Naa Bandu Mɛŋgɛlaa KƐSI YAULAŊ O INTANƐITIIYO WA
Bandu Mɛŋgɛlaa
NAA KƐSIAA LAYAUWA O INTANƐTIIYO CHOO
Kisiei
Ɔ, ɔ, Ɛ, ɛ, Ŋ, ŋ
  • Ɔ
  • ɔ
  • Ɛ
  • ɛ
  • Ŋ
  • ŋ
  • BAABUIYO
  • YAULAŊ A NYƆƆŊ
  • BƆŊAŊNDAŊ
  • w23 Nyaakuɛiyo p. 8-13
  • “Yema Num Cho Miiŋgu Yoomu”!

Viduei cho le fondaa hoo le.

Mal Haki, bahawɛi pɔmbɔ yɔŋnuŋ le num vidueiyo hoo solullo.

  • “Yema Num Cho Miiŋgu Yoomu”!
  • Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2023
  • Suɛi Lebolii Pɔmbuɛi
  • Fonda Soo a Nyɛ Pilɔɔ Wo
  • LE YƐƐ NAŊ NƆ YƐ MIŊ LAALAŊ DIOMNDE MƐYAALE MƐLƐKA MEL NAA MAA WAŊVILƐIYA CHO MIIŊGU YOOMU LEŊ?
  • MI CHIISU CHAŊYƐI NDUƐI KPƐƐLUŊNDE SƆLA PIƆMNDO
  • “LASALƆƆ, FULA!”
  • YƐƐ NAŊ NƆ YƐ MIŊ TOSA LE MI TIINDAŊ NAŊ NƆ MAA WAŊVILƐIYA CHO MIIŊGU YOOMU WO CHƆƆLU WA NYƐ KPEEKPEI LE NAA?
  • Tiindaŋ Kpeekpeiyo le Wanaa Numaa Kaalaa Vi Wa
    Yɛɛ Kpeekpei Baabuiyo Pɛɛku Yɛ?
  • “I Sina Maa O Cho Miiŋgu Yoomu”
    Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2017
  • Wanaa Num aa Kaalaa Cho Miiŋgu Yoomu!
    Tuei Yoomoo Yeela Lefafɛɛŋ!​—Yauwo le Baabuiyo Pɛɛkoo
  • Fulasɛiniŋndo Cho Wa!
    Yɛɛ Baabuiyo Pɛɛku yɛ Naa?
Chɔɔlu Nua
Bandu Mɛŋgɛlaa le Masale Chɛhowaleŋ Yondaa—2023
w23 Nyaakuɛiyo p. 8-13

BUŊGƐI PƐƐKƐI 16

“Yema Num Cho Miiŋgu Yoomu”!

“Mi Chiisu dimul [Mata] aa: ‘Yema num cho miiŋgu yoomu.’”​—Chɔŋ 11:​23.

CHONDII 151 O Cho Veelu

SƆƆŊ KULLOŊ O BUŊGƐI HEI NIŊa

1. Vɛɛ poombɔ pilɛ chɔm yɛ tiindaŋ ndoo nɔ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu wo?

MI POOMBƆ pilɛ diolaŋ Maatiu del a naa lakalu tei. Nduyɛ ndoo nɔ mbo kei o yambɔɔla bɔɔbɔɔ bɛŋgu. Teleŋ o wa wɔsilaŋ la ŋɔmmɛu wo, ndu nda yuŋgu ndɔɔ wa Tɛlivisiɔŋ Seiyaa Chɛhowaa fula ipaŋgu o ipaŋgu wo tofaa paale pilɛ. Mɛɛ nda hiŋ le fuuluuwo o pɛl tɛlivisiɔŋ koŋ mɛɛlulaŋ, ma cha waŋnda wanaa ndaa kaalaa miiŋgu yoomu wa demullo o nyɛchaa vidueiyo niŋ.b Mɛɛ nda chii pɛl tɛlivisiɔŋ koŋ tofa, mi Maatiu bii wanaa velu ndu wa balaŋ, mbo dimul nda aa: “Nde, Kɛkɛ, i cho kpendekele maa o yɔŋ bɛɛ mi huŋ wu, I cho miiŋgu yoomu. La wa lehɔl le ya chɔɔ. La tuei?” Yiyaŋndɔ mɛɛ kalaŋ chuauwa haa wa a kɔl kɛndɛ yɛ, mɛɛ nda che mɛɛ kpɛ po ndaa ndoo nɔ tiindaŋ kala kalaa maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu yɛ.

2-3. Le yɛɛ o bɛnda yɛ miŋ wa yiyaŋndo a diomnde mɛyaale Mɛlɛka mel naa maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu leŋ okɔɔ?

2 I cho bɔɔ suɛi kɛndɛ le mi naa kpou wa yiyaŋndo teleŋ o teleŋ a diomnde mɛyaale cho o Baabuiyo niŋ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu o chilaŋ niŋndo. (Chɔŋ 5:​28, 29) Le yɛɛ? Kanifuule ŋ sina teleŋ naŋ del niŋ a naa kala kalaa, ɔɔ teleŋ wana naŋ kaala wo sɔla niŋ piɔmndo wo le. (Ikili. 9:​11; Chemi. 4:​13, 14) Tiindaŋ naŋ nɔ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu wo, tiuba mbo mala naa te sɔɔŋ waa nuaa komal naa pɛ. (1 Tɛsa. 4:​13) Baabuiyo ke naa tiindaŋndo maa, Finya naa o choo choo niŋ sina naa nyɛkɛndɛi, nduyɛ o kaala naa tau. (Luku 12:​7) Le mi Chɛhowa miŋgi naa yoomu a kaala naalaŋ, vɛlɛ mbo tosa miŋ loonuŋ nyɛ o nyɛ, mɛɛ mbo sina naa nyɛkɛndɛi. Nduyɛ yiyaŋndɔ a hei okɔɔ. Le mɛɛ Chɛhowa kaala naa tau yɛ o tosa kɛɛsiaa ni, le miŋ huŋ wa yoomu lefafɛɛŋ. Hei sim ni maa, o yɔŋ bɛɛ miŋ vi, o cho naa miŋgi yoomu.

3 O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho fɛŋ pɛɛku a diomnde mɛyaale Mɛlɛka mel naa maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu leŋ okɔɔ. Okoŋ kɔɔli, ŋ cho pɛɛku a bundɛi cho o Baabuiyo niŋ, mi i nɔ diomnda cho o bolle Baabuile suɛi lebolii buŋgɛi hei tɔlnuŋ choo leŋ. Bundɛi hei nɔla mi i kindi tiindaŋ naa poŋ. Diomnda laŋ la cho ni aa: “Yema num cho miiŋgu yoomu.” (Chɔŋ 11:​23) O mɛɛlulaŋ, ŋ cho pɛɛku a nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa, le mi tiindaŋ naŋ nɔ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu wo chɔɔlu wa nyɛ kpeekpei le naa wo.

LE YƐƐ NAŊ NƆ YƐ MIŊ LAALAŊ DIOMNDE MƐYAALE MƐLƐKA MEL NAA MAA WAŊVILƐIYA CHO MIIŊGU YOOMU LEŊ?

4. Le miŋ laalaŋ diomnde mɛyaaleŋ, tiindaŋ yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ a leŋ okɔɔ? Chɔmndɔ tamaseliiyo.

4 Le miŋ laalaŋ diomnde mɛyaaleŋ, mɛɛ miŋ nɔ tiindaŋndo maa, wana mel naa leŋ ndo nɔ yeemɛi a kpaayaa le leŋ peeloo. Ŋ tofaŋndɔ tamaseliiyo hoo. Yiyaŋndɔ maa hueiyii bɛndu bɛnduei tɛɛmbuu chiɛi numndo. Mi chaaŋ num huŋ o numndo, okoŋ mbo mel num lediom aa, ‘I cho num mala chiɛi numndo miŋgi taŋgul.’ Nduyɛ ma cha ndu o lahɔl maa tonyaa o wa dimioo ni. Le hei, ma nɔ laalaŋndo kɛsɛ maa o nɔ yeemɛi le num malaa. Te chaaŋ num koŋ chaa pɛ taŋgullo, nduyɛ mbo nɔ wolɔɔla walta yeemaŋ ndaŋ, mi keŋ ke num vɛlɛ tiindaŋndo maa o tiuba mbo mala num. A tonya, ma laalaŋ diomnde o mel num ndeŋ. Mɛɛ ɔɔ niŋ diomnde Mɛlɛka mel naa maa, waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu leŋ? Baa o nɔ pa yeemɛi a kpaayaa le leŋ peeloo?

5-6. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa nɔ yeemɛi le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu?

5 Baa Chɛhowa nɔ pa yeemɛi le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu? I cho kpendekele maa o nɔ yeemɛi tau le hei tosaa kanifuule, mbo tosa mi wanaa poonyiaa Baabuiyo wa atiŋ poonyiaa a diomnde mɛyaaleŋ ndeŋ okɔɔ. (Aisaya 26:​19; Hoosi. 13:​14; Sɔɔŋ. 20:​11-13) Nduyɛ teleŋ o teleŋ Chɛhowa mɛi pɛ lediom, peeloo o peelu leŋ ni. (Chɔɔ. 23:​14) O nɔ yeemɛi kpeekpei le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende?

6 Yiyaŋndɔ a diomnda Choobu dimilaŋ okɔɔ. Ndoo nɔ tiindaŋndo maa o yɔŋ bɛɛ mbo sɔla piɔmndo, Chɛhowa cho wa a yeemɛi le ndu vɛlɛ chɔɔ. (Choobu 14:​14, 15) Chɛhowa nɔ yeemɛi pilɛi keŋ kpe le buɛiyaa nduaa sɔla piɔmndo wa kpou. O nɔ yeemɛi le nda miŋgioo yoomu, ma wa o kɛndiaa walaŋndo niŋ, vɛlɛ ma wa a kɔl kɛndɛ. Kɛ ɔɔ niŋ wanaa vi o biiliɔŋndaŋ niŋ, a sɔla teleŋ le pɛɛkoo a Chɛhowa okɔɔ le wa? Nda bɛɛ, Mɛlɛka naa kaalaa nɔ yeemɛi le nda miŋgioo yoomu. (Walta. 24:​15) O yeema nda ma sɔla dikeŋnaŋndo le ma simnuŋ chaaŋaa nduaa, nduyɛ ma wa achal o chieeŋndo choo lefafɛɛŋ. (Chɔŋ 3:​16) I cho kpendekele maa Chɛhowa nɔ yeemɛi le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu.

7-8. Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ nɔ tiindaŋndo maa Chɛhowa nɔ kpaayaa le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu?

7 Baa Chɛhowa nɔ vɛlɛ pa kpaayaa le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu? Ei! Kanifuule ndu cho “Mɛlɛka Kpaaya Kpou Kpou Wo” ni. (Sɔɔŋ. 1:​8) A tonya, o nɔ kpaayaa le yaamɔɔnɔ kɛ kɛ yomɔɔ, hali piɔmndo bɛɛ. (1 Kɔliŋ. 15:​26) Hei sinaa tiuba mi i luei naa yoomuaŋ vɛlɛ mi i dɛɛniaa naa kɔllo. Ŋ tofaŋndɔ suɛi yɔŋnaŋii ndepilɛnɔ pilɛ diolaŋ Ɛma Alinɔ. A teleŋ Chɔu Chieeŋ Diiŋ Ndɔɔ del lo, mi ndu nda yuŋgu ndɔɔ biunuŋ simulta kala kalalaŋ le laalaŋ ndaa. Mi wanaa nduaa kaalaa sɔla piɔmndo o dɔɔŋgɔ ndaa kota waŋnda o Naasi niŋndo. Mɛɛ o wa chua ndɔɔ kɔl dɛɛniaa kioo, mbo dimi aa: “Te o yɔŋ pɛ maa waŋvilɛiya miiŋgu lɛ niŋ yoomu le, mɛɛ yaamɔɔnɔ naa piɔmndo nɔ kpaayaa mbo hiau Mɛlɛka. Kɛ kposoŋ bɛɛ keŋ cho tonya le.” A tonya, nyɛ o nyɛ nɔ kpaayaa mbo hiou Chɛhowa le. Ndu cho Mɛlɛka kpou kpou wo ni, nduyɛ ndu toosiaa yoomoo ni. Le hei, o tiuba mbo miŋgi waŋvilɛiya yoomu.

8 Sabu cheleŋ naŋ nɔ le laalaŋndo maa Mɛlɛka nɔla mbo miŋgi waŋvilɛiya yoomu wo cho ni maa, o tiuba mbo loonuŋ nyɛ o nyɛ a naa okɔɔ. Baabuiyo dimi pɛŋ maa, mbo veelu looŋ cho o halaa niŋndoŋ diolaŋ ŋ pilɛŋ pilɛŋ. (Aisaya 40:​26) Chɛhowa tiu vɛlɛ ba mbo loonuŋ waŋvilɛiya kpou. (Choobu 14:​13; Luku 20:​37, 38) O tiuba mbo loonuŋ nyɛ o nyɛ a wanaa o cho miŋgi yoomu wa okɔɔ. O sina kaala ndalaŋ, mɛɛ nda wa yɛ, sɔɔŋ ndaŋ yɔŋnaŋndoŋ, vɛlɛ a nyɛ o nyɛ ndaa sina.

9. Le yɛɛ ŋ laalaŋ yɛ diomnde Chɛhowa mɛi le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu o chilaŋ niŋndo?

9 A tonya, ŋ tiuba miŋ laalaŋ diomnde Chɛhowa mɛi le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu o chilaŋ niŋ ndeŋ kanifuule, ŋ sina maa o nɔ yeemɛi a kpaayaa le ndi tosaa. Ŋ tofaŋndɔ vɛlɛ sabu cheleŋ naŋ nɔ le diomnde mɛyaaleŋ ndeŋ laalaŋndo wo. Ndu cho ni maa, Chɛhowa tosa niŋ ndi paandu. O paandoo niŋ, mbo ke buɛiyaa nduaa atiŋ kpaayaa le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu. Nduyɛ Chiisu bɛɛ mbo ke ndu kpaayaa le keŋ tosaa. Ŋ tofaŋndɔ niko tamaseliiyo opilɛ a wana Chiisu miŋgi yoomu wo okɔɔ. Bundɛi hei cho o Chɔŋ bolle 11 niŋ.

MI CHIISU CHAŊYƐI NDUƐI KPƐƐLUŊNDE SƆLA PIƆMNDO

10. Yɛɛ ndoo yɔŋnuŋ yɛ Bɛtani teleŋ Chiisu wa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo Chɔɔdaŋ leeloo wo, nduyɛ yɛɛ o tosa yɛ? (Chɔŋ 11:​1-3)

10 Nuawɔ Chɔŋ 11:​1-3. Yiyaŋndɔ a nyɛ yɔŋnuŋ Bɛtani a wɔsi 32 Boondii Chiisu Ve mɛɛlulaŋndo. Chiisu ndoo nɔ chaŋyaŋ kpɛɛluŋndoŋ o chioo hoo niŋ. Lasalɔɔ nda yemaa nduaa ŋiɔɔŋnda, Meele a Mata. (Luku 10:​38-42) Kɛ mi Lasalɔɔ del a naa. Nduyɛ yemaa nduaa wa buulaŋndo a ndi okɔɔ. Le hei, ma yɔŋ yooŋgoo o Chiisu lo, naa o wa Chɔɔdaŋ leeloo wa. Chɔŋ naa o wa wa kɔ Bɛtani, palɛi iŋiiŋ wana aa chua ni le ma fuuluu. (Chɔŋ 10:​40) I cho suɛi imɔnɔ le sinaa maa, mi Lasalɔɔ sɔla piɔmndo teleŋ wanaa kuɛ a yooŋgoo o Chiisu lo wa fuuluu o ndulo wo. Mi che bɛɛ mi Chiisu sina maa chaaŋ ndɔ sɔla piɔmndo, kɛ mbo lo o chiee o wa koŋ ndo niŋ le palɛi iŋiiŋ. Okoŋ kɔɔli, mbo kua Bɛtani. Chɔŋ a paale Lasalɔɔ sɔla piɔmndo leŋ kɔ bii a paale Chiisu fuuluu Bɛtani leŋ, palɛi ihiɔɔlu Lasalɔɔ ndoo chua niŋ o sɛiyo niŋ ni. Chiisu ndoo yeema mbo tosa nyɛ le mi chaaŋaa nduaa wa a kɔl kɛndɛ, nduyɛ mi waŋnda saŋgala Mɛlɛka.—Chɔŋ 11:​4, 6, 11, 17.

11. Suɛi sɔvɛ sɔvɛi kuɛɛ naŋ pɛɛku yɛ a chaŋyɛi okɔɔ o bundɛi Lasalɔɔ ve niŋ?

11 Ŋ pɛɛku suɛi sɔvɛ sɔvɛi a chaŋyɛi okɔɔ o bundɛi hei niŋ. Yiyaŋndɔ a hei okɔɔ: Teleŋ Meele nda Mata yɔŋ yooŋgoo o Chiisu lo wo, a dimul ndu le mbo hiŋ Bɛtani le. Dimullo koni nda dimul ndu ni maa chaaŋ ndɔ cho a naa. (Chɔŋ 11:​3) Mɛɛ Lasalɔɔ vi, Chiisu ndoo tiuba mbo wa landaŋ mi ndoo miŋgi ndu yoomu. Kɛ mbo kua Bɛtani le mbo wa a chaaŋaa nduaa latulu, Meele nda Mata. Baa a nɔ pa chaŋyɛi tiuba mi i mala numnde ma nyuna ndu bɛɛ le? Te lende i cho ni, mɛɛ sina maa a tiuba ma tiindaŋ ndu te “dɛnɛ palaa” komal num pɛ. (Pulɔ. 17:​17) Maa Chiisu, maa ŋ waŋnuŋ chaŋyɛi waa lende le acheleŋnda. Ŋ miiŋguŋndɔ niko o bundɛi Lasalɔɔ ve miŋ che nyɛ yɔŋnuŋ okoŋ kɔɔli wo.

12. Buŋgɛi kuɛɛ Chiisu ndoo chuellɛ Mata, nduyɛ le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ laalaŋ buŋgɛi keŋ? (Chɔŋ 11:​23-26)

12 Nuawɔ Chɔŋ 11:​23-26. Mɛɛ Mata tuei maa Chiisu cho niŋ kpɛɛluŋ le fuuluuwo Bɛtani, mbo nyaanuŋ o ndulo, okoŋ mbo dimul ndu aa: “Masanɔɔ, te num oo wa naŋ pɛ, yema nuu ve wu le.” (Chɔŋ 11:​21) I cho tonya maa, Chiisu ndoo tiuba mbo siŋgi Lasalɔɔ. Kɛ ndoo yeema mbo tosa kaamaa. Mbo chuel Mata buŋgɛi aa: “Yema num cho miiŋgu yoomu.” Nduyɛ mbo chɔm ndu sabu o nɔ mbo dɔu laalaŋndo o buŋgɛi keŋ niŋndo. Mbo dimul ndu aa: “Ya miŋgi waŋnda yoomu ni. Nduyɛ ya cho yoomoo ni.” Mɛlɛka ke Chiisu kpaayaa le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu. Chiisu ndoo miŋgi niŋ chuaambɔ feleŋgɔnɔɔ yoomu teleŋ biŋgi mɛɛ o sɔla piɔmndo. Nduyɛ ndoo miŋgi niŋ vɛlɛ poombɔ feleŋgɔnɔɔ yoomu naapum o paale o vi leŋ choo. (Luku 7:​11-15; 8:​49-55) Kɛ baa ndoo tiuba pa mbo miŋgi wana ndoo vi niŋ le palɛi ihiɔɔlu mi dialuŋ ndɔŋ kandu siɔɔ wo yoomu?

“LASALƆƆ, FULA!”

Chiisu cho chaŋndo a Meele, Mata, vɛlɛ a wanaa cheleŋnda latulu.

Mi Chiisu bii mɔnɛi a chaaŋaa nduaa wa mɔnɛi biyɔɔ wa latulu (Tofa pɛl 13-14)

13. A mɛɛ Chɔŋ 11:​32-35 dimi yɛ, yɛɛ Chiisu tosa yɛ mɛɛ o che Meele a acheleŋnda chaŋndo? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)

13 Nuawɔ Chɔŋ 11:​32-35. Yiyaŋndɔ a nyɛ yɔŋnuŋ okoŋ kɔɔli wo. Mɛɛ Meele bɛɛ tuei maa Chiisu cho hunɔɔ, mbo kua o ndulo. Nduyɛ mbo dimi diomnda pilɛla Mata dimilaŋ aa: “Masanɔɔ, te num oo wa naŋ pɛ, yema nuu ve wu le.” Ndu nda acheleŋnda wa mɔnɛi biyɔɔ tau. Mɛɛ Chiisu che nda chaŋndo ma wa mɔnɛi biyɔɔ, ndu bɛɛ mi mɔnɛi bii ndu le chaaŋ ndɔ. Le hei, mbo tusi mɛmiaŋ kpasu kpasu. Mi Chiisu bii bila mɛɛ waŋndo sinaŋ yɛ, te wana o kaala wo vi pɛ. A tonya, o cho a yeemɛi kpeekpei le piɔmndo faŋaa.

14. Mɛɛ Chiisu che Meele chaŋndo, mi mɔnɛi bii ndu tau. Yɛɛ keŋ pɛɛku yɛ naa a Chɛhowa okɔɔ?

14 Mɛɛ Chiisu che Meele chaŋndo, nyɛ o tosa wo pɛɛku naa maa, Mɛlɛka inyiɛɛyo Chɛhowa cho ni. Le yɛɛ naŋ dimi yɛ lende? A mɛɛ naŋ che o buŋgɛi naŋ hiou ve niŋ yɛ, mi Chiisu tual tamasi Finya ndɔ wo kɔɔli a mɛɛ ndoo yiyaŋ yɛ, vɛlɛ a mɛɛ ndoo sinaŋ yɛ. (Chɔŋ 12:​45) Lelaŋ te ŋ veelu pɛ diomndaŋ a mɛɛ Chiisu ndoo tuiinuŋ chaaŋaa nduaa wa mɔnɛi biyɔɔ wa nyiɛɛye yɛ, ŋ tiuba miŋ dimi maa mi Chɛhowa bɛɛ bii mɔnɛi tau, te o che naa pɛ chaŋndo. (Sam 56:​8) Baa hei nyindu num le ma sɔɔŋguu Mɛlɛka naa inyiɛɛyo ikɛi kpɛɛluŋ te?

Chiisu cho Lasalɔɔ veeloo le mbo fula o sɛiyo niŋ. Nyɛla nda kumbu ndu laŋ la cho ndu lekɔɔ. Mata, Meele a acheleŋnda cho tofaa mi kɔndɔfillo bii nda.

Mi Chiisu chɔm maa o nɔ kpaayaa le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu (Tofa pɛl 15-16)

15. A mɛɛ Chɔŋ 11:​41-44 chɔm yɛ, tɛɛsiaawɔ nyɛ yɔŋnuŋ o sɛi Lasalɔɔ wo wo. (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)

15 Nuawɔ Chɔŋ 11:​41-44. Mɛɛ Chiisu fuuluu o sɛi nda kumbu Lasalɔɔ wo, mbo dimul nda le ma faŋa pou wa o sɛiyo sondoo wo. Kɛ mi Mata dimi maa dialuŋ Lasalɔɔ woŋ cho niŋ chuŋndo. Mi Chiisu dimul ndu aa: “Ya le dimul num maa te a laalaŋ pɛ, a cha niŋ kpaaya bɛndu Mɛlɛkaa le?” (Chɔŋ 11:​39, 40) Okoŋ kɔɔli, mi Chiisu heelu hɔlla choo choo mbo piɛi waŋnda kpou hɔl. Ndoo yeema mbo ke Chɛhowa saŋgalaa le nyɛ o wa tosa wo. Mbo dimi aa: “Lasalɔɔ, fula!” Okoŋ, mi Lasalɔɔ fula o sɛiyo niŋ. Mi Chiisu tosa nyɛ wanaa bɔɔbɔɔ ndaa yiyaŋ maa o nɔla mbo yɔŋnuŋ te wo.

16. Vɛɛ bundɛi cho o Chɔŋ bolle 11 niŋnde kindi yɛ tiindaŋ naŋ nɔ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu wo poŋ?

16 Bundɛi cho o Chɔŋ bolle 11 niŋnde chɔɔlu tiindaŋ naŋ nɔ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu wo kindi poŋ. O nɛi kuɛɛ choo? Loonuŋ maa, mi Chiisu chuel Mata buŋgɛi aa: “Yema num cho miiŋgu yoomu.” (Chɔŋ 11:​23) Maa Finya ndɔ, Chiisu bɛɛ nɔ yeemɛi a kpaayaa le buŋgɛi keŋ peeloo. Mɛmɛma o tusi kpasu kpasu waŋ ma chɔm maa, o nɔ yeemɛi le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu, nduyɛ mbo tɛɛmbuu kpaaya piɔmndo nɔ wo. Mɛɛ Lasalɔɔ miiŋgu yoomu, mi Chiisu chɔm vɛlɛ kpendekele maa o nɔ kpaayaa le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu. Yiyaŋndɔ a nyɛ cheleŋ o dimul Mata wo. Mbo dimul ndu aa: “Ya le dimul num maa te a laalaŋ pɛ, a cha niŋ kpaaya bɛndu Mɛlɛkaa le?” (Chɔŋ 11:​40) A tonya, ŋ nɔ sabula kɛndɛlaŋ tau le laalaŋndo maa, diomnde mɛyaale Mɛlɛkaleŋ le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu cho peelɔŋ. Kɛ yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le mi tiindaŋndo hoo chɔɔlu wa nyɛ kpeekpei le naa?

YƐƐ NAŊ NƆ YƐ MIŊ TOSA LE MI TIINDAŊ NAŊ NƆ MAA WAŊVILƐIYA CHO MIIŊGU YOOMU WO CHƆƆLU WA NYƐ KPEEKPEI LE NAA?

17. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ kɛsiŋ o kɔl te ŋ wa pɛ diomndaŋ veeloo o Baabuiyo niŋ a wanaa nda miŋgi yoomu wa okɔɔ?

17 Veelu diomndaŋ a wanaa nda miŋgi paandu yoomu wa okɔɔ, nduyɛ ma yiyaŋ lechoo. Baabuiyo soo a wanaa ŋɔmaa okɔɔ a nda miŋgi yoomu ma wa o chieeŋndo choo wa.c Tosa kɛɛsiaa le bundɔŋ cho a nda okɔɔ woŋ pɛɛkoo nyɛkɛndɛi. Te a wa pɛ keŋ tosaa, kɛsiŋ o kɔl maa waŋndachieeya nda wa ni maa naa. Tofa le sɔɔŋ sɔvɛ ŋ pɛɛku o bundɔŋ ndaŋ niŋndoŋ. Nduyɛ yiyaŋ mɛɛ bundɛi kɛ kɛ chɔm yeemɛi Mɛlɛka nɔ le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu ve vɛlɛ a kpaaya o nɔ le ndi tosaa wo. I hiou kpou ve, tosa a sabu le ma pɛɛku a mɛɛ Mɛlɛka miŋgi Chiisu yoomu yɛ okɔɔ. Loonuŋ maa, mi waŋnda o kɛmɛlaŋ niŋ cha ndu mɛɛ o miiŋgu yoomu. Hei tiuba mi i kindi tiindaŋ naa poŋ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu o chilaŋ niŋ.—1 Kɔliŋ. 15:​3-6, 20-22.

18. Chonduŋ naŋ ŋpum soo a tiindaŋ naŋ nɔ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu woŋ okɔɔ. Vɛɛ ŋ soliŋ yɛ muŋ kpeku nyɛkɛndɛi? (Tofa vɛlɛ tɛɛsiaa amatou.)

18 Soliŋ chonduŋ naŋ kpeku nyɛkɛndɛi, ŋ soo a tiindaŋ naŋ nɔ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu woŋ okɔɔ wo.d (Ɛfi. 5:​19) Mi chondoŋ muŋ chɔɔlu tiindaŋ naŋ nɔ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu wo kindi poŋ. Wa muŋ nilaŋ yaŋɔɔ, nduyɛ ma wa pɛɛkoo mɛɛ wana soli muŋ yɛ. La wa suukaŋndo a diomnda cho o chondoŋ muŋ niŋndaŋ okɔɔ te la wa pɛ pɛɛku leyuŋgoo tosaa. La wa vɛlɛ yiyaŋndo o diomnda laŋ choo nduyɛ mi la kɛsiŋ ndaŋ o kɔl. Okoŋ, te yoomu numndo wa pɛ o kpundɔɔ niŋ, ɔɔ mi wana ŋ kaala wo sɔla piɔmndo, nyina Chɛhowaa tiuba mbo mala num ma loonuŋ chonduŋ muŋ, nduyɛ ma sɔla kɔl dɛɛniaa o muŋ niŋ vɛlɛ miŋ luei num yoomuaŋ.

19. A sɔɔŋ kuɛɛ okɔɔ naŋ nɔ yɛ miŋ wa yiyaŋndo? (Tofa kɔfoo hoo, “Nyuna Kuɛɛ Ŋ Nyuna yɛ Niŋ Nda?”)

19 Yiyaŋ o sɔɔŋ muŋ choo. Chɛhowa ke naa taasi mala naa miŋ cheŋnuŋ o chieeŋ sɛnɛiyo niŋndo. Mi ndepilɛnɔ pilɛ dimi aa: “Mi chua teleŋndo tau le yiyaŋndo a chieeŋ sɛnɛiyo okɔɔ. Nduyɛ mi keŋ tosa mi cheŋnuŋ yapila bilta peeŋgela kɛndɛ kɛndɛlaŋ chuŋnɔŋndo o Kpele Hɛnɛkiɔɔ niŋ.” Wa lehɔl le chiikaŋndo a puaa vɛlɛ a waŋlaanduaa laalaŋaa wa o sindɔɔ niŋnda. Nɛɛ ŋ cho yɛ lehɔl o nɛi le mi la huŋ chiikaŋ? Nyunala kuɛɛ ŋ nyuna yɛ niŋ ndu? Yiyaŋndɔ vɛlɛ mɛɛ i wa niŋ yɛ le chiikaŋndo a wanaa num aa kaalaa vi niŋnda. Yiyaŋndɔ a diomnda tasela ŋ cho nda dimultaŋ te la chiikaŋ pɛ, mɛɛ ŋ cho nda demul lɛ, nduyɛ a mɛɛ nya wa niŋ mɛmɛma kɔl kɛndiaŋ tusioo vellaa velle yɛ.

Nyuna Kuɛɛ Ŋ Nyuna yɛ Niŋ Nda?

Yiyaŋndɔ a nyunala ŋ nyuna niŋ wanaa cho miiŋgu yoomu o chieeŋ sɛnɛiyo niŋnda:

Lanɔɔ Nuuwa: Vɛɛ ŋ nɔ yɛ diolaŋ? Vɛɛ num a Nuuwa looku yɛ chuauwaa nyaa manda o teleŋ dɛnɛwɔɔŋ koŋ niŋ? (Chɛ. 6:​5, 13)

Aase: A yɛɛ okɔɔ ŋ wa yɛ yiyaŋndo teleŋ ŋ wa kɔlaŋ a yɔmii kpɔŋnde o pembei choo wo? (Chɛ. 22:​6-8)

Choobu: A chii niŋ sina nyɛ wa yɔŋnɔŋndo o choo choo niŋndo teleŋ sɔɔŋ palaŋ komal numndo. Lelaŋ vɛɛ ŋ cho yɛ niŋ sinaŋndo suŋ suŋ? (Choobu 1:​6-12; 2:​1-7)

Chɔŋ Wana Yiŋaa: Vɛɛ ŋ wa yɛ sinaŋndo mɛɛ ŋ tuei diom Chɛhowaa? (Maa. 3:​13-17)

Po viinɔ nda baŋ Chiisu ikɛiyo: Yandii, a chɔɔlu naa dimul sɔɔŋ ŋtiŋ a teleŋ mɛɛlaa Chiisu wa o yɔmndo choo wo okɔɔ? (Luku 23:​39-43)

Nyuna kuɛɛ ŋ nyuna yɛ niŋ . . .

Ebɛl?

Ebilaham?

Chua Chɛfita wo?

Deeve?

Chona?

20. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ kɛɛsiaŋ o kɔl le tosaa?

20 Ŋ nɔ bɔɔ balika melaa le mɛɛ Chɛhowa mel naa lediom le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu yɛ! Ŋ nɔ tiindaŋndo kɛsɛ maa diomnde mɛyaaleŋ ndeŋ le cho peelɔŋ kanifuule, Chɛhowa nɔ yeemɛi a kpaayaa le ndi tosaa. Maa ŋ kɛɛsiaŋ o kɔl le hiouwɔɔ lachi a tiindaŋ naa kindioo o diomnde mɛyaaleŋ ndeŋ niŋ. Te ŋ tosa keŋ pɛ, ŋ cho sɔɔŋguu Mɛlɛka naa ikɛi kpɛɛluŋ. O mel naa a pilɛŋ pilɛŋnda lediom maa, ‘Wanaa naa kaalaa vi wa cho miiŋgu yoomu!’

VƐƐ Ŋ CHO YƐ MULI?

  • Le yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ laalaŋ diomnde mɛyaale Chɛhowaleŋ le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu?

  • Yɛɛ naŋ pɛɛku yɛ o bundɛi Chiisu miŋgi Lasalɔɔ yoomu ve niŋ?

  • Yɛɛ ŋ nɔ yɛ ma tosa le mi tiindaŋ ŋ nɔ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu wo chɔɔlu wa nyɛ kpeekpei le num?

CHONDII 147 Ŋ Cho Wa Yoomu Lefafɛɛŋ

a Te wana ŋ kaala wo sɔla niŋ pɛ piɔmndo, mɛɛ i cho kpendekele maa, mi diomnde mɛyaale Chiisuleŋ le waŋvilɛiya miŋgioo yoomu dɛɛniaa num kɔllo tau. Kɛ vɛɛ ŋ tɛɛsiallɛ acheleŋnda laalaŋ ŋ nɔ o diomnde mɛyaaleŋ ndeŋ niŋndo? Nduyɛ vɛɛ ŋ kindi yɛ tiindaŋ ŋ nɔ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu wo? Sabu buŋgɛi hei cho le naa kpou malaa miŋ kindi tiindaŋ naŋ nɔ maa waŋvilɛiya cho miiŋgu yoomu wo ni.

b Pɛl tɛlivisiɔŋndo hoo fula a Bɛŋgufɔnɔɔ 2016. Nduyɛ nyɛchaa vidueiyo ndoo nɔ suɛi lebolle aa, Chieeŋ Sɛnɛiyo o Cho Niŋ Kpɛɛluŋ.

c Tofa kɔfoo hoo, “Fulasɛiniŋnda Ŋɔmaa Baabuiyo Soo a Laŋ Okɔɔ Laŋ” o Bandu Mɛŋgɛlaa hoo niŋ, Naandɔɔ 1, 2015, peele 4.

d Tofa yau naa ŋchondoo, “Soli Chonduŋ Kɔl Kɛndɔŋ Choo Choo”: “Nuawɔ Numpila o Chieeŋ Sɛnɛiyo Niŋ” (Chondii 139), “Handu Kɔllo o Fandaa Choo!” (Chondii 144), a “O Cho Veelu” (Chondii 151). Tofa vɛlɛ chonduŋ naŋ cheleŋ o jw.org choo. “Chieeŋ Sɛnɛiyo o Cho Niŋ Kpɛɛluŋ,” “O Chieeŋ Sɛnɛiyo Niŋ,” a “Huŋ Ma Che.”

    WOL le Sɔɔŋ Yaasiaa—Kisi (2010-2026)
    Chukku Ma Kinda
    Chuku Ma Kumbi
    • Kisiei
    • Share
    • Mɛɛ ŋ Yeema Yɛ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Sawalaŋ Le Tɛɛŋgei Soliŋndo Kpeku
    • Mɛɛ Naŋ Bii Yooŋgula Numndaŋ Yɛ
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Chuku Ma Kumbi
    Share