛ, Ŋ, ŋ
  • Ɔ
  • ɔ
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ŋ
  • ŋ
  • BAABUIYO
  • YAULAŊ A NYƆƆŊ
  • BƆŊAŊNDAŊ
  • mwbr20 Nyaakuɛiyo p. 1-8
  • Sɔɔŋ Tɛɛsiaŋndoŋ le Yoomu Naa a Wali Pollo Yau Wali Bɔŋaŋndo

Viduei cho le fondaa hoo le.

Mal Haki, bahawɛi pɔmbɔ yɔŋnuŋ le num vidueiyo hoo solullo.

  • Sɔɔŋ Tɛɛsiaŋndoŋ le Yoomu Naa a Wali Pollo Yau Wali Bɔŋaŋndo
  • Sɔɔŋ Tɛɛsiaŋndoŋ le Yoomu Naa a Wali Pollo Yau Wali Bɔŋaŋndo—2020
  • Suɛi Lebolii Pɔmbuɛi
  • NYAAKUƐIYO 13-19
  • NYAAKUƐIYO 20-26
  • NYAAKUƐIYO 27–BUKULOO 3
Sɔɔŋ Tɛɛsiaŋndoŋ le Yoomu Naa a Wali Pollo Yau Wali Bɔŋaŋndo—2020
mwbr20 Nyaakuɛiyo p. 1-8

Sɔɔŋ Tɛɛsiaŋndoŋ le Yoomu Naa a Wali Pollo Yau Wali Bɔŋaŋndo

NYAAKUƐIYO 13-19

NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | CHƐNƐSEE 31

“Chekɔpu Nda Lebaŋ Yii Kpema Kɔl Nyuloo”

(Chɛnɛsee 31:​44-46) Lelaŋ, naa num ŋ yii kpemaa, mi ŋ dii poutaŋ kunda le waa maa nyɛ yiyalaŋ naa a kpema naa ŋ yii koŋ ndo. 45 O koŋ kɔɔli, mi Chekɔpu chua pouwo, mbo baŋ ndu le loonɔŋndo a kpema luɛi nda tɛɛŋ ndo. 46 Mi Chekɔpu dimul puaa cho ndu o ba wa aa, “La ŋ chuuŋgiaŋ poutaŋ.” Ma chuuŋgiaa poutaŋ, ma dii laŋ kundaa. O koŋ kɔɔli, ma huŋ a nyɛ diaa, ma dia ndu o pouta kundala laŋ [choo, NWT.]

it-1-E 883 ¶1

Kaalii

Mɛɛ Chekɔpu nda Lebaŋ chii suɛi wa nda tɛɛŋnde toosiaa o kɔl nyulu niŋ, ma yii kpemaa. Le hei, mi Chekɔpu chua pouwo mbo baŋ ndu lɛŋ, nduyɛ mbo dimul ‘puaa wa ndu o ba bɛŋgu wa’ le ma dii poutaŋ kundaa. Okoŋ ma dia nyɛdiaa nda yii kpemaa wo lechoo. Naapum maa tibii ndaa tosa poutaŋ ndaŋ ni. Okoŋ kɔɔli, mi Lebaŋ ke pouta kundala laŋ diolaŋ o Aluamaikiiye niŋ aa: “Chɛka Sahaduta.” Kɛ mi Chekɔpu ndu ke laŋ diolaŋ o Hibuluiye niŋ aa: “Kaalii.” Mi Lebaŋ dimi aa: “Pouta kundalaŋ ndaŋ la cho machuaa le naa loonɔŋndo a kpema naa ŋ yii naa num ndo.” (Chɛ 31:​44-48) Pouta kundala laŋ a pou Chekɔpu baŋ lɛŋndo wa maa le sei le wana o wana. O Chɛnɛsee 31:​49 niŋ, diomndo hoo “Misipa” chɔm maa mi Lebaŋ nda Chekɔpu chɛlaŋ le mi kɔl nyuloo wa ndapila a yuŋgula ndalaŋ tɛɛŋ. (Chɛ 31:​50-53) O faŋaŋndɔ o hei kɔɔli, mi waŋnda ndaa soliŋ poutaŋ kpeku o nɛi waa naa choo le waa maa le sei.—Chɔ 4:​4-7; 24:​25-27.

(Chɛnɛsee 31:​47-50) Mi Lebaŋ ke pouta kundala laŋ diolaŋ aa, Chɛka Sahaduta. Kɛ mi Chekɔpu ndu ke pouta kundala laŋ diolaŋ aa, Kaalii. 48 Mi Lebaŋ lo o koŋ mbo dimul Chekɔpu aa, “Pouta kundalaŋ ndaŋ la cho machuaa le naa loonɔŋndo a kpema naa ŋ yii naa num ndo.” O koŋ, ma ke fonda koŋ diolaŋ aa, Kaaluu. 49 Mi Lebaŋ dimi aa, “Mbɔ maa hɔlte Mɛlɛkaleŋ le wa naa choo boondii naa ŋ cho wanaŋ landaŋ landaŋ nde fɔ.” Le hei, ma ke vɛlɛ fondaŋ koŋ diola cheleŋ aa Misipa. 50 Mi Lebaŋ sila Chekɔpu aa, “Te a bii chuauwaa niaa ya I ke num nda biyɔɔ wɔɔŋ pɛ, kɛlɛŋgaa ma chua lanɔ cheleŋ o nda kɔɔli, le mɛɛ ya I cho num chɔ le yɛ pɛ, mɛɛ sina pɛŋgu maa Mɛlɛka cho naa chɔɔ vellaa velle.”

it-2-E 1172

Misipa

Mɛɛ Chekɔpu dii poutaŋ kundaa, mbo ke laŋ diolaŋ aa: “Kaalii” (ndu sim ni “Pouta le Seilaŋ”) a “Misipa.” Mi Lebaŋ dimi aa: “Mbɔ maa hɔlte Mɛlɛkaleŋ le wa naa choo boondii naa ŋ cho wanaŋ landaŋ landaŋ nde fɔ.” (Chɛ 31:​45-49) Pouta kundala laŋ la wa Chekɔpu nda Lebaŋ loonɔŋndo maa Chɛhowa wa nda tofaa te a lo niŋ pɛ o kpema kɔl nyulu nda yiiyo choo.

(Chɛnɛsee 31:​51-53) Mi Lebaŋ lo vɛlɛ o koŋ, mbo dimi aa, “A che pouta kundalaŋ ndaŋ a pou ya baŋ hoo le waa naa yiyalaŋndo vellaa velle wo. 52 Pouta kundalaŋ ndaŋ ni, a pou baŋnuŋ hoo wo, la cho le naa yiyalaŋndo vellaa velle. Ya I cheŋ ndɛ mi huulu laŋ choo mi kɔ saa num a sɔŋgɔ le. Num bɛɛ, a huulu pou yiyalaŋndo hoo choo ma huŋ saa ya a sɔŋgɔ le. 53 Mɛlɛka Ebilaham a Nahɔɔ a piɛi yo ndu kialu naa yamɛi tɛɛŋ ni.” O koŋ kɔɔli, Chekɔpu bɛɛ mbo chua buŋgɛi o Mɛlɛka lo, o Aase finya ndɔ piɛi yo, maa o cho kpema nda yii yo manda.

Yaasiaa le Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ

(Chɛnɛsee 31:​19) Boondii keŋ, Lebaŋ ndu oo kuɛ naa nda wa saa nduaa mandaa o pollo niŋ nda, le nda yiiŋnde kilioo. O koŋ, mi Luechɛl chua nyɛm yuŋgu finya nda sooluu maa mɛlɛkaa nda woŋ mbo kuanuŋ a muŋ.

it-2-E 1087-1088

Piɔmaa Yuŋgoo

Nyɛm paanduŋ wanaa tuau nyɔɔŋ lɛŋnda saaluŋ o Mɛsopoteemiaa niŋ a o fondaŋnda balu ndu laŋ ndoŋ chɔm maa, te waŋndo ndoo nɔ pɛ piɔmaa yuŋgoo o ba, mɛɛ ndu ndoo nɔ dioo ni le nyɛm kɛŋ yuŋgoo loo. A mɛɛ pou ndaa saaluŋ lɛŋ o Nusi niŋndo chɔm yɛ, te waŋndo ndoo nɔ pɛ piɔmaa yuŋgu laa ndɔ wo o ba nduyɛ mi lefu ndɔ vi, teleŋndaŋ lapum ndoo nɔ di mbo kuɛ o lemasa mbo kɔ nyuna le nyɛm kɛŋ lefu ndɔ woŋ. Naapum hei wa Luechɛl o kɔl ni mbo chiimbuu piɔmaa finya ndɔ wa. Kanifuule mi finya ndɔ tosal Chekɔpu pɔnɔ ndɔ kafalaŋ tau. (Tuuwɔ Chɛ 31:​14-16.) Piɔmnda wa nyɛ sɔvɛ le nyɛm kɛŋ yuŋgoo loo. Le sabu koŋ kpeekpei Lebaŋ chua puaa wa ndu o ba bɛŋgu wa ni, ma tisa Chekɔpu kɔɔli le palɛi ŋɔmmɛu le kɔlaŋ piɔmaa nduaa biyɔɔ. (Chɛ 31:​19-30) O kpeekpei niŋ, Chekɔpu ndoo sina a nyɛ Luechɛl ndoo tosa hoo wo okɔɔ le. (Chɛ 31:​32) Nduyɛ nyɛ o nyɛ chɔm maa, mi Chekɔpu kindiŋ le piɔmaa kaŋ soliŋndo kpeku le mbo bii puaa Lebaŋ nda nyɛm kɛŋ finya nda woŋ o ba le. Chekɔpu ndoo heuba a piɔmnda le. Nduyɛ pɛŋ, te piɔmnda haa ndaa wa wɔ pɛ Luechɛl o ba, mɛɛ mi Chekɔpu kumbu nda latulu a nyɛm yuŋgu ndɔɔ ndaa sooluu maa mɛlɛkaa nda woŋ o yɔm bɛndu wa Siɛkɛm ikɛiyo bɛŋgu.—Chɛ 35:​1-4.

(Chɛnɛsee 31:​41, 42) Le wɔsilaŋ ndaŋ bidiiŋ, I cho num saaŋgiallo. I tosa wallo le wɔsilaŋ tɔ a la hiɔɔlu le chuauwaa num ŋiɔɔŋnda. Mi manda vɛlɛ chɔluaa numnda le wɔsilaŋ la ŋɔmpum le ma paawa ya a niaa. Kɛ ma tosal la kafalaŋ. Ma maŋgala paawa nuu mi nyɛ koŋ kua niŋ bɛmbɔɔ tɔ. 42 Mɛlɛka o finyaa niaa, Ebilaham a Aase a piɛiyo, ndu koni wa ya kɔɔli ni. Te ndu oo ve koŋ te, bala fondo ŋ wa ya malɔɔ ni mi ya ii kuɛ. Kɛ mi Mɛlɛka cha nyɛ ni palaa, nduyɛ mbo cha mɛɛ ya saŋga yɛ. Le saboo hoo, mi ndu pila kilul num yamɛi. Nyɛ koŋ kpeekpei ndu pila soo nuaa naa num chua o lɔma sɔlaŋ niŋ chɔchɔl ni.

(Pitɛ Tasoo 2:​18) Nya cho chiaa waŋnda o ba wa, la tuei nda diom, nduyɛ mi la ke nda bɛɛleŋ tau. O cho ko masaa nyaa a naŋ kaa, nduyɛ ma bii nya biyɔɔ kɛndɔɔ wa koni le nya ke bɛɛleŋ te. A bii nya biyɔɔ wɔɔŋndo wa bɛɛ, la ke nda bɛɛleŋ.

w13-E 3/15 21 ¶8

Chɛhowa Cho Naa Naŋ Viaŋnuŋ Nda Ni

8 Mɛɛ Chekɔpu fuuluu Haluaŋ, mi Lebaŋ bom ndɔ bii ndu nyɛkɛndɛi nduyɛ mbo ke ndu Liya nda Luechɛl le mbo chua nda o nɔɔ niŋ. Kɛ mɛɛ teleŋ tiŋ hiou, mbo kandu Chekɔpu kafalaŋ tosallo. Mbo siŋga paawa ndɔɔ le bɛmbɔɔ tɔ! (Chɛ. 31:​41, 42) A koŋ kpou, mi Chekɔpu biunuŋ kafala nda tosal ndu laŋ ndaŋ. Ndoo nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa cho ndu mala, nduyɛ mi Chɛhowa mala ndu lekɛndɛi! Nduyɛ a teleŋ Mɛlɛka dimul Chekɔpu le miiŋgoo o lɛŋnde Kenaŋ ndeŋ niŋndo, Chekɔpu ndoo nɔ niŋ “chiaa a chɔluaa chapooli. Saa ni, a nyɔɔmiaa, a sofɛliaa, a wa ndu o ba chapooli.” (Chɛ. 30:​43) Mi Chekɔpu mel Chɛhowa balika tau, okoŋ mbo piɛi aa: “Nyɛ o nyɛ ŋ chuel la buŋgɛi ma tosa ndu mɛɛ ŋ dimi yɛ. I cho bɛɛ le tuu le tonya waa lende sɔlaa num o ba le. Kɔla ya I wa mi taŋ Chɔɔdaŋ ndaŋ ndo, mɛɛ tindaa mbo wa ya o ba. I kue a nyɛ o nyɛ o ba le. Kɛ hau niŋ, I cho miiŋgoo a waŋnda kundalaŋ la tiɔɔŋ.”—Chɛ. 32:​10.

Diomndaŋ Veeloo o Baabuiyo Niŋ

(Chɛnɛsee 31:​1-18) O koŋ kɔɔli, mi Chekɔpu tuɛi maa puaa Lebaŋnda a cho dimioo, maa ndu Chekɔpu o chua nyɛm finya ndaŋ kpou. Aa, sul o sul Chekɔpu sɔla, maa o nyɛm finya ndaŋ niŋ o sɔla ndu ni. 2 Mi Chekɔpu saaluŋ vɛlɛ maa Lebaŋ o chi lɛ ndu nyina maa paandu le. 3 O koŋ kɔɔli, mi Mɛlɛka Yaawɛɛ o dimul Chekɔpu aa, “Chekɔpu, chɔŋ ma miiŋgu o lɛŋnde finyaa numnda niŋ. Miiŋguŋ o wanaa numnda lo. I cho wa num kɔɔli.” 4 O koŋ, mi Chekɔpu viam le mi Luechɛl nda Liya a komal ndu naa o wa chɔluaa nduaa ikɛi o pollo niŋ nda. 5 Mɛɛ nda hiŋ, mbo dimul nda aa, “I saaluŋ maa finya nya o chi lɛ ya nyina maa paandu le. Kɛ nduyɛ, Mɛlɛka finya nuu o sooluu wo o cho ya kɔɔli. 6 Nya pila la sina mɛɛ ya saaŋgial finya nya a kɔl nuu kpou yɛ. 7 Kɛ, a saŋga ni koŋ fau, mi finya nya tosal la kafalaŋ, mbo maŋgala paawa nuu mi nyɛ koŋ kua bɛmbɔɔ tɔ. Kɛ o koŋ niŋ fau, Mɛlɛka chɛl ndu mbo yɔŋ ya nyɛ le. 8 Mi i yɔnuŋ, yalaa Lebaŋ dimi aa, ‘Chɔluaa ponyɛiya kinɛi nda cho wa paawa numndo ni’ le, chuauwaa ponyɛiya koni chɔluaa kpou a kuam niŋ ni. Yalaa o dimi aa, ‘Chɔluaa nɔ tindiaŋ nda cho wa paawa numndo ni,’ le, chuauwaa nɔ tindiaŋ nda koni nda kuam niŋ ni. 9 Mɛɛ nuaa Mɛlɛka looku chɔluaa finya nya wa chua ni mbo ke ya.10 Boondii pilɛ a teleŋ chɔluaa nɔ helɔɔ wo, mi sɔl luaaŋ. O lɔma nima sɔlaŋ niŋ, mi cha chuiŋaa tooyiaa, a nɔ tindiaŋ nda a a ponyɛiya, ma wa chuiŋaa laanduaa helɔɔ. 11 O koŋ kɔɔli, mi kiilanɔ Mɛlɛkaa veelu ya o lɔma sɔlaama maŋ niŋ aa, ‘Chekɔpu.’ Mi chɛl aa, ‘Ee.’ 12 Mbo dimul la aa, ‘Chua wɔ hɔlla ma tofa, chuiŋaa tooyiaa cho chuiŋnda helɔɔ wa, a nɔ tindiaŋ, a pum a ponyɛi. Chɔɔ ya I che nyɛ o nyɛ Lebaŋ cho tosaa a num ndo ni, lelaŋ ya I tosa lende ni. 13 Ya cho Mɛlɛka ni, ya chɔmnuŋ num Bɛtɛɛl, naa ŋ baŋ pouwo le num yiyalaŋndo wa ni. Paale leŋ, ma tala chuɛima ɔlifiiyaŋ o pou koŋ choo, ma chua buŋgɛi naa ya chua. Chɔŋ niko ma faŋaŋ nanuŋ, ma miiŋgu o lɛŋnde numndeŋ niŋ, naa ŋ veluŋ nda.’ ” 14 Mɛɛ Chekɔpu chii nda chɔm, mi Luechɛl nda Liya a muli aa, “Ŋ nɔ lɛ nyɛ o nyɛ o finya naa lo chiɛi niŋ maa nyɛm kɛ le. 15 Ŋ cho niŋ machuaa maa lamial ndu o hɔl. O pisi naa o nyɛ sɔlaa bɛŋgu, mbo chii bɛɛ nyɛ sɔlaa koŋ dio. 16 Nyɛ o nyɛ Mɛlɛka bii finya naa o ba mbo ke num, o naa cho koŋ ni, naa chuauwaa naa. Lelaŋ, tosa nyɛ o nyɛ Mɛlɛka dimul num le tosaa.” 17-18 O koŋ kɔɔli, mi Chekɔpu bɛɛndiaŋ le kɔlaŋ o Aase finya ndɔ lo, o lɛŋnde Kenaŋndeŋ niŋ. Mbo chua chuauwaa nduaa a laandaa nduaa, mbo heelu nda o nyɔmiaa choo, mi ndu sim chɔluaa nduaa o sɔla wa kɔɔli mbo kua a nda a nyɛ o nyɛ o nɔ, o lɛŋnde Mɛsopoteemiaa leŋ niŋ.

NYAAKUƐIYO 20-26

NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | CHƐNƐSEE 32-33

“A Cho pa Kindiŋndo Kpoke le Salaa Sɔlaa?”

(Chɛnɛsee 32:​24) Mɛɛ o tɛɛŋguu nda, mi ndu pila lo kɔŋgɔɔ pilɔɔ ndu pilɛ. I chɔl koŋ, mi poo huŋ saa ndu a sɔŋgɔ ŋbuŋndo. Ma lo sɔŋgɔɔ mi paaleŋ le huŋ le siɔɔ.

w03-E 8/15 25 ¶3

A Cho pa Chɛhowa Nuuviaa a Kɔl Numndo Kpou?

Baabuiyo nɔ taamaseliilaŋ tau a wanaa ndaa dɔu sɛmbɔɔ le Chɛhowa nuuviaa wa okɔɔ. Chekɔpu wa waŋndo opilɛ. O lo sɔŋgaa a maalikɛinɔ Mɛlɛkaa haa mi paaleŋ le huŋ le siɔɔ. Fulamakɔɔlioo wa ni, mi maalikɛinɔ koŋ ke ndu diolaŋ aa Isɔluɛi (Wana sɔŋga a Mɛlɛka wo.) Kanifuule mbo ‘sɔŋga’ ɔɔ mbo ‘lambaŋ’ sɔŋgɔɔ a Mɛlɛka. Mi maalikɛinɔɔ duau ndu sala le biuwɔŋ ndɔɔ.—Chɛnɛsee 32:​24-30.

(Chɛnɛsee 32:​25, 26) Mɛɛ wana nda wa sɔŋgɔɔ wo saaluŋ maa o nɔla Chekɔpu le, mbo luaa Chekɔpu lɔlu tumndo, mbo beeŋgiaa ndu lɔloo. 26 Mi poo lo o koŋ mbo dimul Chekɔpu aa, “Mal la I kuanuŋ, a che mɛɛ paaleŋ le cho niŋ siɔɔ yɛ.” Kɛ mi Chekɔpu dimul ndu aa, “Mɛɛ ma dɔu ya fɛɛŋ sala malaŋ ya mal num ma kuɛ.”

it-2-E 190

Namtaleŋ

Namtale Chekɔpuleŋ. Mi che bɛɛ Chekɔpu wa niŋ le wɔsilaŋ 97, kɛ mbo tiuba le sɔŋgɔɔ a maalikɛinɔ Mɛlɛkaa haa mi paaleŋ le huŋ le siɔɔ. O lo maalikɛinɔɔ lambaŋndo kɔɔli haa mɛɛ mbo duau ndu sala. Teleŋ nda wa sɔŋgɔɔ wo, mi maalikɛinɔɔ luaa Chekɔpu lɔlu tumndo, mbo beeŋgiaa ndu lɔloo. Fulamakɔɔlioo wa ni, mi Chekɔpu sɔla namtaleŋ. (Chɛ 32:​24-32; Hoo 12:​2-4) Mi namtale Chekɔpu sɔla leŋ ndeŋ le loonuŋ ndu maa, mi che bɛɛ mi maalikɛinɔɔ dimul ndu maa o ‘sɔŋga a Mɛlɛka [maalikɛinɔ Mɛlɛkaa]’ nduyɛ mbo ‘sɔŋga a waŋnda chieeya mbo yam,’ kɛ keŋ chɔm naa maa mbo yam maalikɛinɔ kpaaya bɛndu koŋ kpeekpei le. Le sabu Mɛlɛka chɛl mi Chekɔpu sɔŋga a maalikɛinɔɔ wo wa ni, le mi Chekɔpu chɔm mɛɛ kpɛ ndoo che sala Mɛlɛkaa nyɛ sɔvɛ bɛndu yɛ.

(Chɛnɛsee 32:​27, 28) Mi wana koŋ nyuna ndu aa, “Ɔɔ diola numndaŋ?” Mbo muli aa, “Diola nilaŋ aa, Chekɔpu.” 28 Mi wana koŋ dimul ndu aa, “Chɔŋ a hau diola numnda cho lɛ aa, Chekɔpu le, diola numndaŋ niŋ aa Isɔluɛi. Kani fuule, a sɔŋga nya Mɛlɛka, ma sɔŋga nya waŋnda chieeya, ma yam.”

it-1-E 1228

Isɔluɛi

1. Naapum wɔsilaŋ 97 Chekɔpu ndoo nɔ ni, mi Mɛlɛka ke ndu diolaŋ aa Isɔluɛi. A nyumma Chekɔpu taŋ Chabɔki leeloo le Iisɔ bɛndɔ komallo wo o sɔŋga a maalikɛinɔɔ ni. Le mɛɛ Chekɔpu lambaŋ sɔŋgaa yɛ, mi Mɛlɛka duau ndu sala okoŋ mbo ke ndu diola sɛnɛila cheleŋ aa Isɔluɛi. Le loonɔŋndo a nyɛ yɔŋnuŋ hoo wo, mi Chekɔpu ke fondaŋ koŋ diolaŋ aa Pɛniɛl. (Chɛ 32:​22-31 tofa JACOB No. 1.) Mɛɛ teleŋ tiŋ hiou mi Chekɔpu kua Bɛtɛɛl, mi Mɛlɛka chɔɔlu ndu ndi kindilal maa diola ndɔlaŋ la cho Isɔluɛi ni. Chɔŋ niŋ a teleŋ koŋ haa mbo sɔla piɔmndo, diola ndaa veelu ndu teleŋnda bɔɔbɔɔ laŋ la wa Isɔluɛi ni. (Chɛ 35:​10, 15; 50:​2; 1Ko 1:​34) A soliŋ diolaŋ ndaŋ Isɔluɛi kpeku hiouwɔɔ 2,500 o Baabuiyo niŋ. Nduyɛ teleŋnda bɔɔbɔɔ te a soliŋ pɛ diolaŋ ndaŋ Isɔluɛi kpeku, a kaaleŋ Isɔluɛi, chuauwaa mamaa Chekɔpu wa okɔɔ nda wa suɛi ni.—Ɛs 5:​1, 2.

Yaasiaa le Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ

(Chɛnɛsee 32:​11) Lelaŋ, Mɛlɛka Yaawɛɛ, manda ya Iisɔ bɛni o yɔŋ ya nyɛ le. Siooŋii nduɛi cho ya, yɔŋi o huŋ diu naa kpou naa chɔuwaa niaa a kalaa ndaa.

(Chɛnɛsee 32:​13-15) O koŋ kɔɔli, mi Chekɔpu lɔl loŋ nyumma maŋ. Diima ndɔɔ, mbo chua chɔluaa a tiŋ le Iisɔ kioo. Chɔluaa kaŋ nda cho haa ni. 14 Chuiŋaa laanduaa kɛmɔɔ le diiŋ (200), chuiŋaa tooyiaa bidiiŋ, saa laanduaa kɛmɔɔ le diiŋ (200), saa konduaa bidiiŋ, 15 nyɔmiaa nɔ mɛɛyaŋ le waayiaa wa bele-yaa a chuauwaa ndaa, nauwaa laanduaa bele-hiɔɔlu, nauwaa tooyiaa tɔ, sofɛliaa laanduaa bidiiŋ, sofɛliaa piaanduaa tɔ.

w10-E 6/15 22 ¶10-11

Diomnda Kɛndɛlaŋ la Tosa Mi Chaŋyɛi Hiou Lachi

10 Te ŋ hɛli pɛ diomnda kɛndɛlaŋ nduyɛ miŋ chaa suɛi o waŋnda lo, keŋ tosa mi chaŋyɛi wa naa tɛɛŋ naa ndaa, okoŋ miŋ hiou lachi a waa o kɔl nyulu niŋ. Nduyɛ pɛŋ, te ŋ kindiŋ pɛ kpoke le mi chaŋyɛi kɛndɛi wa naa tɛɛŋ naa waŋnda, keŋ tosa miŋ chaa suɛi o nda lo. Te ŋ chaa pɛ suɛi o waŋnda lo, miŋ nuuviaa nɛilaŋ le nda malaa, nduyɛ miŋ tosal nda kɛndɛi fulaa o kɔllo niŋ di, keŋ tosa ma wa fɛɛsɛŋ le baltaŋ dɔwɔɔ a naa. Hei tosa vɛlɛ mi waŋndo wa mɔɔsɔlɔɔ nduyɛ miŋ che suliŋnda kɛndɛla o nɔlaŋ, okoŋ mii wa bɛɛŋ le sɔɔŋ toosiaŋndo tɛɛŋ.—Luomaŋ. 12:​20, 21.

11 Mi Chekɔpu bii hei bila. Teleŋ Iisɔ bɛndɔ tambu kɔl a ndu wo, mbo nyaanuŋ o lɛŋnde cheleŋ niŋ yɔŋi Iisɔ ndoo dii ndu. Mɛɛ wɔsiŋ bɔɔbɔɔ hiou mi Chekɔpu wa miiŋgoo o lɛŋnde ndɔleŋ niŋ, mi Iisɔ wa ndu hunɔɔ lachi a puaa 400. Le hei, mi Chekɔpu piɛi o Chɛhowa lo le mbo mala ndu. Okoŋ kɔɔli, mbo yɔŋ chɔluaa tau ndu lachi le ma kɔ ke Iisɔ. Mi kioo hoo huŋ a kɔl nyuloo nda tɛɛŋ. Mɛɛ nda bɔŋaŋ o nɛi tɛɛŋ, Iisɔ ndoo pɔlul niŋ kɔllo. Okoŋ mbo mal a kiltaŋ mbo kɔ demul Chekɔpu.—Chɛ. 27:​41-44; 32:​6, 11, 13-15; 33:​4, 10.

(Chɛnɛsee 33:​20) O koŋ kɔɔli, mi Chekɔpu taŋgul maaŋndo o fondaŋ koŋ, mbo ke ndu diolaŋ aa, Ɛlɛlohii Isɔluɛi.

it-1-E 980

Ɛlɛlohii Isɔluɛi

Le mɛɛ Chekɔpu nda maalikɛinɔ Chɛhowaa sɔŋga Pɛniɛl lɛ, mi keŋ tosa mbo sɔla diola sɛnɛila cheleŋ aa Isɔluɛi. Nduyɛ mɛɛ nda miiŋgu o kɔl nyuloo niŋ nda bɛ ndɔ, mbo kɔl chal o chioo Sukɔti niŋ. Viouwɔɔ kpɛɛ, mbo kɔ chal o chioo Siɛkɛm. Nduyɛ o chiee koŋ niŋ o kɔ piondu lɛŋndeŋ puaa Hamɔɔ wa o ba ni mbo baŋ tɛndii ndɔɔ. (Chɛ 32:​24-30; 33:​1-4, 17-19) “O koŋ kɔɔli, mi Chekɔpu taŋgul maaŋndo o fondaŋ koŋ, mbo ke ndu diolaŋ aa, Ɛlɛlohii Isɔluɛi.” (Chɛ 33:​20) Mɛɛ Chekɔpu taŋgul maaŋndo mbo ke ndu diolaŋ aa Ɛlɛlohii Isɔluɛi, mi hei chɔm kpendekele maa o chɛl diola nda ke ndu laŋ ndaŋ. Nduyɛ maa o wa a kɔl kɛndɛ le diola nda ke ndu laŋ, a le mɛɛ Chɛhowa lo ndu mandaa haaa mbo miiŋgu o Lɛŋnde Mɛyaaleŋ niŋ yɛlɛkɛlɛɛ yɛ. Diomndaŋ ndaŋ Ɛlɛlohii Isɔluɛi, lepilɛ kpe Baabuiyo soo a laŋ okɔɔ ni.

Diomndaŋ Veeloo o Baabuiyo Niŋ

(Chɛnɛsee 32:​1-21) O koŋ kɔɔli, mi Chekɔpu nda yuŋgu ndɔɔ a hiau lachi a kɔlaŋ. Mɛɛ nda wa kɔlaŋ, mi kiilaa Mɛlɛkaa a huŋ naa Chekɔpu chua. 2 Mɛɛ Chekɔpu che nda, mbo dimi aa, “Nanuŋ dɔɔŋgɔ Mɛlɛka nuu cho ni.” Mbo ke fondaŋ koŋ diolaŋ aa Mahanim. 3 O koŋ kɔɔli, mi Chekɔpu soli waŋnda, mbo viam nda lachi a yooŋgoo naa Iisɔ bɛndɔ chua, o lɛŋnde Siɛɛleŋ niŋ. Le nda veelu vɛlɛ aa, lɛŋnde Idɔmndeŋ ndeŋ. 4 Mbo choŋguŋ nda aa, “Te la kuɛ pɛ, la dimul wana ni banaa Iisɔ maa ya buɛi ndɔɔ Chekɔpu ya ii kuɛ Lebaŋ o bɛŋgu choo. Loŋ ya I lo haaa ni mɛɛ hunɔɔ ya I cho hoo wo. 5 La dimul ndu maa I nɔ nauwa, a sofɛliaa, a saa, a chuiŋnda, a buɛiyaa waŋ piaanduaa a a laanduaa. Lelaŋ, dimullo ya I cho ndu wana ni banaa ni maa I hiŋ, maa I hɛnaŋ mbo naŋ kɔl a ya.” 6 Mi wanaa Chekɔpu vem nda kua ma miiŋgu. Mɛɛ nda hiŋ ma doonuŋ ndu kona aa, “Ŋ kuɛ mi ŋ kɔ doonuŋ Iisɔ bɛnum kona. O cho hunɔɔ naa num chua. O cho hunɔɔ a puaa kɔɔli kɛmɔɔ le hiɔɔlu (400).” 7 Mɛɛ nda doonuŋ Chekɔpu kona lende, mi siooŋnde bii ndu tau, mbo kandu buulaŋndo. Le hei, mbo piɔu wanaa nduaa kundalaŋ la tiɔɔŋ. Saa ni, a chuiŋnda, a nauwa, a nyɔmiaa, mbo piɔu nda sala tiɔɔŋ, mbo yaa nda o fondaŋ ndaŋ teŋgeŋ teŋgeŋ. 8 Kani, kɛɛsiaa ndɔɔ wa ni maa, te Iisɔ o del kundaa o pilɛ choo mbo diu nda pɛ, o wa bɛɛ kundaa o pilɔɔ ndu nɔla mbo hɛluŋ. 9 O koŋ kɔɔli, mi Chekɔpu piɛi Mɛlɛka. Mbo dimi aa, “Oo Mɛlɛka, num Mɛlɛka finya ni mamaa Ebilaham, finya nuu Aase a piɛi yo. Num Mɛlɛka Yaawɛɛ, num dimul la ni maa ya I chɔŋ mi miiŋgu o lɛŋnde nileŋ niŋ, naa wanaa niaa chua, ma dimi maa a cho ya mala. 10 Nduyɛ nyɛ o nyɛ ŋ chuel la buŋgɛi ma tosa ndu mɛɛ ŋ dimi yɛ. I cho bɛɛ letuu le tonya waa lende sɔla num o ba le. Kɔla ya I wa mi taŋ Chɔɔdaŋ ndaŋ ndo, mɛɛ tindaa mbo wa ya o ba. I kue a nyɛ o nyɛ o ba le. Kɛ hau niŋ, I cho miiŋgoo a waŋnda kundalaŋ la tiɔɔŋ. 11 Lelaŋ, Mɛlɛka Yaawɛɛ, manda ya Iisɔ bɛni o yɔŋ ya nyɛ le. Siooŋii nduɛi cho ya, yɔŋi o huŋ diu naa kpou naa chuauwaa niaa a kalaa ndaa.” 12 Mi Chekɔpu hiau lachi a piɛileŋ aa, “Kɛ nduyɛ, num Mɛlɛka a dimul la maa a cho ya mala o isɔɔ o isɔɔ niŋ. Ma dimi vɛlɛ maa a cho tosa mi wanaa cho fula o pulale nileŋ choo wa a wa faŋga maa siooŋnde o pee mɛŋma ihɛllo kɔŋgɔ, a chuu chɔm te.” 13 O koŋ kɔɔli, mi Chekɔpu lɔl loŋ nyumma maŋ. Diima ndɔɔ, mbo chua chɔluaa a tiŋ le Iisɔ kioo. Chɔluaa kaŋ nda cho haa ni. 14 Chuiŋaa laanduaa kɛmɔɔ le diiŋ (200), chuiŋaa tooyiaa bidiiŋ, saa laanduaa kɛmɔɔ le diiŋ (200), saa konduaa bidiiŋ, 15 nyɔmiaa nɔ mɛɛyaŋ le waayiaa wa bele-yaa a chuauwaa ndaa, nauwaa laanduaa bele-hiɔɔlu, nauwaa tooyiaa tɔ, sofɛliaa laanduaa bidiiŋ, sofɛliaa piaanduaa tɔ. 16 Mi Chekɔpu chua chɔluaa haa mbo dimul buɛiyaa nduaa maa a hiou pɔɔ ndu lachi a nda. Mbo dimul nda maa a kɔ a nda a kundalaŋ lende teŋgeŋ teŋgeŋ, nduyɛ ma malnaŋ fondaŋndaŋ tɛɛŋ. 17 Mbo dimul buɛiyaa wa kɔlaŋ a kunda tasoo wa aa, “Te la bɔŋaŋ nya bɛnuu Iisɔ waa pɛ, mbo nyuna nya aa, ‘Buɛiyaa nɛɛnɛ nya cho yɛ? Kuɛɛnɛ nya cho yɛ laŋ? Nɛɛnɛ nɔ yɛ chɔluaa cho kaŋ kɔlaŋ nya lachi wa?’ Te o nyuna nya lende pɛ, 18 la dimul ndu aa, ‘Buɛi numndo Chekɔpu nɔ nda ni. O dimi aa, nda o chuu num wana ndɔ banaa o ba ni. Ndu pila cho hunɔɔ kɔɔli.’” 19 Buɛiyaa wa kɔlaŋ a chɔluaa kunda diiŋndɔɔ wa ni, a buɛiyaa wa kɔlaŋ a chɔluaa kundala yɛ yɛlaŋ la tɔlaŋ nda fau, choŋgɔŋ pilɛ koŋ koni o choŋguŋ nda le Iisɔ dimullo te a bɔŋaŋ pɛ ni. 20 Mbo dimul nda aa, “La dimul ndu aa, ‘Buɛi numndo Chekɔpu pila bɛɛ o cho hunɔɔ kɔɔli.’” Kani, yiyaŋndo Chekɔpu yiyaŋ ni maa, te chɔluaa o chuu Iisɔ wa a komal ndu pɛ, kɔllo cho ndu pɔlul, maa te Iisɔ pɔlul niŋ kɔl pɛ o kuɛ niŋ a kɔ chiikiaŋ. Mbo yiyaŋ maa bɛndɔ cho ndu chɛlɔɔ a kɔl kɛndɛ. Chiiyo nda choŋgɔŋndo, 21 mbo hivi chɔluaa o chuu Iisɔ o ba wa lachi. Mi ndu pila lɔl nyumma maŋ o fondaŋ koŋ.

NYAAKUƐIYO 27–BUKULOO 3

NYƐM TƆƆMAŊ O DIOM MƐLƐKAA NIŊ | CHƐNƐSEE 34-35

“Chaŋyaŋ Wɔɔŋndoŋ Biyɔɔ Huŋ a Fulamakɔɔli Wɔɔŋndo”

(Chɛnɛsee 34:​1) Paale pilɛ, mi chua Chekɔpu velu nda Liya wo, diolaŋ Daina, mbo kua waŋ laanduaa pila chieeya Kenaŋ a pum yilɔɔ.

w97-E 2/1 30 ¶4

Siɛkɛm—Chioo o Kpoloŋndo Niŋ

Vɛɛ puaa feleŋguaa ndaa yiyaŋ yɛ, te ndaa che pɛ chua feleŋgɔnɔ ndoo sina wɔ hoo suɛi wana pɔnɔ le wo hunɔɔ yilɔɔ ndupilɛ o chiee ndaa niŋ? Mɛɛ po masaa o chiee koŋ niŋ ‘che ndu, mbo kpuuwa ndu.’ Le yɛɛ Daina tosa yɛ chaŋyɛi a waŋlaanduaa Kenanaitiiyaa wa o kaa hini nɔɔlɛiyo niŋndo? Baa chaŋyɛi ndoo yeema tosaa a sulaŋaa nduaa ni? Baa wana bolle kalaa o wa ni mɛɛ yemaa nduaa apum wa yɛ? Veelu diomndaŋ o yau Chɛnɛsee wo niŋ, ma kindiŋ le biyɔɔ bila mɛɛ siɔmbulaŋ laa bii Chekɔpu nda Liya le nyɛ chua ndaa ndoo tosa hoo wo yɛ. Nduyɛ ma che vɛlɛ mɛɛ kɔllo ndoo tambu nda yɛ.—Chɛ 34:​1-31; 49:​5-7; tofa vɛlɛ Bandu Mɛŋgɛlaa le Kooŋndo 15, 1985 peele 31 o puuluei niŋ.

(Chɛnɛsee 34:​2) Wana wa masaa o tanda koŋ niŋ ndo diolaŋ aa Haamɔɔ. Hivaitiinɔɔ o wa ni, ndu oo nɔ poo diolaŋ aa, Siɛkɛm. Mɛɛ Daina kuɛ yilɔɔ, mi Siɛkɛm cha ndu, mbo kpuuwa ndu.

lvs 124 ¶14

“La Wou Baa o Niilu Kaa Ihini Nɔɔlɛi Niŋ Kposoŋ Te!”

14 Mi Siɛkɛm tosa nyɛ ndu yiyaŋ maa o bɛnda wo. Le mɛɛ yeemɛi Daina ve ndii bii ndu tau yɛ, mbo bii ndu nduyɛ “mbo kpuuwa ndu.” (Nuawɔ Chɛnɛsee 34:​1-4.) Mi suɛi wɔɔŋ Siɛkɛm tosa hei ve kandu sɔɔŋ cheleŋ mɛlioo. Mi hei huŋ a kpundɔɔ le Daina a yuŋgu ndɔɔ kpou.—Chɛnɛsee 34:​7, 25-31; Kaleesiaŋnda 6:​7, 8.

(Chɛnɛsee 34:​7) A boondii Hamɔɔ hiŋ keŋ nde, mi puaa Chekɔpu wa bɛɛ a huŋ kinɛi. A lo loŋ ma tuɛi a ndi okɔɔ, ma chaŋ ma huŋ. Mi suɛi nɛi nda tau, maa nyɛ Siɛkɛm tosa koŋ mbo kpuuwa chua Chekɔpu wo, mbo wa a ndu wo, mɛɛ yeiyo o yei koŋ yuŋgu Chekɔpu wo ni. Hei wa suɛi lasiɔmbu le yuŋgoo Isɔluɛi.

(Chɛnɛsee 34:​25) Mɛɛ palɛi i hiou i yaa, a boondii kpɛŋnde i nɛi nɛi bɛndoo ve, mi Chekɔpu puaa nduaa a ŋiɔɔŋ, Simiɔŋ nda Livai, Daina yemaa nduaa, ma sɔɔŋguu ma chua mɔɔŋ ndaŋ faŋndoŋ. Ma luɛi chiee sɔɔ sɔɔ, ma kɔ lɔɔviaa wana pɔnɔ o wana pɔnɔ loŋ, ma diu nda paku.

w09-E 9/1 21 ¶1-2

Te Waŋndo Tiŋ Num Pɛ

Teleŋnda bɔɔbɔɔ, le nyɛ waŋnda miŋgi maa wo cho le mi kɔl nda tuuwo pɔlul ni. Le taamaseliiyo, mɛɛ chuauwaa Chekɔpu wa tuei maa Siɛkɛm kpuuwa Daina yema nda, “mi suɛi nɛi nda tau tau.” (Chɛnɛsee 34:​1-7) Le nyɛ Siɛkɛm tosal koŋ yema nda wo, mi puaa Chekɔpu wa a ŋiɔɔŋ kɛɛsiaa le Siɛkɛm a yuŋgu ndɔɔ kpou diuwo. Ma hui yuŋgu Siɛkɛm ndo, okoŋ kɔɔli, mi Simiɔŋ nda Livai luɛi chiee sɔɔ sɔɔ, ma kɔ lɔuviaa wana pɔnɔ o wana pɔnɔ loŋ, ma diu nda paku.—Chɛnɛsee 34:​13-27.

Baa mi nyɛ nda tosa hoo wo chii pa suɛi hei? Mɛɛ Chekɔpu tuei a nyɛ puaa nduaa tosa wo okɔɔ, mbo dimi aa: “La mal la kpundɔɔ choo. . . . La siiŋguu ya wana wɔɔŋ kaala balu laŋ kinɛi laŋ o hɔl. . . . Te a tuei hei pɛ ma yiinaŋ diom pilɛ, ma huŋ saa ya a sɔŋgɔɔ, I nɔ yɛ puaa bɔɔ le, mɛɛ chiiyo koni le nda cho naa hunɔɔ yuŋgu paku le?” (Chɛnɛsee 34:​30) Maa nda miŋgi wo chii suɛi keŋ te, kɛ mbo huŋ a fulamakɔɔli wɔɔŋndo. Mi hei tosa mi Chekɔpu nda yuŋgu ndɔɔ wa niŋ a siooŋnde maa kaala balu ndalaŋ la cho nda hunɔɔ delɔɔ choo a sɔŋgɔɔ. Naapum le hei fafaŋndo Mɛlɛka dimul Chekɔpu ni le mbo chua yuŋgu ndɔɔ ma kuɛ Bɛtɛɛl.—Chɛnɛsee 35:​1, 5.

Yaasiaa le Nyɛm Tɔɔmaŋ Mɛlɛkaŋ

(Chɛnɛsee 35:​8) O koŋ kɔɔli, mi Diboolua, wɛɛŋ wa Luibɛka mandaa wo o wu. Mɛɛ o vi, ma chɔ ndu o yɔmndo bɛŋgu o kpoloŋndo Bɛtɛɛl ma tou. Ma ke yɔm nda chɔ ndu koŋ lebɛŋgu wo diolaŋ aa Alɔŋ Bakuu.

it-1-E 600 ¶4

Diboolua

1. Wɛɛŋ wa Lubɛka mandaa wo Diboolua wa ni. Mɛɛ Lubɛka wa faŋaŋndo o yuŋgu ndɔɔ lo mbo wa kɔlaŋ o lɛŋnde Filiitiaaleŋ niŋ, le kɔlaŋ challe o nɔɔ niŋ nda Aase, nda Diboolua kuɛ latulu ni. (Chɛ 24:​59) Mɛɛ Diboolua tosa wallo le wɔsiŋ bɔɔbɔɔ o chiɛi Aase wo niŋ, mbo kua vɛlɛ o yuŋgu Chekɔpu wo niŋ naapum mɛɛ Lubeka vi. Nduyɛ, chɔŋ a teleŋ Lubeka nda Aase chal o nɔɔ niŋndo, naapum wɔsilaŋ 125 Diboolua chii ni tuupa mbo sɔla piɔmndo. Okoŋ ma kumbu ndu Bɛtɛɛl o yɔm bɛndoo bɛŋgu. Ma ke yɔm koŋ diolaŋ aa, Alɔŋ Bakuu, ndu sim ni, “Yɔm Imɔnɔɔ.” Diola nda ke yɔmndo hoo laŋ la chɔm mɛɛ kpɛ Chekɔpu a yuŋgu ndɔɔ ndaa kaala wɛɛŋndo hoo yɛ.—Chɛ 35:​8.

(Chɛnɛsee 35:​22-26) A boondii Chekɔpu wa o lɛŋnde leŋ niŋ nde, mi Lubɛŋ po ndɔ suunda a Bilihaa, laandaa pɔmbuaa finya ndɔ wa o pilɔɔ. O koŋ kɔɔli, mi Chekɔpu finya ndɔ tuɛi a ndi okɔɔ. Puaa Chekɔpu velu wa kinɛi a wa fau fau ŋwaŋ tɔ a wanaa ŋiɔɔŋ. 23 Puaa o velu nda Liya wa nda cho haa ni. Lubɛŋ, po tase Chekɔpu wo, a Simiɔŋ, a Livai, a Chuda, Isaaka, a Sɛbulɔŋ. 24 Puaa o velu nda Luechɛl wa nda cho haa ni. Choosɛ, a Bɛŋnjamiŋ. 25 Puaa o velu nda Bilihaa, buɛi Luechɛl wo wa nda cho haa ni. Daŋ, a Nafitali. 26 Puaa o velu nda Silipaa, buɛi Liya wo wa nda cho haa ni. Kaadi, a Asiɛɛ. Puaa Chekɔpu velu kinɛi Mɛsopoteemiaa wa a cho kaŋ ni.

w17.12-E 14

Nyunala Wanaa Nua o Yaula Naalaŋ Niŋnda

O Isɔluɛi niŋ sindɛ, baa mɛɛ mi waŋndo ndoo wa fɛŋ po tasoo o yuŋgu ndɔɔ niŋ malaŋ o simnuŋ finya mama Mɛsayanɔɔ?

Teleŋnda bɔɔbɔɔ, miŋ soo a nyunaa hoo okɔɔ. Nduyɛ wana che pɛ maa o chɛlaŋ a nyɛ dimiŋ o Hibuluiya 12:​16 niŋndo. Bolle Baabuileŋ ndeŋ le dimi a Iisɔ okɔɔ maa, “mbo pɛɛsa sɔɔŋ cho a Mɛlɛka okɔɔ woŋ. . . . Kani fondole, . . . le nyɛ diaa paale pilɔɔ, di o nɔ o yuŋgu ndaa choo maa po tase wo mbo pisi ndu [Chekɔpu] o ba.” Mɛɛ naapum le mɛɛ Chekɔpu sɔla dioo “o yuŋgu ndaa choo maa po tase” yɛ, ndu bɛɛ simnuŋ finya mama Mɛsayanɔɔ ni.—Maa. 1:​2, 16; Luku 3:​23, 34.

Kɛ a koŋ kpou, fondaŋnda cheleŋ o Baabuiyo niŋ la chɔm naa kposoŋ maa mɛɛ mi waŋndo ndoo wa fɛŋ po tasoo o yuŋgoo niŋ, malaŋ o simnuŋ finya mama Mɛsayanɔɔ le. Tofawɔ taamaseliilaŋ lapum:

O puaa Chekɔpu (Isɔluɛi) wa tɛɛŋ, po ndɔ tasoo nda Liya wa Lubɛŋ ni. Nduyɛ okoŋ kɔɔli, mbo vialu vɛlɛ po tasoo nda laa ndɔ kalaa Luechɛl. Ndu wa yɛ Choosɛ ni. Kɛ mɛɛ Lubɛŋ suunda nda lanɔ pɔmbɔ finya ndɔ wo, mi di ndoo nɔ le waa maa po tase o chuwaa finya ndɔ wa tɛɛŋndo hialuŋ ndu. Okoŋ mi Choosɛ miiŋgu o foofo ndɔɔ. (Chɛ. 29:​31-35; 30:​22-25; 35:​22-26; 49:​22-26; 1 Kolo. 5:​1, 2) Kɛ a koŋ kpou, Mɛsayanɔɔ fula o pulale Lubɛŋ ndeŋ niŋ ɔɔ Choosɛ le. O pulale le Chuda leŋ choo o fula ni, po hiɔɔlu ndɔ Chekɔpu velu nda Liya wo.—Chɛ. 49:​10.

Diomndaŋ Veeloo o Baabuiyo Niŋ

(Chɛnɛsee 34:​1-19) Paale pilɛ, mi chua Chekɔpu velu nda Liya wo, diolaŋ Daina, mbo kua waŋ laanduaa pila chieeya Kenaŋ a pum yilɔɔ. 2 Wana wa masaa o tanda koŋ niŋ ndo diolaŋ aa Haamɔɔ. Hivaitiinɔɔ o wa ni, ndu oo nɔ poo diolaŋ aa, Siɛkɛm. Mɛɛ Daina kuɛ yilɔɔ, mi Siɛkɛm cha ndu, mbo kpuwa ndu. 3 O koŋ, mi Siɛkɛm luɛi hɔlteŋ o Daina. Ndu oo kaala chuaambɔɔ tau, le hei, mbo kandu ndu dɛɛniaa. 4 Mi Siɛkɛm kua mbo kɔ dimul Haamɔɔ finya ndɔ aa, “Kɛkɛ, I yeema ma puulul la chuaambɔɔ hoo mbo wa laa ni.” 5 O koŋ kɔɔli, mi Chekɔpu tuɛi maa Siɛkɛm o kpuwa chua ndɔɔ. Kɛ a boondii keŋ, puaa Chekɔpu wa a wa a nauva o pollo niŋ. Le hei, o tosa nyɛ o nyɛ a ndi okɔɔ le. Mbo chum mi puaa nduaa huŋ. 6 O koŋ kɔɔli, mi Haamɔɔ, finyaa Siɛkɛm o chaŋ mbo huŋ naa Chekɔpu chua le mbo suukiaŋ nda ndu a suɛi hei okɔɔ. 7 A boondii Hamɔɔ hiŋ keŋnde, mi puaa Chekɔpu wa bɛɛ a huŋ kinɛi. A lo loŋ ma tuɛi a ndi okɔɔ, ma chaŋ ma huŋ. Mi suɛi nɛi nda tau, maa nyɛ Siɛkɛm tosa koŋ mbo kpuwa chua Chekɔpu wo, mbo wa a ndu wo, mɛɛ yeiyo o yei koŋ yuŋgu Chekɔpu wo ni. Hei wa suɛi lasiɔmbu le yuŋgoo Isɔluɛi. 8 Kɛ mi Haamɔɔ dimul nda aa, “Kaala chua nyaa o hiuŋ bɔɔ Siɛkɛm po ni o kɔl puŋ. Lelaŋ, la yandii, la ke ndu o wa laa ndɔ. 9 Naa nyaa ŋ wanuŋ diompilɛ, mi ŋ wa laanduaa kenaŋndo vellaa velle. 10 Ŋ wanuŋ nanuŋ naa nyaa. Ba o ba nya hɛnaŋ le challe o lɛŋndeŋ niŋ pɛ, la chaa ichali loŋ, kasi bɛɛ cho nya le. Yakoleŋ bɛɛ la tosa nanuŋ mi la sɔla nyɛ nya sɔlaa.” 11 Siɛkɛm bɛɛ mbo suaa naa finyaa chuaa chua nda yemaa nduaa. Mbo dimul nda aa, “La mala ya mi la ke ya chuaa hoo. Te la chɛl le ya ndu kioo pɛ, nyɛ o nyɛ nya dimul la le yɔŋgoo pɛ, yɔŋgoo ya I yɔŋgu ni. 12 Nyɛ o nyɛ nya dimi le kalaa ŋchuauwa yɔŋgoo, I chɛl mi yɔŋgu. Fuloo bɛɛ, mɛɛ o mɛɛ nya hɛnaŋ le ndu kiolɔɔ, la kiolu ya choo. I chɛl mi yɔŋgu, hali suee la ke ya ndu mbo wa laa ni.” 13 Kɛ nduyɛ, le bɛɛla Siɛkɛm o tɛɛmbuu yema nda laŋ, ma tosal nda woyaa. 14 Ma mulul nda aa, “Naa o kaa naa niŋ, wana ve o hiviaa o chiɛi kɔɔli le, ŋ ke num yema naa le. Suɛi wɔɔŋ bɛndu i wa le yuŋgu naa ni. 15 Le mi ŋ chɛl nyɛ nya dimi wo, mɛɛ mi la sɔla hivioo o chiɛi kɔɔli, mɛɛ naa ŋ cho a hiviaa yɛ. Waŋ piaanduaa kinɛi nya tɛɛŋ, mɛɛ ma sɔla fɛlɛŋ hivioo o chiɛi kɔɔli. 16 Te la tosa lende pɛ, ŋ nɔla niŋ naa nyaa mi ŋ kenaŋ laanduaa vellaa velle, mi ŋ chal nya tɛɛŋ, mi ŋ simnuŋ wanaa pilɛ. 17 Kɛ nduyɛ, te la kɛɛ dɔɔ le hivioo sɔlaa mɛɛ naa ŋ dimi yɛ pɛ, mɛɛ ŋ cho chua naa chua, mi ŋ faŋaŋ nanuŋ, mi ŋ kuɛnuŋ.” 18 Mi Siɛkɛm nda Haamɔɔ finya ndɔ a chɛl nyɛ nda dimi wo. 19 Tamala bɛɛ Siɛkɛm tosa le nyɛ nda dimi wo tosaa le. Kani fuule, a mɛɛ ndu oo kaala chua Chekɔpu wo hoo yɛ. Siɛkɛm yɛ o yuŋgu ndaa . . . niŋ, ndu wa wana nda aa kɛsi kɔllo choo mbo hiau kpou wo ni.

    WOL le Sɔɔŋ Yaasiaa—Kisi (2010-2026)
    Chukku Ma Kinda
    Chuku Ma Kumbi
    • Kisiei
    • Share
    • Mɛɛ ŋ Yeema Yɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Sawalaŋ Le Tɛɛŋgei Soliŋndo Kpeku
    • Mɛɛ Naŋ Bii Yooŋgula Numndaŋ Yɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Chuku Ma Kumbi
    Share