BUŊGƐI PƐƐKƐI 33
Hɔlte Chɛhowaleŋ le Cho Wanaa Nduaa Choo
“Hɔlte Mɛlɛka Yaawɛɛ leŋ le cho wanaa nɔ siooŋii nduɛi ya choo.”—SAM 33:18.
CHONDII 4 “Chɛhowa Cho Wana Manda Ya wo Ni”
SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊa
1. Le yɛɛ Chiisu ndoo nyuna yɛ Chɛhowa le mi hɔlte ndɔleŋ le wa buɛiyaa nduaa choo?
O NYUMMA ndɔma mɛɛlaŋ choo tuupa mbo sɔla piɔmndo, mi Chiisu piɛi o Finya ndɔ lo. Mbo nyuna Chɛhowa le mi hɔlte ndɔleŋ le wa buɛiyaa nduaa choo. (Chɔŋ 17:15, 20) Chɔŋ o sindɔɔ niŋ, Chɛhowa bii niŋ wanaa nduaa hɔlteŋ handɔɔ choo, mbo ke nda nyɛm nda hauba woŋ, nduyɛ mbo manda nda. A koŋ kpou, Chiisu ndoo sina maa Setana cho buɛiyaa nduaa nyɛkindilaa nda ve niŋ kɔl te wo handɔɔ choo. Ndoo sina vɛlɛ maa, a mala Chɛhowaa kinɛi buɛiyaa nduaa nɔla ni ma simul Masa Nyinaa Wɔɔŋnda.
2. A mɛɛ Sam 33:18-20 dimi yɛ, le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ yɔŋ isiooŋ le simulta komal naalaŋ te?
2 Chieeŋ Setanaa cho hau kindiŋndo o nɛi o nɛi niŋ le Kilisiɔŋaa tonyaa nyɛkindilaa handɔɔ choo. Mi sɔɔŋ palaŋ komal naa woŋ tɛɛmbuu naa kɔllo, nduyɛ miŋ luei lo lechoo naa o Chɛhowa lo o tofaa bɛŋgu. Kɛ a mɛɛ naŋ cho chɔ o buŋgɛi hei niŋ yɛ, ŋ nɔ miŋ yɔŋ isiooŋ te. Hɔlte Chɛhowaleŋ le cho naa choo, nduyɛ o cho chɔɔ simul kɛ kɛ cho naa komallo. O cho o bɛɛndiaŋ teleŋ o teleŋ le naa malaa miŋ biunuŋ ndaŋ. Ŋ tofaŋndɔ tamaseliilaŋ latiɔɔŋ o Baabuiyo niŋ, miŋ che mɛɛ “hɔlte Mɛlɛka Yaawɛɛ leŋ le cho wanaa nɔ siooŋii nduɛi ya choo” yɛ.—Nuawɔ Sam 33:18-20.
MI CHƐHOWA MALA NAA TE Ŋ WA PƐ WANAPILƐYƐI SINAŊNDO
3. Sabula kuɛɛ tosa yɛ miŋ sinaŋ wanapilɛyɛi?
3 Mi che bɛɛ ŋ nɔ puaapiliaa a ndepiliaa chieeŋndo balɔɔ silɔ, kɛ teleŋndaŋ lapum, miŋ sinaŋ wanapilɛyɛi. Le tamaseliiyo, mi feleŋguaa sinaŋ wanapilɛyɛi o sukuu te a wa pɛ laalaŋnda ndalaŋ tɛɛsiaa wo o chaaŋaa ndaa lo, ɔɔ te a kuɛ pɛ o kunda sɛnɛiyo niŋ. Mi naapum nda tambu kɔl te ŋ wa pɛ chɔulabaa le yeemaŋ wɔɔŋndoŋ soliŋndo o kɔl, nduyɛ miŋ yiyaŋ maa wana cho le mbo mala naa muŋ soliŋ o kɔl te. Lepum, miŋ kiisaŋ le acheleŋnda dimullo mɛɛ naŋ cho sinaŋndo yɛ kanifuule, miŋ yiyaŋ maa a bii niŋ naa bila le. Naapum miŋ yiyaŋ vɛlɛ te wana cho pɛ o buulaŋ a naa okɔɔ wo. Sabulaŋ la cho tau la tosa miŋ buulaŋ, nduyɛ miŋ sinaŋ wanapilɛyɛi yo. Kɛ Chɛhowa yeema naa miŋ sinaŋ lende le. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende?
4. Le yɛɛ Ilaacha dimi yɛ aa: “Mɛɛ yapilɛ kpe mi lo yoomu”?
4 Ŋ tofaŋndɔ tamasi Ilaacha wo. Mɛɛ chua dɛnɛ wɔɔŋndo Chɛsibɛɛ kɔŋgɔlaŋ ndu le ndu diyɔɔ, mbo nyaanuŋ le palɛi hiouwɔɔ 40. (1 Masaa. 19:1-9) O wa o buuloo niŋ, mbo dimul Chɛhowa o piɛileŋ niŋ aa: “Mɛɛ ya pilɛ kpe mi lo yoomu.” (1 Masaa. 19:10) Kɛ wanaa ndaa suaa le Mɛlɛka wa acheleŋ wa wɔ o lɛŋnde leŋ niŋ. Le tamaseliiyo, mi Obadaya kindiŋ mbo piŋi wanaa ndaa suaa le Mɛlɛka wa ŋwaŋ 100 chua dɛnɛ wɔɔŋndo Chɛsibɛɛ o ba. (1 Masaa. 18:7, 13) Mɛɛ le yɛɛ Ilaacha dimi yɛ maa ndupilɛ kpe lo niŋ yoomu ni? Baa yiyaŋndo o wa ni maa wanaa Obadaya piŋi kaŋ nda kpou ndaa chuu niŋ wu? Mɛɛ Chɛhowa chɔm o Pembii Kamɛl ve maa ndu cho Mɛlɛka tonyaa ni, baa le mɛɛ wanaa cheleŋ sɔɔŋguu ndu ikɛi le Chɛhowa piɛi le yɛ o yiyaŋ lende ni? Baa yiyaŋndo o wa vɛlɛ ni maa, wana o wana sina kpundɛ o cho niŋndo le ɔɔ maa wana buulaŋ a ndu okɔɔ le? Baabuiyo tɛɛsiaa sɔɔŋ kpou a mɛɛ Ilaacha wa sinaŋndo yɛ okɔɔ le. Kɛ nyɛ naŋ sina wo cho ni maa, Chɛhowa ndoo sina le sabu Ilaacha wa wanapilɛyɛi sinaŋndo wo. Nduyɛ, ndoo sina nɛi o wa soliŋ kpeku le ndu malaa wo.
Te ŋ wa pɛ wanapilɛyɛi sinaŋndo, sɔɔŋ kuɛɛ dɛɛniaa yɛ naa te ŋ yiyaŋ pɛ a mɛɛ Chɛhowa bii Ilaacha yɛ? (Tofa pɛl 5-6)
5. Vɛɛ Chɛhowa mala yɛ Ilaacha le sinaa maa o cho ndupilɛ le?
5 Mi Chɛhowa mala Ilaacha o nɛila bɔɔbɔɔ niŋ. Mbo dɛɛniaa ndu le mbo soo. Mbo nyuna ndu lediiŋ kpulukuu aa: “O yɛɛnɛ ŋ hiŋ yɛ tosaa nanuŋ?” (1 Masaa. 19:9, 13) O teleŋnda tiɔɔŋnda laŋ niŋ kpou, mi Chɛhowa yaŋ Ilaacha nilaŋ le mbo chɔm ndu nyɛ wa ndu o kɔllo. Mbo chɔm Ilaacha maa, o cho wa ndu ikɛi nduyɛ maa o cho wana kpaaya bɛndu. Mi Chɛhowa ke Ilaacha tiindaŋndo maa Isɔluɛiyaa bɔɔbɔɔ cho wɔ ndu piɛiyo. (1 Masaa. 19:11, 12, 18) Mi hei tosa mi Ilaacha sinaŋ nyɛkɛndɛi. Mɛɛ o chɔm Chɛhowa nyɛ wa ndu o kɔllo, mi Chɛhowa muli ndu diom. Nduyɛ mi Chɛhowa ke ndu walta sɔvɛlaŋ tau le tosaa. Mbo dimul ndu le mbo yulu Hasayɛl isu le waa masaa le Siiliaa. Mbo yulu vɛlɛ Chɛhu isu le mbo wa masaa le Isɔluɛi. Nduyɛ, mbo yulu Ilaasia isu le mbo wa wana suaa le Mɛlɛka wo. (1 Masaa. 19:15, 16) Mɛɛ Chɛhowa ke Ilaacha waltaŋ ndaŋ le tosaa, mbo mala ndu le mbo handu kɔllo o sɔɔŋ sɔviɔŋ choo. Mi Chɛhowa mala ndu vɛlɛ mbo sɔla chaŋyɛi kpɛɛluŋnde, Ilaasia. Vɛɛ Chɛhowa mala yɛ num te a wa pɛ wanapilɛyɛi sinaŋndo?
6. A yɛɛ okɔɔ ŋ nɔ yɛ ma piɛi te a wa pɛ wanapilɛyɛi sinaŋndo? (Sam 62:8)
6 Chɛhowa dimul num le ma wa piɛileŋ o ndu lo. O sina bahawɛila cho num choo laŋ, nduyɛ o ke num tiindaŋndo maa teleŋ o teleŋ ŋ piɛi pɛ o ndu lo, o cho num nilaŋ yaŋɔɔ. (1 Tɛsa. 5:17) Mbo wa a kɔl kɛndɛ tau le wanaa cho ndu piɛiyo wa nilaŋ yaŋɔɔ. (Pulɔ. 15:8) A yɛɛ okɔɔ ŋ nɔ yɛ ma piɛi te a wa pɛ wanapilɛyɛi sinaŋndo? Chɔm Chɛhowa nyɛ cho num o kɔllo maa Ilaacha. (Nuawɔ Sam 62:8.) Dimul ndu sɔɔŋ cho tosaa ma wa buulaŋndo woŋ, nduyɛ a mɛɛ ŋ yiyaŋ a sɔɔŋ muŋ okɔɔ yɛ. Dimul ndu le mbo mala num ma biunuŋ wanapilɛyɛi. Le tamaseliiyo, te a wa pɛ a siooŋnde le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo o sukuu, mɛɛ nyuna Chɛhowa le mbo ke num kɔl simulaa le keŋ tosaa. A nyuna ndu vɛlɛ le mbo ke num taasioo le ma soo a laalaŋnda numndaŋ okɔɔ o nɛi lebɛɛ niŋ. (Luku 21:14, 15) Te a wa pɛ kindiŋndo le yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ soliŋndo o kɔl, mɛɛ nyuna Chɛhowa o piɛileŋ niŋ, le mbo mala num ma soo o Kilisiɔŋnɔ kendu o Mɛlɛka piɛiyo niŋndo lo a ndi okɔɔ. Nyuna ndu le mbo mala wana ŋ cho lakɔ yiyaŋnda numndaŋ chɔmndo le mbo yaŋ num nilaŋ nduyɛ mbo bii num bila. Dimul Chɛhowa nyɛ cho num o kɔllo, nduyɛ a cho chɔ mɛɛ o cho piɛile numnde muli yɛ. Te a chɛl pɛ mala acheleŋnda cho num ke wo, keŋ cho tosa a sinaŋ lɛ wanapilɛyɛi le.
Baa a kindiŋ pa le nɛilaŋ nuuviaa le tosaa tau o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ, vɛlɛ a ndu tosaa a acheleŋnda latulu? (Tofa pɛl 7)
7. Yɛɛ ŋ pɛɛku yɛ o tamasi Maluisioo wo niŋ?
7 Chɛhowa ke naa pilɛŋ pilɛŋnda wali sɔvɛ sɔviɔɔ le tosaa. Nɔ tiindaŋndo maa mbo che, nduyɛ o naŋ kɔl le nyɛ o nyɛ ŋ cho tosaa o kundaa niŋ a o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ. (Sam 110:3) Te a wa pɛ wanapilɛyɛi sinaŋndo, vɛɛ yɔŋgɔŋndo a kɔllo kpou o wallo hoo niŋ mala yɛ num? Ŋ tofaŋndɔ tamaseliiyo a puaapilɛnɔ pilɛ diolaŋ Maluisioo.b Mɛɛ o sɔla yiŋɔɔ, nyɔɔ viu bɛɛ le mi chaaŋ ndɔ ndaa naaŋaŋndo kandu tonyaa malɔɔ. Mi Maluisioo dimi aa: “Mɛɛ chaaŋ nuu kandu tonyaa malɔɔ, mi kɛɛ laalaŋndo dɔwɔɔ o yapila niŋ. Mi kandu yiyaŋndo te I lo niŋ pɛ o buŋgɛi ya chua le Chɛhowa piɛiyo ve choo, nduyɛ mi lo o yuŋgu ndɔɔ niŋ. Mɛɛ keŋ yɔŋnuŋ, mi sinaŋ wanapilɛyɛi, nduyɛ mi yiyaŋ maa wana o wana bii niŋ bila mɛɛ ya cho sinaŋndo yɛ le.” Yɛɛ mala yɛ Maluisioo? Mbo dimi aa: “Mi chɔɔlu yɔŋgɔŋ tau o wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ niŋ. Okoŋ, mi faŋa kɔllo o yiyaŋnda wɔɔŋndaŋ choo, nduyɛ mi pɛŋgi yiyaŋndo a yapila okɔɔ suee. Mɛɛ ya wa hiouwɔɔ lachi a yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a chaaŋaa niaa laalaŋnda latulu, mi keŋ tosa mi wa a nyaale, nduyɛ I sinaŋ lɛ wanapilɛyɛi le.” A tonya, o yɔŋ bɛɛ miŋ tiuba le yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a chaaŋaa naa laalaŋnda diompilɛ le, kɛ ŋ tiuba miŋ dimi yooŋgu kɛndɔɔ a nda latulu sanaa a yaulaŋ poonyiaa vɛlɛ a o foŋndo choo. Yɛɛ cheleŋ mala yɛ Maluisioo? Mbo chɔɔlu dimi aa: “Mi yaa tosa waltaŋ tau o kundaa niŋ. Mi yaa chua teleŋndo tau le sɔɔŋ yaa sɔla woŋ bɛɛndiaa vɛlɛ a muŋ yɔŋgoo o kundaa niŋ. Te yaa yɔŋgu pɛ sɔɔŋ muŋ, mi acheleŋnda mel la balikaa, nduyɛ mi Chɛhowa hini kɔl tau a ya.”
MI CHƐHOWA MALA NAA TE TƆƆNDAŊNDA KALA KALALAŊ LA KOMAL NAA PƐ
8. Vɛɛ tɔɔndaŋnda kala kalalaŋ la paaliaŋ yɛ naa?
8 Ŋ nɔ miŋ wa tɔɔndaŋndaŋ kɔl o palɛi mɛɛlɛi hei niŋ. (2 Timo. 3:1) Kɛ teleŋndaŋ lapum, mi tɔɔndaŋndaŋ la komal naa ŋ ve kɔl te. Naapum o lepilɛ niŋ kpe, mi bahawɛi nyɛsɔlaa komal naa, mi wanaa chiɔuwaa saaluŋ naa naa wɔɔŋndo o ŋdial, ɔɔ mi wana naŋ kaala wo sɔla piɔmndo. A teleŋnda waa nuaa, miŋ tambu kɔl tau, nduyɛ miŋ buulaŋ taama taama te la komal naa pɛ a teleŋ pilɔɔ kpe. Kɛ ŋ nɔ miŋ loonuŋ maa hɔlte Chɛhowaleŋ le cho naa choo. Nduyɛ a mala ndɔɔ, ŋ tiuba miŋ biunuŋ tɔɔndaŋ kɛ kɛ komal naa pɛ.
9. Tɛɛsiaawɔ sɔɔŋ palaŋ komal Choobu woŋ ŋpum.
9 Yiyaŋndɔ a tamasi Choobu wo okɔɔ. O teleŋ biŋgi bɛŋgu, mi sɔɔŋ kindilaŋ bɔɔbɔɔ komal ndu. O paaleŋ lepilɛ niŋ kpe, ma dimul ndu maa chɔluaa nduaa kpou a buɛiyaa nduaa atiŋ sɔla piɔmndo. I hiou lewɔu ve, mi chuauwaa nduaa kpou sɔla piɔmndo. (Choobu 1:13-19) Teleŋ biŋgi okoŋ kɔɔli, Choobu wa wɔ mɔnɛi biyɔɔ le sɔɔŋ yɔŋnuŋ ndu woŋ, mi naa wɔɔŋ wɔɔŋndo tiu ndu lekɔɔ silɔ. (Choobu 2:7) Mɛɛ sɔɔŋ hiu lewɔu Choobu choo tei, mbo dimi aa: ‘I saŋga a yoomoo. I yeema lɛ mi wa yoomu le.’—Choobu 7:16.
Mi Chɛhowa chɔm Choobu mɛɛ o kaala nyɛm o toosiaa woŋ kpou yɛ. Mi hei mala Choobu le laalaŋndo maa Chɛhowa kaala ndu, nduyɛ maa o buulaŋ le ndu (Tofa pɛl 10)
10. Vɛɛ Chɛhowa mala yɛ Choobu le mbo biunuŋ sɔɔŋ kindilaŋ komal ndu woŋ? (Tofa fotueiyo o kɔɔ.)
10 Hɔlte Chɛhowaleŋ le wa Choobu choo. Nduyɛ le mɛɛ ndoo kaala Choobu yɛ, mbo mala ndu le mbo biunuŋ sɔɔŋ kindilaŋ wa ndu komallo woŋ. Mi Chɛhowa suaa o Choobu lo. Mbo loonuŋ ndu a taasi ndɔɔ vɛlɛ a mɛɛ o buulaŋ a nyɛm o toosiaa woŋ okɔɔ yɛ. Nduyɛ mbo suaa a visiaa kɔndɔfilla a bɔɔbɔɔ okɔɔ. (Choobu 38:1, 2; 39:9, 13, 19, 27; 40:15; 41:1, 2) Mi Chɛhowa soliŋ vɛlɛ po feleŋgɔnɔ pilɛ diolaŋ Ɛlihu kpeku, le Choobu yoomuaŋ lueiyo a le ndu kɔl dɛɛniaa kioo. Mi Ɛlihu ke Choobu tiindaŋndo maa, mi Chɛhowa fanda buɛiyaa nduaa teleŋ o teleŋ, te a biunuŋ pɛ nyɛkindilaa komal nda wo. Mi Chɛhowa tosa vɛlɛ mi Ɛlihu ke Choobu silaa o nɛi kaalaa niŋ. Mi Ɛlihu mala Choobu le mbo pɛŋgi kɔllo handɔɔ o ndupila choo, kɛ mbo handu kɔllo o Chɛhowa choo, Wana Toosiaa chieeŋndo kpou wo. (Choobu 37:14) Mi Chɛhowa dimul vɛlɛ Choobu le mbo piɛi le chaaŋaa nduaa yaa waa tosa hakioo wa. (Choobu 42:8-10) Vɛɛ Chɛhowa mala yɛ naa hau te sɔɔŋ kindilaŋ komal naa pɛ?
11. Vɛɛ Baabuiyo mala yɛ naa te sɔɔŋ kindilaŋ komal naa pɛ?
11 Hau, Chɛhowa suu o naa lo sakpo mɛɛ o soo o Choobu lo yɛ le. Kɛ mbo soliŋ Diom ndɔɔ Baabuiyo kpeku le suɛi o naa lo. (Luomaŋ. 15:4) Mbo dɛɛniaa naa kɔltaŋ sanaa a mɛɛ o ke naa tiindaŋndo le chilaŋ yɛ. Ŋ tofaŋndɔ sɔɔŋ ŋtiŋ ŋ dɛɛniaa naa kɔllo woŋ, te sɔɔŋ kindilaŋ komal naa pɛ. O Baabuiyo niŋ, mi Chɛhowa ke naa tiindaŋndo maa, ‘nyɛ o nyɛ nɔla mbo faŋa naa o kaala o nɔ le naa . . . wo bɛŋgu le.’ (Luomaŋ. 8:38, 39) O ke naa vɛlɛ tiindaŋndo maa, o cho “o bɛɛndiaŋ le teleŋ o teleŋ le wanaa nyuna [ndu] diom nda malaa.” (Sam 145:18) Chɛhowa dimul naa maa, te ŋ dɔu pɛ tiindaŋ naa o ndu niŋ, ŋ tiuba miŋ biunuŋ nyɛkindilaa kɛ kɛ komal naa pɛ. Nduyɛ miŋ wa pɛŋ a kɔl kɛndɛ o nyɛkindilaa koŋ bɛŋgu. (1 Kɔliŋ. 10:13; Chemi. 1:2, 12) Diom ndɔɔ loonuŋ naa maa tɔɔndaŋnda komal naalaŋ, le teleŋ biŋgi koni la cho ni te ŋ tuu laŋ pɛ a yoomu fafɛɛŋ naŋ sɔla niŋ o chilaŋ niŋndo. (2 Kɔliŋ. 4:16-18) Chɛhowa ke naa tiindaŋndo maa o cho hunɔɔ wanaa tosa mi sɔɔŋ kindilaŋ komal naa wa kpou faŋa. Nda cho yɛ Setana Nyina Wɔɔŋndo a wanaa cho ndu tooloo wa ni. (Sam 37:10) Baa a kɛsiŋ niŋ pa bolii Baabui mala num le ma biunuŋ tɔɔndaŋndaŋ o chilaŋ niŋndo o kɔl?
12. Yɛɛ Chɛhowa yeema yɛ naa miŋ tosa le miŋ sɔla tɔnɔɔ o Diom ndɔɔ niŋ?
12 Chɛhowa yeema naa miŋ kɛsi teleŋndo le waa diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ teleŋ o teleŋ, nduyɛ miŋ yiyaŋ a nyɛ naŋ veelu diomndaŋndo okɔɔ. Te ŋ dɔu pɛ nyɛ naŋ cho pɛɛkoo wo o wali niŋ, tiindaŋ naa cho chɔɔlu kalu poŋ, nduyɛ miŋ sɔɔŋguu Finya naa cho o choo choo niŋndo ikɛi kpɛɛluŋ. Fulamakɔɔlioo cho wa ni, ŋ cho yoomuaŋ sɔla le tɔɔndaŋnda komal naalaŋ biuwɔŋndo. Mi Chɛhowa ke vɛlɛ wanaa tiindaŋ Diom ndɔɔ wa nyina ndɔ diandaa. Nduyɛ mi nyina ndɔ diandaa ke naa “kpaaya fula [ndu] o ba wo,” le miŋ biunuŋ tɔɔndaŋ kɛ kɛ komal naa pɛ.—2 Kɔliŋ. 4:7-10.
13. Vɛɛ nyɛm “buɛi cho sakpo, nduyɛ mbo wa buɛi taasi wo” cho naa kioo le pɛɛkoo a Mɛlɛka okɔɔ woŋ mala yɛ naa miŋ biunuŋ sɔɔŋ kindilaŋ?
13 A mala Chɛhowaa, “buɛi cho sakpo, nduyɛ mbo wa buɛi taasi wo” cho yaulaŋ, chondoŋ, a vidueilaŋ solioo tau le naa malaa mi laalaŋ naa kendu poŋ, nduyɛ miŋ wa lahɔl o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. (Maa. 24:45) Ŋ nɔ miŋ soliŋ nyɛm Chɛhowa cho naa muŋ kioo a teleŋndo kinɛiyoŋ kpeku nyɛkɛndɛi. O teleŋnda hiou laŋ niŋ, mi ndepilɛnɔ pilɛ o Amɛlika niŋ chɔm balika melaa le mɛɛ o cho sɔlaa nyɛm mala naa le pɛɛkoo a Mɛlɛka okɔɔ woŋ yɛ. Mbo dimi aa: “I piɛi niŋ Chɛhowa le wɔsilaŋ 40. Nduyɛ sɔɔŋ palaŋ komal la niŋ ŋ luei lo lechoo nuu o Chɛhowa lo o tofaa bɛŋgu teleŋ o teleŋndo.” Mi ndepilɛnɔɔ hoo finya ndɔ mama sɔla piɔm imɔnɔɔ. Wana wa kɔlaŋ a mɔmbillo wo kol muɛiyaŋ ni, mbo tosa mi sulɛi hialuŋ ndu. O fulawɔ okoŋ kɔɔli, mi naa wɔɔŋ wɔɔŋndo dii kala ndɔ a finya ndɔ. Nduyɛ ndupila bɛɛ, naa kaŋsɛiyo bii niŋ ndu lediiŋ kpulukuu. Yɛɛ mala yɛ ndu mbo biunuŋ sɔɔŋ kindilaŋ muŋ kpou? Mbo dimi aa: “Chɛhowa cho ya mandaa teleŋ o teleŋ ni. Mbo ke ya nyɛm mala ya le pɛɛkoo a ndu okɔɔ woŋ sanaa a buɛi cho sakpo, nduyɛ mbo wa buɛi taasi wo le ya malaa mi biunuŋ. Le sɔɔŋ o cho ya muŋ tosallo woŋ kpou, ya bɛɛ tiuba mi dimi maa Choobu aa: ‘I wu lende, I feŋaŋ o pimbi ni simiaa choo le.’”—Choobu 27:5, NWT.
Vɛɛ naŋ mala yɛ acheleŋnda o kundaa niŋ? (Tofa pɛl 14)
14. Vɛɛ Chɛhowa soliŋ yɛ chaaŋaa naa laalaŋnda kpeku le naa malaa a teleŋnda nyɛkindilaa komal naalaŋ? (1 Tɛsaloniaŋ 4:9)
14 Chɛhowa pɛɛku buɛiyaa nduaa le ma kaaliaŋ vellaa velle, nduyɛ ma dɛɛniaŋ kɔltaŋ a teleŋnda sɔɔŋ kindilaŋ komal nda woŋ. (2 Kɔliŋ. 1:3, 4; nuawɔ 1 Tɛsaloniaŋ 4:9.) Puaapiliaa a ndepiliaa naa cho tamasi Ɛlihu wo tolɔɔ kɔɔli le yɔŋgɔŋndo wulee le naa malaa miŋ lo o laalaŋ naa choo, te sɔɔŋ kindilaŋ komal naa pɛ. (Walta. 14:22) Le tamaseliiyo, mɛɛ ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ Daini sɔla bahawɛi kɛndiaa, mi puaapiliaa a ndepiliaa yɔŋguŋ kpou le ndu malaa vɛlɛ a le ndu kɔllo dɛɛniaa. Nduyɛ ma mala ndu mbo lo o kala poŋ o Mɛlɛka piɛiyo niŋ. Mbo dimi aa: “I ve suɛi bɛɛŋ te. Kɛ miŋ cha mɛɛ Chɛhowa wa naa mandaa yɛ, o paŋguŋ nyɛkindilaa kala kala koŋ komal naa wo niŋ. Mi kunda naa mala naa o nɛila bɔɔbɔɔ niŋ. Mi yilɔɔ la ndaa kua naa laŋ, veeloo naa o foŋndo choo, a naa kɔɔmiaŋndo mala naa miŋ biunuŋ nyɛkindilaa koŋ. Le mɛɛ yaa chiee kɔlaŋ a mɔmbillo le yɛ, mi puaapiliaa a ndepiliaa ndaa yɔŋguŋ le kɔlaŋ a ya o bɔŋaŋndaŋ a o wali pollo niŋ.” Sala bɛndoo pila i cho ni le waa yuŋgu kaaliaŋ hoo vellaa velle wo tɛɛŋ!
CHƆM BALIKA MELAA LE MANDA CHƐHOWA CHO NUMNDO
15. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ tiindaŋndo maa ŋ tiuba miŋ biunuŋ nyɛkindilaa kɛ kɛ?
15 Naa kpou sɔɔŋ kindilaŋ cho naa komal. Kɛ a mɛɛ naŋ pɛɛku o buŋgɛi hei niŋ yɛ, ŋ nɔ miŋ yɔŋ isiooŋ te kanifuule, ŋ cho kpeele le. Hɔlte Chɛhowaleŋ le cho naa choo teleŋ o teleŋ mɛɛ finya kaalaa handu nuaa chuauwaa nduaa hɔlteŋ choo yɛ. O cho naa ikɛi teleŋ o teleŋ, nduyɛ o cho o bɛɛndiaŋ le naa nilaŋ yaŋɔɔ, a naa mala naŋ yeema wo kioo. (Aisaya 43:2) Ŋ nɔ tiindaŋndo maa ŋ tiuba miŋ biunuŋ nyɛkindilaa kɛ kɛ kanifuule, Chɛhowa ke naa nyɛm mala naa le nyɛkindilaa biuwɔŋndo wo. O ke naa dikeŋnaŋndo le piɛileŋ o ndu lo, mbo ke naa Baabuiyo, a nyɛm mala naa le pɛɛkoo a ndu okɔɔ woŋ tau. O fulawɔ okoŋ kɔɔli, o ke naa vɛlɛ puaapiliaa a ndepiliaa naa chieeŋndo balɔɔ silɔ le naa malaa, te nyɛkindilaa komal naa pɛ.
16. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le miŋ lo o manda Mɛlɛkaa bɛŋgu?
16 Ŋ cho bɔɔ a kɔl kɛndɛ le mɛɛ Finya naa o choo choo niŋ cho naa hɔlteŋ choo yɛ! Ndu tosa ni miŋ “wa a kɔlta kɛndɛ.” (Sam 33:21) Ŋ chɔm maa ŋ nɔ balika melaa le manda o cho naa wo te ŋ soliŋ pɛ nyɛm o cho naa kioo le naa malaa woŋ kpeku nyɛkɛndɛi. Naa bɛɛ ŋ nɔ miŋ kindiŋ kpoke le loo o manda ndɔɔ bɛŋgu. Hei sim ni maa, te ŋ kindiŋ pɛ le tosaa o naŋ tiuba wo le ndu diikɔŋndo, nduyɛ miŋ tosa nyɛ bɛnda ndu o hɔllo, hɔlte ndɔleŋ le cho wa naa choo lefafɛɛŋ!—1 Pitɛ 3:12.
CHONDII 30 Kɛ Kɛ Nuu, Mɛlɛka Nuu a Chaaŋ Nuu
a Ŋ yeema mi Chɛhowa mala naa le miŋ biunuŋ bahawɛila komal naalaŋ. Buŋgɛi hei cho naa mala le sinaa maa hɔlte Chɛhowaleŋ le cho wanaa nduaa choo. O sina bahawɛila wana o wana, nduyɛ mbo ke naa nyɛ naŋ hauba le laŋ biuwɔŋndo wo.
b Diolaŋ lapum la siŋgaŋ.