BUŊGƐI PƐƐKƐI 39
CHONDII 54 “Nɛiyo Cho Hoo Ni”
Wa Chɔ Chɔ le ‘Wanaa Nɔ Yeemɛi’ o Yooŋgu Kɛndɔɔ Niŋnda Malaa
“Mi wanaa ndaa nɔ yeemɛi le chɛlɔɔ tonya yɔŋgu yoomu fafɛɛŋndo wo wa simnuŋ wanaa laalaŋnda.”—WALTA. 13:48.
NYƐ NAŊ CHO PƐƐKU WO
Ŋ cho pɛɛku le sabu i cho suɛi sɔvɛ le miŋ pɛɛku waŋnda Baabuiyo nduyɛ miŋ veelu nda o bɔŋaŋnda naalaŋ ndo.
1. Vɛɛ waŋnda apum bii yɛ yooŋgu kɛndɛ naŋ dimul nda wo? (Walta Kiilaa 13:47, 48; 16:14, 15)
O WƆSIŊ kɛmɛ tasoŋ niŋ, mi wanaa bɔɔbɔɔ chɛl yooŋgu kɛndɔɔ, nduyɛ ma yeema le simnɔŋndo Kilisiɔŋnda. (Nuawɔ Walta Kiilaa 13:47, 48; 16:14, 15.) Hau bɛɛ, mi wanaa bɔɔbɔɔ wa a kɔl kɛndɛ tau te a tuei pɛ yooŋgu kɛndɔɔ le teleŋ tasoo. Mi che bɛɛ wanaa bɔɔbɔɔ chɔm iyeema le yooŋgu kɛndɔɔ chɛlɔɔ o tasela ndɔ le, kɛ te teleŋ tiŋ hiou pɛ, ma yeema le pɛɛkoo a Mɛlɛka okɔɔ nduyɛ ma piɛi ndu. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te ŋ saaluŋ pɛ ‘wanaa nɔ yeemɛi’ o yooŋgu kɛndɔɔ niŋnda?
2. O nɛi kuɛɛ choo wali naa dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ cho yɛ maa wana tosa wallo o kpeloo niŋndo?
2 Le tamaseliiyo, ŋ tuu wali dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ a wana tosa hoo kpeloo wo. Te tɔlɔɔ opilɛ diu pɛ, mi wana nɔ kpeloo wo kendi ndu, mi che bɛɛ o wa wɔ lɛŋndeŋ bɛɛndiaa a kuluŋ cheleŋ tɔlɔɔ. O nɛi pilɛ koŋ choo, te ŋ saaluŋ pɛ wana nɔ yeemɛi le yooŋgu kɛndɔɔ chɛlɔɔ wo, ŋ nɔ miŋ mala ndu chɔ chɔ le mbo simnuŋ Kilisiɔŋnɔɔ. A koŋ kpou ŋ nɔ miŋ hiou lachi a wanaa nɔ wɔ iyeema le wa malaa, le ma che sabu i cho suɛi sɔvɛ, le ma pɛɛku a Mɛlɛka okɔɔ nduyɛ ma sina Baabuiyo wo. (Chɔŋ 4:35, 36) Sinapɛŋgoo cho naa mala miŋ sina te waŋndo nɔ pɛ yeemɛi le yooŋgu kɛndɔɔ chɛlɔɔ. O buŋgɛi hei niŋ, ŋ cho pɛɛku nyɛ naŋ nɔ miŋ tosa le miŋ mala wanaa nɔ yeemɛi le yooŋgu kɛndɔɔ chɛlɔɔ wa, te ŋ kandu pɛ baltaŋ dɔwɔɔ a nda le teleŋ tasoo. Ŋ cho vɛlɛ pɛɛku mɛɛ naŋ mala nda ma tosa hiouwɔɔ lachioo yɛ.
VƐƐ NAŊ MALA YƐ WANAA NƆ YEEMƐI O YOOŊGU KƐNDƆƆ NIŊNDA?
3. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa te ŋ saaluŋ pɛ wanaa nɔ yeemɛi le yooŋgu kɛndɔɔ chɛlɔɔ wa? (1 Kɔliŋtiaŋ 9:26)
3 Te ŋ saaluŋ pɛ wanaa nɔ yeemɛi o yooŋgu kɛndɔɔ niŋnda, ŋ yeema miŋ mala nda chɔ chɔ le ma kandu kɔlaŋ o nɛi yaa wana o yoomu fafɛɛŋndo wo choo. Dimioo nuaa ŋ kandu baltaŋ dɔwɔɔ a nda, ŋ nɔ miŋ kindiŋ le pɛɛku Baabuiyo kandɔɔ nduyɛ miŋ veelu nda o bɔŋaŋndo naalaŋ.—Nuawɔ 1 Kɔliŋtiaŋ 9:26.
4. Chɔmndɔ suɛi yɔŋnaŋii wana ndoo yeema pɛɛku Baabuiyo kandɔɔ o foofo wo.
4 Pɛɛku Baabuiyo kandɔɔ. Apum te ŋ kandu dɔɔ baltaŋ dɔwɔɔ a nda pɛ, ma yeema Baabuiyo pɛɛkoo o foofo. Le tamaseliiyo, o Kɔɔluma pilɛ choo o Kanada niŋ, chua feleŋgɔnɔ pilɛ wa hiouwɔɔ mbo cha ndepiliaa yooŋgu kɛndɔɔ dimioo a pɛŋgɛi, okoŋ mbo chua buluchiɔɔ hoo Tuei Yoomoo Yeela Lefafɛɛŋ le diomndaŋ veeloo. Mɛɛ o chua buluchiɔɔ wo hoo, mi ndepilɛnɔɔ dimul ndu maa, o tiuba mbo pɛɛku Baabuiyo o paawa nyɛ o nyɛ le. Mi chua koŋ chɔm yeemɛi okoŋ mbo ke ndepilɛnɔɔ nɔmbɛi ndɔɔ. O paale leŋ choo, mi chua koŋ poonyial ndepilɛnɔɔ le ma kandu pɛɛkoo. Mɛɛ ndepilɛnɔɔ dimul ndu le mbo kuɛ loŋ o lɔɔ mɛɛlulaŋ, mi chuaa nyuna ndu aa: “O bɛnda mbo wa siɔdii le? Kanifuule I nɔ teleŋndo.” Okoŋ ma kandu pɛɛku Baabuiyo o Chimɛi koŋ choo. Mi chua koŋ kandu bɔŋaŋndo biyɔɔ o lɔɔ koŋ mɛɛlulaŋ, nduyɛ o cho hiouwɔɔ lachioo tosaa.
5. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ sinapɛŋgoo te ŋ yeema pɛ Baabuiyo kandɔɔ pɛɛkoo a waŋndo? (Tofa vɛlɛ fotueilaŋ.)
5 I cho tonya maa, ŋ nɔ miŋ wa wana o wana fee kɔl le yooŋgu kɛndɔɔ chɛlɔɔ o foofo mɛɛ chuaa hoo tosa yɛ le. Apum ma chua teleŋndo tau tuupa ma chɛl yooŋgu kɛndɛ naŋ dimul nda wo. Naapum ŋ kandu baltaŋ dɔwɔɔ o suɛi pilaŋ wana koŋ kɔllo ve choo. A koŋ kpou ŋ nɔ miŋ chɔm kaa kɛndɔɔ, nduyɛ miŋ hiou lachi a yeemɛi chɔmndo o wana koŋ niŋ. Naapum o teleŋ biŋgi bɛŋgu, o cho yeema le Baabuiyo pɛɛkoo. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ dimi te ŋ yeema pɛ waŋndo Baabuiyo pɛɛkoo? Ŋ yaasiaŋndɔ mɛɛ puaapiliaa a ndepiliaa chaa pɛɛku Baabuiyo kandɔɔ wa, muli nyunaa hoo yɛ.
Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le wanaa cho haa o fotueiyo niŋnda yeemɛi chuaa le pɛɛku Baabuiyo kandɔɔ? (Tofa pɛl 5)a
6. Vɛɛ naŋ kandu yɛ Baabuiyo pɛɛkoo a wana chɔm yeemɛi yo?
6 Mɛɛ nda nyuuniaa kɔɔfaa a wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa o lɛŋnde ipum niŋ, ma dimi maa te a yeema pɛ ma kandu waŋndo Baabuiyo pɛɛkoo, o bɛnda ma soliŋ diomndaŋ ndaŋ “pɛɛku Baabuiyo,” “pɛɛkoo” ɔɔ “pɛɛkoo num” kpeku le. Mi kɔɔfaa a wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa haa dimi vɛlɛ maa, o bɛnda ma soliŋ diomndaŋ ndaŋ, “baltaŋ,” “suukaŋndo” ɔɔ “le Baabuiyo sinaa” kpeku. Le mi balta nyalaŋ la hiou lachi, naapum a dimi aa: “I cho suɛi kɔndɔfili le sinaa maa Baabuiyo nɔ mulioo le nyunala sɔvɛ sɔvɛlaŋ o yoomoo niŋ,” ɔɔ “Baabuiyo cho ko yau lekaŋ te, kɛ mbo mala naa o nɛila sɔvɛ sɔvɛlaŋ choo.” Naapum a chɔɔlu dimi aa: “O chue wana teleŋ bɔɔ o ba le. A nɔla ma pɛɛku suɛi sɔvɛ sɔvɛi o chemchemndaŋ 10 ɔɔ 15 bɛŋgu.” Dimioo lende hiou bɛnda a dimioo maa “Ŋ mɛi lɔɔ le pɛɛkoo,” yɔŋii waŋndo yiyaŋ maa i cho ndu kuee le mbo ke lɔɔ koŋ bɛɛleŋ.
7. Teleŋ kuɛɛ apum sina yɛ tonyaa? (1 Kɔliŋtiaŋ 14:23-25)
7 Veelu nda o bɔŋaŋndo. O teleŋ kiilanɔɔ Pɔɔl lo niŋ, naapum mɛɛ mi waŋnda apum ndaa kua fɛɛŋ o bɔŋaŋnda leKilisiɔŋndaŋ, malaŋ ndaa tuɛi tonya cho o Baabuiyo niŋndo. (Nuawɔ 1 Kɔliŋtiaŋ 14:23-25.) Nyɛpilɛ koŋ kpe yɔŋnuŋ vɛlɛ hau ni. Mi wanaa sɛnɛiyaa bɔɔbɔɔ keleŋa hiouwɔɔ lachioo tosa, te a kandu pɛ kɔlaŋ o bɔŋaŋndaŋ. Teleŋ kuɛɛ ŋ nɔ yɛ ma veelu nda o bɔŋaŋndo? Suɛi lebolii 10 o yauwo hoo niŋ Tuei Yoomoo Yeela Lefafɛɛŋ, soo a waŋnda veeloo o bɔŋaŋndaŋ okɔɔ. Kɛ a nɔ fɛŋ ma chum haaa ma fuuluu o pɛl koŋ, tuupa ma veelu wana ŋ cho Baabuiyo pɛɛkoo wo o bɔŋaŋndaŋ te. Dimioo nuaa a kandu baltaŋ dɔwɔɔ a waŋndo, veelu ndu o bɔŋaŋ naŋ bii o lɔɔ mɛɛlulaŋ ndo. Naapum a chɔm ndu suɛi lebolle le suɛi luŋii nda cho wa yɔŋgoo ve, ɔɔ suɛi kulle o Bandu Mɛŋgɛlaa nya cho wa pɛɛkoo o lɔɔ koŋ bɛŋgu ve.
8. Yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ dimul waŋndo te ŋ wa ndu pɛ veeloo o bɔŋaŋnda naalaŋ? (Aisaya 54:13)
8 Te a wa pɛ wana chɔm yeemɛiyo veeloo o bɔŋaŋnda naalaŋ, tɛɛsial ndu mɛɛ la cho teŋgeŋ a la o bii niŋ biyɔɔ o kaaŋii cheleŋ niŋ yɛ. Mɛɛ chua wa Baabuiyo pɛɛkoo wo hiŋ o pɛɛku Bandu Mɛŋgɛlaa le teleŋ tasoo, mbo nyuna wana ndɔ pɛɛkaa aa: “Baa wana cho pɛɛku Bandu Mɛŋgɛlaa tosaa wo sina pa waŋnda kpou diolaŋ?” Mi ndepilɛnɔɔ tɛɛsial ndu maa, miŋ kindiŋ le wanaa cho o kunda naa niŋnda kpou diolaŋ sinaa, mɛɛ naŋ sina nuaa wanaa cho o yuŋgu naa niŋnda yɛ. Mi chuaa dimi maa, o kaŋnde ndaleŋ wanaa bɔɔ bɔɔ siiniaŋ diolaŋ te. O nɛi pilɛ koŋ choo, naa bɛɛ tiuba miŋ tɛɛsial waŋndo a nɛi cheleŋ okɔɔ, o tosa bɔŋaŋnda naalaŋ teŋgeŋ ndo. (Nuawɔ Aisaya 54:13) Miŋ kuɛ o bɔŋaŋndaŋ le miŋ piɛi Chɛhowa, miŋ pɛɛku ndu o ba, a dɛɛniaŋndo kɔltaŋ vellaa velle. (Hibu. 2:12; 10:24, 25) Le saboo hoo bɔŋaŋnda naalaŋ la cho la kɔɔnaa ni, nduyɛ mi la mala naa miŋ pɛɛku a Chɛhowa okɔɔ, kɛ o cho naamulaŋ te. (1 Kɔl. 14:40) Mi fondaŋnda naŋ bii bɔŋaŋndo laŋ la wa la diandaa, le naa malaa miŋ piɛi Chɛhowa fɛɛsɛŋ. Le mɛɛ naŋ cho laba o sɔɔŋ leMasaŋ niŋ te yɛ, ŋ suu a muŋ okɔɔ ɔɔ miŋ toolu wana le. Tuupa miŋ veelu wana naŋ cho Baabuiyo pɛɛkoo wo o bɔŋaŋnda naalaŋ, i wa suɛi sɔvɛ le miŋ chɔm ndu vidueiyo hoo, Yɛɛ Naŋ Tosa yɛ o Toŋgo Naa leMasaa Niŋ? Keŋ cho tosa mbo sina nyɛ yɔŋnuŋ loŋ ndo, tuupa mbo kuɛ.
9-10. Te ŋ veelu pɛ waŋndo o bɔŋaŋnda naalaŋ, yɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ tosa le ndu malaa mbo wa hɛnɛkɛ, nduyɛ mbo bii bila maa o cho baŋɔɔ le naŋ cho ndu le mbo simnuŋ Sei Chɛhowaa le? (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
9 Mi apum wa siooŋnde le hunɔɔ o bɔŋaŋnda naalaŋ kanifuule, ma yiyaŋ maa, ŋ cho nda siiŋguu Seiyaa Chɛhowaa. Mala wana koŋ le mbo bii bila maa, miŋ wa a kɔl kɛndɛ te waŋndo hiŋ naa pɛ yilɔɔ o bɔŋaŋnda naalaŋ. Kɛ ŋ beŋ nda le ma tosa nyɛ o nyɛ ɔɔ ma simnuŋ Seiyaa Chɛhowaa le. Miŋ wa a kɔl kɛndɛ te wana o wana o yuŋgoo niŋ hiŋ pɛ o bɔŋaŋnda naalaŋ. Ŋ nɔ fondɛi teŋgeŋ o bɔŋaŋnda naalaŋ le mi chuaambuaa chal ma sɔla pɛɛkoo loŋ te. Kɛ mi kalaŋ chuauwa a chuauwaa ndaa chal diompilɛ le pɛɛkoo. Mi hei tosa mi kalaŋ chuauwa sina wanaa suu chuauwaa ndaa cho holnɔŋndo wa, nduyɛ a nyɛ nda cho pɛɛkoo wo. (Ditɔ. 31:12) Ŋ nyuna wana le nyɛsɔlaa o bɔŋaŋnda naalaŋ te. Kɛ miŋ tol nyɛ Chiisu dimi wo kɔɔli. Mbo dimi aa: “Fondo nya sɔla ni, nya bɛɛ la yɔŋgu fondo.” (Mat. 10:8) A tiuba vɛlɛ ma mala ndu mbo bii bila maa, o cho nuaa maa mɛɛ mi wana chuɛɛnuŋ nyɛla balaŋ kalalaŋ, malaŋ ŋ huŋ o bɔŋaŋnda naala te. O cho mɛɛ waŋndo doviŋ yɛ le Mɛlɛka tofa le, kɛ o kɔllo niŋ o tofa ni.—1 Sam. 16:7.
10 Te waŋndo hiŋ pɛ o bɔŋaŋnda naalaŋ, a nɔ ma tosa nyɛ ŋ tiuba wo le ndu malaa mbo sinaŋ nyɛkɛndɛi. Mala ndu le mbo sina bɛnduaa kundaa, vɛlɛ a puaapiliaa a ndepiliaa cheleŋ. Te puaapiliaa a ndepiliaa chaa ndu pɛ biyɔɔ, naapum o cho wa a kɔl kɛndɛ le hunɔɔ teleŋ cheleŋ. Te o yɔŋ pɛ mi wana koŋ nɔ Baabui le, a soliŋ Baabui numndo kpeku, le ndu malaa mbo sɔla tɔnɔɔ o suɛi nda cho wa yɔŋgoo ve niŋ, ɔɔ yau nya cho pɛɛkoo o lɔɔ koŋ bɛŋgu wo.
Te waŋndo keleŋa pɛ kandɔɔ kɔlaŋ o bɔŋaŋndaŋ, mi keŋ tosa mbo sɔɔŋguu Chɛhowa ikɛi kpɛɛluŋ (Tofa pɛl 9-10)
YƐƐ Ŋ NƆ YƐ MA TOSA TE A KANDU PƐ WAŊNDO BAABUIYO PƐƐKOO?
11. Vɛɛ ŋ chɔm yɛ maa a ke teleŋ wana ŋ cho Baabuiyo pɛɛkoo wo bɛɛleŋ?
11 Sɔɔŋ kuɛɛ ŋ nɔ yɛ ma kɛsiŋ o kɔl te a kandu pɛ waŋndo Baabuiyo pɛɛkoo? Ke teleŋ wana koŋ bɛɛleŋ. Le tamaseliiyo, te la kɛɛsiaa pɛ teleŋ nya cho wa pɛɛkoo wo, ke teleŋ koŋ bɛɛleŋ o yɔŋ bɛɛ aa waŋnda ke teleŋndo bɛɛleŋ o tanda ŋ cho niŋndo le. Le handɔɔ lechoo, o bɛnda paale taseleŋ ma tosa pɛɛkoo o biŋgi. Mi wanaa dimiaa yooŋgu kɛndiaa bɔɔbɔɔ nɔ taasioo tau wa dimi maa, o bɛnda mi la tosa pɛɛku nya tasoo o biŋgi, o yɔŋ bɛɛ mi wana koŋ nɔ yeemɛi tau. Nduyɛ suaa tau le, kɛ ke wana ŋ cho Baabuiyo pɛɛkoo wo fondaa le mbo tɛɛsiaa nyɛ cho ndu o kɔl lo.—Polo. 10:19.
12. Yɛɛ nɔ yɛ mbo wa kpeleŋ naa te ŋ kandu dɔɔ pɛ Baabuiyo pɛɛkoo a waŋndo?
12 Te a kandu dɔɔ pɛ Baabuiyo pɛɛkoo a waŋndo, kɛsi kpeleŋndo le ndu malaa mbo sina Chɛhowa nda Chiisu, nduyɛ mbo nɔ kaalaa le nda. Le hei tosaa, kindiŋ teleŋ o teleŋ le ndu chɔmndo nyɛ Baabuiyo dimi wo, kɛ o cho yiyaŋ numndo le. (Walta. 10:25, 26) Teleŋnda bɔɔbɔɔ a Chiisu okɔɔ kiilanɔɔ Pɔɔl ndoo pɛɛku waŋnda ni, wana Chɛhowa vem le naa malaa miŋ sina ndu, nduyɛ miŋ kaala ndu wo. (1 Kɔl. 2:1, 2) Mi Pɔɔl mala vɛlɛ puaapiliaa nduaa le ma bii bila mɛɛ i cho suɛi sɔvɛ, le wanaa naŋ cho Baabuiyo pɛɛkoo wa malaa, le ma nɔ suliŋnda kɛndɛlaŋ la wana tuu a kooliiyoŋ, kaniŋ humboŋ, a pouta baa kalalaŋ ndo. (1 Kɔl. 3:11-15) Suliŋnda sɔvɛlaŋ ndaŋ la cho yɛ, laalaŋndo, taasioo, sinapɛŋgoo, a siooŋnde nɔɔ le Chɛhowa ni. (Sam 19:9, 10; Polo. 3:13-15; 1 Pit. 1:7) Tol tamasi Pɔɔl lo kɔɔli le wanaa ŋ cho Baabuiyo pɛɛkoo wa malaa ma nɔ laalaŋ kala kalaa, nduyɛ ma nɔ chaŋyɛi kpɛɛluŋnde a Finya nda kaalaa o choo choo niŋ.—2 Kɔl. 1:24.
13. Vɛɛ naŋ chɔm yɛ kaa biuwaŋndo a sinapɛŋgoo, le wanaa naŋ cho Baabuiyo pɛɛkoo wa malaa? (2 Kɔliŋtiaŋ 10:4, 5) (Tofa vɛlɛ fotueiyo.)
13 Tol tamasi Chiisu wo kɔɔli le kaa biuwaŋndo chɔmndo, nduyɛ ma nɔ sinapɛŋgoo te a wa pɛ waŋndo Baabuiyo pɛɛkoo. Fafaŋ nyuuniaala tɛɛmbuu waŋndo kɔllo laŋ soliŋndo kpeku. Te a saaluŋ pɛ maa o bii suɛi pum bila le, la hiou lachi a pɛɛkoo, okoŋ lɔɔ cheleŋ la miŋgi sondo lechoo. Kindiŋ le ndu baŋɔɔ mbo chɛl nyɛ nya cho pɛɛkoo wo o foofo le. Kɛ ke ndu teleŋndo le mi tonyaa chal ndu o kɔl. (Chɔŋ 16:12; Kolo. 2:6, 7) Baabuiyo tuu pɛɛkula lachoowalaŋ a nyɛm nɔ muŋ kpaaya tau le woŋ, ŋ naŋ nɔ miŋ tɛɛmbuu woŋ. (Nuawɔ 2 Kɔliŋtiaŋ 10:4, 5) I ve bɛɛŋ bɛɛŋ le mi wana naŋ cho Baabuiyo pɛɛkoo wo, mal laalaŋnda ndoo nɔ paandulaŋ te. Lelaŋ ŋ nɔ miŋ mala ndu mbo siiŋguu Chɛhowa naa nduaa Viaŋnaŋnda.—Sam 91:9.
Ke wana ŋ cho Baabuiyo pɛɛkoo wo teleŋndo le mi tonyaa chal ndu o kɔl (Tofa pɛl 13)
VƐƐ NAŊ MALA YƐ WANAA SƐNƐIYAA HUŊ O BƆŊAŊNDA NAALAŊ NDA?
14. Vɛɛ naŋ nɔ yɛ miŋ bii wanaa sɛnɛiyaa huŋ o bɔŋaŋnda naalaŋ nda?
14 Chɛhowa yeema naa miŋ bii wana o wana o nɛi kaalaa niŋ, o yɔŋ bɛɛ miŋ fula kɔɔlima pilɛ, ɔɔ miŋ nɔ naamu pilɛ le. (Chemi. 2:1-4, 9) Mɛɛ vɛɛ naŋ chɔm yɛ wanaa huŋ o bɔŋaŋnda naalaŋ nda kaalaa?
15-16. Vɛɛ naŋ mala yɛ wanaa sɛnɛiyaa huŋ o bɔŋaŋnda naalaŋ nda le ma sinaŋ nyɛkɛndɛi?
15 Mi wanaa bɔɔbɔɔ hiŋ o bɔŋaŋnda naalaŋ kanifuule, a yeema ma sina mɛɛ naŋ tosa sɔɔŋ yɛ, ɔɔ le mɛɛ wana cheleŋ dimul nda a bɔŋaŋnda naalaŋ okɔɔ yɛ. Lelaŋ te a che pɛ wana sɛnɛiyo o bɔŋaŋnda naalaŋ, chua teleŋndo le baltaŋ dɔwɔɔ a ndu. Kindiŋ le nda kɔllo tɛɛmbuuwo le, kɛ bii nda ichaŋya. Dimul nda le mi la chal nya ndaa latulu. La soliŋ Baabui numndo ɔɔ yaula naŋ cho pɛɛkoo laŋ kpeku, ɔɔ te koŋ te, a ke nda la ndalaŋ. Le handɔɔ lechoo, nuuviaa nɛilaŋ le nda malaa ma sinaŋ nyɛkɛndɛi. Mɛɛ po pilɛ kuɛ o Toŋgo naa leMasaa, mbo dimul puaapilɛnɔ veelu ndu wo maa, siɔmbulaŋ la wa ndu a mɛɛ o doviŋ yɛ. Kɛ mi puaapilɛnɔɔ tosa mbo sinaŋ nyɛkɛndɛi. Nduyɛ mbo dimul ndu maa, i cho tonya maa mi naa Seiyaa Chɛhowaa doviŋ nyɛkɛndɛi le kɔlaŋ o bɔŋaŋnda naalaŋ, kɛ naa kpou nyɛpilɛ naŋ cho ni. Mi che bɛɛ mi poo hoo tosa hiouwɔɔ lachioo nduyɛ mbo sɔla yiŋɔɔ, kɛ fɛɛŋ bɛɛ o puɛɛnuŋ a mɛɛ puaapilɛnɔɔ tosa mbo sinaŋ nyɛkɛndɛi yɛ le. A koŋ kpou, mi che bɛɛ miŋ kindiŋ le yeemɛi teŋgeŋnde chɔmndo o wanaa huŋ o bɔŋaŋnda naalaŋ nda niŋ, kɛ ŋ nɔ miŋ wa yekeŋ yɔŋii naŋ nyuuniaa nda nyuuniaala tɛɛmbuu nda kɔllo laŋ.—1 Pit. 4:15.
16 Ŋ tosa vɛlɛ mi wanaa huŋ o bɔŋaŋnda naalaŋ nda sinaŋ nyɛkɛndɛi, sanaa a bɛɛleŋ chɔmndo o balta naŋ duau laŋ niŋ, mulila naŋ yɔŋgu laŋ, nduyɛ a pɛlta naŋ soli o bɔŋaŋndo laŋ, la soo a laalaŋnda wanaa cho Chɛhowa piɛi le wa okɔɔ laŋ. Fafaŋ diomnda tosa ma tambu kɔllo laŋ soliŋndo kpeku. (Tai. 2:8; 3:2) Le tamaseliiyo, fɛɛŋ bɛɛ ŋ nɔ miŋ pɛɛsa laalaŋnda ndalaŋ te. (2 Kɔl. 6:3) Le hei, puaapiliaa yɔŋgu sɔɔŋ nda nɔ ma wa yekeŋ a diomnda nda soliŋ kpeku laŋ okɔɔ. A chɔm vɛlɛ sinapɛŋgoo le wanaa cho haa Chɛhowa piɛi le wa, te a kindiŋ pɛ le tɛɛsiaa diomnda nda bii bila le laŋ.
17. Yɛɛ nɔ yɛ mbo wa kpeleŋ naa te ŋ saaluŋ pɛ ‘wanaa nɔ yeemɛi’ o yooŋgu kɛndɔɔ niŋnda?
17 Mɛɛ teleŋndo hiau fau, wali naa dimiaa yooŋgu kɛndɔɔ cho hiouwɔɔ lachi a waa choŋ choŋ. Lelaŋ ŋ nɔ miŋ hiou lachi a ‘wanaa nɔ yeemɛi’ o yooŋgu kɛndɔɔ niŋnda nuuviaa. (Walta. 13:48) Nduyɛ te ŋ saaluŋ nda pɛ, ŋ nɔ miŋ tosa a sabu le kandɔɔ Baabuiyo pɛɛkoo a nda, ɔɔ miŋ veelu nda o bɔŋaŋnda naalaŋ. Te ŋ tosa keŋ pɛ, ŋ cho nda mala le ma kandu kɔlaŋ o “nɛi yaa wana o yoomoo wo” choo.—Mat. 7:14.
CHONDII 64 Yɔŋguŋ o Wali Kuauwaa Niŋ a Kɔl Kɛndɛ
a TƐƐSIAA LE FOTUEIYO: Puaapiliaa a ŋiɔɔŋ komal po wa paandu wali le sovɛiyo tosaa wo ichali o chiee ndɔɔ lachi; ndepiliaa a ŋiɔɔŋ cho kala chua cho kpɔndi kpɔndi wo yooŋgu kɛndɔɔ dimullo.